Tom, Rozdzial

3001     3, 27|            jeszcze pełne, a już śmierci na pastwę wydane...~Nie pomarł
3002     3, 27|              gwarno stało się w izbie i na ganku, że to kilka rówieśnic
3003     3, 27|                  Jagna jeno nie wróciła na obiad widzieli ją idącą
3004     3, 27|                 rzekł cicho nie patrząc na nikogo.~Zerwała się ze skrzyni,
3005     3, 27|           słońce przemknął po niej.~- A na odchodnym zapowiedział,
3006     3, 27|          odchodnym zapowiedział, byście na nic nie bacząc wieprzka
3007     3, 27|                 jeszcze mówili, abyście na roli kazali robić wszystko,
3008     3, 27|            robić wszystko, co potrzeba, na nic się nie oglądając. Powiedziałem,
3009     3, 27|               poczynacie.~- Rzekł to co na to ? powiedział?~Radość
3010     3, 27|                nich przed dom i siedząc na przyźbie rozpowiadał co
3011     3, 27|              się wyrwało...~A potem zaś na wieś poszedł wstępując do
3012     3, 27|                  w każde przypołudnie i na odwieczerzu każdym - w chałupach
3013     3, 27|                każdym - w chałupach czy na dworze, gdzie się jeno naród
3014     3, 27|               iż nawet mało kto poszedł na nieszpory, zbierali się
3015     3, 27|            pochwały, tak nią skrzepiona na duszy i pełna nadziei, żądna
3016     3, 27|          wieprzka oglądać.~Wypuściły go na podwórze, ale że świńtuch
3017     3, 27|               połedniu...~- To i dobrze na ten raz, trza by go jutro
3018     3, 27|               obiecała jeszcze dzisiaj, na odwieczerzu...~- Odziej
3019     3, 27|             Witkiem?~- Pewnikiem poszli na wieś, bo Pietrek wziął skrzypice.~-
3020     3, 27|               rada, że mogła się wyrwać na wieś, pognała do Nastki,
3021     3, 27|             jest!~Jakoż Boryna siedział na kraju łóżka rozglądając
3022     3, 27|          szeptała zestrachana.~- Co tam na świecie?~Głoś miał rozbity,
3023     3, 27|         wiedzieli, co rzec, spoglądając na siebie; ino Magda ryknęła
3024     3, 27|      przekleństwem skoczył do płaczącej na ganku Magdy, ale z nagła
3025     3, 27|           wyjściu.~Juści, że przysiadła na brzeżku, ledwie płacz powstrzymując.~-
3026     3, 27|              już, posiniał i zwalił się na pościel, oczy mu przygasły
3027     3, 27|            cieniach, kiej wyszli społem na dzień dogasający, że już
3028     3, 27|              Jagustynka, która nadeszła na ten czas i po swojemu zaraz
3029     3, 27|                co wlazło, i poniósł się na wieś. ~Noc wkrótce zapadła
3030     3, 27|            głucho i smutnie: szło znowu na jakąś odmianę. ~W Hanczynej
3031     3, 27|             dość gwarno, ogień trzaskał na kominie, wieczerza się dogotowywała,
3032     3, 27|           starszych kobiet z Jagustynką na czele pogadywały różności,
3033     3, 27|           Jaśkiem Przewrotnym siedziały na ganku, bo Pietrek wyciągał
3034     3, 27|              ganku, bo Pietrek wyciągał na skrzypicach taką nutę żałosną,
3035     3, 27|                 nutę żałosną, aż się im na płacz zbierało; jeno Hanka
3036     3, 27|               Hanka nie mogła usiedzieć na miejscu, wciąż rozmyślając
3037     3, 27|                  a co trocha zaglądając na drugą stronę...~Ale cóż?...
3038     3, 27|             Pietrek, a zawrzyj wszystko na noc, bo musi być, ktosik
3039     3, 28|              Rozdział 3~- Józia, rozpal na kominie i co jest garnków,
3040     3, 28|                jeszczech, a krzyknij no na chłopaków, by rychlej wyskrobali
3041     3, 28|       wyskrobali koryto i przywlekli je na ganek. Jagustynka przyjdzie,
3042     3, 28|                przyokrywszy się zapaską na głowę, wysunęła się śpiesznie
3043     3, 28|                  wysunęła się śpiesznie na wczesny i galanto rozkisły
3044     3, 28|              się z Jambrożym spotka już na skręcie przed kościołem.
3045     3, 28|            ślepy koń księdzowy ciągając na płozach beczkę, przystawał
3046     3, 28|               przystawał wciąż i utykał na wybojach, jeno węchem zmierzając
3047     3, 28|                Pomyślała obzierając się na próżno za Jambrożym, że
3048     3, 28|             minęła karczmę i wzięła się na prawo roztaplaną, polną
3049     3, 28|               lasu tyli świat i dygować na plecach, kiej tyle inszej
3050     3, 28|           wszystkiemu !~Westchnęły obie na swoje sieroctwo i opuszczenie.~-
3051     3, 28|             zapasnego grosza; myślałam: na zwiesnę kupię jakiego prosiaka,
3052     3, 28|           jakiego prosiaka, podkarmię i na kopania przyrosłoby kilka
3053     3, 28|                Tyle co żyd albo młynarz na borg dadzą! - zawołała rozwodząc
3054     3, 28|            żebym i z duszy chciała: nie na swoim jestem i sama oganiać
3055     3, 28|                se robi co dnia. Wczoraj na ten przykład widzieli ją
3056     3, 28|                Hanka naciągając zapaskę na głowę.~- Ale co się naużywa,
3057     3, 28|                o rozum temu, któren się na nic nie ogląda! Hale, wieprzka
3058     3, 28|           dzisiaj szlachtujemy, zajrzyj na odwieczerzu, pomożesz... -
3059     3, 28|                wyszła.~Zajrzała do ojca na drugą stronę, do dawnej
3060     3, 28|                bo tu ziąb i wilgoć kiej na dworze. Wstańcie i przyjdźcie
3061     3, 28|                wzięła więcej, aby już i na święta starczyło, a przy
3062     3, 28|         zapełniła całą izbę.~- Czekałem na was, bych przedzwonić pałą
3063     3, 28|                    Zęby w ogniu suszą i na ziąb narzekają! - zdziwiła
3064     3, 28|           zdziwiła się Józka.~- Głupia, na wnątrzu zimno, jaże mi ten
3065     3, 28|            zadzwonili, wstaniecie radzi na pijatykę - zauważyła złośliwie
3066     3, 28|                wam byłby już czas siąść na pokutę w kruchcie i te paciorki
3067     3, 28|                 nogi, ze skóry obłupił, na wąglikach przypiekł i ze
3068     3, 28|               rękawy, poostrzył jeszcze na osełce noża, wziął z kąta
3069     3, 28|       ziemniaków la świń i ruszył żwawo na dwór.~Wszyscy też poszli
3070     3, 28|               silnie wieprzka.~- Nieckę na krew, a prędko! - krzyknął.~
3071     3, 28|              gęstszy i mgły zwalały się na sad. Łapa jeno naszczekiwał
3072     3, 28|             kilkoro dzieci wieszało się na płotach, ciekawie naglądając.~
3073     3, 28|                 świńtuch z kwikiem padł na przednie nogi, a potem kiej
3074     3, 28|               obu rękoma, że zwalił się na bok wierzgając kulasami,
3075     3, 28|                wtedy mu w mig przysiadł na brzuchu, nożem błysnął i
3076     3, 28|            chlusnęła kiej z sikawki, aż na ścianę chlewa, i jęła z
3077     3, 28|               Borynowej izbie, rozpięty na orczyku przywiązanym do
3078     3, 28|         nastąpić; jeno stary jak zwykle na łóżku leżał, wpatrzony gdziesik
3079     3, 28|            cicho, często obzierając się na chorego, ale że się nie
3080     3, 28|                 przewidywań, bo słoninę na grzbiecie miał grubą dobrze
3081     3, 28|             grzbiecie miał grubą dobrze na sześć palców i sielne sadło.~-
3082     3, 28|                 nad korytem.~- Chodźcie na śniadanie, znajdzie się
3083     3, 28|                 że to zarówno się znała na soleniu i przyprawie mięsa.~
3084     3, 28|          skończą próżniaki! - krzyczała na nią.~Z żalem juści niemałym
3085     3, 28|         podwórze, całą złość wywierając na chłopaków, że cięgiem słychać
3086     3, 28|        częstowała, chleb z solą podając na przegryzkę i rada słuchając
3087     3, 28|                 po drodze do kościoła i na te krótkie Zdrowaś - że
3088     3, 28|               krótkie Zdrowaś - że kiej na odpust waliły, a dzieci
3089     3, 28|                do spowiedzi, nie bacząc na złe drogi ni na dzień płaksiwy,
3090     3, 28|              nie bacząc na złe drogi ni na dzień płaksiwy, przykry
3091     3, 28|                 zresztą zwyczajnie bywa na pierwszą zwiesnę, kiej czas
3092     3, 28|              Juści, że ta u Hanki nikto na pogodę nie baczył i robota
3093     3, 28|             wszystko sprawnie idzie, to na ziąb narzekał i o rozgrzewkę
3094     3, 28|                ta pobeczy po łacińsku i na organach poprzebiera.~-
3095     3, 28|           Jenszy by przepił, a ten syna na księdza kieruje.~- To i
3096     3, 28|                 sieniach Józka.~Wywarła na nią gębę w takiej złości,
3097     3, 28|             spoglądając porozumiewawczo na Jambroża, któren właśnie
3098     3, 28|            południe przedzwonię i zaraz na obiad wrócę! - rzekł.~Jakoż
3099     3, 28|              wieprza i obrzynał mięsiwo na kiełbasy, a Jagustynka,
3100     3, 28|          Jagustynka, rozłożywszy połcie na stole; uczynionym ze drzwi,
3101     3, 28|                  powloką go w kajdanach na Sybir i tam se będzie gospodarzył! -
3102     3, 28|           patrząc w niego, aż przysiadł na skrzyni, papierosa skręcał
3103     3, 28|              dobrotliwie:~- Chodźcie no na drugą stronę, rzeknę coś
3104     3, 28|                 stronę, rzeknę coś waju na zgodę.~Otarłszy ręce poszła,
3105     3, 28|           poszła, pozostawiając wywarte na oścież drzwi.~- Nie chcę
3106     3, 28|           pieniądze znalazły, możem ino na spółkę wiedzieć. Znalazłby
3107     3, 28|                zapisu... i można by też na proces mieć, by jej te morgi
3108     3, 28|           groźby i strachania, że Antka na Sybir poślą i do taczek
3109     3, 28|                 ze smutkiem, iż całkiem na sucho ujść mu nie ujdzie.~-
3110     3, 28|         niezgorzej, trza jeno pieniędzy na sprawę nie skąpić i cierpliwie
3111     3, 28|             jego słowa kamieniami padły na duszę. Nogi pod nią truchlały
3112     3, 28|                była i milcząca.~A jakoś na samym odwieczerzu zjawiła
3113     3, 28|              gorzałki, miała się jednak na baczności. Ale Dominikowa
3114     3, 28|                    Wama ino prześmiechy na pamięci! - zestrofowała
3115     3, 28|                 grożąc.~Milczenie padło na izbę. Jambroż zakręcił się
3116     3, 28|                już pono niejeden poczuł na sobie moc jej złych ślepiów,
3117     3, 28|             zaczęła śpiesznie przenosić na swoją stronę, co ino pozostało,
3118     3, 28|                co trochu rozwieszała je na żerdce nad kominem.~- Niech
3119     3, 28|                i szynki.~Ogień trzaskał na kominie i tak się galanto
3120     3, 28|                siano zakładaj i sieczkę na noc zasypuj... Późno już!
3121     3, 28|          ostatka wywalając jednocześnie na stół z garnka dymiącą się
3122     3, 28|           zaturkotał i dzwonek zajęczał na dworze.~- A to ksiądz z
3123     3, 28|            Pryczków pono się przytuliła na skonanie.~Tyle jeno o tym
3124     3, 28|               to i ciemnica zwaliła się na świat, iż pięści nie dojrzał,
3125     3, 28|                  aż głownie wyskakiwały na izbę.~Prawie przed samą
3126     3, 28|                myślała Hanka wyzierając na dwór przed spaniem.~Juści,
3127     3, 28|                 był taki, że psa żal by na świat gonić, wiejba, aż
3128     3, 28|              ziemniaki, już tam z dołów na kupę zwalone.~Robiła prawie
3129     3, 28|              zdążył; poganiał też tęgo, na Witka hukał, konie batem
3130     3, 28|              otwierało.~- Wałkoń jucha, na bydlątkach tera się odbija! -
3131     3, 28|                   rzekła stara ciskając na gęsi, bo się przywiedły
3132     3, 28|                 przywiedły całym stadem na klepisko i nuż szczypać
3133     3, 28|             pilnie kryjąc pod nasuniętą na czoło zapaskę oczy zaczerwienione
3134     3, 28|                do nich czatując w izbie na wyjście Jagny, by wtedy
3135     3, 28|             beczki ze zbożem, ale jakby na złość Jagna ni krokiem nie
3136     3, 28|            pieniądze mogły być głębiej, na spodzie... ~Zrozumiała też
3137     3, 28|                odkładając swoje zamysły na sposobniejszą porę.~- Trza
3138     3, 28|                 kiełbasom, rozwieszonym na drążku; we zwyczaju bowiem
3139     3, 28|             ściskał żal, jęła rychtować na talerzach i miseczkach z
3140     3, 28|              jeden zbyt krótkie kawałki na dłuższe, to przydając niektórym
3141     3, 28|               stryjnie najpierw, zbójem na mnie patrzy, pyskuje, ale
3142     3, 28|                 one takie biedne, nawet na sól nie mają... - prosiła
3143     3, 28|          pewnikiem goście do nich zwalą na święta.~I długo jeszcze
3144     3, 28|          poganiać chłopaków.~- Czekalim na was z kolacją - zaczęła,
3145     3, 28|               pełną garścią przychodzi, na inszych, choćby rodzonych,
3146     3, 28|                 Zmilkła naraz, usiłując na próżno powstrzymać chlipanie.~-
3147     3, 28|            przed sobą choćby tą złością na cały świat, ale się nie
3148     3, 28|                 gorzkie i palące kapały na Hanczyną duszę.~- I nie
3149     3, 28|                 nie ma, a krowa dopiero na ocieleniu... I wszędzie
3150     3, 28|               nadział, a inszy, komu by na większy precent pieniądz
3151     3, 28|            ostawia starunek o biedotę i na zrządzenie boskie zwala
3152     3, 28|           wykręci! Nie do was piję, nie na swoim siedzicie i dobrze
3153     3, 28|             biedą ludzką się ano pasą i na niej tłuścieją... Młynarzowi
3154     3, 28|                kaszę; za ostatni grosz, na bórg, za odrobek albo dobry
3155     3, 28|                naraz Hanka zrywając się na równe nogi, bo wiatr tak
3156     3, 28|              było, że to drobne rzucały na jedną kupę, a nadbutwiałe
3157     3, 28|               jedną kupę, a nadbutwiałe na drugą.~- Będzie czym podpaść
3158     3, 28|           maciorę i la krów też starczy na picie...~Ale Hanka jakby
3159     3, 28|                spoglądała przez wrótnie na świat, na drzewiny rozciapane
3160     3, 28|                 przez wrótnie na świat, na drzewiny rozciapane i szamocące
3161     3, 28|          podwiewał z dołu, iże poszycia na chałupie jeżyły się niby
3162     3, 28|          siedziały w zaciszu pod płotem na gąsiętach, cicho piukających,
3163     3, 28|                 dookoła, stawał rychtyk na prost klepiska, zabijał
3164     3, 28|            Witkiem gnoju, podpierał wóz na wybojach i ruszał w pole.~
3165     3, 28|               siedzieli, izby już bielą na święta, tak dziękowali,
3166     3, 28|                 ciągał, i znowu leciała na wieś, niosąc ostrożnie,
3167     3, 28|            przeczuciem, pobiegła prosto na ojcowską stronę; chory leżał
3168     3, 28|            sieni, nie było go; zajrzała na swoją stronę, jeno Bylica
3169     3, 28|            szukać potrza...~Wysilał się na spokój.~- Przede mną cyganiliście,
3170     3, 28|               taką mocą, że bych mogli, na śmierć by się przebodli
3171     3, 28|           puszczasz! - krzyknęła z góry na Jagnę otwierając drzwi.~-
3172     3, 28|              chwytając w garść, co było na podorędziu.~- Bić się chcesz!
3173     3, 28|                  co tylko ślina i złość na język stoczyła.~I nie wiada
3174     3, 28|            stoczyła.~I nie wiada zgoła, na czym by się to skończyło,
3175     3, 28|                złości.~Jagna zaś ostała na izbie, ruchać się nie mogąc
3176     3, 28|         ściskaną w garści, buchnęła się na łóżko, w boleściwym, nieutulonym
3177     3, 28|                przyjdzie i nigdy Lipiec na oczy nie oglądać, kiejście
3178     3, 28|                 tacy. Złemu to wszystko na pociechę albo Żydowinom,
3179     3, 28|               nią już wytrzymać ciężko, na złość wszystko robi, a na
3180     3, 28|               na złość wszystko robi, a na moją szkodę. Przecież z
3181     3, 28|                Pochwalił Boga i poszedł na wieś.~
3182     3, 29|             niego siepał, iż ledwie się na nogach utrzymał, a po drugie,
3183     3, 29|              raz wznosił rozpalone oczy na chałupy, przemyśliwał ważnie
3184     3, 29|           ciągnącym do łońskich gniazd, na wyżnich miejscach podsychały
3185     3, 29|              poredzić wszystkiemu.~A tu na niejedną przychodziła pora
3186     3, 29|         przychodziła pora rodów, jak to na zwiesnę zwyczajnie, a tu
3187     3, 29|               codziennej roboty, choćby na ten przykład z dzieciskami,
3188     3, 29|                 krzyże im ano drętwiały na odwieczerzy z utrudzenia,
3189     3, 29|             suszyły wiatry, przejmowały na wskroś te ciepłe i płodne
3190     3, 29|              smętarz żałosne...~A kieby na dobitkę jeszczech te ciężkie
3191     3, 29|           powinien trzymać, bych i jemu na taki sam koniec nie przy-
3192     3, 29|                przebierał się do Lipiec na kryjome przewiady.~Zaś w
3193     3, 29|            lipeckimi pięście zaciskając na krzywdzicieli i wielce się
3194     3, 29|            wiater wzmagał się z godziny na godzinę, że jeden szum niósł
3195     3, 29|               opłotkach, i wywalili się na drogę, nie bacząc na błoto
3196     3, 29|                się na drogę, nie bacząc na błoto ni na rozkolebane
3197     3, 29|                  nie bacząc na błoto ni na rozkolebane drzewa, siekące
3198     3, 29|                 głowie, a powstrzymując na sobie babski napór, że strażnicy
3199     3, 29|               nimi trzyma!~- I pierwszy na wszystko naprowadza.~- A
3200     3, 29|           zjawią, wnet jakaś bieda pada na kogoś.~- Psa mi ano we żniwa
3201     3, 29|                Gulbasiaka, że kamieniem na nich puścił!...~Krzyczały
3202     3, 29|              porę przedzwonili południe na kościele, tu się zaczęły
3203     3, 29|                 w pustej izbie Sikorów, na drugim końcu wsi, za karczmą.
3204     3, 29|                kto robić, a nie dopiero na szarwarki jeździć. Pójdę
3205     3, 29|              wszystko patrzy, jakby się na Lipcach mściły za las!... -
3206     3, 29|       przyjacielstwie żyją, a mścić się na Lipcach zapowiadał!...~-
3207     3, 29|                 i zestrachany, by znowu na wieś co złego nie padło.~-
3208     3, 29|               Byłam rano za najemnikami na Woli, po trzy złote obiecywałam
3209     3, 29|               co chcę, nie byłoby biedy na świecie nie!~Rozwiódł ręce
3210     3, 29|      nadchodziły, Wielki Wtorek już był na karku, toć i roboty przybyło,
3211     3, 29|          przedać albo do miasta wywieźć na ten grosz potrzebny. Nawet
3212     3, 29|         obiedzie wioząc cosik pod słomą na przedanie.~- By was tam
3213     3, 29|                 Wachników gnój wywoziły na pobliskie pole, ale tak
3214     3, 29|                  Wszedł tam Rocho, gnój na wozie oklepał, jak się należało,
3215     3, 29|                 mucha w smole, okręcona na głowie w chustkę i w ojcowej
3216     3, 29|                    zaśmiał się wchodząc na zagon.~- Jakże... kto groch
3217     3, 29|            zawracał, prały go też wciąż na spółkę i klęły swarząc się
3218     3, 29|                 poszedł, przysiadł wnet na pługu od wiatru, jak to
3219     3, 29|                i opuszczenie widać było na każdym kroku: płoty się
3220     3, 29|                przejść było niełacno, a na każdym kroku taka marnacyja,
3221     3, 29|           statki gospodarskie niszczały na deszczu, pługi rdza zjadała,
3222     3, 29|               już sił i czasu starczyło na to, co najpilniejsze! Juści,
3223     3, 29|           byłoby inaczej...~Czekali też na ich powrót jak na zmiłowanie
3224     3, 29|           Czekali też na ich powrót jak na zmiłowanie Pańskie, czekali
3225     3, 29|                 Pańskie, czekali z dnia na dzień, krzepiąc się tą nadzieją...~
3226     3, 29|                  i powlókł się do wójta na drugi koniec wsi...~Wiater
3227     3, 29|              iść, bo raz po raz leciały na drogę odłamane gałęzie.~
3228     3, 29|            zmierzchu, kieby ze startego na proch szkła uczynionego.~-
3229     3, 29|               wojnie.~- Co by zaś, jeno na każdego przychodzi taki
3230     3, 29|       powiedział młynarczyk zapraszając na odpocznienie do swojej izdebki,
3231     3, 29|               drugich wsi, oczekujących na swoją kolej mielenia. Byłby
3232     3, 29|              strzec przed grzechem, ale na młynicy, choć się paliły
3233     3, 29|             krzykiem nieustannym waliły na koła, a wiater kieby tymi
3234     3, 29|              jako te ślepia wilcze, ale na świecie było dziwnie jasno,
3235     3, 29|            poredził oczy zmrużyć choćby na pacierz, gdyż chałupy srodze
3236     3, 29|                 ino co kokoty przepiały na świtanie i pomordowany naród
3237     3, 29|            galanto modrzało. Mówili, że na pogodę idzie.~Zaś we wsi
3238     3, 29|             wichurze, że i nie zliczyć: na drogach leżały pokotem połamane
3239     3, 29|                  Właśnie i Hanka wyszła na świat, by obejrzeć gospodarstwo
3240     3, 29|                 i sprawdzić szkody, gdy na podwórze wpadła Sikorzyna.~-
3241     3, 29|                 chwyciwszy jeno zapaskę na głowę, w dyrdy pobiegła,
3242     3, 29|                zaś siedziała pod ścianą na kupie zwalonych rzeczy i
3243     3, 29|           przykucał pod ścianą, gwizdał na psa i patrzał na ludzi kiej
3244     3, 29|                gwizdał na psa i patrzał na ludzi kiej ten głupi...~
3245     3, 29|                ukradkiem łzy ocierał.~- Na żebry przyjdzie nam iść,
3246     3, 29|                żebry przyjdzie nam iść, na żebry, w cały świat!~- No,
3247     3, 29|           wszystkich zabiło, to już bym na ten upadek nie patrzała,
3248     3, 29|                ręce przestępując z nogi na nogę.~- Suszej będzie! -
3249     3, 29|               kostki stojał, przestąpił na nią i zażywając tabaki rozmyślał,
3250     3, 29|          rozmyślał, co by tu powiedzieć na pocieszenie.~Hanka zajęła
3251     3, 29|            słabnące już szlochanie, zaś na twarzach, ledwie widnych
3252     3, 29|                widnych spod nasuniętych na czoło zapasek, żal się taił
3253     3, 29|                brał w serce, to bych mu na swoje mocy nie starczyło,
3254     3, 29|                choćby prosię przedam, a na mszę zaniesę...~- Nie potrzeba,
3255     3, 29|          potrzeba, schowajcie pieniądze na pilniejsze potrzeby, ja
3256     3, 29|               po świętach mszę odprawię na waszą intencję.~Ucałowała
3257     3, 29|                 traćcie, a wszystko się na dobre obróci. Jakże to było?~-
3258     3, 29|              lampce, a i drew brakowało na opał. Wiało juści sielnie,
3259     3, 29|          wszystko trzeszczy, łamie się, na głowę leci... ledwiem co
3260     3, 29|            komin obalił się z hukiem... Na dworze zaś tak wiało, że
3261     3, 29|                dworze zaś tak wiało, że na nogach trudno było ustoić
3262     3, 29|                 jakiś zaczął szczekać i na ludzi rzucać się zajadle,
3263     3, 29|                 A ksiądz pochwalił Boga na pożegnanie, skinął na Sikorzynę,
3264     3, 29|              Boga na pożegnanie, skinął na Sikorzynę, by szła za nim,
3265     3, 29|                Widzieli, że długo z nią na drodze o czymś rozprawiał.~
3266     3, 29|                do mnie się przenieście, na drugą stronę, kaj Rocho
3267     3, 29|              ten papierek wama przysyła na pierwsze wspomożenie!~Rozwinęła
3268     3, 29|                  dodała Hanka.~- Krowie na księżej oborze też będzie
3269     3, 29|          Sikorów stała tuż przy dróżce, na skręcie do wsi, może o jakie
3270     3, 29|              Weronka już była osiedlona na nowym pomieszkaniu.~- Komornica
3271     3, 29|        Zbierajcie się ze mną, u Weronki na nowym ciasno, a u nas przeciech
3272     3, 29|                 Pietrkowi wziąć Kruczka na postronek i do chałupy prowadzić.~-
3273     3, 29|                 go stary pomagając brać na sznurek.~Pobiegła przodem,
3274     3, 29|          Pobiegła przodem, bych jeszcze na odchodnym zajrzeć do siostry.~
3275     3, 29|               to sobie u was zasłużyłam na tyle dobrości? czym? - biadoliła.~-
3276     3, 29|          popłakały. ~- Są jeszcze dobre na świecie, są!... - myślała
3277     3, 29|                  Hanka nie czekając już na jej przemowę, że to południe
3278     3, 29|        poleciała do chałupy.~Jasno było na świecie, słońce się nie
3279     3, 29|           roztocz nieobjętą, widną kiej na dłoni, pozieleniałą miejscami,
3280     3, 29|              czarno było jakby od sadzy na klonach i lipach rozłożystych,
3281     3, 29|                 świergot rozchodził się na całą wieś.~Zaś nad wygładzonym,
3282     3, 29|             kobiet.~Sienie i izby stały na przestrzał wywarte, po płotach
3283     3, 29|           niezgorzej, a nawet, jak komu na przednowku było potrza,
3284     3, 29|              przednowku było potrza, to na niewielki procent wygodził.
3285     3, 29|                  to i raz po raz ciągał na wóz ciołka albo zboża jakiego
3286     3, 29|              wynosił, a Żydowica osobno na swoją rękę handlowała znosząc
3287     3, 29|              półsztuczek, że to głównie na zamianę wycyganiała za owe
3288     3, 29|               ów kram do przystrajania, na któren babski gatunek zawżdy
3289     3, 29|                  a drogi? - łakoma była na przyodziewę.~- Choćby ze
3290     3, 29|              samej czystej wełny wyszło na niego więcej niźli cztery
3291     3, 29|              też płaciłam.~Rozwinęła go na izbie, że zabłysnął i zamigotał
3292     3, 29|                  sama potrzebuję grosza na święta. Nie możecie to poczekać
3293     3, 29|               maciory zaczęła się śmiać na całe gardło.~- Przyparliście
3294     3, 29|                 Mateusz zaś był blisko, na podorędziu, i chłop kiej
3295     3, 29|               żałować?!~Hance przyszedł na myśl Antek z Jagną. Głęboko
3296     3, 29|           wiecie o wszystkim! no, no!~- Na oczach głupie szyćko robią,
3297     3, 29|              już te boczki poprzekładać na drugą stronę.~- Trzeci dzień
3298     3, 29|                  któren sobie szykowała na święta wespół z Balcerkówną.~-
3299     3, 29|          smakuje, nie pyta czyje...~Ale na te słowa Jagustynki Hanka
3300     3, 29|             beczki ze zbożem przetoczyć na swoją stronę, by w nich
3301     3, 29|            popołudnie jak pies warowała na Jagnę i gdy ta nadeszła
3302     3, 29|                zmierzchu, wsiadła zaraz na nią z góry o mięso. ~- A
3303     3, 29|                drażniąc. Nawet przyszła na kolację jakby nigdy nic
3304     3, 29|         naszczekiwania piesków wyjrzała na dwór.~U Jagny jeszcze się
3305     3, 29|         zadrzemała.~A wczesnym rankiem, na samym świtaniu, Józka, choć
3306     3, 29|            czyjam córka! Ociec by nigdy na to nie pozwolili...~Narobiła
3307     3, 29|               tyle piekła, że postawiła na swoim i wyjechała bryką
3308     3, 29|                i parą koni, z parobkiem na przednim siedzeniu, jak
3309     3, 29|             równo ze świtaniem rozbijał na zagonikach pecyny i spulchniał
3310     3, 29|            pokazywała z chałupy, leciał na drogę i z drugimi chłopakami
3311     3, 29|                smutniej jeno było jakoś na świecie i jakby ciszej.
3312     3, 29|            przemglony a chłodny, że już na dużym dniu, a jeszcze świegotały
3313     3, 29|             jeszcze świegotały jaskółki na dachach pokulone i rozgłośniej
3314     3, 29|              rozedniało, wstała od razu na równe nogi. ~Jeszczech do
3315     3, 29|                 Nawet mało która poszła na mszę, odprawiającą się dzisiaj
3316     3, 29|           wypieku chlebów i zaczyniania na placki a owe wymyślne kukiełki,
3317     3, 29|                 młynarza, u organistów, na plebanii, u gospodarzy czy
3318     3, 29|                 najbiedniejszy i choćby na bórg albo za tę ostatnią
3319     3, 29|                żebych chocia raz w rok, na Wielkanoc, podjeść se do
3320     3, 29|            umączone, rozbabrane i kieby na procesji owe feretrony,
3321     3, 29|      organistowego Jasia, któren z klas na święta przyjechał i spacerował
3322     3, 29|                 to izby bielili dzisiaj na gwałt, szorowali podłogi,
3323     3, 29|                 więc głodowali ździebko na chwałę Pańską poprzestając
3324     3, 29|              chwałę Pańską poprzestając na suchym chlebie i ziemniakach
3325     3, 29|                 już szły drugie kobiety na złożenie do grobu Ciała
3326     3, 29|                 grobu Ciała Jezusowego.~Na kominie huczał duży ogień
3327     3, 29|                niebieskie, a widać było na nich takie rzeczy, że prosto
3328     3, 29|              uwierzenia: koguty piejące na płocie, gąski na drugim
3329     3, 29|                piejące na płocie, gąski na drugim syczały na maciory,
3330     3, 29|                 gąski na drugim syczały na maciory, uwalone w błocie;
3331     3, 29|                nad polami czerwonymi, a na inszych wzory takie i cudeńka,
3332     3, 29|             wzory takie i cudeńka, kiej na szybach, gdy zamróz je lodem
3333     3, 29|                 Hanka, gdy Jagna poszła na swoją stronę, bo już późno
3334     3, 29|              stronę, bo już późno było.~Na wsi też długo w noc siedzieli
3335     3, 29|             tego wieczora.~Chmurno było na świecie i ciemno, choć spokojnie;
3336     3, 29|           oknach, że kładły się światła na drogach, a kajś niekaj aż
3337     3, 29|               drogach, a kajś niekaj aż na stawie się trzęsły wraz
3338     3, 29|                 tak jakoś weselnie było na świecie, że naród, chociaż
3339     3, 29|               starszych, to zmówiły się na to same chłopaki, jeno z
3340     3, 29|              jeno z Jaśkiem Przewrotnym na czele, porwali gdziesik
3341     3, 29|                namówić i poniósł garnek na plecach w siatce od serów,
3342     3, 29|                 zaś chłopak wlókł pobok na postronku śledzia, wystruganego
3343     3, 29|              koło kościoła skręcali już na topolową drogę, kaj się
3344     3, 29|           zapanowała, że aż przysiadali na drodze, ale Witek się zeźlił
3345     3, 29|                gołymi rękoma rzucił się na Jaśka, pobił się i z drugimi;
3346     3, 29|                czerwonych wystrzyganek. Na środku, z kraja od okna,
3347     3, 29|       papierowymi kwiatami, a przed nią na wywróconej donicy baranka
3348     3, 29|           pszenne z masłem zagniatane i na mleku, po nich następowały
3349     3, 29|                 maczkiem słodziuśkim, a na ostatku postawili wielką
3350     3, 29|          ubranych jajkami obłupanymi, a na brytfance całą świńską nogę
3351     3, 29|            kraszonymi, czekając jeszcze na Witka, by ponatykać zielonej
3352     3, 29|               jęły z wolna znosić swoje na miskach, niecułkach a donicach
3353     3, 29|                a donicach i ustawiać je na ławie pobok stołu, gdyż
3354     3, 29|              miał najbliżej, to święcił na ostatku, nieraz już o samym
3355     3, 29|              zdążyć jeszcze do kościoła na uroczystość poświęcenia
3356     3, 29|           poświęconym ogniem.~Poleciała na to i Józka zabrawszy dzieci
3357     3, 29|            Zaraz z południa zrobiło się na wsi jakby święto, jeszcze
3358     3, 29|             zmrokiem i zaraz zjawił się na wsi, w komżę ubrany.~Michał
3359     3, 29|                 wyszła go przyjmować aż na drogę.~Spieszył się, wpadł
3360     3, 29|             Józka wypchnęła spod komina na środek zawstydzonego Witka.~-
3361     3, 29|                tylko zgodnie i cicho, a na rezurekcję przychodzić,
3362     3, 29|            strony, bo gospodyni wracała na ganek.~Ściemniało się z
3363     3, 29|             zmierzch cichuśko sypał się na ziemię zatapiając sady,
3364     3, 29|              zapalone światła, górą zaś na niebie jasnym wyrzynał się
3365     3, 29|              powietrzu. Pozdrawiali się na drogach, nie dojrzawszy
3366     3, 29|                 a bezustannie, ciągnęli na rezurekcję.~U Borynów na
3367     3, 29|                na rezurekcję.~U Borynów na gospodarstwie do pilnowania
3368     3, 29|          ociągała się z wyjściem, jakby na coś oczekując, że wciąż
3369     3, 29|          wystawała w ganku i stróżowała na drodze. Dopiero gdy Jagna
3370     3, 29|                po cichu staremu. Stanął na straży w opłotkach, a ona
3371     3, 29|            opłotkach, a ona wsunęła się na palcach do ojcowej komory...
3372     3, 29|               nikto nie pojął, i poszła na rezurekcję.~
3373     3, 30|                              Rozdział 5~Na drogach było pusto i ciemno,
3374     3, 30|                już ostatni ludzie, jeno na kościelnym placu stały gęstwą
3375     3, 30|             stanika i spuściwszy chustę na plecy, jęła się ostro przepychać
3376     3, 30|                  że wnet cały naród był na kolanach, ramię przy ramieniu,
3377     3, 30|                 ku ołtarzowi wielkiemu, na figurę Jezusa zmartwychwstałego,
3378     3, 30|               bór odwieczny, bo chociaż na ołtarzach gorzały światła,
3379     3, 30|            Dreszcz ją przejmował, czuła na rękach sypkie zimno zboża
3380     3, 30|                boku ołtarza modliły się na książkach dziedziczki z
3381     3, 30|            zakrystii, poredzając cosik; na stopniach ołtarza stojała
3382     3, 30|       dobrodziejem i pod ręce go wiedli na procesjach, klęczały teraz
3383     3, 30|                 tęskliwie swoich... ale na darmo: były tam chłopy z
3384     3, 30|            obcego narodu się zebrało, a na wszystkich twarzach choć
3385     3, 30|            zwiesiła głowę nad książką i na białe karty lała ciężkimi
3386     3, 30|           rzewliwie owe krzywdy Pańskie na oczy przywodził, jaże się
3387     3, 30|             pięść chłopska zwierała się na odemstę, a babi naród w
3388     3, 30|                śpikiem, a po kątach już na dobre drzemali, ale pod
3389     3, 30|              jako co dnia, co godzina i na każdym miejscu Jezus umęczon
3390     3, 30|         krzyżuje Go w sobie, nie pomnąc na Jego rany ni krew świętą,
3391     3, 30|            naszego zbawienia!~Ryknął ci na to cały naród i płacze,
3392     3, 30|               kiej Jezus powróci znowuj na świat, by sądzić żywe i
3393     3, 30|              grzeszne w ogień piekielny na wiek wieków spychać, a sprawiedliwe
3394     3, 30|        szlochaniem i walili się krzyżem na podłogę, tym jękiem żalnym,
3395     3, 30|                  kiej dzwony zaśpiewały na cały świat, a dobrodziej
3396     3, 30|                w noc wiośnianą płynęły, na słońca się gdziesik niesły,
3397     3, 30|                ludzie jęli się śpieszno na świat wywalać. Tylko Hanka
3398     3, 30|               już zaszedł i ciemno było na świecie, bure chmurzyska
3399     3, 30|                niekaj zamajaczyły głowy na jaśni powietrza nieprzysłonionego;
3400     3, 30|          dosłyszawszy Jagusię wracającą na swoją stronę.~Legła w pościel,
3401     3, 30|                 nasłuchując czas jakiś. Na wsi było cicho, jeno z dróg
3402     3, 30|                 było ni sprawiedliwości na świecie!- szepnęła groźnie,
3403     3, 30|              rosy kiej łzy posypały się na ziemię.~Hej! wesoły dzień
3404     3, 30|              głowy wyglądały rozziewane na świat Boży, któren stojał
3405     3, 30|           przyodziewając, a pod studnią na podwórzu Pietrek z Witkiem
3406     3, 30|                 zabawiał się z pieskiem na ganku, często nosem pociągając,
3407     3, 30|              równo nad czołem i koszulę na czerwoną wstążkę zawiązał,
3408     3, 30|               choć nieśmiało, przysiadł na kraju.~I pojadali z wolna,
3409     3, 30|             wtrąciła Józka.~- Przyjdzie na czas, to pojedzie, czekać
3410     3, 30|             będę.~- Obroków to wziąć?~- Na jeden popas, wieczorem wrócimy.~
3411     3, 30|                    Mało co nie czekałam na waju!...~- Toście już po
3412     3, 30|                 i zmiatała, co ino było na podorędziu.~- Pan Jezus
3413     3, 30|       podorędziu.~- Pan Jezus wiedział, na co świńtucha stworzył!-
3414     3, 30|       prześmiewała po swojemu.~- Pijcie na zdrowie a prędko, bo czas
3415     3, 30|                zaraz nadrobiła różności na talerz i poniesła. Nie ozwał
3416     3, 30|                 poniesła. Nie ozwał się na jej zagadywania ni nawet
3417     3, 30|           zagadywania ni nawet spojrzał na nią, ale co mu wetknęła
3418     3, 30|              się przykrzyło i poleciała na dwór patrzeć, jak prawie
3419     3, 30|                przyodziane, z węzełkami na plecach.~A kiej się rozwiały
3420     3, 30|                 ostatnie turkoty, padła na wieś dziwnie smutna cichość
3421     3, 30|              stawem śmigając kamieniami na gęsi.~Słońce szło w górę,
3422     3, 30|             powywierane, jeno miejscami na słonecznej stronie wygrzewali
3423     3, 30|         otwartych, a staruchy rozsiadłe na progach przeiskiwały dzieci.~
3424     3, 30|         wrzaskiem przenosiło się z sadu na drogę albo zaszarpały się
3425     3, 30|               dziećmi i zasiadł w ganku na słońcu. Poczytywał cosik
3426     3, 30|                słońcu. Poczytywał cosik na książce i bacznie wodził
3427     3, 30|           odwiedziwszy ojca, przysiadła na przyźbie.~- Wasz w domu? -
3428     3, 30|             opłotki spoglądając tęsknie na pola.~- Nowy wełniak ma
3429     3, 30|                żałośnie. - Jeno chustkę na głowie ma swoją...~- Prawda,
3430     3, 30|            Józka się też zaraz poniesła na wieś, Witek pod stajnią
3431     3, 30|           powiedali, co puszczą chłopów na Przewody.~- Któż to taki
3432     3, 30|               między kolanami, że Rocho na próżno czekał jakiegoś słowa.~-
3433     3, 30|                ze skrzypkami się nosił, na rozstajach pod figurami
3434     3, 30|              staw i długo tam siedzieli na kamieniach, cosik cicho
3435     3, 30|              się rozeszli. Rocho wrócił na ganek, ale był jakiś osowiały
3436     3, 30|              ściszył głos oglądając się na kowalową. ~- Jakżeby...
3437     3, 30|                   jąkał cicho.~Zamilkli na długo.~- Baczę, kiej to
3438     3, 30|        tabakierkę.~- I nowe już czekają na działy, urodzi rok czy nie,
3439     3, 30|               zagrabiać?~- A Niemcy ano na Słupi wykupiły dziedzica
3440     3, 30|               stawiają... po dwie włóki na osadę - mówił Rocho dość
3441     3, 30|             czerniały łubinowe stogi.~- Na Podlesiu?~- Rychtyk przyległe
3442     3, 30|                 przyduszają o swoje, co na las dały, podatki winien,
3443     3, 30|               płaci, jeszczek ordynarii na Nowy Rok należnej nie dostały,
3444     3, 30|           ugodzi? Nie wysiedzi on długo na Woli, nie! Powiadali, co
3445     3, 30|                nie zbraknie ni głodnych na ziemie... juści... - rozmarzył
3446     3, 30|            dyrdając za dziećmi, bo jaże na drogę się wytoczyły.~Na
3447     3, 30|                 na drogę się wytoczyły.~Na nieszpory zaczęli dzwonić.~
3448     3, 30|             poczęły kłaść długie cienie na drogi i staw, a przedwieczorna
3449     3, 30|         dudnienie wozów, krzyki ptactwa na ogorzeliskach i ciche, przejmujące
3450     3, 30|                 powiedział, że do dworu na bal, a zaraz po jego wyjeździe
3451     3, 30|            całkiem odpędzała od siebie, na kogo innego rachując. Józka
3452     3, 30|                 spencerku i w kapelusie na bakier, ujął się pod boki,
3453     3, 30|                    Albo z Jagatą, to ją na odpusty poprowadzisz - rzucały
3454     3, 30|              Idź, już tam Marysia czeka na cię z pomietłem albo czymś
3455     3, 30|             wszystką przyodziewę kiejby na wyrost.~- Po dziadku dodziera
3456     3, 30|                się w ślepą babkę.~Jaśka na nią obrały i zawiązawszy
3457     3, 30|        rozbiegając się naraz z krzykiem na wsze strony kiej wróble.
3458     3, 30|                 natykając się co trocha na płoty i ściany; kierował
3459     3, 30|               śmiechy się zatrzęsły, aż na całą wieś się rozlegało.~
3460     3, 30|             surowo.~Cisnął jej pod nogi na pół żywego ptaka, całkiem
3461     3, 30|                 swojego cudaka.~Wyniósł na jaśnię już całkiem gotowego
3462     3, 30|               dziobem miał prawdziwego, na patyk nadziany.~Na desce
3463     3, 30|         prawdziwego, na patyk nadziany.~Na desce se stojał czerwono
3464     3, 30|                 Przyjdę, jeno jeszczech na wsi cosik sprawię...~Wróciła
3465     3, 30|                 sutą wieczerzę: barszcz na kiełbasie i ziemniaki tłusto
3466     3, 30|          omaszczone. Zaczęła ją podawać na ławę, gdyż Rocho czekał,
3467     3, 30|                 obaczysz, jak parodował na ganku będzie, a nikto go
3468     3, 30|           sennie i smutno. Jaguś poszła na swoją stronę, zaś Rocho
3469     3, 30|                   Idźcie do dom, bo tam na was czeka pan Jacek!- szepnął
3470     3, 30|             Jacek!- szepnął mu Rocho.~- Na mnie czeka... pan Jacek...
3471     3, 30|                pan Jacek... dyć lecę... na mnie?... no... no - jąkał
3472     3, 30|      wytrzeźwiawszy, i poszedł.~A Rocho na przyźbie ostał, pacierz
3473     3, 30|                ale Rocho wciąż siedział na dworze oczekując na Hankę,
3474     3, 30|            siedział na dworze oczekując na Hankę, że dopiero koło samego
3475     3, 30|               północka zadudniły kopyta na moście koło młyna i wkrótce
3476     3, 30|              wie kiedy... U tego, co ma na sądach Antka bronić, też
3477     3, 30|                 jej kamieniem zaciężyło na sercu, a jeno takie różności
3478     3, 30|                 obcy się widział i kiej na obcą sobie spoglądał, nie
3479     3, 30|                wywierając drzwi a okna, na świat Boży lecieli spojrzeć,
3480     3, 30|            świat Boży lecieli spojrzeć, na sady przytrząśnięte zielenią,
3481     3, 30|                przytrząśnięte zielenią, na te nieobjęte ziemie zwiesną
3482     3, 30|               słońcu radosnym utopione, na pola, kaj już oziminy, wiatrem
3483     3, 30|              jęły huczeć i rozlewać się na wieś, na pola, na bory dalekie,
3484     3, 30|                 i rozlewać się na wieś, na pola, na bory dalekie, wzmogły
3485     3, 30|          rozlewać się na wieś, na pola, na bory dalekie, wzmogły się
3486     3, 30|    przechodzących, ale każdego, kto ino na próg wyjrzał, że już nawet
3487     3, 30|               chłopakom rozganiając ich na wszystkie strony, a tak
3488     3, 30|               gaszenia pożarów zaczajał na Nastkę, dopadły Balcerkówny,
3489     3, 30|              jeszcze do stawu zepchnęły na pośmiewisko...~Ale ozgniewany
3490     3, 30|              tak się zmyślnie zasadzili na Nastkę, aż ją dostali w
3491     3, 30|                aż matka z kijem leciała na pomoc; przyparli też gdzieś
3492     3, 30|              prosiła i z bekiem leciała na skargę do Hanki.~- Skarży
3493     3, 30|               mimo strachu wyszła potem na ganek, bo aż dudniało na
3494     3, 30|                na ganek, bo aż dudniało na drogach od przeganiań i
3495     3, 30|             mięso; arbaty se zgotuję.~- Na przepłukanie flaków niezgorsze,
3496     3, 30|            zaglądał podając usłużliwie, na co jeno spojrzała, i cięgiem,
3497     3, 30|         pajęczyną w oknach, bych się im na spacer nie zachciało. A
3498     3, 30|            połednie, spróbowałam: kieby na starym bucie zgotowana i
3499     3, 30|         smarowidłem od woza omaszczona. Na drugie zaś prażonych jagieł
3500     3, 30|          postawili... no, Łapa by kulas na nie podniósł, a nie powąchał