Tom, Rozdzial

3001 II,13 |                 Kilku wraz z końmi leżało na ziemi, inni pierzchli.~Zakonnicy
3002 II,13 |                 Zakonnicy zaczęli śpiewać na murach. Trzask zapadających
3003 II,13 |                    Ksiądz Kordecki ukląkł na murze.~- Mario! Matko Boga
3004 II,14 |           Odprawiał nabożeństwo, zasiadał na radach, nie opuszczał chórów
3005 II,14 |                 posągi mieć mogą. Patrząc na jego oblicze, pobladłe od
3006 II,14 |                    tam pogoda czyniła się na twarzach ludzkich, oczy
3007 II,14 |                   zastawali go, jeśli nie na klęczkach, to nad listami,
3008 II,14 |          klęczkach, to nad listami, które na wszystkie strony rozsyłał.
3009 II,14 |                  przez własne słowo jakby na łańcuchu w Siewierzu; i
3010 II,14 |               groźnego generała od napadu na klasztor.~Dwie rady ścierały
3011 II,14 |                jeśli oblężeni do ostatka, na śmierć i życie chcą się
3012 II,14 |          inviolatum uważa. Dość wspomnieć na wojnę niemiecką; jakże często
3013 II,14 |              Weyhard chce ją uważać. Leży na górze skalistej, w której
3014 II,14 |                ile czasu możemy poświęcić na Częstochowę, bo gdyby nas
3015 II,14 |                sam tylko zamiar uderzenia na ów klasztor niech się jeno
3016 II,14 |                   narodu. Siła nam zależy na owej szlachcie, która się
3017 II,14 |              która się tak łatwo poddała, na owych panach, na wojskach
3018 II,14 |                 poddała, na owych panach, na wojskach kwarcianych, które
3019 II,14 |                    które wraz z hetmanami na naszą stronę przeszły. Bez
3020 II,14 |                    W dzień później pochód na Częstochowę był w Wieluniu
3021 II,14 |           Rudnicki, profos, mógł wyruszyć na czas do Częstochowy z wiadomością.
3022 II,14 |           mimowiednie poczęli się gotować na napad, jak zwykli byli gotować
3023 II,14 |                   zwykli byli gotować się na wielkie uroczystości kościelne,
3024 II,14 |             chorągwie jazdy polskiej, ale na nią rachować nie mógł, raz
3025 II,14 |                 bowiem wspaniała procesja na mury.~Księdza Kordeckiego,
3026 II,14 |               komżach, niosące trybularze na łańcuszkach, bursztyn i
3027 II,14 |                 zgrzybiałych, skończywszy na młodzieniaszkach, którzy
3028 II,14 |                 płomyki świec chwiały się na wietrze, a oni szli i śpiewali
3029 II,14 |               Bogu, jakoby niczego więcej na tym świecie niepamiętni.
3030 II,14 |               lecz ciepłe jeszcze światło na ziemię.~Orszak obszedł raz
3031 II,14 |              Blaski od monstrancji padały na twarz przeora, i ta twarz
3032 II,14 |               oczy trzymał przymknięte, a na ustach miał nieziemski prawie
3033 II,14 |                błogosławił mury i wzgórze na okolice patrzące, potem
3034 II,14 |                 potem błogosławił wioskom na dalekościach leżącym i błogosławił
3035 II,14 |               zachodowi, jak gdyby chciał na całą okolicę, na całą tę
3036 II,14 |                   chciał na całą okolicę, na całą tę ziemię moc bożą
3037 II,14 |           południa; procesja była jeszcze na murach. A wtem na krańcach,
3038 II,14 |                 jeszcze na murach. A wtem na krańcach, gdzie niebo zdawało
3039 II,14 |                  Okrzyk nagle uczynił się na końcu procesji:~- Szwedzi!
3040 II,14 |                   fala. Wnet rozpadła się na kilkanaście większych i
3041 II,14 |                  w pościgu za łupem; inne na koniec poczęły objeżdżać
3042 II,14 |                dotychczas stali spokojnie na murach, jakby na widowisku,
3043 II,14 |                spokojnie na murach, jakby na widowisku, spoglądając zdziwionymi
3044 II,14 |            spoglądając zdziwionymi oczyma na ów wielki ruch i krętaninę
3045 II,14 |             pozycjach. Tymczasem uderzono na Częstochówkę, folwark przyległy
3046 II,14 |                    uderzył z wściekłością na bezbronne chłopstwo. Wyciągano
3047 II,14 |                  folwarku; jazda uderzyła na nią i rozegnała ją na cztery
3048 II,14 |            uderzyła na nią i rozegnała ją na cztery wiatry.~Parlamentarz
3049 II,14 |                 kościelnych, ale obrońcy, na widok rzezi i srogości żołnierskiej
3050 II,14 |           opisując złowrogie łuki, padały na schroniska szwedzkie, łamały
3051 II,14 |            przyjęcia ani takich puszkarzy na Jasnej Górze.~Tymczasem
3052 II,14 |            uderzyć.~Ledwie tedy rozbłysło na niebie, rozpoczęła się walka
3053 II,14 |                 ludzi, rozszerzyć trwogę.~Na mury klasztorne wyszła znów
3054 II,14 |           klasztorne odpowiadały grzmotem na grzmot, błyskawicą na błyskawicę,
3055 II,14 |            grzmotem na grzmot, błyskawicą na błyskawicę, ile mogły, ile
3056 II,14 |                   Pali się! wody! Wody!~- Na dachy z bosakami!... Płacht
3057 II,14 |               bosakami!... Płacht więcej!~Na murach zaś okrzyki rozgrzanych
3058 II,14 |                 tylko stos kul i granatów na miejscu klasztoru. Kurzawa
3059 II,14 |                   zdyszanego smoka.~Nagle na wieży, świeżo odbudowanej
3060 II,14 |                naokół, słychać wszędy, aż na bateriach szwedzkich. Do
3061 II,14 |             zbożny czas.~ ~Kmicic, stojąc na murach przy dziale naprzeciw
3062 II,14 |             obeznanym z wojną rosło serce na widok tego żołnierza z krwi
3063 II,14 |                  ogień w oczach, rumieńce na policzkach i jakąś dziką
3064 II,14 |                    Co chwila pochylał się na działo, cały zajęty mierzeniem,
3065 II,14 |            mierzeniem, cały oddany walce, na nic niepamiętny; celował,
3066 II,14 |                 przykładał lont, on biegł na zrąb, patrzył i od czasu
3067 II,14 |                  i obok - on nie spojrzał na żadną; nagle, po strzale,
3068 II,14 |                    po strzale, podskoczył na zrąb, wpił oczy w dal i
3069 II,14 |              wyuczył?~O godzinie trzeciej na baterii szwedzkiej zamilkło
3070 II,14 |                   do czasu oczy i patrząc na przelatujące nie opodal
3071 II,14 |                granaty tak, jakby patrzył na wrony.~A jednak leciało
3072 II,14 |                 wszystko przenosi i idzie na nas!~Słuchał tych słów młody
3073 II,14 |             inaczej by już ludzi nie było na świecie, bo matki by nie
3074 II,14 |                Jak ci wytłumaczę, zyskasz na eksperiencji, ojczyku. Owóż
3075 II,14 |                 kula powinna upaść tuleją na ziemię, by ją sobie wbić
3076 II,14 |               Wiele wszelako kul pada nie na tuleję, ale i to nic nie
3077 II,14 |               Józef! - krzyknął braciszek na widok nadlatującego granatu.~
3078 II,14 |                    Granat tymczasem spadł na majdan i warcząc, wichrząc
3079 II,14 |                    przytoczył aż pod mur, na którym siedzieli, wpadł
3080 II,14 |                  pozostał bez ruchu. Padł na szczęście tuleją do góry,
3081 II,14 |               podniósł się natychmiast.~- Na ziemię!... na twarze!... -
3082 II,14 |              natychmiast.~- Na ziemię!... na twarze!... - poczęły wrzeszczeć
3083 II,14 |            wrzeszczeć przerażone głosy. - Na ziemię! na ziemię!~Lecz
3084 II,14 |            przerażone głosy. - Na ziemię! na ziemię!~Lecz Kmicic w tej
3085 II,14 |                słowa nie śmiał przemówić; na koniec Czarniecki zakrzyknął:~-
3086 II,14 |                 człecze! Toż gdyby pękło, na proch by cię zmieniło!~A
3087 II,14 |            poglądał z niemym uwielbieniem na Kmicica. Lecz widział jego
3088 II,14 |                  głowę, następnie położył na niej znak krzyża.~- Tacy
3089 II,14 |                gębie nie staje!... Ja bym na męki, na śmierć. Ja bym
3090 II,14 |                 staje!... Ja bym na męki, na śmierć. Ja bym nie wiem
3091 II,14 |               obeschną. Łaska jej spłynie na ciebie, uspokoi cię, pocieszy,
3092 II,15 |                         ROZDZIAŁ 15~Walka na armaty nie przeszkadzała
3093 II,15 |           przeszkody, bo Miller oczekiwał na ostateczną odpowiedź, którą
3094 II,15 |                południu.~Tymczasem, pomni na słowa Pisma: jako dla przestraszenia
3095 II,15 |         poświęcony, iżby w nim cześć Boga na przyszłość pozostała, gdzie
3096 II,15 |                 jego dobroci, po której i na przyszłość wiele sobie obiecujemy..."~
3097 II,15 |               Fossis, znakomity inżynier, na koniec książę Heski, człowiek
3098 II,15 |                    Intencji nie było, ale na jedno to wychodzi! - odrzekł
3099 II,15 |              ognistych posłanników padały na szczyty kościoła i na drewniane
3100 II,15 |              padały na szczyty kościoła i na drewniane dachy zabudowań.
3101 II,15 |               przy armatach, ten siedział na dachach. Jedni czerpali
3102 II,15 |                   belki i krokwie wpadały na strychy, i wnet dym a woń
3103 II,15 |                  wnętrze budynków. Lecz i na strychach czyhali obrońcy
3104 II,15 |     towarzyszeniem trąb. Ludziom stojącym na murach i pracującym przy
3105 II,15 |               niemałe wrażenie. Żołnierze na szańcach słuchali jej naprzód
3106 II,15 |                  między sobą - rzuciliśmy na ów kurnik tyle żelaza i
3107 II,15 |                się weselą, czyli że dotąd na próżno tylko napsuliśmy
3108 II,15 |                  drżała mu coraz silniej; na koniec zwrócił się do obecnych
3109 II,15 |               klasztor zjawia się i znika na przemian... To nie ludzka
3110 II,15 |                   i drygać, jakoby ją kto na linie do góry podnosił i
3111 II,15 |                  gęściej.~Brzask oświecił na murach twarze zmęczone,
3112 II,15 |                   skoro świt, pojawił się na murach i błogi głos jego
3113 II,15 |               rozlegał się przy działach, na kortynach, koło bram:~-
3114 II,15 |                   spostrzegł, bo przelazł na drugą stronę obejrzeć dylowania,
3115 II,15 |                  pan Andrzej gramoląc się na mur. - Toż bym sumienia
3116 II,15 |                   nie miał! Lepiej czuwać na ordynansie Najświętszej
3117 II,15 |           strzelać tak mocno jak wczoraj. Na noc odpoczniem. Zobaczym,
3118 II,15 |      feldmarszałek zgani, nie pochwali, i na mnie całej winy złożyć nie
3119 II,15 |               francese trawi.~- O tym, że na waszą dostojność zwali winę,
3120 II,15 |           przemawia, jak gdyby był u nich na żołdzie! co on powiada?~-
3121 II,15 |               głowę.~- Ale trzeba kończyć na gwałt! Tak mi się zdaje,
3122 II,15 |            męstwem. Połowa żołnierzy szła na spoczynek, druga połowa
3123 II,15 |              spoczynek, druga połowa była na murach przy działach.~Ludzie
3124 II,15 |                 bo wiele życia strawiwszy na wojnie, tak był obojętny
3125 II,15 |                  wojnie, tak był obojętny na jej hałasy, jak stary szynkarz
3126 II,15 |                hałasy, jak stary szynkarz na krzyki pijących. Wieczorem,
3127 II,15 |                straszyli. Posyłali śmierć na okop, żeby się pokazywała
3128 II,15 |                   się koło wachmistrza.~- Na własne oczy! Szedł od kopania
3129 II,15 |                nie w białej?~- W czarnej; na wojnę w czarną się ona ubiera.
3130 II,15 |               prędzej nie wolno?" - A ona na to: "Przed tygodniem nic
3131 II,15 |                jak ci ją utrudził, tak ją na trzy dni zemdliło i przez
3132 II,15 |                  nie wyjdziemy kiedy nocą na Szwedów?~- Nie nasza głowa -
3133 II,15 |                  uderzył. Potem popatrzył na szańce szwedzkie. Noc już
3134 II,15 |                  szwedzkie. Noc już była. Na szańcach od godziny panowała
3135 II,15 |          widocznie przy działach.~Daleko, na dwa strzelenia armat, połyskiwało
3136 II,15 |                spoczynek. Pospali się tam na dobre. Można by ich zejść
3137 II,15 |                 jak wilkowi po nocy, krew na myśli?~- Na Boga żywego
3138 II,15 |                 po nocy, krew na myśli?~- Na Boga żywego i jego rany,
3139 II,15 |                 Pan Czarniecki zerwał się na równe nogi.~- I jutro chyba
3140 II,15 |                podniósł głowę i odsuwając na bok świecę spytał:~- A kto
3141 II,15 |             niespokojna głowa, i nie może na miejscu usiedzieć. Wierci
3142 II,15 |                  Oni tam, zdaje się, śpią na szańcu jak zabici; ogni
3143 II,15 |                   we czterech i udali się na mury. Szańce w dalekości
3144 II,15 |                   nawykli.~Znalazłszy się na drugiej stronie muru policzyli
3145 II,15 |                się: pan Czarniecki stanął na przedzie oddziału, Kmicic
3146 II,15 |                 przedzie oddziału, Kmicic na samym końcu i ruszyli wzdłuż
3147 II,15 |              wytrawnego żołnierza, którym na ziemię rzucić się kazał,
3148 II,15 |                stopami miękką już ziemię, na której kroki nie wydawały
3149 II,15 |                   obejść szaniec, uderzyć na uśpionych z tyłu i pędzić
3150 II,15 |                 pędzić ich ku klasztorowi na ludzi Janicza. Tę myśl poddał
3151 II,15 |                 ich swobodnie i wpadniemy na nich od tamtej strony, od
3152 II,15 |            połapią kto i co, siędziemy im na karki.~- Czas skręcać, już
3153 II,15 |              przewidywał Kmicic, nie było na tej przestrzeni wcale, po
3154 II,15 |               Stał tam cały szereg wozów, na których podwożono prochy
3155 II,15 |                   je, poczęli wspinać się na szaniec bez trudu, jak słusznie
3156 II,15 |               dłoni i z szablą spuszczoną na łańcuszku.~Zatrzymał się
3157 II,15 |             światło cokolwiek go olśniło, na polowym bowiem stole stał
3158 II,15 |                  długie jego włosy leżały na białych kartach. Ujrzawszy
3159 II,15 |                   wystrzałów rozległa się na szańcu.~De Fossis runął,
3160 II,15 |              drugi oficer wpadł ze szpadą na Kmicica, ale on ciął go
3161 II,15 |                  trzeci oficer rzucił się na ziemię pragnąc prześliznąć
3162 II,15 |                   ku niemu, nadeptał nogą na plecy i przygwoździł sztychem
3163 II,15 |                 przychodzi, biegli wprost na jasnogórców i ginęli od
3164 II,15 |                 niektórzy wreszcie padali na ziemię, wśród poprzewracanych
3165 II,15 |                polskie chorągwie uderzyły na nich znienacka.~Tłumy piechurów
3166 II,15 |               okrzyki wskazały, że wpadli na odział Węgrzyna Janicza,
3167 II,15 |     przygotowanymi gwoździami rzucili się na nie natychmiast, inni zaś
3168 II,15 |                 rzucali się teraz w kilku na całe gromady.~Dzielny pułkownik
3169 II,15 |                   poczęli się kupić, lecz na ich karkach i razem z nimi
3170 II,15 |              kilkunastu ludzi rzucili się na nich i wycięli do szczętu.~
3171 II,15 |                   pół godziny natknął się na oddział Janicza, lecz on
3172 II,15 |                    lecz on nie odpowiadał na wołanie; sam jeden życiem
3173 II,15 |              płomieni. U przechodu czekał na nich już ksiądz Kordecki
3174 II,15 |            przerażone pułki. Jednocześnie na strzały klasztorne odpowiedziano
3175 II,15 |                rozedniało.~Wówczas Miller na czele sztabu podjechał do
3176 II,15 |                  stary jenerał nie zważał na to. Chciał własnymi oczyma
3177 II,15 |                  koni i poczęli wstępować na górę. Ślady walki widniały
3178 II,15 |            groźniejsze już od pni drzewa; na jednym z nich leżało przewieszone
3179 II,15 |                   ciało kanoniera, prawie na wpół przecięte strasznym
3180 II,15 |                ostało dwieście załogi, bo na koniec, jenerał ów był żołnierzem
3181 II,15 |                   Czterech z nich, niosąc na płachcie trupa, zatrzymało
3182 II,15 |               zamiast głosu wydobył tylko na usta pianę różową, po czym
3183 II,15 |                   Istotnie, tuman wiszący na skale począł się podnosić
3184 II,15 |                 skale począł się podnosić na kształt niezmiernego słupa
3185 II,15 |               kościół zaś, osadzony jakby na szczycie owego słupa, zdawał
3186 II,15 |          roztapiał się, rozpływał, mącił, na koniec zniknął zupełnie
3187 II,15 |                długo, zdumieni, milczący, na koniec książę Heski rzekł:~-
3188 II,15 |           wychylić się z obozu, â kto się na to ośmieli, ten jakoby w
3189 II,15 |              tumanu poczęło coś majaczyć, na koniec słońce zeszło i powietrze
3190 II,15 |                  klasztor. Wszystko stało na dawnym miejscu. Twierdza
3191 II,15 |               polegnę!~Niechęć odbiła się na twarzy księcia Heskiego.
3192 II,15 |               chełpliwość żołnierską, nie na czasie wobec tego zburzonego
3193 II,15 |             wesoły głos dzwonu, wzywający na mszę poranną w kościele
3194 II,15 |              kwatery, gdy przypadł oficer na spienionym koniu.~- To od
3195 II,15 |                    lud łączy się z nią... Na czele ruchu stoi Krzysztof
3196 II,15 |                   Żegocki, który chce iść na pomoc Częstochowie.~- Przepowiedziałem,
3197 II,15 |                   Częstochową; przystańmy na wszelkie warunki... Nie
3198 II,15 |             radość niezmierna. Ci, którzy na wycieczkę nie chodzili,
3199 II,15 |            chciały go całować, i ukazując na Kmicica mówił:~- Temu także
3200 II,15 |                  wabne zarazem spojrzenia na pana Andrzeja podziwiając
3201 II,15 |                  on nie odpowiadał oczyma na owe nieme pytania, bo mu
3202 II,15 |                  już u Najświętszej Panny na ordynansie, w jej obronie
3203 II,16 |               ojczyzny. Rękę często kładł na białej głowie, jak gdyby
3204 II,16 |           desperacji powstrzymać, patrzył na krucyfiks, łzy miał w oczach
3205 II,16 |                   siebie i święte miejsce na straszliwą zemstę niezwyciężonych
3206 II,16 |              kłopotliwą koronę, abdykował na rzecz Karola Gustawa? Wy
3207 II,16 |                więc, byście nie ściągnęli na głowy wasze nie tylko gniewu,
3208 II,16 |               oczy rękoma, mnisi nasunęli na głowy kaptury i cisza grobowa
3209 II,16 |                owego szlachcica.~Ten czuł na sobie badawczy ów wzrok
3210 II,16 |                   niespokojnie spojrzenia na innych ojców, a po chwili
3211 II,16 |                  i najmilsi! Nie bierzcie na serca, nie bierzcie na sumienia
3212 II,16 |           bierzcie na serca, nie bierzcie na sumienia wasze tak strasznej
3213 II,16 |                 zdrajca spuszczając głowę na piersi.~Wtem ksiądz Kordecki
3214 II,16 |               wielki krucyfiks zawieszony na ścianie.~- Idź! połóż palce
3215 II,16 |               ścianie.~- Idź! połóż palce na przebitych nogach Chrystusowych
3216 II,16 |               smok, przestrach, wypełznął na oblicze.~A ksiądz Kordecki
3217 II,16 |           Zamoyski za głowę się porwał.~- Na Boga! - krzyknął - coś uczynił!...
3218 II,16 |                 Szwedem nie strzelił, ale na widok Polaków zdrajców wnętrzności
3219 II,16 |                   się wloką, tym bardziej na naszą korzyść wychodzą.
3220 II,16 |                   prawie zapomnieć. Teraz na nowo przedstawiła się ona
3221 II,16 |                 tak samo, ba, więcej może na mnie niż na was ciąży -
3222 II,16 |                   więcej może na mnie niż na was ciąży - dlaczegóż ja
3223 II,16 |                nasze i dzieci, ale drżymy na myśl o tych despektach,
3224 II,16 |            zdobędzie.~- I nie chcemy brać na siebie odpowiedzialności! -
3225 II,16 |                 opozycja rosła, zyskiwała na odwadze, tym bardziej że
3226 II,16 |                   odpowiedzialność weźmie na własne ramiona? Kto cudom
3227 II,16 |                  rozszerzyła ją w wojsku, na którym jak najgorsze wywarła
3228 II,16 |                  dalszej obrony, narzekać na upór nie znających rzeczy
3229 II,16 |                  więc przywódców buntu, a na ich czele owego puszkarza,
3230 II,16 |              prócz służby bożej, i służbę na murach zostali obowiązani
3231 II,16 |               starego wachmistrza Soroki. Na koniec na zachodnio-południową
3232 II,16 |             wachmistrza Soroki. Na koniec na zachodnio-południową basztę
3233 II,16 |          Niezdolnych do boju przeznaczono na dachy, a zbrojownie i wszelkie
3234 II,16 |              także koszyki i kuny żelazne na wieży, w których nocą płonęło
3235 II,16 |          wypadkiem jakie wojsko oblężonym na pomoc przyciągało.~Tak więc
3236 II,16 |                  zamiary poddania spełzły na niczym, ale zabrano się
3237 II,16 |                  wódz, raduje się w sercu na równi ze mną, bo powiada,
3238 II,16 |               teraz dwakroć mocniejsi niż na początku. Nowy duch wstąpił
3239 II,16 |                  tymczasem do układów się na nowo wezmę. Będziemy zwłóczyć
3240 II,16 |              ludzka oszczędza.~Kmicic zaś na to:~- Ej, ojcze wielebny,
3241 II,16 |                nadchodziła coraz sroższa. Na szczytach Tatrów chmury
3242 II,16 |                    śniegi i wytaczały się na kraj, wiodąc za sobą swe
3243 II,16 |         oficerowie, ale całe wojsko miało na ustach jedno tylko słowo: "
3244 II,16 |              ambasadorów. Zaprosiwszy ich na ucztę, sam pił za ich zdrowie,
3245 II,16 |                 ich rybami dla klasztoru, na koniec podał warunki poddania
3246 II,16 |                   się tak łaskawe, iż ani na chwilę nie wątpił, że ze
3247 II,16 |                podziękowali pokornie, jak na zakonników przystało; wzięli
3248 II,16 |                  wzięli papier i odeszli. Na ósmą rano zapowiedział Miller
3249 II,16 |                    z rękami skrzyżowanymi na piersiach, ze spuszczoną
3250 II,16 |                 odpowiedziawszy uprzejmie na pokorny ukłon ojca Błeszyńskiego,
3251 II,16 |                  mu do głowy, oczy wyszły na wierzch, kark napęczniał,
3252 II,16 |                odjęło, ręką tylko wskazał na list księciu Heskiemu, który
3253 II,16 |              zawdziewali im swe kapelusze na głowy, a raczej na twarze,
3254 II,16 |              kapelusze na głowy, a raczej na twarze, tak aby oczy były
3255 II,16 |                 umyślnie naprowadzali ich na rozmaite przeszkody, a gdy
3256 II,16 |                   ramionach. Inni rzucali na nich nawozem końskim, inni
3257 II,16 |              dłonie śnieg i rozcierali go na tonsurach lub wpuszczali
3258 II,16 |                 udając, że prowadzą bydło na jarmark, wykrzykiwali w
3259 II,16 |                 cicho, z rękami złożonymi na piersiach, z modlitwą na
3260 II,16 |                  na piersiach, z modlitwą na ustach. Zamknięto ich wreszcie
3261 II,16 |         barbarzyńskie nawet ludy szanują.~Na to oświadczenie nie było
3262 II,16 |       niedostępnej dotąd twierdzy. Sypano na gwałt nowe szańce, stawiano
3263 II,16 |        żołnierstwo podsuwało się pod mury na pół strzału z rusznicy.
3264 II,16 |         katolickiej. Oblężeni, ze względu na życie ojców, słuchać musieli
3265 II,16 |                  włosy w czuprynie, szaty na sobie i łamiąc ręce powtarzał
3266 II,16 |                     Ot, mówiłem, mówiłem, na co układy ze złodziejami!
3267 II,16 |                 mną! Daj mi wytrwanie!... Na Boga żywego! niedługo na
3268 II,16 |                  Na Boga żywego! niedługo na mury zaczną leźć!... Trzymajcieże
3269 II,16 |                   i pozostanie wraz z nim na Śląsku aż do końca wojny.~
3270 II,16 |                  traktatom, nie miało się na baczności.~Owóż Wrzeszczowicz
3271 II,16 |              przeszedłszy granicę napadli na uśpionych i zabrali ich
3272 II,16 |            Kordecki miał przede wszystkim na myśli uwolnienie uwięzionych
3273 II,16 |                  więc jenerał skazuje ich na śmierć; będą potem wszyscy
3274 II,16 |                  dobrowolnie, bez względu na to, jaką odpowiedź przyniesie.
3275 II,16 |                 dobro Zgromadzenia czekam na postanowienie rady, a co
3276 II,16 |           jenerałowi, który posłów więzi. Na drugi dzień przyszedł do
3277 II,16 |                    jakie też wyrok wywrze na nich wrażenie, i z największym
3278 II,16 |            największym zdumieniem ujrzeli na obydwóch radość tak wielką,
3279 II,16 |               oficerowie spoglądali jedni na drugich, na koniec któryś
3280 II,16 |              spoglądali jedni na drugich, na koniec któryś ozwał się:~-
3281 II,16 |              trudna walka.~A książę Heski na to:~- Podobną wiarę mieli
3282 II,16 |                    Wtem Sadowski wystąpił na środek izby i stanął przed
3283 II,16 |                   ci ludzie prędzej jeden na drugim w takim razie padną,
3284 II,16 |                przybyli!~- Ja też ich nie na zaufaniu każę powiesić,
3285 II,16 |             zaufaniu każę powiesić, tylko na szubienicy.~- Echo tego
3286 II,16 |             Książę Heski wystąpił z kolei na środek izby i rzekł ostentacyjnie:~-
3287 II,16 |           dostojność dziś jeszcze uderzyć na te dwa tysiące Polaków,
3288 II,16 |             uczynisz, to oni jutro uderzą na nas... Już i tak bezpieczniej
3289 II,16 |                zaczęto wznosić szubienicę na oczach całego klasztoru.
3290 II,16 |                   tłumy ich wdzierały się na górę; stali tak gęsto; jakoby
3291 II,16 |                wystawieni ze wszech stron na ogień, z wyciem i rykiem
3292 II,16 |           obydwóch uwięzionych zakonników na obiad, następnego zaś dnia
3293 II,16 |                    Płakał ksiądz Kordecki na ich widok, wszyscy brali
3294 II,16 |              który poprzednio gniewał się na Kmicica, przywołał go zaraz
3295 II,16 |                   broniach i obozach. Był na Siczy atamanem; wodził pułki
3296 II,16 |              Siczy atamanem; wodził pułki na Wołoszczyznę; w Niemczech
3297 II,16 |                 Krzywe jego nogi, wygięte na kształt pałąków, znamionowały,
3298 II,16 |               większą część życia spędził na koniu. Chudy był przy tym
3299 II,16 |                wojnach przelanej, ciężyło na nim. A jednak nie był to
3300 II,16 |           Kuklinowski sam narzucił mu się na pomocnika, zaręczając, że
3301 II,16 |           Kuklinowski rzucił okiem znawcy na pana Andrzeja i wnet wpadła
3302 II,16 |                   tak grzecznych oficerów na kondycyjce. Jakże godność,
3303 II,16 |                się wzdrygała, szczególnie na Polaków Szwedom służących;
3304 II,16 |             służących; jednakże wspomniał na niedawne gniewy księdza
3305 II,16 |               gniewy księdza Kordeckiego, na wagę, którą tenże do układów
3306 II,16 |                    ja w Koronie, a Kmicic na Litwie... Para gołąbków,
3307 II,16 |                 Kmicic.~Lecz wspomniawszy na poselski charakter Kuklinowskiego,
3308 II,16 |               wskazał mu drzwi, z których na przyjęcie gościa wyszedł
3309 II,16 |                   kto inny.~- Zaczekam tu na waszmości - odpowiedział
3310 II,16 |               chwili począł chodzić tam i na powrót prędkimi krokami.
3311 II,16 |                    Kmicic czekał jeszcze. Na koniec ukazał się pan Kuklinowski.
3312 II,16 |                  masz! Księżulkowie pójdą na otręby - ja w tym! Kuklinowskiego
3313 II,16 |                  zaufaniu powiem: ochotka na szwedzką juszkę budzi się
3314 II,16 |               mówił dalej ukazując palcem na twierdzę - pali się... a
3315 II,16 |                zdrajcy się boisz?... Pluń na tych, co cię tak nazwą!
3316 II,16 |               wycharchnij! Pamiętaj też i na to, że i uczciwi u nas służą.
3317 II,16 |                   Tak jest. Srodze go tam na Podlasiu poturbował, a teraz
3318 II,16 |                      I Szwedzi nie idą mu na ratunek?~- Kto ma iść? Sam
3319 II,16 |                 prawda... Ale przyjdzie i na niego kolej. Nasz Karolek,
3320 II,16 |               rogów Sapieże. Teraz nie ma na niego rady, bo cała Litwa
3321 II,16 |              wracaj...~- Waćpan ciągniesz na stronę szwedzką, boś szwedzki
3322 II,16 |                  Kuklinowski potoczył się na dół, jak kamień wyrzucony
3323 II,16 |                który zaraz odprowadził go na bok i pytał:~- A coś tak
3324 II,16 |                   przy Szwedzie stoją, że na Podlasiu wojewoda witebski
3325 II,16 |                 powiedział mi tak: "Kładę na bok moją szarżę poselską,
3326 II,16 |                 dałem mu w pysk, a on się na dół pokocił.~- W imię Ojca
3327 II,16 |                 taki Kuklinowski! Ani się na niego obejrzę. ~
3328 II,17 |           swawolnym. Błagali więc Millera na wszystko, co święte, na
3329 II,17 |                   na wszystko, co święte, na uszanowanie, jakie lud ma
3330 II,17 |                  lud ma dla tego miejsca, na Boga i cześć Marii, aby
3331 II,17 |                przynosił coraz jaśniejsze na owe pytania odpowiedzi.
3332 II,17 |                   głosem potężnym zawołać na wschód i zachód, na północ
3333 II,17 |               zawołać na wschód i zachód, na północ i południe: Sursum
3334 II,17 |                wydał się jenerał małym, a na armię własną spojrzał po
3335 II,17 |                  raz pierwszy w życiu jak na garść lichego robactwa.
3336 II,17 |           robactwa. Imże to podnosić rękę na tę jakąś straszną, tajemniczą
3337 II,17 |                   jego serca. Wiedząc, że na niego winę złożą, sam począł
3338 II,17 |                  gniew jego spadł naprzód na Wrzeszczowicza. Powstały
3339 II,17 |                  prace oblężnicze musiały na tym cierpieć.~Lecz Miller
3340 II,17 |              uspokoi."~W oczekiwaniu więc na większe działa, kazał strzelać
3341 II,17 |                jednak kule ogniste padały na dachy, próżno najdzielniejsi
3342 II,17 |              obozu. Posądzenie o to padło na polskie posiłkowe chorągwie,
3343 II,17 |              pułkownikowi Zbrożkowi sądem na jego ludzi, ten zaś odpowiedział
3344 II,17 |        nieprzyjaciół. Szwedzi spędzali to na czary. Puszkarze odpowiadali
3345 II,17 |           osłaniającą kościół i klasztor. Na ten widok rzucili się pokotem
3346 II,17 |              rzucili się pokotem twarzami na ziemię. Próżno nadjechał
3347 II,17 |               raźno palcami płowego czuba na głowie ozwał się:~- Niech
3348 II,17 |              pochwalony Jezus Chrystus!~- Na wieki wieków! - odezwali
3349 II,17 |                  Szwedów w Wielkopolsce i na Mazurach, znoszą mniejsze
3350 II,17 |                 im łupnia. Szlachta siada na koń, chłopi, mój dobry panie,
3351 II,17 |             Słuchajcie dalej: Chan, pomny na dobrodziejstwa pana naszego,
3352 II,17 |            Kozaków, którzy się oponowali, na sieczkę rozniósł i wali
3353 II,17 |               czuje się wolnym od słowa i na koń już siada. Król Kazimierz
3354 II,17 |                całe wojsko, czekają tylko na wejście króla, by Szwedów
3355 II,17 |            Niektórzy płakali, inni padali na kolana, inni powtarzali: "
3356 II,17 |            wielkiego krucyfiksu wiszącego na ścianie i tak mówił:~- Kładę
3357 II,17 |                   tak mówił:~- Kładę ręce na tych nogach Chrystusowych,
3358 II,17 |              ufajcie Szwedom, nie liczcie na to, byście pokorą i poddaniem
3359 II,17 |                  królestwo wydane zostało na łup rozpuście żołnierza.
3360 II,17 |                 nie mogą... Oto kara boża na zdrajców za niedotrzymanie
3361 II,17 |                 Millerowi wykręcić, zaraz na Śląsk do naszego pana ruszam.
3362 II,17 |          trzymajcie, ojcowie najmilsi, bo na was zbawienie całej Rzeczypospolitej
3363 II,17 |       Śladkowskiemu i łzy pokazały mu się na rzęsach, po czym tak mówił
3364 II,17 |                   zbawienie idzie ku wam. Na te rany boskie, czerwone,
3365 II,17 |                    cała Rzeczpospolita... na ratunek swojej Patronce...
3366 II,17 |                jakoby Szwed już odstąpił. Na koniec ksiądz Kordecki rzekł:~-
3367 II,17 |               świece, bo już mroczyło się na dworze, i rozsunięto firanki
3368 II,17 |                   Ksiądz Kordecki klęknął na stopniach, dalej zakonnicy,
3369 II,17 |               spoza łez promienił się już na wszystkich uśmiech szczęścia.
3370 II,17 |                  chwilę trwało milczenie, na koniec ksiądz Kordecki zaczął:~- "
3371 II,17 |                 losy całego kraju dźwigał na swych ramionach, pochylił
3372 II,17 |                   jak słabe dziecko, padł na twarz i z płaczem niezmiernym
3373 II,17 |                  się zakonnicy i szlachta na mury, ksiądz Kordecki zaś
3374 II,17 |                nazajutrz rano pokazał się na basztach, chodził pomiędzy
3375 II,17 |         pozwolenie udania się do twierdzy na nabożeństwo. Może liczył
3376 II,17 |               przez odmowę dorzucać iskry na żywioły palne, które i bez
3377 II,17 |             skutku. Kmicicowi, gdy go raz na cel brał, pękła cięciwa,
3378 II,17 |                    że ma siedmiu szatanów na usługi, którzy go strzegą
3379 II,17 |                 dość długo bezskutecznie, na koniec kula armatnia odbita
3380 II,17 |               wału, podskakując po śniegu na kształt ptaka, uderzyła
3381 II,17 |                   same piersi i rozerwała na dwoje. Ucieszyli się tym
3382 II,17 |              Szwedzi strzelali do murów i na dachy. Lecz kule ich nie
3383 II,17 |                   skały, chodziła, jakoby na szyderstwo Szwedom, po całej
3384 II,17 |                imają.~Dwa całe dni zeszło na próżnej strzelaninie. Rzucano
3385 II,17 |             próżnej strzelaninie. Rzucano na dachy sznury okrętowe, nasycone
3386 II,17 |               bardzo gęsto, które leciały na kształt wężów ognistych.
3387 II,17 |            urządzona wzorowo, zapobiegała na czas niebezpieczeństwu.
3388 II,17 |           rozmaite inne hałasy. Żołnierze na murach odgadywali łatwo,
3389 II,17 |                 nie można było rozpoznać.~Na koniec ukazał się dzień
3390 II,17 |                  się, że szczyty ich leżą na równej linii z murami. Między
3391 II,17 |                  z przeraźliwym dźwiękiem na kamiennej posadzce, a cały
3392 II,17 |              nabożeństwie wypadli wszyscy na mury i dachy. Poprzednie
3393 II,17 |                zasypywano ogniem.~Grający na wieży czuli chwianie się
3394 II,17 |                  w niezmiernych ilościach na wszczynające się pożary,
3395 II,17 |                  wszczynające się pożary, na rozpłomienione pochodnie,
3396 II,17 |                  się szkody w budynkach i na murach. Okrzyk "gore!" rozlegał
3397 II,17 |              padały tak gęsto jak deszcz, na dachy, na baszty i mury.~
3398 II,17 |               gęsto jak deszcz, na dachy, na baszty i mury.~Po krótkiej
3399 II,17 |               godna była szturmu. Wyległy na mury nawet niewiasty, dzieci
3400 II,17 |                   starcy. Żołnierze stali na murach, z nieustraszonym
3401 II,17 |                odpowiadali z zawziętością na ogień nieprzyjacielski.
3402 II,17 |               Millera, atak rozpoczął się na nowo i ogień zdwoił się
3403 II,17 |                    a cofając się zostawia na piasku porosty, małże i
3404 II,17 |               odbicia o lody nagromadzone na szańcu, rzuciła tylko człowieka
3405 II,17 |             kilkanaście kroków. Ten upadł na otwarty jaszcz, w części
3406 II,17 |                 żołnierzy strach ogarnął. Na razie trzeba było ogień
3407 II,17 |           ciemności, więc zawieszono go i na innych.~Nazajutrz była niedziela.~
3408 II,17 |             spoglądał okiem pełnym troski na owe spustoszenia, którym
3409 II,17 |                   szwedzki puszkarz zabił na miejscu siostrzeńca Millera,
3410 II,17 |               sławy wojennej, skończywszy na fortunie. Lecz tym bardziej
3411 II,17 |                   płotów, koszów i belek.~Na świtaniu spostrzegł pan
3412 II,17 |                 jak zwykle mury, wziął go na bok i rzekł z cicha:~- Źle,
3413 II,17 |          przychodzi do głowy... Wycieczka na nic... Ale chodźmy gdzie
3414 II,17 |                 zaś rzekł:~- Tu wycieczka na nic. Spostrzegą i odbiją.
3415 II,17 |                powtórzył Kmicic - ale się na armatach nie znacie. Inna
3416 II,17 |                  rzecz niepodobna - rzekł na to ksiądz Kordecki - bo
3417 II,17 |                    spytał nagle przeor.~- Na stu jeden chyba powróci
3418 II,17 |              sławy lazł w hazard, a teraz na cześć Najświętszej Panny.
3419 II,17 |                     Ksiądz długo milczał, na koniec rzekł:~- Perswazją,
3420 II,17 |                 ojcze, egzorcyzmy jeszcze na tę noc wstrzymajcie, bo
3421 II,17 |                   Czarniecki czekał także na niego.~Obaj z księdzem ledwie
3422 II,17 |                  pod oczy i rozczapierzył na końcach, nałożył kapelusz
3423 II,17 |                 końcach, nałożył kapelusz na bakier i wyglądał zupełnie
3424 II,17 |                bakier i wyglądał zupełnie na jakiegoś rajtarskiego oficera
3425 II,17 |                   mimo woli za szablę ima na jego widok! - rzekł pan
3426 II,17 |               świecę, pan Andrzej położył na stole kiszkę długą na półtorej
3427 II,17 |             położył na stole kiszkę długą na półtorej stopy, a grubą
3428 II,17 |                mnie zabił. Jak tylko skrę na sznurku zobaczę, muszę zaraz
3429 II,17 |                   sta kroków, pod szańcem na ziemi przypaść. Dopiero
3430 II,17 |                kiedy doszli do bramy, jak na złość ciemność poczęła się
3431 II,17 |               słabości muru nieco opodal, na zawrocie, koło południowej
3432 II,17 |                  z utęsknieniem spoglądał na swoją kiszkę. Po namyśle
3433 II,17 |                  taki humor, jakby go kto na sułtańskiego dzianeta wsadził,
3434 II,17 |               Babinicz gotów. Czeka tylko na waszą wielebność.~- Spieszę,
3435 II,17 |                   jeszcze ten szkaplerzyk na szyję włożyć...~Umilkli
3436 II,17 |                   wycieczki strzegą. Może na cały szereg wpaść, ani się
3437 II,17 |                 bardzo, ale przecie stoją na szańcu, nie przed szańcem,
3438 II,17 |                spytał.~- Babinicz poszedł na ochotnika prochami kolubrynę
3439 II,17 |                   niepokój podnosił włosy na głowie dwom rycerzom Upłynął
3440 II,17 |                   gromy nieba zwaliły się na ziemię, wstrząsnął murami,
3441 II,17 |                słowa.~A ksiądz rzucił się na kolana i wzniósłszy ręce
3442 II,17 |             szczęśliwie!~Gwar uczynił się na murach. Załoga nie wiedząc,
3443 II,17 |                  Gdzie ksiądz Kordecki?~- Na murach! Modli się! On to
3444 II,17 |                   i ze szwedzkiego obozu. Na wszystkich szańcach zabłysły
3445 II,17 |                   Kordecki klęczał ciągle na murze.~Na koniec noc poczęła
3446 II,17 |                  klęczał ciągle na murze.~Na koniec noc poczęła blednąć,
3447 II,18 |             wydobył rapier i wspierał się na jego ostrzu. Pomogło to
3448 II,18 |                 nocy. Mogło tylko być, że na jakieś sto lub mniej kroków
3449 II,18 |                 będzie poglądał w niemocy na owe mury, i chwilami śmiech
3450 II,18 |                 do głowy nie przychodziło na jak straszne sam naraża
3451 II,18 |                  Kompanionowie stanęli mu na myśli: Kokosiński, olbrzymi
3452 II,18 |               rodu i inni; więc westchnął na chwilę za nimi.~"Zdaliby
3453 II,18 |                  uczucie samotności, lecz na krótko. Wnet pamięć przywiodła
3454 II,18 |             czynić, i począł iść jak wilk na nocne pastwisko. Obejrzał
3455 II,18 |                się wysoko nad jego głową.~Na szczęście, boki rowu nie
3456 II,18 |                   To rzekłszy spuścił się na dół i począł szukać sznurka,
3457 II,18 |             uczyni się między żołnierzami na szańcu.~Na koniec począł
3458 II,18 |             między żołnierzami na szańcu.~Na koniec począł uderzać z
3459 II,18 |                   nie bardzo już zważając na hałas, jaki czynił. Lecz
3460 II,18 |                 całym pędem; nagle trafił na kamień - upadł. Wtem huk
3461 II,18 |                 ludzkie, krzyki i wołania na pomoc; jak na miejsce wypadku
3462 II,18 |                   i wołania na pomoc; jak na miejsce wypadku zbiegła
3463 II,18 |                  Kuklinowski.~Ten ostatni na widok Kmicica posiniał i
3464 II,18 |                  drgać. Więc nie czekając na pytania jenerała rzekł:~-
3465 II,18 |             Bladość i znużenie widne były na jego obliczu, ale wzrok
3466 II,18 |             rękami jął bić się po bokach, na koniec zakrzyknął:~- Jenerale,
3467 II,18 |            zakrzyknął:~- Jenerale, proszę na słowo! jenerale, proszę
3468 II,18 |                   słowo! jenerale, proszę na słowo! bez zwłoki, bez zwłoki!~
3469 II,18 |             podchodził tak, że aż nagrodę na jego głowę wyznaczono. On
3470 II,18 |             trzymał po szkłowskiej klęsce na sobie, póki się inni nie
3471 II,18 |                żem moje poselstwo odłożył na stronę, znieważył mnie,
3472 II,18 |                 rycerstwo nie obruszy się na waszą dostojność, tylko
3473 II,18 |                   waszą dostojność, tylko na mnie, a ja sobie radeczki
3474 II,18 |              izbie, Kuklinowski zaś siadł na koń przed kwaterą. Mając
3475 II,18 |             jednemu z nich wziąść Kmicica na arkan i wszyscy razem udali
3476 II,18 |              droga trwała.~Zatrzymali się na koniec w pustej, na wpół
3477 II,18 |                   się na koniec w pustej, na wpół rozwalonej stodółce,
3478 II,18 |               nogi, a potem podciągnąć go na belkę!~- Rakarz! - powtórzył
3479 II,18 |                   jeden z żołnierzy wlazł na belkę, a inni zwłóczyli
3480 II,18 |             koniec żołnierzowi siedzącemu na belce.~- Teraz podnieść
3481 II,18 |                 który poprzednio siedział na belce. Zostało tylko trzech,
3482 II,18 |              straż trzymać.~Kmicic drgnął na dźwięk tego głosu. Wydało
3483 II,18 |               pierwszych żołnierzy - żeby na dziwo patrzeć, bo takiego...~
3484 II,18 |                 nowo przybyli rzucili się na, kształt rysiów na dwóch
3485 II,18 |            rzucili się na, kształt rysiów na dwóch dawniejszych. Zawrzała
3486 II,18 |                    My od rana już czekali na sposobność. Od rana wypatrujem!~
3487 II,18 |                  rozcięte i Kmicic stanął na nogach. Zachwiał się z początku.
3488 II,18 |              Zziąbłem. Zaraz mi lepiej.~- Na kulbace się wasza miłość
3489 II,18 |                Całkiem mi dobrze!~I siadł na krawędzi sąsieka.~Po chwili
3490 II,18 |                   z zupełną przytomnością na złowrogie twarze trzech
3491 II,18 |               zakrzyknął nagle - teraz ja na tego zdrajcę poczekam!~Kiemlicze
3492 II,18 |             poczekam!~Kiemlicze spojrzeli na siebie ze zdumieniem, ale
3493 II,18 |                   Jemu zaś żyły wystąpiły na czoło, oczy w ciemności
3494 II,18 |                   kilku ludzi, tedy zaraz na nich uderzyć... Jego mnie
3495 II,18 |         natychmiast, jak wejdzie, skoczyć na niego i zatkać mu pysk.
3496 II,18 |      chudopachołki...~To rzekłszy wskazał na trupy leżące w słomie.~-
3497 II,18 |                przy wejściu, jak dwa koty na mysz czyhające.~- Sam ! -
3498 II,18 |                 Oficer tu czeka w stodole na waszą miłość. Przyjechał
3499 II,18 |            prawdziwych zbójców rzucili go na ziemię, klękli mu na piersiach
3500 II,18 |                   go na ziemię, klękli mu na piersiach gniotąc je tak,