Tom, Rozdzial

11501     4, 41|               przypomniał sobie Jagusię i spiesznie do niej poleciał.~
11502     4, 41|                 pod stodołą.~- Czekałam i czekałam!~Głos miała jakby
11503     4, 41|            Jakąś me ostawił, takusieńką i jestem...~- A niepodobna
11504     4, 41|                 się dziwujesz?~- Że już i barzej nie sposób, ale mogłem
11505     4, 41|                Zatrzęsła się z zimna.~- I ani ci w głowie postało
11506     4, 41|             wyjąkała niedowierzająco.~- I jak jeszcze! A to kiej ten
11507     4, 41|                co dnia wisiałem u kraty i oczy wypatrywałem za tobą,
11508     4, 41|              oczy wypatrywałem za tobą, i co dnia cię czekałem! -
11509     4, 41|             zapiecze w zgryzocie, to by i siebie, i wszystek świat
11510     4, 41|              zgryzocie, to by i siebie, i wszystek świat wytracił...~
11511     4, 41|                 zakrzepłych łzach żalów i udręki.~- Nie tak to me
11512     4, 41|           smutnie.~Rozpłakała się nagle i rzewliwie kiej dzieciątko.~-
11513     4, 41|             Małoś to me już pokrzywdził i sponiewierał, że tera ludzie
11514     4, 41|           Bożego za tobą nie widziałam! I czemuś me potem ostawił
11515     4, 41|            ostawił samą, na pastwę?~Ale i on porwany żalami zasyczał
11516     4, 41|                   skarżyła się boleśnie i tak pełna niezgłębionego
11517     4, 41|                 szeptał z tkliwością.~- I taka krzywda mi się stała,
11518     4, 41|                krzywda mi się stała, to i ty powstajesz na mnie jak
11519     4, 41|       powstajesz na mnie jak wszystkie, i ty, i ty! - szlochała wspierając
11520     4, 41|               mnie jak wszystkie, i ty, i ty! - szlochała wspierając
11521     4, 41|                 ją przy sobie na miedzy i jął przygarniać do serca
11522     4, 41|             tulić, a głaskać po włosach i obcierając jej twarz zapłakaną,
11523     4, 41|          całował jej wargi roztrzęsione i te oczy zalane gorzkimi
11524     4, 41|                Pieścił ją, przyhołubiał i spokoił, jak jeno poredził,
11525     4, 41|                 ciszej przywierając doń i z taką dufnością uwiesiła
11526     4, 41|             takie luboście biły od niej i tak go rozprażało jej ciepło,
11527     4, 41|               że coraz zajadlej całował i coraz mocniej ogarniał ją
11528     4, 41|              miarkowała, do czego idzie i co się z nią wyrabia. Dopiero
11529     4, 41|             całkiem poczuła w jego mocy i kiej jął rozgniatać jej
11530     4, 41|            ściskał, jaże tchu brakowało i całą przejmował war i dygotania.~-
11531     4, 41|         brakowało i całą przejmował war i dygotania.~- Ostatni raz
11532     4, 41|                świat się z nią zakręcił i poleciała jakby na dno jakowegoś
11533     4, 41|                przez lubą moc kochania, i dawała mu się też jak kiedyś,
11534     4, 41|              tchu w upojnym zapomnieniu i w słodkiej pieszczocie niepamięci.~
11535     4, 41|               pieszczocie niepamięci.~A i w nich nie było już pomiarkowania
11536     4, 41|               niczym, nic, kromie ognia i burzy, i nic, kromie wiecznie
11537     4, 41|              nic, kromie ognia i burzy, i nic, kromie wiecznie żądnej
11538     4, 41|                  kromie wiecznie żądnej i wiecznie nienasyconej tęsknicy.
11539     4, 41|           drzewina ożeni się z pierunem i buchnie w niebo płomieniami,
11540     4, 41|              weselną pieśń zatraty, tak i oni przepadali w jakichś
11541     4, 41|             Ożyły w nich dawne miłoście i zwarły się strzelając bujnym,
11542     4, 41|                 oczami kieby ze wstydem i żalem.~Na darmo szukał wargami
11543     4, 41|                 więc burzył się w sobie i chłódł, przejęty dziwną
11544     4, 41|            przejęty dziwną markotnością i żalami.~Siedzieli, nie wiedząc
11545     4, 41|                 które się pierwej ruszy i pójdzie sobie precz.~A w
11546     4, 41|            wszystko wygasło ze szczętem i rozsypało się w popiół,
11547     4, 41|                wpół, przygarnął krzepko i całując namiętnie po całej
11548     4, 41|                 kaj by już ostali razem i na zawsze. Sporo czasu mówił
11549     4, 41|                mówił o swoich zamysłach i nadziejach, czepił się bowiem
11550     4, 41|                 z nią kiej pijany płota i kiej pijany też plótł, ogarnięty
11551     4, 41|         Wysłuchała wszystkiego do końca i odrzekła z przekąsem: ~-
11552     4, 41|                com już do cna zgłupiała i uwierzę ci w bele bzdury...~
11553     4, 41|               chciała już nawet słuchać i wyrwawszy się z jego rąk
11554     4, 41|               się na te słowa kiej pies i syknął urągliwie:~- Ja ci
11555     4, 41|              Sielnieś zadufany w siebie i rozumiesz, co jeno ty jeden
11556     4, 41|          leciała przez zagony kiej cień i przepadła pod sadami; przecierał
11557     4, 41|             darować tego, co się stało, i srodze się tym gryzł i męczył.~
11558     4, 41|                  i srodze się tym gryzł i męczył.~Pościel gotowa już
11559     4, 41|             było wyspać z powodu gorąca i much. ~Ale nie zasnął; leżał
11560     4, 41|                 w dalekie migoty gwiazd i nasłuchując cichych stąpań
11561     4, 41|                 żebyś! - zaklął z cicha i wzdychał żałośnie, i przewracał
11562     4, 41|              cicha i wzdychał żałośnie, i przewracał się z boku na
11563     4, 41|           przewracał się z boku na bok, i odrzucał pierzynę stawiając
11564     4, 41|                ale śpik nie przychodził i myśle o niej nie ustawały
11565     4, 41|            dziecko zapłakało w chałupie i zamamrotała cosik Hanka;
11566     4, 41|                ale po chwili przycichło i znowu opadły go deliberacje
11567     4, 41|             znowu opadły go deliberacje i szły przez niego kiej te
11568     4, 41|               musi być koniec! Wstyd to i grzech! Co by to znowu ludzie
11569     4, 41|               Dyć ociec dzieciom jestem i gospodarz! Musi być koniec.~
11570     4, 41|               tak pokuma ze złem, co go i śmierć nie rozdzieli! -
11571     4, 41|           rozdzieli! - medytował gorzko i górnie.~Świt się już robił,
11572     4, 41|              Rozradowała się taką łaską i dalejże molestować, aby
11573     4, 41|                jednak, co jeno prosiła, i wstał prędko, robota bowiem
11574     4, 41|           prędko, robota bowiem czekała i trza było kark podać w jarzmo
11575     4, 41|                było kark podać w jarzmo i ciągnąć jak co dnia.~Rozmówił
11576     4, 41|          Rozmówił się jeszcze z kowalem i zaraz po śniadaniu Pietrka
11577     4, 41|             rozlegało się bicie siekier i trzeszczenie pił; zaś w
11578     4, 41|                pasły się lipeckie stada i dymiły ogniska.~Spomniał,
11579     4, 41|                się tu kiedyś wyrabiało, i pokiwał głową widząc, jak
11580     4, 41|            Lipczaki z rzepecką szlachtą i drugimi.~- Bieda ich doprowadziła
11581     4, 41|                 doprowadziła do rozumu. I potrza to było wszystkiego,
11582     4, 41|              może już najbarzej złoście i głupie podjudzania.~Przystanął
11583     4, 41|                był zakatrupił borowego, i tak go cosik złego sparło
11584     4, 41|             jeszczek dołożył! - splunął i wziął się do roboty.~I już
11585     4, 41|          splunął i wziął się do roboty.~I już całe dnie woził na tartak,
11586     4, 41|                  dziedzic dał na spłatę i jeszcze przyobiecał zrzynów
11587     4, 41|             jeszcze przyobiecał zrzynów i łat, zaś ślub Nastusi odłożyli,
11588     4, 41|             kowal już prawie codziennie i na różne sposoby straszył
11589     4, 41|              sposoby straszył go sprawą i z wolna, ostrożnie, a wielce
11590     4, 41|               było pilno potrza, to ten i ów dałby pieniędzy...~Antek
11591     4, 41|              gotów był prasnąć wszystko i uciekać, ale co spojrzał
11592     4, 41|                 ale co spojrzał na wieś i co sobie wziął w myśle,
11593     4, 41|             najgorsze, bele nie to.~Ale i o kryminale myślał z rozpaczą
11594     4, 41|              zmizerował się, zgorzkniał i stał się w chałupie srogi
11595     4, 41|         Jagustynka też za nimi patrzała i drugie potwierdzali, że
11596     4, 41|              wyraźnie stronią od siebie i nikaj się nie schodzą, to
11597     4, 41|               że już jadło miał wybrane i na porę, w chałupie ochędożny
11598     4, 41|          chmurny, o bele co poniewierał i dobrego słowa jej nie dawał.~
11599     4, 41|                smutny kiej noc jesienna i ani się gniewał, ani uprzykrzał,
11600     4, 41|                  a jeno ciężko wzdychał i na całe wieczory szedł do
11601     4, 41|                 wyszedł, powrócił blady i rzekł prędko:~- Pałasze
11602     4, 41|               wsi jestem!~Skoczył w sad i zginął.~Antek zbladł śmiertelnie
11603     4, 41|                Antek zbladł śmiertelnie i skoczył na równe nogi. Psy
11604     4, 41|              oczyma po wywartych oknach i drzwiach. Szczęściem, co
11605     4, 41|            wynosząc flachę z komory. ~- I za złodziejami, i za drugim!
11606     4, 41|            komory. ~- I za złodziejami, i za drugim! Przepijcie do
11607     4, 41|               przepili jeszcze gorzałką i starszy obcierając wąsy
11608     4, 41|                Rocho? - zrozumiał w mig i znacznie się uspokoił.~-
11609     4, 41|                rzucił się niecierpliwie i rzekł groźnie:~- Nie róbcie
11610     4, 41|            siedział u nas, ale siedział i u drugich. Proszalny dziadek,
11611     4, 41|                 to kaj mu popadnie, tam i na noc głowę przytuli. Dziś
11612     4, 41|            indziej w obórce, a niekiedy i prosto pode płotem. Cóż
11613     4, 41|        dostawszy na drogę mendel jajków i sporą osełkę świeżego masła.~
11614     4, 41|              jako wstępowali do sołtysa i próbowali zazierać do poniektórych
11615     4, 41|        pozostaje, jeno przedać wszystko i uciekać we świat, choćby
11616     4, 41|                kieby ściana.~- Nie pódę i dzieci na zatratę nie pozwolę! -
11617     4, 41|              tak mówię!~Wytchnęła nieco i rzekła ciszej, ledwie już
11618     4, 41|       powstrzymując:~- Odsiedzisz swoje i wrócisz! Nie bój się, dam
11619     4, 41|           pazurów. Pan Jezus pomoże, to i taki dopust udźwignę - płakała
11620     4, 41|          płakała cicho.~Medytował długo i w końcu powiedział:~- To
11621     4, 42|           Rozdział 6~- Uwal się już raz i nie przeszkadzaj! - mruknął
11622     4, 42|             jeszcze wczoraj nagotowane, i tak się śpieszył, że mu
11623     4, 42|                ździebko się przezierało i pierwsze kury biły skrzydłami
11624     4, 42|                 w taczki, co jeno miał, i skradając się cichuśko kole
11625     4, 42|             naraz głos matki.~Zdrętwiał i stał z zapartym oddechem,
11626     4, 42|           macała sobie drogę kijaszkiem i chodziła odmawiając półgłosem
11627     4, 42|                westchnął jakoś żałośnie i cichuśko, strachliwie przemknął
11628     4, 42|                wyboistą drogę za młynem i naraz pognał, jakby go cosik
11629     4, 42|               pod figurą odzipnąć nieco i poczekać.~- Złodziejska
11630     4, 42|         orosiałej ziemi, to gubił słowa i spominał se z lubością,
11631     4, 42|                na gospodarkę.~- Mam cię i nie popuszczę - myślał hardo,
11632     4, 42|                  myślał hardo, radośnie i z niezmierną zapamiętałością
11633     4, 42|                ja was, sieroty kochane, i nie opuszczę, póki życia! -
11634     4, 42|              chłód ździebko przejmował, i wsparłszy się w krzyż plecami,
11635     4, 42|             szepnął przeciągając koście i klęknął pod krzyżem do pacierza,
11636     4, 42|                 w piersi się nagrzmocić i tyla się nażegnać, jaże
11637     4, 42|              Pańskie zabłagał rzewliwie i tak ze wszystkiej duszy,
11638     4, 42|            duszy, jaże mu łzy pociekły, i obejmując Jezusowe nóżki
11639     4, 42|          ślepiami w Jego twarz umęczoną i świętą:~- Dopomóż, Jezu
11640     4, 42|                  to już na mszę dam abo i na dwie! Świec nakupię,
11641     4, 42|               baldach sprawię! - prosił i przyobiecywał, serdecznie
11642     4, 42|                ucałował pokornie ziemię i wstał wielce skrzepiony
11643     4, 42|                 wstał wielce skrzepiony i dufny w siebie.~I mocnym
11644     4, 42|            skrzepiony i dufny w siebie.~I mocnym się poczuł, i gotowym
11645     4, 42|            siebie.~I mocnym się poczuł, i gotowym już na wszystko,
11646     4, 42|                gotowym już na wszystko, i tak dobrej myśle, że ująwszy
11647     4, 42|                 po cegielni, szutrowisk i kamionek obrosłych cierniami.
11648     4, 42|                 Dziewanny, psi rumianek i końskie szczawie bujnie
11649     4, 42|                jałowców, zaś po dołkach i młakach sitowia i trzciny
11650     4, 42|               dołkach i młakach sitowia i trzciny burzyły się kiej
11651     4, 42|                 sam raz la mnie! Uredzę i takiej!~I Mateusz go odwodził,
11652     4, 42|               la mnie! Uredzę i takiej!~I Mateusz go odwodził, ze
11653     4, 42|                się jej człowiek dołoży!~I wziął ją, bo dziedzic sprzedał
11654     4, 42|              sześćdziesiąt rubli morgę, i jeszcze przyobiecał pomoc
11655     4, 42|             przyobiecał pomoc w drzewie i różnościach.~- Hale, co
11656     4, 42|        oblatując ją rozgorzałymi oczyma i złożywszy taczki na miedzy
11657     4, 42|              gałęziami.~Chodził z wolna i w takiej cichej a głębokiej
11658     4, 42|               serce biło mu kiej młotem i gardziel zatykało. Chodził
11659     4, 42|            głowie po porządku, co robić i od czego zaczynać. Przecież
11660     4, 42|              się tak był sprężył w mocy i srogiej ochocie, jako ten
11661     4, 42|             wilk, gdy przychwyci barana i dorwie się żywego mięsa. ~
11662     4, 42|               dorwie się żywego mięsa. ~I obszedłszy całe pole jął
11663     4, 42|               najlepsze, wieś naprzeciw i bór pod bokiem, łacniej
11664     4, 42|                 łacniej będzie o drzewo i ciszej na zimę - rozważał
11665     4, 42|               ciszej na zimę - rozważał i oznaczywszy kamieniami cztery
11666     4, 42|         ściepnął kożuch, przeżegnał się i splunąwszy w garście wziął
11667     4, 42|               turkotały po drogach wozy i niesły się przeróżne głosy
11668     4, 42|            przecierał oczy zalane potem i znowu przypinał się do ziemi
11669     4, 42|         wyważania wielgachnego kamienia i prawił:~- Wyleżałeś się,
11670     4, 42|           kamionek odwiecznych rzekł:~- I was ruszę, ciężko gnieść
11671     4, 42|                Nikto mi cię nie wydrze!~I współczując tej biedocie
11672     4, 42|   zachwaszczonej, płonej, nieurodzajnej i opuszczonej, dodawał pieszczotliwie
11673     4, 42|                  że rodzić będziesz jak i drugie. Nie bój się, dogodzę
11674     4, 42|            Słońce się podniesło na pola i zaświeciło mu prosto w oczy.~-
11675     4, 42|                    Na gorąc znowu idzie i susze - dodał, bo wynosiło
11676     4, 42|    rozczerwienione.~Pokrótce ozwała się i sygnaturka na kościele,
11677     4, 42|                nie - westchnął smutnie.~I na podleskich rolach zaroiło
11678     4, 42|              się od ludzi, stawali, jak i on, do roboty na co dopiero
11679     4, 42|           roboty.~Grzela poradził mu to i owo i wrócił do swojego,
11680     4, 42|             Grzela poradził mu to i owo i wrócił do swojego, a po
11681     4, 42|            swojego, a po nim zachodziły i drugie, kto z dobrym słowem,
11682     4, 42|                 jeno wykurzyć papierosa i zębów naszczerzyć, ale Szymek,
11683     4, 42|               Pryczka:~- Robiłbyś swoje i drugim nie przeszkadzał!
11684     4, 42|                Świątki se juchy robią !~I ostał sam, bo go już omijali.~
11685     4, 42|                świat ślepiącą jasnością i żarem, wiater się był kajś
11686     4, 42|              rzekł jakby przeciw słońcu i dojrzawszy Nastusię ze śniadaniem
11687     4, 42|              urodzi na takich zdziarach i mokradłach!~- Wszystko się
11688     4, 42|                się urodzi, obaczysz, co i pszenicę miała będziesz
11689     4, 42|                  Nastuś! Gront jest, to i łacniej przeczekać, dyć
11690     4, 42|                O wszyćkim deliberowałem i wszyćkiemu najdę zaradę! -
11691     4, 42|             dwojaki, przeciągnął koście i powiódł ją pokazując i tłumacząc.~-
11692     4, 42|           koście i powiódł ją pokazując i tłumacząc.~- W tym miejscu
11693     4, 42|             kiej jaskółka!~- A z drzewa i gałęzi, i z gliny, i z piasku,
11694     4, 42|                    A z drzewa i gałęzi, i z gliny, i z piasku, i z
11695     4, 42|             drzewa i gałęzi, i z gliny, i z piasku, i z czego się
11696     4, 42|                  i z gliny, i z piasku, i z czego się jeno da, bele
11697     4, 42|            sprowadzić na przezimowanie, i sama się ochfiarowała dać
11698     4, 42|          wyrychtuję ci taką chałupę, że i okno będzie, i komin, i
11699     4, 42|              chałupę, że i okno będzie, i komin, i wszyćko, co ino
11700     4, 42|                 i okno będzie, i komin, i wszyćko, co ino potrza.
11701     4, 42|       posmutniała, wielce się sfrasował i kiej przysiedli pod żytem,
11702     4, 42|               Nastuś? Jakże, wygnała me i na ciebie pomstuje.~- Mój
11703     4, 42|              strach pomyśleć. ~- Będzie i krowa, Nastuś, będzie, jużem
11704     4, 42|             głaskał po głowinie, ale że i jemu robiło się żałośnie,
11705     4, 42|               na nogi, chycił za łopatę i krzyknął jakby srodze zgniewany.~-
11706     4, 42|                 Rozgniewał się na dobre i bierąc się do roboty rzekł
11707     4, 42|             rzekł twardo:~- Masz buczeć i pleść bele co, to lepiej
11708     4, 42|                 się przygarnąć do niego i udobruchać, ale ją odepchnął.~-
11709     4, 42|            gadanie, że odeszła spokojna i nawet wesoła.~- Loboga!
11710     4, 42|             nawet wesoła.~- Loboga! Dyć i kobieta człowiek, a po człowieczemu
11711     4, 42|            śmiech, to płacz, to złoście i wyrzekania ! Loboga !~Mamrotał
11712     4, 42|              zapomniał o całym świecie.~I już tak pracował dzień w
11713     4, 42|             pierwszym świcie się zrywał i wracał późnym wieczorem,
11714     4, 42|             Zrazu zaglądał do niego ten i ów, ale że nierad był pogwarom,
11715     4, 42|                 niemu.~Jędrzych powoził i już z dala krzyczał wesoło:~-
11716     4, 42|          całkiem do ciebie przystanę.~- I sameś to umyślił mi pomagać?~-
11717     4, 42|                 się bojał, pilnowali me i zrazu Jagusia też odradzała -
11718     4, 42|              obiecał przyjechać jeszcze i nazajutrz.~I przyjechał
11719     4, 42|         przyjechać jeszcze i nazajutrz.~I przyjechał równo ze słońcem,
11720     4, 42|              Silne piekło ci zrobili?~- I... ślepi, to im niełacno
11721     4, 42|           kobiety! - westchnął żałośnie i wzbronił mu więcej przyjeżdżać.~-
11722     4, 42|                mi później przy siewach.~I znowu ostał sam, i robił
11723     4, 42|             siewach.~I znowu ostał sam, i robił niestrudzenie kiej
11724     4, 42|          pożodze, pola robiły się puste i głuche, gdyż nie sposób
11725     4, 42|              żywy ogień lał się z nieba i słońce wyżerało ślepie.
11726     4, 42|               siejąc nieubłaganie ogień i posuchę. ~A i Szymek co
11727     4, 42|        nieubłaganie ogień i posuchę. ~A i Szymek co dnia jednako stawał
11728     4, 42|                zwlókł się był z barłogu i przybrawszy się odświętnie
11729     4, 42|                osoby, często dokładając i bacząc na każde skinienie,
11730     4, 42|            popuścił, kości rozprostował i huknął wesoło:~- Bóg zapłać,
11731     4, 42|                 się ździebko poweselić!~I ruszył z Nastusią do karczmy,
11732     4, 42|            gorzałkę stawiał bez wołania i gospodarzem przezywał, z
11733     4, 42|               Szymek niemało się puszył i podpiwszy se galancie, darł
11734     4, 42|             darł się między najpierwsze i swoje o wszyćkim powiedał.~
11735     4, 42|         powiedał.~W karczmie było ludno i muzyka przygrywała la większej
11736     4, 42|                powiedli się do alkierza i musi co se niezgorzej używali,
11737     4, 42|                  zakręciły się pary, to i Szymek ułapił wpół Nastusię,
11738     4, 42|            wysforował się na pierwszego i najgłośniej krzykał, najzapamiętalej
11739     4, 42|            podłogę, najostrzej zawracał i toczył się bujnie, wesoło,
11740     4, 42|               Ale kiej przetańcował raz i drugi, dał się kobietom
11741     4, 42|              kobietom wywieść z karczmy i już galancie przetrzeźwiony
11742     4, 42|                przylazła też Jagustynka i tak se wraz pogadywali,
11743     4, 42|       pogadywali, bo chociaż późno było i Szymek zbierał się do powrotu,
11744     4, 42|               do Nastki się przygarniał i czegoś wzdychał, jaże matka
11745     4, 42|              przycapił ją kajś w sadzie i nie popuszczając z garści,
11746     4, 42|          popuszczając z garści, całował i skamlał:~- Wygonisz me to,
11747     4, 42|                już bym to dawno zrobił!~I pogwizdując leciał na wieś
11748     4, 42|              stanął na robotę jak zawdy i pracował niestrudzenie,
11749     4, 42|             popuszczę - bełkotał gorąco i zazierając jej w oczy dodał
11750     4, 42|                we łbie! - odepchnęła go i zapłoniona uciekła, gdyż
11751     4, 42|              skrzypki ściskał pod pachą i pochwaliwszy Boga rozpytywał
11752     4, 42|                tego, co to już dokonał, i z nagła oniemiał i ślepie
11753     4, 42|             dokonał, i z nagła oniemiał i ślepie wybałuszył, bo pan
11754     4, 42|                odłożył, kapotę ściepnął i zabrał się do przerabiania
11755     4, 42|             Szymek jaże łopatę wypuścił i gębę rozdziawił.~- Czegóż
11756     4, 42|                 nie poradzę? Zobaczysz.~I robili już we dwóch, wprawdzie
11757     4, 42|            stary wielkiej mocy nie miał i chłopskiej robocie był niezwyczajny,
11758     4, 42|             praca szła znacznie prędzej i składniej. Juści, co Szymek
11759     4, 42|             Jacek jeno się prześmiechał i jął pogadywać o takich różnościach
11760     4, 42|          pogadywać o takich różnościach i takie cudeńka prawił o świecie,
11761     4, 42|                    Drugi mądrze powieda i głupio robi! Juści, żeby
11762     4, 42|        człowieka nie naleźć na świecie.~I był mu niezmiernie wdzięczny
11763     4, 42|             myślał z głębokim uważaniem i wdzięcznością, bo przy jego
11764     4, 42|            sielnie, drugich poganiając, i kiej skończyli w sobotę
11765     4, 42|               wiechę zatknął na kominie i poleciał do swojej roboty.~
11766     4, 42|          wybielał izbę a uprzątał wióry i śmiecie, zaś pan Jacek przybrał
11767     4, 42|                skrzypki wziął pod pachę i rzekł ze śmiechem:~- Gniazdko
11768     4, 42|              komorne - fajeczkę zapalił i polazł w stronę lasu.~A
11769     4, 42|             przeciągał strudzone koście i patrzył na chałupę z niespodziewaną
11770     4, 42|                 Juści, co moja! - gadał i jakby nie wierząc oczom
11771     4, 42|                 ścian, obchodził dokoła i zaglądał przez okno wciągając
11772     4, 42|            lubością skisły zapach wapna i surowej gliny, że dopiero
11773     4, 42|                wiedziały o ślubie, więc i Dominikowej doniesła któraś
11774     4, 42|           niczemu, łaziła jeno milcząca i tak chmurna, co Jędrzych
11775     4, 42|                    pogroziła ze złością i kiej chłopak wziął się przybierać
11776     4, 42|                bez śpiewań, bez krzyków i bez muzyki. Ślub się też
11777     4, 42|              Szymek bzdyczył się czegoś i hardo, zaczepliwie patrzył
11778     4, 42|             zaczepliwie patrzył w ludzi i po pustym kościele. Szczęściem,
11779     4, 42|          skocznie, jaże nogi zadrygały, i stało się jakoś raźniej
11780     4, 42|                 stało się jakoś raźniej i weselej na duszach.~Jaguś
11781     4, 42|              było się wydzierać za dnia i po trzeźwemu.~Szymek cięgiem
11782     4, 42|                  bo jutro zapłaczesz! - i gonił ślepiami kieliszek.~
11783     4, 42|                kieliszek.~Co prawda, to i ochoty wielkiej nie było,
11784     4, 42|               ochoty wielkiej nie było, i na większą zabawę się nie
11785     4, 42|           niejedni, podjadłszy ździebko i posiedziawszy obyczajnie
11786     4, 42|                jakiś, gdy słońce zaszło i niebo stanęło w ogniach
11787     4, 42|           stowarzyszał, w oczy zazierał i z cicha, gorąco cosik prawił,
11788     4, 42|                 lubią brzuchów trząchać i suchymi ozorami mleć.~Że
11789     4, 42|                 żałośliwie, nos ucierał i ogłupiałymi oczami spozierał
11790     4, 42|             zarówno, jeden czy więcej. ~I wygadywała takie trefności,
11791     4, 42|             jaże uszy więdły, zaś kiedy i Jambroż dorwał się kieliszka
11792     4, 42|            Jambroż dorwał się kieliszka i jął po swojemu gębę rozpuszczać,
11793     4, 42|              Kłęba, skrzynie a pościele i statki upakował na wozie,
11794     4, 42|           przeżegnał się, konia śmignął i ruszył, a pobok szli odprowadzający.~
11795     4, 42|              pobok szli odprowadzający.~I wiedli się w milczeniu,
11796     4, 42|          stanęły w roziskrzanych rosach i ptasich śpiewaniach, zaruchały
11797     4, 42|             zaruchały się ciężkie kłosy i wszystkim światem buchnęła
11798     4, 42|                 wionął z każdego źdźbła i unosił się wraz ku niebu
11799     4, 42|            wybojach, zagwizdał zuchwale i hardo potoczył ślepiami.~
11800     4, 42|                Nie bucz, głupia! Drugie i tyla nie mają! Jeszcze ci
11801     4, 42|                 że był wielce strudzony i nieco napity, uwalił się
11802     4, 42|            uwalił się w kącie na słomie i wnet zachrapał, a ona zasiadła
11803     4, 42|                 ona zasiadła pod ścianą i popłakiwała spozierając
11804     4, 42|                 Lipiec, widne ze sadów.~I nieraz jeszcze płakała na
11805     4, 42|            Kłębowa z kokoszką pod pachą i stadem kurczątek w koszyku
11806     4, 42|              stadem kurczątek w koszyku i snadź dobry zrobiła początek,
11807     4, 42|               niezgorszy kawał słoniny.~I nanieśli jej tyla, że mogło
11808     4, 42|            przywiódł im swojego Kruczka i uwiązawszy go pod chałupą
11809     4, 42|               skrzywiła się wzgardliwie i rzekła:~- W przypołudnie
11810     4, 43|                 to zarówno, ale trza by i mnie co ponieść - szepnęła
11811     4, 43|               wziąć prosię na postronek i pognać do Nastusi, gdyż
11812     4, 43|          chałupy spuchnięta, w gorączce i cała obwalona krostami,
11813     4, 43|                 krosty padną na wątpia.~I leżała samotnie w przyćmionej
11814     4, 43|        przyćmionej izbie pojękując jeno i skarżąc się cichuśko, że
11815     4, 43|                 podetknęła chorej jagód i wzięła się do wygniatania
11816     4, 43|               świeżym niesolonym masłem i samymi żółtkami, obwaliła
11817     4, 43|                obwaliła nią grubo twarz i szyję Józki, a na to nakładła
11818     4, 43|                wysuszonym rozchodnikiem i przywiązawszy jej ręce do
11819     4, 43|                zasłuchana w brzęki much i w ten dziwny szum, co się
11820     4, 43|               domowych zaglądał do niej i odchodził bez słowa, to
11821     4, 43|                  a ona próżno się zrywa i dosięgnąć ich nie poredzi,
11822     4, 43|            prześmiewał!~- Prawdę mówię! I kazała pedzieć, co jutro
11823     4, 43|               się nagle rzucać na łóżku i trwożnie wołać:~- Odpędź
11824     4, 43|            odpędź! Basiuchny! Baś! Baś!~I jakby zasnęła, tak leżała
11825     4, 43|              kazała mu bliżej przysiąść i szeptem rozpowiadała:~-
11826     4, 43|              Nastusi, ale na złość pódę i przybierę się w modry gorset
11827     4, 43|            przybierę się w modry gorset i w tę kieckę, com to w niej
11828     4, 43|           tańcowała! - przymilkła nagle i zasnęła, zaś Witek już całymi
11829     4, 43|                  gałęzią bronił od much i wody podawał, czuwając nad
11830     4, 43|                 się chłopakowi za lasem i swawolą, ale tak go strasznie
11831     4, 43|                był jej nieba przychylić i cięgiem jeno przemyśliwał,
11832     4, 43|        przemyśliwał, czym by ją zabawić i przywieść do śmiechu.~Któregoś
11833     4, 43|                  jęknęła unosząc głowę.~I gdy odwiązał jej ręce, wzięła
11834     4, 43|              dłonie cisnąc je do twarzy i oczów.~- Tak się w nich
11835     4, 43|                 Witek!~- Sam wytropiłem i będę to puszczał - bronił
11836     4, 43|              przyniósł młodego zajączka i trzymając go za uszy posadził
11837     4, 43|                 dzieciątko, a głaszcząc i, upieszczając, ale zając
11838     4, 43|                beknął jakby rozdzierany i wyrwał się z rąk, skoczył
11839     4, 43|             wrzaskiem, buchnął na ganek i przez Łapę drzemiącego w
11840     4, 43|               przyniesę ci co drugiego.~I znosił, co jeno mógł: to
11841     4, 43|               spominając już, co jabłek i gruszek nanosił tyla, ile
11842     4, 43|          patrzała, jakby nie miarkując, i odwracała się znużona i
11843     4, 43|                 i odwracała się znużona i niechętna.~- Nie chcę, przynieś
11844     4, 43|              matyjasiła odwracając oczy i nawet nie patrząc na boćka,
11845     4, 43|              kuł po wszystkich garnkach i na darmo przyczajał się
11846     4, 43|          oswojona czy co?~- Skrzydła ma i kulasy spętane, a ślepie
11847     4, 43|             żołna wciąż była nieruchoma i smutna, nie chciała jeść
11848     4, 43|                smutna, nie chciała jeść i zdechła ku wielkiemu strapieniu
11849     4, 43|                 strapieniu całego domu.~I tak im schodziły dnie.~A
11850     4, 43|             ochłody, szły bowiem duszne i nagrzane, że nawet w sadach
11851     4, 43|               głodne wracało z paśników i ryczało w oborach, ziemniaki
11852     4, 43|            zawiązały się kieby orzeszki i tak ostały, przypalone owsy
11853     4, 43|              niebo wciąż było bez chmur i całe jakby w szklanej, białawej
11854     4, 43|                słońce zachodziło czyste i by najlżejszym obłoczkiem
11855     4, 43|               tartak nie mógł już robić i młyn również stał zawarty
11856     4, 43|                A modlili się tak gorąco i ze wszystkiego serca, co
11857     4, 43|                ze wszystkiego serca, co i kamień by się ulitował.~
11858     4, 43|                 kamień by się ulitował.~I snadź Pan Jezus pofolgował
11859     4, 43|                 gorąco, znojnie, duszno i parno, jaże ptactwo padało
11860     4, 43|              przyćmiło się nagle słońce i zmętniało, kieby weń kto
11861     4, 43|             opuszczając się coraz niżej i groźniej.~Strach wionął,
11862     4, 43|             wionął, wszystko przycichło i stanęło w przytajonym dygocie.~
11863     4, 43|               piasku, ściemniało raptem i na niebie zaroiły się roje
11864     4, 43|        zamigotał ognistymi postronkami; i pierwszy piorun trzasnął
11865     4, 43|           zgasło, uczynił się dziki mąt i rozszalała się taka zawierucha,
11866     4, 43|               po niebie, szumiała ulewa i jęczały wichry i drzewa.~
11867     4, 43|         szumiała ulewa i jęczały wichry i drzewa.~Pioruny już biły
11868     4, 43|              drugim, jaże oczy ślepiło, i spadała ulewa, że świata
11869     4, 43|          godzinę, aż zboża się pokładły i drogami pociekły całe rzeki
11870     4, 43|                a co przestało na chwilę i zaczynało się wyjaśniać,
11871     4, 43|             pędziło po zmarzłej grudzi, i nowy deszcz lał jak z cebra.~
11872     4, 43|           trwogą wyzierano na świat, tu i owdzie już pozapalano lampki
11873     4, 43|                 prawie do cna uspokoiło i padał deszcz coraz drobniejszy,
11874     4, 43|               Buchnęły płomienie a dymy i w mig cała stodoła stanęła
11875     4, 43|            zerwał się strachliwy wrzask i kto jeno mógł, leciał do
11876     4, 43|            szczap, to Antek z Mateuszem i drugie bronili jeno zawzięcie
11877     4, 43|              zawzięcie Kozłowej chałupy i inszych budynków; szczęściem,
11878     4, 43|       szczęściem, co nie brakowało wody i błota na drodze, bo już
11879     4, 43|              dachy zaczynały się kurzyć i gęsto leciały skry na najbliższe
11880     4, 43|                minęło niebezpieczeństwo i zaczynali się rozchodzić,
11881     4, 43|          przysunęła się do niej Kozłowa i ująwszy się pod boki zakrzyczała
11882     4, 43|          wójtowa, dał! Za moją krzywdę!~I byłoby doszło do bitki,
11883     4, 43|              Antek zdążył je rozdzielić i tak przy tym skrzyczał Kozłową,
11884     4, 43|            błotem dymiące się zgliszcza i porozchodzili się do domów,
11885     4, 43|                  na resztę machnął ręką i poszedł.~Burza się już przetoczyła
11886     4, 43|                 już przetoczyła na bory i lasy, pokazało się słońce,
11887     4, 43|            ptaki, powietrze było rzeźwe i chłodnawe, ludzie zaś wychodzili
11888     4, 43|               wychodzili spuszczać wody i równać wyrwy.~Antek prawie
11889     4, 43|               Jagusię, szła z koszykiem i motyczką, pozdrowił ją skwapnie,
11890     4, 43|             spojrzała wilczymi ślepiami i przeszła bez słowa.~- Cie,
11891     4, 43|            harna! - mruknął rozgniewany i spostrzegłszy Józkę w opłotkach
11892     4, 43|               się już podgoiły galancie i przyschły, nie ostawiając
11893     4, 43|                 na wielki rozchód masła i jajek.~I leżała se tak dobrzejąc
11894     4, 43|           wielki rozchód masła i jajek.~I leżała se tak dobrzejąc
11895     4, 43|                se tak dobrzejąc z wolna i prawie samiutka dnie całe,
11896     4, 43|             Jagata rozpowiedziała jedno i to samo: jako z pewnością
11897     4, 43|               we żniwa w Kłębowej izbie i po gospodarsku; a głównie
11898     4, 43|             Łapą nieodstępnie warującym i z boćkiem, któren przychodził
11899     4, 43|                 przychodził na wołanie, i z ptakami, co się były zlatywały
11900     4, 43|          zdrowie! - zawołała przez płot i zniknęła.~Leciała do brata
11901     4, 43|               stawiał jakąś przybudówkę i sielnie gwizdał.~- Macie
11902     4, 43|                to się złapiesz za głowę i nie dasz wiary! A to wczoraj
11903     4, 43|                 sobie, pędzą na paśniki i świnia jakaś podeszła wytrzeć
11904     4, 43|                z błota. Przyłożyłam się i jeszczek nie usnęłam, a
11905     4, 43|                nią, wymiona ma wezbrane i wyciąga do mnie gębulę.
11906     4, 43|               żywa krowa stoi, porykuje i liże me po palcach. Juści,
11907     4, 43|           wzięła. Ale przeszło południe i nikto po nią nie przyszedł,
11908     4, 43|             Przeszedł wieczór, przeszła i noc, rozpytywałam się na
11909     4, 43|                jakaś złodziejska sprawa i lepiej krowę zaprowadzić
11910     4, 43|           przypołudnie przychodzi Rocho i mówi:~- Poczciwaś i potrzebnicka,
11911     4, 43|               Rocho i mówi:~- Poczciwaś i potrzebnicka, to cię Pan
11912     4, 43|               uwierzy.~Ośmiał się na to i na odchodnym powieda:~-
11913     4, 43|              Stachowi drzewa na chałupę i tyla wspomaga!~- Święty
11914     4, 43|          szeptała obejmując ją za szyję i całując po gębule, jaże
11915     4, 43|                chałupie był popychadłem i pomiatał nim, kto jeno chciał,
11916     4, 43|           przemyślnie, nosił się godnie i prawił kieby mądrala.~-
11917     4, 43|             taki poczciwy, taki zmyślny i taki robotny, że chyba drugiego
11918     4, 43|              dziedzica za nasz grunt, a i w niejednym nas wspomógł.~-
11919     4, 43|              wiary.~Wróciły pod chałupę i Jagusia wysupławszy z chusteczki
11920     4, 43|              wybuchnął Szymek tak nagle i z taką zapamiętałością,
11921     4, 43|                 srodze zadumana, smutna i jakaś roztęskniona.~- A
11922     4, 43|             siostry, ale zawrócił z nią i uważnie słuchał rozpowiadania
11923     4, 43|               duszno też na tym świecie i ciasno - rzekł jakby do
11924     4, 43|                jako mu się mierzi życie i wieś, i wszystko, i że pewnikiem
11925     4, 43|                się mierzi życie i wieś, i wszystko, i że pewnikiem
11926     4, 43|               życie i wieś, i wszystko, i że pewnikiem pójdzie we
11927     4, 43|         odwróciła głowę niechętna jakoś i wraz pomieszana.~- Spytaj
11928     4, 43|                jak odmówi! Wstyd będzie i zgryzota.~- To poślesz z
11929     4, 43|                to każda jednako pachnie i z każdą rad by przyjść do
11930     4, 43|               ktosik ją objął znienacka i przyciskał.~- Nie ucieczesz
11931     4, 43|                  to wam ślepie wydrapię i takiego narobię piekła,
11932     4, 43|               gościńca ci przywiozłem - i wtykał jej w ręce korale.~-
11933     4, 43|                   A to, żeście świńtuch i tyla! I ani ważcie się mnie
11934     4, 43|                 żeście świńtuch i tyla! I ani ważcie się mnie czepiać.~
11935     4, 43|                  Odbiegła go rozsrożona i kiej burza wpadła do chałupy,
11936     4, 43|               ale trzęsła się ze złości i nie mogąc się uspokoić,
11937     4, 43|       usłyszenia dzisiaj czegoś nowego.~I pokrótce zajarzyły się w
11938     4, 43|                  cała stanęła w ogniach i dygocie, że posiedziawszy
11939     4, 43|                łzy pociekły jej z oczów i tak się w niej rozśpiewała
11940     4, 43|                że chciało się jej śmiać i krzyczeć, i kajś lecieć,
11941     4, 43|               się jej śmiać i krzyczeć, i kajś lecieć, i całować te
11942     4, 43|                krzyczeć, i kajś lecieć, i całować te drzewa, i tulić
11943     4, 43|            lecieć, i całować te drzewa, i tulić się do tych pól pośpionych
11944     4, 43|            porywając się nagle jak ptak i leciała, porwana wszystką
11945     4, 43|                 wszystką mocą oczekiwań i tęsknic, jakoby naprzeciw
11946     4, 43|            jakoby naprzeciw doli swojej i nieopowiedzianemu szczęściu.~
11947     4, 43|               się zebrało sporo narodu, i poszła do domu czekać tego
11948     4, 43|               do domu czekać tego jutra i śnić o Jasiowym powrocie.~
11949     4, 43|                  podniesła się cichuśko i przyokrywszy się w zapaskę
11950     4, 43|               jeszcze po jednej stronie i niekiedy szły stamtąd ściszone
11951     4, 43|                 wodzie odblaski światła i zapomniała o wszystkim grążąc
11952     4, 43|         wszystkim grążąc się w mgławych i rozmigotanych dumaniach,
11953     4, 43|                 oprzędły kiej pajęczyny i wraz poniesły w jakiś cichy
11954     4, 43|                 gwiazdy świeciły wysoko i niekiej spadała któraś z
11955     4, 43|                 któraś z taką chyżością i tak gdzieś strasznie daleko,
11956     4, 43|              dech w piersiach zapierało i mróz przechodził kości;
11957     4, 43|             upalny, rozpachniony wzdych i przejmował serce, jaże się
11958     4, 43|                 w dumaniu jeno wszystka i w czuciu niewypowiedzianej
11959     4, 43|               jak pęd, któren się pręży i wzbiera w sobie... a noc
11960     4, 43|                 stąpała przez nią cicho i ostrożnie, jakby nie chcąc
11961     4, 43|            Borynów cięgiem się świeciło i na drodze stróżował czujnie
11962     4, 43|               którzy trzymali z Antkiem i Grzelą:~- Rocho, siedzący
11963     4, 43|                 powiedzieć naczelnikowi i jak głosować.~Długo w noc
11964     4, 43|             końcu zgodzili się na jedno i nim zaświtało, rozeszli
11965     4, 43|               cna zagubiona w dumaniach i nocy, siedziała ślepa i
11966     4, 43|                 i nocy, siedziała ślepa i głucha na wszystko, szepcąc
11967     4, 43|                 Przyjedzie, przyjedzie!~I kłoniła się bezwolnie, jakby
11968     4, 44|                czynił się coraz większy i naród już się wszystek zgromadził
11969     4, 44|                po raz wychodził na próg i przysłoniwszy dłonią oczy
11970     4, 44|              wolna jakiś zapóźniony wóz i kajś niekaj między drzewami
11971     4, 44|             oparzony, wyglądał na drogę i coraz głośniej przynaglał
11972     4, 44|              chłopów zasypujących wyrwy i doły na placu przed kancelarią. ~-
11973     4, 44|                   zakrzyczał srogo wójt i poleciał wyjrzeć ze smętarza,
11974     4, 44|          kamiennego ogrodzenia na dachy i drogę wiodącą przez wieś.~
11975     4, 44|               kaj cięgiem ktoś wchodził i wychodził, że to pisarz
11976     4, 44|             składkę na sąd albo jeszcze i coś lepszego Juści, co ta
11977     4, 44|             płacić, kiej niejednemu już i na sól nie starczyło, to
11978     4, 44|                 całował, zaś poniektóry i tę ostatnią złotówczynę
11979     4, 44|              pisarza chytra była sztuka i przemądrzała, łupił też
11980     4, 44|                co znajomszych na stronę i radził im niby to z przyjacielstwa:~-
11981     4, 44|           naczelnik może się rozgniewać i gotów wam jeszcze popsuć
11982     4, 44|              przechodzić z kupy do kupy i stowarzyszać wedle upodoby,
11983     4, 44|          chroniło się w cieniu smętarza i przywozach.~Głównie cisnęli
11984     4, 44|              już niejeden ledwie zipiał i w piwie szedł szukać ochłody.
11985     4, 44|            szedł szukać ochłody. Bez to i karczma była przepełniona,
11986     4, 44|              karczma była przepełniona, i pod drzewami stali kupami
11987     4, 44|            stali kupami gwarząc z cicha i deliberując nad ową nowiną,
11988     4, 44|            pilne baczenie na kancelarię i na pisarzowe mieszkanie
11989     4, 44|                stronie domu, kaj rwetes i krętanina były coraz większe.~
11990     4, 44|              wytykała oknem spaśną gębę i krzyczała:~- Śpiesz się,
11991     4, 44|             przez pokoje, jaże dudniało i brzęczały szyby, jakieś
11992     4, 44|              rozpierzchające po zbożach i drodze.~- Widzi mi się,
11993     4, 44|                że ni pomiarkować, kiedy i którędy.~Przycichli jednak
11994     4, 44|            zawołał Grzela, wójtów brat, i odszedł na stronę, kaj stał
11995     4, 44|               stał Antek, Mateusz, Kłąb i Stacho Płoszka, poredziwszy
11996     4, 44|            karczmy, gadał krótko, mocno i jakoby przykazująco, zaś
11997     4, 44|                urzędami zawdy trzymają, i szkoły nie uchwalać.~Naród
11998     4, 44|                serca trafiał Antek, ale i strach było się przeciwić
11999     4, 44|                 bogatszych, ale młynarz i co najpierwsi z drugich
12000     4, 44|          rozmysłem na oczach strażników i pisarza.~Podszedł do nich