Tom, Rozdzial

2501     2, 24|               Dopiero we wstępną środę, w Popielec, nie szykując nawet
2502     2, 24|        dziwowała, a choć czasami drgało w niej cosik, jakby ostatni
2503     2, 24|                 i rozdeptane, gasiła je w sobie z rozmysłem, siłą
2504     2, 24|            jeszcze się był nie roztopił w odwildze, ze strzech kapało
2505     2, 24|              zaś drzewa roziskrzały się w słońcu, płonęły i kieby
2506     2, 24|          mlecznych, małych chmur, grało w słońcu jako rozkwitły lnowy
2507     2, 24|              prawie wiośnianym ciepłem.~W kościele natomiast owionął
2508     2, 24|                 wielkim ołtarzem, naród w pobożnym skupieniu, rozmodlony,
2509     2, 24|            cisnęła się do ludzi, poszła w boczna nawę, pustą całkiem
2510     2, 24|              rozłożyła ręce i wpatrzona w słodką twarz Matki litościwej,
2511     2, 24|                litościwej, zatopiła się w modlitwie.~Tutaj dopiero
2512     2, 24|                przekrwioną ranami duszę w pokorze najgłębszej a dufności
2513     2, 24|             dobrze, i polenić się, a to w służbie Bożej opieszała -
2514     2, 24|                grzeszną była. Krzyczała w sobie rozpalonym, opłyniętym
2515     2, 24|              miłosierdzia, i tłukła się w serdecznej prośbie jako
2516     2, 24|              ucieka i bije skrzydełkami w szyby, trzepocze się, piuka
2517     2, 24|              się skończyła i cały naród w skrusze, a często gęsto
2518     2, 24|              siłach i dufna już całkiem w pomoc Bożą.~Z podniesioną
2519     2, 24|              choć ze drżeniem, skręciła w Borynowe opłotki.~Mój Boże,
2520     2, 24|                 i każde drzewko lśniące w osędzieliznie, a tak pamiętliwe,
2521     2, 24|                wyjrzała do sieni stając w zdumieniu, nie wierząc własnym
2522     2, 24|                co? Ociec doma?~- Dyć są w chałupie, są... żeście to
2523     2, 24|          wystraszona tylko zmianą, jaka w nim zaszła, postarzał się
2524     2, 24|              przykazał Józce naszykować w tobołki, co ino było można,
2525     2, 24|                  która wczoraj do późna w noc radziła ze starym, i
2526     2, 24|             bych się jej przypochlebić.~W chałupie zastała jeszcze
2527     2, 24|             odnieś abo sam mu odniesę i w gardziel wrażę, niech się
2528     2, 24|                jednego zła, a jeno biła w niego zapamiętałością kieby
2529     2, 24|              mogła - zabiłaby na śmierć w tej minucie!...~Uląkł się
2530     2, 24|                  zatargało mu się cosik w piersiach, przychylił się
2531     2, 24|             chwili pożaru wyrabiało się w nim cosik strasznego, że
2532     2, 24|              jakoby się całkiem wściekł w sobie. Na robotę nie chodził,
2533     2, 24|                 ino wałęsał się po wsi, w karczmie przesiadywał i
2534     2, 24|                   powiedział Mateuszowi w karczmie i na głos, by ludzie
2535     2, 24|                 mu świecili, jak pieski w oczy naglądając, że choć
2536     2, 24|              odgrażał.~I tak się stulał w, to jakieś zatracenie, kieby
2537     2, 24|                 dychał, rozdmuchując ją w sobie niby zarzewie, bych
2538     2, 24|                 co innego, Bóg ta wie - w Dominikowej stodole się
2539     2, 24|                strachem zawdy, bo jakby w niej do cna struchlało kochanie
2540     2, 24|               na każde zawołanie, to on w biały dzień, przy wszystkich,
2541     2, 24|            karczmy Szymek, odciągnął go w kąt i powiedział, że dopiero
2542     2, 24|                kto żywego ognia nasypał w serce, że ledwie się doczekał
2543     2, 24|             wyrwał jakiś kołek i wszedł w obejście gotowy na wszystko,
2544     2, 24|               nawet za klamkę brał, ale w ostatniej chwili odrzuciło
2545     2, 24|               ojcowej twarzy stanęło mu w oczach z taką mocą, że cofnął
2546     2, 24|                   Nie spotkał jej nawet w niedzielę, choć długo czatował
2547     2, 24|                resztki dnia, dołem zaś, w ciemnościach gdzieniegdzie
2548     2, 24|             ciekawe spojrzenia wlepione w siebie i czuł, że zwracają
2549     2, 24|         niedziela postu. Ksiądz, ubrany w komżę, siedział z boku ołtarza
2550     2, 24|                z boku ołtarza z książką w ręku i raz w raz spoglądał
2551     2, 24|          ołtarza z książką w ręku i raz w raz spoglądał na niego surowo.~
2552     2, 24|       przejmująco, a cały naród śpiewał w jeden głos, chwilami zaś
2553     2, 24|                 nutą, że dziwnie osłabł w sobie, senność go ogarniała
2554     2, 24|                 i jakby leciał gdziesik w jakąś światłość, a co oprzytomniał
2555     2, 24|                 spojrzeniami księdza...~W skupionej i zasłuchanej
2556     2, 24|                groźniej, rósł, zda się, w oczach wszystkich, olbrzymiał,
2557     2, 24|           dopuszczali: a zakwardziałość w grzechach, niepamięć przykazań
2558     2, 24|                  że zatrzęsły się dusze w udręce grzeszności swojej,
2559     2, 24|            przycichł raptem, tając dech w piersiach, wszystkie oczy
2560     2, 24|                 wiedząc gdzie, poleciał w topolową drogę ku lasom,
2561     2, 24|                  który mu wciąż brzmiał w uszach kiej dzwon tak bił
2562     2, 24|                  marcowy deszcz zacinał w twarz, ale Antek nie zważał
2563     2, 24|              chwytając się za głowę, bo w tym momencie jakby przejrzał
2564     2, 24|              siedział długo, zapatrzony w noc i zasłuchany w cichą,
2565     2, 24|           zapatrzony w noc i zasłuchany w cichą, trwożliwą i straszną
2566     2, 24|             zamysły pomsty skłębiły się w nim i przewalały, jak te
2567     2, 24|            daruję! Nie daruję! - zawyła w nim dawna zapamiętałość,
2568     2, 24|              Kościół był już zamknięty, w chałupach się świeciło,
2569     2, 24|           spostrzegł, został prawie sam w karczmie; dziad jakiś siedział
2570     2, 24|          pokrywającej lód.~Zmiękł znowu w sobie i niewypowiedziana
2571     2, 24|               dzieje. Powlókł się wolno w noc, obchodził staw, to
2572     2, 24|              patrzył na wieś, zatopioną w mrokach, znaczącą się jeno
2573     2, 24|                 niego, ściskają i wiążą w pęta, że już ruchać się
2574     2, 24|              deszcz jeno mżył i trzepał w pochylone drzewa, a czasem
2575     2, 25|              stała grząskimi sadzawkami w obejściach, a że zaś śnieg
2576     2, 25|       światłości; nawet z wieczora mało w której chałupie zapalali
2577     2, 25|                że Lipce jakby przepadły w tych roztopach, boć ledwie
2578     2, 25|               świata, ledwie je dojrzał w tych mgliskach burych, przywarte
2579     2, 25|            pustka była naokół i cichość w całej wsi jakby wymarłej,
2580     2, 25|               po chałupach, wysiadywała w sąsiedztwach, bych jakoś
2581     2, 25|                choroby zagnieździły się w chałupie, a do wielu przednowek
2582     2, 25|            przednowek się dobierał.~Nie w jednej bo już chałupie jeno
2583     2, 25|                bo już chałupie jeno raz w dzień warzyli jadło, a sól
2584     2, 25|               Lipczakowi grosza zarobić w lesie nie da, tak i nie
2585     2, 25|          zwyczajnie bywa przed zwiesną, w niezdrowy czas, kiej wapory
2586     2, 25|                 sprawy naród burzył się w sobie i coraz niecierpliwiej
2587     2, 25|                 na pierwszą trawę.~I co w taki czas było radości,
2588     2, 25|                 wiośniane tchnienia, że w sercach człowieczych wstawał
2589     2, 25|           ponosiło, że kużden by leciał w to słońce jako te ptaki,
2590     2, 25|                od wschodu i pławiły się w czystym powietrzu; każden
2591     2, 25|            drżały świegotliwymi głosami w powietrzu ciepłym.~Wywierano
2592     2, 25|              nawet dzieciątka wynoszono w kołyskach na słońce, a z
2593     2, 25|              błocie.~Naród zaś postawał w opłotkach i mrużąc od blasków
2594     2, 25|          radośnie na wieś taplającą się w słońcu, że jeno szyby grały
2595     2, 25|            śnieg tak jął walić, że może w jakie dwa pacierze przybielił
2596     2, 25|               do dawnego tak prędko, że w nowych dniach deszczów,
2597     2, 25|                 snem rychło przespanym. W takich to ano sprawach,
2598     2, 25|                turbacje nowe, i tak ano w kółko, bych się jeno woli
2599     2, 25|            zadość!~Któregoś dnia, bodaj w samo półpoście, czas się
2600     2, 25|           niecoś rozpozna, i znowu pada w mrok chorobny, bowiem ledwie
2601     2, 25|             wiatr i bił wraz z deszczem w poczerniałe chałupy.~Na
2602     2, 25|              wychlustywały na wybrzeża.~W taki to dzień, jakoś na
2603     2, 25|              rąbał, to jakże, teraz by, w połowie marca, kiej ziemia
2604     2, 25|                 ciął będzie?~Szła juści w boru robota, ale każden
2605     2, 25|               go nie miał.~A jeno głupi w marcu spuszczałby budulec.~
2606     2, 25|              była sielnie stowarzyszyła w ostatnich czasach. Juści,
2607     2, 25|                co ino zaświecili lampkę w izbie czeladnej, Józka z
2608     2, 25|               nią srogo gębę wywarł, że w dyrdy pobiegła, on zaś sam
2609     2, 25|                 zaś sam również poszedł w podwórze naglądać, że raz
2610     2, 25|          rozlegał się jego gniewny głos w stajni, to w oborze, to
2611     2, 25|               gniewny głos w stajni, to w oborze, to przy kopcach,
2612     2, 25|                  to przy kopcach, że aż w chałupie było słychać.~-
2613     2, 25|           całkiem nie stał o nią. Jakoś w parę dni po zgodzie pojechał
2614     2, 25|           wiedział, kromie Hanki, która w takich łaskach u ojca teraz
2615     2, 25|          poglądał, jeno się tak ozeźlił w sobie, że o bele co gniewem
2616     2, 25|              czuły sąsiady. Rządy wziął w swoje ręce i nie popuszczał
2617     2, 25|                marnowali, la wszystkich w domu był twardy, ale już
2618     2, 25|              tego zwałkonionego konia i w niczym nie folgował, że
2619     2, 25|            często gęsto i rzemień bywał w robocie albo i co twardziejsze,
2620     2, 25|                 i co twardziejsze, bo i w Jagnę wlazł jakiś zły i
2621     2, 25|            roznosiło. Piekło też wrzało w chałupie cięgiem, jakby
2622     2, 25|              cięgiem, jakby sobie oboje w nim upodobali, zmagając
2623     2, 25|              żalów, ni krzywd, jakie im w sercach narastały. Borynowe
2624     2, 25|                  nieprzebłagana złość - w Jagnie się też dusza znacznie
2625     2, 25|          chowana była pieściwiej, i już w sobie była zgoła delikatniejsza
2626     2, 25|                 tęskność rozrastała się w duszy, wiedziała to za czym?~
2627     2, 25|               płaciła złem, prawda, ale w sobie była zestrachana cięgiem,
2628     2, 25|              była gotową uciekać choćby w cały świat!~Ale gdzie to
2629     2, 25|           ucieczce do matki cosik pękło w niej i pomarło, że się już
2630     2, 25|              niewolenia, a i bez to, że w chałupie źle było i nudno,
2631     2, 25|                on nie jest tym, jakiego w sobie umiłowała - dziki,
2632     2, 25|                 sam ksiądz wypomniał go w kościele, wieś cała odstąpiła,
2633     2, 25|           widziało się jej, że zły jest w nim i całe piekło dookoła;
2634     2, 25|              się jej wtedy tak straszno w duszy, jak wtedy, gdy dobrodziej
2635     2, 25|            niego i sztywniała mu nieraz w ramionach, jakby piorunem
2636     2, 25|            mocna, a on dziw nie zduszał w uściskach, to mimo wszystko,
2637     2, 25|             starego i doszukując się go w podwórzu, Pietrek robił
2638     2, 25|                 od lasów i z szumem bił w sady.~Przygarnął ją do siebie
2639     2, 25|                      Bojam się, wszyscy w chałupie mogą mnie szukać...~-
2640     2, 25|               pragnieniem utopienia się w sobie - ale nie poredzili,
2641     2, 25|             pieszczonych i kojących, bo w sercach wrzały gorzkie urazy,
2642     2, 25|                 to, co przecierpiał, aż w końcu brakło mu już głosu
2643     2, 25|            pięściami, ale opamiętał się w ostatniej chwili, pchnął
2644     2, 25|                nad nią zawalał.~Dopiero w dobre parę pacierzy przyszła
2645     2, 25|            rozpękało z bólu, dusiła się w sobie i chciało się jej
2646     2, 25|              kroki jego ucichły, wołała w całą tę noc - na próżno.~
2647     2, 25|                 nic nie bacząc, ryczała w głos idąc do chałupy...~
2648     2, 25|                trząchał, bo każden czuł w tej minucie, że to nie przelewki,
2649     2, 25|             snuli po drogach, wystawali w opłotkach, to nad stawem,
2650     2, 25|              trwożne, przytajone drgały w mroku kiej ten brzęk pszczelny.~
2651     2, 25|               że ziemia jęła się ścinać w grudę i obmoknięte, czarne
2652     2, 25|                pokaże.~Przed domem zaś, w opłotkach, a nawet na drodze
2653     2, 25|              widać było ich siwe głowy, w półkolu pochylone do komina,
2654     2, 25|                pochylał się nisko i raz w raz bił pięścią w stół.~
2655     2, 25|                 i raz w raz bił pięścią w stół.~Niecierpliwość zaś
2656     2, 25|                Niecierpliwość zaś rosła w czekających z minuty na
2657     2, 25|      czekających z minuty na minutę, aż w końcu Kobus, to Kozłowa,
2658     2, 25|             walącą się ciżbę, wchodzili w milczeniu, spokojnie, zajmując
2659     2, 25|                tupania, bicie pięściami w stoły i hukliwa, sroga wrzawa
2660     2, 25|             zapamiętale, kiej te pieski w sieniach przywarte, których
2661     2, 25|                  Kupami się zwierali, a w każdej był jakowyś pyskacz,
2662     2, 25|                  to słowo ostre, że już w końcu jeden drugiego nie
2663     2, 25|              położyli, a takie dęby, że w pięciu chłopa nie obejmie.~-
2664     2, 25|              Ciasno jest wszystkim kiej w tej sieci, bo dwory wszędzie,
2665     2, 25|           chcesz krowę popaść za wsią - w dworskie wnet utkniesz;
2666     2, 25|         kamieniem ciepnąć nie można, bo w dworskie padnie!... a zaraz
2667     2, 25|               tak krzyczeli ciepiąc się w różne strony, pomstując
2668     2, 25|             było późna, światła pogasły w izbach, cichość padła na
2669     2, 25|          przemarzłe drzewiny tłukły się w mrokach o siebie kiej nieprzyjacioły,
2670     2, 25|             ciężki i gorączkowy, bo raz w raz zrywał się cichy płacz
2671     2, 25|               to ktosik budził się cały w potach i takim strachu dziwnym,
2672     2, 25|               na dzwonnicę i zaczął bić w dzwon kieby na pożar...~
2673     2, 25|               już przed chałupami jakby w skamienieniu, tak zasłuchani,
2674     2, 25|                 ponurym, wielkim głosem w świtowych brzaskach, aż
2675     2, 25|     przetrwożony żegnał się i skrzepiał w sobie, boć już i Mateusz,
2676     2, 25|          biegali po wsi łomocząc kijami w płoty i krzycząc:~- Na las!
2677     2, 25|                się, że niejeden jeszcze w drodze się dopinał, a pacierz
2678     2, 25|            dopinał, a pacierz kończył i w dyrdy bieżał pod karczmę,
2679     2, 25|                i mroźny, drzewa stojały w osędzieliznie kiej w pajęczynach,
2680     2, 25|            stojały w osędzieliznie kiej w pajęczynach, drogi chrupały
2681     2, 25|               tego szkła potrzaskanego, w nozdrzach wierciło ostre,
2682     2, 25|         zakamieniła dusze i oblekała je w taką surową powagę, iż milkli
2683     2, 25|               bezwiednie zatapiając się w sobie.~Tłum wciąż się zwiększał,
2684     2, 25|        przybywali spóźnieni.~Witano się w milczeniu, każden stawał,
2685     2, 25|               cicho, kiej ten bór zbity w gęstwę i zasłuchany w głosy,
2686     2, 25|             zbity w gęstwę i zasłuchany w głosy, jakie z niego idą,
2687     2, 25|             głosy, jakie z niego idą, i w te bełkoty strug, co gdziesik
2688     2, 25|           czasem czyjaś pięść wychynęła w górę, to jakieś oczy rozgorzały
2689     2, 25|            zamyślają, cała wieś pójdzie w kajdany i zmarnieje, a za
2690     2, 25|           wysługują i swój mają interes w przeszkadzaniu.~I Rocho
2691     2, 25|              podobnie - nie pomogło.~Aż w końcu i ksiądz przyleciał
2692     2, 25|                nawet nie zdjął, nikt go w rękę nie pocałował, a ktosik
2693     2, 25|             lecz nim przemówił, zaczęli w tłumie krzyczeć:~- Prowadźcie,
2694     2, 25|        piorunami, sto pięści zamigotało w powietrzu i sto gardzieli
2695     2, 25|             rozpękł i z krzykiem każden w dyrdy leciał do domu sposobić
2696     2, 25|          trzęsła od przygotowań, a może w jakie dwa pacierze już narychtowani
2697     2, 25|           topolową, gdzie czekał Boryna w saniach wraz z Płoszką,
2698     2, 25|               pierwszymi.~Ustawiali się w rzędy, jak komu popadło,
2699     2, 25|                się wybrała i zwarła się w gęstwę kieby w ten zagon
2700     2, 25|               zwarła się w gęstwę kieby w ten zagon długi, szumiący
2701     2, 25|                  żartów i wesela. Stali w cichości, omroczeni, surowi,
2702     2, 25|               nastał czas, Boryna wstał w saniach, ogarnął naród oczami
2703     2, 25|                krzyknął żegnając się:~- W imię Ojca i Syna, i Ducha
2704     2, 25|                 i Ducha świętego! Amen, w drogę !~- Amen! Amen! -
2705     2, 25|             zdejmowano czapki, bito się w piersi, a jaki taki - westchnął
2706     2, 25|                ruszali sfornie, mocno i w milczeniu, i całą prawie
2707     2, 25|                 kowal przywarł gdziesik w opłotkach, przebrał się
2708     2, 25|            zjawienia się ojca skrył się w karczmie, skoro ruszyli,
2709     2, 25|                 pyskaty szumny i wielce w siebie dufający.~A za nimi
2710     2, 25|        prowadził Grzela, wójtów brat.~A w końcu Bylice szły, Kobusy,
2711     2, 25|                 sennej głuszy i spowity w lute i szkliste mgły.~Cichość
2712     2, 25|           żółtych trocin rozsączały się w śniegach kieby ta żałosna
2713     2, 25|              gęstwą stanęli pochyloną i w trwożnym milczeniu, z tłumionym
2714     2, 25|          rozpaczy nasłuchują padających w śmierć i patrzą zdrętwiali
2715     2, 25|              nieustannie, rozwiedli się w szeroką ławę i z wolna,
2716     2, 25|                 szeroką ławę i z wolna, w milczeniu wpierali się w
2717     2, 25|                w milczeniu wpierali się w bór, zda się niezmożony,
2718     2, 25|                ogromem, że ginęli zgoła w cieniu konarów, jeno topory
2719     2, 25|           konarów, jeno topory błyskały w mrokach i biły niestrudzenie,
2720     2, 25|        ozieleniałe, padały jedle, kieby w zgrzebne kapoty przyodziane,
2721     2, 25|            padały ciężko jako te chłopy w boju ściśnięte a parte jedne
2722     2, 25|             wraz całą ławą się chylą, i w lutą śmierć padają.~Jęk
2723     2, 25|           rąbali zawzięcie wżerając się w bór kiej te wilki, gdy stada
2724     2, 25|                dopadną, a ono się zbije w kupę i zdrętwiałe śmiertelnie,
2725     2, 25|               wypadły na porębę, stojał w nich Boryna, a za nim konno,
2726     2, 25|              któren cepy dzierżył mocno w garści, inszy kosą migotał,
2727     2, 25|               szlachta była i od wieków w kłótniach sąsiedzkich z
2728     2, 25|                Lipczakami, to wyklinali w głos, trzaskali toporami,
2729     2, 25|           następował na nich i wypierał w bór.~Insi zaś rozbiegli
2730     2, 25|         Złodzieje, wszarze! Batami ich! W postronki, do kryminału!~-
2731     2, 25|                 głos powstrzymywali się w miejscu i nie bacząc na
2732     2, 25|                niejednych już po łbach, w dyrdy, osłaniając rękami
2733     2, 25|                Kijami psubratów! Cepami w konie! - krzyczał rozsrożony
2734     2, 25|                 zwarły się chłopy ramię w ramię, cepy przy cepach,
2735     2, 25|                chłopów, ale zaczęli się w końcu mieszać i cofać, bo
2736     2, 25|                swojego ułanka i skoczył w całą kupę narodu, ku Boryrnie,
2737     2, 25|               ryjem podważony, wyleciał w powietrze i padł w śnieg,
2738     2, 25|             wyleciał w powietrze i padł w śnieg, pod nogi, iż ledwie
2739     2, 25|                i zawlókł nieprzytomnego w przezpieczne miejsce.~Skłębiło
2740     2, 25|             wicher uderzy niespodzianie w kopy, zamąci, że jeno jeden
2741     2, 25|                 się do bitki.~Prali się w pojedynkę i kupami, wodzili
2742     2, 25|               wszystkich borowy, któren w ostatniej chwili się zjawił,
2743     2, 25|                  to pierwszy się rzucał w pojedynkę na całe kupy,
2744     2, 25|             trzasnął go cepami gdziesik w ramię, ale dostał na odlew
2745     2, 25|               Jezus!" rymnął na ziemię.~W końcu już i Mateusz nie
2746     2, 25|               niego, ale choć chłop był w mocy jednemu Antkowi równy,
2747     2, 25|                 borowy go zmógł, sprał; w śniegu utytłał i do ucieczki
2748     2, 25|               ruszył ku Borynie, któren w kupie całej wodził się za
2749     2, 25|                 pazurami, wpięły mu się w kudły, splątały i przygiąwszy
2750     2, 25|             ujmą i ciepią się że nim to w tę, to w ową stronę.~Ale
2751     2, 25|           ciepią się że nim to w tę, to w ową stronę.~Ale już pod
2752     2, 25|           swojego ledwie rozpoznał, ale w końcu przeparli dworskich,
2753     2, 25|              osłabłe, chyłkiem uciekały w las, tylko rębacze bronili
2754     2, 25|            gonitwy uciekających i bicie w dziesięciu jednego, gdy
2755     2, 25|                bo się już byli wywiedli w bór.~Na to właśnie nadleciał
2756     2, 25|              baczył, wszystkie ano były w takiej bitce, w takim pomieszaniu,
2757     2, 25|                ano były w takiej bitce, w takim pomieszaniu, że ni
2758     2, 25|             dychać, ręce mu latały kiej w febrze, zadygotał cały,
2759     2, 25|                 febrze, zadygotał cały, w oczach pociemniało i tak
2760     2, 25|         pociemniało i tak się zakręciło w głowie, że stał długą chwilę,
2761     2, 25|              Ratujta!...~Borowy właśnie w ten mig trzasnął Borynę
2762     2, 25|              myśleli, iż mu się z nagła w głowie popsuło.~Naraz ucichł,
2763     2, 25|     przerażającym i z takim szaleństwem w oczach, że borowy się zląkł
2764     2, 25|               strzelił mu prawie prosto w piersi, nie trafił go jednak
2765     2, 25|                prosił - Antek porwał go w pazury kiej ten wilk wściekły,
2766     2, 25|          wiedział, co robił; rzucił się w bitkę, a tam, kędy się zjawił,
2767     2, 25|            dających opór, aż musieli go w końcu uspokajać i odrywać,
2768     2, 25|                 powrotu.~Borynę złożyli w saniach i wieźli wolno bojąc
2769     2, 25|              wieźli wolno bojąc się, by w drodze nie zamarł, nieprzytomny
2770     2, 25|          wpatrzony przerażonym wzrokiem w ojca, podtrzymywał mu głowę
2771     2, 25|           otworzył oczy i długo patrzał w Antka, jakby sobie nie wierząc,
2772     3, 26|            rzęsiście z drzew pośpionych w mącie nieprzejrzanym.~Niebo,
2773     3, 26|           ziemią czarną, głuchą i zgoła w mrokach zagubioną.~Mgły
2774     3, 26|               roztopów wiosennych, biły w czarne pola albo zasie,
2775     3, 26|           większy, zorze rozsączały się w martwe siności, że na niebie
2776     3, 26|         pochylonych, utrudzonych jakoby w ciężkim chodzie pod wzgórze,
2777     3, 26|          światłość, zaś wsie, potopione w mrokach przyziemnych, wyzierały
2778     3, 26|              bliższe srebrzyły się całe w rosach i brzaskach.~Słońca
2779     3, 26|                 ale jeszczech się lenił w słodkim, odpoczywającym
2780     3, 26|                 bo cichość padła barzej w uszach dzwoniąca, jakoby
2781     3, 26|                 omroczałych pól, jakoby w kościele rozmodlonym i oniemiałym,
2782     3, 26|            wonny pęd wiośniany tlił się w bladym niebie, bił w górę,
2783     3, 26|                się w bladym niebie, bił w górę, głośniał, iż w onej
2784     3, 26|                bił w górę, głośniał, iż w onej świętej cichości wschodów
2785     3, 26|               zrywać, skrzydełkami bić, w niebo się drzeć i śpiewać
2786     3, 26|                jeszcze nie rozpoznanych w szarościach.~Słońce zaś
2787     3, 26|            wszystko jakby z nagła padło w proch przed majestatem i
2788     3, 26|            stworzenie wszelkie uderzyło w wielki krzyk śpiewań, jakoby
2789     3, 26|            wielki krzyk śpiewań, jakoby w ten pacierz serdecznych
2790     3, 26|              moc panowanie nad światem.~W ten czas właśnie, na wzgórzu
2791     3, 26|            Jezusowy była poszła jeszcze w kopania, a teraz ci z nawrotem
2792     3, 26|                już ledwie tli i domiera w piachach; w łachmanach juści
2793     3, 26|               tli i domiera w piachach; w łachmanach juści była, z
2794     3, 26|                  z kosturem dziadowskim w ręku, z tobołkami na plecach,
2795     3, 26|                się do tych pól szarych, w zielonawe mgły przysłonionych,
2796     3, 26|             czarne role połyskiwały się w słońcu, wody grały po rowach,
2797     3, 26|              skowronkowe głosy dzwoniły w chłodnym powietrzu, gdzie
2798     3, 26|                te bursztynowe paciorki, w zaciszach zaś albo i pod
2799     3, 26|                  pławiących się leniwie w słońcu, a wszędy było tak
2800     3, 26|             opity niesie się z krzykiem w cały świat.~- Jezus mój!
2801     3, 26|           zgarniając ten świat wszystek w roztrzęsione radością i
2802     3, 26|              szła, jakoby ta jasna pani w słonecznym obleczeniu, z
2803     3, 26|                 nad ziemiami się niesła w one kwietniowe poranki,
2804     3, 26|             człowiekowa zmartwychwstaje w nieśmiertelnych mocach i
2805     3, 26|                cosik, a tak się trzęsła w sobie, że ani weź naleźć
2806     3, 26|          patrząc po polach i powiadając w głos jakie słowo modlitwy,
2807     3, 26|            jakby na dłoni, leżały nieco w dole nad ogromnym stawem
2808     3, 26|           szerokich chałup, co jak kumy w sobie wielce podufałe, przysiadły
2809     3, 26|             wielce podufałe, przysiadły w sadach jeszcze nagich, dymy
2810     3, 26|                zaś szyby przebłyskiwały w słońcu albo bieliły wskroś
2811     3, 26|            liszki przywarte do ziemi, a w sady pochowane; drogi kręto
2812     3, 26|              lipeckie ziemie, pokrajane w pasy, kieby te postawy zgrzebnego
2813     3, 26|              kamionki cierniem obrosłe, w złotawym świetle ostro wyrzynały
2814     3, 26|                podorówki, miejscami zaś w dołkach siwiały wody i wlekły
2815     3, 26|             światem, zaklęsłym ździebko w miejscu, kędy wieś przywarła,
2816     3, 26|                 ziemia stawała niekiedy w takiej cichości a zadumaniu,
2817     3, 26|            cichości a zadumaniu, jakoby w tej świętej chwili rodów
2818     3, 26|                  że ostry, przenikliwie w nozdrzach wiercący zapach
2819     3, 26|              baczyła, jako po inne lata w tę porę to jeno się czerwieniło
2820     3, 26|               którego dojrzała gdziesik w pośrodku pól, siał cosik,
2821     3, 26|                i zawracał, rozrzucający w półkole jakieś ziarno.~-
2822     3, 26|                 lubością i rozczuleniem w każden zagon, w każde pólko
2823     3, 26|            rozczuleniem w każden zagon, w każde pólko z osobna.~-
2824     3, 26|     przypłaszczonych zagonach i wbitych w ziemię, obwalanych mułem
2825     3, 26|          Rozmyślała wpatrując się znowu w drogę, że to wyszedł ze
2826     3, 26|           chałatem zabiegał mu drogę.~- W ogon go pocałuj, a poproś
2827     3, 26|             zimę, tym się jeno krzepiła w każdej godzinie i tym się
2828     3, 26|                 tym jeno deliberowała i w to całą duszę kładła, że
2829     3, 26|               mogło stać we wsi swojej, w chałupie, na łóżku zasłanym
2830     3, 26|             Kłębów na górze skrzynię, a w niej pierzynę sporą, poduszki
2831     3, 26|            zawżdy, na barłogu jakim, to w obórce, jak się zdarzyło
2832     3, 26|         Częstochowskiej, jaki musi mieć w ręku w skonania godzinie,
2833     3, 26|  Częstochowskiej, jaki musi mieć w ręku w skonania godzinie, i te
2834     3, 26|          światłem i pokropieniem choćby w kruchcie! Juści, że i myśleć
2835     3, 26|               jednak zasłabła, kłuło ją w piersiach, kaszel męczył,
2836     3, 26|              śmiała.~- Tylachna dzieci, w chałupie ciasno, a to i
2837     3, 26|                od początku świata, całe w sadach rozrosłych a w opłotkach.~
2838     3, 26|              całe w sadach rozrosłych a w opłotkach.~Agata wlekła
2839     3, 26|              oczyma, a wszystko widząc. W młynarzowym domu, co stał
2840     3, 26|                 siedziała przed progiem w pośrodku piskliwego stada
2841     3, 26|                 cały staw.~Kolebała się w sobie przez chwilę, ale
2842     3, 26|                 koszuli, kopała grządki w sadzie wzdłuż drogi.~Przystawała
2843     3, 26|                wracały legać na przyzby w słońce.~A ona ci teraz szła
2844     3, 26|             powiewał po stawie i gmerał w rudych baziach olch, a szara
2845     3, 26|           złotem, i jęło się przeglądać w stawie, a nikto się jeszcze
2846     3, 26|            nikto się jeszcze nie kwapił w pole, żaden wóz nie turkotał
2847     3, 26|            Wpodle zaś Pryczki siedziały w starej pokrzywionej chałupinie,
2848     3, 26|               na niebiesko.~A tam znów, w szerokim, starym sadzie
2849     3, 26|             lipeckie. Słońce jeno grało w czystych szybach; ściany
2850     3, 26|         obejście było obszerne, budynki w rząd stawiane, a proste
2851     3, 26|             miał, płoty całe i wszystko w takim porządku, kieby u
2852     3, 26|                było cicho i pusto, jeno w sadach czerwieniły się pościele
2853     3, 26|           kobiety przy kopaniu grządek.~W zacisznych miejscach sadów
2854     3, 26|        tarniowych gałązek, drzewa stały w nabrzmiałych, lepkich pąkach,
2855     3, 26|                 z nieba i tętniąca była w każdej grudce ziemi napęczniałej,
2856     3, 26|              jakoś smutnie się widziało w Lipcach, cicho i dziwnie
2857     3, 26|              było, dobrodziej spowiadał w konfesjonale, kilkanaścioro
2858     3, 26|                z dalszych wsi siedziało w ławkach w cichości a skupieniu,
2859     3, 26|                 wsi siedziało w ławkach w cichości a skupieniu, że
2860     3, 26|         niekiedy pod nawami ze źdźbłami w dziobach, a czasem jaskółki
2861     3, 26|              drzwi, pokołowały błądząco w cichościach i chłodach murów
2862     3, 26|        kościołem zaraz spotkała się oko w oko z Jagustynką.~- Jagata! -
2863     3, 26|          gospodyni! żywie! - Chciała ją w rękę pocałować.~- A powiedali,
2864     3, 26|                nogi wyciągnęli gdziesik w ciepłych krajach... Ale
2865     3, 26|                jakiś grosz też być musi w supełkach, to juści, że
2866     3, 26|           ździebko, to się teraz lekuje w kreminale.~- Kłąb! Tomasz!
2867     3, 26|               jęknęła, jako słup stając w zdumieniu.~- Bieżcież rychlej
2868     3, 26|              nie mogąc jeszcze uwierzyć w słyszane, spotkała kilka
2869     3, 26|           słyszała pogwary, rozdygotana w sobie strachem coraz zjadliwszym,
2870     3, 26|                 siłach chyłkiem ruszyła w opłotki Kłębowego domu,
2871     3, 26|           Kłębowego domu, stojącego tuż w rząd z plebanią.~Z dygotem
2872     3, 26|            sadzie i chałupie, siedzącej w głębi, ale jeno krowy pod
2873     3, 26|               prosiętami wylegujące się w błocie podwórza i kury pilnie
2874     3, 26|                 i kury pilnie grzebiące w gnoju. ~Podjąwszy próżną
2875     3, 26|             śmielej było jej z czymścić w garści wejść, wsunęła się
2876     3, 26|            pilnie bacząc, bo stare kuły w drobiazg, tratowały i kradły
2877     3, 26|              kaj to chłopaki? pewnikiem w polu z Tomkiem?- zapytała
2878     3, 26|                 wiecie? A dyć wszystkie w kreminale!~Agata jeno ręce
2879     3, 26|                 Agata jeno ręce spletła w niemym krzyku boleści.~-
2880     3, 26|             ciężkie łzy.~Agata patrzała w nią jak w obraz, nie śmiejąc
2881     3, 26|                Agata patrzała w nią jak w obraz, nie śmiejąc już dopytywać. ~-
2882     3, 26|           wczoraj się stało. Ostał jeno w chałupie Maciek, wiecie,
2883     3, 26|               które teraz gnój powiezły w pole, i ja sierota nieszczęsna!~-
2884     3, 26|               matkami na czele, ruszyły w opłotki.~- Niech się zabawią,
2885     3, 26|            chorość odeszła, skorom jeno w te progi stąpiła.~- To pilnujcie...
2886     3, 26|          osolonego wrzątku na miseczce, w któren stara wdrobiła chleb
2887     3, 26|              pojadała z wolna dmuchając w łyżkę, a Kłębowa zaś przysiadła
2888     3, 26|                a Kłębowa zaś przysiadła w progu i oganiając oczyma
2889     3, 26|               wojnie wygranej, całą noc w karczmie z uciechy pili,
2890     3, 26|                A na trzeci dzień jakoś, w niedzielę, śnieg padał mokry
2891     3, 26|            Strażniki jadą!" ~Jakoż może w pacierz przyjechało ich
2892     3, 26|         kreminału, Antka zaś Borynowego w postronki przykazali wiązać!~-
2893     3, 26|             przykazali wiązać!~- Jezus! w postronki przykazali wiązać!~-
2894     3, 26|                 on stanął przed nimi, a w oczy im rzekł:~- Skujcie
2895     3, 26|              rzekł:~- Skujcie mię mocno w kajdany i pilnujta, bo wszystkich
2896     3, 26|              zabili, sam ano ręce podał w żelaza, sam nogi nastawił
2897     3, 26|               do cna ogłuchła, zapalili w izbie światło i jęli się
2898     3, 26|               wrzask się bez to uczynił w izbie, tak jedna przez drugą
2899     3, 26|            paczka machorki dla Tomasza, w ostatku i la Kłębowej wyjęła
2900     3, 26|                 gdzie to kupione.~Długo w noc przesiedzieli poredzając
2901     3, 26|               cicho na wsi! - zauważyła w końcu Agata, gdy przymilkli
2902     3, 26|                  Gdzie to po inne roki, w tym zwiesnowym czasie, to
2903     3, 26|             pozbierała sakwy i jęła się w sionce skrobać po drabce,
2904     3, 26|            skrzyni... Marcycha chorzała w zapusty na krosty... ziąb
2905     3, 26|                nową całkiem ostawiła... w czystym obleczeniu... ni
2906     3, 27|                Borynowej chałupy Hanka, w wełniak jeno przyodziana
2907     3, 27|     przyodziewał zmartwiałe czuby drzew w modre obleczenia, zaś resztki
2908     3, 27|         przebielone.~Wieś jeszcze spała w przyziemnych mrokach utopiona,
2909     3, 27|                z cicha po sadach jakoby w tym pacierzu społecznym,
2910     3, 27|         zagubione słowo pacierza poszła w podwórze naglądać chudoby
2911     3, 27|         wyciągać spod matek, siedzących w gniazdach, jaja i przepatrywać
2912     3, 27|              ledwie odczutego dziobania w jajach.~Rychtyk i Łapa wylazł
2913     3, 27|              skoro wyszła, gruchnął się w poprzek barłogu z obertelkiem
2914     3, 27|           poprzek barłogu z obertelkiem w garści, byle jeszcze z pacierz
2915     3, 27|            polazła do przełazu, wyjrzeć w pola na oziminy.~Zaczęła
2916     3, 27|              poruszył i gmerał cichuśko w gałęziach, skowronki dzwoniły
2917     3, 27|                głos ludzki rozbrzmiewał w porankowej cichości.~Wieś
2918     3, 27|              nic nie baczyła, zstępując w siebie, w te różne myśle,
2919     3, 27|            baczyła, zstępując w siebie, w te różne myśle, jakie ją
2920     3, 27|          wszystkie ziemie jakoby drgały w złotych, budzących brzaskach;
2921     3, 27|             świętą cichością wiośnianą, w jakiej to rośnie wszystko
2922     3, 27|               nie tego. ~Jawiły się ano w niej przypominki bied, głody,
2923     3, 27|                poszła z inszymi, bo ano w jej stanie ciężko było i
2924     3, 27|                a może i la tego, by się w ten czas gdzie z Jagusią
2925     3, 27|             powiedali, jak było, a może w pacierz sama już dojrzała
2926     3, 27|                Bożym świecie nie wie, a w Borynowej chałupie nikogój,
2927     3, 27|                  Zmiarkowała rychło, że w dyrdy poleciała do chałupy,
2928     3, 27|                 komu się to miała oddać w opiekę? Kiej wiadomo, że
2929     3, 27|               co dnia głębiej wrastając w ziemię i krzepciej dzierżąc
2930     3, 27|             ziemię i krzepciej dzierżąc w garściach rządy, iż ledwie
2931     3, 27|        wypoczęła harując nikiej ten wół w jarzmie od świtania do nocy
2932     3, 27|            sąsiedzkich ugwarzań ni tego w opłotkach wystawania la
2933     3, 27|     przypomnienie było jako to żgnięcie w serce, że i teraz poderwała
2934     3, 27|         żegnając się śpiesznie, a bijąc w piersi na dokończenie pacierza.~
2935     3, 27|                się jeszcze bardziej, iż w chałupie spali, a i w podwórzu
2936     3, 27|                iż w chałupie spali, a i w podwórzu było cicho.~Skrzyczała
2937     3, 27|              się stał do onych świątków w drzewie rzezanych; otwarte
2938     3, 27|                 nogi, że to gorąco było w izbie, a potem nalewała
2939     3, 27|             kiej ta kłoda zwalona, jeno w oczach zaświeciło mu cosik,
2940     3, 27|                  trzasnęła znowu trepem w wiaderko ciskając rozsrożonymi
2941     3, 27|                i ździebko ruchające się w cichym dychaniu; przez rozchylone,
2942     3, 27|               kiej ten len najczystszy, w słońcu wysuszony.~- Zedrzeć
2943     3, 27|                 taką nienawiścią, aż ją w sercu zakłuło i same palce
2944     3, 27|     przygładziła sobie włosy i zajrzała w lusterko, wiszące na okiennej
2945     3, 27|              umartwi, dobrze się naźre, w cieple się wyśpi, dzieci
2946     3, 27|               nie wyliże, i ostawili go w spokojności. Wiadomo jest,
2947     3, 27|                 nie poredziła i godziny w chałupie wysiedzieć? Stary
2948     3, 27|               ino upatrzył, co mu tylko w pazury wpadło, to porywał,
2949     3, 27|            czego? - zajrzał mu z bliska w oczy.~- Dyć leży, jak leżał! -
2950     3, 27|             chustkę.~Bosa jeszcze była, w koszuli, ździebko rozespana
2951     3, 27|            pieniądze być schowane gdzie w chałupie... Uważajcie pilnie
2952     3, 27|                 nie mogę. Myślę, co tam w rupieciach zarzucone...~-
2953     3, 27|                od drzwi, bo rozległ się w sieni głos Hanki, klucz
2954     3, 27|                ile razy ją wołał i brał w swoje rozpalone i lepkie
2955     3, 27|              była - Maciej zaś, chociaż w domu był kąśliwy kiej pies
2956     3, 27|                  ni wybiec do kogo...~A w domu pojękiwał stary, była
2957     3, 27|          pytając o przyzwoleństwo... Ni w myśli postało opieranie,
2958     3, 27|              kiej ściskał, aż ją mdliło w dołku, i takim warem przejmował.~
2959     3, 27|                wzburzona do dna i pełna w kościach onych słodkich,
2960     3, 27|                 cały dzień przesiedział w chałupie przy starym, nawet
2961     3, 27|                 do niego, i całkiem się w niej przemieniło naprzeciw,
2962     3, 27|             naprzeciw, bo kiej go brali w kajdany, wydał się jakimś
2963     3, 27|              tamtego, ku któremu teraz, w nie spane często noce wydzierała
2964     3, 27|                ptaki radośnie ćwierkały w sadzie, podnosiło się ciepło,
2965     3, 27|              krzyk gęsi trzepiących się w stawie.~Krzątała się po
2966     3, 27|             srebrzystymi kotkami, stały w dzbanku od wczoraj, pomdlałe
2967     3, 27|              krowy mojej! - odkrzyknęła w cały głos nasłuchując, co
2968     3, 27|               je po łóżku, rozpatrując, w jakie by się przyodziać
2969     3, 27|              świat przyciemni, tak ci i w niej dziwnie pomroczało.
2970     3, 27|          strojów z niechęcią i siadłszy w oknie czesała jasne, bujne
2971     3, 27|            smutnie spozierając na wieś, w słońcu już całą i w topliwych
2972     3, 27|               wieś, w słońcu już całą i w topliwych rosach połyskującą;
2973     3, 27|               niebieskich dymów buchały w górę, zaś na drodze, po
2974     3, 27|                 tych rzeczy topiąc oczy w górze, wysoko, gdzie na
2975     3, 27|                  bo gdziesik spod nich, w wysokościach ciągnęło jakieś
2976     3, 27|              zdały się płynąć zanurzone w niebieskościach, po wszystkim
2977     3, 27|               drzewo, obciążone kwiatem w wiośniane poranki, kiej
2978     3, 27|                rosi obficie, wpiera się w ziemię, nabrzmiewa sokami
2979     3, 27|              włosów i poszła śpiesznie.~W Hanczynej izbie już wszyscy
2980     3, 27|                 wlepiając łakome ślepie w jadło.~Hanka wzięła pierwsze
2981     3, 27|                 wzięła pierwsze miejsce w pośrodku przed ławą, na
2982     3, 27|                 jedli, Pietrek siedział w końcu, a pobok niego przykucał
2983     3, 27|           Pietrek rzucał jakie słowo, a w końcu i Hanka zagadywała
2984     3, 27|             razem z chłopakiem.~Kobiety w milczeniu wzięły się do
2985     3, 27|                    Bociek to kujnął cię w czoło? - spytała go po cichu.~-
2986     3, 27|                 do kościoła i z palmami w ręku.~- Nie miałaś czego
2987     3, 27|                 i przed ludźmi uredzają w opłotkach. ~Powiedziała
2988     3, 27|         naciskiem, wyglądając oknem, bo w sam raz Jagna schodziła
2989     3, 27|           wystrojona sielnie, z książką w ręku i z palmami. Długo
2990     3, 27|               ozwały hukliwie nawołując w dom Pański i bimbały wolno,
2991     3, 27|                  długo i rozgłośnie.~Że w jaki pacierz, a wszyscy
2992     3, 27|             wyczesać i przeiskać, że to w tygodniu nie starczyło nigdy
2993     3, 27|              olchy, staw brzeżące, niby w cichuśkim dychaniu poruchiwały
2994     3, 27|             wiatr.~Msza już musiała być w połowie, bo w cichym i jakoby
2995     3, 27|               musiała być w połowie, bo w cichym i jakoby wrzącym
2996     3, 27|                rzęsisty rozsypywały się w mdlejące dźwięki dzwonków.~
2997     3, 27|             dzień, jako to zboże kłosne w słońcu pod ostry sierp dojrzewające...
2998     3, 27|                wołał i za ręce ją brał, w inszą stronę patrzał; Hance
2999     3, 27|                żywie, jeno wszystek już w rękach boskiego miłosierdzia.~
3000     3, 27|                nikto nie spodzieje, czy w dzień biały, czy też li