Tom, Rozdzial

  1     1, 1 |             ino zmiarkowała, że trza mi w świat. Z cudzego woza
  2     1, 1 |              idzie, to jakże - darmo mi to dadzą warzę abo i ten
  3     1, 1 |               po proszonym.~Niewiela mi potrza, to se u dobrych
  4     1, 2 |              strwożona.~- Zmarnowali mi bydlę!... - wykrzyknął wreszcie
  5     1, 2 |       wygonił.~- Ścierwy, zmarnowali mi bydlę.~- Przecięch, tylo
  6     1, 2 |              zapłać... Boryna, widzi mi się, co?...~- A juści, żeście
  7     1, 2 |        ścierwa, poszedł, wyłuskał on mi dobrze torbeczki... Miałem
  8     1, 2 |         Częstochowskiej Panienki, to mi jucha podebrał i poszedł
  9     1, 2 |            Pójdę. Bóg zapłać, żeście mi powiedzieli, bo wiedziałem
 10     1, 2 |          udzierżyć nie udzierżę a to mi i krowa padła, że dorznąć
 11     1, 2 |              krowiem słyszał, mówili mi już na polu...~- To dworska
 12     1, 2 |           ino tak pogadują. Ale trza mi iść - poprawił pasa, wraził
 13     1, 2 |           kartofliskiem, żyto, widzi mi się, posiały latoś, tak...
 14     1, 3 |            na koniec przyszło. Widzi mi się, co jutro zgotują mięsa...
 15     1, 3 |             Rychło daj jeść, bo trza mi jechać...~- Przecięch się
 16     1, 3 |           Czemu to?- myślał.~- Widzi mi się, co bez kijaszka z nimi
 17     1, 3 |        umysłu narządził! Żyto, widzi mi się, wczoraj posiały. -
 18     1, 3 |              pni tak zwartych korona mi i poplątanych gałęziami,
 19     1, 3 |            Pięćdziesiąt i dwa, widzi mi się, będzie na zwiesnę.~-
 20     1, 3 |       Przeżegnałem się, a że i skóra mi ścierpła, tom ruszył lepszym
 21     1, 3 |         przełaj - ona za mną. Gorąco mi się zrobiło, bo laboga,
 22     1, 3 |              na kamionki, a ona kiej mi się nie rzuci pod kulasy -
 23     1, 3 |              i do izby poszła... Tak mi Panie Boże dopomóż Amen !~-
 24     1, 3 |       Wielmożny sądzie, a przódzi to mi ino mówili: Jewka, Jewuś,
 25     1, 3 |             i jeszcze słodziej, a to mi paciorki przywieźli a to
 26     1, 3 |             Naści, Jewuś, naści, boś mi najmilejsza..." - a teraz,
 27     1, 3 |           mówię. Służyłam u nich, to mi cięgiem spokoju nie dawał.
 28     1, 3 |       uciechy pasy by darł.~- Dziwno mi tej zawziętości Jewczynej!
 29     1, 3 |         ambitu nijakiego nie mam. Co mi po tym? Sołtysem byłem bez
 30     1, 3 |              był i marnacja, że jaże mi moja nie dała dobrego słowa...~-
 31     1, 3 |             z urzędu - też... Wielgi mi honor! Nie płacą podatków,
 32     1, 3 |              tam i Jaguś moja.~- Nic mi z drogi, to was podwiezę...~-
 33     1, 3 |         Dobrzyście, Macieju, że jaże mi dziwno... - uśmiechnęła
 34     1, 4 |          ślepiasz po sadach?~- Widzi mi się, co są jeszcze jabłka
 35     1, 4 |             nie ścierpiał...~- Widzi mi się, co źróbka idzie w Michałową
 36     1, 4 |              mój chleb...~- Ością on mi już stoi we grdyce, ością...~-
 37     1, 4 |             Będę żarł ziemniaki, ale mi ich niktój nie wymówi.~-
 38     1, 4 |            wydzierżą... Juści, winne mi są jeszcze dziesięć rubli
 39     1, 4 |            ulży! A jak skończysz, to mi powiedz...~Hanka, że to
 40     1, 4 |           dobrodziejowi sześć i dali mi złotówkę...~- Złotówkę za
 41     1, 4 |              dziedzicami do boru, że mi ten kulas przestrzelili...
 42     1, 4 |         zapłacę i z rubla rzucę, jak mi się spodoba!... - Nieprzytomny
 43     1, 4 |             zmielcie rychlej, bo już mi baba głowę kołacze, że na
 44     1, 4 |               A moja o kaszę cięgiem mi turkocze...~- Że to i ospa
 45     1, 4 |       Krzepki jucha kiej koń, zdałby mi się taki na chłopa...~Naród
 46     1, 5 |            że po prawdzie to krzywdy mi nijakiej u was nie było...
 47     1, 5 |           ino do kruchty... bo jakże mi przed ołtarz w takim obleczeniu...~-
 48     1, 5 |         chocia i syn gospodarski, to mi w kruchcie stać abo przed
 49     1, 5 |          dołoży - to ostanę.~- Widzi mi się, żeś pijany abo ci się
 50     1, 5 |           Nie sprzedawajcie...~- Ani mi to w głowie nie postało.~-
 51     1, 5 |           zawołała do syna.~- Ciepło mi, zupełnie ciepło - zapewniał,
 52     1, 5 |              Niech żona powie, jakie mi to jajka dawali latoś za
 53     1, 5 |            łachmytek miescki, wielga mi osoba, co ino gospodarskim
 54     1, 5 |               rzekł twardo.~- Dajcie mi złotówkę.~- Na co ci?~-
 55     1, 5 |           zapłać za dobre słowo, ale mi matki trza poszukać.~- Pomogę
 56     1, 5 |             od niechcenia niby.~- Co mi ta z tego, kiej nie moje! -
 57     1, 5 |            ździebko.~- Ale, do matki mi czas.~- Nie bój się, nie
 58     1, 5 |              było... jakże, darmo to mi dadzą ten kąt abo jeść,
 59     1, 5 |              krwią pluję... Niedługo mi już ,niedługo... Choć ino
 60     1, 5 |         kowal.~- Niby z czym? Mogłeś mi to samo i w Lipcach powiedzieć. -
 61     1, 5 |           kiej zamrę.~- Już i ludzie mi redzą, żeby do sądu podać...
 62     1, 5 |            waju nie pójdę... jeszcze mi miły ten rok abo i dwa na
 63     1, 5 |             A bo i pewnie.~- Spodoba mi się, to się i ożenię. Zabronisz?~-
 64     1, 5 |           nie zabronię, ale...~- Jak mi się spodoba, to z wódką
 65     1, 5 |             to wam przeciwny! Dajcie mi chociaż tego ciołka, co
 66     1, 6 |            ma to ona już lata? Widzi mi się, że jeszcze łoni krowy
 67     1, 6 |              Kłębów?~- A bo to matka mi dadzą...~- Przyjdź, Jaguś,
 68     1, 6 |           Ziąb taki i plucha, że aże mi moja drewniana noga skostniała~-
 69     1, 6 |         mruczała Dominikowa.~- Cniło mi się samemu, tom do dzieuch
 70     1, 6 |          Tyla i mojego, tyla, na cóż mi turbacje, hę?~Obsiedli ławkę,
 71     1, 6 |            co?...~- A nic... wszyćko mi zarówno... każecie, to pójde
 72     1, 6 |             to ostanę przy was... bo mi to źle z wami?..~Stara przędła
 73     1, 7 |            wzdychała żałośnie.~- Cni mi się, że laboga! - szeptała,
 74     1, 7 |              tę jaka ostatnią... ani mi się pokazuj na oczy!... -
 75     1, 7 |              ci to mleka?~- Nie chce mi się całkiem jeść, matulu.~-
 76     1, 7 |           czego nie oberwać.~- Widzi mi się - mówiła ciszej, pomagając
 77     1, 7 |             to mu rzekł:~- Z narodem mi ostać, nie na pokojach moje
 78     1, 7 |       chłopem... za Mateuszem, widzi mi się... nie, za Michałem,
 79     1, 7 |              już byłam... nie, widzi mi się, że jeszcze za Mateuszem...~
 80     1, 7 |         komina.~- Mleka i chleba daj mi, Józia, a wystarczy.~- Jest
 81     1, 7 |             ukrzywdził, a obleczenie mi rwiesz i szczekasz po próżnicy.
 82     1, 8 |              to skarcił z ambony, to mi rzekł, że za te krzywdy
 83     1, 8 |           chwili wójt.~- He?~- Widzi mi się, że Boryna wyprawi sielne
 84     1, 8 |            poniesie, bo ogier, widzi mi się, ma konopie w ogonie!~-
 85     1, 8 |             wszystkie do karczmy, bo mi już ano wódki zbrakło, a
 86     1, 8 |            nie pomnę gdzie?... Widzi mi się, że we Francji... nie,
 87     1, 9 |         huknie! Tęgom nabił, ba, aże mi ramię spuchnęło, tak dostałem
 88     1, 9 |          wezmę cię, wezmę!~- I dacie mi choć ten raziczek strzelnąć,
 89     1, 9 |              jeszcze w jarmarek dali mi gospodarz dwa złote, co
 90     1, 9 |           juści... całe ściany widzi mi się ze szyb... i takie cięgiem
 91     1, 9 |            młodszy dziedzic strzelbę mi dali... a matka ino ze starszą
 92     1, 9 |         byłem kiej ten pies... kulas mi przestrzelili, zagoić się
 93     1, 10|           dwie matki ssie.~- Wszyscy mi to powiedają... juści, ino
 94     1, 10|        ksiądz.~- Może i pójdę, bo co mi tutaj robić, co? - szeptał
 95     1, 10|             o ten grunt idzie, widzi mi się...rzucił drwiąco kowal.~-
 96     1, 10|                no, zgoda?... Bo czas mi już iść...~- Zgoda! Ino
 97     1, 10|         Takiś to ty! W pysk chciałeś mi dać, za wrota wyciepnąć,
 98     1, 10|            będzie, to będzie, a trza mi się z ojcem rozmówić dzisiaj! -
 99     1, 10|        prawdzie to Weronka zabaczyła mi dać... i nie upominałem
100     1, 10|              ten wół... a bo to dużo mi trza?... Żeby ino w porę...
101     1, 10|  poczerwieniałych oczów... - Zabrała mi pierzynę, bo powiada, że
102     1, 10|             mę nie grzeje... i łóżko mi wziena... a po mojej stronie
103     1, 10|              mój i zrobię z nim , co mi się spodoba!~- Zrobicie
104     1, 10|           abo i nie zrobicie...~- Ty mi wzbronisz, ty!~- A ja, a
105     1, 10|            zapamiętałością.~- Sądami mi wygrażasz, co? Sądami! Zamknij
106     1, 10|              uniósł nieco.~- Wynośta mi się w ten mig z chałupy,
107     1, 10|              wolno ubierać...~- Żeby mi do połednia już was nie
108     1, 10|           pamiętaj!~- To i na kaftan mi kupcie, taki jak ma Nastusia
109     1, 11|      Ocknęłam na rozświcie i cięgiem mi w głowie stoi że już dzisiaj
110     1, 11|           być! Ino, że od was trzeba mi iść, na swoje...~Stara nie
111     1, 11|              świat? Ostają...~- Tyla mi z nich pociechy, co z wczorajszego
112     1, 11|        Wiecie, a to po ślubie włosów mi nie obcinajcie!~- Hale,
113     1, 11|            Kiedyś taki chwat, bratem mi jesteś i przy pierwszych
114     1, 11|              któryś z drużbów, widzi mi się, Tomek Wachnik, bociana
115     1, 12|             a bo to pomoże?... Widzi mi się, żeś ty już chory na
116     1, 12|           boskiej to mocy, ale widzi mi się, że Kostusi z pazurów
117     1, 12|              nie baba! Kozłowa widzi mi się... juści... bieży i
118     1, 12|        wygarnął? Ho, ho! Kulas widzi mi się na nic już... kosteczki
119     1, 12|             Cóż ja bym począł? Bydło mi ino pasać albo na żebry
120     1, 12|             jego to rzecz, ale widzi mi się, że gospodyni będzie
121     1, 12|           Chodźcie do Kuby, bo zdaje mi się, że umiera.~- Niech
122     1, 12|           tym! Teraz rozumiem, zdaje mi się, że sam sobie obciął
123     1, 12|            ci zapłać! Kiełbasa widzi mi się czujna, wieje od niej. ~-
124     1, 12|                Posiedź zdziebko, tak mi się samemu ckni...~Począł
125     2, 13|               Niech ta będą, zarówno mi jedno! - burknął Antek dźwigając
126     2, 13|             otrzaskuje... - napierał mi się Filip, ale jeżeli chcesz...
127     2, 13|              dobrze. Wyjdź no, widzi mi się, że idą Żydy! Trza krowę
128     2, 13|         chory jesteście czy co?~- Ty mi od chabanin na nią nie pyskuj,
129     2, 13|              bo nie zdzierżę... Dość mi tego, dość mi tego ludzkiego
130     2, 13|       zdzierżę... Dość mi tego, dość mi tego ludzkiego politunku
131     2, 13|             może jamorował... Nie to mi w głowie! - zatrzasnął drzwi
132     2, 14|         teraz?...Gdzie?~- Nie krzycz mi tu, świnio jedna! - wrzasnął
133     2, 14|             wnet zmilkniesz! A wynoś mi się w te pędy, do Franka
134     2, 14|           się z tobą nie ożeni:.. to mi się w żywe oczy zapierała
135     2, 14|            na to powiedział! A wynoś mi się sprzed domu, bo cię
136     2, 14|           mieszkania, bo zimno. Żeby mi tu i znaku po tobie nie
137     2, 14|          zbędzie, to byście oprzędli mi wełnę. Pakulinie miałam
138     2, 14|        nierówna.~- Bóg zapłać, a dyć mi trza roboty, inom prosić
139     2, 14|            za wspomożenie, ale widzi mi się, co nie udźwignę sama
140     2, 14|              bo to i na wieś jeszcze mi potrza.~Jeszcze raz podziękowała,
141     2, 14|         jeszcze, przyzwyczai! Szkoda mi chłopa, choć wilkiem patrzy
142     2, 14|     niezgorszy zarobek, a to młynarz mi powiedział, że ma robotę
143     2, 15|              gorącujecie się...~- Bo mi zimno - rzucił byle co.~-
144     2, 15|              co po kobiecie! Z dawna mi już obmierzło to babie nasienie,
145     2, 15|              udławiło marchwią.~- Co mi ta po tym - mruknął niecierpliwie.~-
146     2, 15|        których przygrywa...~- Mówili mi, że po wsiach chodzi i wszystkich
147     2, 15|              ale ten rzekł:~- Dobryś mi ty, dobry mi i on, dobry
148     2, 15|         rzekł:~- Dobryś mi ty, dobry mi i on, dobry mi każdy, któren
149     2, 15|             ty, dobry mi i on, dobry mi każdy, któren rzetelnie
150     2, 15|         unikał ludzi.~- Nie potrzeba mi nikogo. Tyle mam ze sobą
151     2, 15|            nie żeń, widzisz go, jaki mi przyjaciel! Zrobiłbyś zgodę,
152     2, 15|        Zrobiłbyś zgodę, byś ino mógł mi zwlec z grzbietu choćby
153     2, 15|             mnie poniechaj i z drogi mi schodź, bo jak mnie kiedy
154     2, 15|          byłem u niej w komorze? raz mi się to żaliła na niego?~-
155     2, 15|      Mateuszem, to wasza sprawa, nic mi do tego, a tartak stać nie
156     2, 16|         Szkoda Kuby, sam ksiądz, jak mi opowiadał o jego śmierci,
157     2, 16|     kolorowych opłatków.~- Na światy mi potrzebne, były z łońskiego
158     2, 16|             Maciej wyniosą!~- Abo to mi nowina brać i cięższą!~Nic
159     2, 16|             wstrzymywała w sobie, co mi tam Maciej ;~- To pyskujże
160     2, 16|               nie bój się... pomówić mi z tobą pilno...wyjdź... -
161     2, 17|             mam i swoją wolę... i co mi się jeno uwidzi - zrobię!...~-
162     2, 17|            jeszcze, we wtorek, widzi mi się, wasz Antek go pobił;
163     2, 17|          poczekam na boku, nie pilno mi, nie!...~Dom już cały legł
164     2, 17|             nie ma, weźcie mnie, tak mi się markoci, weźcie! - prosiła
165     2, 18|              widać nie było.~- Widzi mi się, że śnieg już nie sypie -
166     2, 18|              mam ze sobą, zagotujcie mi tylko wody...~- Wrzątku
167     2, 18|          jeszcze na jesieni.~- Mówił mi ksiądz o tym. Mój Boże,
168     2, 18|          jeszcze do was kiedy, teraz mi pilno, bo noc nadchodzi;
169     2, 18|         stoisz przede mną, na oczach mi wisisz. Jaguś, nic mi to
170     2, 18|         oczach mi wisisz. Jaguś, nic mi to nie powiesz?~- Cóż ci
171     2, 18|           Mogłam to nie myśleć, kiej mi cięgiem do głowy przychodzisz,
172     2, 18|            Hale, zdrowy tam!~- Mówił mi ktosik, że widzieli go na
173     2, 18|            stanie, to chyba ten pies mi pomoże...~- Z tego widzę,
174     2, 18|     urządzenie boskie jest, to widzi mi się i ostanie, że jeden
175     2, 18|              z chałupy... wczoraj to mi trepy zaniósł do budy! Ścierwa,
176     2, 19|           pobiłeś tak, jucho, że już mi księdza wołali, ale gniewu
177     2, 19|              snopem, no, no...~- Boś mi na robocie przypiekał cięgiem,
178     2, 19|          żywą krew oddawałem, ziobra mi popękały, do ciebie piję,
179     2, 19|           ale mogli drudzy.~- Bo już mi ścierpieć trudno, tak mię
180     2, 19|            prawdę rzekłeś, ale widzi mi się, że są i takie chłopy,
181     2, 19|           Przepij no do mnie, do cna mi zaschło w gardzieli! Psiachmać
182     2, 19|           jedną historię, krótką, bo mi pilno tańcować, a i dzieuchy
183     2, 19|              wojsko odsłużyłem, lata mi idą, a tego, co moje, dać
184     2, 20|           wiem, jak było, nie trzeba mi waszego powiedania.~- Kiejście
185     2, 20|              nie!~- A i to czemuście mi ją dali? - rzucił urągliwie.~-
186     2, 20|           znaki - sam taki !~- Dosyć mi waszych nauk i przypowiastek,
187     2, 20|         cicha zaczęła:~- Jaguś, a to mi cię żal okrutnie kieby rodzonej?
188     2, 20|           szkodzić! Zrób tak, a wnet mi podziękujesz! A co tam pyskują
189     2, 20|         powiedział wyniośle.~- Widzi mi się, że i u Borynów do tego
190     2, 20|             z cicha zaczął:~- Mówili mi ludzie o tym, co się tam
191     2, 20|         księdzu wierzył.~- Powiadali mi też, że ją srogo karzecie
192     2, 20|             przez to samo zmarnowali mi klaczkę! Po jakim to ogierze?~-
193     2, 20|             marnuje, dzisiaj jeszcze mi mówili, że ciągle w karczmie
194     2, 20|              dworowi zamierza.~- Nic mi o tym nie powiadali.~- Jak
195     2, 20|             z wami, mówił, wspominał mi coś o tym dziedzic, dobry
196     2, 20|           księże buty.~- Wiecie, tak mi się podoba, że chętnie bym
197     2, 20|              I niechaj Bóg broni, by mi wlazł kiedy w pazury przy
198     2, 20|        jeszcze, muszę już bieżyć, bo mi kowal sanie podkuwa.~Odszedł
199     2, 20|       wrócicie do zmroku?...~- Widzi mi się, że chyba dopiero późno
200     2, 21|                 Od lewej ręki, widzi mi się.~Powlekli się wzdłuż
201     2, 21|          skapiał, nie przyjdę, dałby mi Antek! - wykrzyknęła ze
202     2, 21|           dogonić...~- Tak było? Nic mi o tym nie powiedział.~-
203     2, 22|             diable, jeśli możesz, bo mi się wielka krzywda stała.~
204     2, 23|            się zagadać... a serce to mi się tak tłukło, tak kołatało,
205     2, 23|          wścieknę się abo co!~- Dziw mi serce nie rozpęknie!~- Spalę
206     2, 24|          zarzewiem szyby obwalił, to mi już ze strachu całkiem moc
207     2, 24|             z nim w karczmie.~- Wróg mi każden, któren wieś całą
208     2, 24|          Odnieś to zaraz, nie potrza mi nic od niego! - zakrzyczał.~-
209     2, 24|             podpalenie ojca.~- Niech mi to do oczów któren powie,
210     2, 25|              tego Łyska...~- Baczysz mi to, Jaguś, dyć mam swojego
211     2, 25|            kiej do tego przyszło, to mi już wszystko zarówno, wszystko!~-
212     2, 25|            zarówno, wszystko!~- Trza mi lecieć, wołają mnie ano! -
213     2, 25|       wiedzie!... Bo i nie spamiętać mi tych krzywd, tych fantowań,
214     3, 26|          Dominikowej chłopaki, widzi mi się, bo akuratnie tam ich
215     3, 26|          zdrowie nie poszedł, bo coś mi na księżą oborę patrzycie... -
216     3, 26|       gatunku. Organiścina odmieniła mi jaja, że trzy swoje dawałam
217     3, 26|        krzyku boleści.~- Powiedziała mi już to słowo Jagustynka,
218     3, 26|      wielkopostna, to z mlekiem jeść mi się nie godzi... wrzątku
219     3, 26|          takie sprawy się działy, to mi nawet i do rozumu nie przychodziło...
220     3, 27|        będzie już z miesiąc, a teraz mi potrzebne i nikaj go naleźć
221     3, 27|              jutro poszukam... pilno mi bieżyć do dom... Rocho przyjechał?~-
222     3, 27|            musiałem uciekać, jeszcze mi nogawice ozdarły... ale
223     3, 27|              kościoła.~- Józia, dasz mi ponieść palmę? co?~- Zachciało
224     3, 27|         Radość ją warem oblała.~- To mi powiedział, że jak zechcecie,
225     3, 28|         ździebko... bo to zapomniały mi wczoraj dać... jakże...
226     3, 28|              po co przyszłam i czego mi potrza ! - zgromiła go wyniośle,
227     3, 28|               na wnątrzu zimno, jaże mi ten drewniany kulas stergnął.~-
228     3, 28|             wasza, babciu, ale widzi mi się, że wama cosik ozór
229     3, 28|              prędko wywożą, bo widzi mi się, że dzisiaj nie skończą
230     3, 28|            stronie szlachtować! Izbę mi całkiem zapaskudzą - wykrztusiła,
231     3, 28|            uważacie?~- Wiem to, kiej mi o tym ni słówkiem nie zatrącił?..~-
232     3, 28|            Swojego nie mówię, ino co mi w uszy wlazło...~- I u Kozłowej
233     3, 28|           mną cyganiliście, jedno by mi piaskiem oczy zasypać, a
234     3, 28|              po czapkę sięgał.~- Już mi we świat iść przyjdzie i
235     3, 29|        Figura zapowietrzona!... Tyle mi znaczy, co ta kukła do strachania
236     3, 29|           bieda pada na kogoś.~- Psa mi ano we żniwa w polu ustrzelili!...~-
237     3, 29|           popadło.~- A Wawrzon Socha mi powiedział, jakoś do wszystkiego
238     3, 29|        Ambroży dopiero co powiedział mi o tym nieszczęściu. Gdzież
239     3, 29|               A bo te oszukańce dają mi tylko piętnaście złotych,
240     3, 29|            wełniak całkiem nowy! Tak mi potrza pieniędzy, że dziw
241     3, 29|              Przewodów?~- Hale, kiej mi choćby w tej godzinie potrzeba!~
242     3, 29|               Sama pójdę, da Bóg, że mi się nic nie stanie. Rocho
243     3, 29|         Gdzie to ten chłopiec, który mi sprzedał bociana?~Józka
244     3, 30|            trochę z ogona wyrwał, bo mi potrza la mojego ptaka.
245     3, 30|           rozpierał.~- A sam! Jędrek mi jeno koguta żywego przyniósł...
246     3, 30|              to z czym wydałam? Dziw mi jeno, żeś to się ważył,
247     3, 30|         zdrowiu nie pomoże...~- Kiej mi się mierzi mięso; arbaty
248     3, 30|          gorsety wpychają. Powiadała mi jedna dwórka, co za pokojową
249     3, 30|              Jada to teraz, bo widzi mi się potłuściał?~- Już niezgorzej,
250     3, 30|            rzeczy!~- Parobka mam, to mi nie nowina, czego im się
251     3, 30|             nożem żgacie...~- Wesoło mi, tom rada kużdemu, czego
252     3, 31|             czy nie wracają, dziecko mi zagłodzą.~- Od kościoła
253     3, 31|            pana Jackowa, całą paczkę mi dał... całą...~Rano jeszcze
254     3, 31|         zwyczajnie, i rzekę: "Grosza mi potrza i pokoje wolne mam!"
255     3, 31|         wolne mam!" Zaśmiał się, dał mi paczkę peterburki, chałupę
256     3, 31|            chłopakami wyprawiali, to mi nie dziwota, co Jagusia
257     3, 31|              na gorzałkę dołożę, jak mi się spodoba! - wołał.~Nie
258     3, 31|                powiadam ino, jak się mi widzi. Musi kobieta szukać
259     3, 31|           mnie popamięta... Pokażcie mi dziecko.~Wzięła je do siebie
260     3, 31|           wspierała na kumie.~- Jaże mi się w głowie kołuje, tak
261     3, 31|            dziecko łagodny.~- Skopał mi chłopaka, kumo, ale po prawdzie
262     3, 31|            się nie radować?~- Dziwno mi jeno, że tak za darmo, przez
263     3, 31|           już od roku wołam, że dach mi zacieka na plebanii, co
264     3, 31|           choćby na cały dzień, jeno mi ich nie zgońcie... młynarza
265     3, 32|        Niechrzczony jeden powiedział mi w sekrecie, co Lipczaki
266     3, 32|         wracają z kreminału! Wczoraj mi rzekł, myślę sobie, jutro
267     3, 32|         kwiat pannowy wyszedł! Widzi mi się, co wam było pilno do
268     3, 32|             me i nie ukrzywdzą! Dały mi ciepły przypiecek, warzy,
269     3, 32|           Jezus zwiesnę, sprzykrzyły mi się pokoje i dworskie przypochlebstwa,
270     3, 32|             przypochlebstwa, zacniło mi się za chałupami i tym światem
271     3, 32|         Kozłowa. - Nie wyprę się, co mi już Lipce obmierzły bez
272     3, 32|            Donoszą, ile potrza; jeno mi się widzi, co za grubo krajane...~-
273     3, 32|           wójtem się sprzęgła, cosik mi o tym bąknęli - prawda to?
274     3, 32|         poszli... Jaguś, o Nastce to mi się ino tak wypsnęło...~-
275     3, 32|                 A niech se wróci! co mi tam z niego! - ciepnęła
276     3, 33|              wczoraj rzekłam, że nic mi do waju. Wróci twój z wojska,
277     3, 33|           drugi! Nie ma tygodnia; by mi co z chałupy nie zginęło!
278     3, 33|              nie dojrzała!... ~- Boś mi płótno ukradła! - wrzasnęła.~-
279     3, 33|          zawołał groźnie.~- Gdziesik mi twój urząd - rozumiesz!
280     3, 33|            urząd - rozumiesz! Groził mi będzie, widzisz go, sameś
281     3, 33|           zdzierżę! Wszystkie ziobra mi przetrącił! Ratujta, ludzie,
282     3, 33|         innej basuje, a teraz będzie mi co inszego wmawiał!~- Tak
283     3, 33|             gniewem.~- Poniechaj, bo mi Tereska ślepie wydrapie
284     3, 33|            bych przeczytał. Powiadał mi o tym.~- To ci nowina! Jasiek
285     3, 33|            jak jej nie szczędzą. Nic mi do niej, chociaż mi powinowata
286     3, 33|              Nic mi do niej, chociaż mi powinowata z ojcowej strony,
287     3, 33|         miseczką na kolanach.~- A bo mi już obmierzły szczekania.~-
288     3, 33|    Przymierzałem u niejednej, ledwie mi do pół łyst sięgają, jakże
289     3, 33|              mlecznego gatunku. Może mi Pan Jezus pozwoli dożyć,
290     3, 33|              Jezus pozwoli dożyć, to mi z nowego oddacie. Wziąć
291     3, 33|              swoje krzyczy! Powiadał mi borowy, co już krowy zajęte
292     3, 33|      Niezgorszy przednowek latoś dał mi Pan Jezus! Umarlaków nie
293     3, 33|           używają i końca patrzą. Co mi tam do nich! ~Juści, mało
294     3, 33|            ta wiem?... tyla jeno, co mi się udało ze starszego wyciągnąć.~-
295     3, 33|             praw... Nie wierzyliście mi... wasza wola... ale teraz
296     3, 33|       zmarnuje się chłop..." Wczoraj mi mówił".~- Uciekać ze wsi...
297     3, 34|            Maciej już dochodzi... Aż mi nawet dziwno, że jeszcze
298     3, 34|        chojarów.~- Dał mu? Powiadali mi coś o tym, ale nie uwierzyłem.~-
299     3, 34|        wyniesłam...~- Dobrze, coście mi Antka wspomnieli. Wstępowałem
300     3, 34|         głównym urzędzie powiedzieli mi, że Antka mogą przed sprawą
301     3, 34|            co?~- Tak... juści... dał mi po świętach... - jąkała
302     3, 34|        waszych pieniądzach?~- Ojciec mi dali na ratowanie Antka,
303     3, 34|       myślałem, że co inszego, bo to mi różnie opowiadali.~- To
304     3, 34|            ano opiekują, ale tak, co mi wstyd rozpowiadać podrobnie.
305     3, 34|              zdybała, no...~- Dajcie mi gdzie wypocząć - przerwał
306     3, 34| nieśmiałością się odezwała:~- Byście mi to, Rochu, ołtarz pomogli
307     3, 34|              nie kobieta, nie dziwno mi też, co Antek Boryna...~-
308     3, 34|               ale kto tak robi, psem mi jest od dzisiaj! Ale ta
309     3, 34|              nimi hańdryczysz.~- Kto mi robotę daje, temu robię,
310     3, 34|             groźnie Pryczek.~- Widzi mi się, co na sąd trafiłem...
311     3, 34|            się nie przeciwił! Mierzi mi się już takie życie i do
312     3, 34|        sposób jest mądry, jeno widzi mi się, trza go innym końcem
313     3, 34|         kobiecie tak dzwoniłem, jaże mi kulasy popuchły: postaw
314     3, 35|         Kapoty się uwieszę, i choćby mi kulasy obcięli, a nie puszczę!...
315     3, 35|           naraz o mężu.~- Całe życie mi zawiązał! Panną byłabym,
316     3, 35|              jakoś kalkuluje i zdaje mi się...~- Grzela! - przerwał
317     3, 35|         rzekł:~- A to, matko, dajcie mi pieniędzy, bo na zapowiedzi
318     3, 35|           pewniej:~- Całe pięć rubli mi dacie, bo i zmówiny trza
319     3, 35|             siebie ze złością.~- Ani mi się waż przeciwić, bo cię
320     3, 35|            jeszcze na niego.~- Wynoś mi się, wyrodku przeklęty!...
321     3, 35|           zielonozłoty.~- Ni... jeno mi niedrujko na świecie, nie... -
322     3, 35|         uspokajał...~- Myślałam, coś mi nieprzyjazny... - ozwała
323     3, 35|   rozognionej twarzy.~- Taką krzywdę mi zrobił... tak me spoił...
324     3, 35|            już po kazaniu, powiedali mi o tym, ale myślałem, co
325     3, 35|               To tam raki zimują! Że mi to nawet do głowy nie przyszło...~-
326     3, 36|           pogodzi się z nami.~- Jeno mi dziwno, że Michał teraz
327     3, 36|         literkach i wołał:~- Kajście mi buty zapodzieli! - dawajcie
328     3, 36|             Dyć tak nie patrzcie, bo mi duszę wywleczecie, nie patrzcie!~
329     4, 37|              zrobię. Nieprędko trafi mi się drugi taki gospodarz.
330     4, 37|              gniewa na mnie, ale już mi obmierzły te koty, jakie
331     4, 37|          utrzymać.~- Podziękujesz ty mi za cielę, będzie, jakiegoś
332     4, 37|            kaj we świat pójdę... Cni mi się już we wsi... Bo ja
333     4, 37|         rzekł cicho:~- Hanka, dajcie mi połowę, to ni pary nie puszczę,
334     4, 37|           żałośnie:~- Nie polete, co mi tam zabawy, co mi tam już
335     4, 37|         polete, co mi tam zabawy, co mi tam już wszystko...~Dyć
336     4, 37|             to ci jeno rzeknę: Niech mi się te judasze poprawią
337     4, 38|            powiedział z cicha:~- Tak mi to stary dziedzic kazali
338     4, 38|             przepychać.~- Cie, widzi mi się, że to Jasio organistów -
339     4, 38|             teraz pokutuje.~- Dziwno mi też było, co nawet na pogrzebie
340     4, 38|         ślepe oczy.~- Antkowa, widzi mi sie! Bóg zapłać! Przyletę,
341     4, 38|            ja... a dyć...~- Chodźcie mi zaraz do domu! Jezus, taki
342     4, 38|        wywlekła między wozy.~- Zaraz mi do domu. Że to wstydu nie
343     4, 38|             obaczył.~- To zrobię, co mi się jeno spodoba, juści...
344     4, 38|               ociec pierwszy. Nieraz mi się skarżył, że go głodem
345     4, 38|             Tak się ano wypasłam, co mi już kiecka z bieder zlatuje
346     4, 38|              Ja ta wiem! Nie wyznała mi się. Niech się jej spyta.~
347     4, 38|            komornego nie będę. Niech mi jeno mój gront odpiszą,
348     4, 38|            nagle.~- Nie, nie... jeno mi proch wleciał do oka.~-
349     4, 38|             leciały z podzięką.~- Co mi ta pieniądze, takiś dobry...
350     4, 39|        zgodnie i sprawiedliwie. Żeby mi nie było swarów ni kłótni,
351     4, 39|          intencję tej zgody!~- Widzi mi się, co wieś powinna się
352     4, 39|      powiadam na nich nic złego, ale mi dziwno, że piórka mojego
353     4, 39|            piórka mojego kaczora, co mi zginął w ojcowy pochówek,
354     4, 39|        pytała Hanka.~- Tak, i ciągle mi jeszcze uciekają na staw.
355     4, 39|                Nie ostanę tutaj. Tak mi to wszystko obmierzło, że
356     4, 39|         mówcie! A pyskujcie! zarówno mi jedno! - wrzeszczała coraz
357     4, 39|             bo szepnęła:~- Juści, że mi się z nią nie równać w urodzie,
358     4, 39|           całkiem spokojnie:~- Wynoś mi się zaraz z chałupy!~Jagna
359     4, 39|     przychrzypniętym głosem:~- Wynoś mi się w ten mig, a nie, to
360     4, 39|              z wrzaskiem:~- A korale mi oddajcie, moje są po matce,
361     4, 39|               Nie, nie oddam! Maciej mi dali, to już są moje!~Józka
362     4, 39|          tartak.~- Przed chwilą żona mi opowiadała, jakżeście to
363     4, 39|            może na święty nigdy. Tak mi już wieś mierznie, że cheba
364     4, 39|            westchnęła żałośnie.~- Co mi tam bogactwo! - broniła
365     4, 39|                   A niech skarży, co mi ta zrobi!~- Były z rana
366     4, 39|              to wierzcie! w urzędzie mi powiedzieli...~- To i dobrze,
367     4, 40|        śniadanie i wypędzaj, a pogub mi owce, jak wczoraj, to się
368     4, 40|               Piękny czas, ale widzi mi się, na spiekę idzie - ozwała
369     4, 40|      wypominając ojca i brata.~- Jak mi wójt pedział o jego śmierci,
370     4, 40|       sporządź cosik po naszemu. Tak mi się już przejadło to miesckie
371     4, 40|             ściskać i całować.~- Ani mi się kiej śniły takie cudności -
372     4, 40|                Ciasne ździebko, nogi mi nabrzmiały od bosaka, ale
373     4, 40|         przypięli do śniadania.~- To mi dopiero jadło - pokrzykiwał
374     4, 40|          dogrzało słońce i zaleciało mi ziemią, to myślałem, co
375     4, 40|              już wścieknę. Pachniała mi wola lepiej niźli ta kiełbasa.
376     4, 40|          Boże, anim się spodział, co mi tak rychło przyjdzie ojcowizna!~
377     4, 40|              com dostał jesienią, są mi po kolana.~- Nie bój się,
378     4, 40|        całkiem zgubiły mleko. Dajcie mi Pietrusia przewieźć go ździebko
379     4, 40|             z chałupy! Kiej ta zadra mi uwięzła, kiej ta boląca
380     4, 40|            chałupy...~- A zrobię, co mi się spodoba! - warknęła
381     4, 40|             we wsi dzieje.~- Odpiszą mi gront, to się kłopotał będę.~
382     4, 41|            świecie!...~- Rzekłem, bo mi się przybaczyło, co tak
383     4, 41|              się przybaczyło, co tak mi pedział mój dziadźka we
384     4, 41|              kiej rychło sprzykrzyła mi się taka nauka, że przycapiłem
385     4, 41|               A zjem, niezgorzej już mi kruczy w brzuchu po obiedzie.~-
386     4, 41|           sądu! Zapłać za płótno, co mi je zwiesną podarła na bielniku,
387     4, 41|              Jakże, pozwolę to, bych mi cudze świnie pyskały po
388     4, 41|       zaczynało jej być żal.~- A cóż mi to nowego powiesz? po cóż
389     4, 41|             i nie swój! Nie w głowie mi takie rzeczy...~- Jeno przyjdź,
390     4, 41|            uderzyły.~- Nie pleć, dyć mi wstydno... - zesromała się
391     4, 41|            sprawa, co ją wspomnę, to mi wszyćko z rąk leci, że nawet
392     4, 41|               tak ją zakatrupię. Cóż mi to ostaje, co? Grontu mi
393     4, 41|             mi to ostaje, co? Grontu mi po ojcach zapiera, z chałupy
394     4, 41|            niedowierzająco.~- Dajcie mi jeno ziemię, a obaczycie,
395     4, 41|             matka zaświarczy! Dajcie mi jeno grunt, spomóżcie, braty
396     4, 41|      Poręczymy z Mateuszem, to widzi mi się, co i da.~Nastusia jaże
397     4, 41|            na twoją intencję. Zapędź mi konie do stajni, późno!
398     4, 41|           odepchnęła go.~- Nie figle mi ta w głowie, nie ceckania!~-
399     4, 41|              chciał, co?~-.To po coś mi nie wzbronił? Byś me miłował,
400     4, 41|         tkliwością.~- I taka krzywda mi się stała, to i ty powstajesz
401     4, 41|             jego rąk szepnęła:~- Ani mi się śni uciekać z tobą.
402     4, 41|           uciekać z tobą. Po co? Abo mi to źle samej? - Obtuliła
403     4, 41|               Miałeś coś pedzieć, to mi rzeknij, bo więcej już do
404     4, 41|       wywoływał, nie...~- Bo choćbyś mi nawet u nóg skamlał, to
405     4, 41|            studni! Prawdę mówię, tak mi Panie Boże, dopomóż! Zapamiętaj
406     4, 42|        Wyleżałeś się, odpocząłeś, to mi teraz możesz chałupę podeprzeć.~
407     4, 42|          broń się, głupie! myśli, co mi się oprze! Hale! ostawie
408     4, 42|                Mojaś ty! Moja! Nikto mi cię nie wydrze!~I współczując
409     4, 42|         podziw miał w oczach.~- A bo mi to nie potrza? Cóż to mam?
410     4, 42|          pewnie postawisz!~- Mateusz mi pomoże, przyobiecał!~- Nie
411     4, 42|      przystanę.~- I sameś to umyślił mi pomagać?~- A sam! Dawno
412     4, 42|            se już dam radę, pomożesz mi później przy siewach.~I
413     4, 42|               Mojaś, Nastuś... samaś mi się dała... już cię nie
414     4, 43|             tak swędzi, mój Jezu! To mi już lepiej przywiążcie ręce,
415     4, 43|        szeptem rozpowiadała:~- Hanka mi wzbrania na wesele Nastusi,
416     4, 43|             zobaczysz! Witek, narwij mi jabłek, niech cię ino Hanka
417     4, 43|          gębulę. Przetarłam oczy, bo mi się zdało, że mnie jeszcze
418     4, 43|       zaprowadzić do kancelarii! Żal mi juści było, ale trudno,
419     4, 43|   wyprowadził bydlątka.~- Co mieliby mi ukraść krowę! Jezu, ady
420     4, 43|            nie gorsza od niego, dała mi maciorkę, prosię to jeszczek,
421     4, 43|               nie mogłam przódzi, bo mi Żyd za gąski nie oddał.~
422     4, 43|          przyciskał.~- Nie ucieczesz mi teraz - szeptał namiętnie
423     4, 44|            zbożach i drodze.~- Widzi mi się, co będą ugaszczali
424     4, 44|           palcem tknąć nie śmie! Tam mi Polska, kaj mi dobrze, kaj
425     4, 44|             śmie! Tam mi Polska, kaj mi dobrze, kaj mam...~Przerwały
426     4, 44|             mówiłem: nie, a postawił mi kreskę! - wydzierał się
427     4, 45|           Rad bym z duszy, ale widzi mi się, co nam kaj indziej
428     4, 45|               Czy nieprawda?~- Widzi mi się, co nie o to idzie,
429     4, 45|              Głupiś, pomogłem ci, bo mi się tak spodobało.~Ruszył
430     4, 45|         rozeznałem dobrze; ale zdało mi się, co Jagusię - a widząc,
431     4, 45|            Nie rozeznałem, bo zeszli mi z oczów kajś w zagaje...
432     4, 45|             wracała z jagód i trochę mi usypała... - zrumienił się
433     4, 45|           Właśnie przed chwilą mówił mi Boryna, że was spotkał...~-
434     4, 45|        ojciec z ludzi zdzierał! Jaki mi dobrodziej z cudzej kieszeni.~-
435     4, 45|             lasy. A jeden rój ukradł mi młynarz! No, mówię ci, że
436     4, 45|             stary zakrzyczał:~- Zleź mi zaraz! Nie pasuje, żeby
437     4, 45|            ze sieni wyprowadzić. Ale mi przyobiecały, że na tę ostatnią
438     4, 45|           łóżko pod obrazy, i świecę mi zapalą...i księdza sprowadzą...
439     4, 45|              nie... i przy świadkach mi przyobiecały, przy świadkach.~-
440     4, 45|          żałością i łzami.~- Całkiem mi dobrze, paniczku. A mało
441     4, 45|            dzień ładniejsza...~- Kaj mi tam do ładności! - stanęła
442     4, 45|           nie chce iść za mąż?~- Ani mi się śni, abo mi to źle samej!~-
443     4, 45|           mąż?~- Ani mi się śni, abo mi to źle samej!~- I żaden
444     4, 45|            Zaśby ta pacierze! Czytał mi z książki takie historie,
445     4, 46|            jakiej przygodzie. Wielka mi rzecz ziandary.~Płoszkowa
446     4, 46|             o niego przepytywali! Że mi to nawet w myślach nie postało! -
447     4, 46|              krzyknął:~- Wolniej, bo mi, jucho, szkapy zmordujesz!~
448     4, 46|               Jesteśma! Swoi!~- Nogi mi się już plączą, że odpocznę
449     4, 46|               A bo to wiem, markotno mi jakoś...~Ale i wszystkim
450     4, 46|          wielkiej przysiędze.~- Czas mi już odejść! - rzekł powstając
451     4, 46|          kogo drugiego!~- Juści, abo mi to nie wolno! Abom to nie
452     4, 47|      Mateuszowa matka rozpowiedziała mi, jak to było, aże mi włosy
453     4, 47|  rozpowiedziała mi, jak to było, aże mi włosy powstały na głowie.~-
454     4, 47|               Zaśbym ta żałował, już mi kością w gardle stanęła.
455     4, 47|          miał każdej żałować! Wpadła mi w pazury, to i wzionem,
456     4, 47|           nią nacieszy. Nie kochanie mi w głowie, a jeno całkiem
457     4, 47|              Właśnie i Nastka mówiła mi to samo.~- Dzieuch we wsi
458     4, 47|        skopał, sponiewierał, lżej by mi było, lżej, a on siedzi
459     4, 47|        Jasiek taki poczciwy, nawiózł mi podarunków, nigdy mi nie
460     4, 47|         nawiózł mi podarunków, nigdy mi nie powiedział marnego słowa
461     4, 47|              krzywdy nie daruję, tak mi dopomóż, Panie Boże!~Mateusz
462     4, 47|            go za sutannę.~- Panienka mi dzisia rzekła: "Gotuj się
463     4, 47|          hamując:~- Widzisz ją, jaka mi czuła opiekunka, szkoda
464     4, 48|       spotykasz tu i ówdzie, ale Bóg mi świadkiem, jako cię nie
465     4, 48|            Dopiero Kozłowa otworzyła mi oczy, a teraz już sama zobaczyłam,
466     4, 48|       wierzył własnym uszom.~- Wstyd mi, ale dla twojego dobra muszę
467     4, 48|            kto posłyszy. Laboga, dyć mi ziobra zgnieciesz... puść...~
468     4, 48|             Jagusia, obaczysz... ino mi nie broń, Maryś, ino...~- ...
469     4, 48|     przeciągał a wzdychał.~- ...tyla mi do niej, co do tych gwiazdów...
470     4, 48|        wstydliwą ciekawością.~- A bo mi wesoło! - zaśmiała się,
471     4, 48|            Przecież mama nie pozwala mi się ruszyć z domu! Przecież
472     4, 48|           Przecież to mama zabroniła mi nawet rozmawiać z ludźmi!
473     4, 48|          cudowi podobna.~- A to dziw mi serce nie pękło! A to dziw
474     4, 48|               Do Częstochowy idę, to mi darujecie, com ta przeciw
475     4, 48|              szczerego serca, byście mi odpuściły.~- Złości już
476     4, 48|              Co ino sama organiścina mi powiedziała, jako koniecznie
477     4, 49|             z chałupy Mateusza?~- Bo mi obmierzł i po co tu będzie
478     4, 49|         zbędziesz się grzechów.~- Co mi tam, nie pójdę!~- Nie chcesz
479     4, 49|            uciekł od niej i wszystko mi opowiedział! Czy to nie
480     4, 49|           ołtarzu, posadźta! Zarówno mi jedno!~Odsunął ręką zalegających
481     4, 49|              nie trzymam, ale i tyla mi do niej, co do tego kamienia.~-
482     4, 49|              co niebądź. Laboga, już mi się we łbie mąci! pomiarkuj
483     4, 49|            kościelne, zastrzelę, jak mi Bóg miły. Ubiję jak psa -
484     4, 49|         kowalowy wiatrak.~- Pokażcie mi drogę do Szymków! - prosił
485     4, 49|      tygodnia jakby ręką odjął! Dały mi tę wodę zakonnice w Przyrowie.~-