Tom, Rozdzial

  1     1, 2 |    Skończył wrychle jeść i wstał, bych się nieco przyogarnąć, ale
  2     1, 5 |         to samo, że tak być musi, bych porządek na świecie był.
  3     1, 5 |      cięgiem oganiać i stróżować, bych pod wozy nie wpadły; jenszy
  4     1, 8 |          do nich z nowiną bieżyć, bych w pierwszej złości czego
  5     1, 9 |        kusztykał Kuba z Witkiem - bych już tych świątków zażyć
  6     1, 10|        ciszej - jako ten pacierz, bych go nie zapomnąć.~W kuźni
  7     1, 10|       obelgi z rzadka odpowiadał, bych ino dziwowiska la sąsiadów
  8     1, 11|       bele kim się nie zadawać... bych cię znowu na ozory nie wzięli...
  9     1, 11|          się do kieliszków brali, bych wesela rzetelnie zażyć.~
 10     1, 11|           cicha piosneczki różne, bych się smaczniej jadło.~Pojadali
 11     1, 11|     zdarzy... Dyć wesele od tego, bych zawziętość stajała i braterstwo
 12     1, 11|        dobre twoje, dobre i moje, bych sprawiedliwość we wszystkim
 13     1, 11|    zarządziły zabawę w gry różne, bych prędzej chłopaków rozruchać.~
 14     1, 11|           sama im właziła w ręce, bych ino obtańcowywać koło.~I
 15     1, 11|       muzykantom złotówki rzucał, bych smyczków nie żałowali, bo
 16     1, 12|   umyślnie upiekła na przenosiny, bych się ojcu przypochlebić.~
 17     1, 12|      innego zarówno, a niewoliła, bych sobie nie żałowali; składnie
 18     2, 13|   kądzielą szły do kum a głównie, bych pomleć ozorami a nawyrzekać;
 19     2, 13|         zielonawym, grubym lodem, bych w świat popatrzeć.~Starszy
 20     2, 13|          kulasy po łokcie urobić, bych ino krowy nie sprzedać,
 21     2, 13|           ino krowy nie sprzedać, bych ino zwiesny doczekać, zimę
 22     2, 13|         się bojała gęby ozewrzeć, bych te żale nabrane w serce
 23     2, 13|          przewłóczył przez serce, bych jeszcze lepiej zapamiętać!~
 24     2, 13|          mu jest? - Zezuła trepy, bych go ino nie jątrzyć hałasem,
 25     2, 13|         ta kobieta, co żona tyla, bych chałupy pilnowała, jeść
 26     2, 18|          mu z oczów rad schodził, bych czego oberwać.~I w takiej
 27     2, 18|      powstrzymywał się, jak mógł, bych Rocho nie zmiarkował, co
 28     2, 19|          do niej nie przyznawali, bych ino przyjacielstwa z bogaczami
 29     2, 19|          to kupą poszli tańcować, bych się nieco otrzeźwić, juści,
 30     2, 20|            z tygodnia na tydzień, bych się ino zwiesny doczekać
 31     2, 22|     jeszcze rade dokładały swoje, bych więcej było do śmiechów
 32     2, 22|         dech nawet tając w sobie, bych ino nie przerwać tego różańca
 33     2, 22|           mu w one rany straszne, bych się barzej jątrzyły.~Jedno
 34     2, 22|        zapukała prosząc pokornie, bych ksiądz szedł pilno do chorego,
 35     2, 23|         świętej tajemnicy poczną, bych się potem stać zdumionym
 36     2, 23|     osłaniała ich noc i oprzędła, bych się stało, co przeznaczone...~ ~. . . . . . . . . . . .~ ~
 37     2, 24|   wczorajszym, a strzygąc uszami, bych czego nowego dosłyszeć.~
 38     2, 24|            ktosik je uprzedził.~- Bych Hance odnieść - gadały wybuchając
 39     2, 24|         go z chałupy i tak sprać, bych całe życie popamiętał!...
 40     2, 24|  rozpierzchła się na wsze strony, bych czasem nie pociągnęli do
 41     2, 24|       Kłębów i inszych znajomków, bych się przewiedzieć, co się
 42     2, 24|    trzepocze się, piuka żałośnie, bych go zratowali.~Płacz nią
 43     2, 24|           plótł, co ino wiedział, bych się jej przypochlebić.~W
 44     2, 24|         ją w sobie niby zarzewie, bych płomieniem buchnęło.~A do
 45     2, 24|           wyciągnął ręce i wołał, bych się strzegli takiego zbója,
 46     2, 24|           strzegli takiego zbója, bych się chronili przed takim,
 47     2, 24|         się chronili przed takim, bych dawali takiemu odprawę od
 48     2, 25|       każden krzepił a pocieszał, bych jeszcze jaką niedzielę wstrzymać
 49     2, 25|       wysiadywała w sąsiedztwach, bych jakoś ten dzień się przewlókł -
 50     2, 25|          do karczmy szli skamląc, bych ino na bórg dał tę szczyptę
 51     2, 25|            że jeno szukał okazji, bych na drugich wywrzeć z nawiązką
 52     2, 25|    przeschnie, słońce przygrzeje, bych można wyjść z pługiem; na
 53     2, 25|   kwiatuszek z podziwem głębokim, bych tę świętość największą,
 54     2, 25|          nowe, i tak ano w kółko, bych się jeno woli boskiej stało
 55     2, 25|     Dopiero stary Kłąb zarządził, bych sprawdzić tę nowinę, i nie
 56     2, 25|        wydawał i srogo stróżował, bych dobra nie marnowali, la
 57     2, 25|         domu, o robotach i o tym, bych staremu co nowego na złość
 58     2, 25|        znam ja cię dobrze i wiem, bych mnie powiesić chcieli, pierwsza
 59     2, 25|          byś troków nie żałowała, bych ubić kamieniami, pierwsza
 60     2, 25|         potrza, innego! rada byś, bych parobki za tobą ganiały
 61     2, 25| skrzykiwał gospodarzy i namawiał, bych całą gromadą do dwora teraz
 62     3, 26|          do krewniactwa.~- Zdrowi bych są? nie wiecie? - markotne
 63     3, 26|        już z umysłu przywalniała, bych jeno opóźnić sprawdzenie
 64     3, 27|           swoich miała frasunków, bych się jeszcze cudzym turbować!...~
 65     3, 28|   półkwaterki... Nie taka głupia, bych starego żałowała... - dorzuciła
 66     3, 28|          izbę.~- Czekałem na was, bych przedzwonić pałą po łbie
 67     3, 28|            A wy zawdy po swojemu, bych o północku w kieliszki zadzwonili,
 68     3, 28|          by i z grzychem pokumać, bych jeno sobie pofolgować i
 69     3, 28|          bliska i z taką mocą, że bych mogli, na śmierć by się
 70     3, 29|          z tym płonym skamłaniem, bych wypuścili niewinowatych.~
 71     3, 29|     człowiekiem powinien trzymać, bych i jemu na taki sam koniec
 72     3, 29|          porządku, jak to było.~- Bych jeno z tych wrzasków nie
 73     3, 29|          Cięgiem coś nowego!...~- Bych ino gorsze już nie przyszło!... -
 74     3, 29|      cudze biedy brał w serce, to bych mu na swoje mocy nie starczyło,
 75     3, 29|        sznurek.~Pobiegła przodem, bych jeszcze na odchodnym zajrzeć
 76     3, 29|           to do brata, a głównie, bych Szymkowi Dominikowej się
 77     3, 29|         już bowiem ostatnia pora, bych się zabierać do porządków
 78     3, 30|          kara rychło się skończy, bych jeno dufali w miłosierdzie
 79     3, 30|   dziedzic to ich więzi czy co?~- Bych się wstawił, to może by
 80     3, 30|          cisnąc głowę w poduszki, bych dzieci nie rozbudzić, a
 81     3, 30|       żelazną pajęczyną w oknach, bych się im na spacer nie zachciało.
 82     3, 30|      pasie wcięte kiej osy, batem bych je poprzecinał, że ani poznać,
 83     3, 30|          cisnąc się coraz barzej, bych lepiej dojrzeć, gdyż słońce
 84     3, 30|      wrzeszczeć i wyganiać ludzi, bych na pomoc lecieli dworowi.~
 85     3, 31|    utuliwszy żałoście zapraszała, bych się do jadła brali, gdyż
 86     3, 31|          Pietrka drzwi pozamykać, bych czego nie porwały.~Przed
 87     3, 31|            Trza stróżować w nocy, bych czego nie wyprowadzili.~-
 88     3, 31|    ściągać do wsi; śpieszyli się, bych jeszcze za widoku do dom
 89     3, 32|               Co wy?! w taką porę bych pomstowała! Człowiek jeno
 90     3, 32|         rozum swój powinien mieć, bych wiedzieć, co i jak... ~-
 91     3, 32|       Pleć, kiej ci ciepło, pleć, bych cię jeno matka nie posłyszeli!~
 92     3, 32|          pnia wyniosłego owinąć - bych rosnąć mogły i kwitnąć,
 93     3, 32|       chroniąc się księżych oczu, bych śmielej baraszkować.~Aż
 94     3, 32|      dychać w słodkim wzbieraniu, bych co ino przypadnie do rozwartego
 95     3, 32|            porwała się z miejsca, bych lecieć, ognie ją przejęły
 96     3, 32|           pytać o Antka - jeszcze bych się mogła wydać z męki przed
 97     3, 32|           kłótni, do bitki nawet, bych całą złość wywrzeć na drugiej.~
 98     3, 33|         przyginały. Mocowała się, bych nie poznali po niej, bych
 99     3, 33|         bych nie poznali po niej, bych zdzierżyć spokojnie tę wieść
100     3, 33|          weź lepiej na postronek, bych się ludzi nie czepiała! -
101     3, 33|   przepiła choćby całego cielaka, bych go jeno na zięcia przysposobić,
102     3, 33|       idąc, dłuższą drogę wybrał, bych se po drodze pożartować
103     3, 33|            Nie ślubował przeciek, bych się jej musiał trzymać jak
104     3, 33|     dzisia z listem do organisty, bych przeczytał. Powiadał mi
105     3, 33|     ojcowym litkupem je przedają. Bych jeno kupce się nalazły!
106     3, 33|         kokoszki po sadach gonią, bych je ponieść Żydowi na gorzałkę,
107     3, 33|        złotych mam na pochówek... bych to i ze mszą było... po
108     3, 33|        somsiedzkie, to o bele co, bych się jeno przyczepiać a kłyźnić,
109     3, 33|          to na poredy, a głównie, bych Jagusię wywołać i prowadzić
110     3, 33|       Jeszcze na to nie przyszło, bych zbójów puszczali! - odkrzykiwał
111     3, 33|         przyjacielstwa przyszedł, bych poredzić. Słuchała chodząc
112     3, 33|      przed nikim ani pary z gęby, bych się strażnicy nie zmiarkowali,
113     3, 34|  rozmysłem ją w mieście ostawili, bych nie przeszkadzała...~- Jezu,
114     3, 34|       wysypali się przed kościół, bych nieco ochłonąć pod drzewami,
115     3, 34|    Przysunęli się jeszcze bliżej, bych i słowa nie stracić, gdy
116     3, 34|    posobnie molestując i prosząc, bych poniechali, ale wszystko
117     3, 34|           przystał znowu do nich, bych go nie posądzili o co złego.~
118     3, 35|     radości Jagnę jęła zapraszać, bych razem poszły, ale Jagna
119     3, 35|          zanieść. Ksiądz pedział, bych przed nieszporami przyjść
120     3, 35|          na niej i przytrzymywać, bych chociaż twarz spaloną obwalić
121     3, 35|          a obaczycie! ~- Człowiek bych się wparł w ziemię kiej
122     3, 36|       trochę z garów zapraszając, bych se nie żałowali, ale całą
123     3, 36|         się zwierzyła przy udoju, bych wiedziały, jako ich gospodarz
124     3, 36|          głuchej a nieprzepartej, bych siać.~Szedł aż do krańca
125     3, 36|         przystając jeno niekiedy, bych odpocząć i kości rozciągnąć,
126     4, 37|  biadoliły. Posłuchajcie ano...~- Bych się waju tylachna ostało
127     4, 37|        Hanka przywiedła Mateusza, bych wziął miarę na trumnę.~-
128     4, 37|           tę ostatnią parę puści. Bych ci światłość wiekuista!
129     4, 37|           ci światłość wiekuista! Bych ci... - zaniesła się znowu.~
130     4, 37|           poszła jaże na przełaz, bych odmówić pacierze.~- I pomarli
131     4, 37|          ławą stała balia z wodą, bych przechładzać powietrze,
132     4, 37|         duszno, nie powiał wiater bych najlżejszy, że ni jeden
133     4, 37|         Hanka posłała za kowalem, bych szedł z nią do proboszcza
134     4, 37|      ostał jeno Jambroż i Jagata, bych już czuwać do rana.~I śpiewali
135     4, 37|   wyciągnąć i głowić się niemało, bych wszystkiemu wydolić, toteż
136     4, 37|          przypochlebiała stara.~- Bych jeno prędko powrócił - westchnęła
137     4, 37| skrzykiwały dzieuchy i chłopaków, bych lecieć za wieś, na wyżnie,
138     4, 37|            zaś Jagustynka tajnie, bych księża nie spostrzegli,
139     4, 37|           świata, człowieku?...~A bych ci kto raje dawał - opuścić
140     4, 37|        dawał - opuścić je musisz.~Bych ci kto wszystkie moce dawał -
141     4, 37|      dawał - śmierć ci je wydrze.~Bych ci kto rozum przyznał największy -
142     4, 37|          wrotnie, święty Pietrze, bych mnie ozgrzało choć ździebko
143     4, 37|          nie popuść, bo ci wydrą.~Bych najlepszą łąkę, a wypasą
144     4, 37|        łąkę, a wypasą i stratują.~Bych chociaż tę skibkę, a z cudzego
145     4, 37|           Tak se łaskę wypłakuje, bych ją nie wygnali z chałupy.~-
146     4, 37|        która nieustannie baczyła, bych której czego nie zbrakło;
147     4, 37|           ile że to już niejeden, bych sobie ulżyć, piosneczką
148     4, 38|       drugie też jęły cegły rwać, bych przywtórzyć, ale w porę
149     4, 38|          i zakrzyczała za nimi:~- Bych was wytracili co do jednego
150     4, 38|      Sikora, jaże go Kłąb trącał, bych zaprzestał.~I tak se społecznie
151     4, 38|   Szymkowych kudłów.~- Boże broń, bych się i do drugich nie dorwała...~
152     4, 38|     jęknęła przykucnąwszy za nim, bych się chronić od ludzkich
153     4, 38|         to w sadach i podwórzach, bych se podjeść i odpocząć.~Rozprażone
154     4, 38|            kto przyległ w cieniu, bych się przespać, to już chrapał,
155     4, 38|       kupować obrazki, a głównie, bych się napatrzyć do syta owym
156     4, 38|           i zaraz go przepędziła, bych Józce pomagał.~Do cna już
157     4, 38|    wciskała się w płot strwożona, bych jej nie dojrzał, ale on
158     4, 38|        czołgać tam, bliżej niego, bych chociaż tknąć ustami tych
159     4, 38|        tych jego białych rączków, bych jeno klęczeć przed nim a
160     4, 39|          miej ta oko na wszystko, bych znowu czego nie wynieśli
161     4, 39|           nie wzbraniacie córusi, bych cudzych chłopów nie zwodziła,
162     4, 39|     jadłem dwojaki pędziła Józkę, bych je prędzej poniesła w pole.~
163     4, 39|       Hanka musiała ją skrzyczeć, bych dała spokój, bo Jaguś jakby
164     4, 39|        wyrzekła grożąc pięścią:~- Bych cię nie minęło co najgorsze!~
165     4, 39|        juchy, strach im słońca. A bych była kiej Magda z karczmy
166     4, 40|       ochfiarowałam na Janielską, bych jeno powrócił. Wójt obiecował
167     4, 40|      mówiła Jagustynka.~- Ani ja! Bych się jeno Antkowi nie zachciało
168     4, 40|     Wyniesła dzieci daleko w sad, bych czasem nie zakrzyczały.
169     4, 40|     będzie wziąć dobrze na rozum, bych nam nie wystroiła jakiego
170     4, 40|          jeszcze dokłada swojego, bych jeno tę zgodę przeprowadzić.~-
171     4, 41|     ździebko wystawioną w słońcu, bych prędzej rosły. Zwijała się
172     4, 41|            oklepując czubaty wóz, bych się nie roztrzęsał po drodze,
173     4, 41|          a kiej go już doganiała, bych zdzielić drewnem, poderwał
174     4, 41|        zdarła i poniesła do Żyda, bych się jeno najadły.~- To znowuj
175     4, 41|         ostro krzykał na kobiety, bych się prędzej ruchały! Tak
176     4, 41|        bronię! Jakże, pozwolę to, bych mi cudze świnie pyskały
177     4, 41|         to jak ten osieł: chcesz, bych ruszył naprzód, to ciągaj
178     4, 41|          chałupę. - A to powieda, bych kupić od dziedzica na Podlesiu
179     4, 41| deliberować nad tymi zamysłami.~- Bych się jeno dziedzic zgodził
180     4, 41|          jął prosić a molestować, bych z nim jechała we świat,
181     4, 43|        malowanie!~- A pilnuj się, bych cię w nos nie dziobnęła,
182     4, 44|      niemało pomagał bojając się, bych się czasem nie zachciało
183     4, 44|          Wójcie, a trza wykadzić, bych nie zwąchał, co to był za
184     4, 44|       szkole! A słuchajta pilnie, bych każden wyrozumiał, o co
185     4, 44|           jeno myślą dzień i noc, bych tylko narodowi przyjść z
186     4, 44|        narodowi przyjść z pomocą, bych go wspierać, oświecać i
187     4, 44|           niech przykażą świniom, bych zaśpiewały kiej skowronki! -
188     4, 45|       kole płota i pilnie bacząc, bych go z nagła nie obskoczyli.~
189     4, 45|           łupił ze skóry, a jeno, bych każden żył sprawiedliwie,
190     4, 45|         pusto... tknęło me cosik, bych zajrzeć pod gruszkę... patrzę...
191     4, 46|        was nie zawołam. A chybko, bych nie nadeszli...~Rocho zakręcił
192     4, 47|           i często przykre słowa, bych się jeno nie wydać ze swoją
193     4, 47|       spłacać Jędrzycha i Szymka, bych samemu ostać na gospodarce,
194     4, 47|    gospodynię patrzę.~Przykazała, bych ją w te skarby przystroili
195     4, 49|         nie śmiała się wypytywać, bych za wiele nie dołożyły. Przez
196     4, 49|         swoje, cybuchem dołożył i bych ustrzec przed tobą, wyprawili