Tom, Rozdzial

  1     1, 1 |  ojesieniałych, pustych i po dachach wsi, zanurzonej w sadach.~-
  2     1, 1 |           raz tylko odwracała się ku wsi, ku polom, na których kopano
  3     1, 1 |             skib rozciągał się aż ku wsi, leżącej nisko i jakby zatopionej
  4     1, 1 |   nadbrzeżnych. Wzbierała w pośrodku wsi w ogromny podłużny staw
  5     1, 1 |             znowu chłop z sąsiedniej wsi wiózł zboże do młyna albo
  6     1, 1 |             który leżał z tej strony wsi, przy topolami wysadzonej
  7     1, 1 |           nad narodem, kiej takie we wsi siedzą...~- A drzewiej,
  8     1, 1 |     tatusiowe, to baczę, że takie ze wsi wyganiali - dodała znowu
  9     1, 1 |            bo któraś dojrzała, że od wsi rżyskiem bieży Józka Borynianka. ,~
 10     1, 2 |                 Ciemnawo już było we wsi, przez przywierane drzwi
 11     1, 2 |           pojadając.~- Dopiero by na wsi wydziwiali - powiedział
 12     1, 2 |               zaśmiał się wójt. A we wsi tyle jest dziewuch, że jak
 13     1, 2 |             gospodarz to pierwszy we wsi?~- Kto by ta miał dobra
 14     1, 2 |       głuchych głębin, cicho było we wsi, psy tylko niekiedy poszczekiwały,
 15     1, 3 |          wagował, żeby zgorszenia we wsi nie czy nić. Gospodarz był
 16     1, 3 |             i odbłyskiwać słońce.~We wsi poczynał się już zwykły
 17     1, 3 |        zjadły, a i to niecałą, bo na wsi się zwiedziały, a Dominikowa
 18     1, 3 |             A cięgiem cosik komuś we wsi ginie, to gąska, to kury,
 19     1, 3 |            prześmiewają! Ścierwy, we wsi im ciasno, porządki stare
 20     1, 4 |            strzeli w lesie, to aż we wsi się rozlega?~- Mechanik
 21     1, 4 |          wielkimi krokami poszedł ku wsi.~- Antek, Antek! - wołała
 22     1, 4 |             A karczma stała na końcu wsi, za plebanią, na początku
 23     1, 4 |              Żyd, to i nie wie, a we wsi wiedzą wszystkie, że chodziłem
 24     1, 5 |           więcej ptaków zlatywało do wsi i szukało schronienia po
 25     1, 5 |        nawoływań nie słychać było we wsi - nic, jeno ten wiatr, pojękujący
 26     1, 5 |             przedtem deliberowano po wsi, co by się sprzedać dało,
 27     1, 5 |             kościoła do kościoła, od wsi do wsi ,od jarmarku na jarmarek
 28     1, 5 |      kościoła do kościoła, od wsi do wsi ,od jarmarku na jarmarek
 29     1, 5 |         zwiesny dociągnąć, wrócić do wsi i tam se między swojemi
 30     1, 5 |             doczekał. Mówiłem.~Całej wsi przecież redzę, jak komu
 31     1, 5 |            nie rozeznał, a i światła wsi widziały się ledwie jako
 32     1, 6 |              że tylko obrysy borów i wsi majaczyły blade, niby z
 33     1, 6 |             po sadach.~Cicho było we wsi, tylko gdzieniegdzie młócono
 34     1, 6 |              próżno mówią, żeście we wsi najmądrzejsza...~- Ale i
 35     1, 6 |              i na ozorach obnosić po wsi ?... Wieprzka by się zabiło...
 36     1, 7 |              kobiety na drugi koniec wsi, jako że lekująca była i
 37     1, 7 |        ciebie na ozorach obnosili po wsi, jak tę jaka ostatnią...
 38     1, 7 |             pośmiewisko z siebie dla wsi czynić?~A stara, że to już
 39     1, 7 |      układała, jak to opowiedzieć na wsi.~- Marcycha pono zległa,
 40     1, 7 |          krzywdził, któren zbiera po wsi wywłóki różne i lekuje... -
 41     1, 7 |              pomogło, a potem ino po wsi mówiła :~- I bez księdza
 42     1, 7 |          rychło, bo jeszcze całe pół wsi zwoływać miał na jutro.
 43     1, 7 |            czwartek ino wypatrują po wsi, czy swaty od was nie idą
 44     1, 8 |              Gdziebym ta z ozorem po wsi latała! Pleciuch to jestem
 45     1, 8 |              rozlała się ta wieść po wsi całej.~Że roboty było niewiela
 46     1, 8 |      siedział, z dziada pradziada we wsi był, rozum miał, bogactwo
 47     1, 8 |         wybierek, a nie najlepsza we wsi!~- Przeciech że tak, bez
 48     1, 9 |          jęczały głucho, a z drugich wsi już szli ludzie drogami,
 49     1, 10|              Antek zaś poszedł w dół wsi, ku młynowi, a drugą stroną
 50     1, 10|            samo serce.~- Są takie we wsi, co i widziały, a nie raz...~-
 51     1, 10|             dziwowiska la sąsiadów i wsi całej nie czynić. W izbie
 52     1, 10|           Hanczynego ojca, na koniec wsi, za karczmę jeszcze...~Ze
 53     1, 10|             za karczmę jeszcze...~Ze wsi przyszło paru gospodarzy
 54     1, 11|                A obejrzyj się ino po wsi, po ludziach, to obaczysz,
 55     1, 11| przedzwaniały do kościoła,. a już we wsi wrzało kieby w ulu. Z pół
 56     1, 11|            wrzało kieby w ulu. Z pół wsi szykowało się na wesele
 57     1, 11|       schodzić poczną, muzyka już po wsi chodzi... a ona się zabawia...~-
 58     1, 11|        obiedzie jęli się zjeżdżać ze wsi pobliskich, kto był zaproszon.~
 59     1, 11|             i z mocą taką, aż się po wsi rozlegało, aż na pola szły
 60     1, 11|          głosy, bo nie lubiano go we wsi.~- Wesele dzisiaj, to nie
 61     1, 11|               Tyle dziewczyn jest we wsi...~- A wasza Marcycha najdawniej
 62     1, 11|        pierwsze kury odzywały się po wsi.~A w izbie tymczasem czyniono
 63     1, 11|       niedojda i prześmiewisko całej wsi. Parob już wyrosły, a z
 64     1, 12|            tym widzeniem czującym po wsi chodził, kłopotał się, zabiegał,
 65     1, 12|      zabiegał, turbował i żył życiem wsi całej, że ledwie spostrzegł,
 66     1, 12|             Już sam dom najlepszy we wsi, duży, widny, wysoki, stancje
 67     2, 13|       Wcześnie było, koguty piały po wsi, mrok leżał gruby jeszcze,
 68     2, 13|         pobił?... Pierwszy raz to we wsi czy co! Czy to Józek Wachnik
 69     2, 13|             leciały z końca w koniec wsi, a monotonne capanie cepów
 70     2, 13|               że pieski prawie z pół wsi goniły za nimi z wielgą
 71     2, 13|       zdecydował prędko i skręcił do wsi; nie uszedł jeszcze i pół
 72     2, 14|            szukać roboty!~- Bo to we wsi brak? We młynie tartak robią,
 73     2, 14|            za nowinami nie biegam po wsi.~- A to żebyście wiedzieli,
 74     2, 14|          kogo?~- Nie ma to młocki we wsi?~- Parobkiem ni wyrobnikiem
 75     2, 14|      wszystkiego, jak mało któren we wsi...~- Wiem, dlatego mówię,
 76     2, 14|          Prawdę mówię, wałęsa się po wsi nocami, widzieli go ludzie
 77     2, 14|          pierwszy to był człowiek ze wsi od czasu ich wygnania, i
 78     2, 14|       choćbym i dostał; nie pójdę ze wsi, nie będę się tłukł po świecie,
 79     2, 14|           chleba po świecie?... i we wsi trafia się niezgorszy zarobek,
 80     2, 14|              jakieś naszczekiwały we wsi, daleko, daleko i słabo,
 81     2, 15|            najmocniejszego chłopa we wsi, ale teraz z dnia na dzień
 82     2, 15|              porą bywali, żem was we wsi nie ujrzał? - zapytał, aby
 83     2, 15|           alem nie doszedł. W jednej wsi, gdzieśmy połedniowali,
 84     2, 15|            byli to ludzie z dalszych wsi, co do młyna przywieźli
 85     2, 15|           psy gęsto naszczekiwały po wsi, a co trochę suły się kurzawą
 86     2, 15|       Widzieliście to?... inaczej na wsi mówili... - zapytał któryś.~-
 87     2, 15|        Jambroża, naszło się ludzi ze wsi, aż go przenieśli do młynarzowego
 88     2, 16|             leciały z końca w koniec wsi, radość buchała z serc;
 89     2, 16|        niepróżne.~- Jeszcze mamy pół wsi obejść, a czasu niewiele!... -
 90     2, 16|          spowiedzi skończł. Mówią po wsi, że pokutuje, że widzieli,
 91     2, 16|           nią nie widział. Dobrze na wsi powiadali, że całkiem zgłupiał
 92     2, 16|          krzepki też był, że może we wsi najmocniejszy, ale się spieszył,
 93     2, 16|               a potem jeszcze szli z wsi dalszych, z przysiółków
 94     2, 17|         lekowali? Tyle gospodarzy we wsi, tyle bogaczy, a nikto z
 95     2, 17|              pańskich czasów, był we wsi szpital dla biednych, w
 96     2, 17|              nie wiedzieli, po całej wsi mówiono o tym od początku,
 97     2, 17|          nieletko.~- Rozpytaj się na wsi, kiej mnie nie wierzysz,
 98     2, 17|          możem...~- Boć pierwszym we wsi jesteście.~- A rozumu też
 99     2, 18|              ze śniegu.~- Cóż tam na wsi? - zagadnął naśmieszliwie.~-
100     2, 18|              pomóż mu, nie ganiaj po wsi jak ten psiak z wywieszonym
101     2, 18|             opowiadać, co widział na wsi, zakręcił się po izbie,
102     2, 18|             a nie wiem, u kogo by na wsi znalazł...~- A dobrodziej
103     2, 18|               a dyć każde dziecko we wsi to potrafi.~Umilkł znowu,
104     2, 18|            dygować.~- Dużo takich we wsi?~- Przeciech niemało. Ino
105     2, 18|             i na przełaj poleciał do wsi. Dopiero koło kościoła się
106     2, 18|    przygniatała świat, żaden głos ze wsi nie dochodził, a jeno gdzieś
107     2, 18|       widzieli go na odwieczerzu, po wsi chodził pono... - zagadywał
108     2, 18|             od siebie przychodzę. Na wsi powiadają, że dziedzic się
109     2, 18|              im pokaże, co znaczy na wsi. Nie kto drugi, jeno młynarz
110     2, 18|             dwudziestu komorników we wsi siedzi i roboty kiej zmiłowania
111     2, 19|             sumie od ludzi z drugich wsi dowiedzieli się, że dziedzic,
112     2, 19|            porą całkiem brakowało we wsi roboty, ci to właśnie jako
113     2, 19|            uważali.~- Dziedzice, pół wsi jedną krowę doi! - dorzucił
114     2, 19|             wszystkie najpierwsze we wsi kawalery, którzy drużbowali
115     2, 19|        najbarzej Antek!~- Trza by we wsi zrobić porządki! - szepnął
116     2, 19|      rzepiasta dziewka i pierwsza we wsi tanecznica - ale żadna ani
117     2, 19|             była i co najpierwsza we wsi, a on, mimo że ze wszystkimi
118     2, 20|              z tych najpierwszych we wsi, tylu ich było...~- Było,
119     2, 20|            puszył, za najlepszego we wsi miał, a wielce baczył, by
120     2, 20|             zapobiegał, by się to po wsi nie rozniesło, nic jednak
121     2, 20|        dworowi może wypaść dla całej wsi wielkie nieszczęście.~Ale
122     2, 20|              zaś, kiej ksiądz już ze wsi powrócił, ukrył boćka w
123     2, 20|        zresztą wszystkich bogaczy ze wsi, że mają wszystko, a jej
124     2, 20|              świecie i tygodniami we wsi siedział.~Czasem znów list
125     2, 21|              drzewinami, hurkotał po wsi, a co trochę podrywał tumany
126     2, 21|              hartować.~Dojeżdżali do wsi, mrok się już był zrobił
127     2, 21|              się, gdziesik ze środka wsi buchały słupy ognia, dymów
128     2, 21|           Antka biegnącego pędem ode wsi.~- U kogo się pali?...~-
129     2, 22|             co dnia nie pyskowała po wsi szepnęła urągliwie Balcerkowa.~-
130     2, 22|     Powiedzieli nam ludzie, że w tej wsi są gospodarze bogacze, gospodynie
131     2, 22|          starych księgach stoi... We wsi jednej pod Krakowem żył
132     2, 22|        ziemie, i spiesznie ruszył do wsi...~Nikt go nie witał, nikt
133     2, 23|              rozdzierały ciszę, a od wsi, snadź niedalekiej, zrywały
134     2, 23|             dróżce, biegnącej wzdłuż wsi za stodołami, ale już po
135     2, 23|          nadbiegać, krzyki poszły po wsi, ktosik uderzył w dzwon,
136     2, 24|            się bowiem zakotłowało we wsi jakoby w tym mrowisku, kiej
137     2, 24|          opowiadać.~- Taką trzeba ze wsi wyświecić ożogiem kiej czarownicę! -
138     2, 24|              że mimo pluchy po całej wsi rozwłóczyły się zapachy
139     2, 24|           razy, a ino wałęsał się po wsi, w karczmie przesiadywał
140     2, 24|    stowarzyszył się z najgorszymi we wsi, przystali do niego tacy,
141     2, 24|            rozpusty i cięgiem się po wsi wałęsały, kiej wilki, upatrując,
142     2, 24|             społem takie brewerie po wsi, napastowania i bijatyki,
143     2, 24|           więcej pił i już się całej wsi odgrażał.~I tak się stulał
144     2, 24|           ostro ruszył z powrotem do wsi.~Kościół był już zamknięty,
145     2, 24|       śmiertelnym przejęty i tą mocą wsi potężną.~Światła z wolna
146     2, 24|     zapamiętale wygrażając pięściami wsi całej i wszystkiemu światu!...~
147     2, 25|             naokół i cichość w całej wsi jakby wymarłej, tyle jeno
148     2, 25|              różności rodziły się we wsi ciągłe biadania, swary a
149     2, 25|             też zległa, to rwetes we wsi stawał się coraz większy
150     2, 25|           nieobjęte, na czarne linie wsi, na otoki borów, we świat
151     2, 25|          wesołe półkrzyki leciały po wsi, przepełniały domy radością
152     2, 25|            dzikich gęsi, że wnet pół wsi wybiegło na drogę patrzeć,
153     2, 25|             nigdy do tela, łazili po wsi kiej spętani poglądając
154     2, 25|            odwieczerzu, gruchnęła po wsi nowina, że dziedzic rąbie
155     2, 25|           ale mimo to zakotłowało we wsi, że ino drzwi trzaskały
156     2, 25|         powrócił; powiadali sobie we wsi na ucho, że u rejenta jakieś
157     2, 25|              ta wieść rozlała się po wsi, buchnęła kiej pożar ogarniając
158     2, 25|             Kobus a drugi biegali po wsi łomocząc kijami w płoty
159     2, 25|             gdyby pożar wybuchnął we wsi.~- Na las! Kto ino ma z
160     2, 25|          Borynę.~Pierwszy był ano we wsi, to jemu się należało naród
161     2, 25|        sprawiedliwość nasza, a całej wsi karać nie ukarzą. Za mną,
162     2, 25|             jeno że starczyli za pół wsi, bo same zabijaki nieustępliwe
163     2, 25|         kiedy na dróżce biegnącej od wsi zamajaczyły sanie, które
164     3, 26|             ciężkiej zimie do swojej wsi rodzonej wracała, to biegła
165     3, 26|              mgły przysłonionych, do wsi wynurzających się z wolna
166     3, 26|          coraz żywiej, stał na kraju wsi przy drodze, którą szła,
167     3, 26|        chałupami.~Bliżej zaś, dokoła wsi, wielgachnym kręgiem leżały
168     3, 26|              dłonią, bo naprzeciw od wsi szły jakieś chłopaki.~-
169     3, 26|              drogę, że to wyszedł ze wsi Żyd jakiś pchając przed
170     3, 26|             podniósłszy ogon rwał ku wsi na przełaj, a Żyd z rozwianym
171     3, 26|             aby się to mogło stać we wsi swojej, w chałupie, na łóżku
172     3, 26|              się teraz przywlekła do wsi ostatkami sił, czując, że
173     3, 26|        dziwnie cicho i pusto było we wsi.~Słońce się już ano podniesło
174     3, 26|       kilkanaścioro ludzi z dalszych wsi siedziało w ławkach w cichości
175     3, 26|           Mój Jezu! Sąd ci tu był we wsi ostateczny, kiej ano wzięli
176     3, 26|              ni jednego komornika ze wsi do roboty nie zawołał. Zmówili
177     3, 26|        Gulbasowe chłopaki poczęły na wsi krzyczeć: "Strażniki jadą!" ~
178     3, 26|            wszystko, co się stało we wsi przez zimę, a czego Agata
179     3, 26|           grdykę łapie, tak cicho na wsi! - zauważyła w końcu Agata,
180     3, 27|      dzwoniły coraz rzęsiściej, a we wsi, na drogach czynił się ruch,
181     3, 27|             o niej co najpierwsze we wsi gospodynie, że nawet Płoszkowa
182     3, 27|             i tam wytrzymać, kiej we wsi były same kobiety, rozkisłe,
183     3, 27|             to jeszcze robi la całej wsi i la tamtego.~Sposponował
184     3, 27|     turkotały, pełne ludzi z drugiej wsi, to chłopy jakieś, snadź
185     3, 27|                 I... o wszystkich we wsi?..~Strasznie się jej wiedzieć
186     3, 27|              bo się już rozniesło po wsi o jego powrocie, i wkrótce,
187     3, 27|          poredzacie, że się po całej wsi roznosi...~Sklął ją, co
188     3, 28|        musiała rozganiać.~Bo to i we wsi czynił się ruch nadspodziewanie,
189     3, 28|           drogach, to wozy z drugich wsi raz po raz turkotały, że
190     3, 28|                 Wiecie, powiadają we wsi, jako ociec mają mieć sporo
191     3, 28|              i cierpliwie czekać. We wsi zaś najbarzej ją trwożyli,
192     3, 28|   nabiedniejszy.~- A komuż się to we wsi przelewa? wszędzie bieda
193     3, 28|       zdychała... Mój Boże, w jednej wsi siedzą, przez miedzę, a
194     3, 28|   naschodziło i powiadały, co się we wsi dzieje, powiadały...~- W
195     3, 28|              wrzasku narobię, że pół wsi się zbiegnie i obaczy, coś
196     3, 29|             tym wszystkim, co się we wsi działo, to jeno raz po raz
197     3, 29|        prawie same kobiety ostały we wsi, a nie ich to moc ni głowa
198     3, 29|       tęskliwe oczy, aż po owe wręby wsi i borów, niedojrzanych w
199     3, 29|         nawet obce ludzie, z drugich wsi, zaczęli już miarkować,
200     3, 29|             Sikorów, na drugim końcu wsi, za karczmą. Sołtysa nie
201     3, 29|      przykazali, on zaś wie, jako we wsi ostały same prawie kobiety,
202     3, 29|      Borynowej za najgładszą była we wsi uważana, siała groch tuż
203     3, 29|                jeno że la wszystkiej wsi było to jedną okruszyną,
204     3, 29|             do wójta na drugi koniec wsi...~Wiater wciąż hurkotał
205     3, 29|              bab i chłopów z drugich wsi, oczekujących na swoją kolej
206     3, 29|              na pogodę idzie.~Zaś we wsi lament powstał i krzyki,
207     3, 29|           wlepiając w niego oczy.~Ze wsi nadchodziło coraz więcej
208     3, 29|      roznosił poszycie. A tu noc, do wsi kawał drogi, wszyscy śpią
209     3, 29|           przy dróżce, na skręcie do wsi, może o jakie dwa stajania
210     3, 29|       topolowych pąków.~A po drogach wsi roiło się od ludzi: ściągali
211     3, 29|              Żyd, znał wszystkich we wsi i wiedział, jak do kogo
212     3, 29|           przyjechał i spacerował po wsi w okna jeno zaglądając,
213     3, 29|        stronę, bo już późno było.~Na wsi też długo w noc siedzieli
214     3, 29|              południa zrobiło się na wsi jakby święto, jeszcze tu
215     3, 29|       zmrokiem i zaraz zjawił się na wsi, w komżę ubrany.~Michał
216     3, 29|          które do mężów idą?~- Z pół wsi się wybiera!~- To dobrze,
217     3, 29|         cmentarz i ludzie z dalszych wsi nadchodzić poczęli gromadami,
218     3, 30|          gęstą ławą chłopy z drugich wsi, że ledwie było można dojrzeć
219     3, 30|        Ludzie mrowili się w cieniach wsi, że ino kajś niekaj zamajaczyły
220     3, 30|           nasłuchując czas jakiś. Na wsi było cicho, jeno z dróg
221     3, 30|       zwiesnową cichą lubością, a od wsi, ledwie widnych w dalekościach,
222     3, 30|        ciężką! Toście i najstarsi we wsi, co? Jambroży musi być starszy,
223     3, 30|               A bo to już dzisiaj we wsi nie ciasno! - rzekła kowalowa.~-
224     3, 30|             bom sam jeden parobek we wsi!~- Nie bój się, za krowami
225     3, 30|           Przyjdę, jeno jeszczech na wsi cosik sprawię...~Wróciła
226     3, 30|          rozniosło się też migiem po wsi, że w dyrdy lecieli oglądać,
227     3, 30|            bo już i ludzie z drugich wsi nad płotami ciągnęli gęsiego,
228     3, 30|             zadzie jeno wydęta.~- We wsi inaczej, boć z chudych przekpiwają
229     3, 30|            ordzawiałych topoli, a we wsi czyniło się coraz rojniej
230     3, 30|             wskroś lubym dygotem; od wsi goniły słabnące gwary, a
231     3, 30|        drugie były co najpierwsze we wsi.~Siedziały napuszone i odęte
232     3, 30|               że psy zaczęły w całej wsi ujadać, ktoś krzyczał na
233     3, 31|        poszła.~- Nosi się cięgiem po wsi jak ten pies, że żadnej
234     3, 31|           rana, pusto się zrobiło na wsi, dzieci jeno kajś niekaj
235     3, 31|            niej. Wyżala się teraz po wsi, że Kozłowa co dnia jej
236     3, 31|       dzieciątko sobie ostawione.~Na wsi też pustką wiało, bo czas
237     3, 31|              to i nie dziwota, że na wsi przycichały swary, kłótnie
238     3, 31|            abo dwa cicho już było na wsi a pusto. Nawet na mszę prawie
239     3, 31|            od Modlicy, od wszystkich wsi, widnych czubami sadów i
240     3, 31|            Gospodyni, a to Cygany do wsi idą!~- Masz diable kaftan,
241     3, 31|            wkrótce rozleciała się po wsi cała banda Cyganek, obdartych,
242     3, 31|              Dominikowej ciemno i na wsi już prawie wszędzie śpią.~-
243     3, 31|             świtaniu zatrząsł się na wsi taki wrzask i lament, że
244     3, 31|         ukradły, no, tego jeszcze we wsi nie bywało.~- Jakaś kara
245     3, 31|         drogę, biegnącą do Woli.~Pół wsi poszło rozpatrując w cichości
246     3, 31|              Wójt też się pokazał we wsi i choć już mrok zapadał,
247     3, 31|             cały dzień uwijał się po wsi popędzając jeszcze tu i
248     3, 31|        przyjadą z pomocą? Chodził po wsi, gdyż do późnej nocy świeciło
249     3, 31|             im któryś przypadnie, po wsi zaś rwetes się czynił: wystawiali
250     3, 31|            jeno mówili, z których są wsi i jak się wołają, nawet
251     3, 31|          otrząsając krze roznosił po wsi terkoty, wołania, ryki,
252     3, 31|            roboty zaczęli ściągać do wsi; śpieszyli się, bych jeszcze
253     3, 31|          Ksiądz się znowu pokazał na wsi wraz z Rochem, obchodził
254     3, 31|             skręcali na drugą stronę wsi, kiej im zastąpiły drogę
255     3, 31|             gdyż tamtędy aż z trzech wsi jechali. Wozy toczyły się
256     3, 32|          rzucili się na drugi koniec wsi, za młyn, na drogę od Woli,
257     3, 32|                Z tymem i śpieszył do wsi. Niechrzczony jeden powiedział
258     3, 32|           znać. Jakże, szukać takiej wsi jak Lipce! A które to wpodle
259     3, 32|           nacisnął.~- Powiedziały we wsi, że już idą, tośmy wyleciały
260     3, 32|             i do nich śmigały. Z pół wsi już się tam zbierało, by
261     3, 32|                  Tak jak krześcijany wsi Lipec, gminy Tymów, ujezda..." -
262     3, 32|              spółkę używały na całej wsi, nie przepuszczając nawet
263     3, 32|          kupy i z wolna pociągnął do wsi, rozwlekli się po drodze,
264     3, 33|              pół dnia przewałęsał po wsi i przegadał z kumami, a
265     3, 33|             jakby król wszystkich we wsi parobków, bo i mocarz po
266     3, 33|          prawie na oczach wszystkiej wsi, nie bacząc na gadania ni
267     3, 33|          jaki prędki, już tydzień we wsi, a dopiero...~- Dyć jeszcześ
268     3, 33|           jak co dnia, wypatrywać po wsi, kajby mogła pomrzeć po
269     3, 33|         sprawiedliwych. Snuła się po wsi jako ta nikła pajęczyna,
270     3, 33|         Borynowej chałupie...~Zaś na wsi kotłowało się kiej w garnku.~
271     3, 33|               bo więcej niźli połowa wsi za nim się opowiedziała.
272     3, 33|          nowa pomoc im przyszła i we wsi znowu się zakotłowało.~Oto
273     3, 33|             czas schodził, że męt we wsi był coraz większy.~Aż tu
274     3, 33|          jakby piekło zrobiło się we wsi. Co dnia bowiem już od świtania
275     3, 33|              się z nią na ogrody.~Na wsi się nic nie ukryje, dobrze
276     3, 33|             dzień się przewałęsał po wsi. Groziła mu potem, że niech
277     3, 33|           stada do obór ściągały; od wsi, z pól, z miedz już niedojrzanych
278     3, 33|              mi mówił".~- Uciekać ze wsi... od grontu... od dzieci...
279     3, 33|              stróżując gospodyni, na wsi też wszyscy legli, nawet
280     3, 33|         przykuta.~- Jezu, uciekać ze wsi, od grontu, od wszystkiego! -
281     3, 34|              księdzem pokazał się na wsi. Niewiela ludzi kręciło
282     3, 34|              wypytywał, co się tu we wsi działo.~Powtarzała, co już
283     3, 34|        Wyminął ich jakoś i pognał do wsi z całych sił, jaże koniowi
284     3, 34|             się puścił.~Juści, co po wsi w ten mig się rozgłosiło
285     3, 34|             nim słońce zaszło, z pół wsi wyległo na drogi. Ktoś dobrodzieja
286     3, 34|               a ta...~- Ja bym ją ze wsi wyświeciła! ja bym ścierwę
287     3, 34|            Płoszka i Kozły latały po wsi podburzając ludzi przeciw
288     3, 34|       dzisiaj zrobił, wstyd la całej wsi, aleć gorsze robił, z dziedzicem
289     3, 34|       świtania rejwach się czynił na wsi i sroga krętanina: szykowali
290     3, 34|           turkotało wozów, z drugich wsi jadących.~Jęli się więc
291     3, 34|          Hanka pedzieli, co żadna we wsi tak się nie przystroi -
292     3, 34|              sadzie, jak co dnia.~Na wsi już całkiem ścichło, wszystkie
293     3, 34|       Lipczakom, same obce z drugich wsi.~Cała procesja wywaliła
294     3, 34|          drogach.~Ludzie z bliższych wsi jęli na gwałt wyjeżdżać.~
295     3, 34|            gospodarzy ze sąsiedzkich wsi pozostało w gościnie u Lipczaków:
296     3, 34|         wszystkie najprzedniejsze we wsi parobki, same rodowe, gospodarskie
297     3, 34|            pyskiem.~- Wypędzić ją ze wsi!... Wypędzić!...~- Baczę,
298     3, 35|             dwa dni pełno go było na wsi, w chałupach, po ogrodach,
299     3, 35|          południu, zmiarkowawszy, że wsi nie poruszą, wyzwali Rocha
300     3, 35|          dzwonienia skowronków.~I na wsi zaległa niedzielna cichość,
301     3, 35|            nastają, że już ciężko we wsi wytrzymać.~- Jak Maciej
302     3, 35|              już my razem zrobimy we wsi porządek. Obaczycie!~- Byłby
303     3, 35|        przerwał:~- Przyślim od całej wsi po to - mówił po polsku,
304     3, 35|             wrzaski roznosiły się od wsi, żabie rechoty grały na
305     3, 35|              prędzej idąc, bo już od wsi zaciemniała gromada kobiet
306     3, 36|      zaświergotały po gniazdach i na wsi już się kajś niekaj rozlegały
307     3, 36|            Przerwał Mateusz, gdyż od wsi pokazał się Witek pędzący.~-
308     3, 36|       spojrzał na nią.~- Może już do wsi wchodzi... może już... -
309     3, 36|            cichości odpoczywania.~Na wsi gasły światła jedne po drugim,
310     4, 37|           zaś w mig rozniesło się po wsi, to ledwie co słońce wyniesło
311     4, 37|            turkotać wozy i ludzie ze wsi pobliskich ściągali ku kościołowi,
312     4, 37|       pradziada i pierwszy bogacz we wsi.~Pod dachem ojców przyłożył
313     4, 37|              Maciej był pierwszym we wsi gospodarzem, to i pogrzeb
314     4, 37|           pójdę... Cni mi się już we wsi... Bo ja wiem, co pocznę... -
315     4, 37|            jeden, krowy wyganiaj! Na wsi już przepędzili! - wołała
316     4, 37|             komisarza nie chcę, a ze wsi nikt pierwszy się nie zgłasza!...~
317     4, 37|             to dziedzic przyszedł do wsi z przyjacielstwem, kiedy?~-
318     4, 37|           szło z pastwisk i po całej wsi roznosiły się poryki, gęgoty,
319     4, 38|         gorszyli.~Naraz kajś w końcu wsi, jakby na moście przy młynie,
320     4, 38|              ani wiem, co się tam na wsi wyprawia. ~- A to starszy
321     4, 38|             w zapusty! ~- Dzieuch we wsi zabraknie!~- To se miesckich
322     4, 38|             już sama jedna łaziła po wsi. Długo patrzyła we wody
323     4, 38|        talerzy.~Tłukła się od brzega wsi do brzega jak ta woda obłędna,
324     4, 39|               Kozły też penetrują po wsi, jeno czekać, jak komu co
325     4, 39|              nie doczekam, że cię ze wsi kijami wyświecą! A do sołdatów,
326     4, 39|      zabiegów, zwłaszcza Hanka.~A po wsi w mig się rozniesły te nowiny,
327     4, 39|           nim wieczór zapadł, już na wsi huczało kiej w ulu kumy
328     4, 40|        przemyka się z drugiego końca wsi.~- Pewnikiem z karczmy,
329     4, 40|            Pora już była wstawać, po wsi zaczęły się rozlegać brzęki
330     4, 40|      ostawiła! A śpiesz z udojem, na wsi już wyganiają krowy! Witek!
331     4, 40|              znaku, kiej dopiero ode wsi zaczęły nadchodzić kobiety.~-
332     4, 40|          przytwierdzały niektóre.~Od wsi, ścieżką nad rzeką, między
333     4, 40|         Latoś na polach z tej strony wsi były prawie same oziminy
334     4, 40|     poturbować, to się tak dobrze we wsi dzieje.~- Odpiszą mi gront,
335     4, 40|              tylko chodzi mu o dobro wsi, jako jeszcze dokłada swojego,
336     4, 40|             jakby i on nie przywiódł wsi do rozumu, to już trza wypiąć
337     4, 40|            rozum, pierwszyś teraz we wsi, to cię wszystkie posłuchają.~-
338     4, 41|           udojów i obrządków, zaś na wsi jaże się trzęsło od przedwieczornych
339     4, 41|            poszłam na pośmiech całej wsi...~- A wójta to już nie
340     4, 41|             drodze! Jakby pytały, na wsi jestem!~Skoczył w sad i
341     4, 41|             dziadku, co to chodzi po wsi? Prawda, dyć go Rochem wołają!~
342     4, 42|            był podniósł złocisty, od wsi leciały porykiwania stad
343     4, 42|        robiłem za darmo! Jak mnie ze wsi wypędzą, to przyjdę do ciebie
344     4, 42|        dopiero o zmierzchu ruszył do wsi szykować się na jutro.~Juści,
345     4, 43|          stodoła stanęła w ogniu, na wsi zerwał się strachliwy wrzask
346     4, 43|             noc, rozpytywałam się na wsi, pytałam nawet dworskiego
347     4, 43|          szeroko, co by to wyszło la wsi, jeżeli się zgodzą na postawienie
348     4, 44|          ludzi, a coraz to z drugich wsi, każdego strasząc czym innym,
349     4, 44|              co najpierwsi z drugich wsi trzymali się jakoś na uboczu,
350     4, 44|              karczmę i pognał tyłami wsi ku dworowi.~- Dzieci pani
351     4, 44|              stanęli na czele swoich wsi, zaś wójt zasiadł za stołem,
352     4, 44|        Rzepek i drugich pomniejszych wsi:~Potem długo wywodził, jaki
353     4, 44|       młynarz i gospodarze z drugich wsi przekładali, prosili, a
354     4, 44|            Antek.~I odszedł wolno ku wsi, spozierając na strażników
355     4, 44|           jak się wyniósł i szedł ku wsi miedzami rozglądając się
356     4, 45|      przechodzić.~- Moje dziecko, na wsi ludzie widzą przez ściany
357     4, 45|              w zaświaty, buchnęły od wsi takie przeraźliwe krzyki,
358     4, 45|      poczciwe słowo, że jakbym se po wsi wędrowała. A pójdą wszystkie
359     4, 45|           niech się jeno pokazała na wsi, chodziły za nią babie spojrzenia
360     4, 45|            poszedł szeroką miedzą ku wsi czytając kiej niekiej książkę,
361     4, 45|          pana Jasia szukają po całej wsi - rzekła słodziuśko.~- Cóż
362     4, 45|         dyrdy.~Jagusia też poszła ku wsi, ale dziwnie czegoś markotna.~-
363     4, 46|          wstępie pomiarkowała, że na wsi dzieje się cosik ważnego,
364     4, 46|         odrzekł wolno:~- Musi być na wsi, bo nie widziałem go od
365     4, 46|         drodze zebrało się już z pół wsi, przyglądając się w milczeniu,
366     4, 46|            już od południa nie ma we wsi.~- Przewąchał i zwiał, kaj
367     4, 46|              przed wieczerzami, a po wsi rozwiały się zapachy smażonej
368     4, 46|          jeszcze zajrzeć do kogoś na wsi... Gdzie się spotkamy?...~-
369     4, 46|           cichościach, tylko kajś na wsi ujadał pies...~Dosięgali
370     4, 46|        zachrzęściły zboża, i kajś od wsi dalekich niesły się psie
371     4, 46|             I zaraz się rozeszli.~Do wsi wracał tylko Antek z Jagusią,
372     4, 47|           tym zjechało się z drugich wsi sporo narodu, to na drogach
373     4, 47|              Latoś mało wiela się ze wsi wybiera.~- I ja pójdę, właśnie
374     4, 47|         szmaty.~- Ale pono z drugich wsi to sporo się szykuje.~-
375     4, 47|              taką nowinę!~Wracali do wsi, Mateusz się krzywił i jakoś
376     4, 47|             mi to samo.~- Dzieuch we wsi jak maku, nietrudno wybrać.~-
377     4, 47|            szukać... nie było cię we wsi... kołowałam z godzinę,
378     4, 47|              migiem się rozniesła po wsi, a ku niemałemu podziwowi,
379     4, 47|       dziadówka kieby najpierwsza we wsi, a Jambroż, któren akuratnie
380     4, 48|      przecież to łajdus najgorszy we wsi..~- Jagusia! Najgorszy we
381     4, 48|                Jagusia! Najgorszy we wsi! - Nie wierzył własnym uszom.~-
382     4, 48|              to chociażby przy całej wsi, a sprawię jej taką frycówkę,
383     4, 48|         drugą stronę; włóczył się po wsi, patrzył na kowali grzmiących
384     4, 48|              na Podlesiu i wrócił do wsi dopiero na samym zmierzchu,
385     4, 48|             Lipiec ludzie z dalszych wsi, a nawet i z drugich parafii
386     4, 48|             dłuższe wywody, bo z pół wsi zebrało się w kościele i
387     4, 48|              wraz z ludźmi z drugich wsi zebrało się ze sto narodu.~
388     4, 48|             trup za powracającymi do wsi.~- Padnę i zamrę! - myślała
389     4, 49|              leciał księżyc, kajś na wsi śpiewały dzieuchy, a jakieś
390     4, 49|              przed sumą gruchnęła po wsi wieść, zgoła niepodobna
391     4, 49|             do serca, nalazła się na wsi niby to przypadkiem i posłuchawszy
392     4, 49|              rozciekana suka lata po wsi, a roznosi jeno zgorszenie
393     4, 49|      Wspomnijcie jeno sobie!~- Całej wsi przyjdzie pokutować za taką
394     4, 49|             boskiej !~- Zakała całej wsi! Już przez nią Lipce wytykają
395     4, 49|          zaraza.~- Póki taka jest we wsi, potąd ciągle będzie grzech,
396     4, 49|          rzucić psom!~- Wygnać ją ze wsi, wypędzić na bory i lasy,
397     4, 49|           któraś.~- Śmiałby to całej wsi się przeciwić! Kiej wszystkie,
398     4, 49|           wynadgradzać! Wygnać ją ze wsi! Wygnać! - wrzeszczeli coraz
399     4, 49|            że Jagusię trza wygnać ze wsi. Rzeknij i ty swoje, Antoni.~
400     4, 49|             postanowiono wypędzić ze wsi Jagusię. ~Mało kto stawał
401     4, 49|         sielna zawierucha, latali po wsi kieby poszaleli, kłótnie
402     4, 49|          pokosem.~Wiatr przyniósł od wsi jakiś długi, przeciągły
403     4, 49|          ściany żyta.~A tymczasem na wsi nastał straszny czas sądu
404     4, 49|        zawrzeszczała:~- A wrócisz do wsi, to cię zaszczujemy psami! -
405     4, 49|            dzieci! ~- Za wstyd całej wsi! - biła ją druga.~- Byś