Tom, Rozdzial

1001     1, 10|                Hanka.~- Zmilkniesz ty, a to, psiachmać, jazgocze cięgiem
1002     1, 10|                  A wy się miarkujcie, bo to nie dziewka wasza, żebyście
1003     1, 10|                 gębe wywierali na nią!~- To czemu pyskuje!~- Ma prawo,
1004     1, 10|                mocniej Antek.~- Chcecie, to i zapiszcie, ale to, co
1005     1, 10|             Chcecie, to i zapiszcie, ale to, co ostało, odpiszcie na
1006     1, 10|                chcemy.~- Jak wezmę kija, to wama dam sprawiedliwość.~-
1007     1, 10|                  raz już starego chwytał to za ramię, to za orzydle
1008     1, 10|             starego chwytał to za ramię, to za orzydle i gotów był bić...
1009     1, 10|                 matce... te, paciorki... to wszystko... i la kogo to?
1010     1, 10|                 to wszystko... i la kogo to? La kogo?... La takiej świni!
1011     1, 10|                   Że lakudra i włók ten, to i cała wieś wie o tym...
1012     1, 10|               przychodziło mu do głowy i to, co nieraz już słyszał o
1013     1, 10|              Jakże, rodzony syn powieda, to nie mają szczekać! Ścierwa! -
1014     1, 10|               Juchy, chleb ich rozpiera, to się biją mruczał.~Stary
1015     1, 10|             monotonnie... Maciej chodził to tą, to drugą stroną stawu
1016     1, 10|                    Maciej chodził to tą, to drugą stroną stawu i nie
1017     1, 10|              jeszcze z sieni.~Antek i na to nie odrzekł, jakby nic nie
1018     1, 10|                  i lizały, a Witek coraz to nosił mu wodę wiaderkiem
1019     1, 10|                 dali...~- Pobróbuje, jak to wolność smakuje i swój chleb
1020     1, 10|                opłotkach i w ganku, żeby to Hance pomóc, a głównie,
1021     1, 10|                znowu latał jak oszalały, to przysiadał na zadzie i ogłupiałym
1022     1, 10|               poleciał za Antkami...~- A to i Łapa poszedł za niemi...~-
1023     1, 10|                     Wróci, wygłodzi się, to wróci, nie bój się, Józia -
1024     1, 10|          mieszkanie. Zawołaj Jagustynki, to ci pomoże... i zajmij się
1025     1, 10|           hołubił...~- Pojadę do miasta, to ci trzewiki kupię.~- Kupicie,
1026     1, 10|                gospodarstwie pamiętaj!~- To i na kaftan mi kupcie, taki
1027     1, 11|                    Rozdział 11~ ~- Śpisz to, Jaguś?...~- A bo to mogę.
1028     1, 11|               Śpisz to, Jaguś?...~- A bo to mogę. Ocknęłam na rozświcie
1029     1, 11|                se, córko, leż... Ostatni to raz u matki, ostatni.- myślała
1030     1, 11|              chciało się jej wierzyć, że to naprawdę już dzisiaj, aż
1031     1, 11|                  nie widzi...~Nie, nie o to się bojała, nie o to...
1032     1, 11|               nie o to się bojała, nie o to... pasierby! Juści... po
1033     1, 11|               szukać!... A nie wyganiać, to Antek byłby pod bokiem i
1034     1, 11|                     Nie, nie! Co będzie, to będzie, a krzywdy nijakiej,
1035     1, 11|                 jeszcze roboty!~- Pogoda to? - pytała podnosząc ociężałą
1036     1, 11|               ozory nie wzięli... ludzie to jak te psy... ino gryźć!
1037     1, 11|               psy... ino gryźć! Słuchasz to, córko?...~- Słucham, słucham,
1038     1, 11|            nikomu nie za wiele... Bacz i to, by z Boryną nie huru-buru,
1039     1, 11|                 wżdy uważniejszy jest na to niźli młodziak... a kto
1040     1, 11|               wrazić !~- Nie stoję tam o to - burknęła zniecierpliwiona.~-
1041     1, 11|                 ino po wsi, po ludziach, to obaczysz, o co się kłócą,
1042     1, 11|              jeno, o dobro! Dobrze by ci to było bez tego zagona, bez
1043     1, 11|              palec sama jedna!...~- A bo to chłopaki idą w świat? Ostają...~-
1044     1, 11|                 poschnęły!...~- A czemuż to jego stronę trzymasz, co?... -
1045     1, 11|                  się krzywda dzieje...~- To może byś mu i zapis oddała...
1046     1, 11|                  polały się z jej oczów, to ino buchnęła do komory,
1047     1, 11|                 piały koguty.~Niedzielny to był dzień i chociaż dzwony
1048     1, 11|                 gwałt i zamieszanie, jak to zwyczajnie w dzień taki!~
1049     1, 11|         nawtykali świerczyny w strzechę, to w szpary ścian, gdzie się
1050     1, 11|                nich kółek strzępiastych, to kwiatuszków, to cudaków
1051     1, 11|           strzępiastych, to kwiatuszków, to cudaków różnych, jako: kiedy
1052     1, 11|            podłogę kolkami jedlinowymi , to stoły pokryła cienkim płótnem ,
1053     1, 11|                pokryła cienkim płótnem , to porządkowała w komorze albo
1054     1, 11|           wszystko nie przypominało , że to wesele dzisiaj , nie baczyłaby
1055     1, 11|                  świat... ale gdzie? Abo to wiedziała! Mierziło się
1056     1, 11|                się do matki:~- Wiecie, a to po ślubie włosów mi nie
1057     1, 11|               mądrego umyśliła? Słyszano to, żeby dziewce włosów nie
1058     1, 11|       przekładała i Jagustynka , ale jak to ona, zawżdy z przekpinami
1059     1, 11|          przynaglał chłopak.~- Gorzej mu to?~- A juści, tak stęka i
1060     1, 11|                  przysiadała po ławkach, to wet się zrywała i zaczynała
1061     1, 11|                wciąż wpadały kumy różne, to krewniaczki, to gospodynie,
1062     1, 11|              kumy różne, to krewniaczki, to gospodynie, i dawnym obyczajem
1063     1, 11|                  obyczajem znosiły kury, to bochen białego chleba, placek,
1064     1, 11|              rubla w papierku - wszystko to w podzięce za prosiny weselne,
1065     1, 11|          ociągali, a co któren ino mógł, to się z chałupy wyrywał na
1066     1, 11|               kto poszedł, gniewał się o to dobrodziej, że la wesela
1067     1, 11|                 było i prawdą, ale naród to sobie rozumiał, że i wesela
1068     1, 11|                 naprzód.~- Gospodarzu, a to muzyka z drużbami wali! -
1069     1, 11|                  jak mało który, a przez to, że mocno w sobie podufały
1070     1, 11|               sobie podufały i rozrosły, to i posturę już miał z dala
1071     1, 11|                 bo parobcy drzwi pchali, to w deskach szparutki czynili
1072     1, 11|          opłotkach nawet. Nie bele jakie to goście, nie! Gospodarze
1073     1, 11|                 drudzy zasie znajomkowie to i z dalszych wsiów zjechali.~
1074     1, 11|              urodne wszystkie, że kwiaty to były, nie kwiaty, a ona
1075     1, 11|                  taniec, dla młodej, jak to we zwyczaju z dawien dawna
1076     1, 11|                młodego - szykował się na to Boryna, bo skoczył kieby
1077     1, 11|                  jeden kłąb zwarli i jak to pełne wrzeciono po izbie
1078     1, 11|                 się wszyscy we drzwiach, to po kątach, przycichli i
1079     1, 11|                 na czele, po skrzyniach, to ławach przyrzuconych wełniakami
1080     1, 11|               rzadka jeśli która rzuciła to słowo jakie: słuchały uważnie,
1081     1, 11|              cicha a oroszona gwiazdami, to się przechadzali i bawili
1082     1, 11|                pogubiły po nocy!~Słuchał to ich kto?~Zaś po pierwszej
1083     1, 11|          rajcował i zwijał się, że coraz to w innej stronie widniał
1084     1, 11|                 i nakazywał:~- Wójt wama to mówi, to wierzcie. Urzędnik
1085     1, 11|          nakazywał:~- Wójt wama to mówi, to wierzcie. Urzędnik jestem,
1086     1, 11|                 dzieci chodziły i co?... To nawet na książce tego pacierza
1087     1, 11|                  skargą pójdziemy.~- Nie to, komisarz zawsze z dziedzicem
1088     1, 11|         zaniechali lasu, jakże, bolączka to była piekąca, więc się stłoczyli
1089     1, 11|               trzecią wieś, do Krosnowy, to teraz ostro wziął się do
1090     1, 11|             dobrych ludzi do stoła!~A na to, rumor czyniąc ławami, odkrzykli
1091     1, 11|                  Dajcie ino co dobrego - to zjedzą!~I z wolna zaczęli
1092     1, 11|                niewolił, wpół brał i jak to dzieciątko prosił, cóż,
1093     1, 11|             wielce i rozgrzana - tyle że to piwo zimne popijała, a oczami
1094     1, 11|                  Jagno, przychyl no się, to ci coś rzeknę! - mówił wójt,
1095     1, 11|                  i uskubnął ją w bok - a to mę na chrzestnego proś!-
1096     1, 11|       Poczerwieniała mocno, a kobiety na to buchnęły śmiechem i dalejże
1097     1, 11|              ułapiaj.~- A miętko dzierż, to i nie pozna; gdzie go zawiedziesz! -
1098     1, 11|                  po drugiej prawiły, jak to zwyczajnie kobiety, kiedy
1099     1, 11|               organista też dowodził, że to wielki grzech siać zgorszenie
1100     1, 11|                 w niewiniątka zgorszysz, to jakby mnie samego; tak stoi
1101     1, 11|          uczynkach srogo karanym będzie, to wam, ludzie kochane, mówię -
1102     1, 11|                   O księdza się obciera, to myśli, że święty!~- Niechaj
1103     1, 11|                we wsi.~- Wesele dzisiaj, to nie grzech się zabawić,
1104     1, 11|               czego wesołego i ucieszyć, to już ja, wójt, to wama mówię,
1105     1, 11|               ucieszyć, to już ja, wójt, to wama mówię, moi ludzie.~-
1106     1, 11|              Opłaciło się niezgorzej, bo to nie zapisał sześciu morgów!~-
1107     1, 11|                jak ten mruk.~- Maciej za to ślepiami świeci kiej żbik!~-
1108     1, 11|                 świeci kiej żbik!~- Kiej to próchno, moiściewy, kiej
1109     1, 11|                  prędzej się weźmie...~- To samom mówiła wójtowy, jak
1110     1, 11|           zmówinach powiedziała.~- Czemu to ona dzisiaj nie przyszła?~-
1111     1, 11|                muzyki zaczną w karczmie, to Jagna ganiać będzie za parobkami.~-
1112     1, 11|            wygadywał w karczmie.~- Że go to nie prosili do muzyki?~-
1113     1, 11|                 wszyscy wiedzą, co było, to jakże?...~- Przykłada każdy,
1114     1, 11|                  każdy, a widział kto?~- To niby po próżnicy pogadują!~-
1115     1, 11|             widzące, mają...~- I źle się to skończy, obaczycie... juści,
1116     1, 11|                 obaczycie... juści, mnie to nic do tego, ale tak myślę,
1117     1, 11|                krzywda stała i dzieciom, to i kara przyjść przyjdzie
1118     1, 11|                kara przyjść przyjdzie za to.~- Pewnie, Pan Jezus nie
1119     1, 11|           chłopakami najbardziej.~- A bo to nie grzech! Parobki pod
1120     1, 11|              bele co piekłuje.~- Przecie to i wstyd, chłopy tyle, a
1121     1, 11|                  Stara jest piekielnica, to wiadomo, ale chłopaki też
1122     1, 11|         podskakiwały, chwytali się wpół, to za orzydla, to ułapiali
1123     1, 11|                 się wpół, to za orzydla, to ułapiali za szyję a raili,
1124     1, 11|                   Marnacja człowiekowi a to biedowanie jeno...~- Poszły,
1125     1, 11|           drugiemu winowaty - juści, nie to wypasione zboże ni przeoranie
1126     1, 11|                ni przeoranie granicy, bo to już sądy wiedzą i świadkowie
1127     1, 11|                 komu sprawiedliwość, ale to, co tam po sąsiedzku przytrafić
1128     1, 11|                dzieciaki się pobiją, jak to różnie się zdarzy... Dyć
1129     1, 11|              garści nie popuszczaj ni na to oczymgnienie, byś się pod
1130     1, 11|             siebie !~- Nie wilkami, nie, to jeno bieda podjudza, kłyźni
1131     1, 11|                 Nie sama bieda, nie, zły to ćmę na naród rzuca, że nie
1132     1, 11|                  i dmucha w duszę kiej w to zarzewie przygasłe, aż chciwość
1133     1, 11|             godnym sposobie i z bratami, to na zdrowie idzie, krew czyści
1134     1, 11|            choróbska odciąga!~- Jak pić, to już całą kwartą, jak się
1135     1, 11|                 kwartą, jak się weselić, to już całą niedzielę. A masz,
1136     1, 11|                  ino zbędziesz, że nawet to jadło pokrzywą ci się w
1137     1, 11|                  moje, człowieku."~- Tak to, tak! Górą, kiej to błyskanie,
1138     1, 11|                  Tak to, tak! Górą, kiej to błyskanie, lecą boskie przykazy,
1139     1, 11|                 ci polski naród stojał - to i tak ma być aż po wiek
1140     1, 11|              jadłem i napitkiem częstym, to niektórzy i srebrne pieniądze
1141     1, 11|                  wysypała się w opłotki, to trzymając się wpół na drogę
1142     1, 11|               między sobą, ale że im się to zmierziło rychło,   zarządziły
1143     1, 11|              przezwiska Przewrotny - gap to był, niedojda i prześmiewisko
1144     1, 11|                  a mocno głupawy, ale że to jedynak na dziesięciu morgach,
1145     1, 11|           jedynak na dziesięciu morgach, to go wszędy prosili - zajączkiem
1146     1, 11|              śmieli, mój Jezus!~Co krok, to Jasiek się rozczapierzał
1147     1, 11|                ta kłoda na ziemię, że mu to i nogi podstawiali, a Józia
1148     1, 11|                  druhny porwały się niby to ją odbić, ale starsze i
1149     1, 11|             głosach zaśpiewały:~A już ci to, już!~Po wianeczku tuż -~
1150     1, 11|              Kornet wity. czepiec szyty,~To la ciebie przyzwoity,~To
1151     1, 11|                 To la ciebie przyzwoity,~To na główkę włóż!...~Odsłonili
1152     1, 11|        przytykliwe i kolące.~Ale nikt na to nie baczył, bo już muzykanci
1153     1, 11|                któryś piesneczką huknął, to dzieuchy zawiedły "da dana"
1154     1, 11|          skrzypki huknęły nutą drygliwą, to sto hołubców biło w podłogę,
1155     1, 11|                  jak te wody po ulewie - to ino kotłowało się i przewalało
1156     1, 11|              poczęli obrządki różne, jak to jest zwyczajnie przy oczepinach.~
1157     1, 11|                 karwas grosza, ale mucha to la Dominikowej, nie stojała
1158     1, 11|                 się ochotnie szkodowali, to ją całkiem rozebrało, że
1159     1, 11|            drugiego nie słyszał, ale nic to, bo i tak jedno czuli, i
1160     1, 11|               stodoły pełne ważnego jako to złoto zboża, co ino na cepy
1161     1, 11|             zboża, co ino na cepy czeka, to se używaj za letnie trudy,
1162     1, 11|             przed sobą; drudzy zasie, co to nie tylko krowi ogon widzieli
1163     1, 11|                 i sielnie się puszył, że to urodna taka, a raz w raz
1164     1, 11|                  z cicha, odpoczywający.~To i z nagła huknęli w instrumenty
1165     1, 11|           przyklękaniem z nagła zawijał, to trząchający po izbie się
1166     1, 11|            szeroko, od ściany do ściany, to przed muzyką piosneczki
1167     1, 11|               dana!" przyśpiewuje.~Takie to tany nieopowiedziane szły
1168     1, 11|          wschodzących przepadało.~Muzyka to ich wiedła, to granie, te
1169     1, 11|        przepadało.~Muzyka to ich wiedła, to granie, te piosneczki...~...
1170     1, 11|               łbów biła kiej gorzałka... to znowu śpiewały tą nutą ciągliwą,
1171     1, 11|                na umor pił.~Kto odszedł, to odszedł, kto się zmęczył,
1172     1, 11|              zasie, barzej z nóg ścięci, to i pod płotami legali, i
1173     1, 12|                  majaczył brzaskami niby to oko zasnute bielmem.~Przymrozek
1174     1, 12|                     Łapa! Łapa! Wróciłeś to, piesku, wróciłeś, biedoto!-
1175     1, 12|             chory, że ledwie zipię... co to warczy?~- A Łapa ! Wróciło
1176     1, 12|             leciał w martwą, trupią ćmę.~To znowu jęczał i tak krzyczał
1177     1, 12|                Pobiegł do Jagustynki, że to i ona znająca była na chorobach,
1178     1, 12|                skamlał, by szła do Kuby, to go w końcu wyciepnęła za
1179     1, 12|            poredźcie - prosił cicho.~- A to się ożeń z młódką, a wnet
1180     1, 12|              Zamówiłabym, okadziła, a bo to pomoże?... Widzi mi się,
1181     1, 12|                       Zamrę?~- W boskiej to mocy, ale widzi mi się,
1182     1, 12|                po głowie chodzi?~- A cóż to? Z cukru jest i rozpuści
1183     1, 12|                szedł.~- Jezus! A miałbym to śmiałość, w ten gnój, do
1184     1, 12|                  go wołać?... Te kobiety to ino aby ozorem mleć... głupia...~
1185     1, 12|                przysypać obroku, napoić, to i jemu podawał wody, i wnet
1186     1, 12|                 się, wyzdrowieję rychło, to wnet ci boki podkrzepię,
1187     1, 12|                  się na żłoby...~- Jakie to zmyślne juchy! - szeptał. -
1188     1, 12|                  w przodku wytarta i bez to się piast przeciera i skrzypi.~
1189     1, 12|                 Jezus! - wył prawie.~- A to cię uszlachtowali! Pies
1190     1, 12|                noga spuchła jak konew.~- To... ino nie powiedajcie nikomu...
1191     1, 12|                  chroboczą ano... Czemuś to zaraz mnie nie wołał?~-
1192     1, 12|                   Hale... szkody... niby to zające należą do kogo...
1193     1, 12|             zarno by i fuzję wzieny... a to nie moja... Myślałech, że
1194     1, 12|                rwie, tak boli...~- Takiś to majster! Taki se ścichapęk,
1195     1, 12|            jeszcze.~- Urznęliby ci nogę, to byś może i wyzdrowiał.~-
1196     1, 12|                  samym zadzie, a żyję.~- To ino urznąć bolejące miejsce
1197     1, 12|              wolę już tutaj zdychać...~- To i zdechniesz... doktór ino
1198     1, 12|             mrówki łaziły, nie zważał na to, bo się głęboko zamedytował ~-
1199     1, 12|             Młódź podśpiewywała czasami, to kuma jaka zawiedła, chłop
1200     1, 12|                dostać.~Kobiety zaś, choć to nasienie najbardziej wrzaski
1201     1, 12|                   i z płaczem tuliła, aż to dziwno było niejednemu,
1202     1, 12|           zazdrosne oczy.~Nie zazdrościć to losu takiego?..~Już sam
1203     1, 12|                   stodoła, szopa! A mało to lewentarza? Pięcioro samych
1204     1, 12|             cicha rzekła:~- Mój Boże, że to Pan Jezus daje takim, co
1205     1, 12|              naprzeciw wyjdzie.~- Czemuż to wasza Ulisia nie wyszła?~-
1206     1, 12|                 żyje.~- I drugie też bez to samo.~- A inszej to naród
1207     1, 12|                  bez to samo.~- A inszej to naród nie przepuści, niech
1208     1, 12|                  ozorach poniesą.~- Taka to ma szczęście...~- Bo wstydu
1209     1, 12|               Jaki ochotny, a pozwoli ci to matka?~- Ino porteczek nie
1210     1, 12|             tańcowali rzetelnie a długo; to na odpocznienie brali się
1211     1, 12|                ciągotki brały do siebie, to pogadywali wesoło, śmiali
1212     1, 12|                  ściana, a młoducha niby to sukno czerwone.~- Jutro
1213     1, 12|                    Nie gesior przeciech, to nijak mu na oczach wszystkich !~-
1214     1, 12|              ptaszek jaki wyfrunie, wójt to wama mówi!~Gruchnęli śmiechem,
1215     1, 12|              kołem taczać po izbie.~A na to już zjawił się Jambroży,
1216     1, 12|             Powiedają: "Kogo woda zbawi, to zbawi, a gorzałka każdego
1217     1, 12|              każdego na nogi postawi."~- To pijże okowitkę, kiejś taki
1218     1, 12|          Przepijcie, wójcie! Powiedają i to: "Chrzest przyjmuj wodą,
1219     1, 12|                 a dwa za drugą, - Czemuż to?~- Że wczas pomarła, bym
1220     1, 12|                  robotny i żona pyskata, to wezmą choćby i pół świata."~
1221     1, 12|                     Przechodziłem drogą, to chciałem zobaczyć, jak się
1222     1, 12|             śmiechem.~- Mogę potańcować, to nie grzech!~Ale nim grajkowie
1223     1, 12|               raz przywtarzała, by szli, to ją wójt wciągnął do kupy,
1224     1, 12|                     odkrzyknął parob, że to głupawy był i słowa nie
1225     1, 12|             Jambroży po księdzu wynoszą, to myślą, że ino sami mądrzy !~-
1226     1, 12|            Głupia! - mruknął zeźlony.~Bo to matka Jaśkowa chciała bronić
1227     1, 12|               nie żałowali; składnie jej to szło, i tak utrafnie każdemu
1228     1, 12|                   i tak utrafnie każdemu to słowo przypochlebne powiadała,
1229     1, 12|                  nią i cieszyć.~I Boryna to widział, bo gdy szła do
1230     1, 12|             poczynasz i radzisz!~- A bom to nie gospodyni! Idźcie no
1231     1, 12|                 byle jaką, panią prawie, to i rządy same jej jakoś w
1232     1, 12|               wnet stary rozpozna i jego to rzecz, ale widzi mi się,
1233     1, 12|              nogę...~- Jezus, Maria! Jak to, sam sobie obciął?~- Chodźcie
1234     1, 12|                      szeptał.~- Boli cię to?~- Nic a nic. Sił się ino
1235     1, 12|              tkliwo jakoś i rzewnie, jak to dzieciątko w polu porzucone,
1236     1, 12|                  tylko miał więcej mocy, to nie gniłby dłużej na wyrku,
1237     1, 12|                  wiedział ~Józka zaś, że to poczciwe było dziewczątko,
1238     1, 12|         większego.~- Borynowe przeciech, to nie dziwota! - szepnął z
1239     1, 12|             Wiecie, a Szymek Dominikowej to się ma do Nastki Gołębianki.~-
1240     1, 12|                poniesłam mięsa, placków, to chleba... Z chałupy me wypędził
1241     1, 12|             kudłów brały.~Nie odrzekł na to, nos ostro wycierał, a prędzej
1242     1, 12|               Picie jakie narządzić. Jak to se stęka! Biedota kochana,
1243     1, 12|              rzewnie, aż sięzanosił, jak to dzieciątko ukrzywdzone.~-
1244     1, 12|                 z rzadka i kołujący, jak to igliwo w dzień wietrzny,
1245     2, 13|                 co dzień, co godzina, co to oczymgnienie.~Aż przyszła.~
1246     2, 13|                 skowyczały w polach kiej to stado zgłodniałych wilków;
1247     2, 13|                 spadały kłakami rudnymi, to sypały się barwione jako
1248     2, 13|                wieś z rozwianą szerścią, to wrony z krzykiem przejmującym
1249     2, 13|               żadnej ni przestanku. Dnie to tam jeszcze jako tako człowiek
1250     2, 13|          człowiek strzymać wstrzymał, że to ino ci się wiedli na świat,
1251     2, 13|         nacierpiał przez te dnie i noce, to i nie wypowiedzieć!~A co
1252     2, 13|       wypowiedzieć!~A co szkód narobiła, to i nie zliczyć: poobalała
1253     2, 13|               chyłkiem pod płotami, niby to z kądzielą szły do kum a
1254     2, 13|            wieczora, mróz owarzył zboże. to łacniej się łuszczyło, a
1255     2, 13|                  zaś się wyrównało kieby to pole zbronowane, a pokryte
1256     2, 13|                 coraz suchszy i rzedszy, to nocami przedzierały się
1257     2, 13|                 wszystkich, a już dzieci to szalały z uciechy, psy naszczekiwały
1258     2, 13|                 drzazeg z jakiejś deski, to słomy podtykała, że wreszcie
1259     2, 13|                Przyuczyła się trajkotać, to i trajkocze, chocia nie
1260     2, 13|                   chocia nie potrza, ale to nie bez złość, nie... -
1261     2, 13|               huruburu, jak na tego psa, to pewnie z dobrości? - mówiła
1262     2, 13|              waju siedzimy w chałupie, a to i dzień jeden obyć się nie
1263     2, 13|                  a tego kłyźnienia! Pies to, nie kobieta! A Stacho ciamajda
1264     2, 13|              Filip, ale jeżeli chcesz... to juści, zarób sobie...~-
1265     2, 13|               sprzedać, cóż?.. Uparł się to i sprzeda, a do roboty się
1266     2, 13|                     Juści, prawda, że mu to i nijako na wyrobek iść,
1267     2, 13|                  ale co począć, co? Żeby to ona chłopem była, mój Boże,
1268     2, 13|                nie żałowałaby pazurów, a to choćby kulasy po łokcie
1269     2, 13|               tak mocno czuli, jakby się to stało w tym oczymgnieniu.~
1270     2, 13|                Stary był winowaty, ociec to był tym krzywdzicielem,
1271     2, 13|               coraz ostrzej, przez niego to wszystko, przez niego!~I
1272     2, 13|               niezapomniany! Różaniec ci to był bolesny i jątrzący,
1273     2, 13|                  nie stał, chłop zdrowy, to byle miał dach nad głową,
1274     2, 13|               tego zbója spoglądali.~Nie to nie, napraszał się nie będzie,
1275     2, 13|            nikomu z drogi! Kiej na udry, to na udry! Ale dlaczego to
1276     2, 13|                 to na udry! Ale dlaczego to wszystko? Że się z ojcem
1277     2, 13|             ojcem pobił?... Pierwszy raz to we wsi czy co! Czy to Józek
1278     2, 13|                raz to we wsi czy co! Czy to Józek Wachnik nie bije się
1279     2, 13|                  się co dni parę?... Czy to Stach Płoszka nie przetrącił
1280     2, 13|          postponują, bo na kogo Pan Bóg,~to i wszyscy święci. Starego
1281     2, 13|                  wszyscy święci. Starego to robota, starego ale zapłacone
1282     2, 13|       sposobniejszą była la ludzi. Chlew to przegniły, nie dom; kupa
1283     2, 13|                  ino odgrzało od komina, to smród bił gorszy niźli z
1284     2, 13|                  niski pułap wisiał kiej to stare sito podarte, że słomy
1285     2, 13|           prosiak, gąsków parę i kurków, to i cała parada, i bogactwo
1286     2, 13|            przystanęła z boku, już miała to dobre słowo w sercu wzruszonym -
1287     2, 13|                 tym szczerym sercem, jak to zwyczajnie bywa w małżeńskim
1288     2, 13|                 dziecisków strzegła. Abo to dba o co?... Bo to kiej
1289     2, 13|                   Abo to dba o co?... Bo to kiej przyhołubi, popieści,
1290     2, 13|               ugwarzy się! Nie stoi on o to wszystko, nie! Ino się cięgiem
1291     2, 13|                  połedniem się obiecali, to ino ich patrzeć.~- Musimy
1292     2, 13|                ino ich patrzeć.~- Musimy to przedać, co?~- Jakże, grosza
1293     2, 13|            ocieli się jakoś w półpoście, to się jeszcze tej kapki mleka
1294     2, 13|                   A jakby zbrakło paszy, to się dokupi.~- Owsianki cheba,
1295     2, 13|                 poskręcane. Sprzed okien to tam stary jeszcze do dnia
1296     2, 13|                wszystek niby przędzą; że to chałupa Bylicowa była jakby
1297     2, 13|          Bylicowa była jakby na wzgórku, to wieś widniała kieby na dłoni;
1298     2, 13|           kłębiły się rude torfowe dymy, to szarzały drzewiny pod śniegowymi
1299     2, 13|             przejechać, wiecie? A w boru to już szarwarkiem przekopują
1300     2, 13|               wyciągała gębulę, wąchała, to śnieg jęła zlizywać, aż
1301     2, 13|                 w handlu gniewu nie ma o to słowo... bierzecie trzydzieści
1302     2, 13|                 trzydzieści i trzy! Nie, to nie!- powiedział flegmatycznie
1303     2, 13|                 aż do drogi, a co trochę to ją gładziła po gębuli, to
1304     2, 13|                to ją gładziła po gębuli, to pokładała się na niej, a
1305     2, 13|      niechrzczonych!~Tylą krowę stracić, to i nie dziwota, że kobiecie
1306     2, 13|            zaglądała do pustej zagródki, to przez okno patrzała na ścieżkę
1307     2, 13|           wyrzekaniem:~- Przestałabyś, a to jak to ciele buczy i buczy!-
1308     2, 13|                   Przestałabyś, a to jak to ciele buczy i buczy!- krzyknął
1309     2, 13|         zawodziła nieprzytomnie.~- Rycz, to ci ano ode łba odciągnie,
1310     2, 13|             tylko nie pójdę.~- Gdzie się to wybierasz?~- We świat, roboty
1311     2, 13|               wiater w kłęby wieje! Sama to ostanę, co? - podnosiła
1312     2, 13|                  do niego, nie zważał na to, przyodział się w kożuch,
1313     2, 13|                Już z sieni nawrócił.~- A to nawet tego słowa dobrego
1314     2, 13|          żałujesz... nawet tego...~- Cóż to, ceckał się z tobą będę,
1315     2, 13|              będę, może jamorował... Nie to mi w głowie! - zatrzasnął
1316     2, 13|                   buczy i buczy! Do tego to rozum ma!... We świat! We
1317     2, 13|                  innym. Niespodzianie mu to przyszło, samo z siebie
1318     2, 13|                  się czasem ze śnieżycy, to zaczerwieniły się Jagusine
1319     2, 13|     zaczerwieniły się Jagusine wełniaki, to dzwonki mocniej zajęczały,
1320     2, 13|              pojechał przodem.~- Wygrają to?~- Po co mają przegrać!
1321     2, 13|                  sądzi dziedzic z Rudki, to i dlaczego ma dziedzic przegrać?
1322     2, 13|                   tę na Wilczych Dołach, to potrzebują spokojności,
1323     2, 13|                   może nawet i śpią.~- A to parchów za brody powyciągam
1324     2, 13|          siedział, popijał z wolna, niby to medytował, a zgoła nie wiedział,
1325     2, 14|               kąt, wyglądała przez okno, to przed domem stała i rozpalonymi
1326     2, 14|                stanęła pod drzwiami.~-...To świń pilnuj, kiej się za
1327     2, 14|              drzwi.~-...Sprzedała krowę, to głos tu będzie zabierać,
1328     2, 14|                wara ci do mojej krowy!~- To i do moich prosiaków ci
1329     2, 14|                  piekielnicy? - rzec jej to jakie słowo, to ona i na
1330     2, 14|                 rzec jej to jakie słowo, to ona i na półkopku nie poprzestanie,
1331     2, 14|           Weronkę i niespokojna o Antka, to znowu widziało się jej często,
1332     2, 14|               świat spogląda... brak jej to czego!... Wszystkie korale
1333     2, 14|                dadzą... - myślał - komuż to się przynależą?... aż mu
1334     2, 14|          wstrzymał przeciech... a kupcom to nie zachwalał? słyszeli...
1335     2, 14|             godzinę jaką Hanka wyjrzała, to ledwie słoma była pokryta
1336     2, 14|            pokryta śniegiem.~- Za chłopa to zjecie, ale i za dziecko
1337     2, 14|                ich, bo czasu nie było. A to sieczki musiała urznąć dla
1338     2, 14|                do drzwi, gąski napoić, a to jeszcze raz przepowiedziała
1339     2, 14|           przyjdę, a jakby Antek wrócił, to kapusta jest w rynce na
1340     2, 14|            wygadywał, i aż ją zamroczyło to przypomnienie. Nie, póki
1341     2, 14|                  Pan Jezus dał na świat, to już tutaj do śmierci ostanę.
1342     2, 14|                  do zwiesny przetrzymać, to już łacniej będzie, lekciej.
1343     2, 14|                  nie zechce Antek robić, to i tak po proszonym nie pójdę,
1344     2, 14|              poszedł szukać roboty!~- Bo to we wsi brak? We młynie tartak
1345     2, 14|          potrzeba podpasionych. Chcecie, to możecie brać na bórg wszystko,
1346     2, 14|          Sprzedacie, jak krasulę zjecie, to nawet tanio sprzedacie.~-
1347     2, 14|               sienią czerniała skrzynka, to leżały na śniegu porozrzucane
1348     2, 14|                  wywartej. - Wezmę kija, to wnet zmilkniesz! A wynoś
1349     2, 14|                   Borynowa! Moiściewy, a to już od jesieni wiadomo było...
1350     2, 14|             zaklinałam, strzegłam - a bo to łajdusa ustrzeże! Wszyscy
1351     2, 14|                teraz sobie bękarta. A bo to raz mówiłam: Magda, zastanów
1352     2, 14|                  się z tobą nie ożeni:.. to mi się w żywe oczy zapierała
1353     2, 14|                 rośnie jak na drożdżach, to jej jak komu dobremu powiadam:
1354     2, 14|               nie wiedzą jeszcze... A bo to usłuchała!... Aż ją dzisiaj
1355     2, 14|                 domu taki wstyd, a co by to i ksiądz proboszcz na to
1356     2, 14|                 to i ksiądz proboszcz na to powiedział! A wynoś mi się
1357     2, 14|                  nie mogła się zebrać na to jakie słowo, nie śmiała,
1358     2, 14|                 górniej kieby w śpiewie, to znowu cichła, że ino to
1359     2, 14|                  to znowu cichła, że ino to brzękliwe przebieranie było
1360     2, 14|              Laudamus pueri.:.~- Na Gody to już? - spytała, że to nieobyczajnie
1361     2, 14|               Gody to już? - spytała, że to nieobyczajnie było siedzieć
1362     2, 14|                 roznieść przed świętami, to i wczas zaczynać muszę.~-
1363     2, 14|             zaczynać muszę.~- Z pszenicy to?~- Spróbujcie.~Podał jej
1364     2, 14|              czcią i trwogą jakąś.~- Jak to na nim wyciśnięte historie
1365     2, 14|                prawo, w pierwszym kółku, to Matka Boska, święty Jan,
1366     2, 14|       organiścina.~- Rychtyk prawda, jak to zmyślnie wszystko udane,
1367     2, 14|             pobeczała, a organiścina, że to mądra kobieta, wnet zmiarkowała
1368     2, 14|               Czasu może wam co zbędzie, to byście oprzędli mi wełnę.
1369     2, 14|            potrzeba mąki, kaszy, grochu, to powiedzcie, dam wam, policzymy
1370     2, 14|              przez parobka.~- Dobrze, bo to i na wieś jeszcze mi potrza.~
1371     2, 14|                   naniesie, przysposobi, to mają pełne komory; albo
1372     2, 14|                  mają pełne komory; albo to i precentami nie zdziera!
1373     2, 14|                 u organistów.~- Gdzie by to, u kogo przepytać się o
1374     2, 14|              Antka?~Jak gospodynią była, to i przyjacielstwo z nią trzymali
1375     2, 14|      przypominając organistów.~Hej, żeby to ona chłopem była, zaraz
1376     2, 14|           mżących w oknach:~- A przecież to nasze, nasze... jakże to
1377     2, 14|                 to nasze, nasze... jakże to iść we świat...Kowal by
1378     2, 14|                 ni sama nie pójdę... toć to ich... nasze marzyła wpatrzona
1379     2, 14|                idziecie?~- A do młyna.~- To i mnie droga, bo Mateuszowi
1380     2, 14|              sposobił! Na tartaku, co go to postawili przy młynie, a
1381     2, 14|                  powiedzieć, juści, że o to Hanka nie spytała, nijako
1382     2, 14|               złotych...~- Przecież jego to głową wszystko idzie, to
1383     2, 14|                 to głową wszystko idzie, to i nie dziwota.~Hanka milczała,
1384     2, 14|              razem ludzi oszukują.~- Tną to już poręby?~- W lesie to
1385     2, 14|                 to już poręby?~- W lesie to siedzicie czy co, że wam
1386     2, 14|          nowinami nie biegam po wsi.~- A to żebyście wiedzieli, rąbią,
1387     2, 14|                  Wałkoń jest wasz chłop, to wam powiem.~- Jest wałkoń
1388     2, 14|               wałkoń abo i nie jest! Cóż to będzie robił? Gdzie? U kogo?~-
1389     2, 14|                  Gdzie? U kogo?~- Nie ma to młocki we wsi?~- Parobkiem
1390     2, 14|                  ni wyrobnikiem nie był, to i nie dziwota, że się do
1391     2, 14|               nie daje... a ludzie zaraz to sobie farbują na swoje.~-
1392     2, 14|              kochania.~- Gospodarski syn to...~- Dziedzic jucha, w robocie
1393     2, 14|                   Kiedy taki przebierny, to trzeba było żyć w zgodzie
1394     2, 14|                  Jagusią nie latać...boć to i grzech niemały, i wstyd...~-
1395     2, 14|              zawołał głośno i prędko, że to popędliwy był wielce i zawsze
1396     2, 14|              rznął prosto z mostu.~- Czy to ma przyjść? - zapytała cicho.~-
1397     2, 14|              przyjdzie, choćby jutro. Co to wam. czego beczycie?...~-
1398     2, 14|                 beczycie?...~- Nie, nie, to ino z mrozu...~Wolno powracała,
1399     2, 14|              poniewierki, a tu jeszcze i to się zwala na moją biedną
1400     2, 14|                  na moją biedną głowę, i to... - jęknęła rzewnie i aby
1401     2, 14|              trzaskały deski w szczycie, to pogięte stare ściany łupnęły,
1402     2, 14|             łupnęły, jakby kto strzelił, to belka niektóra pęczniała
1403     2, 14|              mrozu potrzaskując z cicha, to snadź ziąb przejął na wskróś
1404     2, 14|               skóra i gnaty, cóż ja? Czy to umiem go zniewolić do się?
1405     2, 14|                 go zniewolić do się? czy to śmiem? A choćbym i żyłę
1406     2, 14|              każdą wypruła la niego, nic to, kiej serca la mnie nie
1407     2, 14|                 nieco, bo i jakże, miała to czas na turbowanie jak jaka
1408     2, 14|                  może i nie jest! Opuści to ręce, płakać będzie i wyrzekać,
1409     2, 14|                 żeby Pan Jezus odmienił, to się ochfiarowała iść na
1410     2, 14|               robił, juścić nie śmiała o to pytać.~Po kolacji przyszedł
1411     2, 14|                się zdziwili, bo pierwszy to był człowiek ze wsi od czasu
1412     2, 14|               interesem przychodzi.~- Że to nikt ani się pokaże, tom
1413     2, 14|                  musiało być najmniej!~- To ani chybi, na ciężką zimę
1414     2, 14|            glądałem się, alem myślał, że to pańskie psy polowe, a to
1415     2, 14|                 to pańskie psy polowe, a to wilki musiały być... - powiedział
1416     2, 14|        powiedział żywo Antek.~- Byliście to i w porębie? - zagadnął
1417     2, 14|               swoje upominają.~- Któż mu to las wytnie, jak nie Lipczaki? -
1418     2, 14|               Mało tu w samej Woli, mało to tych kołtunów w Rudce albo
1419     2, 14|             Niech ino dziedzic krzyknie, to w jeden dzień stanie parę
1420     2, 14|               Nie mówili już o tym, zbyt to leżało wszystkim na wątrobie
1421     2, 14|          jąkająco i nieśmiało:~- Znam ja to plemię dziedzicowe z Woli,
1422     2, 14|              Niechaj stroi, nie dziecim, to nas nie zwiedzie- zakończył
1423     2, 14|                swoje:~- Juści, po ludzku to nie jest, ale i szpitala
1424     2, 14|                  w chałupie zakładać, że to im przecież Magda ni swat,
1425     2, 14|               potrza, niech ino rzekną - to czy z leguminy, czy paszy
1426     2, 14|           szepnął po długim milczeniu.~- To samo umyśliłam, tak samo! -
1427     2, 14|                się niezgorszy zarobek, a to młynarz mi powiedział, że
1428     2, 14|              głębokim, czasem wzdychali, to roztapiali duszę w tej głuchej,
1429     2, 14|            zahuczał nad chałupą.~- Śpisz to? - przysunęła się nieco
1430     2, 14|                serca.~- Jantoś, pódziesz to jutro do roboty? - śpytała
1431     2, 15|         przyszedłem, bom nie wiedział.~- To jakbyście się z zębami wybrali,
1432     2, 15|                  rzekł wesoło:~- Do mnie to się przyżenicie, nie bójcie
1433     2, 15|               się, zrobimy taką parę, co to w zgodzie żyje, bez wrzasków
1434     2, 15|                kamieniu, w jedną stronę, to ostrze mocniejsze, z żelazem
1435     2, 15|             ostrze mocniejsze, z żelazem to jak i z drugim człowiekiem,
1436     2, 15|             błądzi - koszula nie rządzi, to jeno spluwał w garście i
1437     2, 15|                 ciężka dla niewłożonego, to się rychło zziajał i zapocił,
1438     2, 15|                 tęgi, nie folgował, a że to wciąż trza było stać i grzebać
1439     2, 15|                  i grzebać się w śniegu, to ręce grabiały i przywierały
1440     2, 15|          krzyczał:~- Wychodź ! Wychodź !~To chcąc nie chcąc, postękując
1441     2, 15|                  gdzie obrabiali drzewo, to do młyna biegł, to do ludzi
1442     2, 15|               drzewo, to do młyna biegł, to do ludzi zagadywał, rozrządzał,
1443     2, 15|               ale nie bez złości.~- Mało to bierze? - odmruknął Bartek.~
1444     2, 15|                  na hyclów !~Źli byli na to, boć nie psów łupili ze
1445     2, 15|                  nic mogę! - wyrzekał.~- To ino tak zrazu, boście niezwyczajni,
1446     2, 15|            przejdzie, wiem. Przyniesiesz to, Hanuś, obiad?~- Przyniesę,
1447     2, 15|                    Przyniesę, a gdziebyś to latał taki karwas drogi,
1448     2, 15|                Mateusz poganiał.~Ale nie to mu się mierziło, nie ciężka
1449     2, 15|                  jak się człek przyłoży, to mu i w piekle niezgorzej -
1450     2, 15|              jeno czego znieść nie mógł, to tego Mateuszowego przodownictwa
1451     2, 15|                  doskwierań.~Inni już na to nie baczyli, a on za każdą
1452     2, 15|                  chodziło wiele, a ino o to, by się nie dać przeprzeć
1453     2, 15|                sobie. Jeno Mateusz robił to prawie na oczach wszystkich
1454     2, 15|             Antek kryć się z tym musiał, to i głucha, paląca zazdrość
1455     2, 15|               odgrażali przed ludźmi, że to i każdy z nich miał się
1456     2, 15|        zawziętość, iż po jakimś tygodniu to się już nie witali, a przechodzili
1457     2, 15|                   Więc i teraz w smak mu to szło i rad gadał, że Antek
1458     2, 15|               roboty nie wygonił.~Dziwno to było znającym Antka, ale
1459     2, 15|             Antek nie daruje i nie dziś, to jutro odbije swoje, i gotowi
1460     2, 15|             Poniechajcie go, płacą mu za to, by poganiał! - Nie rozumiał
1461     2, 15|           strzeże chudoby, będziecie się to nań źlili za szczekanie?...~-
1462     2, 15|                        Powiedziałem, jak to uważam. Gdzieście to latową
1463     2, 15|                 jak to uważam. Gdzieście to latową porą bywali, żem
1464     2, 15|               niecoś przejrzeć.~- Daleko to do onej Kalwarii?~- Dwa
1465     2, 15|        namarnował, i ostałem u niego, że to i prosił. Bez dwa miesiące
1466     2, 15|                 dwór patrzył, aż mnie za to chciał swatać ze swoją siostrą,
1467     2, 15|                wyżerkę miałem sielną - a to jajecznica z kiełbasą, a
1468     2, 15|                 jajecznica z kiełbasą, a to gorzałka z tłustością, a
1469     2, 15|                 gorzałka z tłustością, a to inne smaki były, a tak się
1470     2, 15|                  świat...~- Nie było się to przyżenić, zawżdy pięć morgów...~-
1471     2, 15|                 Z dawna mi już obmierzło to babie nasienie, z dawna!
1472     2, 15|               babie nasienie, z dawna! A to nic jeno krzyczy, wrzeszczy,
1473     2, 15|                 ino pół duszy i musi być to prawda... a drugą połówkę
1474     2, 15|                  rzekł melancholijnie.~- To i białe wrony pono są, ino
1475     2, 15|                widział !~- Nie mieliście to swojej kobiety, co?~- Miałem,
1476     2, 15|                  pogadywało wesoło, byli to ludzie z dalszych wsi, co
1477     2, 15|         łuszczyła się ze skóry, ale mimo to urodny się jej widział jak
1478     2, 15|                 siwozielone, a te brwie, to jakby krychę pociągnął przez
1479     2, 15|             kiedy je w gniewie ściągnął, to aż straszno było patrzeć,
1480     2, 15|               mogła na niego.~- Nie mógł to ociec przynieść, będziesz
1481     2, 15|                ociec przynieść, będziesz to co dnia tyle drogi biegała!~-
1482     2, 15|         zachodził po gęsi...~- Sprzedasz to?~- Hale, a na zwiesnę to
1483     2, 15|                 to?~- Hale, a na zwiesnę to kupowała będę!~- Jak uważasz,
1484     2, 15|                 jak nam będzie potrzeba, to da wóz owsianki i poczeka
1485     2, 15|             organisty na odrobek, a nie, to się ostatnie bydlę sprzeda,
1486     2, 15|            korczyka jęczmienia na kaszę, to taniej wyjdzie niźli gotową
1487     2, 15|               zostanę na któren wieczór, to się zmiele.~Hanka wyszła,
1488     2, 15|                na ten czas do izdebki.~- To wiecie pewnie, że powrócił
1489     2, 15|                 jadło, czy też ubiór, aż to dziwno wszystkim, a wieczorami
1490     2, 15|         skrzypkach wygrywa, często gęsto to i po drogach go spotykają,
1491     2, 15|                  ścianą:~- Wychodźta, co to, do podwieczorku będzieta
1492     2, 15|            wszyscy.~- Obżarł się mięsem, to krzykaniem ulgę sprawia
1493     2, 15|          dziennie przychodził na robotę, to spostrzegł i przy pierwszej
1494     2, 15|              któren rzetelnie pracuje.~- To ino mnie przez złość pan
1495     2, 15|                 i nie da się nastraszyć, to nie nastawał więcej, schował
1496     2, 15|              wyrozumialszym, spostrzegli to w lot, a Bartek splunął
1497     2, 15|                 lot, a Bartek splunął na to i rzekł do drugich:~- Głupi
1498     2, 15|              ugryźć buta, dostał w zęby, to się teraz do niego łasi.
1499     2, 15|            powiadali na robocie, tyle go to obchodziło razem, co ten
1500     2, 15|              mniej. Nie dla płacy robił, to ino Hankę cieszyło, robił,