Tom, Rozdzial

5501     4, 43|             chodziła, wysługując się im na różne sposoby, aby choć
5502     4, 43|         organisty siedziały przed domem na chłodzie.~- Jasio przyjeżdża
5503     4, 43|          uciekła jakby goniona, aż kajś na topolową, pod las...~- Jezus
5504     4, 43|                o Jasiowym powrocie.~Ale na darmo się przewracała z
5505     4, 43|            darmo się przewracała z boku na bok, więc skoro matka zachrapała,
5506     4, 43|            Wpatrzyła się zrazu w drżące na wodzie odblaski światła
5507     4, 43|          Borynów cięgiem się świeciło i na drodze stróżował czujnie
5508     4, 43|             podsłuchał, gdyż zeszli się na cichą, przyjacielską naradę
5509     4, 43|                 zebraniem w kancelarii, na które wzywał wójt wszystkich
5510     4, 43|             jakiś ogarek słabo się ćmił na okapie, że jeno poniektóre
5511     4, 43|               la wsi, jeżeli się zgodzą na postawienie szkoły w Lipcach;
5512     4, 43|                ale w końcu zgodzili się na jedno i nim zaświtało, rozeszli
5513     4, 43|                 Jagusia została jeszcze na przyźbie, jakby już do cna
5514     4, 43|                siedziała ślepa i głucha na wszystko, szepcąc jeno niekiedy
5515     4, 44|             Pisarz raz po raz wychodził na próg i przysłoniwszy dłonią
5516     4, 44|      przysłoniwszy dłonią oczy wyzierał na szeroką drogę, obsadzoną
5517     4, 44|                 kiej oparzony, wyglądał na drogę i coraz głośniej przynaglał
5518     4, 44|               zasypujących wyrwy i doły na placu przed kancelarią. ~-
5519     4, 44|                tu po urzędzie, nie pora na przekpinki.~- Wójcie, a
5520     4, 44|                ze smętarza, że to leżał na wzgórku, do którego szczytem
5521     4, 44|             spoza kamiennego ogrodzenia na dachy i drogę wiodącą przez
5522     4, 44|          podatki, nie zapłaconą składkę na sąd albo jeszcze i coś lepszego
5523     4, 44|                 bo cóż było robić teraz na ciężkim przednówku? Mogli
5524     4, 44|           płacić, kiej niejednemu już i na sól nie starczyło, to mu
5525     4, 44|               to przymawiał się o słomę na powrósła, że radzi nieradzi
5526     4, 44|                  co jeno chciał, on zaś na odchodnym brał co znajomszych
5527     4, 44|           odchodnym brał co znajomszych na stronę i radził im niby
5528     4, 44|           przyjacielstwa:~- A uchwalcie na szkołę, bo jak się będziecie
5529     4, 44|          rozeszło, jako trzeba głosować na szkołę, gdyż tak chce sam
5530     4, 44|       zadzierzyście a hardo spozierając na chłopów, choć to biedota
5531     4, 44|           prześmiewali, trzech wypadało na jeden krowi ogon reszta
5532     4, 44|                leż dając pilne baczenie na kancelarię i na pisarzowe
5533     4, 44|                baczenie na kancelarię i na pisarzowe mieszkanie po
5534     4, 44|          podatków, a przeciech nikto im na ręce nie patrzy - wyrzekł
5535     4, 44|                  wójtów brat, i odszedł na stronę, kaj stał Antek,
5536     4, 44|                będzie pociechy; co każą na nią płacić nowe podatki,
5537     4, 44|           gromadę, przestępowali z nogi na nogę, jęli chrząkać a pokasływać,
5538     4, 44|             urzędami.~Jeden oglądał się na drugiego, każden się głowił
5539     4, 44|                 wszystkie obzierali się na bogatszych, ale młynarz
5540     4, 44|          drugich wsi trzymali się jakoś na uboczu, stojąc jakby z rozmysłem
5541     4, 44|                stojąc jakby z rozmysłem na oczach strażników i pisarza.~
5542     4, 44|               się po placu i nie bacząc na przypołudniowy skwar poredzali
5543     4, 44|         rozkazująco.~- Nie przyszlim tu na posługi - ozwał się jakiś
5544     4, 44|                 nie lubi takich fetorów na pokojach.~- Pokrótce to
5545     4, 44|                dziwował się któryś, ale na to rzekł kowal z chytrym
5546     4, 44|                się pokazywać!~Spojrzeli na niego pytająco.~- Juści,
5547     4, 44|                mało by to musiał płacie na nią! Mądrala!~- Ale ty,
5548     4, 44|        zbałamucił i do zguby popycha.~A na to wystąpił jakiś gospodarz
5549     4, 44|                parobkowi łacno krzyknąć na gospodarza: robił nie będę,
5550     4, 44|             nauczają, prawda, ale i tak na Rusków nas nie przerobią,
5551     4, 44|              jak go matka nauczyła! Zaś na ostatku to wam jeszcze rzeknę:
5552     4, 44|               gęstwą i zakrzyczeli kiej na wściekłego psa, na próżno
5553     4, 44|                 kiej na wściekłego psa, na próżno młynarz brał go w
5554     4, 44|               młynarz brał go w obronę, na próżno i poniektóre za nim
5555     4, 44|               kiedyśta głupie, ale mnie na plewy nie weźmie, wiem ja,
5556     4, 44|              ich Polska: że to jeno bat na nasze plecy, pańszczyzna
5557     4, 44|                 odwracać podnosząc oczy na dach kancelarii, kaj wlazł
5558     4, 44|     zawrzeszczał:~- Jedzie! Jedzie! Już na skręcie z Przyłęku!~Gromada
5559     4, 44|                  cierpliwie spozierając na pustą jeszcze drogę.~Rychtyk
5560     4, 44|                przetoczyło się ździebko na bok, za kalenicę, że spod
5561     4, 44|                pomocnik wynosił papiery na stół i cięgiem cosik w nosie
5562     4, 44|              majstrował.~Pisarz jął się na gwałt przebierać w świąteczny
5563     4, 44|              odburknął wyniośle.~Wzięli na ozory to powiedzenie, jaże
5564     4, 44|                  Jakoż powóz ukazał się na drodze i podskakując na
5565     4, 44|                 na drodze i podskakując na wybojach zakręcił przed
5566     4, 44|               niecierpliwie spozierając na pisarzowe okna, bo ktoś
5567     4, 44|           zasłonił.~- Wstydzą się chlać na oczach!~- Lepiej, bo każden
5568     4, 44|            chwili wylazł stójka ciągnąc na postronku sporego ciołka,
5569     4, 44|                 łbem, jaże chłop rymnął na ziemię, zadarł ogona i pognał,
5570     4, 44|                Łapaj!~- A posyp mu soli na ogon, to się wróci!~- Jaki
5571     4, 44|             kozy i jeszczek ogon zadarł na pana wójta!~Dogadywali przekpiwając
5572     4, 44|                a tak dokuczyło czekanie na słońcu i głód, że całą hurmą
5573     4, 44|          ruszyli pod drzewa, nie bacząc na wójtowe zakazy, któremu
5574     4, 44|             kancelarią.~Sołtysi stanęli na czele swoich wsi, zaś wójt
5575     4, 44|            przedłubując w nosie gwizdał na gołębie, co zestrachane
5576     4, 44|             Wszystkie oczy zwróciły się na drzwi, ale wyszedł z nich
5577     4, 44|                 już czytał przekładając na polskie.~Zrobiło się cicho,
5578     4, 44|              końcu wyliczał, ile potrza na plac z polem, ile na sam
5579     4, 44|             potrza na plac z polem, ile na sam budynek i na całe utrzymanie
5580     4, 44|             polem, ile na sam budynek i na całe utrzymanie szkoły wraz
5581     4, 44|               wraz z nauczycielem, i że na to wszystko trzeba będzie
5582     4, 44|            budowę jeszcze w tym roku, a na przyszłą jesień dzieci już
5583     4, 44|              naprzód, drapać, spozierać na się i na starszych, lecz
5584     4, 44|              drapać, spozierać na się i na starszych, lecz nikto nie
5585     4, 44|           śmielej, głośniej i hardziej.~Na ten wrzask wyszedł naczelnik
5586     4, 44|              stanął w progu, przycichli na jego widok, a on poskubał
5587     4, 44|               pod nogami! - zaklął ktoś na nich.~A naczelnik, choć
5588     4, 44|              szepty.~- No co, głosujemy na szkołę? Mówcie, Płoszka!
5589     4, 44|         wystąpił i powiedział śmiało:~- Na taką szkołę nie uchwalimy
5590     4, 44|              najżarliwiej, nie zważając na ostre przycinki Grzelowych
5591     4, 44|              takiej nie potrzebujemy!~- Na swoją uchwalim i pół rubla
5592     4, 44|         uchwalim i pół rubla z morgi, a na inszą ni szeląga.~- Co nam
5593     4, 44|                jeno patrzeć, jak skoczy na stado.~- Pyskacze juchy,
5594     4, 44|               coraz barzej, rozbili się na kupy i wszędy zawrzały spory
5595     4, 44|               powstając przeciw szkole. Na próżno wójt, młynarz i gospodarze
5596     4, 44|                 ulękli, a Kłąb chlasnął na odlew:~- Nie przykazujem
5597     4, 44|              przykazujem nikomu chodzić na łbie, to niechże i nama
5598     4, 44|                 psiekrwie! - klął wójt, na darmo dzwoniąc.~- Co rzekłem,
5599     4, 44|             Karpienko! Iwanow! - ryknął na strażników, stojących w
5600     4, 44|               wskazując papiery, leżące na stole:~- Tam stoi napisane.
5601     4, 44|             gniewu, lecz nim się zebrał na słowo, naczelnik wrzasnął:~-
5602     4, 44|               wolno ku wsi, spozierając na strażników kiej wilk na
5603     4, 44|                 na strażników kiej wilk na kondle, że ostawali coraz
5604     4, 44|        przywołując do porządku, i takoż na darmo. Kiej te rozjuszone
5605     4, 44|               oczów, ślepe już i głuche na wszystko.~Dopiero któryś
5606     4, 44|              makiem posiał, strach padł na wszystkie, mróz przeszedł
5607     4, 44|               po sprawdzeniu wójt wlazł na stołek i zakomenderował:~-
5608     4, 44|                 szkołą, niech przejdzie na prawą stronę i podniesie
5609     4, 44|               dużo więcej narodu ostało na miejscu, naczelnik się zmarszczył
5610     4, 44|            Grzelowi podnieśli wrzask.~- Na nowo głosować! oszukali!~-
5611     4, 44|            chcąc, musieli się poodsuwać na boki, zaś naczelnik przeczytawszy
5612     4, 44|              się pokornie, ani spojrzał na kogo, ni kiwnął głową, a
5613     4, 44|                 ze strażnikami, skręcił na boczną drogę ku modlickiemu
5614     4, 44|                  ktoś nawet pysk wywarł na niego, lecz zmilkli, bo
5615     4, 45|              pasując do ręki a zważając na burków, którzy chociaż szli
5616     4, 45|                   Kajże to pan starszy, na prześpiegi? - zagadał urągliwie.~-
5617     4, 45|          wypadną.~Rozejrzał się prędko, na drodze ni żywej duszy, jeno
5618     4, 45|        starszego ostawił jakie ochłapy. Na wsiach przeciek smaków nie
5619     4, 45|                nadążyli, nie bacząc już na wyboje ni kałuże wieś była
5620     4, 45|             chałupy, rzucił się z nagła na Antka i krzyknął kamratowi:~-
5621     4, 45|                 se jeno przódzi podwody na swoje kości...A podejdź
5622     4, 45|             zaraza spotka! - odkrzyknął na odlew. - Hale, strach go
5623     4, 45|            niech no cię jeno kaj zdybię na osobności - mruczał bacząc,
5624     4, 45|               zeszli.~- Tamten poszczuł na mnie, głupi, myślał, co
5625     4, 45|             okna czerniały kiej jamy, a na słupiastym ganku siedziało
5626     4, 45|                 stworzeń przeróżnych, a na polach muzyka koników podnosiła
5627     4, 45|             skoro się wysunął z cieniów na drogę zatopioną w słońcu,
5628     4, 45|           godzinę Południca zwaliła się na świat i wysysała spieczonymi
5629     4, 45|       zadeliberowany, że omal nie wlazł na Żyda szmaciarza, siedzącego
5630     4, 45|              powstawszy, założył szleje na stary, przygarbiony kark,
5631     4, 45|                i drewnianymi pudłami, a na nich stał jeszcze kosz jaj
5632     4, 45|                 Nuchim; ty się spóźnisz na szabes! - upominał się płaczliwie. -
5633     4, 45|                  trzy... - i rzucał się na taczkę z krzykiem rozpaczy,
5634     4, 45|                całkiem nie mogę - opadł na taczki, blady kiej trup
5635     4, 45|              zawrócił bez słowa, zwalił na taczki kapotę i buty, ujął
5636     4, 45|                 Żydy myślą, że wszystko na świecie jeno za pieniądze.~-
5637     4, 45|              siebie, ale po znajomości. Na moje sumienie, tylko po
5638     4, 45|            Zakasłał się, jaże mu ślepie na wierzch wylazły, a kiej
5639     4, 45|                  też mniej płacą. Zawdy na stratę gospodarzom.~- Piękny
5640     4, 45|                 o tym i owym, aż zeszło na zebranie, o którym Żyd wiedział,
5641     4, 45|              kontrakt z jednym majstrem na postawienie szkoły w Lipcach.
5642     4, 45|                  Czy to on nie dziedzic na swój powiat?~Antek jął rozpytywać,
5643     4, 45|                 Pan Bóg przykazał.~- Co na to poradzić? każdy żyje,
5644     4, 45|             pnąc się chciwie ku słońcu.~Na drodze jeszcze gęsto połyskiwały
5645     4, 45|              będzie wychodzić z kosą.~- Na Modlickiem kładą już żyto
5646     4, 45|         wykrętnie.~- Widzę, że Roch nie na próżno kręci się po wsiach -
5647     4, 45|            bolączek, wyrzekając cięgiem na ciemnotę i opuszczenie,
5648     4, 45|            pracy, ale to wszystko groch na ścianę.~- Hale, kazaniem
5649     4, 45|              trza zaczynać od początku, na nowo.~Dziedzic, że to był
5650     4, 45|               złości muchary stojące mu na drodze.~Już wychodził z
5651     4, 45|            drodze.~Już wychodził z lasu na topolową, gdy naraz posłyszał
5652     4, 45|              jakaś bryka zakurzona, zaś na kraju boru stał Jasio organistów
5653     4, 45|               zarazy. Juści, nowe sitko na kołek, szczęściem, co z
5654     4, 45|                zakrzyczała zrywając się na nogi. - Pilusie, pilu, pilu
5655     4, 45|                 już nie było, natomiast na drodze od lasu podniósł
5656     4, 45|                 Takiś mizerny!~- Rosoły na święconej wodzie nie pasą! -
5657     4, 45|           umazał! - zauważyła wskazując na małego.~- Dobrał się do
5658     4, 45|            przechodzić.~- Moje dziecko, na wsi ludzie widzą przez ściany
5659     4, 45|             naciskiem, spuszczając oczy na rozmigotane druty. ~Jasio
5660     4, 45|                 a ona usiędzie przy nim na stare lata dożywać dni swoich
5661     4, 45|              kiedyż to Felek przyjedzie na wakacje?~- To mama nie wie,
5662     4, 45|           łajdus, w sam raz było mu iść na jakiego pisarka, ale młynarzom
5663     4, 45|          wykrztusił nieśmiało.~- Co ty! Na ojca będziesz powstawał?
5664     4, 45|                ojca będziesz powstawał? na rodzonego ojca! A jeśli
5665     4, 45|              tylko dla was, dla ciebie, na twoją naukę - zaskarżyła
5666     4, 45|           Jezusem.~- Prędzej to dzwonią na pszczoły, żeby nie uciekły,
5667     4, 45|             uciekły, musiały się wyroić na plebanii. Proboszcz więcej
5668     4, 45|          smętarza, gdy naraz sypnął się na nich brzękliwy szum, że
5669     4, 45|            Jasio ledwie zdążył krzyknąć na furmana:~- Pszczoły! trzymajcie
5670     4, 45|                 razy nie zwalniając ani na chwilę, gdyż pszczoły opadały
5671     4, 45|                 jakby zamierzając opaść na który z domów, że już dzieci
5672     4, 45|              się ździebko i szły prosto na Jasiową brykę; wrzasnęła
5673     4, 45|          organiścina i zadarłszy kieckę na głowę przycupła kajś w rowie,
5674     4, 45|                nad nim i poszedł prosto na dzwonnicę.~- Wody! - ryknął
5675     4, 45|         brzękiem i szumem, a zeszedłszy na ziemię poniósł sito przed
5676     4, 45|              być jak najbliżej. Właśnie na taki rejwach wpadł zziajany
5677     4, 45|                 Ale nikt go nie widział na oczy.~- Nie mogę go nikaj
5678     4, 45|                 odejściu zawołano Jasia na plebanię. Ociągał się, zwłóczył,
5679     4, 45|              trąba, i pszczółki fiut... na bory i lasy. A jeden rój
5680     4, 45|            mówię ci, że ukradł! Uciekły na jego gruszę, zabrał jak
5681     4, 45|                 Zły o byka, to mści się na mnie, jak może, rabuś jeden.
5682     4, 45|             much, padajacych mu cięgiem na łysinę.~- Tylko tyle, że
5683     4, 45|               cytadeli.~- Żeby się choć na tym skończyło! Doigrał się,
5684     4, 45|           dalejże wybierać się z motyką na słońce... A powiedziano:
5685     4, 45|                  A przychodź wieczorami na brewiarz. Ale uważaj na
5686     4, 45|                 na brewiarz. Ale uważaj na siebie i nie spoufalaj się
5687     4, 45|                 chustką i zachrapał już na dobre.~Snadź tak samo myślał
5688     4, 45|               parobek wyprowadzał konie na pastwisko i Jasio skoczył
5689     4, 45|               pastwisko i Jasio skoczył na jednego, stary zakrzyczał:~-
5690     4, 45|             pasuje, żeby ksiądz jeździł na oklep i zadawał się z pastuchami!~
5691     4, 45|                 właśnie wyszła go wołać na kolację.~- Co się tam stało?
5692     4, 45|              słońce zaświeciło, już był na nogach. Obleciał pole, przyniósł
5693     4, 45|                te prosięta grzejące się na słońcu, nawet pokrzywy i
5694     4, 45|                jakiś przytajony uśmiech na rozchylonych, czerwonych
5695     4, 45|               kościele zabrał go ksiądz na plebanię i zasadził do pisania,
5696     4, 45|          dopiero po południu wyrwał się na wieś odwiedzać znajomków.~
5697     4, 45|             tylko w sieniach, wywartych na przestrzał, cosik zaruszało
5698     4, 45|              śmierć se we mnie rośnie i na żniwo czeka Kłęby me ano
5699     4, 45|                 Ale mi przyobiecały, że na tę ostatnią moją godzinę
5700     4, 45|                to me przeniosą do izby, na łóżko pod obrazy, i świecę
5701     4, 45|               gospodarski. Juści, dałam na wszystko... a ludzie poczciwe
5702     4, 45|         gospodynią se będziesz pierwszą na niebieskim dworze, panią
5703     4, 45|               młoty, jaże rozlegało się na całą wieś, ktoś wóz rychtował,
5704     4, 45|           otrząsnął ze smutku i poszedł na wieś.~Posiedział czas jakiś
5705     4, 45|               ostrza sierpów; zajrzał i na ogrody, kaj pracowało najwięcej
5706     4, 45|                 przyjacielsko i patrząc na niego z niemałą dumą: boć
5707     4, 45|                ze wszystkimi.~A dopiero na samym ostatku wstąpił do
5708     4, 45|                jego odwiedzin, zawołała na Jagusię zajętą kajś w podwórzu.~
5709     4, 45|              przybrana już w chusteczkę na głowie, lecz tak jakoś zesromana,
5710     4, 45|              bladła, to czerwieniła się na przemian, nie śmiejąc podnieść
5711     4, 45|                poszedł, odprowadziła go na drogę, patrząc za nim, póki
5712     4, 45|                jak wtedy, kiej patrzała na niego przez okno, w tamtą
5713     4, 45|               zaglądał do nich niekiedy na krótką chwilę i odchodził
5714     4, 45|              wniebowzięta, że spoglądał na nią ze słodkim wzruszeniem,
5715     4, 45|             zdumiał.~- Cóż to, idziecie na wesele?~- A może przysłali
5716     4, 45|                  dyć bym go przepędziła na cztery wiatry! - ośmiała
5717     4, 45|               kieby róża, że to wszyscy na nią patrzeli.~Stara zapędziła
5718     4, 45|                tam kajś daleko za wsią, na miedzach, pod gruszami,
5719     4, 45|                 miedzach, pod gruszami, na granicznych kopcach, przesiadywał
5720     4, 45|                się już dała bez pamięci na wolę tej jakiejś lubej mocy,
5721     4, 45|               sercem, ani nawet myśląc, na jaki brzeg ją wyniesą ni
5722     4, 45|                jaki brzeg ją wyniesą ni na jaką dolę.~I czy się późną
5723     4, 45|                 się w jej duszy, padała na twarz w proch, przywierając
5724     4, 45|            każdej nocy by błogosławił i na każdym miejscu wszystek
5725     4, 45|                smukła i kieby ten kwiat na Bożym zagonie najśliczniejsza
5726     4, 45|             przejdzie i ani już spojrzy na kogo.~- A wystrojona jakby
5727     4, 45|              kogo.~- A wystrojona jakby na odpust.~- Jakże, do samego
5728     4, 45|                 niech się jeno pokazała na wsi, chodziły za nią babie
5729     4, 45|               kieby żmije. Brały ją też na ozory przy leda sposobności,
5730     4, 45|             kieby dziedziczka i skąd to na to bierze!~- Cie, a za cóż
5731     4, 45|                skąpi - przepowiadały se na ucho gospodynie zebrawszy
5732     4, 45|        domyślnie, że jęły ją molestować na wszystkie świętości, ale
5733     4, 45|                jeszcze zacieklej poszło na prześpiegi trop w trop za
5734     4, 45|        zajączkiem.~Ale Jagusia, chociaż na każdym kroku spotykała te
5735     4, 45|                 topić się w jego oczach na śmierć.~Na organistówkę
5736     4, 45|                w jego oczach na śmierć.~Na organistówkę zaglądała prawie
5737     4, 45|                 z bliska i kiej poczuła na sobie jego spojrzenie, to
5738     4, 45|                 pościel do sadu i leżąc na wznak, zapatrzona w niebo
5739     4, 45|             ciągotkach, że staczała się na chłodne, oroszone trawy,
5740     4, 45|              ptakom czy wichrom, bo już na każdą dolę zarówno tęsknie
5741     4, 45|          całkiem niechcący natknęła się na Jasia, siedział pod kopcem
5742     4, 45|            bezradnie dokoła.~Pusto było na polach, lipeckie dachy i
5743     4, 45|                 do domu! - skinął głową na pożegnanie i poszedł szeroką
5744     4, 45|             naprzeciw i wsparłszy brodę na pięści zasłuchała się całą
5745     4, 45|               co siedziała se z dziećmi na ogrodzie... A wszyćko było
5746     4, 45|             ledwie już mogła wytrzymać.~Na szczęście, przerwał czytanie
5747     4, 45|               Jaże oczy mu rozbłysły, a na twarz wystąpiły kolory,
5748     4, 45|               rzekach jest woda i sieją na polach, to po co ta drukować
5749     4, 45|             bryki ziandarów przyjechało na plebanię.~Zerwał się niespokojnie
5750     4, 46|               Rozdział 10~Jagusia zaraz na wstępie pomiarkowała, że
5751     4, 46|                wstępie pomiarkowała, że na wsi dzieje się cosik ważnego,
5752     4, 46|              rajcujące cicho kobiety, a na wszystkich twarzach widniał
5753     4, 46|                  a starsze u proboszcza na pokojach.~- A po wójta posłali
5754     4, 46|                Ano Grzela z wójtem lecą na plebanię.~Poniesły oczy
5755     4, 46|                 plebanię.~Poniesły oczy na drugą stronę stawu, przeprowadzając
5756     4, 46|           właśnie był siedział okrakiem na zrębie zacinając łuzy la
5757     4, 46|             rzekł Mateusz zesuwając się na ziemię.~- To by rychtyk
5758     4, 46|             wtrącił nieśmiało Stacho.~- Na wszelki przypadek lecę go
5759     4, 46|                w ganku nakuwając sierpy na kowadełku i porwał się strwożony,
5760     4, 46|            jakieś papiery Józce leżącej na łóżku i zaszeptał:~- Schowaj
5761     4, 46|             światło, a strzygł ślepiami na wszystkie strony, gdyż naszczekiwania
5762     4, 46|               odrzekł wolno:~- Musi być na wsi, bo nie widziałem go
5763     4, 46|               pilnować sadu i obejścia.~Na drodze zebrało się już z
5764     4, 46|               piersi.~Juści, co szukali na darmo, ale tak penetrowali
5765     4, 46|              siedzi tam i właśnie czeka na waju! - mruknęła.~Starszy
5766     4, 46|               mruknęła.~Starszy dojrzał na stole jakieś książeczki
5767     4, 46|               nikto nie rozbierze nawet na książce do nabożeństwa! -
5768     4, 46|            książeczki drugiemu i ruszył na drugą stronę domu.~- Cóż
5769     4, 46|               już od paru niedziel leży na ospę.~Urzędnik śpiesznie
5770     4, 46|            spojrzał ostro i poniósł się na wieś.~Chodzili jeszcze po
5771     4, 46|             chałupy cięgiem ktoś wpadał na wywiady.~Mrok już do cna
5772     4, 46|                 było do cna pociemniało na świecie, to i naród porozchodził
5773     4, 46|          porozchodził się po chałupach.~Na to właśnie czekał Antek,
5774     4, 46|            miskach, przyprowadził Rocha na Józiną stronę, nie pozwalając
5775     4, 46|                Konie zaczekają u Szymka na Podlesiu, a Mateusz was
5776     4, 46|                jeszcze zajrzeć do kogoś na wsi... Gdzie się spotkamy?...~-
5777     4, 46|           pogadał cosik długo z Witkiem na stronie i rzekł głośno:~-
5778     4, 46|               zaprowadź konie do Szymka na Podlesie i wracaj! Rozumiesz? ~
5779     4, 46|             alkierzu.~Jędrzych pilnował na drodze, Jagusia cięgiem
5780     4, 46|                wyszedł, pogadał jeszcze na stronie z Dominikową i zarzuciwszy
5781     4, 46|          Dominikową i zarzuciwszy toboł na plecy chciał iść, ale Jagusia
5782     4, 46|                 starą ruszyli przez sad na pola.~Szli miedzami z wolna,
5783     4, 46|                 cichościach, tylko kajś na wsi ujadał pies...~Dosięgali
5784     4, 46|        przeczuciem.~Prawił kieby ksiądz na spowiedzi, wypominając jej
5785     4, 46|                Jasia! Prosił i zaklinał na wszystkie świętości, by
5786     4, 46|                a przedstawiać łagodnie, na jakie to pokusy się dają
5787     4, 46|              szeroko otwarte i zamilkł.~Na skraju boru pod krzyżem
5788     4, 46|               uroczyście~- Każdemu jest na świecie źle, ale już najgorzej
5789     4, 46|           Grzela, przemieni się jeszcze na dobre, przemieni...~- Tak
5790     4, 46|          pomyśleć, że wszystkie zabiegi na darmo.~- Czekaj tatka latka,
5791     4, 46|             chciałby się to kto mozolić na darmo!~Zadumali się głęboko
5792     4, 46|              żaden wysiłek nie przepada na darmo, jak to ciągiem, kieby
5793     4, 46|                 ciągiem, kieby te zboża na ziemi nawożonej, rodzą się
5794     4, 46|             prowadźcie jeno... a choćby na śmierć pódę, pódę...~- Wszystkie
5795     4, 46|        Wszystkie pójdziemy, a co stanie na zawadzie - stratujem!~-
5796     4, 46|              ramiona, ściskał i całował na pożegnanie. Dziw się nie
5797     4, 46|          odmówił krótką modlitwę i padł na twarz, i zapłakał obejmując
5798     4, 46|             rękami kieby tę mać żegnaną na zawsze.~Jagusia jaże się
5799     4, 46|             powiadają, że kierujesz się na księżą gospodynię...~Porwała
5800     4, 47|               Rozdział 11~Już stronami, na piaskach i lżejszych gruntach
5801     4, 47|           sposobić do żniwa, rychtowano na gwałt drabiny i moczono
5802     4, 47|                  że już stojały wywarte na przestrzał, gdzie w cieniach
5803     4, 47|            drugich wsi sporo narodu, to na drogach i pod młynem wrzało
5804     4, 47|                 pod młynem wrzało kieby na jarmarku, głównie bowiem
5805     4, 47|           zbożem do mielenia, ale jakby na utrapienie, tak mało było
5806     4, 47|            każden chciał zemleć jeszcze na żniwa.~Niemało też cisnęło
5807     4, 47|              krzyknął do żony siedzącej na dworze, pod wywartym oknem:~-
5808     4, 47|              żadne prośby ni skamłania, na darmo też wstawiała się
5809     4, 47|                 któren ino wodził krowę na plebanię, nie pozwolił zborgować
5810     4, 47|                 zaraz, to bierzcie, ale na bórg nie dam ani ziarnka...~
5811     4, 47|             grosza, lecz natknąwszy się na kowalową, siedzącą przed
5812     4, 47|               się przed nią i zapłakała na młynarza.~Ale kowalowa ozwała
5813     4, 47|                do boru wybierać drzewo, na Podlesiu będą stawiać kole
5814     4, 47|            dziedzica dwadzieścia morgów na Podlesiu, zaraz przy figurze,
5815     4, 47|               pójdę, właśnie przepieram na drogę co lżejsze szmaty.~-
5816     4, 47|               Sposobną porę se wybrały, na największą robotę - mruknął
5817     4, 47|             przeciwił wiedząc od dawna, na jaką to intencję się ochfiarowała.~
5818     4, 47|             powiadała, co wraca dopiero na kopania.~- Co inom go widziała,
5819     4, 47|             przerwała Jagustynka:~- Psu na budę taka sprawiedliwość!
5820     4, 47|                  pójdzie se taki ciołek na całe roki we świat, kobietę
5821     4, 47|                 wszystkie też bij zabij na nią! Kajże ta sprawiedliwość!
5822     4, 47|             Chłop to se może używać jak na psim weselu i nikto mu za
5823     4, 47|                Do cna głupie urządzenie na świecie! Jakże, to kobieta
5824     4, 47|                 to niechże se ją ostawi na zawdy, a nie zechce, bo
5825     4, 47|               Wydzieracie się jak sroka na pluchę! - rzucił niechętnie.~
5826     4, 47|            rzucił niechętnie.~Poleciała na wieś i przyszła dopiero
5827     4, 47|                  siedzą oboje i płaczą, na stole porozkładane podarunki,
5828     4, 47|             było, aże mi włosy powstały na głowie.~- Nie wiecie, wspominał
5829     4, 47|          niespokojnie Antek.~- Pomstuje na niego, że niech Bóg broni!
5830     4, 47|               słuchając więcej poleciał na Podlesie przestrzec przyjaciela.~
5831     4, 47|           rozczerwienił się z gniewu.~- Na prześpiegi za nią nie chodzę,
5832     4, 47|       rozwścieklone psy.~Nie odpowiadał na jego zaczepne i często przykre
5833     4, 47|                wydać ze swoją męką, ale na rozstaniu nie poredził się
5834     4, 47|                trzymać z daleka, to się na nią źli a pyskuje. A niechta
5835     4, 47|               Szymka, bych samemu ostać na gospodarce, na całych dwudziestu
5836     4, 47|             samemu ostać na gospodarce, na całych dwudziestu morgach.~-
5837     4, 47|         opłotkach przed chałupą czekała na niego matka.~- Jasiek wrócił -
5838     4, 47|                 papierosa za papierosem na darmo barował się z dygotem
5839     4, 47|           barował się z dygotem trwogi, na darmo klął siebie i wszystkie
5840     4, 47|            siebie i wszystkie kobiety i na darmo chciał całą sprawę
5841     4, 47|              się podnosił, aby iść kajś na wieś między ludzi, ale ostawał
5842     4, 47|            ostawał wyczekując nie wiada na co.~Noc się już zrobiła,
5843     4, 47|                  już Tereska wisiała mu na szyi.~- Ratuj, Mateusz!
5844     4, 47|             Mateusz! Jezu, tak czekałam na cię, tak wyglądałam.~Usadził
5845     4, 47|                 nie padłam... szłam jak na śmierć... nie było cię doma...
5846     4, 47|                 do chałupy... a on stoi na środku blady kiej ściana...
5847     4, 47|               Wyznałam się przed nim... na nic już by się zdały cygaństwa...
5848     4, 47|              cygaństwa... Topora chycił na mnie... myślałam, że już
5849     4, 47|                  ogarnij sobą i nie daj na mękę, nie daj płakania,
5850     4, 47|            zatracenia! Jedynego cię mam na wszyćkim świecie, jedynego...
5851     4, 47|             uwidziało, że Jasiek siedzi na przełazie.~Ale w jakiejś
5852     4, 47|               lakudra i złodziej.~Padła na ziemię zanosząc się strasznym,
5853     4, 47|                 chodź, żono...~Wziął ją na ręce i przeniósłszy na przełaz
5854     4, 47|               ją na ręce i przeniósłszy na przełaz krzyknął do Mateusza:~-
5855     4, 47|               srodze przy tym powstając na Tereskę, ale Jagustynka
5856     4, 47|                 posłyszała, że bierą ją na ozory - smarkul to był jeszcze,
5857     4, 47|                świecić, cudeńka prawić, na muzykę prowadzić, jaże i
5858     4, 47|            zdurzył.~- Ze to nie ma sądu na takich zwodzicieli - westchnęła
5859     4, 47|            oglądali za najemnikiem.~Zaś na pierwszego ruszył organista,
5860     4, 47|             żeby se głowy nie przepalił na słońcu.~- Poszuka se cienia
5861     4, 47|              zapamiętale, że wybrał się na wieś i przechodząc koło
5862     4, 47|              rozchodzące się z wywartej na rozcież chałupy.~Jagata
5863     4, 47|           Przeniósł ją do izby, położył na łóżko, napoił i tak cucił,
5864     4, 47|               dzisia rzekła: "Gotuj się na jutro, duszo umęczona!"
5865     4, 47|          słabiej, prześmiech zatlił się na jej wargach, złożyła ręce
5866     4, 47|                skrzynka stała przy niej na ławie, wyjmowała z niej
5867     4, 47|         wszystko, co se była nagotowała na tę porę ostatnią; czystą
5868     4, 47|              siebie i świeże obleczenie na pościele, wodę święconą,
5869     4, 47|          szczęśliwa:~- Będzie galancie, na sielną gospodynię patrzę.~
5870     4, 47|          sprzeciwił, chodzili kole niej na palcach, umilając jej te
5871     4, 47|                nie - wyrzekła lękliwie.~Na drugi dzień z rana przybrali
5872     4, 47|                 przykazała, położyli ją na Kłębowej łóżko, a na jej
5873     4, 47|                 ją na Kłębowej łóżko, a na jej własnej pościeli, sama
5874     4, 47|              sama nalała wody święconej na talerz i położyła na nim
5875     4, 47|          święconej na talerz i położyła na nim kropidło, a spenetrowawszy,
5876     4, 47|                 Jezusem, przygotował ją na tę drogę ostatnią i zalecił
5877     4, 47|               trwożnie jeno spozierając na Jagatę... Leżała z różańcem
5878     4, 47|                 godnie, po gospodarsku, na łóżku i pod obrazami, jak
5879     4, 47|               cudzym głosem:~- Pora już na mnie, pora.~I padła wznak.~
5880     4, 47|                 któren akuratnie zdążył na sam koniec, zawarł jej oczy,
5881     4, 47|              martwe oczy i w tę stężałą na grudę twarz, poradloną pazurami
5882     4, 47|              uciekł do domu, rzucił się na łóżko, wcisnął głowę w poduszki
5883     4, 47|            matki, kładł rozbolałą głowę na jej piersiach, obejmował
5884     4, 47|             jakie to okropne!...~Weszła na to organiścina, zobaczyła
5885     4, 47|              się tu dzieje! - postąpiła na środek izby i zasyczała,
5886     4, 47|             obetrzeć!~Jagusia podniesła na nią zapłakane oczy i dygocąc
5887     4, 47|         podbechtana przez kumy, wywarła na niego gębę:~- Głupiś jak
5888     4, 47|              naraz do drzwi, wywarła je na rozcież i zawrzeszczała
5889     4, 47|       popamiętasz, tłumoku! - darła się na cały głos.~Jagusia buchnęła
5890     4, 48|                 To niesprawiedliwie, ja na to nie pozwolę! Cóż ona
5891     4, 48|           poważy! Ady bym cię przeklęła na wieki i wydarła ze serca,
5892     4, 48|                i wśród szlochań i skarg na te okropne posądzenia z
5893     4, 48|                 historie, nie szczędząc na dokładkę ni plotów, ani
5894     4, 48|                  Jasiowi włosy powstały na głowie, jaże się porwał
5895     4, 48|       sprzeciwiał się siostrom wyrzekał na gorąc w izbie i skoro tylko
5896     4, 48|           sprzątnęli miski, poniósł się na plebanię - proboszcz siedział
5897     4, 48|                   proboszcz siedział se na ganku z fają w zębach i
5898     4, 48|         plebanii lały się smugi światła na klomb, gdzie baraszkowały
5899     4, 48|             baraszkowały pieski warcząc na się przyjacielsko, a z ganku
5900     4, 48|            grubachny głos.~- A jęczmień na Świńskim Dołku obejrzałeś?~-
5901     4, 48|              jutro przewietrzyć ornaty, na nic spleśnieją. Komżę i
5902     4, 48|             Modlicy. Młynarz spotkał go na moście i próbował przeciągnąć
5903     4, 48|                rubla będzie miał profit na całe życie, przynajmniej
5904     4, 48|            Jagacie?~- Przeciek ostawiła na pochowek całe dziesięć złotych.~-
5905     4, 48|          Częstochowy?~- Wotywę zamówiły na czwartek, to juści, zaraz
5906     4, 48|                dzielący sad od pasieki, na wąską, zarosłą dróżkę i
5907     4, 48|                po paru krokach zawrócił na dawne miejsce i nasłuchiwał
5908     4, 48|                  coś ciężko zwaliło się na ziem, ale po chwili zatrzęsły
5909     4, 48|                  ledwie się już trzymał na nogach, a tam w gąszczach
5910     4, 48|            szczęściem nikto nie zwrócił na niego uwagi. Matka siedziała
5911     4, 48|                  że w końcu sparł czoło na książce i dał się już poniewoli
5912     4, 48|                 leżała nakryta płachtą; na poręczy łóżka tliła się
5913     4, 48|              śmiał nawet podnieść oczów na ludzi ni się rozejrzeć po
5914     4, 48|           pocałował go w rękę i poszedł na śniadanie przecierając się
5915     4, 48|               wytrzymania, i natkał się na księżą Marynę, ciągnęła
5916     4, 48|                leżała już z całą paradą na środku izby, przybrana w
5917     4, 48|                nad czołem, w paciorkach na szyi, w nowym wełniaku w
5918     4, 48|               trzewikach, zaścibniętych na czerwone sznurowadła; twarz
5919     4, 48|            sporo, to muszą się wypuczyć na pochowek, krewniaczka przeciek!
5920     4, 48|                 z opłotków obejrzał się na nią bezwolnie, jeszcze stojała
5921     4, 48|              jeść śniadania, wyrzekając na srogi ból głowy.~- Przejdź
5922     4, 48|           rozdrażniony. A skończyło się na tym, że mu obwiązała głowę
5923     4, 48|             pokoju i przegnawszy dzieci na podwórze czuwała nad nim
5924     4, 48|              teraz idź się przejść, idź na topolową, tam większy cień
5925     4, 48|                pilnie za nim naglądała, na złość jej poszedł całkiem
5926     4, 48|             włóczył się po wsi, patrzył na kowali grzmiących młotami,
5927     4, 48|           ogrodach, skwapnie zazierając na lniska i wszędy, kaj się
5928     4, 48|                 z panem Jackiem pasącym na jakiejś miedzy Weronczyne
5929     4, 48|               napił się mleka u Szymków na Podlesiu i wrócił do wsi
5930     4, 48|                 i wrócił do wsi dopiero na samym zmierzchu, nie napotkawszy
5931     4, 48|           Zobaczył ją dopiero nazajutrz na pogrzebie Jagaty, tak patrzała
5932     4, 48|                 a kiej ciało prowadzili na smętarz, to nie bacząc na
5933     4, 48|               na smętarz, to nie bacząc na groźne spojrzenia organiściny,
5934     4, 48|                mógł się prędko wydostać na wolę, gdyż zarno z południa
5935     4, 48|               nawet i z drugich parafii na jutrzejszą pielgrzymkę do
5936     4, 48|                  sporo też przychodziło na plebanię, że Jasio musiał
5937     4, 48|             niepostrzeżenie wyniósł się na miedzę za stodołami, pod
5938     4, 48|                 żyta i chyłkiem, prawie na czworakach, przebierał się
5939     4, 48|              czworakach, przebierał się na ogrody Dominikowej.~Jagusia
5940     4, 48|                 spodziewając, że ktosik na nią patrzy, raz po raz bowiem
5941     4, 48|       prostowała się ociężale i wsparta na motyczce, powłócząc smutnymi
5942     4, 48|              zawołał lękliwie.~Pobladła na płótno i stanęła kiej wryta,
5943     4, 48|            słodki prześmiech zatlił się na spąsowiałych z nagła wargach,
5944     4, 48|               milczał, a jeno przysiadł na zagonie i patrzał w nią
5945     4, 48|                swego miłowania... Jakby na świętej spowiedzi otwarła
5946     4, 48|                 otwarła przed nim duszę na ścieżaj, rzuciła mu ją pod
5947     4, 48|              prośbą dawała się wszystka na jego zmiłowanie i na jego
5948     4, 48|           wszystka na jego zmiłowanie i na jego wolę i niewolę.~Jasio
5949     4, 48|                tajnię jaśniejącą gdzieś na wysokościach i unosiły się
5950     4, 48|          zasłuchaniu dzwonów, co zabiły na Anioł Pański, i wszystko
5951     4, 48|                w tym oczymgnieniu; byli na topolowej, a matka stojała
5952     4, 48|               ze stawu, wypędzali bydło na pastwiska, kto już wychodził
5953     4, 48|            pastwiska, kto już wychodził na robotę, gdzie już trajkotały
5954     4, 48|       matyjaśnie, a ona wciąż siedziała na jednym miejscu i z otwartymi
5955     4, 48|                z otwartymi oczami śniła na jawie o Jasiu - że cosik
5956     4, 48|                 nim rozmawia, że patrzą na się tak z bliska, jaże ją
5957     4, 48|                pierwsza wyciągnęła rękę na zgodę.~- Do Częstochowy
5958     4, 48|                nowinę wypadła z chałupy na pół ubrana.~- Co ino sama
5959     4, 48|                nie...~Ale nie pora była na dłuższe wywody, bo z pół
5960     4, 48|          wychodził z wotywą, odprawianą na intencję pielgrzymki.~Jasio
5961     4, 48|              chorągiew, krzyż błyszczał na czele, ktosik zaśpiewał
5962     4, 48|             wozy zawalone tobołami szły na zajdach. Ale mimo wczesnej
5963     4, 48|           dziećmi nie opuszczała go ani na chwilę, że nie było sposobu
5964     4, 48|               jedno wiedziała, że Jasio na zawsze odchodzi, że już
5965     4, 48|          zobaczy, przenigdy.~Pod figurą na Podlesiu pożegnali kompanię,
5966     4, 48|             świtania kole chałupy, szła na drogi, poleciała nawet na
5967     4, 48|               na drogi, poleciała nawet na Podlesie pod figurę, kaj
5968     4, 48|       zapiekłymi od męki oczami szukała na szerokiej, piaszczystej
5969     4, 49|              nie wydojone krowy pędzili na paśniki, świnie kwiczały
5970     4, 49|                 z przewiązanymi oczami, na pół ślepa, to i nie dziwota,
5971     4, 49|                i osypać, brakowało drew na opał, porządek gospodarski
5972     4, 49|               roboty starczyło choćby i na dziesięć rąk, a tu szło,
5973     4, 49|               Jagusia była jakby głucha na wszyćkie prośby i przekładania,
5974     4, 49|              przekładania, zaś Jędrzych na jakąś pogrozę odburknął
5975     4, 49|                 martwiła się o Jagusię, na darmo bowiem próbowała się
5976     4, 49|              kaczora pod pachę i poszła na plebanię.~Wróciła nad wieczorem
5977     4, 49|               zerwała się gotowa lecieć na jego obronę, ale jeno zakrzyczała
5978     4, 49|               Ale Dominikowa nie bacząc na to jęła ją bić, niby kijem,
5979     4, 49|            wytykali palcami! Taki wstyd na moje stare lata, taki wstyd,
5980     4, 49|              się prasować jakieś fryzki na jutro; wieczór szedł wiejny,
5981     4, 49|          chmurami, leciał księżyc, kajś na wsi śpiewały dzieuchy, a
5982     4, 49|                 powiatu jeszcze wczoraj na noc. Powiadał sołtys, jako
5983     4, 49|                i wzięła się do różańca. Na dworze pocichły już głosy,
5984     4, 49|              jeszcze wszystko przemieni na dobre.~- A mało to mam pokuty,
5985     4, 49|               nawet biedula, że spadnie na nią jeszcze cosik gorsze
5986     4, 49|                  Tego była już za wiela na ludzką cierpliwość, to i
5987     4, 49|         markotności.~- Dawno miałem oko na niego i mówiłem, do czego
5988     4, 49|                Antek już wyrachował, co na wspomożenie pana wójta zapłacim
5989     4, 49|                 a zwłaszcza nad stawem, na próżno się przy tym głowiąc,
5990     4, 49|         poniektórzy co stateczniejsi, a na to wraziła między nich tłuste
5991     4, 49|                wezmą, grunt przedadzą i na komorne pójść pójdzie chudzina,
5992     4, 49|                 pójść pójdzie chudzina, na wyrobek. I żeby se chociaż
5993     4, 49|           Kozłowa wtórując gorąco, jeno na drugi sposób - używały se
5994     4, 49|         wszystkim do serca, nalazła się na wsi niby to przypadkiem
5995     4, 49|                  Jak to, to nie wiecie, na co wójt wydał tyle pieniędzy?~
5996     4, 49|                do odpowiedzi.~- Stracił na Jagusię, wiadomo.~Tego się
5997     4, 49|               że zaczęła im rozpowiadać na niby pod sekretem: jakie
5998     4, 49|            namówiła! Ho, ho, gotowa ona na wszystko, nic dla niej nie
5999     4, 49|               złości.~Jakby iskra padła na prochy, tak buchnęły naraz
6000     4, 49|           wypominać, co ino która miała na wątpiach, że podniósł się