Tom, Rozdzial

  1     1, 1 |                za suką, tak chłopaki za nią ganiają.~- A bo też urodę
  2     1, 2 |                  bo Witek przycupnął za nią ze strachu.~- Ścierwa ten
  3     1, 2 |              Tłumok ścierwa, hale, ja z nią sypiałem... żebyś ozór straciła...
  4     1, 2 |             kobieta nadarzy, a zawżdy ż nią lepiej niźli samemu biedować...~-
  5     1, 2 |            karczmach, a zawżdy chłopu z nią lepiej i wygoda - ciągnął
  6     1, 2 |                przejdzie, bo żerdki pod nią pękają... a piękna, biała
  7     1, 3 |          zagarnął jaką muchę, nakarmiał nią i puszczał.~- Lećta se do
  8     1, 3 |                 se wymiarkuje, że com z nią biedny sierota miał zrobić?
  9     1, 3 |          sierota miał zrobić? Niktoj po nią nie przychodził, a w domu
 10     1, 3 |                 wdowiec, ożeniłby się z nią, a chłopak zdałby się do
 11     1, 3 |                jenszy, ktoś drugi przez nią sięga, ale kto?:..~Poszli
 12     1, 3 |                raz w raz się obracał za nią, choć już widna nie była,
 13     1, 4 |              monstrancję, obrócił się z nią do ludu, że padli na twarz.
 14     1, 4 |                 drugiej dziedzicównie z nią się nie mierzyć.~Dziewuchy
 15     1, 4 |         przechodzące mimo spozierały na nią z zazdrością abo i zgoła
 16     1, 4 |          plecach i gdy szła, wił się za nią niby tęcza.~Ale Jagna nie
 17     1, 4 |                poczekaj! - krzyknęła za nią matka witając się z Boryną.~
 18     1, 4 |        złośliwie Kubie, któren szedł za nią, wpatrzon kieby w obraz.~
 19     1, 4 |            dziewki jakiej, że nie dba o nią ani o dzieci.~Aż Antek zerwał
 20     1, 4 |         buteleczce pod światło, stuknął nią mocno.~- Dajcie no drugi
 21     1, 5 |                parę razy obracał się za nią, aż w końcu spytał:~- To
 22     1, 5 |           Boryna patrząc z oddalenia na nią.~- Nie poznałem, bo dobrze
 23     1, 5 |              wychylił, żeby spojrzeć na nią.~- Bardzo ładna - rzucił
 24     1, 5 |              już jaki rządca zjedzie po nią, i parobków odgania... -
 25     1, 5 |                Napisał skargę, wziął za nią rubla, wziął na marki drugiego
 26     1, 5 |                ciszej i tak spojrzał na nią namiętnie, aż dziewczyna
 27     1, 5 |                  aż ludzie poglądali na nią, taka była urodna i taka
 28     1, 5 |                 a stary, nie patrząc na nią, zagadnął cicho:~- Byli
 29     1, 6 |                 było po błocie.~Dreszcz nią wstrząsnął gwałtowny i coś
 30     1, 6 |             Mało to chłopaków latało za nią? - niechby tylko chciała,
 31     1, 7 |                 wstążkę, ustroiła się w nią i długo przeglądała się
 32     1, 7 |              przed nim?... Zawsze się z nią tak dzieje, że niech kto
 33     1, 7 |            niech kto a ostro spojrzy na nią albo i ściśnie mocno...
 34     1, 7 |                 wzrokiem tak patrzał na nią, aż spuszczała oczy i czerwieniła
 35     1, 7 |               wesoło pogadywał i rad na nią patrzył, taka piękna dzisiaj
 36     1, 7 |      półgarncową butlę okowitki i jął z nią obchodzić wszystkich po
 37     1, 8 |                zawżdy ten, kogo stać na nią...~Nawyrzekały, nażaliły
 38     1, 8 |          guzdrała... a konie czekały na nią.~A gdy wreszcie pozostał
 39     1, 8 |            obory, a Łapa włóczył się za nią senny i ociężały- nie odzywała
 40     1, 8 |             młody jeszcze, spoglądał na nią łakomymi oczami - ale w
 41     1, 8 |                 na drugą wieś, to się z nią jeszcze cieszyć będziecie...
 42     1, 8 |                domu, to waju się już za nią cni... Jeszcze ździebko,
 43     1, 9 |            chłopaka, a nie chciał się z nią widzieć, aż i dopatrzył,
 44     1, 10| sprawiedliwością jestem.~- Dobrze ci za nią zapłacił?~- Jeśli zapłacił,
 45     1, 10|           przyjdzie tu moja, to razem z nią idźcie do starego rozmówić
 46     1, 10|       zastrachana, bo Antek spojrzał na nią groźnie. Siedzieli więc
 47     1, 10|      postanowienia, że biegł, aby się z nią zobaczyć, bo to jedną noc
 48     1, 10|              żebyście gębe wywierali na nią!~- To czemu pyskuje!~- Ma
 49     1, 10|                rozbiję, wara... - i jął nią trząść, ale już Antek przyskoczył
 50     1, 10|                jest, włók, ja! A spał z nią, kto chciał, ja!... - wołał
 51     1, 10|             łbem na oszkloną szafkę i z nią razem zwalił się na ziemię...
 52     1, 11|                 a teraz... jakby strach nią owładnął i tak zatrząsł,
 53     1, 11|                stary świata Bożego poza nią nie widzi...~Nie, nie o
 54     1, 11|        wszystkich kolorach i leciały za nią, i furkotały kieby ta tęcza;
 55     1, 11|               do pół piersi opadały.~Za nią druhny prowadziły Macieja.~
 56     1, 11|                jej wstęgi z furkotem za nią latały chlastając po twarzach,
 57     1, 11|            stojała w pośrodku: chciał z nią któren tańcować, podchodzić
 58     1, 11|          kieliszek... jeszcze... - a za nią kowal przepijał z drugimi
 59     1, 11|              kto tęczę rozsypał i bił w nią wichurą, że grała kolorami,
 60     1, 12|                 raźno przegrywała, a za nią Jagusię, wystrojoną jeszcze
 61     1, 12|            przestąpiła, kumy ciskały za nią nitki wyprute i paździerze,
 62     1, 12|          niejeden z parobków chodził za nią tęskliwymi oczyma, a matka
 63     1, 12|             łyżkę, by się no patrzeć na nią i cieszyć.~I Boryna to widział,
 64     1, 12|             szła do kucharek, leciał za nią, dopędzał w sieniach, ogarniał
 65     2, 13|                 tu i rzec było, kiej na nią nie zważa, jakby całkiem
 66     2, 13|               wypowiedzieć.~Podniósł na nią ciche, zaczerwienione oczy
 67     2, 13|               aż buchnęła płaczem, a za nią i dzieci czepiając się matczynego
 68     2, 13|                    Ty mi od chabanin na nią nie pyskuj, byś czego nie
 69     2, 13|                na drodze przystanęła za nią i pomstować z całej duszy
 70     2, 14|               przecie, że Jagustynka za nią robi, a ona do białego dnia
 71     2, 14|               nad książką nie bacząc na nią, dopiero gdy położyła przed
 72     2, 14|               że co chwila sypał się na nią z trąconych gałęzi.~Dom
 73     2, 14|       powiedzieć słowa, użalali się nad nią tak poczciwie, aż się pobeczała,
 74     2, 14|             była, to i przyjacielstwo z nią trzymali wszyscy, cięgiem
 75     2, 14|              jak~ta nić, wiło się przez nią młynarzowe powiedzenie: "
 76     2, 15|                i od zapust, chodzili za nią na przyprzążkę i przepierali
 77     2, 15|              przemianie i dziękowała za nią Bogu gorąco, a zabiegała
 78     2, 15|                 próśb Hanki, by szedł z nią do kościoła. Nie i nie.
 79     2, 16|                zawojowała, iż świata za nią nie widział. Dobrze na wsi
 80     2, 16|           kominem, a cięgiem chodził za nią rozmiłowanymi oczami i kieby
 81     2, 16|                że jak żywy stanął przed nią, jak żywy...~Prawie trzy
 82     2, 16|          wagowali się mówić o nim przed nią... A teraz, nie wiada dlaczego,
 83     2, 16|           pomogło, bo ciągle stał przed nią i tęsknica rosła w niej,
 84     2, 16|             rozdzierały ciemności, a za nią, jako te służki wierne,
 85     2, 16|            parzące blaskami stały przed nią, jaśniały jak gwiazdy, świat
 86     2, 17|              jakby zmora zwaliła się na nią i na piersi padła takim
 87     2, 17|          dygotał, krzyk jakiś leciał za nią, przerażenie wiało z ciemności.~
 88     2, 17|               dziesiąte przychodziło na nią, że się opamiętać ni wyrwać
 89     2, 17|           przyczajony czeka i zawoła na nią...a oprze mu się to wtedy,
 90     2, 17|                do tego stary chodził za nią cięgiem i niczego się tknąć
 91     2, 17|             szedł dzwonić i nastąpił na nią...~- Mój Jezus! I nie przemarzła!~-
 92     2, 17|               przykazu.~- Cóż to miał z nią zrobić, w ramki oprawić
 93     2, 17|             Póki zdrowa była to orali w nią kiej w te dwa woły, sama
 94     2, 17|                do głowy, że to pewnie o nią, ale wnet przysiadła znowu
 95     2, 17|       przejmowała głęboka radość, że za nią się ujął i skrzywdzić nie
 96     2, 17|    błogosławiące ręce wyciągają się nad nią i dalej idą, nad całym narodem,
 97     2, 17|               zagląda i patrzy teraz na nią... i prosi... i truchleje
 98     2, 17|             Jagustynki oczy chodziły za nią w ślad, jak te psy tropiące,
 99     2, 18|            Przyszła wkrótce Józka, a za nią zaraz zajrzała Wawrzonowa,
100     2, 18|            krowie, pochylił i patrzył w nią tak z bliska, aż jego gorący
101     2, 18|               do izby.~Stary patrzał na nią spode łba, dziwnie jakoś.~-
102     2, 18|                twardo i tak spojrzał na nią przenikliwie, że zmartwiała
103     2, 19|                 napity, a spoglądali na nią z podziwem. Ponad wszystkie
104     2, 19|                 mogłaby to, kiej kręcił nią, ponosił, przyciskał, że
105     2, 19|              wszystko, byle zaraz przed nią, bo widział w modrych, rozpłomienionych
106     2, 19|                 ani wiedziała, co się z nią dzieje, jeno chwilami, gdy
107     2, 20|                 rąk i strach cięgiem za nią chodził, bo i jakże, kiej
108     2, 20|                 nie mogła zrobić, by za nią nie wyglądał, nawet jej
109     2, 20|              temu przytwierdzała, kto z nią radził. - Ale to wam powiem,
110     2, 20|              każda kobieta, to trzeba z nią mądrze i sprawiedliwie postępować;
111     2, 20|              śmieli drzwi zamykać przed nią obawiając się jej ozora,
112     2, 20|             siebie, iż cięgiem łaził za nią, a trzymała w odwodzie na
113     2, 21|            Jagną lata, ją miłuje, przez nią to wszystko!~Zdało się jej,
114     2, 21|         poderwała kieby huragan, strach nią zatrząsł, a potem zawrzała
115     2, 21|            słowa, ktoś jednak jechał za nią i był coraz bliżej, aż się
116     2, 21|            Przyjdziesz to? - zapytał za nią dziwnie miętko i ciepło.~-
117     2, 22|             ogólnie nie lubiana; tuż za nią wsunęła się cicho, czająco
118     2, 22|              było jej na imię, dzieci z nią miał, na zamek powiódł krakowski
119     2, 22|           zmiłowanie.~Ulitowała się nad nią Panienka święta i przemówiła:~-
120     2, 22|          podobna... Kobieta padła przed Nią na twarz.~Podniosła ją świętymi
121     2, 22|               wołając nawet Józki, a za nią Antek wysunął się też ukradkiem,
122     2, 23|                 się całą mocą i razem z nią padł na ziemię, ale nim
123     2, 24|               sołtys tylko popatrzył na nią, splunął i poszedł w podwórze,
124     2, 24|            Kobusowa.~- A przeciech! bez nią to wszystko! bez nią! -
125     2, 24|                bez nią to wszystko! bez nią! - przygadywała Sikorzyna.~-
126     2, 24|                  wygnał ją, skrzynkę za nią wyrzucił i wszystkie szmaty -
127     2, 24|                 abo i sama stworzyła na nią: wszystkie dawne urazy i
128     2, 24|                kamienny grad leciały na nią przezwiska, wymysły, odgróżki
129     2, 24|                wszystka, wzięły wtór za nią i z krzykiem nieludzkim,
130     2, 24|                 i barzej ciskały się na nią w złości, że nikto nie wiedział,
131     2, 24|            siebie, aż ulitowała się nad nią Weronka i zajęła się dziećmi
132     2, 24|               późną nocą, nie bacząc na nią ni na dzieci, a zresztą
133     2, 24|                bych go zratowali.~Płacz nią wstrząsał i przepalał żar
134     2, 24|             współczuciem użalał się nad nią i jej zmizerowaniem; opowiadała
135     2, 24|            oknem, nie spojrzał nawet na nią, a dopiero ujrzawszy Witka
136     2, 24|                 zmierzchu widział się z nią i ani słówkiem nie wspomniała!~-
137     2, 24|               następnych nie mógł się z nią zobaczyć, choć całe wieczory
138     2, 25|         pierwszą przylaszczkę i latał z nią po chałupach, że oglądali
139     2, 25|                chałupach, przystawali z nią po drogach, schodzili się
140     2, 25|                 na sprzeciw, ale tak na nią srogo gębę wywarł, że w
141     2, 25|                jakby całkiem nie stał o nią. Jakoś w parę dni po zgodzie
142     2, 25|               że ze wszystkim się przed nią zwierzał i radził, ale ona
143     2, 25|                jakby się świat cały nad nią zawalał.~Dopiero w dobre
144     2, 25|         zmartwychwstałe, zwaliły się na nią ciężkim, twardym brzemieniem
145     3, 26|                 by głosiły wesele, a za nią ciągnęły żurawiane klucze
146     3, 26|                  Lipce jawiły się przed nią jakby na dłoni, leżały nieco
147     3, 26|              czas ostatni przychodzi na nią, to wzięła sobie przypominać,
148     3, 26|             nadziei.~Ale wraz spadła na nią troska: kto to ją przyjmie
149     3, 26|                 i okna. Psy, ujadały na nią niekiedy, ale obwąchawszy
150     3, 26|             sykiem i gęgotem dyrdały za nią. - No, to chwała Bogu! A
151     3, 26|           ciężkie łzy.~Agata patrzała w nią jak w obraz, nie śmiejąc
152     3, 26|                kiej kamienie spadały na nią i przejmowały duszę taką
153     3, 26|         wieczerzanych miskach.~Łyżka na nią czekała i miejsce, juści
154     3, 26|                Kłębowa zaczęła mówić za nią przez wywarte drzwi:~- Hale!
155     3, 27|            chrząkającym ryjem wodził za nią, gdy mu żarcie przegarniała
156     3, 27|      gospodarski. Łapa wyskakiwał przed nią, co chwila zbaczając do
157     3, 27|                  to udźwignie, co ta na nią Panu Jezusowi spuścić się
158     3, 27|             byli kowalowie, zawzięci na nią, że niech Bóg broni; był
159     3, 27|            powziął i bez to sielnie się nią opiekował; był nawet dobrodziej,
160     3, 27|            drugie rade przyjacielstwa z nią szukały, chętliwie wspomagając
161     3, 27|              przed ludźmi wielce dbał o nią i strzegł, by jej kto nie
162     3, 27|               się do chałupy i górę nad nią brać poczęła, odsuwając
163     3, 27|               każdym zmierzchu czeka na nią i wypatruje... że jest ktosik,
164     3, 27|                nie podpatruje, nikt nad nią prawa nie ma, ale i do nikogo
165     3, 27|               przyniewala...~Że wójt za nią chodzi, podskubuje, słodkie
166     3, 27|             zmiłowanie:~Nie spojrzał na nią, ojca jeno widział a Hankę
167     3, 27|           zachodzi, ale do Jagusi; ma z nią jakieś sprawy, to się schodzą
168     3, 27|              palmami. Długo patrzała za nią.~- Spóźnita się, dzieuchy,
169     3, 27|                 że to kilka rówieśnic z nią przyszło i społecznie łykali
170     3, 27|                 z mężowej pochwały, tak nią skrzepiona na duszy i pełna
171     3, 27|                    krzyknęła jeszcze za nią - a gdzie to Pietrek z Witkiem?~-
172     3, 28|             całe życie przyjacielstwo z nią trzyma, że chyba do grobu
173     3, 28|                 że chyba do grobu przed nią uciecze. Miałam niecoś zapasnego
174     3, 28|               próżniaki! - krzyczała na nią.~Z żalem juści niemałym
175     3, 28|             sama nie miarkuje, co się z nią wyprawia.~Juści, że ta u
176     3, 28|              sieniach Józka.~Wywarła na nią gębę w takiej złości, że
177     3, 28|        poleciała jak wściekła. Witek za nią wyjrzał i mówił, jako prościutko
178     3, 28|            głową pokiwała z podziwu nad nią spoglądając porozumiewawczo
179     3, 28|             ludzie byli - jeno ciskał w nią rozsrożonymi ślepiami, słowa
180     3, 28|                padły na duszę. Nogi pod nią truchlały przy robocie,
181     3, 28|                    wołała Jagna idąc za nią, że trzeba było wychodzić,
182     3, 28|      Dunderowała, zajadle krzykając nad nią, co tylko ślina i złość
183     3, 28|                  Byście wiedzieli, co z nią już wytrzymać ciężko, na
184     3, 28|              przegryzał chleb wodząc za nią oczyma, a cosik medytując,
185     3, 29|         nieszczęściu, gęsto ciągnęli za nią.~Jakoż prawda się okazała:
186     3, 29|            kostki stojał, przestąpił na nią i zażywając tabaki rozmyślał,
187     3, 29|             wolna.~Widzieli, że długo z nią na drodze o czymś rozprawiał.~
188     3, 29|          powiadały wraz składając przed nią węzełki, bo ano spółecznie
189     3, 29|               zaprzęgła! - krzyknęła za nią Hanka wyglądając przed dom.~
190     3, 29|                przed Żydowicą, która za nią cosik wykrzykiwała.~Wpadła
191     3, 29|              komory Hanka, poleciała za nią Józka i stanęły wystraszone
192     3, 29|             zmierzchu, wsiadła zaraz na nią z góry o mięso. ~- A zjadłam!...
193     3, 29|                będą papiery! - wołał za nią Witek z ogródka, gdzie już
194     3, 29|           papierowymi kwiatami, a przed nią na wywróconej donicy baranka
195     3, 29|             strzegła - a potem skropiła nią inwentarz i drzewiny rodne
196     3, 30|                   A jeżeli znowuj się z nią sprzęgnie? - pomyślała naraz,
197     3, 30|        zagadywania ni nawet spojrzał na nią, ale co mu wetknęła w zęby,
198     3, 30|                 w ślepą babkę.~Jaśka na nią obrały i zawiązawszy mu
199     3, 30|                 w goście użalać się nad nią, gorzałki pociągać, słodkim
200     3, 30|               rzędami pochylały się nad nią, zdały się jej jako zamglone
201     3, 31|               chodził oczyma kryjomo za nią, gdy znowu się ukazała i
202     3, 31|              skarżyła Józka.~- Zrobię z nią porządek, że mnie popamięta...
203     3, 31|              pogroziła kijem i cosik na nią mamrotała.~- Hale, gdzieś
204     3, 31|                 karczmy, wsunęła się za nią i z wielkim strachem, żegnając
205     3, 31|         siedząca z boku.~Nie zważali na nią, bo właśnie Pietrek się
206     3, 31|                  iż co miętsi płakali z nią razem rozżalając się nad
207     3, 31|           lamentami, że litując się nad nią, dał jej całego rubla i
208     3, 32|               dopiero nowina. Czekam na nią co dnia, a kiej przyszła,
209     3, 32|               Kozłowa obzierając się za nią.~- Poniechajcie jej: szczere
210     3, 32|                 i mądrzejsza. Co dnia z nią siedzę, a oczy i rozumienie
211     3, 32|                mogła, choć nogi się pod nią plątały i wszystko leciało
212     3, 32|                domem, a patrzał jeno na nią jedną: w jej modre, zwilgotniałe
213     3, 32|             Jagustynka nawydziwiała nad nią, co ino wlazło, i jęła cudeńka
214     3, 32|                światem. A toć tuż przed nią i za nią, i wszędy chłopy
215     3, 32|                A toć tuż przed nią i za nią, i wszędy chłopy szły szumno,
216     3, 32|              sama nie wiedząc, co się z nią wyprawia. Jakże to, miała
217     3, 32|          kołował, a kto drugi też się z nią nie stowarzyszył, zajęty
218     3, 32|        Mateuszem; nie spojrzał nawet na nią mijając kiej to drzewo;
219     3, 33|                 poczciwy, troskał się o nią, wypytywał o wszystko, co
220     3, 33|               że kiej wilki skoczyli na nią; pierwsza wójtowa chlasnęła
221     3, 33|               się był z Tereską i żył z nią prawie na oczach wszystkiej
222     3, 33|                nawet rada, że wziął nad nią górę i kwardo panuje. A
223     3, 33|               Nawet ksiądz, snadź przez nią podmówiony, wzywał ich do
224     3, 33|               wywołać i prowadzić się z nią na ogrody.~Na wsi się nic
225     3, 33|           sponiewiera, a któż to się za nią upomni, kto wesprze? Trza
226     3, 34|                można, zbędna, Żyd już o nią przepytywał... to parę korczyków
227     3, 34|                i przekpiwań.~- Chłop za nią nie stanie się upomnieć
228     3, 34|                kum: przyleciały się nad nią użalać i co nowego o Jagnie
229     3, 34|                jaże Pietrek spojrzał na nią dziękczynnie.~I dobrze utrafiły,
230     3, 34|         jakiemuś Tereskę i puścił się z nią w tany, a za nim drugie
231     3, 35|               dobrotliwie, podnosząc na nią oczy. ~Przystanęła z zapartym
232     3, 35|                Dyć cała wieś szczuła na nią, kieby na psa parszywego;
233     3, 35|                a poniektóre spluwały za nią; przyjaciółki jej nie spostrzegały,
234     3, 35|         najmłodszy Gulbasiak śmignął za nią błotem i zakrzyczał:~- Wójtowa
235     3, 35|        przeciwić?... a teraz wszyscy na nią, teraz cała wieś ucieka
236     3, 35|              teraz pójdzie? Drzwi przed nią pozawierają i jeszcze psami
237     3, 35|                Antkowa zaopiekowała się nią poczciwie, nie cofając ręki
238     3, 35|                   Chory wytrzeszczył na nią oczy i cosik zamamrotał,
239     3, 35|              odejściu kowala poszedł za nią, wołając radośnie:~- Co
240     3, 35|                Łapie, któren chodził za nią ze skamleniem i w oczy zaglądał,
241     3, 35|                Pochylił się naraz przed nią i pokornie podjął za nogi.~-
242     3, 35|               tyle co jedna Sikorzyna z nią pozostała.~Wkrótce i uspokoiło
243     3, 35|                Mateuszu, że może się za nią ujmie, a krzywdzić nie pozwoli.~-
244     3, 35|               gada.~- Ktoś go musiał na nią podmówić - zaledwie zdzierżył
245     3, 35|                Ziemia jest tego, kto za nią płaci!~- Tak wygląda po
246     3, 36|               szklane gały, chodziły za nią z takim uporem i tak na
247     3, 36|                poruszył, ni spojrzał na nią.~- Może już do wsi wchodzi...
248     4, 37|         pokazywać na oczy! - syknęła za nią wójtowa.~- Poniechajcie!
249     4, 37|                za kowalem, bych szedł z nią do proboszcza ugodzić się
250     4, 37|            bowiem gospodarka czekała na nią, że trza było dobrze kulasy
251     4, 37|            łzawo i cichuśko.~Patrzał na nią poczciwie, zmizerowana ci
252     4, 37|                spostrzegli, wraziła pod nią bochen chleba, obwinięty
253     4, 37|              poniesła się przodem, a za nią dopiero błyskał srebrzysty
254     4, 37|               mieli na oczach, a tuż za nią wlekła się rodzina srodze
255     4, 37|         spuścili w dół trumnę i jęli na nią sypać piasek, jaże zadudniało,
256     4, 37|           żałosnym płaczem, jakby to na nią sypiały się te ciężkie,
257     4, 37|              strugi ziemi, jakby to nad nią huczały te posępne głosy
258     4, 37|             głosy dzwonów, jakby to nad nią płakali...~A dzwony wciąż
259     4, 37|             kiej oklepali mogiłę, a nad nią wkopali czarny krzyż, wzięli
260     4, 38|            dziwiła się, bo stojał przed nią sielnie wyelegantowany,
261     4, 38|              nożem żgnął!~Zrównał się z nią i rzekł dziwnie serdecznie:~-
262     4, 38|               nie będę.~Obejrzał się na nią jeszcze z proga, uśmiechnął
263     4, 38|              mgieł i czajki śmigały nad nią z krzykiem.~Słuchała wód
264     4, 38|            kurczyła w sobie, roztrząsał nią taki dziwny, niezmożony
265     4, 38|               znowu się zamodlił.~Zaś z nią działo się już coś niepojętego;
266     4, 38|                 cały i jakby patrząc na nią zawołał:~- Kto tam?~Zamarła
267     4, 38|  nieopowiedzianą błogością. Spłynęła na nią uroczysta, święta cichość,
268     4, 39|              prosiła Hanka.~Stanęły nad nią pełne niepokoju i trwogi,
269     4, 39|              dać folgę! Tylam się przez nią natruła, tylam przecierpiała,
270     4, 39|                  z rozmysłem wpierała w nią szydliwe oczy, a judzący
271     4, 39|             zdumiona Hanka stając przed nią. - Nie ciągnij mnie za język,
272     4, 39|                wyniesła nie mogąc się z nią dogadać, nawet Józka poleciała
273     4, 39|              Pan Jezus zlitował się nad nią, dając folgę umęczonej duszy,
274     4, 39|              tylko brał ją strach przed nią i żegnała się niby przed
275     4, 39|        zapomnieć, że raz po raz biły na nią ognie i serce się kurczyło
276     4, 39|          szepnęła:~- Juści, że mi się z nią nie równać w urodzie, trudno.
277     4, 39|           pewność siebie. - A poleci za nią, to i powróci! Przeciech
278     4, 39|                powróci! Przeciech się z nią nie ożeni! - pocieszała
279     4, 39|             głowie! - myślała wodząc za nią oczami.~Jagna zaś, nie zważając
280     4, 39|              Jagna zaś, nie zważając na nią, już się wzięła do zdejmowania
281     4, 39|              chwat baba - powiedział za nią młynarz.~Wstąpiła po drodze
282     4, 39|         latawica i tłuk, że ganiacie za nią kiej te psy, że każdy by
283     4, 39|              wstyd i obraza boska przez nią idzie na całą wieś, co?~-
284     4, 40|                gdyż Pietrek krzyknął na nią z góry:~- Psiachmać! Pora
285     4, 40|                 zapachnie kiecka, to za nią w cały świat gotów.~- Oj
286     4, 40|             jedno, że Antek wrócił i na nią czeka.~- I z Rochem przyszedł? -
287     4, 40|                płota, gdyż nogi się pod nią gięły, brakowało tchu, dusiły
288     4, 40|                  Westchnął i poszedł za nią; powiodła go najpierwej
289     4, 40|             gdyż pszczoły brzęczały nad nią zawzięcie, a jakiś kosmaty
290     4, 40|                 obłupiał! - krzyknął na nią.~Urwała z nagła, ale że
291     4, 41|             służanka, bom obiecał się z nią ożenić! A jak me przezywały
292     4, 41|              jeno piesneczka leciała za nią i ze żyta mignęła kiej niekiej
293     4, 41|                    Młynarz przynosił na nią całe tysiąc złotych, ale
294     4, 41|           kościoła, juści.~Popatrzył na nią wzgardliwie, boć wyglądała,
295     4, 41|                zawołał zrównawszy się z nią.~Obejrzała się bacznie i
296     4, 41|          odwróciła głowę, takie pąsy na nią uderzyły.~- Nie pleć, dyć
297     4, 41|               na kapuśnisko.~Patrzył za nią łakomie i przejęły go takie
298     4, 41|                  że gotów był lecieć za nią i brać ją choćby na oczach
299     4, 41|         rozejrzał się, czy aby go kto z nią nie widział, i usilnie rozważał
300     4, 41|              ryba przynętę i dławił się nią, darło mu ano wątrobę, jaże
301     4, 41|             sołtysa, jako gospodarka na nią zapisana i Szymkowi nie
302     4, 41|               do czego idzie i co się z nią wyrabia. Dopiero kiej się
303     4, 41|              już zipiąc.~Aż świat się z nią zakręcił i poleciała jakby
304     4, 41|             nagle tej myśle uciekania z nią kiej pijany płota i kiej
305     4, 41|              jednak ni nawet zawołał za nią, widząc, jak leciała przez
306     4, 41|            rozważał se o Jagusi.~- Ni z nią, ni przez niej! A żebyś! -
307     4, 41|               budzić Hanka. Podniósł na nią schmurzoną twarz, lecz taki
308     4, 42|               była taka, co pies by nad nią zapłakał, że nawet sam dziedzic
309     4, 42|         pokazała Jagusia, sielnie się z nią stowarzyszał, w oczy zazierał
310     4, 42|              prześmiechów.~- Potańcuj z nią, użyj se choć tyla, kiej
311     4, 43|               samymi żółtkami, obwaliła nią grubo twarz i szyję Józki,
312     4, 43|             skóry, stara wymruczała nad nią jakąś zamowę, okadziła wysuszonym
313     4, 43|           jabłuszek gałęzie zwisają nad nią tak nisko, a ona próżno
314     4, 43|              wody podawał, czuwając nad nią kiej kokosz, bo Hanka ostawiła
315     4, 43|               go za uszy posadził przed nią na pierzynie.~- Trusia kochana,
316     4, 43|            Józkę w opłotkach powstał na nią srogo, że łazi po wilgoci.~
317     4, 43|               kłak koniczyny leży przed nią, wymiona ma wezbrane i wyciąga
318     4, 43|                też powiada: zaraz tu po nią przylecą! To mnie jeno korciło,
319     4, 43|            przeszło południe i nikto po nią nie przyszedł, wydoiłam,
320     4, 43|              bym w cały świat poszła za nią! Pan Jezus nie pozwoli na
321     4, 43|                 siostry, ale zawrócił z nią i uważnie słuchał rozpowiadania
322     4, 43|                 nie padła, nogi się pod nią ugięły, serce zakotłowało
323     4, 43|            sobie... a noc stąpała przez nią cicho i ostrożnie, jakby
324     4, 44|                 drzewa wynosiły się nad nią, kościelna wieża szarzała
325     4, 44|             będzie pociechy; co każą na nią płacić nowe podatki, a do
326     4, 44|             mało by to musiał płacie na nią! Mądrala!~- Ale ty, Michał,
327     4, 45|             najmłodszy tarzał się przed nią w piasku, a stadko podskubanych
328     4, 45|               zaś Jasio przychylony nad nią słuchał i patrzał kieby
329     4, 45|                 Jasia jakby ciągnęło za nią, bo chociaż bezwolnie, a
330     4, 45|           wniebowzięta, że spoglądał na nią ze słodkim wzruszeniem,
331     4, 45|             razu.~- Właśnie posłałam po nią, bo mam dużo do prasowania -
332     4, 45|            kieby róża, że to wszyscy na nią patrzeli.~Stara zapędziła
333     4, 45|                prasowania, poleciały za nią organiścianki wraz z Jasiem
334     4, 45|                nawet starzy chodzili za nią oczami, zaś parobcy zaczęli
335     4, 45|            pokazała na wsi, chodziły za nią babie spojrzenia ostre kiej
336     4, 45|          Płoszkowej.~- Antek dba tyla o nią, co pies o piątą nogę -
337     4, 45|          chichoty strwożone, lały się w nią dziwną muzyką i przejmowały
338     4, 45|              Dominikowa czuła, że się z nią wyrabia cosik dziwnego,
339     4, 45|             rozgrzeszyć! - krzyknęła za nią urągliwie.~
340     4, 46|                  wojsko! - nogi się pod nią ugięły ze strachu.~- A Kłębiak
341     4, 47|             kuźnią, rozżaliła się przed nią i zapłakała na młynarza.~
342     4, 47|              wszystkie też bij zabij na nią! Kajże ta sprawiedliwość!
343     4, 47|               mną. Niechże i Jasiek się nią nacieszy. Nie kochanie mi
344     4, 47|              gniewu.~- Na prześpiegi za nią nie chodzę, bo me ni parzy,
345     4, 47|            myśle, że Mateusz może się z nią ożenić, kąsały go kieby
346     4, 47|         prześmiechem :~- A któren się z nią ożeni, sporo szwagrów miał
347     4, 47|             trzymać z daleka, to się na nią źli a pyskuje. A niechta
348     4, 47|                 stanowczo umyślił się z nią ożenić. Zwolnił kroku i
349     4, 47|               płaczem.~Mateusz stał nad nią, nie wiedząc, co począć,
350     4, 47|               oczy, sam Jasio zmówił za nią gorący pacierz i cała wieś
351     4, 47|                 zobaczyła i srogi gniew nią zatargał.~- Co się tu dzieje! -
352     4, 47|          obetrzeć!~Jagusia podniesła na nią zapłakane oczy i dygocąc
353     4, 48|         Rozdział 12~Naraz porwał się za nią lecieć.~- A to gdzie? -
354     4, 48|                 się cieszy? - patrzał w nią z wstydliwą ciekawością.~-
355     4, 48|                opłotków obejrzał się na nią bezwolnie, jeszcze stojała
356     4, 48|     pokrzywdzonego serca.~- Muszę się z nią rozmówić. - Postanowił wracając
357     4, 48|              spodziewając, że ktosik na nią patrzy, raz po raz bowiem
358     4, 48|        przysiadł na zagonie i patrzał w nią z dziwną lubością.~- Bojałam
359     4, 48|              jedno, że oto siedzi przed nią ten ponad wszystko wybrany,
360     4, 48|                drogi kamień i cisnęła w nią ze straszną zawziętością.~-
361     4, 49|              już się więcej pastwić nad nią, zaś Jagusia wzięła się
362     4, 49|            nawet biedula, że spadnie na nią jeszcze cosik gorsze i bardziej
363     4, 49|                 wiela to już było przez nią pijatyk, swarów a obrazy
364     4, 49|             Zakała całej wsi! Już przez nią Lipce wytykają palcami!~-
365     4, 49|           wzięły ją ściskać płacząc nad nią i użalając się ze wszystkiego
366     4, 49|           szlochaniu.~Napłakały się nad nią do woli, nabiedziły i rozeszły
367     4, 49|          organiścina i zamknąwszy się z nią, cosik ważnego uradziły,
368     4, 49|               mu się chycić ławę i prać nią te wszystkie rozwrzeszczone
369     4, 49|               Sto rąk wyciągnęło się po nią, sto rąk głodnymi, chciwymi
370     4, 49|            przekleństwa posypały się na nią kiej grad po stokroć zabijający~
371     4, 49|               zgryzoty! - darły się nad nią.~Pietrek, parobek Borynów,
372     4, 49|                rzucili, jaże ziemia pod nią jęknęła, padła wznak i nawet
373     4, 49|               czy kamień i grzmotnęła w nią z całej siły - za krzywdę
374     4, 49|              głodu i pragnienia!~Biły w nią głosy, grudy ziemi, kamienie
375     4, 49|              pamięta! Kamień by się nad nią zlitował! O ludzie, ludzie !~-