Tom, Rozdzial

   1  I,1  |         powierzchni; zwierz zbliżał się do mieszkań ludzkich, a ubogie
   2  I,1  |                ptactwo stukało dziobami do szyb szedzią i śnieżnymi
   3  I,1  |              prządki przędły, nic jedna do drugiej nie mówiąc.~Światło
   4  I,1  |              był daleką i trudną podróż do Orszy. Otóż, wedle tych
   5  I,1  |                kawaler przyjechać zaraz do Wodoktów akomodować się
   6  I,1  |                 wojna i kawaler zamiast do panny pociągnął na pola
   7  I,1  |             Aleksandra, a może tęskniła do nieznanego. W sercu czystym,
   8  I,1  |                  nosiła wielką gotowość do kochania. Iskry tylko trzeba
   9  I,1  |              gotowością na jej gotowość do kochania odpowie? W owych
  10  I,1  |                 każdego prawie wieczora do apteczki po leki dla młodego
  11  I,1  |                rzekła panna Kulwiecówna do obracającego żarna Żmudzina.~
  12  I,1  |               bok ujął lewą ręką, prawą do wąsa podniósł i tak mówił:~-
  13  I,1  |              jeno tu ptakiem śpieszyłem do nóg panny łowczanki się
  14  I,1  |         dowiedział, którzy z tych stron do mnie przybyli. Szczery to
  15  I,1  |              czterema laty aż pod Orszę do nas przybył. Wtedy mi to
  16  I,1  |           obiecał i konterfekt pokazał, do którego po nocach wzdychałem.
  17  I,1  |          jeszcze w czeladnej!... Proszę do komnat. Po długiej drodze
  18  I,1  |                  Tu Oleńka zwróciła się do panny Kulwiecówny:~- Ciotuchna
  19  I,1  |                   odparł zabierając się do rąk całowania. - Dla Boga !
  20  I,1  |                 światłem, więc przeszli do sieni, gdzie pan Andrzej
  21  I,1  |                a potem na drugą stronę, do komnat gościnnych.~Zaraz
  22  I,1  |               taki zdarzył, poszłabyś i do Orszy, choć to podobno na
  23  I,1  |         widziałam ja go, ale gdzie jemu do pana Kmicica! Już takiego
  24  I,1  |              patrzę, tym większa ochota do żeniaczki, żeby choć i jutro!
  25  I,1  |                 obyczaj nasz smoleński: do niewiast czy w ogień śmiało
  26  I,1  |            śmiało iść. Musisz, królowo, do tego przywyknąć, bo tak
  27  I,1  |                innych uczyć, bo wiem to do siebie, żem żołnierz prostak
  28  I,1  |                   Oj, niepodobny waćpan do takich, których na nitce
  29  I,1  |                 rózeg w konwencie, abym do statku przyszedł i różne
  30  I,1  |                    Kiedy kochasz, padaj do nóg" - ot tak!~To rzekłszy
  31  I,1  |                 pan Andrzej przypił się do rączki panienki i całować
  32  I,1  |              się dzieje, podniosła oczy do góry. Nie zdała jej się
  33  I,1  |              pod ręce jakby rodzeństwo, do jadalnej izby, w której
  34  I,1  |               miał waćpan potęgę wielką do obrony?~- Miałem dwieście
  35  I,1  |       przebredzając. Dobrzy pachołkowie do bitwy, ale łotry nad łotrami !
  36  I,1  |                 waćpan z całą chorągwią do nas przyciągnął?...~- Tak
  37  I,1  |                godniejszych kompanionów do Lubiczam w gościnę zaprosił...
  38  I,1  |                znaleźli, gdym i tak już do Poniewieża na hiberny szedł.~
  39  I,1  |                Czy to waćpanna wysłałaś do mnie tych ludzi?~- Tego
  40  I,1  |       szlachetczyzna jakoś mi nie idzie do głowy. U nas: kto chłop,
  41  I,1  |                że takim szerepetkom nic do Kmiciców ani do Billewiczów,
  42  I,1  |         szerepetkom nic do Kmiciców ani do Billewiczów, jak piskorzom
  43  I,1  |          Billewiczów, jak piskorzom nic do szczuk, choć i to, i to
  44  I,1  |                 ten drobiazg szlachecki do czasu mego przybycia opiekunami
  45  I,1  |          Radziwiłłowie birżańscy nic tu do opieki nie mają!~Panna Aleksandra
  46  I,1  |            spokojnie i nie wtrącają się do mnie, bo dalibóg, nie dam
  47  I,1  |                 jak pół roku.~- Wyschnę do tego czasu jak trzaska.
  48  I,1  |       dziewczyno! Dalibóg, okrutnieś mi do serca przypadła. Tak mnie
  49  I,1  |              rozebrał, że nie wiem, jak do owego Lubicza trafię, któregom
  50  I,1  |             Kmicic wstał i wyszli oboje do sieni. Sanki czekały już
  51  I,1  |            żegnać ją począł prosząc, by do komnat wróciła, bo z ganku
  52  I,1  |             Wzięło się też i bandolecik do sanek. Dobranoc najmilsza,
  53  I,1  |                szparze uchylonych drzwi do czeladnej, dojrzał kilka
  54  I,1  |               wziąwszy świecę, przeszła do izby sypialnej i klękła
  55  I,1  |                 izby sypialnej i klękła do pacierzy.~Zaczynała je z
  56  I,1  |             jakby na skrzydłach pognały do tych sanek i do tej postaci
  57  I,1  |                 pognały do tych sanek i do tej postaci w nich siedzącej...
  58  I,1  |          Radziwiłłowie birżańscy nic tu do opieki nie mają..." - To
  59  I,1  |           bosymi już nóżkami przybiegła do ciotki, zarzuciła jej ręce
  60  I,2  |                oknem. Gdy jednak wszedł do izby, ze wszystkich piersi
  61  I,2  |                się z miejsc poczęli iść do. niego z kielichami. On
  62  I,2  |             Kokosiński podniósł uszniak do góry i zaintonował:~ ~Wypijże
  63  I,2  |                 Byś pić mógł z nami aże do mogiły,~aże do mogiły!~ ~
  64  I,2  |                 nami aże do mogiły,~aże do mogiły!~ ~Inni powtórzyli
  65  I,2  |         orszańskimi pannami zatykać!... Do stu piorunów! nie masz takiej
  66  I,2  |              albo lepiej mówiąc: idźcie do stu diabłów, niechże się
  67  I,2  |              oględziny, a teraz pospołu do stołu; jeszcze tam parę
  68  I,2  |                To chwała Bogu! siadajmy do stołu!~- Do stołu ! do stołu !~
  69  I,2  |              Bogu! siadajmy do stołu!~- Do stołu ! do stołu !~Ale zaledwie
  70  I,2  |         siadajmy do stołu!~- Do stołu ! do stołu !~Ale zaledwie siedli
  71  I,2  |                 wołał żałośnie Uhlik.~- Do stu kaduków! Któż was wygania?
  72  I,2  |                 zaciął, przyłożył palec do czoła, jakby głowę wysilał,
  73  I,2  |                 za swoje zapłacimy.~- I do fortun dojdziem.~- I do
  74  I,2  |                 do fortun dojdziem.~- I do godności!~- Bóg niewinnym
  75  I,2  |            strzał!~- O dukat! A gdzie i do czego?~Ranicki powlókł wzrokiem
  76  I,2  |                  tymczasem Zend wyszedł do sieni i po małej chwili
  77  I,2  |               Utrafię, patrzcie!... at! do tej czaszki, między rogi...
  78  I,2  |             odłupała wiór jaśniejszy.~- Do dwóch razy sztuka!~- Nie!...
  79  I,2  |            karkach pachołków, chcąc ich do pośpiechu zachęcić. Nim
  80  I,2  |              oczyma na tę zabawę, która do napadu tatarskiego była
  81  I,2  |              okna i przykładając twarze do szyb, płaszcząc nosy spoglądały,
  82  I,2  |            każdą schwytaną odprowadzali do izby. Po chwili poczęły
  83  I,3  |         umówiliśmy się z dziewczyną, że do Mitrunów wszyscy wyruszymy,
  84  I,3  |                 wiozło ochoczą młodzież do Wodoktów. Pan Kmicic siedział
  85  I,3  |                był, ochoczy i tak mówił do siedzącego obok pana Kokosińskiego:~-
  86  I,3  |             odpuścił mi umierając, a co do reszty, to nie wymawiaj,
  87  I,3  |             zwłaszcza o owym strzelaniu do portretów i o dziewczętach.
  88  I,3  |                  Głupiś, Kokoszko! A co do Oleńki, będziesz i ty z
  89  I,3  |         dereszowatego probując pojechał do Wołmontowicz; przejechał
  90  I,3  |               chłopy między szlachtą to do Rosień poszli, a sikorkom
  91  I,3  |                 A twoja reputacja?~- 0, do diabła! Stulże gębę! Jedźcie
  92  I,3  |              Musisz się im akomodować i do wiechciów w butach kłaniać.~-
  93  I,3  |          jeszcze wiedzieć - rzekł jakby do siebie samego Kmicic.~Po
  94  I,3  |             Kmicic.~Po czym zwrócił się do towarzysza:~- Moja Kokoszko,
  95  I,3  |                patrz mi na Kasię, bo ci do niej zasię - rzekł flegmatycznie
  96  I,3  |        Wsiadłszy z sanek weszli naprzód do sieni, ogromnej jak spichrz,
  97  I,3  |               stąd prowadził pan Kmicic do jadalnej izby, przybranej
  98  I,3  |              pilnie i ciekawie na drzwi do sąsiedniej komnaty, z której
  99  I,3  |               mowny - szeptał pan Uhlik do Kokosińskiego - ty ją powitasz
 100  I,3  |               dość gładko, bo mi Jędruś do konceptu przeszkadzał.~-
 101  I,3  |               ci zabijakowie, przywykli do innego pokroju niewiast,
 102  I,3  |                 Kokosiński zmieszał się do najwyższego stopnia, zaczerwienił
 103  I,3  |                  żeby waćpannę zabrać i do Mitrunów przez lasy przewieźć,
 104  I,3  |             Jużem ja ciotkę Kulwiecównę do Mitrunów wysłała, żeby nam
 105  I,3  |                wyszła, a Kmicic skoczył do towarzyszy.~- A co, mili
 106  I,3  |                choć nie neguję, żem się do takiej persony mówić nie
 107  I,3  |             konie zerwały się z miejsca do biegu.~Zimne powietrze pędem
 108  I,3  |              zarękawek i przytulając go do ust, by pęd powietrza zatamować.~
 109  I,3  |           białych dachów chat podobnych do kup śnieżnych strzelały
 110  I,3  |                 szczęśliwi.~- Chciałbym do końca świata tak jechać! -
 111  I,3  |                 saniach, wyciągnął ręce do góry i począł krzyczeć,
 112  I,3  |             głosik.~- Mojaż ty królowo! Do nóg ci padnę!~- Kompania
 113  I,3  |               skąd towarzyszom przyszło do głowy wołać na nich i wstrzymywać,
 114  I,3  |                 zasiekli i po prezydium do Poniewieża posłali, a jam
 115  I,3  |               posłali, a jam tu skoczył do waszej miłości. Ledwie tchu
 116  I,3  |                 jedne zostawić i jechać do Lubicza! Tam czekać, chybabym
 117  I,3  |              poufale.~- Wracaj, Oleńko, do Wodoktów - rzekł Kmicic -
 118  I,3  |              jedź po ciotkę Kulwiecównę do Mitrunów. Ot! i kulig się
 119  I,3  |                 w wilczurę; potem siadł do innych sani i zakrzyknął
 120  I,3  |                zakrzyknął na woźnicę:~- Do Upity!~
 121  I,4  |            Kmicic nie wracał, ale za to do Wodoktów przyjechało trzech
 122  I,4  |          szlachty laudańskiej na zwiady do panienki. Przyjechał więc
 123  I,4  |              popis pospolitego ruszenia do Rosień nie poszedł, albowiem
 124  I,4  |             rzadko.~Ci tedy przyjechali do panny, która przyjęła ich
 125  I,4  |                 Kmicicu pragną.~- Bo my do niego chcemy jechać z pokłonem,
 126  I,4  |             wrócił - mówił Pakosz - tak do ciebie przyjechali pytać,
 127  I,4  |              Domaszewiczów przyjął, gdy do niego z wieścią o śmierci
 128  I,4  |                 My pojedziem po staremu do Lubicza pokłonić się panu
 129  I,4  |              aby z nami żył, na wojnę i do puszczy chodził jako nieboszczyk
 130  I,4  |                A Józwa znów zwrócił się do starego Butryma:~- Nie drzemcie,
 131  I,4  |                 z bandoletów palili - i do kogo? - do wizerunków nieboszczyków
 132  I,4  |        bandoletów palili - i do kogo? - do wizerunków nieboszczyków
 133  I,4  |             dziewki dworskie powciągali do izby dla rozpusty!... Tfu!
 134  I,4  |              oni. Pan Sołłohub pojechał do pana Hlebowicza po sprawiedliwość,
 135  I,4  |              słychana to rzecz strzelać do wizerunków i rozpustę jawnie
 136  I,4  |               Kmicica nie podmawiają... do rozpusty... Wstyd! hańba!...
 137  I,4  |               podmawiają, oni zachęcają do rozpusty przykładem i hańbę
 138  I,4  |              pułkownikównę tak groźną i do stanowczej wojny warchołów
 139  I,4  |                niepokój i jakby uraza i do nich, i do pana Andrzeja.
 140  I,4  |                jakby uraza i do nich, i do pana Andrzeja. Dumną pannę
 141  I,4  |          zarazem z każdą chwilą uraza i do pana Kmicica.~- Wstyd! sromota! -
 142  I,4  |              Wstyd! sromota! - szeptała do się dziewczyna zbladłymi
 143  I,4  |                wieczora wracał ode mnie do dziewek czeladnych!...~I
 144  I,4  |               naręcz jałowcowych drewek do kominka i rzuciwszy je wedle
 145  I,4  |            Nagłe postanowienie przyszło do głowy Oleńce.~- Kostek! -
 146  I,4  |               zaraz na koń i pojedziesz do Lubicza. Jeśli pan już wrócił,
 147  I,4  |             Znikis, siada z tobą i wraz do mnie przybywa - a żywo!
 148  I,4  |          Obaczym!"~I po chwili przeszła do czeladnej siedzieć odwiecznym
 149  I,4  |                 w sieni schylił się jej do nóg. ~- A jak tobie zdrowie,
 150  I,4  |                 daj najlepsze!~Przeszli do izby stołowej; Znikis stanął
 151  I,4  |           Lubicza.~- Nie wrócisz więcej do Lubicza... tu zostaniesz.
 152  I,4  |                to, że strzelali w izbie do wizerunków?~- Jak nie strzelali!
 153  I,4  |             trzeba jutro całej kompanii do Upity ruszyć. Kazali, żeby
 154  I,4  |              dobrze. Idź teraz, Znikis, do kuchni. Już nie wrócisz
 155  I,4  |                 kuchni. Już nie wrócisz do Lubicza.~- Ażeby tobie Bóg
 156  I,4  |              panie z Wodoktów wyjechały do kościoła, przybyli panowie:
 157  I,4  |              iść w pomoc panu Kmicicowi do Upity.~Panna wyszła przeciw
 158  I,4  |             dobrodziko! My tu po drodze do Upity wstępujemy, aby waćpannie
 159  I,4  |                aby waćpannie dobrodzice do stópek upaść i o auxilia
 160  I,4  |           Billewiczówna - że waćpanowie do Upity jedziecie, gdyż sama
 161  I,4  |               myślałby kto, że waćpanna do ciurów pana Kmicica mówisz.
 162  I,4  |            Jędrusia nie ma, przyszliśmy do takowej konwikcji, że się
 163  I,4  |                  wy to go jak złe duchy do grzechu kusicie, wy go namawiacie!
 164  I,4  |                z umyślną uniżonością aż do ziemi, a za nim kłaniali
 165  I,4  |                 Rekuć.~Obaj porwali się do szabel, ale olbrzymi Kulwiec-Hippocentaurus
 166  I,4  |                radził ruszać co prędzej do Kmicica, żeby zaś ona go
 167  I,4  |                ręce i język... Ruszajmy do Kmicica. Ma ona go na nas
 168  I,4  |                 broni, a sami jedźmy.~- Do Upity!~- Do Jędrusia, przyjaciela
 169  I,4  |              sami jedźmy.~- Do Upity!~- Do Jędrusia, przyjaciela zacnego!
 170  I,4  |               samych warcząc, dojechali do lasu. Ledwie minęli pierwsze
 171  I,4  |               srogi i zmarzli bardzo, a do Upity było dość jeszcze
 172  I,4  |        szeregiem i pokrzykując od czasu do czasu: "Z drogi!" Jaki taki
 173  I,4  |              pół godziny drogi przybyli do karczmy zwanej Doły, która
 174  I,4  |                 u słupów, a sami weszli do szynkownej izby, ogromnej
 175  I,4  |       sześćdziesięciu, lub wyrostkowie, do dwudziestu. Ci dla omłotów
 176  I,4  |         mężczyźni w sile wieku, ruszyli do Rosień.~Ujrzawszy orszańskich
 177  I,4  |       kawalerowie wstali i zbliżyli się do ogniska. Siedziało przy
 178  I,4  |          kawalerowie sunęli w podrygach do dziewcząt i nuż je ściągać
 179  I,4  |                 z ławy i zbliżywszy się do Kulwieca-Hippocentaura,
 180  I,4  |          zakrzyknął:~- Hej, towarzysze! do kupy! do kupy!~Ale już za
 181  I,4  |               Hej, towarzysze! do kupy! do kupy!~Ale już za Józwą sypnęli
 182  I,5  |         wieczorem przyjechał pan Kmicic do Wodoktów na czele stu kilkunastu
 183  I,5  |                 przyprowadził, żeby ich do Kiejdan hetmanowi wielkiemu
 184  I,5  |               żołnierz musi się uciekać do gwałtów, zwłaszcza taki
 185  I,5  |                pana Kmicica, żeby dojść do przekonania, iż gorszego
 186  I,5  |              cofnęły się na pewien czas do Birż i Kiejdan, aby tam
 187  I,5  |                Kiejdan, aby tam przyjść do sprawy. Szlachta smoleńska,
 188  I,5  |            między szlachtą zbierali się do Grodna, do pana podskarbiego
 189  I,5  |                 zbierali się do Grodna, do pana podskarbiego Gosiewskiego,
 190  I,5  |               takich, których obowiązek do hetmanów nie ciągnął i którzy
 191  I,5  |          ciągnął i którzy nie mieli nic do stracenia. Nagarnęło się
 192  I,5  |           stracenia. Nagarnęło się tedy do niego zawalidrogów bez dachu
 193  I,5  |         śmiałych żołnierzy, śmiałych aż do szaleństwa, i gdyby sam
 194  I,5  |               swą hołotę z Upity, by ją do Kiejdan odesłać. Gdy się
 195  I,5  |                ich przez okno, tak byli do hajdamaków podobni. Każdy
 196  I,5  |                wesoły jak zawsze, wpadł do izby i zaraz z niezmierną
 197  I,5  |             zaraz z niezmierną żywością do rąk jej przypadł. Ona zaś,
 198  I,5  |               Upitę chciał spalić, byle do cię jak najprędzej lecieć.
 199  I,5  |              była niespokojna, żeby tam do bitwy nie przyszło. Chwała
 200  I,5  |           baryłczynę gorzałki i każ ich do obory puścić, żeby się jeno
 201  I,5  |             przyjechał. Żołnierze zaraz do mnie z narzekaniem i skargami
 202  I,5  |               jak student, który ma się do winy przyznać, i czuprynę
 203  I,5  |                 Bo to oni potem posłali do Poniewieża o pomoc. Przyszło
 204  I,5  |                ochocie nie umieją. A co do dziewcząt, to jam ich nie
 205  I,5  |                 bezwstydnicy, owi zbóje do wszystkiego waćpana podmawiają...~-
 206  I,5  |            pokręcać; ją zaś rozgniewała do reszty ta zmienność humoru
 207  I,5  |               bezecną swawolę. Jakże tu do niego trafić, jak przemówić?~-
 208  I,5  |                     Nie przywodźże mnie do szaleństwa, abym zaś czego
 209  I,5  |               Andrzej ruszył z powrotem do Lubicza, a za nim pocłapali
 210  I,5  |        Wachmistrz Soroka przybliżył się do pana Andrzeja.~- Panie rotmistrzu -
 211  I,5  |                I jechał na przedzie nic do nikogo nie mówiąc. W sercu
 212  I,5  |                 w Lubiczu i zmyślił, że do niej nie należał, bo należał;
 213  I,5  |                 koń wyskoczy i paść jej do nóg, i prosić o zapomnienie,
 214  I,5  |                prawda jest, że oni mnie do złego podniecają."~Tu przyszło
 215  I,5  |             podniecają."~Tu przyszło mu do głowy, że przybywszy do
 216  I,5  |                 do głowy, że przybywszy do Lubicza zastanie ich najpewniej
 217  I,5  |                Soroka widząc to mruczał do żołnierzy:~- Rotmistrz się
 218  I,5  |             rycerza wrzała burza. Droga do Lubicza wydała mu się tak
 219  I,5  |                 jazdą, zwrócił się więc do żołnierzy i zakomenderował:~-
 220  I,5  |                stajniach. Konie wstawić do obór, stodół i przynieść
 221  I,5  |                jeszcze bardziej.~Wszedł do izby jadalnej. Na ogromnym
 222  I,5  |               zbliżył się niecierpliwie do pierwszej postaci z brzegu.
 223  I,5  |               go za serce.~Poskoczywszy do stołu porwał drżącą ręką
 224  I,5  |               Kmicic przybliżał kaganek do każdej twarzy, a gdy wreszcie
 225  I,5  |              Kmicic poszedł w milczeniu do stołu, postawił na nim kaganek-
 226  I,5  |                 ów krzyk i pędem wpadli do izby. Kmicic ukazał im ręką
 227  I,5  |               mogły rozbudzić ani surmy do bitwy, ani brzęk kielichów
 228  I,5  |              bitwy, ani brzęk kielichów do uczty.~Tymczasem w gwarze
 229  I,5  |               skier buchających słupami do góry, mordował w pień przerażoną
 230  I,5  |             pożaru podawały sobie z ust do ust trwożliwe wieści: "Chyba
 231  I,5  |             rusznic dochodzący od czasu do czasu z oddali potwierdzał
 232  I,5  |             omłotów zimowych nie poszli do Rosień, siadali na koń.
 233  I,5  |                 Wodoktach ciche pukanie do drzwi zbudziło pannę Aleksandrę.~-
 234  I,5  |              chwyciwszy świecę przeszła do izby jadalnej, za nią panna
 235  I,5  |               tejże chwili zwróciła się do prządek:~- Jeśli będą pytać,
 236  I,5  |                 masz tu nikogo, a teraz do czeladnej i ze światłem
 237  I,5  |         światłem tu przyjść!...~Po czym do Kmicica:~- Waść tam! - rzekła
 238  I,5  |              Domaszewicze i inni wpadli do domu. Ujrzawszy pannę wstrzymali
 239  I,5  |                ręku zamykała sobą drogę do dalszych drzwi.~ ~- Ludzie !
 240  I,5  |             Butrym. Po czym zbliżył się do panny.~- Panno! - rzekł. -
 241  I,5  |                   krzyknęła szlachta. - Do zabudowań i w las! Odnajdziem
 242  I,5  |                czym zapukała gorączkowo do drzwi komnaty, w której
 243  I,6  |            przypuszczano, że się dostał do puszczy Zielonki, a stamtąd
 244  I,6  |             puszczy Zielonki, a stamtąd do Rogowskiej, gdzie chyba
 245  I,6  |                Wielu twierdziło też, że do Chowańskiego zbiegnie i
 246  I,6  |          niedobitki Butrymów pociągnęły do Wodoktów i stanęły tam jakby
 247  I,6  |               się nie zmieściło, poszło do Mitrunów, które panna Aleksandra
 248  I,6  |                a nieczysta popchnęła go do tych wszystkich gwałtów,
 249  I,6  |              Hlebowicz wysłał pachołków do chwytania przestępcy.~Prawo
 250  I,6  |            potępić.~Jednakże od wyroków do ich wykonania było jeszcze
 251  I,6  |                czeladź, którą na strażę do Wodoktów była wysłała. Drobniejszej
 252  I,6  |          Drobniejszej braci tęskno było do robót i wczasów po zaściankach,
 253  I,6  |               nagroda i zapłata. Ochotę do procesów podtrzymywała przy
 254  I,6  |       Aleksandra. Dwakroć zjeżdżali się do niej na narady starsi laudańscy,
 255  I,6  |              się był zjawił, mógłby był do czasu spokojnie w Lubiczu
 256  I,6  |              miesiąca później przyszedł do panienki posłaniec z listem,
 257  I,6  |            potwierdzą, niech włożą mnie do trąby, do infamii, niech
 258  I,6  |              niech włożą mnie do trąby, do infamii, niech ziemia rozstąpi
 259  I,6  |                desperacja popchnie mnie do gorszych jeszcze uczynków..."~
 260  I,6  |                 Idź z Bogiem.~- Kłaniam do nóg.~- Powiedz panu... czekaj...
 261  I,6  |          przywiedzionych klęskami wojny do nędzy i rozpaczy. Miejscowa
 262  I,6  |            nieszczęścia dotąd niebywałe do imienia królewskiego są
 263  I,6  |                 przychodziło nieraz już do bitew między partyzantami
 264  I,6  |                 zaś słali na się skargi do Warszawy, waśń ich odbijała
 265  I,6  |       podjazdami je szarpiąc i przystęp do wolnych jeszcze województw
 266  I,6  |         wsławiony, którego imię samo aż do szkłowskiej przegranej groźne
 267  I,6  |           krzepiły nieco upadłe serca i do obrony zachęcały. Brzmiały
 268  I,6  |         zwątpienia łatwe jest przejście do nadziei, więc z nagła lepszy
 269  I,6  |                 a teraz właśnie z wolna do zdrowia powracać począł,
 270  I,7  |            któremu ręka to przychodziła do zdrowia, to martwiała znowu,
 271  I,7  |              nimi inni dosyłali wiernie do Pacunelów ryby, grzyby i
 272  I,7  |                 siano dla koni, i smołę do kałamaszek, aby rycerzowi
 273  I,7  |         jeździli na wyścigi po cyrulika do Poniewieża - słowem, wszyscy
 274  I,7  |         Wołodyjowskim szlachta po rozum do głowy i uczyniła projekt
 275  I,7  |                pojechali starsi naprzód do pana Wołodyjowskiego, któren
 276  I,7  |           wszystko się zgodził, a potem do "panienki", która jeszcze
 277  I,7  |                nie przywoźcie, bo wcale do niego nie wyjdę."~Nie było
 278  I,7  |               odmowę i szlachta wróciła do domów wielce zmartwiona:
 279  I,7  |                piękności; gdy szły kupą do kościoła, rzekłbyś: kwiaty
 280  I,7  |             pacunelkami najpiękniejsze; do tego stary Gasztowt i na
 281  I,7  |           Wołodyjowski zaś, w miarę jak do zdrowia przychodził i szablą
 282  I,7  |             poczęła śpiewać:~ ~Nie kodź do lasu czypać bzu~I nie wierz
 283  I,7  |             okrutny odparł rycerz. - Co do śpiewania, muszę przyznać,
 284  I,7  |               Batysta, i Elert, przedni do lutni, i Marek, i Milczewski
 285  I,7  |            razem z królem przed spaniem do uczty siadają.~- A z rana
 286  I,7  |           cesarzem tureckim szczęśliwie do niedawna wojowali. Tak to
 287  I,7  |               odesłał część laudańskich do domu, to i siły teraz są.
 288  I,7  |               bo jeno na krótko dostali do domu pozwolenie.~- E! -
 289  I,7  |             wstał z ławy i zabierał się do odejścia, ale zaledwie uczynił
 290  I,7  |          Wołodyjowski skoczył po szablę do alkierza, ale nie zdołał
 291  I,7  |            wrócić, gdy Terka odsunęła i do izby wpadł nieznany człek,
 292  I,7  |                 człek, który rzucił się do nóg rycerza.~- Ratunku,
 293  I,7  |   Wołodyjowskiego, których hałas zwabił do izby.~- Konie siodłać! -
 294  I,7  |             Wołodyjowski. - Jeden niech do Butrymów rusza, drugi konia
 295  I,7  |                 tam najbliżej. Oni mnie do waszej miłości przysłali.~-
 296  I,7  |                 To rzekłszy zwrócił się do posłańca:~- Ruszaj do Domaszewiczów -
 297  I,7  |               się do posłańca:~- Ruszaj do Domaszewiczów - rzekł -
 298  I,7  |                 krzycząc wniebogłosy:~- Do szabel! do szabel! Panna
 299  I,7  |               wniebogłosy:~- Do szabel! do szabel! Panna w Wodoktach
 300  I,7  |       zabudowaniom konia kulbaczyć albo do chaty szabliska po ścianie
 301  I,7  |          Wołodyjowski.~- Józwa Beznogi, do usług pana pułkownika.~-
 302  I,7  |           pułkownika.~- Macie wieści?~- Do Lubicza ją porwał. Przeszli
 303  I,7  |        Wołmontowicze nie przechodzić.~- Do Lubicza? - pytał ze zdziwieniem
 304  I,7  |         Butrymów rozesłanych poprzednio do innej szlachty.~- Gościewiczów
 305  I,7  |                 las. Wasza mość wie, że do Lubicza ją porwał?~- Wiem.
 306  I,7  |               szlachty przybyły właśnie do domów. Sądził, że zaścianki
 307  I,7  |                  i to ludzi przywykłych do boju i wyćwiczonych.~Jakoż
 308  I,7  |              więcej szlachty nadciągało do Wołmontowicz. Przyszli wreszcie
 309  I,7  |              też obce dziady zachodziły do Wodoktów niby po jałmużnę -
 310  I,7  |                więc mruknął z cicha sam do siebie.~- Jeśli to są obcy
 311  I,7  |                 świętojańską dzierżawcy do nowego majątku.~Krzysztof
 312  I,7  |           Domaszewiczami, przysunął się do pana Wołodyjowskiego.~-
 313  I,7  |                Wołodyjowski. - Wszak to do dworu ta jedna droga prowadzi?~-
 314  I,7  |            oddziałem zbliżył się wprost do kołowrotu.~- Czekać komendy! -
 315  I,7  |         Kilkunastu ludzi skoczyło razem do płotów i przechyliło się
 316  I,7  |                Hurma szlachty przypadła do kołowrotu, który wnet runął
 317  I,7  |             część Kozaków schroniła się do domu.~- Pod dwór! do drzwi! -
 318  I,7  |                się do domu.~- Pod dwór! do drzwi! - zawołał pan Wołodyjowski.~
 319  I,7  |                 było trudne. O szturmie do okien niepodobna im było
 320  I,7  |     Najsilniejsze chłopy parli od czasu do czasu ramionami - i to próżno!
 321  I,7  |           jednak rąbali z wściekłością. Do drzwi kuchennych i wiodących
 322  I,7  |               nie rąb! słuchaj... Stój, do stu diabłów!... rozmówmy
 323  I,7  |                jak mu się zdawało, myśl do głowy.~- Jest inny sposób! -
 324  I,7  |           Butrymami.~- Cicho waściowie, do stu diabłów! - huknął pan
 325  I,7  |         Wołodyjowski - a ludzie w jasyr do szlachty pójdą.~- Nie może
 326  I,7  |                 my jej odżałowali, a co do ludzi, to się ich spytaj,
 327  I,7  |                Kmicic czyniąc przymówkę do wzrostu rycerza. - Spodziewałem
 328  I,7  |           straży zaniedbał. Jeśliś taki do szabli jak do komendy, to
 329  I,7  |               Jeśliś taki do szabli jak do komendy, to i nie będę miał
 330  I,7  |              nie uczynili, a wybito ich do nogi jako psów wściekłych
 331  I,7  |              Wołodyjowski zwracając się do szlachty - a skoczyć no
 332  I,7  |             rękoma...Już, już był gotów do skoku, już pan Wołodyjowski,
 333  I,7  |     Wołodyjowski, przysunąwszy rękojeść do piersi, nadstawił ostrze,
 334  I,7  |                ziemię... i runął twarzą do nóg pułkownika...~- Żyje! -
 335  I,7  |           Wołodyjowski zasunął szabelkę do pochwy i wszedł przez porąbane
 336  I,7  |             wszedł przez porąbane drzwi do domu. Szlachta poczęła łowić
 337  I,7  |        Jednocześnie szlachta wzięła się do rabunku wozów, na których
 338  I,7  |            skarbczyku położonym w rogu, do którego prowadziły maleńkie
 339  I,7  |               drugi:~- Przyjdź waćpanna do siebie, Bóg wejrzał na niewinność...
 340  I,7  |            Jesteś wolna i możesz wracać do Wodoktów.~Tym razem w spojrzeniu
 341  I,7  |            głową; następnie mruknął sam do siebie:~- Zali mi ona dziękuje
 342  I,7  |         przygotowany poprzednio plaster do rany i rzekł:~- Teraz jeno
 343  I,7  |                   Następnie zwrócił się do Oleńki:~- Daj panienka ręce
 344  I,7  |               nieprzyjacielem... wracaj do domu.~I podał jej ramię;
 345  I,7  |                natomiast zwróciwszy się do Krzycha Domaszewicza rzekła:~-
 346  I,7  |                jak cudna! - mruczał sam do siebie - istna księżniczka...
 347  I,8  |                 zresztą nawet nie czuła do niego zrazu afektu, to tym
 348  I,8  |                opieki, czas jej za mąż. Do klasztoru widocznie nie
 349  I,8  |           ustatkować, Michałku! - mówił do siebie pan Wołodyjowski. -
 350  I,8  |              pamięć cały szereg panien, do których już wzdychał w życiu.
 351  I,8  |               panny, nie będzie podobny do natrętnego wierzyciela,
 352  I,8  |             znowu inna myśl przyszła mu do głowy. A jeśli ona odpowie: "
 353  I,8  |                a po wojnie będziesz rok do mnie jeździł i w ślepki
 354  I,8  |            żołnierzu - tułaczu, z obozu do obozu, z bitwy na bitwę,
 355  I,8  |               się, bo nie było co jeść. Do domu nie miałem po co wracać,
 356  I,8  |               być!~To rzekłszy zawrócił do domu; ale po drodze wstąpił
 357  I,8  |               po drodze wstąpił jeszcze do stajenki, przed którą dwóch
 358  I,8  |                 Pan Wołodyjowski wszedł do stajni. Basior odezwał mu
 359  I,8  |                 czym prędko już poszedł do domu i począł się stroić.
 360  I,8  |                a mundur nowy, czerwony; do tego rapierek w stalowej
 361  I,8  |               gardą złotem przerabianą; do tego półpancerzyk z jasnej
 362  I,8  |              piórem czaplim, ale że ten do polskiego tylko ubioru pasował,
 363  I,8  |           zaśmiał się stary Pakosz - bo do panny naszej jedzie.~Nim
 364  I,8  |     pierścionkiem czy harbuzem? - rzekł do siebie rycerz.~- Co wasza
 365  I,8  |      nadzwyczajnej otuchy.~Gdy przybyli do Wodoktów, panna Aleksandra
 366  I,8  |           zawsze wiedzieć, z kim się ma do czynienia. Siła ludzi się
 367  I,8  |               ruskich Wołodyjowskich, i do tej pory mam tam wioszczynę,
 368  I,8  |                    Żeby to wszyscy byli do waćpana podobni ! - westchnęła
 369  I,8  |             wąsikami z ukontentowania.~"Do rzeczy, Michałku! Do rzeczy,
 370  I,8  |   ukontentowania.~"Do rzeczy, Michałku! Do rzeczy, Michałku!" - rzekł
 371  I,8  |              rzeczy, Michałku!" - rzekł do siebie w myśli.~Po czym
 372  I,8  |                 w myśli.~Po czym głośno do panny:~- Więcej waćpannie
 373  I,8  |              Desperacja to go popchnęła do złego uczynku i pewnie raz
 374  I,8  |            zapłacono... Przyjdzie chyba do śmierci w kawalerskim służyć.
 375  I,8  |            człowiek co wskórał. Zasługą do niczego z białogłową nie
 376  I,8  |               Przecie on mógł spokojnie do niej dojść, a wolał się
 377  I,8  |              tam Bóg sekunduje! Nie mam do niej urazy! Nie pierwsza
 378  I,8  |              oczy wykłuł tym Kmicicem i do reszty żółcią napoił. Nie
 379  I,8  |            grubiańsku postąpił. Napiszę do niej list, żeby odpuściła,
 380  I,8  |               czym odsapnąwszy rzekł:~- Do ciebiem umyślnie przyjechał
 381  I,8  |               zaciągali?~- On ma jechać do Troków, a ty masz zostać
 382  I,8  |              zaciąg czynić, i zaraz się do tego wezmę... Ludzi wojennych
 383  I,8  |         przywiozłeś?~- Jak przyjedziesz do Pacunelów, to policzysz.~-
 384  I,8  |        Pacunelów, to policzysz.~- Toś i do Pacunelów już trafił? Strzeż
 385  I,8  |                 list, prywatny, hetmana do ciebie.~- To dawaj !~Pan
 386  I,8  |         sierpnia będzie już na nogach i do pochodu gotowa. Kłopotliwo
 387  I,8  |                 sądach nie staje, bo on do naszej, hetmańskiej, należy
 388  I,8  |               żmudzkie mają, nie bardzo do służby zdatne. Na dobrą
 389  I,8  |                   Wezmę ja się gorliwie do roboty, bo i samemu mi pilno.
 390  I,8  |           Zostawże mnie list zapowiedni do Kmicica, jako pan hetman
 391  I,8  |               ich karkach pojedziemy aż do ich państwa. Wszystkiemu
 392  I,8  |                 teraz posłańcy od króla do naszego księcia latają...
 393  I,8  |           Przyjechał od króla Tyzenhauz do naszego hetmana i coś tam,
 394  I,8  |            rozejm jeszcze nie wyszedł i do sześciu lat nie wyjdzie,
 395  I,8  |               trzecie zapowiednie pismo do pana Stankiewicza; potem
 396  I,8  |                pana Stankiewicza; potem do Kiejdan kazano mi jechać,
 397  I,8  |               przyjdzie, odebrać; potem do Birż, obaczyć, czy wszystko
 398  I,8  |                 wszystko gotowe w zamku do obrony.~- I do Birż?~- Tak
 399  I,8  |           gotowe w zamku do obrony.~- I do Birż?~- Tak jest.~- To mi
 400  I,8  |                 nie otrzymał, więc mu i do Birż, na kurlandzką granicę
 401  I,8  |               tam tylko książę Bogusław do roboty wchodzi, to diabłu
 402  I,8  |   Wołodyjowskiemu ulgę, i nim dojechali do Pacunelów, prawie nie myślał
 403  I,8  |      Wołodyjowski rozesłał też gońców i do innych okolic, i do Upity,
 404  I,8  |            gońców i do innych okolic, i do Upity, i do znaczniejszych
 405  I,8  |            innych okolic, i do Upity, i do znaczniejszych domów szlacheckich.
 406  I,9  |         przeniósł się już na rezydencję do Upity i tam zaciąg rozpoczął.
 407  I,9  |            zaciąg rozpoczął. Sypała się do niego szlachta chętnie,
 408  I,9  |             Lubiczu, który znacznie już do zdrowia przyszedł, i chociaż
 409  I,9  |            widok. Ręką, nawet mimo woli do szabli wiszącej nad łożem
 410  I,9  |     Przyjechałem spytać, czy waść urazy do mnie nie chowasz? - spytał
 411  I,9  |              Bóg widzi, daleko mi teraz do samochwalstwa, bo z tamtego
 412  I,9  |                 Leżą już u mnie terminy do sądów. Choremu przyjść do
 413  I,9  |               do sądów. Choremu przyjść do zdrowia nie dadzą. Spaliłem
 414  I,9  |              podswawoliłem. Wracam tedy do dom i cóż zastaję? Oto moich
 415  I,9  |                chwila milczenia.~- A co do raptu - mówił dalej Kmicic -
 416  I,9  |              nie wiesz, co jest afekt i do jakiej desperacji człowiek
 417  I,9  |               waćpan teraz jego uczynek do swojego i poznaj różnicę.~
 418  I,9  |               sumieniu? Każdy ma... Ale do pokuty i poprawy każdemu
 419  I,9  |               mnie czeka! Z łoża trzeba do sądu zaraz... Chybabym stąd
 420  I,9  |              wojskową, nie potrzebujesz do żadnych sądów stawać, bo
 421  I,9  |                żadnych sądów stawać, bo do hetmańskiej inkwizycji należysz;
 422  I,9  |                A teraz... uszy waszmość do góry! Nie potrzeba ci do
 423  I,9  |                do góry! Nie potrzeba ci do żadnych sądów stawać, jeno
 424  I,9  |              żadnych sądów stawać, jeno do roboty się brać. Zasłużysz
 425  I,9  |                 rycerz opuścił Lubicz i do Wodoktów podążył.~- Najlepiej
 426  I,9  |              słowa nagrodzę - mówił sam do siebie - gdy jej powiem,
 427  I,9  |                niesławy powstaje... Nie do szczętu to jeszcze zepsuty
 428  I,9  |            podobnych rozmyślań dojechał do Wodoktów. Kudłaty Żmudzin
 429  I,9  |                 Kudłaty Żmudzin wybiegł do kołowrotu, ale nie spieszył
 430  I,10 |              wieść poczęła krążyć z ust do ust po wsiach i miastach,
 431  I,10 |                  wyjechali w poselstwie do Szwecji; ale wyjazd ich,
 432  I,10 |             naród przepędzić i za morza do bezpłodnych skał odeprzeć.
 433  I,10 |                ruszyła własnymi osobami do obozu, ciągnęły już tam
 434  I,10 |       Piechurowie sypali szańce od rana do wieczora, ustawicznie oglądając
 435  I,10 |                 że jeśli oni nie zechcą do Szwedów, to Szwedzi nie
 436  I,10 |               to Szwedzi nie omieszkają do nich.~- Czekaj waść! - rzekł
 437  I,10 |          żołnierze, ale nie teraz. A co do pospolitego ruszenia, spytaj
 438  I,10 |                całej luterskiej wojny i do zwycięstw przywykłym.~-
 439  I,10 |              wskórać niźli orężem.~- To do mnie nie należy! - odrzekł
 440  I,10 |         rotmistrza.~Skrzetuski jednakże do połowy tylko miał słuszność
 441  I,10 |                istotnie bowiem było, że do ukończenia strzyży owiec
 442  I,10 |                 owiec mało kto ściągnął do obozu między Piłą a Ujściem,
 443  I,10 |               czasie młotków husarskich do rozbijania zbroi służących.
 444  I,10 |                ochotę, ten się zaciągał do komputu wojsk koronnych
 445  I,10 |          którymi rotmistrzowie niełatwo do sprawy przyjść mogli. Stawał
 446  I,10 |              stał bezładny obóz polski, do zbiegowiska jarmarcznego
 447  I,10 |              istni rzemieślnicy, którzy do mistrzostwa doszli w rzemiośle.
 448  I,10 |                panu Grudzińskim zjechał do Piły potężny wojewoda poznański,
 449  I,10 |             potędze.~Ludziom przywykłym do czci dla urzędu i osoby
 450  I,10 |                różnobarwne zleciało się do Piły z całej Rzeczypospolitej.~
 451  I,10 |             przybory wojskowe - od szat do broni i jadła. Polowe garkuchnie
 452  I,10 |            kołem, on zaś podlewał oliwy do ognia, pomagał obmawiać
 453  I,10 |                 na równi z nią stawia i do braterstwa się przyznaje,
 454  I,10 |               absolutum dominium będzie do przeprowadzenia łatwiejsze.~-
 455  I,10 |                 głowami nakładać... Ot, do czego doszło!... Ale masz,
 456  I,10 |                z najbezczelniejszą miną do wojewody:~- A ty, Krzychu,
 457  I,10 |           drapaka. ~Po czym zwrócił się do szlachty i naśladując wojewodę
 458  I,10 |              wojewoda; ale gdy przyszło do właściwej materii, nie umiał
 459  I,10 |            panów, pójdę z małym pocztem do Czaplinka. Stracona to pozycja
 460  I,10 |          Szlachty zjechało się wreszcie do piętnastu tysięcy. Łanowi
 461  I,10 |         Władysław Skoraszewski odjechał do Czaplinka, by stamtąd dawać
 462  I,10 |              pędzono trzy razy dziennie do Noteci i Głdy, kłócąc się
 463  I,10 |              bijąc o najlepszy przystęp do brzegu.~Duch jednak, pomimo
 464  I,10 |              między panami przychodziło do szabel. Jaki taki, skręciwszy
 465  I,10 |              taki, skręciwszy wieczorem do wody, wyjeżdżał chyłkiem
 466  I,10 |               radzie wojennej uwolniono do domu pana Zygmunta z Grudnej
 467  I,10 |       kilkanaście sług otwarcie z obozu do domu, w wigilię niemal oblężenia
 468  I,10 |               panie starościcu, daję ci do herbu i nazwiska przydomek:
 469  I,10 |              pokażą, pewnie się plecami do nich obróci!~Młodemu magnatowi
 470  I,10 |             Młodemu magnatowi krew biła do twarzy, ale udawał, że obelg
 471  I,10 |              nikt" - przelatywały z ust do ust.~Co chwila zrywały się
 472  I,10 |         Kilkanaście tysięcy ludzi stało do świtania na koniach, wojewoda
 473  I,10 |                 odkrytą głową, podobien do senatora rzymskiego, i powtarzał
 474  I,10 |                zagrają, niech przyjdzie do obrony, oblężenia, ta sama
 475  I,10 |             jeno nasze wiwatówki, dobre do pukania w czasie uczt.~-
 476  I,10 |           pierwszej sposobności przejść do nieprzyjaciół. Co więcej,
 477  I,10 |                w szyku, w każdej chwili do boju gotowe.~Las włóczni
 478  I,10 |          rodowitych Szwedów przywykłych do nagiej, biednej i dzikiej
 479  I,10 |          chatach Westgotlandu, Smalandu do Dalekarlii opowiadano o
 480  I,10 |           trzodę; następnie zwrócił się do otyłego człowieka przybranego
 481  I,10 |            panowie kanclerze, ani senat do tej pory nie chcą wierzyć,
 482  I,10 |                poselstw, mimo gotowości do ustępstw, naprawdę rozpoczynał
 483  I,10 |                Ukrainie, a my wchodzimy do Wielkopolski... Oto do czego
 484  I,10 |        wchodzimy do Wielkopolski... Oto do czego doprowadziły rządy
 485  I,10 |                  Prawda, że żywi miłość do ojczyzny, ale inkaustem,
 486  I,10 |               listów?~- Że zwątlą ducha do ostatka, że panowie senatorowie
 487  I,10 |           mięksi będą przy układach. Co do szlachty, byle jej wolność
 488  I,10 |                w dniu 18 lipca, przybył do obozu polskiego trębacz
 489  I,10 |              trębacz szwedzki z listami do wojewodów od Radziejowskiego
 490  I,10 |         Skoraszewski sam poprowadził go do wojewody poznańskiego, a
 491  I,10 |                wąs, zaczesany w końcach do góry w szeroką szczotkę,
 492  I,10 |                 Tłumy przeprowadzały go do wojewody, znajomi zwoływali
 493  I,10 |                Na koniec wprowadzono go do wojewody, u którego zgromadzeni
 494  I,10 |              nawet z tą myślą wieczorem do pana wojewody; ten jednakże
 495  I,10 |                 radzili nad odpowiedzią do białego dnia, a szlachcie
 496  I,10 |        walczenia i podawano sobie z ust do ust każdą jego odpowiedź.
 497  I,10 |       Przyrodzone usposobienie szlachty do wojny zastąpiło poniekąd
 498  I,10 |              stała przy wałach, podobna do kwiatów w swych różnobarwnych
 499  I,10 |            wezwać ochotnika ze szlachty do pospolitego ruszenia należącej,
 500  I,10 |             odpowiedział błazen.~- Tfu! do stu diabłów! - zawołał pan