Tom, Rozdzial

1501     1, 11|                   po wiek wieków. Amen!~- A cierpliwością i bramy piekielne
1502     1, 11|            pogwarzali, gęsto przepijając, a każdy wypowiadał, co miał
1503     1, 11|               dawno ością stało w grdyce! A najwięcej i najgłośniej
1504     1, 11|                 przygrywał na skrzypkach, a one śpiewały: ~Da powoli ,
1505     1, 11|           obłapiali się z przyjacielstwa, a niejeden już się potaczał
1506     1, 11|                   Kruchty pilnuj, dziadu, a do gospodarzy ci zasie -
1507     1, 11|                 kury odzywały się po wsi.~A w izbie tymczasem czyniono
1508     1, 11|           przyzbie z Dominikową siedział, a co starsi zalegli ławy i
1509     1, 11|                   wsi. Parob już wyrosły, a z otwartą gębą chodził,
1510     1, 11|         wszystkich dziewczyn się zalecał, a mocno głupawy, ale że to
1511     1, 11|                 mu to i nogi podstawiali, a Józia tak utrafnie kicała,
1512     1, 11|               ruchała, niczym żywy zając.~A potem w "Przepiórkę".~Nastka
1513     1, 11|             Nastka Gołębianka prowadziła, a tak się zwijała, tak raźno
1514     1, 11|                    Świnkę" się zabawiali.~A na ostatek któryś z drużbów,
1515     1, 11|                   na głowę się przyokrył, a spod niej za dziób długi
1516     1, 11|           płakaniem w głosach zaśpiewały:~A już ci to, już!~Po wianeczku
1517     1, 11|                  ogromnym głosem radości. A po prześpiewaniu same ino
1518     1, 11|             wieniec,~Da z samego jałowca!~A insze jeszcze barzej przytykliwe
1519     1, 11|                  parą, głowa przy głowie, a pędu nabierali - więc kapoty
1520     1, 11|                  kapeluszami potrząchali, a czasem któryś piesneczką
1521     1, 11|                 rozeznał nikogo w ciżbie; a co skrzypki huknęły nutą
1522     1, 11|            Przeszedł pacierz, dwa i trzy, a oni cięgiem tańcowali bez
1523     1, 11|             trzęsły i izba wrzała hukiem, a ochota jeszcze rosła, jak
1524     1, 11|                się i przewalało po izbie.~A gdy skończyli, odprawować
1525     1, 11|                 wkupywać się do gospodyń!~A potem jednym ciągiem odprawiali
1526     1, 11|               pilnie trzymały i strzegły, a Jagusia stojała w pośrodku:
1527     1, 11|                 złoty pieniądz na talerz, a za nim, kiej ten grad brzękliwy,
1528     1, 11|                 kieliszek... jeszcze... - a za nią kowal przepijał z
1529     1, 11|                  bierze każdego z osobna, a na wesela trza chodzić kupą
1530     1, 11|                przepijali i raili wesoło, a każden swoje głośno przekładał,
1531     1, 11|                 kupy i wskroś przenikała!~A któren masz smutki, na jutro
1532     1, 11|            jesienią, kiej w polu obrobił. A kiej masz, człowieku, brogi
1533     1, 11|                Tak sobie poredzali jedni, a inni znowu różne swoje żale
1534     1, 11|                   sprawach gromady całej, a z cicha mówili, ile że i
1535     1, 11|            chodził od jednych do drugich, a cięgiem oczyma za Jagną
1536     1, 11|                puszył, że to urodna taka, a raz w raz muzykantom złotówki
1537     1, 11|                  że mróz przeszedł kości, a Boryna do Jagny skoczył,
1538     1, 11|             oberka, aż dyle zaskowyczały, a on wiał po izbie, zawracał,
1539     1, 11|            zawracał, podkówkami trzaskał, a przyklękaniem z nagła zawijał,
1540     1, 11|                noc ogarniała taneczników, a tylko oknami lała się miesięczna
1541     1, 11|                  głucho w oślepłej izbie.~A ciągnęły się już te tany
1542     1, 11|                    jako te pasy nabijane, a pełne śmiechów i swawoli;
1543     1, 11|                 te grusze Maćkowe, huczne a szerokie niby te równie
1544     1, 11|             równie nieobjęte, przyciężkie a strzeliste, tęskliwe a zuchwałe,
1545     1, 11|        przyciężkie a strzeliste, tęskliwe a zuchwałe, posuwiste a groźne,
1546     1, 11|            tęskliwe a zuchwałe, posuwiste a groźne, godne a zabijackie
1547     1, 11|                 posuwiste a groźne, godne a zabijackie i nieustępliwe,
1548     1, 11|               roznieść, i samym przepaść, a jeszcze tam i po śmierci
1549     1, 11|           wściekłe, oszalałe, zawadiackie a rzewliwe, siarczyste a zadumane
1550     1, 11|        zawadiackie a rzewliwe, siarczyste a zadumane i żalną nutą przeplecione,
1551     1, 11|                   krwie ognistej tętniące a dobrości pełne i kochania,
1552     1, 11|                gradowa z nagła spadające, a pełne głosów serdecznych,
1553     1, 11|                   oszroniałe i senne łby, a dom wciąż śpiewał i tańcował!~
1554     1, 11|                 na rozcież, wywarli okna, a dom buchał wrzawą, światłami,
1555     1, 11|              buczały drygający niby bąki, a flet wiódł wtór i pogwizdywał
1556     1, 11|                żydowska broda na wietrze, a skrzypice wiedły, szły na
1557     1, 11|          tanecznica, śpiewały zrazu mocno a górnie, jakby głosu probowały,
1558     1, 11|                    jakby głosu probowały, a potem jęły zawodzić szeroko,
1559     1, 11|            zawracać, drobić, przeskakiwać a śmiać się i weselić, że
1560     1, 11|             zalewał brudny, zmącony mrok, a jeszcze się zabawiali ze
1561     1, 11|           zabawiali ze wszystkiego serca, a komu mało było poczęstunku,
1562     1, 11|                  się zmęczył, odpoczywał, a któren się opił, na przyźbie
1563     1, 11|                legali, i gdzie tam padło, a reszta tańcowała do upadłego...~
1564     1, 12|              szkła potrzaskane i oślepłe, a świat się z wolna rozbielał
1565     1, 12|                   młyn hurkotał w oddali, a weselna wrzawa buchała z
1566     1, 12|            mruczał zakopując się w słomę, a pies legł w podle, warkał
1567     1, 12|              twarzy.~Rychło obaj zasnęli.~A ze stajni obok położonej
1568     1, 12|                  zipię... co to warczy?~- A Łapa ! Wróciło psisko od
1569     1, 12|                   ciemności za psim łbem, a Łapa wyskakiwał, szczekał
1570     1, 12|              dzwonią zębami o pusty żłób, a ja się poruszyć nie mogę.
1571     1, 12|                Cheba na połednie skończą, a tak się niektóre popiły,
1572     1, 12|                 całymi michami roznosili, a co gorzałki wychlali, a
1573     1, 12|                   a co gorzałki wychlali, a co piwa, co miodu ! Samych
1574     1, 12|            czubate.~- Przenosiny kiedy?~- A dzisiaj na odwieczerzy.~-
1575     1, 12|               podjem se choć raz do sytu, a tu leż, zdychaj i nasłuchuj,
1576     1, 12|              znużony, żuł w sobie żałość, a jakieś ciche, nieśmiałe
1577     1, 12|                sen nań spadał raz po raz, a ciąg szeptów, nabrzmiałych
1578     1, 12|            kontury koni jęły się wycinać, a drabiny pod okienkami, niby
1579     1, 12|                   w słomę i łkał żałością a strachem.~A Witek mimo rozespania
1580     1, 12|                 łkał żałością a strachem.~A Witek mimo rozespania pobiegł
1581     1, 12|                  dzieje, potaczał się ino a śpiewał zapamiętale ciągle
1582     1, 12|                   tak se dogadzały piwem, a tak wraz gadały i jazgotały
1583     1, 12|              stajni, tyle ano wskórawszy.~A że Kuba był zasnął znowu
1584     1, 12|               poredźcie - prosił cicho.~- A to się ożeń z młódką, a
1585     1, 12|                   A to się ożeń z młódką, a wnet się wylekujesz!- zaczęła
1586     1, 12|                    Zamówiłabym, okadziła, a bo to pomoże?... Widzi mi
1587     1, 12|                  wama po głowie chodzi?~- A cóż to? Z cukru jest i rozpuści
1588     1, 12|                   proszą, szedł.~- Jezus! A miałbym to śmiałość, w ten
1589     1, 12|                Dominikowej na przenosiny, a czasami Józka wpadała z
1590     1, 12|               ściany i krzyki szły wesołe a śpiewania.~A Kuba leżał
1591     1, 12|                  szły wesołe a śpiewania.~A Kuba leżał cicho, bo jakoś
1592     1, 12|                    jak się tam zabawiają, a pogadywał z Łapą, któren
1593     1, 12|                  odwracały od żłobów łby, a nawet źróbka urwała się
1594     1, 12|              baraszkować i tulić wilgotne a ciepłe chrapy do jego twarzy.~-
1595     1, 12|                   i zastygłe...~Słoneczny a przybladły dzień zaglądał
1596     1, 12|              piaskach idące z utrudzeniem a w cichości, albo jako ten
1597     1, 12|                  i leci, przepada, ginie, a nawet go oczy człowiecze
1598     1, 12|             szeptał. - Takiemu ptaszkowi, a Pan Jezus rozum daje,. że
1599     1, 12|                 węgły, aż stajnia drgała, a potem jęły wtykać w drzwi
1600     1, 12|              zakrzekorzyły przed progiem, a wielki, czerwony kogut ostrożnie
1601     1, 12|                   kobiałki pełnej obroku, a za nim reszta, ale nie zdążyły
1602     1, 12|                przejeżdżał, ale z rzadka, a teraz zasie człapał się
1603     1, 12|                    Nogeś pono wykręcił?~- A obaczcie i poredźcie.~W
1604     1, 12|                urągliwie.~- Kiej boli!... A dyć nie szarpcie! Jezus! -
1605     1, 12|                    Jezus! - wył prawie.~- A to cię uszlachtowali! Pies
1606     1, 12|                    i już na polu byłem... a ten kiej nie rypnie do mnie...~-
1607     1, 12|                mnie... już na polu byłem, a ten z obu luf strzelił...
1608     1, 12|                zarno by i fuzję wzieny... a to nie moja... Myślałech,
1609     1, 12|                 ścichapęk, lelum polelum, a z dziedzicem zajączkami
1610     1, 12|                 urwała przy samym zadzie, a żyję.~- To ino urznąć bolejące
1611     1, 12|          zdrętwiała tylko aż po pachwiny, a po całym boku czuł, jakby
1612     1, 12|             przedzie i raźno przegrywała, a za nią Jagusię, wystrojoną
1613     1, 12|                 wiedła z braćmi i kumami, a dopiero wpodle, gdzie kto
1614     1, 12|               opłotki, druhny zaśpiewały:~A płakała dziewczyna,~Jak
1615     1, 12|                 trochę, dzisiaj trochę...~A na całe życie płacz...~Da
1616     1, 12|                   życie płacz...~Da dana! A na całe życie płacz!~Na
1617     1, 12|                   poświęconych na Zielną, a gdy i Jaguś próg przestąpiła,
1618     1, 12|                  też witali się, całowali a życzyli młodym szczęścia,
1619     1, 12|              zdrowia i co tam Pan Bóg da, a do izby szli, że wnet zawalili
1620     1, 12|                pomagał w drugiej stronie, a Magda z Józką roznosiły
1621     1, 12|                mało pogadywali i z cicha, a jaki taki ze starszych ziewał
1622     1, 12|                ukradkiem, przeciągał się, a tęskliwie myślał, by się
1623     1, 12|            świąteczne, i wyszła ugaszczać a przyjmować, ale matka do
1624     1, 12|               takiej tkliwości matczynej, a zęby ostrzyli przekpinkami,
1625     1, 12|                    otwierały się im oczy, a niejednej matce dostałych
1626     1, 12|                 całym domu się rozłaziły, a w każdą szparę wrażały zazdrosne
1627     1, 12|           wybielone, z podłogami, czyste! A co sprzętów, co statków
1628     1, 12|                   i wszystkie ze szkłami! A tu jeszcze obory, stajnie,
1629     1, 12|                  stajnie, stodoła, szopa! A mało to lewentarza? Pięcioro
1630     1, 12|                   niezgorszy? Trzy konie! A gdzie jeszcze grunt? Gdzie
1631     1, 12|                 drugie też bez to samo.~- A inszej to naród nie przepuści,
1632     1, 12|                  nocy z jakim chłopakiem, a już we świat na ozorach
1633     1, 12|                       Bo wstydu nie ma.~- A dyć chodźcie - wołał Jędrzych. -
1634     1, 12|                   Jędrzych. - Muzyka gra, a w izbie ani jednej kiecki,
1635     1, 12|                 tańcować!~- Jaki ochotny, a pozwoli ci to matka?~- Ino
1636     1, 12|                  się tak bystro rwiesz.~- A kulasami po ludziach nie
1637     1, 12|               mocno i tańcowali rzetelnie a długo; to na odpocznienie
1638     1, 12|                    Pan młody kiej ściana, a młoducha niby to sukno czerwone.~-
1639     1, 12|                  ino kamuszkiem w krzaki, a zawżdy ptaszek jaki wyfrunie,
1640     1, 12|           większym kołem taczać po izbie.~A na to już zjawił się Jambroży,
1641     1, 12|              zaraz, nieledwie przy progu, a łakomymi oczyma wodził za
1642     1, 12|              rzucił wójt.~- Brzękliwe są; a któren spragnionego napoi,
1643     1, 12|                Kogo woda zbawi, to zbawi, a gorzałka każdego na nogi
1644     1, 12|                 wodą, ślub polewaj wódką, a śmierć płakaniem."~- Dobrze,
1645     1, 12|                   jeden za pierwszą żonę, a dwa za drugą, - Czemuż to?~-
1646     1, 12|                    O kobiecie mu się śni, a już na odwieczerzu pomroka
1647     1, 12|                Wójt przysiadł obok niego, a drugie w podle, gdzie kto
1648     1, 12|                  kto mógł ławy zachwycić, a zbrakło miejsca, przystawali
1649     1, 12|                 izba trzęsła od śmiechów, a najbarzej Jambroży dowodził,
1650     1, 12|                 się pokładali od śmiechu; a z kobiet Wachnikowa nie
1651     1, 12|           krzykała i obcasami ostro biła, a oni się tak zabawiali, społecznie
1652     1, 12|             kapotą, głowę nakrył i wypił, a drugim poprawił.~- Zostańcie,
1653     1, 12|                 nie przerywał cyganienia, a Wachnikowa wtórowała niby
1654     1, 12|        poustawiali i grzechotano miskami, a oni wciąż się pośmiewali.~
1655     1, 12|                   ruchaj, nie uredzisz.~- A spróbujmy się! - odkrzyknął
1656     1, 12|                  Wpuść cielę do kościoła, a też ino ogon wyniesie! Głupia! -
1657     1, 12|                   też pierwszy do stołów, a za nim insi jęli zajmować
1658     1, 12|               insi jęli zajmować miejsca, a śpiesznie, bo już kucharki
1659     1, 12|               zasiedli razem, przy sobie, a Boryna z Jagusią ostali
1660     1, 12|                 tuzowały się między sobą, a Łapa z ujadaniem obiegał
1661     1, 12|               sieni, naród zaś w cichości a z powagą porał się z jadłem
1662     1, 12|                 czy czego innego zarówno, a niewoliła, bych sobie nie
1663     1, 12|                 za nią tęskliwymi oczyma, a matka aże rosła z kuntentności,
1664     1, 12|                   Gospodyni moja kochana! A dyć, kiej ta dworska pani,
1665     1, 12|             godnie poczynasz i radzisz!~- A bom to nie gospodyni! Idźcie
1666     1, 12|              słuchał i robił, co chciała! A Jagusi było dziwnie wesoło
1667     1, 12|               same jej jakoś w ręce szły, a z nimi i powaga w niej rosła,
1668     1, 12|               rosła, i harność pełna mocy a spokojności! Nosiła się
1669     1, 12|              niech no ten czas nadejdzie, a zobaczycie sami uśmiechnęła
1670     1, 12|                   umiera.~- Niech zdycha, a nie przeszkadza ludziom
1671     1, 12|               mogłem pojąć, czego chce... a. on wybiegał naprzód, siadał
1672     1, 12|              latarkę, żeby wody poszukać, a on cały we krwi, blady jak
1673     1, 12|               leżała okrwawiona siekiera, a taczalnik do naostrzania,
1674     1, 12|             szeptał.~- Boli cię to?~- Nic a nic. Sił się ino wyzbyłenn
1675     1, 12|                  mu łzy ciekły po twarzy, a Kuba ino się uśmiechał radośnie,
1676     1, 12|                  spokojnie i nieboleśnie, a tak na duszy lekko i wesoło,
1677     1, 12|                   gniłby dłużej na wyrku, a na wesele szedł...do tańca
1678     1, 12|                  na drogę i Roch siadł.~- A nie zapominajcie o Kubie,
1679     1, 12|                  Józi powiedział o jadle, a sam wrócił za stół, do butelki
1680     1, 12|                    szepnął z dum - Juści, a ociec się tak weselą i cięgiem
1681     1, 12|                   pani dworska!~- Wiecie, a Szymek Dominikowej to się
1682     1, 12|            drugich i najbardziej pyskuje, a Jambroży także.~- Jeszcze
1683     1, 12|                   i taki zły, taki zły... a bieda u nich w chałupie
1684     1, 12|                   to, nos ostro wycierał, a prędzej dychał jakoś.~-
1685     1, 12|                   stęka! Biedota kochana, a ja nic nie potrafię pomóc...
1686     1, 12|                   kiełbasy, tyle mięsa... a nie mogę...całkiem nie mogę.~
1687     1, 12|                 nigdy w życiu nie miałem, a nie mogę.~Żałość ścisnęła
1688     1, 12|                śmiechy, wesołość, zabawa, a raz w raz ziemia dudniała
1689     1, 12|                  rozwytych wichurą borów.~A gdy wesele ostrzej lunęło
1690     1, 12|                 przerażających i słuchał.~A czasem jeść probował albo
1691     1, 12|                   człowiekowej modlić się a wzdychać, a płakać z radości
1692     1, 12|       człowiekowej modlić się a wzdychać, a płakać z radości i weselić
1693     1, 12|                ten ukrop na mocnym ogniu, a co przysłabli zdziebko,
1694     1, 12|                  w nowy tan, ze śpiewami, a huczno, tłumno i ogniście.~
1695     1, 12|                się zapamiętały w hulance, a każdy nerw dygotał do taktu,
1696     1, 12|              tańcem, każdy krzyk śpiewem, a każde oczy weselem się jarzyły
1697     1, 12|                  noc, do samego świtania!~A dzień podnosił się ciężko
1698     1, 12|              nieprzeniknione zwały chmur, a już przed samym wschodem
1699     1, 12|                                           A Kuba w ten sam czas składał
1700     2, 13|                 wiada było, kiej przeprze a skoczy i lutymi kłami weżre
1701     2, 13|                  zgoła lamentem przejęte, a lodowym światłem mżące -
1702     2, 13|                 stężałe, ziemia dygotała, a wszelaki stwór podnosił
1703     2, 13|                 oślepłe, głuche, zamętne, a pełne strzępów mgieł i brzasków
1704     2, 13|                oczymgnienie.~Aż przyszła.~A najrychlej przyleciały zapowiednie
1705     2, 13|                ogrodzeń i jęły się zwijać a ze skomleniem uciekać na
1706     2, 13|              skomleniem uciekać na bory - a po nich, zaraz na odwieczerzu,
1707     2, 13|                  wichrów.~Wiały noc całą, a tak zasię skowyczały w polach
1708     2, 13|                stado zgłodniałych wilków; a hulały rzetelnie, bo ano
1709     2, 13|             bieliły się poszarpane płaty, a zagony świeciły łysicami,
1710     2, 13|                   skokiem napiętym, złym.~A niebo poczęło się zaciągać
1711     2, 13|                 zielonymi ławicami lodów, a parły się naprzód z dziką
1712     2, 13|               gdzieniegdzie jakby ogniem, a szły jedna za drugą, rzędem
1713     2, 13|                   i trzęsawisk torfowych, a pełne pręg i gruzłów sinych,
1714     2, 13|                 tego gmerzącego robactwa; a jeszcze i z góry, jakby
1715     2, 13|                  jako te żużle stygnące - a wszystkie szły na siebie,
1716     2, 13|              chyłkiem uciekali do chałup, a nad stawem biegała ślepa
1717     2, 13|                mgły się skłębiły z nagła, a z pękniętej czeluści lunął
1718     2, 13|           czeluści lunął pierwszy wicher, a za nim już leciał drugi,
1719     2, 13|                  bez mała całą niedzielę, a bez folgi żadnej ni przestanku.
1720     2, 13|                  były nie do wytrzymania, a przyszły akuratnie jasne,
1721     2, 13|               jakby tysiące pustych wozów a w pędzie największym przejeżdżało
1722     2, 13|                  przejeżdżało po grudzie, a te tętenty, od których ziemia
1723     2, 13|                 od których ziemia drżała, a te hukania Bóg wie czyje,
1724     2, 13|               kiej ta świnia uprzykrzona, a tak prażyła ziąbem, iż ludzie
1725     2, 13|                 iż ludzie pod pierzynami, a kostnieli!~Co się naród
1726     2, 13|                    to i nie wypowiedzieć!~A co szkód narobiła, to i
1727     2, 13|                  kawał dranicowego dachu, a co strat pomniejszych! Co
1728     2, 13|                 drzewa, na płoty ciepała, a nawet Jaśka Przewrotnego
1729     2, 13|                   się chłopak wygramolił, a dęła wciąż, sypała piaskiem
1730     2, 13|                 to z kądzielą szły do kum a głównie, bych pomleć ozorami
1731     2, 13|              głównie, bych pomleć ozorami a nawyrzekać; chłopy zaś młóciły
1732     2, 13|                 to łacniej się łuszczyło, a ino na odwieczerzu, kiej
1733     2, 13|                 ćwiartką jaką do karczmy.~A wichry wciąż jednako wiały
1734     2, 13|                 kieby to pole zbronowane, a pokryte wielgachną siwą,
1735     2, 13|                   siwą, zgrzebną płachtą, a tak nisko się opuściło,
1736     2, 13|            posępnie było, szaro i głucho.~A skoro jeno przedzwonili
1737     2, 13|               padać śnieg dużymi płatami, a sypał gęsty, bo wnet opierzył
1738     2, 13|              coraz gęściej, suchszy nieco a sypki, i tak już przez całą
1739     2, 13|                  cały modrawą białnością, a leciał wciąż, bez przestanku.~
1740     2, 13|                  w ten oślepiający tuman, a w końcu nie było już dla
1741     2, 13|                bieli kiej osłable motyle, a mylnie, bo nie wiada skąd
1742     2, 13|               wiada skąd płynące, dokąd - a coraz słabiej się trzepotały,
1743     2, 13|                   i cudna pokryła ziemię, a śnieg wciąż padał, tylko
1744     2, 13|         przedzierały się gwiezdne migoty, a w dzień modrzało niebo gdzieniegdzie
1745     2, 13|                   przejmowała wszystkich, a już dzieci to szalały z
1746     2, 13|          podniesły w opłotkach, krzyczeli a bili się śniegułkami, a
1747     2, 13|                   a bili się śniegułkami, a tarzali w miękkim, puszystym
1748     2, 13|                miękkim, puszystym śniegu, a bałwany okrutne czynili,
1749     2, 13|                  bałwany okrutne czynili, a saneczkami się ciągali,
1750     2, 13|                   przysiadały na drogach, a noc się zaciągnęła bezgwiezdna,
1751     2, 13|                   omroczonymi rozbielona, a taka cicha, zakrzepła i
1752     2, 13|                   najlekciejszy wiaterek, a zakurki będą - szepnął rankiem,
1753     2, 13|                   te spopielałe zarzewia, a na ziemi leżała głęboka
1754     2, 13|                   przenikający, wilgotny, a tak chwytliwy, że Hanka
1755     2, 13|                   zaczął chlipać w łóżku, a z drugiej strony domu, z
1756     2, 13|                      jąkał cicho stary.~- A juści - dzieciska też tłucze
1757     2, 13|          młodszemu, któren też popłakiwał a kulasami grzebał.~- Ile? -
1758     2, 13|                 waju siedzimy w chałupie, a to i dzień jeden obyć się
1759     2, 13|                 się nie obył bez wrzasków a bijatyki, a tego kłyźnienia!
1760     2, 13|                  bez wrzasków a bijatyki, a tego kłyźnienia! Pies to,
1761     2, 13|         kłyźnienia! Pies to, nie kobieta! A Stacho ciamajda i pozwala
1762     2, 13|             ciesać na łbie, robi jak wół, a gorzej ma od psa.~Stary
1763     2, 13|                dobrał kogo do jęczmienia, a suchy i dobrze, letko się
1764     2, 13|                    grosza jednego nie ma, a on robić nie chce! Całe
1765     2, 13|                   Uparł się to i sprzeda, a do roboty się nie weźmie...
1766     2, 13|                   nie żałowałaby pazurów, a to choćby kulasy po łokcie
1767     2, 13|           zwykłych, codziennych obrządków a ukradkiem spozierała na
1768     2, 13|                błyskały tłumione wyrzuty, a w bladych, wynędzniałych
1769     2, 13|                   gorycz, żale się snuły, a zarazem harda , żelazna
1770     2, 13|                  dni długich, tyle nocy , a nie przepomnieli oboje jeszcze
1771     2, 13|                  tajały pod przyciesiami, a gliniany tok pocił się i
1772     2, 13|                  źle? I bez tego wiadomo, a do przyjacielstwa nie był
1773     2, 13|                   się kurczyło z bolenia, a pazury się rozczapierzały
1774     2, 13|                   że choćby na całą wieś, a gotów się był rzucić!...~
1775     2, 13|                   trzy niedziele dopiero, a już się cała wieś odwróciła
1776     2, 13|                   dobrego słowa nie dał - a jak na tego zbója spoglądali.~
1777     2, 13|                przetrącił kulasa swojemu? A nikt im marnego słowa nie
1778     2, 13|               odemstą i myśleniem o niej, a cały ten czas żył w gorączce
1779     2, 13|              Śniadanie zjedli w cichości, a on wciąż siedział osowiały
1780     2, 13|                wspominki kiej oset kolący a gorzki.~Dzień się już duży
1781     2, 13|                   zrobił, ogień przygasł, a przez odmrożone nieco szybki
1782     2, 13|                  gorszy niźli z gnojówki, a z tego trzęsawiska dźwigały
1783     2, 13|                  wilgoć lała się po nich, a w kątach mróz trząsł siwą
1784     2, 13|               dziur, pozapychanych gliną, a miejscami słomą z. nawozem!
1785     2, 13|               miejscami słomą z. nawozem! A niski pułap wisiał kiej
1786     2, 13|              niecoś przykrywały tę nędzę, a te parę świętych obrazów
1787     2, 13|              krowy.~Hanka, chocia powoli, a rychło obrządziła gospodarstwo;
1788     2, 13|              dziećmi, wrychle też jazgoty a wrzaski szły stamtąd, a
1789     2, 13|                   a wrzaski szły stamtąd, a sama przygarniała się nieco,
1790     2, 13|                czuła ano w sercu miodową, a ten gorzki piołun! Mój Jezu,
1791     2, 13|                    choćby i te komornice, a lepiej. - A tu na jej głowie
1792     2, 13|                 te komornice, a lepiej. - A tu na jej głowie wszystko
1793     2, 13|                 chłop czujny, nie drewno. A ten nic, czasem burknie
1794     2, 13|                   się wedle niego dzieje! A ty, człowieku, sama bierz
1795     2, 13|                    wydzieraj się, turbuj, a jeszcze ci i tym dobrym
1796     2, 13|                  żłobie i cicho chlipała, a gdy krasula poczęła sapać
1797     2, 13|               sprzedadzą, jeść nie ma co, a on siedzi, roboty nie szuka,
1798     2, 13|                   choć proszą, nie idzie, a choćby i ten złoty groszy
1799     2, 13|               oczy i tak spojrzał smutnie a żałośnie, że jej dusza struchlała,
1800     2, 13|               struchlała, opadł ją gniew, a serce zatłukło się litością...~-
1801     2, 13|                   że Hance stajała dusza, a serce zaczęło się trzepotać
1802     2, 13|              udręki w tę twarz umiłowaną, a słuchała tego głosu, co
1803     2, 13|                byle ino on mówił dalej.~- A jakby zbrakło paszy, to
1804     2, 13|                   o dobre staje od drogi, a nie osłonięty ni płotem,
1805     2, 13|                 bo śniegu było na chłopa, a chociaż świeży, uleżał się
1806     2, 13|               owca zgubiona w noc ciemną.~A dzień był chmurnawy, szarawy,
1807     2, 13|                   był chmurnawy, szarawy, a przebielone niebo wisiało
1808     2, 13|             leciały z końca w koniec wsi, a monotonne capanie cepów
1809     2, 13|                  leżały puste i zasypane, a na zaśnieżonycłn polach
1810     2, 13|                   musieli świniami spaść, a nasze zdrowe.~- A dobrze.
1811     2, 13|                  spaść, a nasze zdrowe.~- A dobrze. Wyjdź no, widzi
1812     2, 13|              przed dom!~- Juści, że Żydy, a nie kto drugi, juści, że
1813     2, 13|             wielgą uciechą i szczekaniem, a tak zajadle dobierały się
1814     2, 13|                   ani przejechać, wiecie? A w boru to już szarwarkiem
1815     2, 13|                opierała, szła niechętnie, a przestąpiwszy próg wyciągała
1816     2, 13|               zaryczała przeciągle, cicho a żałośnie, i tak się rwała
1817     2, 13|          świdrujący, aż buchnęła płaczem, a za nią i dzieci czepiając
1818     2, 13|                 rozgrzebany z dołu śnieg, a handlarze zaś szwargotali
1819     2, 13|                 sobą i wzięli krowę macać a oglądać ze wszystkich stron.~
1820     2, 13|              Hanka tłukąc głową o ścianę, a dzieci też w płaczliwy wtór
1821     2, 13|                   Ale po próżnicy lamenty a płacze, na darmo, bo musu,
1822     2, 13|              oglądał się za swoim, kijem, a starszy zapinał chałat.~-
1823     2, 13|                     Za telachną krowę!... A dyć bójcie się Boga, ludzie...
1824     2, 13|              zaczęli krzyczeć, handryczyć a przysięgać, że więcej dać
1825     2, 13|                   że więcej dać nie mogą, a w ręce przebijać i krowę
1826     2, 13|         odprowadzała krasulę aż do drogi, a co trochę to ją gładziła
1827     2, 13|                 to pokładała się na niej, a oderwać się nie mogła od
1828     2, 13|                   łajnem i śladami kopyt, a raz w raz wybuchała płaczem
1829     2, 13|              wyrzekaniem:~- Przestałabyś, a to jak to ciele buczy i
1830     2, 13|                   coś do domu przykupują, a ten ostatnią krowę, com
1831     2, 13|                   winna, kup, coć potrza, a resztę schowaj! - podsunął
1832     2, 13|                 podsunął kupkę pieniędzy, a pięć rubli papierowe schował
1833     2, 13|                   co ino na chórze bekuje a gospodarzom w garście patrzy
1834     2, 13|                   kiedy, naprzykrzam się, a dyć robisz, co chcesz!~-
1835     2, 13|               dostanę, choćby ~na rataja, a pójdę, byle tutaj nie śmierdzieć
1836     2, 13|                   Już z sieni nawrócił.~- A to nawet tego słowa dobrego
1837     2, 13|                   zanosiła się od płaczu, a przez drugie okno wyglądała
1838     2, 13|                 że dusza na wiór wyschła, a co mu z tego?... Ksiądz
1839     2, 13|                 sądzie z ojcem nie wygra; a jeszcze sporo grosza dołoży.
1840     2, 13|              jeszcze sporo grosza dołoży. A z pomstą poczeka w sposobniejszy
1841     2, 13|             któremu by darował krzywdy... A teraz ino iść przed się,
1842     2, 13|                  sanie w kłębach kurzawy, a ostro i z dzwonieniem.~Jechał
1843     2, 13|            sankowe pudełko kiej piórkiem, a stary jeszcze podcinał batem,
1844     2, 13|                ducht przebity w śniegach, a podstemplowany czarniawymi
1845     2, 13|                drodze wyrastały wszędzie, a patrzyły zestrachane i żałosne,
1846     2, 13|           zestrachane i żałosne, zdumione a radosne zarazem, przejmujące
1847     2, 13|                wiecie! Ze świadkami jadą, a Boryna pojechał przodem.~-
1848     2, 13|            dlaczego ma dziedzic przegrać? A ludzie się przejadą, drogi
1849     2, 13|         spokojności, może nawet i śpią.~- A to parchów za brody powyciągam
1850     2, 13|               przetaczał na drugą stronę, a i mróz brać musiał, bo skrzypiały
1851     2, 13|                 wolna, niby to medytował, a zgoła nie wiedział, co się
1852     2, 13|                 Pił kwaterkę po kwaterce, a te oczy wciąż modrzały przed
1853     2, 14|                 te kurczątka zestraszone, a Hankę tak podrzucała niespokojność,
1854     2, 14|                  Pozanosiła je na grzędy, a z powrotem wywarła gębę
1855     2, 14|                   z pomyjami dla gadziny, a te zapowietrzone świntuchy
1856     2, 14|                 przeszkadza, wielka pani, a sama kiej w chlewie siedzi. ..~-
1857     2, 14|                półkopku nie poprzestanie, a jeszcze i do bicia gotowa.-
1858     2, 14|                  nad tylachnem pieniędzy, a i myliło się jej wciąż;
1859     2, 14|                rozglądając się po izbie - a tam i podłoga, okna jak
1860     2, 14|                  zmywa statki po biedzie, a Jagna przędzie i przez czyste,
1861     2, 14|                   dostała po nieboszczce, a tyle wełniaków, tyle szmat,
1862     2, 14|                   Jagustynka za nią robi, a ona do białego dnia się
1863     2, 14|                ziemniaki jej nie służą... a stary się ino przymila i
1864     2, 14|                 robota, śniegu była kupa, a sił wiele nie miał, a i
1865     2, 14|               kupa, a sił wiele nie miał, a i te dwa złote postronkowego
1866     2, 14|                    wstrzymał przeciech... a kupcom to nie zachwalał?
1867     2, 14|                  uprzykrzone, ale trza... a sobie tabaki... krzepkiej
1868     2, 14|                   od niej... - Rozliczał, a tak żwawo robił, że gdy
1869     2, 14|                 dziecko nie zrobicie...~- A dyć się spieszę, Hanuś,
1870     2, 14|                   pod lasem, mróz bierze, a cały dół rozwalony, jakby
1871     2, 14|               mróz brał z miejsca i znowu a wzorzysto pokrywał szybki,
1872     2, 14|                   ich, bo czasu nie było. A to sieczki musiała urznąć
1873     2, 14|                   do drzwi, gąski napoić, a to jeszcze raz przepowiedziała
1874     2, 14|                     Ociec, napalcie ogień a miejcie baczenie na dzieci,
1875     2, 14|                 za parę pacierzy przyjdę, a jakby Antek wrócił, to kapusta
1876     2, 14|               Hanuś, napalę, przypilnuję, a kapusta jest w rynce, baczę,
1877     2, 14|                  baczę, Hanuś, baczę...~- A te postronkowe wzięłam,
1878     2, 14|                pazuchą, czy ma pieniądze, a rozmyślała, że przepyta
1879     2, 14|                 przepyta się tu i ówdzie, a może znajdzie, może uprosi
1880     2, 14|             uprosi robotę jaką dla Antka, a we świat mu iść nie da!
1881     2, 14|                  rozsiewał pełną garścią, a na ziemi przygasłej wskróś
1882     2, 14|                  łacniej będzie, lekciej. A nie zechce Antek robić,
1883     2, 14|                dać... prawda, dyć Weronka a tkaniem zarabia tyle, że
1884     2, 14|                nie wyrozumie, jak potrza, a ino z pyskiem wyjechać gotowa.
1885     2, 14|                  do wyjścia powiedział:~- A wasz co robi?~- Antek?...
1886     2, 14|                 wasz co robi?~- Antek?... A poszedł szukać roboty!~-
1887     2, 14|            możecie brać na bórg wszystko, a zapłacicie gęsiami, policzymy
1888     2, 14|               iskrzyło się już gwiazdami, a od borów pociągał mroźny,
1889     2, 14|           skrzypienie śniegu pod trepami, a dalej, sprzed kościoła,
1890     2, 14|             wiodące między Kłębowym sadem a księżym ogrodem do organistów.
1891     2, 14|               ledwie co przetarta, wąska, a tak przysłonięta krzami
1892     2, 14|                głębi, w księżym podwórzu, a ino wyjazd miał osobny,
1893     2, 14|                jakieś odeń szły i płacze, a przed sienią czerniała skrzynka,
1894     2, 14|                psa na mróz, w cały świat! A gdzie ja się sierota podzieję
1895     2, 14|                 kija, to wnet zmilkniesz! A wynoś mi się w te pędy,
1896     2, 14|               macie, Borynowa! Moiściewy, a to już od jesieni wiadomo
1897     2, 14|                   jesieni wiadomo było... a mówiłam, prosiłam, zaklinałam,
1898     2, 14|                   zaklinałam, strzegłam - a bo to łajdusa ustrzeże!
1899     2, 14|                   ustrzeże! Wszyscy spać, a ona w świat, wyspacerowała
1900     2, 14|        wyspacerowała teraz sobie bękarta. A bo to raz mówiłam: Magda,
1901     2, 14|              ludzie nie wiedzą jeszcze... A bo to usłuchała!... Aż ją
1902     2, 14|                cały skopek mleka wylała...a moja Frania przylata zestraszona
1903     2, 14|                   w moim domu taki wstyd, a co by to i ksiądz proboszcz
1904     2, 14|               proboszcz na to powiedział! A wynoś mi się sprzed domu,
1905     2, 14|                   spod ściany i z płaczem a wyrzekaniem zaczęła zbierać
1906     2, 14|              Hanka pozdrowiła wszystkich, a organiścinę pocałowała w
1907     2, 14|             opłatków, przyciśnięte deską, a dwie dziewczyny składały
1908     2, 14|                  dreszcz Hankę przenikał, a organista wykrzykiwał:~-
1909     2, 14|             parafia wielka, porozrzucana; a wszystkim przecież trzeba
1910     2, 14|                    święty Jan, Pan Jezus, a w drugim kółku... widzicie...
1911     2, 14|                święty Józef, Matka Boska, a tu klęczą trzej królowie...-
1912     2, 14|                   Trza się i nadszarpnąć, a krewniakowi pomóc...~Hanka
1913     2, 14|              rozgadała, pomału, jękliwie, a dała upust żalom swoim i
1914     2, 14|            Słuchali jej. Powiadali swoje, a choć się strzegli, aby o
1915     2, 14|              poczciwie, aż się pobeczała, a organiścina, że to mądra
1916     2, 14|                   nierówna.~- Bóg zapłać, a dyć mi trza roboty, inom
1917     2, 14|           drugiemu. Wełna już gręplowana, a będzie jej ze sto funtów.~-
1918     2, 14|                 owiec, śliczna wełna,..~- A jakby wam było potrzeba
1919     2, 14|                   zwieszała się od belek, a płótno grubachnymi wałami
1920     2, 14|                   wałami leżało na kupie, a co grzybów suszonych, serów,
1921     2, 14|                    serów, słojów różnych, a na półkach cały rząd bochnów
1922     2, 14|                   rząd bochnów kiej koła, a inszego dobra toby i nie
1923     2, 14|                oczy dobrość świadczył.... a teraz stoi oto w pośrodku
1924     2, 14|                Nie poradzą, nie wspomogą, a użalać się będą nad tobą
1925     2, 14|               świateł mżących w oknach:~- A przecież to nasze, nasze...
1926     2, 14|                 nie... Ociec nie wieczny, a może się co jeszcze przemieni...
1927     2, 14|               drżało w mroźnym powietrzu.~A Hanka stała wciąż, niepomna
1928     2, 14|                   i kierował się ku niej, a po chwili spotkała się oko
1929     2, 14|                  którą stronę idziecie?~- A do młyna.~- To i mnie droga,
1930     2, 14|                 to postawili przy młynie, a pilno mają, że już i wieczorami
1931     2, 14|                  mało które słowo rzekła, a ino Nastka trzepała wciąż,
1932     2, 14|                   Czeladnika se przybrał, a sam cięgiem jeździ, pono
1933     2, 14|             nowinami nie biegam po wsi.~- A to żebyście wiedzieli, rąbią,
1934     2, 14|                 zmoże, kto ich przeprze...A zajrzyj, Nastuś, do nas.~-
1935     2, 14|                   do młyna, na dół nieco, a Hanka przez podwórze do
1936     2, 14|                 ale szkoda człowieka...~- A dyć mówili... że jest robota
1937     2, 14|                 nogi, całowała po rękach, a prosiła gorąco.~- Niech
1938     2, 14|                   Chłop ma dzieci i żonę, a za drugimi się ugania.~Zbladła
1939     2, 14|                 nocach i spać nie daje... a ludzie zaraz to sobie farbują
1940     2, 14|               było żyć w zgodzie z ojcem, a za Jagusią nie latać...boć
1941     2, 14|                 już w tej ciemnicy nagłej a bolącej; Jezus! jak bolącej.~-
1942     2, 14|                    Tchu nie mogła złapać, a serce się jej tłukło jako
1943     2, 14|                jako ten ptak przetrącony, a w głowie kołowało, kołowało,
1944     2, 14|              biedy, nie dość poniewierki, a tu jeszcze i to się zwala
1945     2, 14|            kominem na dziadkowym kożuchu, a stary strugał im wiatrak
1946     2, 14|                  bo u Weroniki już spali, a stary też wkrótce przyległ
1947     2, 14|           siedziała, do pierwszych kurów, a wciąż, jak~ta nić, wiło
1948     2, 14|          wzdychający tuliła się do ścian, a chłód wypełzał z kątów,
1949     2, 14|                  się, przywierał do ziemi a drgał z zimnicy.~- Że mnie
1950     2, 14|               spaśna, taka przypochlebna, a ja co?... Chuchro takie,
1951     2, 14|           zniewolić do się? czy to śmiem? A choćbym i żyłę każdą wypruła
1952     2, 14|               jest, jak młynarz powiadał, a może i nie jest! Opuści
1953     2, 14|            zbiedzony, zmarnowany i cichy, a tak się witał poczciwie,
1954     2, 14|               zapomniała o podejrzeniach, a gdy jeszcze urznął sieczki
1955     2, 14|                  choć mu Weronka broniła, a w jakiś czas po nim najniespodziewaniej
1956     2, 14|               pogadywali wolno, poważnie, a stary dorzucał gałązek na
1957     2, 14|             trudno - powiedział Stacho.~- A co gorsza, że i wilki się
1958     2, 14|                   że prosiaka nie wzięły, a wygrzebały jamę, aż pod
1959     2, 14|                 że to pańskie psy polowe, a to wilki musiały być... -
1960     2, 14|              wspomogą, niewiele tam tego, a i dla naszych za daleko.~-
1961     2, 14|                  dla naszych za daleko.~- A jak nasz bór zaczną?... -
1962     2, 14|                   i rozeszli dosyć późno, a na odchodnym Kłąb po swojemu
1963     2, 14|                 żeby do niego zachodzili, a jak im czego potrza, niech
1964     2, 14|                    czy paszy dla jałówki, a choćby i te parę złotych -
1965     2, 14|             przewiadywałem się i u ludzi, a nie nalazłem... - odpowiedział
1966     2, 14|                  o robotę się nie starał, a ino cały ten czas przewałęsał.~
1967     2, 14|                   się niezgorszy zarobek, a to młynarz mi powiedział,
1968     2, 14|                tartaku choćby i od jutra, a płaci dwa złote i groszy
1969     2, 14|              płaciłam, com mu była winna, a on sam powiedział, że miał
1970     2, 14|         zestraszona.~Nic już nie odrzekł, a i ona milczała; leżeli koło
1971     2, 14|                   i piały już z północka, a szum cichy jakby wiatru
1972     2, 14|              głową, tak blisko przy niej, a tak daleko sercem, daleko
1973     2, 14|                  księżycowej poświacie...~A Hanka przysunęła się bliżej
1974     2, 14|             żadnych ni żalów, ni goryczy, a ino tym miłowaniem serdecznym,
1975     2, 15|                zwalonych na wielkie kupy, a sam poszedł do Mateusza,
1976     2, 15|               zawołał:~- Róbcie tu sobie, a we wszystkim słuchajcie
1977     2, 15|                  trza go ino przyostrzyć, a na płask więcej... widzicie...
1978     2, 15|             wyprostował się suchy, wysoki a przygarbiony chłop z fajką
1979     2, 15|         człowiekiem, utrafisz, w co lubi, a powiedziesz kiej tego pieska
1980     2, 15|              Bartka i jął odwalać szczapy a ociesywać drzewo wzdłuż,
1981     2, 15|                dotknęło, że taki Mateusz, a przewodzi jemu, Borynie -
1982     2, 15|                   mu była obróbka drzewa, a i pomyślenie też miał niezgorsze,
1983     2, 15|                 kożuch sciepnął z siebie.~A mróz był tęgi, nie folgował,
1984     2, 15|                   był tęgi, nie folgował, a że to wciąż trza było stać
1985     2, 15|            Jeszcze by wydziwiali nad nim, a cieszyli się między sobą
1986     2, 15|                  odpoczął jak się patrzy, a już Mateusz, wracając od
1987     2, 15|                  na krótkie przypołudnie, a trza się było dźwigać i
1988     2, 15|                  roboty stawać z drugimi.~A ruchali się żwawo, bo mróz
1989     2, 15|             galanto.~Młyn turkotał wciąż, a woda spod kół, obrośniętych
1990     2, 15|             klamrami do burt, rozmierzał, a wciąż hukał i poganiał ludzi,
1991     2, 15|                   powiadał i pogwizdywał, a siarczyście robił, ale najczęściej
1992     2, 15|                  i świecił na przestrzał, a wznosił się nad rzeką dość
1993     2, 15|                  porznięte kloce na ziem, a wciągało nowe, dwóch zaś
1994     2, 15|                 przed mrozem pod szopami, a jeszcze dwóch obłupywało
1995     2, 15|                  rozgrzać zgrabiałe ręce, a z nawrotem nieledwie w dyrdy
1996     2, 15|                Antek powlókł się do domu, a tak był przemarznięty, utrudzony
1997     2, 15|                 by go ino nie przebudzić, a na świtaniu, kiedy się zabierał
1998     2, 15|                Hanuś, obiad?~- Przyniesę, a gdziebyś to latał taki karwas
1999     2, 15|                 całe w rozmiękłym śniegu, a przykry, wilgotny ziąb w
2000     2, 15|                   pruła się z utrudzenia, a śpieszyć się do tego, bo