Tom, Rozdzial

  1     1, 1 |      cienie mocne i chłodne.~Cisza była na polach opustoszałych
  2     1, 1 |          już grzech i obraza boska była... - szeptały do siebie
  3     1, 1 |      zapaską i poszła żywo, a taka była strwożona wieścią, że nawet
  4     1, 2 |           bielonych ścianach; izba była duża, ale przygnieciona
  5     1, 2 |      zalało alkierz.~Izdebka pełna była różnych rupieci i statków
  6     1, 2 |            granuli... gospodyni to była, gospodyni!... Juści, że
  7     1, 2 |             żegnała się, bo ciężka była, zapaliły się w niej wątpia,
  8     1, 2 |         zabaczyłaś o jednej, co by była la nich w sam raz.~- Którna?....~-
  9     1, 2 |          okna siedziała; w koszuli była tylko i z podwiniętymi do
 10     1, 3 |         ciężkiej kurzawy, jaka się była wznosiła z orosiałych dróg.~
 11     1, 3 |          topolami.~A że w kościele była msza święta, bo sygnaturka
 12     1, 3 |          westchnął pobożnie.~Droga była pusta i zasłana opadłym
 13     1, 3 |          szła po równym i twardsza była, tylko gęsto przerośnięta
 14     1, 3 |          żółtymi, że to jesień już była. Podlejsze krze, jako leszczyna,
 15     1, 3 |           kto i gdzie, bo ciasnota była i głowa przy głowie, jako
 16     1, 3 |      Paczesiowej przywitać, boć to była Dominikowa, matka Jagny.~-
 17     1, 3 |       baczę, że to rychtyk zwiesna była... i za Wilczym Dołem, wedle
 18     1, 3 |         głosem zeznawał, że świnia była matczyna, że białna była
 19     1, 3 |           była matczyna, że białna była cała, ino kiele ogona czarną
 20     1, 3 |           w dobre dwa pacierze już była z powrotem, i zaraz pojechali.~
 21     1, 3 |             poglądając na wieś, co była już coraz bliżej widna,
 22     1, 3 |           z kraja zarno; w koszuli była ino a w czerwonym wełniaku
 23     1, 3 |            nią, choć już widna nie była, bo mu jak żywa stała w
 24     1, 4 |                       Rozdział 4~ ~Była niedziela - cichy, opajęczony
 25     1, 4 |            monstrancja złota i tak była cała w ogniach słońca, że
 26     1, 4 |      drugiej gromadzie, co się już była skupiła za wrotniami na
 27     1, 4 |             jako że wzrostem równa była i chłopom najroślejszym,
 28     1, 4 |   najroślejszym, a strojna dzisiaj była, że aż oczy rwała parobków,
 29     1, 4 |          do niej zęby. Bo i urodna była, i strojna, i takiej postury,
 30     1, 4 |          zapomniał; bo mięso było, była i kapusta z grochem, był
 31     1, 4 |           Józia, że to ona dzisiaj była za gospodynią, to ino przysiadała
 32     1, 4 |              Hanka, że to płaksiwa była, a i zebrało się jej dużo
 33     1, 4 |          Magdą od organisty, która była już w szóstym miesiącu.~
 34     1, 4 |       gospodarzy ,a ona ,że to już była podpita nieco ,ujęła się
 35     1, 4 |       tanecznikom; niepomiarkowana była i zła na wszystkich, że
 36     1, 5 |          oba boki.~Hej ! Jesień to była, późna jesień !~I ani przyśpiewków,
 37     1, 5 |            długą zimę...~Jesień to była, rodzona matka zimy.~Ino
 38     1, 5 |        krok za krokiem, taka ciżba była, a bokami, po obu stronach,
 39     1, 5 |        całą drogą, że choć szeroka była, a pomieścić się trudno
 40     1, 5 |    wielkanocny - więcej niż połowa była zbuków. Żeby człowiek nie
 41     1, 5 |         młynarczyka.~- Ale, prawda była, młynarzowa tak gada, żeby
 42     1, 5 |           szedł wolno, że to ciżba była sroga i że się popatrzeć
 43     1, 5 |           i przeciągać się; wielka była jak piec, twarz miała ogromną,
 44     1, 5 |           mnie byś ta za droga nie była...~- I w polu robić bym
 45     1, 5 |      ludzie poglądali na nią, taka była urodna i taka młodość i
 46     1, 5 |         wsadzonej za pazuchę. Taka była uradowana, że ino jej białe
 47     1, 5 |         Antka wolno, raz, że ciżba była, a drugie, że mu Jaguś cięgiem
 48     1, 6 |         ale z rzadka, bo wieś cała była na kapuśniskach.~Pustka
 49     1, 6 |           ściany chałup.~Cała wieś była zajęta wycinaniem i zwożeniem
 50     1, 6 |            co swój zagon, zmęczona była srodze, głodna i przemoczona
 51     1, 6 |  największe...~- Z nowego nasienia była rozsada, dobrodziej przywieźli
 52     1, 6 |           bo jako ta ziemia święta była Jagusina dusza - jako ta
 53     1, 6 |        jako ta ziemia święta, taką była Jagusina dusza - jako ta
 54     1, 7 |           sposób. Rozdrażniona też była, że cięgiem krzyczała na
 55     1, 7 |       koniec wsi, jako że lekująca była i znająca się na różnych
 56     1, 7 |            bojał. A sposobna jucha była do wszystkiego; na fleciku
 57     1, 7 |           Dominikowa, musi być zła była, bo już w sieniach wywarła
 58     1, 7 |          pocałować.~- Ale, suka ci była matką, nie ja! - warknęła
 59     1, 7 |           wyrzekaniami...rozżalona była srodze... bo przecież nic
 60     1, 7 |     Drzazgowej - to z panienką, co była la zdrowia w ciepłych krajach,
 61     1, 7 |       patrzył, taka piękna dzisiaj była i wystrojona w chustkę od
 62     1, 7 |             a Jagusi, że to czujna była na muzykę jak mało kto,
 63     1, 7 |        tęskliwości dziwnej, co jej była wstała w sercu nie wiadomo
 64     1, 7 |       boskim, aż Jagustynka, która była pilnie słuchała, podniesła
 65     1, 7 |     wiedzieć sporo. Przekorna baba była, nieustępliwa i o wszystkim
 66     1, 7 |          znowu gdzie zgubi...~Taka była Jagustynka...~Rozchodzić
 67     1, 7 |        Jaguś! - Obejrzał się - noc była ciemna, bez gwiazd, wiatr
 68     1, 8 |         szczotki paczesnej, że jej była się gdziesik zapodziała.~-
 69     1, 8 |            z Jagustynką ino, która była ostała z wczoraj, żeby doglądnąć
 70     1, 8 |       dobrze. Jak mój pomarł żebym była sobie poszukała chłopa,
 71     1, 8 |          nie komornicą bym dzisiaj była, nie...Głupia byłam, zawierzyłam
 72     1, 8 |     motowidło przędzę w parniki, a była dzisiaj tak urodna, że wójt,
 73     1, 8 |         Poszli do karczmy.~Noc już była ciemna, że choć oko wykol,
 74     1, 9 |         pacierze za zmarłych.~Wieś była jakby zatopiona w ciężkiej,
 75     1, 9 |        lubią kozy wychodzić... Ćma była, tom siedział długo... aż
 76     1, 9 |           Józefka, co za pokojówkę była... pobite leżą na śmierć
 77     1, 9 |        Witek spał se, bo strudzona była biedota płakaniem...~Noc
 78     1, 9 |           biedota płakaniem...~Noc była coraz głębsza, wiatr mocniej
 79     1, 9 |     rozpaczliwie, żałośnie...~Wieś była cicha mimo święta, drogi
 80     1, 10|          złość ustąpiła nagle, jak była przyszła, a on patrzył pustym
 81     1, 10|       więcej uczona, bo w szkołach była we Warszawie...~- Pewnie,
 82     1, 10|       polazł drogą ku młynowi.~Noc była chłodna, wyiskrzona, przymrozek
 83     1, 11|           a długie stoły. Izba też była wybielona z nowa, wymyta,
 84     1, 11|    Namawiała ją Ewka, a ta znająca była, niejedną wieś znała i rok
 85     1, 11|       bacząc !~Jagusia, choć mocna była, ale rychło zmiękła i jęła
 86     1, 11|           swoich.~Nawet w sieniach była ciżba i jeszcze na drugą
 87     1, 11|          opłotki i na przyzby; noc była zimna, cicha a oroszona
 88     1, 11|           lasu, jakże, bolączka to była piekąca, więc się stłoczyli
 89     1, 11|     przełknąć nie mogła, utrudzona była wielce i rozgrzana - tyle
 90     1, 11|        sprawiedliwość we wszystkim była...~- Dziedzice parszywe!
 91     1, 11|          nie dziwota, bo wieczerza była rzęsisto gorzałką przeplatana.~
 92     1, 11|           przegonów i wrzawy - noc była jasna, księżyc wisiał nad
 93     1, 11|           prosili - zajączkiem zaś była Józia Borynianka.~Śmieli
 94     1, 11|        przybraniu, bo i roześmiana była, wesoła i jarzącymi oczami
 95     1, 11|     chłopaki z osobna - boć narodu była gęstwa niemała; Jaguś znowu
 96     1, 12|    Jagustynki, że to i ona znająca była na chorobach, ale stara
 97     1, 12|      wykrzyknął zdumiony, bo łydka była poszarpana, zaropiała, noga
 98     2, 13|            co? Żeby to ona chłopem była, mój Boże, nie żałowałaby
 99     2, 13|         obora ojcowa sposobniejszą była la ludzi. Chlew to przegniły,
100     2, 13|             że to chałupa Bylicowa była jakby na wzgórku, to wieś
101     2, 13|     niewiela, bo po prawdzie krowa była dużo warta, i żeby tak na
102     2, 14|           wciąż; zgniewana jeszcze była na Weronkę i niespokojna
103     2, 14|       niesporo szła robota, śniegu była kupa, a sił wiele nie miał,
104     2, 14|          wyjrzała, to ledwie słoma była pokryta śniegiem.~- Za chłopa
105     2, 14|            ni słowa; zmyślna jucha była, bo co ta kobiecie wiedzieć
106     2, 14|      ogrodem do organistów. Dróżka była zasypana, ledwie co przetarta,
107     2, 14|           la Antka?~Jak gospodynią była, to i przyjacielstwo z nią
108     2, 14|           Hej, żeby to ona chłopem była, zaraz by się jęła roboty
109     2, 14|         zaraz też zapłaciła mu, co była winna za kaszę i mąkę.~-
110     2, 14|         przeciech nie ugryzie.~Zła była.~- Wałkoń jest wasz chłop,
111     2, 14|              Nie, płaciłam, com mu była winna, a on sam powiedział,
112     2, 15|    poradzić poradził, niedziwna mu była obróbka drzewa, a i pomyślenie
113     2, 15|        niezgorsze, tylko że robota była ciężka dla niewłożonego,
114     2, 15|        ręce o ramiona, bo skrzytwa była coraz tęższa, i robili w
115     2, 15|          ale że poganiał i zwiesna była na świecie, pachniało słonko,
116     2, 15|         dzień w dzień pod pierzynę była puszczać gotowa... ażem
117     2, 15|           pięć proników. Kuntentna była wielce... Pietruś ino jakiś
118     2, 15|        czego potrzebuje, służką mu była najwierniejszą i najpamiętliwszą,
119     2, 15|            Boć wokoło żyli ludzie, była wieś, życie wrzało zwykłym
120     2, 15|    przypiecku legiwał, komu radość była, komu smutek, komu zaś ni
121     2, 15|         rzeka w tym miejscu bystra była i głęboka, rzucili się ludzie
122     2, 16|           puścili.~- A taka zabawa była, że bez całe trzy dni tańcowali!-
123     2, 16|          jakby jeszcze urodniejszą była niźli na jesieni przed weselem.~
124     2, 16|      łońskiego roku, jakaś mroczna była, zniecierpliwiona jego amorami,
125     2, 16|            śmiechem, śpiewać nawet była gotowa, gdyby to był nie
126     2, 16|            ino, ino~Jakoż i prawda była, wieczór już stał u proga,
127     2, 16|           ostatku Rocho.~Juści, że była, tuż nad wschodem, jakby
128     2, 16|           bystrzej, a coraz bliżej była, aż Rocho uklęknął na śniegu,
129     2, 16|            otwierać.~Jagustynka to była, stanęła pokornie u proga
130     2, 16|           do chorej, że to znająca była na chorobach i niejednego
131     2, 16|         nie dłuży! Hale, prawda to była, że przódzi z nieba przychodziły
132     2, 16|           serdeczna i wiara w nich była, bo Witek nachylił się aż
133     2, 16|       folgę uciśnionemu sercu.~Noc była mroźna, roziskrzona gwiazdami,
134     2, 16|          oka nie spuścił, bo widna była z dala przez wzrost, siadła
135     2, 17|          tylko jedna Jagusia, choć była wielce utrudzona, nie zasnęła;
136     2, 17|   wszystkie kości ją bolały, blada była, roztrzęsiona i strasznie
137     2, 17|            Jagustynka, ale dzisiaj była już po dawnemu dufna w siebie,
138     2, 17|    winowate organisty! Póki zdrowa była to orali w nią kiej w te
139     2, 17|        życiu do tego stopnia, taka była zła na Mateusza, że gotowa
140     2, 17|         zła na Mateusza, że gotowa była lecieć i drzeć go choćby
141     2, 17|           do wielkiej dziury, jaka była wybrana w sianie; parobkowi
142     2, 17|        sieni nawracała z powrotem. Była w gorączce męczącej, bo
143     2, 17|         tamten zaś oczy, bo tabaka była krzepka, jenszy rozglądał
144     2, 17|       przyzwolił.~W parę chwil już była gotowa i ruszyli zaraz sprzed
145     2, 18|            wyjrzeć, ale na świecie była taka kurzawa, tak kotłowało,
146     2, 18|      gdybyście mieli herbatę!...~- Była ci, była, jeszcze jesienią,
147     2, 18|       mieli herbatę!...~- Była ci, była, jeszcze jesienią, kiej
148     2, 18|     obrządków wieczornych, ale zła była, gdyż Józka znowu gdzieś
149     2, 18|    dzieucha też nie zmilkła, harda była, pyskata i zawzięta, to
150     2, 18|    dojeniem ze wszystkich sił, ale była tak roztrzęsiona, że często
151     2, 18|      pierwszy raz słyszę.~- Narada była dzisiaj u młynarza, stamtąd
152     2, 18|          Jambroża, jedna by z nich była pociecha! A kowal, zięciaszek
153     2, 19|           ani jeden. Prawda to już była jasna i pewna, bo i sam
154     2, 19|            A teraz co począć?~Zima była sroga, mało któren miał
155     2, 19|      ziemniaki się kończyły, bieda była w chałupie, a głód już zębce
156     2, 19|        szynkwas podrygiwał!~Zabawa była sielna, boć wszyscy się
157     2, 19|            piękniejsza. A przecież była tam i Nastka, ano do malwy
158     2, 19|           szmat i wyrostu podobna, była i Weronka Płoszkówna kiej
159     2, 19|           w sobie wielce podufała, była Sochówna, skrzat ledwie
160     2, 19|           się jarzyły, a w sercach była taka muzyka, że i nie wypowiedzieć.~-
161     2, 19|            rozpierało! A Jaguś też była całkiem jakby utopiona w
162     2, 19|           osobna, że to młódź sama była i co najpierwsza we wsi,
163     2, 19|        powlókł się ku młynowi.~Noc była jasna, rozgorzała miesięczną
164     2, 20|        chodził za Jagną... Ona zaś była jakaś blada, zmizerowana,
165     2, 20|    kościele przesiadywała, a jeśli była, to pokazywała srogą twarz
166     2, 20|         nie pozwalał.~A zima wciąż była sroga, mroźna i wiejna,
167     2, 20|      wszystko robił, jakby nie ona była gospodynią, bo ino Józce
168     2, 20|       stara, bo jej rzekł ostro:~- Była panią, robiła, co chciała,
169     2, 20|          żebyś jak ten młody śnieg była, sadzy się dowidzą! Na świecie
170     2, 20|          ani wstrzymać!~Zima wciąż była sroga, choć zmienna jak
171     2, 20|            porządkiem, komu śmierć była naznaczona - umierał, komu
172     2, 20|           rzadka, nie pora jeszcze była, wiele bowiem kobiet spodziewało
173     2, 20|         cieniu nieco i czekał. Noc była ciemna, wiatr się zrywał
174     2, 20|        wściekłością:~- Gdzieżeś to była, co?~Ale Jagna, choć się
175     2, 21|             a Dominikowa nie insza była, nie.~- Chodźma; wiater
176     2, 21|        pień się zakołysał, cichość była jeszcze głębsza i bardziej
177     2, 21|            wolniej i ciężej.~Droga była kopna, zawalona zaspami
178     2, 21|       przysiądź, podwiezę cię.~Tak była nawykła do ojcowych przykazów,
179     2, 21|       długo i uważnie. Zmizerowana była, że aż litość brała patrzeć
180     2, 21|     rządziła wszystkim, gospodynią była...~Długo, może do samego
181     2, 21|        uspokoiło się zupełnie, noc była ciemna, że ledwie te śniegi
182     2, 22|          Kłębowa wszystkim zarówno była rada witając się z każdą
183     2, 22|          tak dnie i noce, bo wciąż była zima, śniegi i mrozy, a
184     2, 22|          się nawet, zarówno mu już była i śmierć, ale one go ino
185     2, 22|          go zauważył, choć cichość była, bo pod ten czas opowiadała
186     2, 22|          dziękczynnym.~Jagusia zaś była jakby wniebowzięta, tak
187     2, 22|            jej Antek podsunął, tak była zajęta słuchaniem i robotą,
188     2, 23|      gonione przez jastrzębie.~Noc była ciemna i boleśnie wzburzona,
189     2, 23|            i nocnego mętu...~...To była chwilami jakby ciężkim,
190     2, 24|       przemglony, że choć już pora była na dużą jasność, a mroczało
191     2, 24|           w dzwon uderzył, bo wieś była w pierwszym śpiku.~Pono
192     2, 24|     Balcerkowa, że to procesownica była sielna i na prawie się znała.~-
193     2, 24|          gospodarstwo, ale i stara była dzisiaj kiej osa, kąśliwa
194     2, 24|      wszelkich, bo juści, grzeszna była, skoro ją tak Pan Jezus
195     2, 24|         Bożej opieszała - grzeszną była. Krzyczała w sobie rozpalonym,
196     2, 24|           rozradowaniem, że gotowa była całować tę ziemię świętą,
197     2, 24|           już Gorzkie Żale, boć to była pierwsza niedziela postu.
198     2, 24|            głowa nie rozpękła.~Noc była ciemna i wietrzna, topole
199     2, 25|         wiał światem całym, pustka była naokół i cichość w całej
200     2, 25|            Jagustynkę, z którą się była sielnie stowarzyszyła w
201     2, 25|          nie zważał, jakby mu obcą była, a nie żoną ślubną, że nawet
202     2, 25|        takich łaskach u ojca teraz była, że ze wszystkim się przed
203     2, 25|          barzej czujące, i chowana była pieściwiej, i już w sobie
204     2, 25|          pieściwiej, i już w sobie była zgoła delikatniejsza od
205     2, 25|          złem, prawda, ale w sobie była zestrachana cięgiem, pokrzywdzona
206     2, 25|           długie noce, aż poduszka była mokra, a nieraz te dnie
207     2, 25|         tak się jej przykrzyły, iż była gotową uciekać choćby w
208     2, 25|           przy tym młoda przeciech była, o krwie gorącej, mocna,
209     2, 25| rozglądając się dokoła, noc bowiem była dość widna, deszcz ustał,
210     2, 25|            serdecznie, ale sztywna była, zadąsana i jeśli oddała
211     2, 25|   chałupach z nowiną.~Juści, rzecz była wielka dla wszystkich i
212     2, 25|          Rzepczaki, że to szlachta była i od wieków w kłótniach
213     3, 26|       Poczynało dnieć.~Ale cichość była jeszcze całkiem drętwa,
214     3, 26|           któren to chleb Jezusowy była poszła jeszcze w kopania,
215     3, 26|       piachach; w łachmanach juści była, z kosturem dziadowskim
216     3, 26|       szeptała serdecznie.~Ścieżka była ciężka, nierówna, zawalona
217     3, 26|               juści... pognała się była jeszcze przed żniwami...
218     3, 26|          czasu na pomyślunki: wieś była już tak blisko, że poczuła
219     3, 26|     wyrzekała na dolę, bo wiedząca była dobrze, że wszystko urządzenie
220     3, 26|           pierwsza zaraz z brzega, była zamknięta i głucha; jakiś
221     3, 26|       rudych baziach olch, a szara była i niewidna kiej te płoty
222     3, 26|      wszystko tak znajduje, jako i była zostawiła jesienią.~Śniadania
223     3, 26|          prosto z nieba i tętniąca była w każdej grudce ziemi napęczniałej,
224     3, 26|           z cebratek, sień wywarta była na przestrzał, że dojrzała
225     3, 26|        Jeli go wnet rąbać! Krzywda była taka i sprawiedliwości znikąd,
226     3, 26|       odpustowych miejscach, które była schodziła, aż się niemało
227     3, 27|               Rozdział 2~Nazajutrz była Palmowa Niedziela.~Jeszcze
228     3, 27|          pasie - dodała twardo, bo była to krowa Jagusi.~- Tak ją
229     3, 27|          ździebko, że to niedziela była i każden rad dłużej wylegiwał
230     3, 27|           ulękła. A przeciwko niej była Jagna; byli kowalowie, zawzięci
231     3, 27|            Jeno że to niezwyczajna była ni takiej pracy, ni stanowienia
232     3, 27|         zaś tak samo leżał, jak go była ostawiła wieczorem: na pasiatoczerwonej
233     3, 27|          pod chustkę.~Bosa jeszcze była, w koszuli, ździebko rozespana
234     3, 27|          jakże! Borynową przeciech była - Maciej zaś, chociaż w
235     3, 27|        wzwyczaiła do rządów i rada była wielce wynosić się a puszyć
236     3, 27|            w domu pojękiwał stary, była Hanka zawżdy gotowa do kłótni,
237     3, 27|      przyśpiewką, boć to niedziela była i czas nadchodził szykowania
238     3, 27|          się ziemniaki, właśnie je była Józka omaszczała śmietaną
239     3, 27|   tęskliwiej wstawała...~Bo prawdę była rzekła wczoraj Kłębowa do
240     3, 27|         tłumiąc strach jakiś, cała była w jego oczach, świecących
241     3, 28|          pogwarzy, z którą się już była całkiem pojednała od czasu
242     3, 28|      młynarz albo organista.~Hanka była tym wielce rozradowana,
243     3, 28|            spokojnie, choć trwożna była, boć rozumiała, że musi
244     3, 28|      samego przyrodzenia nieśmiała była i milcząca.~A jakoś na samym
245     3, 28|           ponurą wściekłością, tak była jeszcze wzburzona.~- Nie
246     3, 29|            Borynowej za najgładszą była we wsi uważana, siała groch
247     3, 29|               Jakże! wieś przecież była ogromna, samych chałup stojało
248     3, 29| przedzwonili południe, Weronka już była osiedlona na nowym pomieszkaniu.~-
249     3, 29|      Pokażcie... a drogi? - łakoma była na przyodziewę.~- Choćby
250     3, 29|          kolejno zanurzała. Żmudna była robota, bo wosk miejscami
251     3, 29|        palce przychodzi!~Uradowana była!~- Dobrodziejowi by parę
252     3, 29|            szykować święcone.~Izba była wymyta i piaskiem wysypana,
253     3, 29|          miała nadejść. Ubrana już była, ale ociągała się z wyjściem,
254     3, 30|   zalękniona, jakby to jeszcze tam była, w komorze ojcowej.~Dreszcz
255     3, 30|       zimnym święconym. Właśnie je była Hanka przynosiła z ojcowej
256     3, 30|          wtoczyła się bryka.~Hanka była dziwnie smutna i milcząca,
257     3, 30|           żoną mu przeciech ślubną była i matką jego dzieci, to
258     3, 30|       jedna dwórka, co za pokojową była w modlickim dworze, jak
259     3, 30|     strażników.~Właśnie Jagustynka była rozpowiadała o tym, nie
260     3, 30|           jej ozwarły i gotowa się była dać, ale Jasio odsunął się
261     3, 30|      Balcerkowa swojego dowodziła; była i chuda Sikorzyna, była
262     3, 30|            była i chuda Sikorzyna, była i jazgocząca cięgiem Borynowa,
263     3, 30|      Borynowa, stryjeczna chorego, była i kowalowa z najmłodszym
264     3, 30|           ziąb wziął po zachodzie, była z drugimi.~Póki dnia starczyło,
265     3, 30|          Wybiegli na drogę.~Prawda była: dworskie budynki na Podlesiu
266     3, 31|           krzyczał, że nie trza go była szczypać przy chrzcie, a
267     3, 31|       srodze zaperzona.~Gospodynią była po Borynach pierwszą, to
268     3, 31|          nie zastanawiał, nie pora była na deliberowanie, świt bowiem
269     3, 31|           pobielił dachy, wieś już była gotowa, z kominów się kurzyło,
270     3, 31|      tykając jadła, gdyż większość była parobków i tak wystrojonych,
271     3, 32|       rządki.~Cztery robiły, stara była jeno na przyprzążkę, do
272     3, 32|       najczystszego~Rozjuszona już była i gotowa nawet do bitki,
273     3, 32|           w głębi. Organiścina już była na siedzeniu, a Jasio całował
274     3, 32|          nacierzpieli...~- Taka im była krzywda, że się w cieple
275     3, 32|            przez drugą. ~Hanka, co była szła w rzędzie z najpierwszymi
276     3, 32|         drugimi, a chociaż mroczna była kiej noc i rozeźlona, rzuciła
277     3, 33|           za rogi jałowicę, co się była teraz na zwiesnę pognała...
278     3, 33|        matki robiła, że w chałupie była jeno Jagustynka z Józką:
279     3, 33|            strasznym rykiem, a tak była sponiewierana, że ledwie
280     3, 33|             U Gołębiów jeno Nastka była.~Mateusz jeszcze przed śniadaniem
281     3, 33|         szepnął z podziwem.~Ugięta była do kolan, spod czerwonej
282     3, 33|           z podziwem. Jakże, zawdy była taka trusia, gęby ozewrzeć
283     3, 33|        pomiłowanie.~Cicha przecież była jak zawsze, uległa i pracowita
284     3, 33|          rano rzekł:~- Żeby Jagata była całkiem bez grosza, przyjąłbym,
285     3, 33|          Chociaż to jeno z Kozłami była sprawa, ale wójt nie zaspał
286     3, 33|  świarczyła przeciwko Kozłom, gdyż była przy bitce i opatrywała
287     3, 33|     zupełnej ruiny, gdyż kapliczka była odwieczna, spękana i w gruz
288     3, 34|           w obejściach, że to pora była osypywania ziemniaków, lecz
289     3, 34|         wyprawia! Wstyd mówić, jak była rozdziana; jaże Filipka
290     3, 34|           z cicha poredzając.~Wieś była kiej wymarła; nie rozlegały
291     3, 34|            wołać Dominikową, która była dopiero o północku wróciła,
292     3, 34|  gospodarze ze swoimi gośćmi.~Izba była ciasna; zapchana rozbabranymi
293     3, 35|       każdą sprać abo żebych twoja była, to cię wtedy może posłucha -
294     3, 35|         zadusił!~Mój Boże, a bo to była winowata?... spoił ją przeciek,
295     3, 35|           z rumowiska, ale chociaż była strasznie poparzona, nie
296     3, 35|        krzywdę zrobiła?...~Wylękła była i rozżalona.~- Nie... nie...
297     3, 35|          nich Hanka, jeno że jakaś była dziwna, rozpytywała o wszystko,
298     3, 35|           nie ma komu - zmartwiona była głęboko i zła - Ale wójta
299     3, 35|           już za wiele... Borynową była żoną, nie jakąś latawicą... -
300     3, 35|   karcącymi spojrzeniami: nie pora była na rajcowanie, każden się
301     3, 36|           się czwarty.~- Prawda to była po inne roki, ale nie latoś! -
302     3, 36|            traw więdnących.~Pogoda była jakby wybrana na sianokosy,
303     3, 36|           jak przódzi.~A cała wieś była na łąkach, sianokosy szły
304     3, 36|         zapachy, jakby cała ziemia była trybularzem, toczyły się
305     3, 36|             i słońca, jeno Jagusia była głucha na wszystko.~W izbie
306     3, 36|        dnie za dniami, Hanka wciąż była zajęta sianokosami na równi
307     3, 36|            chwila przed dom, a tak była pewna jego powrotu i tak
308     3, 36|         Drugie kury już piały, noc była późna, pola, pogrążone w
309     4, 37|     Jagustynką i Jagatą, która się była przywlekła z tym ochfiarnym
310     4, 37|       oprzej się!~Nawet Jagustynka była jakaś markotna, bo wyrzekła
311     4, 37|       juści, bo mu to jaka krzywda była!~- Ale i dobrości też nażył
312     4, 37|     przylecieli kowalowie, całkiem była ostygła.~Magda wybuchnęła
313     4, 37|            i wyszedł, a chociaż to była niedziela, zabrał się wnet
314     4, 37| pocieszającym słowem, juści, co ta była niegłodna użalań się nad
315     4, 37|          poczciwie, zmizerowana ci była i blada kiej ten opłatek,
316     4, 37|    pilnować dzieci, a i bez to, co była jakaś chora i nie mogła
317     4, 37|           sobótkowe ognie, gdyż to była wigilia świętego Jana, ale
318     4, 37|          świętego Jana, ale co ćma była i plucha, to mało kto dał
319     4, 37|     srogiej ciasnocie, gdyż dróżka była wąska, gęsto brzózkami obsadzona
320     4, 37|        takiego gospodarza...~Stypa była suta, Hanka zapraszała serdecznie
321     4, 38|           na placu przed kościołem była już taka gęstwa i tak wóz
322     4, 38|     białawymi płomieniami.~Cichość była coraz senniejsza, że już
323     4, 38|          ktosik.~Jakoż i prawda to była.~Jechali w kilkanaście bryk,
324     4, 38|           za wszystkimi, ale nawet była temu rada, gdyż obrzydły
325     4, 38|            niźli o niego.~- Prawda była, juści, ojca morzę głodem,
326     4, 38|            ścianą, spiekota bowiem była straszna, nawet cienie nie
327     4, 38|           do sieni.~W karczmie już była ciasnota i gorąc nie do
328     4, 38|     Chciała i ona do domu, już się była nawet nieco uniesła, ale
329     4, 38|          przejmującym szeptem.~Noc była głęboka, niezgłębiona cichość
330     4, 38|        wszystko trzęsło i płonęło. Była cała w dreszczach, kiej
331     4, 39|    oglądając na drugich. Hanka też była dziwnie powściągliwa, juści,
332     4, 39|       dłużej nie ścierpię! Bodajem była nogi połamała, nim weszłam
333     4, 39|         rozsrożyła kiej pożar, już była gotowa na wszystko, nawet
334     4, 39|          prawie same, gdyż myślami była kajś daleko, nawet nie wiedząc,
335     4, 39|           nad każdym słowem. Mądra była kobieta i dobra, to łacno
336     4, 39|           on przeczyta.~Nawet rada była, że pójdzie między ludzi,
337     4, 39|           strach im słońca. A bych była kiej Magda z karczmy i robiła
338     4, 39|            już pomarł, to już taka była wola boska. - I szczerze
339     4, 40|         dzieci nie matyjasiły, noc była głucha, chociaż widnawa,
340     4, 40|           kiej przecknęła, noc już była zbielała do cna i na wschodzie
341     4, 40|            z lubością, ale że woda była chłodnawa, to prędko przeszło,
342     4, 40|      zróżowione świtania.~Pora już była wstawać, po wsi zaczęły
343     4, 40|           a kuł w niego i wyjadał. Była wszędy, o wszystkim pamiętała
344     4, 40|         młynarzową.~Właśnie co ino była podwieczorek posłała ludziom
345     4, 40|       dobrze źrałych wisien, które była przyniesła od księżej gospodyni.~-
346     4, 40|            i grzechów...~Ciężką mu była ta spowiedź i zgoła niełacnym
347     4, 40|             Urwała z nagła, ale że była harda i nieustępliwa, to
348     4, 41|      sprzed domu Hanka, rozmamłana była całkiem i omączona przy
349     4, 41|          za dziećmi. Strudzona już była z pracy i spieki, bo w izbie
350     4, 41|     oganiała się gałęzią i tak już była spocona i rozdrażniona,
351     4, 41|             Pewnie, bo póki tu ona była gospodynią, nikto głodem
352     4, 41|      zawołała oknem, ale Józka już była za przełazem, jeno piesneczka
353     4, 41|            niedawnego zbronowania, była spieczona i twarda, to skiby
354     4, 41|            ustawały, robota bowiem była ciężka i znojna, ale kwardą
355     4, 41|            pędem.~Juści, że ona to była. Szła z motyczką do kapusty.~-
356     4, 41|            Ale rzeka w tym miejscu była głęboka, choć wąska zaledwie
357     4, 42|         młode bory. Słowem, ziemia była taka, co pies by nad nią
358     4, 42|           ozorami mleć.~Że zaś już była ździebko napita, to dojrzawszy
359     4, 43|          pedziała Nastusia?~- Taka była rada prosiakowi, że dziw
360     4, 43|           tę kieckę, com to w niej była na odpuście. Oczy za mną
361     4, 43|        czas jakiś, ale żołna wciąż była nieruchoma i smutna, nie
362     4, 43|           To mnie jeno korciło, że była przywiązana. Jakże, sama
363     4, 44|       wzgórku, do którego szczytem była przywarta kancelaria.~Wielgachne,
364     4, 44|         jarmarku.~Z pisarza chytra była sztuka i przemądrzała, łupił
365     4, 44|           chłopów, choć to biedota była taka, że jak się z nich
366     4, 44|          ochłody. Bez to i karczma była przepełniona, i pod drzewami
367     4, 44|            Szkoła potrzebna i żeby była najgorsza, to będzie lepsza
368     4, 44|          szkołę w Lipcach, któraby była i dla Modlicy, Przyłęka,
369     4, 45|          duszy, jeno co kancelaria była jeszcze za blisko, więc
370     4, 45|           na wyboje ni kałuże wieś była pusta, jakby wymarła, i
371     4, 45|           chleba ze serem, jaki mu była Hanka wetknęła w kieszeń.~
372     4, 45|        niezmiernym wysiłkiem, gdyż była naładowana workami gałganów
373     4, 45|    kurczętami, zaś w dodatku droga była piaszczysta i srogi upał,
374     4, 45|           Jagusi, dlaczego się tak była wystroiła do boru? i czemu
375     4, 45|           żeby ją prał kijem, toby była cicho! Odbije mu ona jutro
376     4, 45|          poznałam... w koronie ano była, w płaszczu, a cała we złocie
377     4, 45|           lubili, że widział, jaka była pobożna, tomu ani postało
378     4, 45|           że od jego przyjazdu nie była jeszcze ani razu.~- Właśnie
379     4, 45|         się stroiła jak żadna i że była ponad wszystkie urodniejsza,
380     4, 45|   zapraszała, że to Jagusia chętna była do pomocy przy każdej robocie,
381     4, 45|         Jagusia, chociaż wpatrzona była w niego jakby w ten obraz
382     4, 46|       ostrożnie i w milczeniu.~Noc była widna i sielnie roziskrzona
383     4, 47|         wszystkim! Śmierci bym się była prędzej spodziała niźli
384     4, 47|  stygnącymi rękami wszystko, co se była nagotowała na tę porę ostatnią;
385     4, 47|       łóżku i pod obrazami, jak se była roiła przez całe życie.
386     4, 47|         nim Jagusia i chociaż sama była pełna przerażenia i żałości,
387     4, 48|          mama wypędziła, za co? Że była dla mnie taka poczciwa!
388     4, 48|          nie uwierzę, żeby Jagusia była taka podła, nigdy...~- Matka
389     4, 48|    żałosnym wyrzutem, że gdyby się była w tej chwili zjawiła, odwróciłby
390     4, 48|       grzechy, wszystkie, jakie mu była powiedziała matka. Piła
391     4, 48|         jakąś pieśń, co się z nich była sama zrodziła i kieby ptak
392     4, 48|         idzie, nie...~Ale nie pora była na dłuższe wywody, bo z
393     4, 48|          szła z matką i z drugimi, była strasznie zmizerowana, trzęsła
394     4, 49|     pędziła do roboty, ale Jagusia była jakby głucha na wszyćkie
395     4, 49|       wiatrem i młyn turkotał, noc była późna, księżyc jakby całkiem
396     4, 49|          płacić za złodzieja! Tego była już za wiela na ludzką cierpliwość,
397     4, 49|           Biedna kobieta, panią se była i nos zadzierała, a teraz
398     4, 49|             bo iść musiał.~Karczma była jakby nabita, że trudno
399     4, 49|            i nieprzytomny.~Jagusia była zaparta w alkierzu, a kiej
400     4, 49|          wydała nawet głosu, blada była kiej trup, a w oczach szeroko
401     4, 49|          szczęście, brama smętarza była zawarta, zaś we furtce stojał
402     4, 49|            się do roboty, nie pora była deliberować nad taką marnacją
403     4, 49|     Przemienienia Pańskiego! Dobra była la biednych jak mało kto