Tom, Rozdzial

 501     1, 6 |          pojechała na kapuśnisko Jagna z Szymkiem, bo Jędrzych ostał
 502     1, 6 |     przemglonej, nad rzeką, co płynęła z szumem wskroś gęstych zarośli,
 503     1, 6 |                kapustę w płachtach, bo z powodu rozmiękłego gruntu
 504     1, 6 |       rozlegały się we mgle i leciały, z zagonu na zagon.~Jagna skończyła
 505     1, 6 |             poniesła na wóz.~- Parobek z ciebie tyli, miętki jesteś
 506     1, 6 |          zawołała do Borynianki, która z Hanką i Kubą wycinała w
 507     1, 6 |               to macie największe...~- Z nowego nasienia była rozsada,
 508     1, 6 |         rozsada, dobrodziej przywieźli z Warszawy.~- Jagna! - ozwał
 509     1, 6 |               Jagna! - ozwał się znowu z mgieł głos Józi - wiecie,
 510     1, 6 |                jutro Walek Józefów śle z wódką do Marysi pociotkowej...~-
 511     1, 6 |                będą...~- Jak się tatuś z trzecią nie ożenią! - zakrzyczała
 512     1, 6 |          zakrzyczała Jagustynka gdzieś z trzeciego zagona.~- Co wam
 513     1, 6 |         tygodnie po pochowku pierwszej z drugą się ożenił.~- Prawda,
 514     1, 6 |                mają - zaczęła Hanka.~- Z cudzego woza to złaź choć
 515     1, 6 |        wyjeżdżać ku drodze.~- Ostajcie z Bogiem - rzuciła do sąsiadek.~-
 516     1, 6 |          rzuciła do sąsiadek.~- Jedźta z Bogiem, my też zaraz...
 517     1, 6 |                koniowi, żeby wyciągnął z trzęsawiska.~Milczeli oboje,
 518     1, 6 |               było pełno, a Jagna szła z drugiej strony, podpierała
 519     1, 6 |                   ozwał się jakiś głos z grobli.~- To wy, Antoni?...~-
 520     1, 6 |        potężnie podparł, aż koń ruszył z kopyta i zatrzymał się dopiero
 521     1, 6 |              ciebie zgodziłem skrzypka z Woli i la ciebie namówiłem
 522     1, 6 |             przybór był ogromny. Rzeka z rykiem głuchym spadała na
 523     1, 6 |               i zapraszała.~- Ostajcie z Bogiem... zajrzę tu jeszcze,
 524     1, 6 |          waszej dziewusze na imię...~- Z młodszymi hula, a o mnie
 525     1, 6 |           Prawdę mówię. Dobrodziej był z Panem Jezusem u Bartka za
 526     1, 6 |               o gront. Wadzili się już z pół roku, aż się i dzisiaj
 527     1, 6 |     piękniejszej:~Jagna poczerwieniała z ucieszności.~- Tak powiedział!
 528     1, 6 |             Przysłałby tu jeszcze ktoś z wódką, ino się boją ździebko... -
 529     1, 6 |             Nie, nie, ino obraza boska z tego bywa.~- Mógłby zapis
 530     1, 6 |          Rzekliście!~- Co wiadomo; nie z wiatru wziąłem ani z pomyślunku
 531     1, 6 |               nie z wiatru wziąłem ani z pomyślunku nie od siebie
 532     1, 6 |          puszczała w wir wrzeciono, że z warczeniem, kieby bąk, kręciło
 533     1, 6 |              wojska staje... to Boryna z urzędnikami się zna, wie,
 534     1, 6 |               pytał Jambroży powstając z ławki.~- Niech przysyłają...
 535     1, 6 |               przy was... bo mi to źle z wami?..~Stara przędła dalej
 536     1, 6 |               się snuła jak nić lniana z kądzieli i jak ta nić okręcała
 537     1, 6 |         wiośniane południe, aż ocknęła z nagła, bo ktosik otwierał
 538     1, 6 |          przypadła do komina, wylewała z trepów wodę i rzekła:~-
 539     1, 6 |              co to w kopanie przyszedł z wojska... i tak mówi pokracznie,
 540     1, 6 |         dzienne sprawy...~ ~A chłopaki z Jagną wtórowali z cicha,
 541     1, 6 |             chłopaki z Jagną wtórowali z cicha, a tak przenikliwie
 542     1, 7 |               Co chwila ktoś wychodził z jakiejś chałupy i długo
 543     1, 7 |       bezustannie, tyle że jakoś zaraz z południa przeszedł w ulewę,
 544     1, 7 |               sobie rady, chodziła ino z kąta w kąt, to patrzyła
 545     1, 7 |                 że laboga! - szeptała, z niecierpliwością oczekując
 546     1, 7 |             nie mogła i robota leciała z rąk, a ona zapatrzała się
 547     1, 7 |                 bił nimi, podrywał się z szumem, aż woda wypryskiwała
 548     1, 7 |              aż się jej płakać chciało z tej jakiejś dziwnej tęskności...
 549     1, 7 |        otworzyła swoją skrzynkę i jęła z niej wyjmować a rozkładać
 550     1, 7 |             najwięcej pomawiano ją, że z nim w sadzie nocami się
 551     1, 7 |        jastrzębia prędzej był podobien z twarzy i z onej zapalczywości...~-
 552     1, 7 |                był podobien z twarzy i z onej zapalczywości...~-
 553     1, 7 |                drzwi poglądała.~- A to z pół roku byłeś we świecie... -
 554     1, 7 |         rozdmuchiwał, nastawiał garnki z wodą i cięgiem się po izbie
 555     1, 7 |              wyszedł prędko, bo jakże, z babą się to miał bić i pośmiewisko
 556     1, 7 |              to miał bić i pośmiewisko z siebie dla wsi czynić?~A
 557     1, 7 |               przed nim?... Zawsze się z nią tak dzieje, że niech
 558     1, 7 |                że kowal jest w zgodzie z Boryną. Spotkałam go, wiódł
 559     1, 7 |                  Szkoda... dobrze wart z piętnaście papierków...
 560     1, 7 |                odstąpiła parę kroków i z lubością przyglądała się
 561     1, 7 |                północka i gzij się tam z parobkami! - wybuchnęła
 562     1, 7 |              Jagna wyszła, ale jeszcze z drogi słyszała starą, jak
 563     1, 7 |                się te światy, czynione z kolorowych opłatków i na
 564     1, 7 |            kobiet starszych - obierały z liści kapustę, a główki
 565     1, 7 |               pod oknem i siadła zaraz z kraju przy starej Jagustynce,
 566     1, 7 |                i parobków, którzy wraz z Kubą znosili kapustę ze
 567     1, 7 |                ustawiał przed kominem, z boku nieco, szatkownicę.~-
 568     1, 7 |           nosem puszcza - rzekł któryś z parobków.~- A do dzieuch
 569     1, 7 |              jak niektórym, to i takie z królami, co to z naszego
 570     1, 7 |               i takie z królami, co to z naszego narodu przódzi wychodziły...
 571     1, 7 |           ciężko... A nabożny taki, że z pół dnia przeklęczy, drugi
 572     1, 7 |               plebanię, to mu rzekł:~- Z narodem mi ostać, nie na
 573     1, 7 |               wszyscy, że nie musi być z chłopskiego stanu, choć
 574     1, 7 |       wszystkie i nauczny jest; jakże, z Żydem gadał po niemiecku,
 575     1, 7 |               dworze w Drzazgowej - to z panienką, co była la zdrowia
 576     1, 7 |                     ale Kłębowa urwała z nagła, bo dziewczyny buchnęły
 577     1, 7 |              się pokładały.~Śmieli się z Kuby, któren niósł w płachcie
 578     1, 7 |      rozleciała po izbie, a on wstawał z trudem i co się już zebrał
 579     1, 7 |              pomstował, pomstował...~I z wolna rozmowa przeszła na
 580     1, 7 |               innego.~Wszystkie mówiły z cicha, a gwar się czynił
 581     1, 7 |                i w portkach pasiastych z wełniakowego sukna, rozczerwienił
 582     1, 7 |                 w cieple się wysiedzi, z kolegami wypraktykuje, że
 583     1, 7 |         wściekłego! - wykrzyknął jeden z parobków.~- A bo ino tego
 584     1, 7 |       wszystkich nijako, póki zmówiona z nim nie jest, to ino wesoło
 585     1, 7 |              od niego.~Zaraz też Witek z Kubą przynieśli długą ławę
 586     1, 7 |             jedzenia.~A Boryna wyniósł z komory pękatą, dobrze półgarncową
 587     1, 7 |       półgarncową butlę okowitki i jął z nią obchodzić wszystkich
 588     1, 7 |             nieco wzdragały, aż któryś z parobków powiedział:~- Łakome
 589     1, 7 |                to obyczaj każe, ławę i z wolna jedli, a raz w raz
 590     1, 7 |                a raz w raz pogadywali.~Z misek dymiło parą, że przysłoniła
 591     1, 7 |     przysłoniła wszystkich jak chmurą, z której tylko skrzybot łyżek,
 592     1, 7 |               niejeden, bo i ziemniaki z rosołem były, i mięso gotowane
 593     1, 7 |         rosołem były, i mięso gotowane z prażoną jęczmienną kaszą,
 594     1, 7 |            jęczmienną kaszą, i kapusta z grochem - rzetelnie ugościli,
 595     1, 7 |         wzdychał.~- Pół wołu bym zjadł z jedną albo z dwoma miseczkami
 596     1, 7 |            wołu bym zjadł z jedną albo z dwoma miseczkami kaszy...
 597     1, 7 |           zostawić ni kosteczek myślał z markotnością i przyciągał
 598     1, 7 |             tak mu w kiszkach burczało z głodu. ~Ale rychło skończyli
 599     1, 7 |              skończyli i podnieśli się z "Bóg zapłać" gospodarstwu.~-
 600     1, 7 |               żeby na ganku pogzić się z dziewczynami.~A Kuba siadł
 601     1, 7 |    dziewczynami.~A Kuba siadł na progu z miską na kolanach i jadł,
 602     1, 7 |               się na ganek do psów, co z ludźmi pościągały i gryzły
 603     1, 7 |            Józię.~Wzięli się akuratnie z powrotem do roboty, kiedy
 604     1, 7 |                Roch stanął we drzwiach z pochwaleniem.~- Na wieki! -
 605     1, 7 |            mięsa nie jadam.~Przymilkli z początku i przypatrywali
 606     1, 7 |               i przypatrywali mu się ; z życzliwą ciekawością, ale
 607     1, 7 |              Ze sto mil trza iść abo i z tysiąc - myślała i miała
 608     1, 7 |             Chłopak Rafałów, co to był z wojska powrócił, przyniósł
 609     1, 7 |               wędrownika; któren oczów z nich nie spuszczał, a potem
 610     1, 7 |               żałośliwie wyciągał nutę z owych drewulek, aż mróz
 611     1, 7 |             chciała, a łzy same kapały z tej onej tęskliwości dziwnej,
 612     1, 7 |           mogły, ino ściskały dygocząc z uciechy kolana a rzucały
 613     1, 7 |                osłony.~Pan Jezus szedł z cierpliwością wielką, bo
 614     1, 7 |               świętych nóżków nie czuł z utrudzenia i pić mu się
 615     1, 7 |             jastrząb paskudny, co bije z góry w ustałego ptaszka,
 616     1, 7 |             szedł, a ino się pośmiewał z głupiego, bo przeciech wiedział,
 617     1, 7 |            ochłodził wodą i coś niecoś z torby przegryz, potem wyłamał
 618     1, 7 |                pieski nie były jeszcze z ludźmi pobratane.~Ten ci
 619     1, 7 |             kiejś głodny - i rzucił mu z torby.~Ale pies się rozeźlił
 620     1, 7 |           kolebie i ucieka, a niektóry z biczem bieży, kto żerdkę
 621     1, 7 |               biczem bieży, kto żerdkę z płotu wyciąga, kto znów
 622     1, 7 |             pies środkiem ludzi, kieby z nagła rozstąpioną ulicą,
 623     1, 7 |           nagła rozstąpioną ulicą, gna z wywieszonym ozorem i wprost
 624     1, 7 |           poznał, że to ten sam piesek z boru, to ino rozpostarł
 625     1, 7 |             powieda do zwierza, któren z nagła przystanął:~- Pójdź
 626     1, 7 |              zaczną skomleć...~- Ostań z nami, Panie! Ostań, Panie
 627     1, 7 |           zmiękło serce Pańskie, ostał z nimi przez parę pacierzów,
 628     1, 7 |        wszystkich niemało... i poczęli z wolna, po cichu jeszcze
 629     1, 7 |            markotno... - rzucił któryś z parobków.~- Głupiś... bacz
 630     1, 7 |       gospodyni lepiej mu pilnować, bo z trzecim chodzi i znowu gdzie
 631     1, 7 |               mieli, kiedy wszedł wójt z sołtysem, obchodzili chałupy,
 632     1, 7 |          gospodarskie córki rodowe - i z wianem.~Boryna gospodarz
 633     1, 7 |              nie usłyszał, pośmiał się z dziewczynami i poszedł rychło,
 634     1, 7 |          dziękował wszystkim a każdemu z osobna, i co starszym kobietom
 635     1, 7 |                 szepnął wychylając się z ciemności spod płota jakiegoś.~
 636     1, 8 |             Lipcach wieść o Borynowych z Jagną zmówinach.~Wójt był
 637     1, 8 |             mąż srogo przykazywał pary z gęby nie puszczać przódzi,
 638     1, 8 |               Wiecie to, Boryna posłał z wódką do Jagny! Ino nie
 639     1, 8 |              Nie może być! Gdziebym ta z ozorem po wsi latała! Pleciuch
 640     1, 8 |          Słyszeliście? Boryna żeni się z Jagną Dominikówną! Dopiero
 641     1, 8 |                Dopiero co szły do niej z wódką.~- Nie ! - cudeńka
 642     1, 8 |             moi ludzie! To się łachała z tym i owym... a teraz gospodynią
 643     1, 8 |               sprawy i rozeszły się, a z nimi rozlała się ta wieść
 644     1, 8 |               skończy; spodziewali się z góry, że nastąpią bitki
 645     1, 8 |         poważany, powiedział surowo:~- Z tego padnie złe na wieś
 646     1, 8 |              kmiecych rolach siedział, z dziada pradziada we wsi
 647     1, 8 |          uważali go wszyscy.~Jeno nikt z dzieci, ni kowal nawet,
 648     1, 8 |             wiedział, bali się do nich z nowiną bieżyć, bych w pierwszej
 649     1, 8 |               zaraz po śniadaniu Antek z Kubą i z kobietami pojechali
 650     1, 8 |               śniadaniu Antek z Kubą i z kobietami pojechali do lasu
 651     1, 8 |           leżały do pół boków w gnoju, z Antkiem się pokłócił; Hankę
 652     1, 8 |             gdy wreszcie pozostał sam, z Jagustynką ino, która była
 653     1, 8 |      Jagustynką ino, która była ostała z wczoraj, żeby doglądnąć
 654     1, 8 |             drogę wyglądał abo zgoła i z ganku na Jagusiną chałupę
 655     1, 8 |          łaziła po chałupie i obejściu z prząślicą pod pachą i naglądała -
 656     1, 8 |              wrzeciono i cicho, trochę z obawą rzekła:~- Przeciech
 657     1, 8 |                Przeciech nie macie się z czego markocić ni turbować.~-
 658     1, 8 |              ich chociaż za to skarcił z ambony, to mi rzekł, że
 659     1, 8 |                uciechy zażyć...~I jęła z taką gorącością wygadywać
 660     1, 8 |            tylko gdzieniegdzie poczęły z mroków wybłyskiwać światła
 661     1, 8 |               w tym. Wyrychtujemy taką z nich parę, że jaż ha!~-
 662     1, 8 |            plucha, błocko i ćma, tośwa z Szymonem wstąpili do was
 663     1, 8 |          poświęcanego mamy powrózek, a z takiego to choćby i smok,
 664     1, 8 |                 i jął wyciągać butelkę z kieszeni...~- Wiela? Niełacno
 665     1, 8 |               figury do was przyszły i z czym, miarkujcie!~- Dyć
 666     1, 8 |           prędzej czy później, a Jaguś z domu iść musi na swoje,
 667     1, 8 |                dopłać komu-~Żeby wziął z domu...~- Tak już na świecie
 668     1, 8 |            wasze ręce, matko!~- Pijcie z Bogiem, aleście jeszcze
 669     1, 8 |            Wdowiec! - wykrzyknęła niby z zawodem.~- Stary! Nie obrażajcie
 670     1, 8 |         gospodarz taki i zadawałby się z pierwszą lepszą! Pijcie,
 671     1, 8 |             wdowiec, a staremu prędzej z brzega do Abramka na piwo,
 672     1, 8 |                kieliszek i zwrócił się z nim do Jagny.~- Napij się,
 673     1, 8 |        przegryzkę. ~Przepili parę razy z rzędu, aż oczy pojaśniały
 674     1, 8 |              nie na drugą wieś, to się z nią jeszcze cieszyć będziecie...
 675     1, 8 |                nie dziwota, jedynaczka z domu, to waju się już za
 676     1, 8 |          kolebały i aż kładły na płoty z szumem; staw huczał i tak
 677     1, 8 |           witać, a całować, a obłapiać z gorącością, że to zmiarkował,
 678     1, 8 |                do tego śledzie, placek z szafranem i jakieś wymyślne
 679     1, 8 |               jakieś wymyślne kukiełki z makiem.~- Jedzta, pijta,
 680     1, 8 |               i zaraz do niego, prosto z mostu:~- Wasza Jagusia,
 681     1, 8 |                po ojcu wypadnie pięć i z morga lasu... zapiszcie
 682     1, 8 |          wymknęła i podeszła do braci, z którymi rajcował a popijał
 683     1, 8 |            coraz nowe kwarty i butelki z piwem, a zapisywał kredą
 684     1, 8 |            Boryna był jakby oczadziały z uciechy, pił, częstował,
 685     1, 8 |                 Wkrótce nadeszła stara z Jagną i zabrała synów spod
 686     1, 8 |               ludzie się porozchodzili z wolna, że ostał ino Boryna
 687     1, 8 |             naraz się porwał i wyszedł z karczmy, tylko z drogi dolatywał
 688     1, 8 |               wyszedł z karczmy, tylko z drogi dolatywał jego głos
 689     1, 8 |                ogromny chłop, ubrany , z miejska, z czerwoną twarzą,
 690     1, 8 |             chłop, ubrany , z miejska, z czerwoną twarzą, siwy i
 691     1, 8 |                czerwoną twarzą, siwy i z małymi, bystrymi oczkami.
 692     1, 8 |             Nie co insze. Napijcie się z nami, panie młynarzu, napijcie -
 693     1, 9 |                wciąż jęczały głucho, a z drugich wsi już szli ludzie
 694     1, 9 |            pierwsze zapowiedzi starego z Jagusią...~W sobotę to jeździli
 695     1, 9 |               Jagusi... Wrócił późno i z twarzą podrapaną, bo że
 696     1, 9 |             pazurami mu dały.~A w domu z nikim nie mówił, choć i
 697     1, 9 |                przesiedział, że próżno z obiadem i wieczerzą nań
 698     1, 9 |             chłopaka, a nie chciał się z nią widzieć, aż i dopatrzył,
 699     1, 9 |           zgoła i nie wiedzący, co się z nim dzieje. Twarz mu poczerniała,
 700     1, 9 |               a nie miał go kto nagnać z powrotem, tyle co stary
 701     1, 9 |              czyścił strzelbę, a Witek z podziwem nabożnym przyglądał
 702     1, 9 |           tęgom nabił i gruchnęło kiej z harmaty...~- Toście zaraz
 703     1, 9 |              harmaty...~- Toście zaraz z wieczora poszli?...~- Tak,
 704     1, 9 |            Przyczaiłem się tak, że ino z pięć kroków był ode mnie...
 705     1, 9 |             nogami... jeszcze by nie...z pół garści siekańca dostała
 706     1, 9 |               i serce mu się skurczyło z bolenia, że ledwie zipał,
 707     1, 9 |               jak te paciorki suły się z oczów... jak te różańce
 708     1, 9 |              Nie - odrzekł, porwał się z nagła, wytarł oczy i z mocą
 709     1, 9 |             się z nagła, wytarł oczy i z mocą jął iść do stołu...
 710     1, 9 |                 wziął resztę i poszedł z Kubą na kościół pomodlić
 711     1, 9 |          środku kościoła stał katafalk z trumną na wierzchu obstawioną
 712     1, 9 |          jarzącymi światłami, a ksiądz z ambony wypominał nieskończone
 713     1, 9 |                Kubie, któren wyciągnął z zanadrza koronkę i jął odmawiać
 714     1, 9 |               od Boryny.~Szli Antkowie z dziećmi, szli kowalowie,
 715     1, 9 |             szli kowalowie, szła Józka z Jagustynką, a na końcu kusztykał
 716     1, 9 |                na końcu kusztykał Kuba z Witkiem - bych już tych
 717     1, 9 |              powieki. gasnął i zapadał z wolna w przerażające, smutne
 718     1, 9 |        poruszył i przeciągał po polach z jękiem, tłukł się między
 719     1, 9 |           wszedł na cmentarz, wyciągał z tobołka chleb, to ser, to
 720     1, 9 |              szloch bolesny zerwał się z mogił; czasem lament żałosny
 721     1, 9 |             umiera! - wzdychali ciężko z kamienną rezygnacją i wlekli
 722     1, 9 |      miłosierny, Mario! - rwało się im z dusz umęczonych zamętem
 723     1, 9 |         oddania się i rezygnacji.~Kuba z Witkiem chodzili razem z
 724     1, 9 |               z Witkiem chodzili razem z drugimi, a gdy już do cna
 725     1, 9 |               zmiłowanie...~Kuba wyjął z zanadrza parę oszczędzonych
 726     1, 9 |       człowiecza, pożyw się! - szeptał z przejęciem.~- Wezną to? -
 727     1, 9 |            kładą, ale tym biedotom nic z tego.,. Księdzowe albo i
 728     1, 9 |                nawiedziły! - powtórzył z drżeniem Witek.~- Nie bojaj
 729     1, 9 |      zapomnienie, śmierć. . .~Jambroży z Jagustynką i Kłąb stary
 730     1, 9 |              obcierał... pojękiwał ino z żałości i utęsknienia, bo
 731     1, 9 |              aż stado wron zerwało się z kaplicy i z krzykiem uciekały
 732     1, 9 |                zerwało się z kaplicy i z krzykiem uciekały na pola,
 733     1, 9 |               odmawiane za zmarłych...~Z trwogą wysuwano się przed
 734     1, 9 |               wysuwano się przed domy, z trwogą nasłuchiwano szumów
 735     1, 9 |             nasłuchiwano szumów drzew, z trwogą patrzano w okna,
 736     1, 9 |        siedział Roch, ten ci wędrownik z Ziemi Świętej, i czytał
 737     1, 9 |               było dość, bo i Jambroży z Jagustynką i Kłębem przyszli,
 738     1, 9 |                Kłębem przyszli, i Kuba z Witkiem, i Józia z Nastusią;
 739     1, 9 |                Kuba z Witkiem, i Józia z Nastusią; nie było tylko
 740     1, 10|              10~ ~Na ambonie i każdemu z osobna to mówię, ale wy
 741     1, 10|                nimi, aż się przyginały z jękiem i szumiały rozsrożone.~-
 742     1, 10|           jeszcze tyle zostało!~- Póki z nami się nie ugodzi, to
 743     1, 10|            prawować, ale Kłąb i te, co z nim trzymają, powiedają,
 744     1, 10|                przyszło, to pójdą, a i z siekierami, i z widłami,
 745     1, 10|             pójdą, a i z siekierami, i z widłami, jak wypadnie, a
 746     1, 10|            niej.~A bystre światło biło z jej chałupy, jasne i wesołe
 747     1, 10|                go wnet cosik poderwało z miejsca, że pognał jako
 748     1, 10|               zapomniał, gdzie idzie i z czym?..~- Ojcowa jest Jagna,
 749     1, 10|          rozpryskiwał się spod młota i z sykiem topił się w błotnistej
 750     1, 10|                Już od kopania panienka z młyna mu pokazują, bo mój
 751     1, 10|                  Juści, wyrwij wilkowi z gardła, wyrwij! Sześć morgów
 752     1, 10|           morgów grontu! To my u niego z kobietą za parobków prawie
 753     1, 10|              prawował - to cię jeszcze z chałupy wygoni...mówiła
 754     1, 10|                poznał i krzyknął:~- Ty z nim trzymasz!,~- Za sprawiedliwością
 755     1, 10|                 Jeśli zapłacił, to nie z twojej kieszeni.~- A z mojej,
 756     1, 10|             nie z twojej kieszeni.~- A z mojej, psiachmać, z mojej!
 757     1, 10|                  A z mojej, psiachmać, z mojej! Dobrodziej jucha
 758     1, 10|                mojej! Dobrodziej jucha z cudzego. Dosyć już wziąłeś,
 759     1, 10|              chytrze.~- Jeszcze ja się z nim porachuję, popamięta
 760     1, 10|        poniechaj go. Umyśliłem cosik i z tym do ciebie przychodzę...
 761     1, 10|            przyjdzie tu moja, to razem z nią idźcie do starego rozmówić
 762     1, 10|              zapis zrobił!~- I złością z nim nie poredzi! Juści,
 763     1, 10|              Józka i Grzela? - zapytał z niechęcią.~- Spłaci się
 764     1, 10|             Zapłaci wam dobrze za to i z procentami... Przywtórzę
 765     1, 10|               to sądy radę mu dadzą... Z Jagusią znacie się dobrze...
 766     1, 10|              wyciepnąć, żem się chciał z tobą podzielić... że kiej
 767     1, 10|              kiej do brata przyszedłem z dobrym słowem! Takiś to
 768     1, 10|           obawy przed Antkiem zawrócił z powrotem do Borynów.~- Jest
 769     1, 10|                przódzi mówił będzie...~Z dobry pacierz ją nauczał,
 770     1, 10|                Kuba, któren przyjechał z lasu, wykrzyknął ~- Na cały
 771     1, 10|               to będzie, a trza mi się z ojcem rozmówić dzisiaj! -
 772     1, 10|                Chodził se dookoła nich z różańcem w ręku, nasłuchiwał,
 773     1, 10|            gotowała obiad i pogadywała z ojcem swoim, starym Bylicą,
 774     1, 10|           błagalną i łzy jęły mu kapać z zapadłych, poczerwieniałych
 775     1, 10|             skoro jeno kowalowa weszła z dziećmi i jęła się witać,
 776     1, 10|               i tylko niekiedy, choć i z nieśmiałością, rzuciła jakie
 777     1, 10|              rozmowę, jaką wiódł Antek z siostrą; wywodził swoje
 778     1, 10|              Dopiero co był tam Maciej z Jagną prosić na wesele.
 779     1, 10|            Młynarze się też obiecali i z córką. Ho, ho, takiego wesela,
 780     1, 10|              nie było! Wiem dobrze, bo z Jewką od młynarzów kucharować
 781     1, 10|               chałupą i na ganku Witek z dziećmi wyprawiał takie
 782     1, 10|             siostrzyne słowo i wyszedł z izby na powietrze, ckniło
 783     1, 10|                 Witek nosił mu ściółkę z kupy, a on ubijał i zakładał
 784     1, 10|        wspomnienia, wypełzły skądściś, z tych pól nagich, z dróg,
 785     1, 10|           skądściś, z tych pól nagich, z dróg, z sadów sczerniałych
 786     1, 10|               tych pól nagich, z dróg, z sadów sczerniałych i pokurczonych
 787     1, 10|                a kiedy razem powracali z miasta...~Jezus! Aż się
 788     1, 10|             Jezus! Aż się zatoczył, bo z nagła ujrzał tuż przed sobą
 789     1, 10|            złość zawzięta skapywała mu z serca niby te lody ze strzech,
 790     1, 10|       postanowienia, że biegł, aby się z nią zobaczyć, bo to jedną
 791     1, 10|              unikała go, na drodze już z dala omijała!...~Nie, to
 792     1, 10|                i rzec: nie możecie się z Jagną żenić, bo ona moja!
 793     1, 10|               zgrozy niewytłumaczonej, z obawy przed jakąś straszną
 794     1, 10|               spoza lasów wychylał się z wolna ogromny, czerwony
 795     1, 10|            również, że cielęta wylazły z gródki i łaziły pomiędzy
 796     1, 10|               sąd, ino do was przyślim z proszeniem - rzekła nieśmiało
 797     1, 10|                Grunt jest mój i zrobię z nim , co mi się spodoba!~-
 798     1, 10|         krzyczał przyskakując do niego z pięściami.~- A ukrzywdzić
 799     1, 10|               woły.~- Sprzątacie za to z trzech morgów.~- A odrabiamy
 800     1, 10|          słychać było. Hanka szlochała z cicha i pohuśtywała dziecko,
 801     1, 10|          cięgiem jak ta suka! - rzucił z taką mocą pogrzebacz w ogień,
 802     1, 10|       rozsrożył, że wściekłość buchała z niego i raz w raz już starego
 803     1, 10|              odpychał Antka, na obelgi z rzadka odpowiadał, bych
 804     1, 10|               też wrzeszczały, że Kuba z Witkiem przylecieli z podwórza
 805     1, 10|             Kuba z Witkiem przylecieli z podwórza pod okna... ale
 806     1, 10|         lakudra jest, włók, ja! A spał z nią, kto chciał, ja!... -
 807     1, 10|              łbem na oszkloną szafkę i z nią razem zwalił się na
 808     1, 10|               zlewali wodą, tak osłabł z umęczenia i upływu krwi,
 809     1, 10|              twarz podrapaną i aż siną z wściekłości... Sklął i powyganiał
 810     1, 10|               stawu i nie wiedział, co z sobą począć, nie uspokoił
 811     1, 10|               Wynośta mi się w ten mig z chałupy, żeby ni śladu po
 812     1, 10|                było! - zawołał jeszcze z sieni.~Antek i na to nie
 813     1, 10|                toboły; Hanka aż mdlała z żałości, Antek ją wodą trzeźwił
 814     1, 10|                 byle już rychlej zejść z ojcowskich oczów, byle prędzej...~
 815     1, 10|               przyszło paru gospodarzy z Rochem na czele i chcieli
 816     1, 10|              ojcu i Rochowi, już tamci z ostatnimi rzeczami i dziećmi
 817     1, 10|          rzeczami i dziećmi wyjeżdżali z opłotków na drogę... Antek
 818     1, 10|        zawodziła, że ludzie wychodzili z domów i jakby procesją ich
 819     1, 11|                co? - spytała ciszej... z lękliwą nadzieją w sercu...~-
 820     1, 11|               ją przewiercił, i wstała z pościeli, przyodziała się
 821     1, 11|               matki, ostatni.- myślała z czułością i z tym bolesnym
 822     1, 11|                  myślała z czułością i z tym bolesnym żalem, co wciąż
 823     1, 11|             zatrząsł, aż skurczyła się z bólu i przysiadła na łóżku...
 824     1, 11|               abo i co gorsze wyszłoby z tego!... Jezus mój! A rady
 825     1, 11|                   dobry on człowiek... z bele kim się nie zadawać...
 826     1, 11|              za wiele... Bacz i to, by z Boryną nie huru-buru, a
 827     1, 11|         młodziak... a kto wie, może ci z grontu przypisać abo gotowy
 828     1, 11|             świat? Ostają...~- Tyla mi z nich pociechy, co z wczorajszego
 829     1, 11|            Tyla mi z nich pociechy, co z wczorajszego dnia!- krzyknęła
 830     1, 11|         krzyknęła i rozpłakała się - a z pasierbami zgodę powinnaś
 831     1, 11|                jeszcze nierychło wróci z wojska... a...~- Kowali
 832     1, 11|             strzec.~- Przecież oni się z Maciejem sielnie obserwują..~-
 833     1, 11|               Ale pilnowała go będę... Z Antkami najgorzej, bo się
 834     1, 11|             jak ten zły pies, żeby ich z chałupy wygnać! - wykrzyknęła
 835     1, 11|                łzy ciurkiem polały się z jej oczów, to ino buchnęła
 836     1, 11|                wsi wrzało kieby w ulu. Z pół wsi szykowało się na
 837     1, 11|       szykowało się na wesele Borynowe z Jagną.~Między chałupami,
 838     1, 11|                sady biegały dziewczyny z pękami wstążek, a wełniakami
 839     1, 11|          przymierzań a przystrajań, że z gęsto powywieranych okien
 840     1, 11|            obielony, choć nieco oblazł z wapna na wilgoci, a widniał
 841     1, 11|              na wilgoci, a widniał już z daleka, bo i umajony był
 842     1, 11|          pomocy sąsiadek i Jagustynki.~Z pierwszej zaś izby wynieśli
 843     1, 11|                Izba też była wybielona z nowa, wymyta, a komin przysłonięty
 844     1, 11|      wycinankami. Maciej był przywiózł z miasta kolorowych papierów,
 845     1, 11|           papierów, a ona wystrzygnęła z nich kółek strzępiastych,
 846     1, 11|              psy gonią owce, a pasterz z kijem za nimi leci, abo
 847     1, 11|               abo zaś i procesję całą, z księdzem, z chorągwiami,
 848     1, 11|             procesję całą, z księdzem, z chorągwiami, z obrazami
 849     1, 11|               księdzem, z chorągwiami, z obrazami i inne różności,
 850     1, 11|           komorze albo się przemawiała z braćmi , lub wychodziła
 851     1, 11|             jak szli rano do spowiedzi z Boryną, spotkali go przed
 852     1, 11|         spotkali go przed kościołem... z miejsca zawrócił jak przed
 853     1, 11|            buntować przeciw niemu, ale z nagła wspomnienia tego wieczora,
 854     1, 11|                wieczora, kiedy wracali z obierania kapusty od Boryny,
 855     1, 11|            ogniu, i obwinęły jej duszę z taką mocą, a tak wyraziście
 856     1, 11|               Dworskie pannice niechta z siebie cudaki robią i pośmiewisko,
 857     1, 11|           robią i pośmiewisko, niechta z kudłami jak Żydowice jakie
 858     1, 11|                a tyś gospodarska córka z dziada pradziada, nie żadne
 859     1, 11|               rok w rok do Częstochowy z kompaniami chodziła, przekładała
 860     1, 11|                 ale jak to ona, zawżdy z przekpinami i naśmieszliwie,
 861     1, 11|               poradzić sobie nie mogła z gospodarstwem. Pomagała
 862     1, 11|          Moiściewy, obaczę ino, co się z nim dzieje, i zaraz wrócę...~-
 863     1, 11|                 ale robota leciała jej z rąk, a ona stała długo,
 864     1, 11|                któren ino mógł, to się z chałupy wyrywał na wieś,
 865     1, 11|             Słońce się już przetoczyło z południa i prószyło bladym,
 866     1, 11|           Dzień się dopalał jaskrawo i z wolna przygasał.~Ale w Lipcach
 867     1, 11|      Najpierwsze szły skrzypki w parze z fletem, a za nimi warczał
 868     1, 11|                za nimi warczał bębenek z brzękadłami i basy, przystrojne
 869     1, 11|                harde, zabijaki sielne, z drogi nieustępliwe - same
 870     1, 11|           jakby się młody bór zerwał i z wichurą leciał...~Muzyka
 871     1, 11|                 da!...~Hukali społem i z mocą taką, aż się po wsi
 872     1, 11|                chmarą nieprzeliczoną i z wrzaskiem a przyśpiewywaniem
 873     1, 11|            spencerka hardo był spólnie z drużbami chodził, skoczył
 874     1, 11|                Gospodarzu, a to muzyka z drużbami wali! - krzyknął
 875     1, 11|             środka zapraszał, ale wójt z Szymonem ujęli go pod boki
 876     1, 11|        rozrosły, to i posturę już miał z dala widną, i powagę w twarzy
 877     1, 11|          niemałą; pośmiewał się wesoło z parobkami, pogadywał, a
 878     1, 11|               pogadywał, a najczęściej z kowalem, bo mu się wciąż
 879     1, 11|              go wiedli do izby szumno, z graniem i przyśpiewkami.~
 880     1, 11|            czynili i przekomarzali się z druhnami, że ino pisk, śmiechy
 881     1, 11|           wrzaski odpowiadały.~A matka z synami przyjmowała gości,
 882     1, 11|          drudzy zasie znajomkowie to i z dalszych wsiów zjechali.~
 883     1, 11|             drzwi komory i organiścina z młynarzową wywiedły Jaguś
 884     1, 11|              procesjach, aż przycichło z nagła, tak oniemieli i dziwowali
 885     1, 11|              zrobili rumor i gruchnęli z całych piersi:~Rozgłaszaj,
 886     1, 11|              święconą kropić, aż Jaguś z płaczem padła do nóg macierzy,
 887     1, 11|            wysoką, ze złotych szychów, z pawich oczek i gałązek rozmarynu,
 888     1, 11|                zebrana w pasie, gorset z błękitnego jak niebo aksamitu
 889     1, 11|             pokryty; szedł i pod wiatr z wolna się kołysał a pośpiewywał,
 890     1, 11|                ołtarz, bo i ksiądz już z zakrystii wychodził.~Prędko
 891     1, 11|             spieszył. A gdy wychodzili z kościoła, organista jął
 892     1, 11|               rozgłośnie, bo drużbowie z druhenkami zawodzili, jakoby
 893     1, 11|            potem nuż się ze wszystkimi z nowa witać, a obłapiać i
 894     1, 11|      przestąpił, chwytał wpół pierwszą z brzega kobietę i puszczał
 895     1, 11|               się, okrążały, zawracały z powagą, przytupywały godnie,
 896     1, 11|                w pierwszą parę Jagusia z Boryną!~Aż światła ustawione
 897     1, 11|             taneczników!...~Pochodzili z dobry pacierz, nim skończyli.~
 898     1, 11|             młodej, jak to we zwyczaju z dawien dawna było.~Naród
 899     1, 11|        taneczników, bo choć raz wokoło z każdym przetańcować musiała.~
 900     1, 11|          zapamiętale, aż te jej wstęgi z furkotem za nią latały chlastając
 901     1, 11|             zapełniały izbę.~A parobcy z uciechy pięściami walili
 902     1, 11|                 a muzykantom rzucił:~- Z mazurska, chłopcy, a krzepko!~
 903     1, 11|                Krzyknęli w instrumenty z całej mocy, aż w izbie się
 904     1, 11|         kapelusza, trzasnął obcasami i z miejsca jak wicher się potoczył!~
 905     1, 11|          hołubce bił, aż wióry leciały z podłogi, a pokrzykiwał,
 906     1, 11|              siarczyście, zapamiętale, z mazowiecka...~Zbili się
 907     1, 11|           Jagustynka uwijali się raźno z pełnymi butelkami i kieliszkami
 908     1, 11|                garściach, a do każdego z osobna przepijali. Józia
 909     1, 11|                oknem przysiadł młynarz z Boryną, wójt, organista
 910     1, 11|       niezgorsza butelka araku krążyła z rąk do rąk, a niejedną kolejką;
 911     1, 11|       pozbijali się w kupy, jak komu i z kim było do upodoby, poredzali
 912     1, 11|                 zebrały się gospodynie z organiściną i młynarzową
 913     1, 11|      delikatnie palcami poskubywały, a z rzadka jeśli która rzuciła
 914     1, 11|            sobą, że starsi krzykali im z okien:~- Kwiatuszków szukacie?
 915     1, 11|           Szymek, starszy Dominikowej, z Nastki oczów nie spuszczał,
 916     1, 11|             nie spuszczał, a co trochę z wódką do niej podchodził,
 917     1, 11|               papier do mnie przyszedł z nakazem, by gromadę zwołać
 918     1, 11|           nakazem, by gromadę zwołać i z morgi grosz jaki na szkołę
 919     1, 11|              uchwalcie i po dziesiątku z morgi, a my i tego grosza
 920     1, 11|               od czego? - wrzasnął ten z Woli podrywając się z ławy.~-
 921     1, 11|              ten z Woli podrywając się z ławy.~- Ja, wójt, wama rzeknę,
 922     1, 11|                Nie to, komisarz zawsze z dziedzicem trzyma, a gromadą
 923     1, 11|           rozmowy i odgrażania, bo się z Żydami był ugodził i miał
 924     1, 11|               młynie rznąć.~Przepili i z miejsc się podnieśli, bo
 925     1, 11|            nich przystał. Spóźnił się, z dobrodziejem do chorego
 926     1, 11|              co dobrego - to zjedzą!~I z wolna zaczęli za stoły iść,
 927     1, 11|              dobry smak.~Kucharki wraz z drużbami wnosić poczęły
 928     1, 11|         poczęły dymiące ogromne donice z jadłem i przyśpiewywały:~
 929     1, 11|          przyśpiewywały:~Niesiem rosół z ryżem-~A w nim kurę z pierzem!~
 930     1, 11|            rosół z ryżem-~A w nim kurę z pierzem!~A przy drugiej
 931     1, 11|              pod kominem i przygrywała z cicha piosneczki różne,
 932     1, 11|            czym już i poczynali prawić z cicha, i przemawiać do się
 933     1, 11|                 obaczysz!...~pogadywał z cicha, a w oczy miłośnie
 934     1, 11|              aż się w głos przekpiwali z niego.~- Jak ten kot do
 935     1, 11|               stole i pięścią grzmocił z uciechy.~Kucharki znowu
 936     1, 11|          sadzić i poredzać, jak się ma z chłopem obchodzić! -~- A
 937     1, 11|            grzech się zabawić, pośmiać z czego wesołego i ucieszyć,
 938     1, 11|             zmieścić...~Kucharki znowu z miskami nowymi szły i śpiewały:~
 939     1, 11|           dziwili się ludzie.~- Jakże, z tysiąc złotych kosztuje
 940     1, 11|          jeszcze płakał.~- Nie jest on z tych, co płaczą, do kija
 941     1, 11|            jest złodziej i cygan, miał z Paczesiową sprawę o świnię
 942     1, 11|     trzydzieści i żenić mu się nie da, z domu nie popuści i o bele
 943     1, 11|            Frankę lepiej, by się czego z Adamem nie doczekała!~-
 944     1, 11|           poręczniej, kapoty rozpinali z gorąca, pokładali się na
 945     1, 11|                ino w tym, kiej somsiad z somsiadem się zejdzie i
 946     1, 11|               się oblewaj, swego bacz, z garści nie popuszczaj ni
 947     1, 11|            jeno przy godnym sposobie i z bratami, to na zdrowie idzie,
 948     1, 11|               coraz bardziej, gdy Ewka z Jagustynką weszły, niosąc
 949     1, 11|              weszły, niosąc przed sobą z wielką paradą przystrojoną
 950     1, 11|          dźwigać się jęli zza stołów i z wolna rozchodzili - którzy
 951     1, 11|                 insi zaś obłapiali się z przyjacielstwa, a niejeden
 952     1, 11|               stołem pozostał ino wójt z młynarzem, kłócili się i
 953     1, 11|               młynarzem, kłócili się i z gorącością niepomierną skakali
 954     1, 11|             kusztykał głośno i szukał, z kim by się mógł po przyjacielsku
 955     1, 11|                i nieco wypoczęli, jęli z cicha przegrywać, by się
 956     1, 11|             komory, Boryna na przyzbie z Dominikową siedział, a co
 957     1, 11|            kożuch do góry wełną Jaśka, z przezwiska Przewrotny -
 958     1, 11|              wsi. Parob już wyrosły, a z otwartą gębą chodził, z
 959     1, 11|                z otwartą gębą chodził, z dziećmi się zabawiał, do
 960     1, 11|         zabawiali.~A na ostatek któryś z drużbów, widzi mi się, Tomek
 961     1, 11|            pomorzyła.~I rozbiegały się z wrzaskiem, i kryły po kątach
 962     1, 11|         śmiechów, krzykań i przegonów.~Z dobrą godzinę trwała zabawa,
 963     1, 11|       przycichli.~Kobiety wyprowadzały z komory Jagusię nakrytą białą
 964     1, 11|              naprzeciw i smutno, jakby z płakaniem w głosach zaśpiewały:~
 965     1, 11|               uzwiłabym ci wieniec,~Da z samego jałowca!~A insze
 966     1, 11|               w tany szedł; zadudniało z nagła, jakby sto cepów biło
 967     1, 11|           podłogę, sto głosów krzykało z mocą i sto narodu zawracało
 968     1, 11|               uczynili długie powrósło z nieomłóconej pszenicy i
 969     1, 11|             stojała w pośrodku: chciał z nią któren tańcować, podchodzić
 970     1, 11|               a za nią kowal przepijał z drugimi i chłopaki z osobna -
 971     1, 11|         przepijał z drugimi i chłopaki z osobna - boć narodu była
 972     1, 11|              bo i kieliszki gęsto szły z rąk do rąk, i gorącość buchała
 973     1, 11|                człowiekowego, co użyje z bratami, co się poweseli
 974     1, 11|                kostucha bierze każdego z osobna, a na wesela trza
 975     1, 11|              sprawach gromady całej, a z cicha mówili, ile że i o
 976     1, 11|        smyczków nie żałowali, bo grali z cicha, odpoczywający.~To
 977     1, 11|             cicha, odpoczywający.~To i z nagła huknęli w instrumenty
 978     1, 11|                przygarnął ją krzepko i z miejsca rymnął takiego oberka,
 979     1, 11|              trzaskał, a przyklękaniem z nagła zawijał, to trząchający
 980     1, 11|               nim drugie pary jęły się z kup wyrywać i przytupywać,
 981     1, 11|               wełny, wiło się po izbie z turkotem i okręcało tak
 982     1, 11|             nowego, naród się podnosił z nagła, prostował jak bór
 983     1, 11|              prostował jak bór i szedł z miejsca pędem takiej mocy
 984     1, 11|              domem i rzucali się w tan z zapamiętaniem, z szaleństwem,
 985     1, 11|             się w tan z zapamiętaniem, z szaleństwem, jakoby w burzę
 986     1, 11|             bór wyniosły, runęli w tan z pokrzykami i mocą taką,
 987     1, 11|          kochania, jako chmura gradowa z nagła spadające, a pełne
 988     1, 11|          zabawiali na weselu Jagusinym z Boryną!~Godziny biegły za
 989     1, 11|          przedświtowe brzaski ściekały z wolna i rozbielały noc.
 990     1, 11|               się od ściany do ściany, z izby do sieni, z sieni na
 991     1, 11|               ściany, z izby do sieni, z sieni na drogę płynęło,
 992     1, 11|                sieni na drogę płynęło, z drogi na pola ogromne, na
 993     1, 11|           zakręciły w miejscu i spadły z nagła, nutą krótką, migotliwą,
 994     1, 11|                i sto chłopa zakrzykało z pełnej piersi, aż dech zapierało
 995     1, 11|         sieniach; drudzy zasie, barzej z nóg ścięci, to i pod płotami
 996     1, 12|     potrzaskane i oślepłe, a świat się z wolna rozbielał świtaniem,
 997     1, 12|          rozbielał świtaniem, wychylał z mroków oszroniały i ogłuchły
 998     1, 12|               a weselna wrzawa buchała z chałupy i rozkrążała się
 999     1, 12|             Roch siedział przy stole i z książki pośpiewywał pobożne
1000     1, 12|                macać skobla, gdy naraz z wrzaskiem odskoczył, bo