Tom, Rozdzial

 501     1, 7 |                  tchu złapać nie mogła, że ino ostatkiem skamlała:~-
 502     1, 7 |            wścieknę... - I tak całował, że mu dziewczyna całkiem zmiękła
 503     1, 7 |              oczami spoglądał na Jaguś, że to jeszcze przyjść do siebie
 504     1, 7 |            cięgiem się po izbie kręcił, że już mało wiele ze sobą mówili,
 505     1, 7 |               kręcił, że już mało wiele ze sobą mówili, a ino poglądali
 506     1, 7 |               prosił.~- Wróciłeś to już ze świata? - rzekła stara,
 507     1, 7 |                 warknęła wyrywając rękę ze złością. - Po coś tu przyszedł?
 508     1, 7 |              przyszedł? Mówiłam ci już, że tutaj nic po tobie...~-
 509     1, 7 |                  Krzyczycie kiej wrona, że wieś cała usłyszy!...~-
 510     1, 7 |                 kiej rzep psiego ogona, że i ożogiem trudno cię odegnać...~-
 511     1, 7 |                dla wsi czynić?~A stara, że to już jego nie stało, wsiadła
 512     1, 7 |          siedziała cicho, aż zmartwiała ze strachu, ale kiedy słowa
 513     1, 7 |                   kiej ją tak ozebrało, że... a potem mogła się to
 514     1, 7 |            Zawsze się z nią tak dzieje, że niech kto a ostro spojrzy
 515     1, 7 |            odchodzi i tak mdli w dołku, że już o niczym nie wie...
 516     1, 7 |            spokojniejsza nieco.~-Juści, że pora, a przybierz się pięknie,
 517     1, 7 |                 Jagnie się przyodziać - że kowal jest w zgodzie z Boryną.
 518     1, 7 |                   ale może to i dobrze, że są w zgodzie, bo kowal pyskacz
 519     1, 7 |                jak krzyczała na Jędrka, że świnie nie wegnane do chlewów,
 520     1, 7 |             wraz z Kubą znosili kapustę ze stodoły, ale częściej kurzyli
 521     1, 7 |                już Mateusz przywędrował ze świata, zaraz się tu zaczną
 522     1, 7 |                do dzieuch tak sposobny, że i trzech kwartałów czekać
 523     1, 7 |               do mojej matki.~- Prawda, że to Dominikowa jakby drugą
 524     1, 7 |                   Skąd on jest?~- Skąd? Ze świata szerokiego, abo to
 525     1, 7 |               ciężko... A nabożny taki, że z pół dnia przeklęczy, drugi
 526     1, 7 |                   Miarkują też wszyscy, że nie musi być z chłopskiego
 527     1, 7 |                 kominie; rozdziany był, że ostał ino w koszuli i w
 528     1, 7 |          przekpiwał, a taki był urodny, że Jagna jak w obraz poglądała,
 529     1, 7 |             Jagustynki, a i ta udawała, że nie patrzy, jeno sobie w
 530     1, 7 |                 ale ją zgromiły drugie, że to o takich rzeczach mówi
 531     1, 7 |                 Teraz nastał czas taki, że już i gęsiarce nie mówią
 532     1, 7 |         Podniosły się ciekawe zapytania ze wszystkich stron i wszystkie
 533     1, 7 |               ukradli konie!~- Kiedy?~- Ze trzy pacierze temu. Dopiero
 534     1, 7 |                konie, kiej te hamany!~- Ze stajni wyprowadziły. Parobek
 535     1, 7 |                z kolegami wypraktykuje, że kiej go puszczą to jeszcze
 536     1, 7 |             byłam... nie, widzi mi się, że jeszcze za Mateuszem...~
 537     1, 7 |                czapkę zdjął i witał się ze wszystkimi po kolei. Musiał
 538     1, 7 |                Jagusi, ale się wagował, że to tak na oczach wszystkich
 539     1, 7 |              siedzi u Jankla, to myśli, że wszyscy!~I piły, odwracały
 540     1, 7 |        pogadywali.~Z misek dymiło parą, że przysłoniła wszystkich jak
 541     1, 7 |         zapraszał a przymuszał, a Józia ze swej strony i Hanka pilnowały
 542     1, 7 |                suchych karpów na ogień, że ino trzaskał wesoło, a Kuba
 543     1, 7 |       przypominał się różnie, a widząc, że nic nie wskóra, wysunął
 544     1, 7 |          poglądała często na wędrownika ze zdumieniem, że to taki człowiek
 545     1, 7 |               wędrownika ze zdumieniem, że to taki człowiek jak wszystkie,
 546     1, 7 |                 wsie i pola, i lasy.... Ze sto mil trza iść abo i z
 547     1, 7 |           smykiem tak ciął po strunach, że nuta jakby sama wychodziła...
 548     1, 7 |          kościach wszystkich, a Jagusi, że to czujna była na muzykę
 549     1, 7 |                 grać nie przestał, tyla że teraz rznął od ucha siarczyste
 550     1, 7 |                 tak przeraźliwie zawył, że umilkli wszyscy.~- Co się
 551     1, 7 |                się do sieni tak prędko, że o mało się nie przewrócił
 552     1, 7 |                jeszcze kawał drogi, ale że już tych świętych nóżków
 553     1, 7 |           poschniętych badyli dziewann, że i ptaszek by się nie schronił....~
 554     1, 7 |               tarzał się jako to bydlę, że taka kurzawa, taka ćma się
 555     1, 7 |                  bo przeciech wiedział, że Zły chciał mu zmylić drogę,
 556     1, 7 |             chrapy i oparzeliska takie, że musi sam Zły tam domował,
 557     1, 7 |                 tam domował, a gąszcze, że i niektóremu ptakowi łacno
 558     1, 7 |                 chojarów a wiater, jako że to jeno parob piekielny,
 559     1, 7 |              głupi.~Ciemność się stała, że chocia oko wykol - a tu
 560     1, 7 |             chycić pazurami.~ale juści, że nie śmiały, bo jakże by...
 561     1, 7 |             tego głupiego strachania, i że pilno na odpust, to przeżegnał
 562     1, 7 |                 i zaraz wszystkie Złe i ze swoimi kumami przepadli
 563     1, 7 |            mięsa... ale Pan Jezus, jako że był litościwy i krzywdy
 564     1, 7 |              się rozeźlił i zapamiętał, że nic, ino kły szczerzy, warczy,
 565     1, 7 |                Pan nasz, nie... poznał, że to ten sam piesek z boru,
 566     1, 7 |            trzaskać kłonicami o ziemię: że to zwierz dziki i wściekły,
 567     1, 7 |                zwierz dziki i wściekły, że im już tyla gąsków i owieczek
 568     1, 7 |               gąsków i owieczek porwał, że cięgiem szkody czyni, a
 569     1, 7 |            uszanuje, ino zaraz kłami... że nikt bez kija na pole nie
 570     1, 7 |      przespieczności nijakiej nie ma... że zabić go trza koniecznie...~
 571     1, 7 |                Jezus im dalej powieda - że są łajdusy... że przyszli
 572     1, 7 |              powieda - że są łajdusy... że przyszli na odpust, a piją
 573     1, 7 |                po tych nogach świętych, że zmiękło serce Pańskie, ostał
 574     1, 7 |               obronił.~- Burek, a pódzi ze mną, cóż to, sam, głupi,
 575     1, 7 |                 wody - całym światem.~A że nieraz i głód był, to piesek
 576     1, 7 |                    Kiej przyszedł czas, że Żydy paskudne i one faryzeje
 577     1, 7 |          wszystkie ludzie poodchodzili, że już ani Panienki Najświętszej,
 578     1, 7 |         ostatnim tchem:~- Pójdź, Burek, ze mną!~............................................................~ ~
 579     1, 7 |                Hanka spanie narządziła, że to wielce był utrudzon.~
 580     1, 7 |                przygoda; a samo już to, że się taki pies znalazł we
 581     1, 7 |                przymilkli, bo bali się, że w złości wszystko głośno
 582     1, 7 |              powiedzenie, nieraz takie, że aż ludziom skóra cierpła
 583     1, 7 |               nawet księdza i kościoła, że już nieraz ją dobrodziej
 584     1, 7 |                 zapraszał!~Wójt pogadał ze starym na osobności, ale
 585     1, 7 |               osobności, ale tak cicho, że nikt nie usłyszał, pośmiał
 586     1, 7 |                 się rozchodzić wszyscy, że to późno było, a i kapusty
 587     1, 7 |            Zrządzenie już takie boskie, że pomarła...~- Mało to dziewczyn!
 588     1, 8 |            dziewosłębem - więc wójtowa, że mąż srogo przykazywał pary
 589     1, 8 |             świecie, świecie! - jęknęła ze zgrozą.~A skoro wójtowa
 590     1, 8 |            pożyczyć szczotki paczesnej, że jej była się gdziesik zapodziała.~-
 591     1, 8 |               sam już w latach!~- Juści że niemłody, ale mu nie odmówią...
 592     1, 8 |                to i wola jego.~- Juści, że po prawie jego, ale po sprawiedliwości
 593     1, 8 |              się ta wieść po wsi całej.~Że roboty było niewiela i niepilne,
 594     1, 8 |                 spodziewali się z góry, że nastąpią bitki a procesowanie,
 595     1, 8 |             znali Borynową gwałtowność, że jak się zaweźmie, to i dobrodziejowi
 596     1, 8 |                  aż w końcu stary Kłąb, że to mądry chłop był i poważany,
 597     1, 8 |             rozum miał, bogactwo miał - że chcąc nie chcąc, a słuchali
 598     1, 8 |               przykry, dziwnie zeźlony, że ino szukał okazji, na kogo
 599     1, 8 |                 nawet na Józkę powstał, że się długo guzdrała... a
 600     1, 8 |          całkiem nie wiedział, co robić ze sobą. Przypominał sobie
 601     1, 8 |             wierzyć nie bardzo wierzył, że to mógł za ten kieliszek
 602     1, 8 |              markoci, co nim tak rzuca, że aż wziął się do zabijania
 603     1, 8 |         odchodząc. - Dobrze stary robi, że się żeni, dobrze! A to by
 604     1, 8 |              dałam, i co?... - splunęła ze złością. - Na wyrobki chodzę,
 605     1, 8 |          komornicę zeszłam!...~A stary, że to już wydzierżeć nie mógł,
 606     1, 8 |            takiego "Chmiela" zaśpiewam, że rychtyk w dziewięć miesięcy
 607     1, 8 |                 ironicznie, ale widząc, że stary się schmurzył, dorzuciła
 608     1, 8 |              twardo. ~- Macie wy rozum, że tak mówicie, macie! Po sądach
 609     1, 8 |           synowa wywarła na mnie pysk , że na prześpiegi przychodzę!
 610     1, 8 |              gront przychodzę! Myślałam że trupem padnę, tak mnie żałość
 611     1, 8 |          skarcił z ambony, to mi rzekł, że za te krzywdy Pan Jezus
 612     1, 8 |       gorącością wygadywać na wszystko, że Boryna powstał i poszedł
 613     1, 8 |          poszedł na wieś do wójta, jako że i mroczeć poczynało.~- Rychło
 614     1, 8 |             wójt.~- He?~- Widzi mi się, że Boryna wyprawi sielne weselisko.~-
 615     1, 8 |          wyprawi! - odrzekł zgryźliwie, że to mruk był. ~- Wyprawi!
 616     1, 8 |          Wyrychtujemy taką z nich parę, że jaż ha!~- Ino klacz poniesie,
 617     1, 8 |                  przywitali się kolejno ze wszystkimi bo i chłopaki
 618     1, 8 |                była dzisiaj tak urodna, że wójt, chłop młody jeszcze,
 619     1, 8 |                   ale w końcu zaczął:~- Że to plucha, błocko i ćma,
 620     1, 8 |              postronku ją powiedzie !~- Ze śrebła poświęcanego mamy
 621     1, 8 |                 idzie, dobra i robotna, że mogłaby jeszcze roków parę
 622     1, 8 |                 może poczekać.~- Juści, że może, ale my nie znajdziemy
 623     1, 8 |                kobieta, to i to wiecie, że prędzej czy później, a Jaguś
 624     1, 8 |               już Pan Jezus postanowił, że ojce dzieci chowają la świata,
 625     1, 8 |                 kto taki?- powiedziała, że to nieobyczajnie wiedzieć
 626     1, 8 |                o dziecko!~- Prawda, ino że to nie jego było.~- Jakże,
 627     1, 8 |                   Wypić bym wypiła, ino że to wdowiec, a staremu prędzej
 628     1, 8 |            wiada czemu chycił ją płacz, że aż przez ścianę słychać
 629     1, 8 |                uciecha - zauważył wójt, że to parobki żałosne miny
 630     1, 8 |           karczmy.~Noc już była ciemna, że choć oko wykol, zwyczajnie
 631     1, 8 |               górą i bił w czuby drzew, że ino się kolebały i aż kładły
 632     1, 8 |                huczał i tak się ciepał, że bryzgi rozbite w pianę padały
 633     1, 8 |                a obłapiać z gorącością, że to zmiarkował, iż Jaguś
 634     1, 8 |                  bełkotał~Jambroży, ale że, więcej godziny popijał,
 635     1, 8 |              godziny popijał, to juści, że w języku ni w nogach mocny
 636     1, 8 |                 gdzie?... Widzi mi się, że we Francji... nie, w Italii
 637     1, 8 |                sierotą... Powiedam wam, że co starszy krzyknął: Szlusuj!~-
 638     1, 8 |           drugim i na przekładankę arak ze słodką, i wszyscy wraz mówić
 639     1, 8 |           prawić, aż się wójt dziwował, że taka mądra kobieta jest.~
 640     1, 8 |             zapłać, ale miarkujcie ino, że to starsi ździebko jesteście,
 641     1, 8 |         popadnie...~- Jeszczem krzepki, ze dwadzieścia roków strzymam -
 642     1, 8 |              wilcy zjedli.~- Takim rad, że mówcie, czego chcecie. Chcecie,
 643     1, 8 |           najlepsza we wsi!~- Przeciech że tak, bez to i swatów posłałem,
 644     1, 8 |             Moiściewy, mądrzyście i wy, że szukać, miarkujecie sami,
 645     1, 8 |               szukać, miarkujecie sami, że zapis to ino przespieczność
 646     1, 8 |               obsiewać... Miarkujecie , że to nie krzywda wasza, i
 647     1, 8 |                przypierał do szynkwasu, że śmiała się w głos.~- A to
 648     1, 8 |              garść.~Tęgo sobie podpili, że już wszyscy razem gadali,
 649     1, 8 |              prawił, po gębusi głaskał, że to nieobyczajnie było tak
 650     1, 8 |                i ciągotki sielne brały, że zdzierżyć nie mógł, to ino
 651     1, 8 |       Dominikowa wrychle się opatrzyła, że czas już do domu iść, i
 652     1, 8 |              się porozchodzili z wolna, że ostał ino Boryna ze swatami,
 653     1, 8 |              wolna, że ostał ino Boryna ze swatami, Jambroży i dziad
 654     1, 8 |                Jambroży i dziad zarówno że wszystkimi już pijący.~Jambroży
 655     1, 8 |                 w kałdun... zakręciłem, że ino chrupnęło... pierwszy!...
 656     1, 8 |                tacy, powiem wam nowinę, że wytrzeźwiejeta!~Wytrzeszczyli
 657     1, 8 |        Nieprawda! Ja, wójt, wama mówię, że nieprawda, to wierzcie!~-
 658     1, 8 |               wierzcie!~- Sprzedał, ino że wziąć nie damy, jak Bóg
 659     1, 9 |           stężały nieco, wody spłynęły, że ino po bruzdach, a gdzieniegdzie
 660     1, 9 |                  bezsłoneczny i martwy, że nawet wiatr nie przegarniał
 661     1, 9 |                    Szły wysoko, wysoko, że ledwie okiem rozeznał i
 662     1, 9 |         żałością, płynął światem całym, że ludzie i pola, i wsie zdały
 663     1, 9 |                coraz większymi stadami, że niebo pokryło się jakby
 664     1, 9 |                 razem - patrzano długo, ze smutkiem dziwnym, aż zniknęły
 665     1, 9 |                i z twarzą podrapaną, bo że był ździebko napity, to
 666     1, 9 |              zaczęła mamrotać na niego, że pierzynę błotem pomazał.~-
 667     1, 9 |              tam do późna przesiedział, że próżno z obiadem i wieczerzą
 668     1, 9 |             wysmarować i nowe wiechetki ze słomy przyciąć - Kuba go
 669     1, 9 |                widzieć, aż i dopatrzył, że weszła na chwilę do izby,
 670     1, 9 |           dzieje. Twarz mu poczerniała, że tylko oczy uczyniły się
 671     1, 9 |              rozcież do obór i chlewów, że inwentarz łaził po sadzie
 672     1, 9 |                 nie zeszedł.~- Huknęło, że Jezus! Myślałem, że to dziedzic
 673     1, 9 |            Huknęło, że Jezus! Myślałem, że to dziedzic abo borowy strzelają...~-
 674     1, 9 |                    Przyczaiłem się tak, że ino z pięć kroków był ode
 675     1, 9 |              tak, ino mnie weźcie kiedy ze sobą, moi złoci, moi...~-
 676     1, 9 |                  proch to myśli, głupi, że darmo dają...~- Mam pieniądze,
 677     1, 9 |             nieco, bo mu markotno było, że to nie miał butów, ino boso
 678     1, 9 |                 na pacierze...~- Pewnie że tak, ino w butach to zawżdy
 679     1, 9 |               tyla jarzącego światła... że jeszcze mę w oczach ćmi...
 680     1, 9 |                całe ściany widzi mi się ze szyb... i takie cięgiem
 681     1, 9 |                zaległ dookoła kościoła, że to we środku pomieścić się
 682     1, 9 |        piszczałkach libo i harmonikach, że wrzask się rozlegał, aż
 683     1, 9 |               Witek ostał nieco w tyle, że go to po bosych nogach srodze
 684     1, 9 |             choć ta i niejeden burknął, że to się to pod łokcie ciśnie
 685     1, 9 |        dziedziczka, i kowalowie, i wójt ze swoją... a wszyscy patrzą
 686     1, 9 |                się skurczyło z bolenia, że ledwie zipał, ledwie mógł
 687     1, 9 |                dygotał każdą kosteczką, że ani zębów zewrzeć nie mógł,
 688     1, 9 |                    co ta mają wiedzieć, że nie ma nikogo... po co...
 689     1, 9 |             głuche i ciężkie milczenie, że ino drzewa szumiały posępnie,
 690     1, 9 |                jakieś są- zawołał Witek ze strachem wskazując na szereg
 691     1, 9 |             zapadłych i tak rozwianych, że ledwie ślad ino został;
 692     1, 9 |                   w ogiery ino jeździli ze starszym panem... a potem
 693     1, 9 |           strzylałem i ja niezgorzej... że młodszy dziedzic strzelbę
 694     1, 9 |         strzelbę mi dali... a matka ino ze starszą panią siedziała
 695     1, 9 |            nieść... poszedłem... juści, że sterany byłem kiej ten pies...
 696     1, 9 |                  zagoić się nie chciał, że to cięgiem ino na dworze,
 697     1, 9 |                się tak gęsto po twarzy, że i już nie obcierał... pojękiwał
 698     1, 9 |                mocniej targał drzewami, że długie warkocze brzóz zamiatały
 699     1, 9 |             Jagusi.~Cicho było w izbie, że ino ten świerszcz za kominem
 700     1, 9 |             przyhołubi duszyczkę każdą, że nic jej zimy nic jej bolenie,
 701     1, 10|             słów wepchnął mu do gardła, że ksiądz się srodze zakasłał,
 702     1, 10|                 rychło w czas. Klacz ma ze dwadzieścia roków, przy
 703     1, 10|                 będzie! - mruknął Antek ze złością, bo jakże, poszedł
 704     1, 10|               Dobrze pamiętam! - odparł ze złością.~- Grzech śmiertelny
 705     1, 10|                 i to ci jeszcze powiem, że pokorne cielę dwie matki
 706     1, 10|           pokorności mam już po grdykę, że więcej nie ścierpię! Choćby
 707     1, 10|             choćby i ukrzywdziciel, ale że ojciec rodzony, to już mu
 708     1, 10|            takie urządzenie na świecie, że ino plunąć a iść, gdzie
 709     1, 10|                nim trzymają, powiedają, że sądu nie chcą, a rąbać nie
 710     1, 10|   sprawiedliwość!~- Antek! Rozum ci się ze złości pomieszał czy co?
 711     1, 10|              pod sercem, jak zła zadra, że jej nie wyciągnąć ni uciec
 712     1, 10|            jeden razik, aby choć zakląć ze złości - ale go wnet cosik
 713     1, 10|              cosik poderwało z miejsca, że pognał jako ten wicher,
 714     1, 10|                go dziki, szalony gniew, że chciało mu się chycić kogo
 715     1, 10|              wlókł się wolno, ociężale, że ledwie się mógł poruszać,
 716     1, 10|            fartuch, twarz usmoloną tak, że mu ino oczy świeciły się
 717     1, 10|             słać Jaśka, ale mój nie da, że to u ojca i że panienka
 718     1, 10|              mój nie da, że to u ojca i że panienka więcej uczona,
 719     1, 10|                 a on najlepiej powiada, że póki ociec żyją, to zawżdy
 720     1, 10|             zawołał głośno zrywając się ze stołka.~- Cichoj ino...
 721     1, 10|                  to poradź...~- Złością ze starym nie wygra!~Zapalił
 722     1, 10|            wchodził do izby i witał się ze wszystkimi; snadź wiedział,
 723     1, 10|           kiełbasami, to i nie dziwota, że go bronicie...~- Bele czego
 724     1, 10|                przeniewierca! A rzeknę, że za gromadzkie pieniądze
 725     1, 10|       dobrzeście za to wzięli od dworu, że dziedzic sprzedał nasz las!...
 726     1, 10|              wam jeszcze co dołożę, ino że już tym kijaszkiem... -
 727     1, 10|                ino tym jednym markotny, że niepotrzebnie pokłócił się
 728     1, 10|              niepotrzebnie pokłócił się ze szwagrem.~- Teraz już wszyscy
 729     1, 10|         nazajutrz rano przy śniadaniu i ze zdumieniem zobaczył kowala
 730     1, 10|              nie zaszło pomiędzy nimi~A że Antek szedł do stodoły urznąć
 731     1, 10|              się na snopkach zrzuconych ze sąsieka do omłotu i jął
 732     1, 10|        podejrzliwie i mruknął:~- Juści, że ino to słowo, bom złości
 733     1, 10|                 nim nie poredzi! Juści, że zapis zrobił, ale póki żyje,
 734     1, 10|              oczy, a przychwalaj i mów, że dobrze robi, i zapis, miał
 735     1, 10|             stracisz. Moja w tym głowa, że już tak pokieruję, co wszystko
 736     1, 10|            słowa nie żałuj, a obaczysz, że go narychtujemy... A nie
 737     1, 10|                 i szedł ku niemu blady, ze strasznymi oczami.~- Judasz
 738     1, 10|                złodziej! - wychlustywał ze siebie spienioną nienawiścią
 739     1, 10|              chciał z tobą podzielić... że kiej do brata przyszedłem
 740     1, 10|     Niedoczekanie twoje! Wyciągnąłeś ty ze mnie moje zamysły, to już
 741     1, 10|                 go wściekłość porywała, że Antek przejrzał jego zamysły
 742     1, 10|              com redził... to i lepiej, że kobieta przy tym będzie...
 743     1, 10|              rznąć tak zajadle sieczkę, że całkiem się zatracił w tej
 744     1, 10|                cofnął, bo tam siedziało ze dwadzieścioro dzieci i wszystkie
 745     1, 10|               podrażni... a tak głośno, że i po drugiej stronie słychać
 746     1, 10|                któren rzadko zachodził, że to schorowany był i ledwie
 747     1, 10|                 i przy tym gniewała się ze starszą siostrą jeszcze
 748     1, 10|                jeszcze od zeszłej zimy, że to tamta po śmierci matki
 749     1, 10|                a w chałupie tyla gąb... że i tych ziemniaków nie starczy...
 750     1, 10|                nie starczy... Prawda... że dwie krowy mają i mleko
 751     1, 10|              krowy mają i mleko jest... że masło i sery do miasta nosi
 752     1, 10|                mi pierzynę, bo powiada, że dzieci nie mają pod czym
 753     1, 10|               nam nic nigdy nie rzekli, że wam tak źle...~- Jakże...
 754     1, 10|                co? Prosili, powiedział; że może przyjdzie... laczego
 755     1, 10|               polazł na wieś.~- Pewnie, że ojciec nie będzie sobie
 756     1, 10|                 się, a rad był w duszy, że tamtego tak długo nie widać. - "
 757     1, 10|                czerwone, a tak bliskie, że ich tchnienie czuł, buchnęły
 758     1, 10|        przechylała się do niego blisko, że czuł ją całą przy sobie,
 759     1, 10|                 mu z serca niby te lody ze strzech, gdy je wiośniane
 760     1, 10|                 taka straszna tęskność, że choćby głową tłuc o ścianę
 761     1, 10|          szalone myśli i postanowienia, że biegł, aby się z nią zobaczyć,
 762     1, 10|              tym, bo mu serce zamierało ze zgrozy niewytłumaczonej,
 763     1, 10|                 prędko, aż Antek drgnął ze strachu.~Mroczało już na
 764     1, 10|         przymrozkiem i takie słuchliwe, że tupot i ryki pędzonego do
 765     1, 10|                 za coś i Witka również, że cielęta wylazły z gródki
 766     1, 10|                co ma rzec, a drżał cały ze wzruszenia i niecierpliwości.
 767     1, 10|                 milczenie zaległo izbę, że ino te przysapki a dychania
 768     1, 10|             zapamiętał i tak rozsrożył, że wściekłość buchała z niego
 769     1, 10|                 dzieci też wrzeszczały, że Kuba z Witkiem przylecieli
 770     1, 10|               przyskakując do niej...~- Że lakudra i włók ten, to i
 771     1, 10|              począł:~- I ja przywtórzę, że lakudra jest, włók, ja!
 772     1, 10|               dusili...~Całe szczęście, że rychło rozerwali ich sąsiedzi
 773     1, 10|             wysoko i tak jasno świecił, że cały staw roziskrzył się
 774     1, 10|              ściany występowały mocniej ze sadów nagich, cisza i noc
 775     1, 10|                 i jęczy ino, a powiada, że całkiem wstać nie może,
 776     1, 10|                go się Boryna pytał, ino że chory, a tak jęczał, tak
 777     1, 10|              wsi, za karczmę jeszcze...~Ze wsi przyszło paru gospodarzy
 778     1, 10|               wyklinała, tak zawodziła, że ludzie wychodzili z domów
 779     1, 11|                cięgiem mi w głowie stoi że już dzisiaj wesele... aż
 780     1, 11|                markotno miało być! Ino, że od was trzeba mi iść, na
 781     1, 11|                chciało się jej wierzyć, że to naprawdę już dzisiaj,
 782     1, 11|                 zarzekał przeciw tobie, że powtórzyć trudno.~- Antek
 783     1, 11|                podrzucił! Dobrze widzę, że mu się krzywda dzieje...~-
 784     1, 11|       Przymrozek w nocy był niezgorszy, że kałuże po drogach i brzegi
 785     1, 11|           cieniach siwiało jeszcze, ale ze strzech skapywał zamróz
 786     1, 11|         Powietrze było tak przejrzyste, że okólne pola widziały się
 787     1, 11|                  a lasy się przysunęły, że i poniektóre drzewa mógł
 788     1, 11|              przymierzań a przystrajań, że z gęsto powywieranych okien
 789     1, 11|                sprzęt zbytni do komory, że ostały ino obrazy, a chłopaki
 790     1, 11|              pułap i belki, poczerniałe ze starości, Jagusia suto przystroiła
 791     1, 11|               obrazami i inne różności, że spamiętać trudno, a tak
 792     1, 11|        zamyśliła abo na co spojrzała... że nie było w Lipcach chałupy
 793     1, 11|             wszystko nie przypominało , że to wesele dzisiaj , nie
 794     1, 11|               wyraziście w niej odżyły, że rady sobie dać nie mogła...
 795     1, 11|               przyszedł do kancelarii , że dzieciaka udusiła i w kryminale
 796     1, 11|          dorobił się w mieście sielnie, że teraz po wsiach po proszonyrn
 797     1, 11|              nie szkodowała.~Przepijały ze starą po kieliszeczku słodkiej,
 798     1, 11|            gniewał się o to dobrodziej, że la wesela zapominają o służbie
 799     1, 11|                naród to sobie rozumiał, że i wesela takie nie co niedziela
 800     1, 11|              obiedzie jęli się zjeżdżać ze wsi pobliskich, kto był
 801     1, 11|             bladym, jesiennym światłem, że ziemia błyszczała jakby
 802     1, 11|                 i przystrojeni pięknie, że ino w słońcu grały pasiaste
 803     1, 11|              aby napatrzeć i nasłuchać, że nim doszli, już się prawie
 804     1, 11|                młodego.~A Witek, któren ze wstęgami u spencerka hardo
 805     1, 11|                 mało który, a przez to, że mocno w sobie podufały i
 806     1, 11|           przekomarzali się z druhnami, że ino pisk, śmiechy i babie
 807     1, 11|                  bo narodu się zwaliło, że i trudno przejść przez izbę,
 808     1, 11|         dalszych wsiów zjechali.~Juści, że ni Kłęba, ni Winciorków,
 809     1, 11|              wyrobkach chodził i zawżdy ze starym Kłębem trzymał...
 810     1, 11|             strojne i urodne wszystkie, że kwiaty to były, nie kwiaty,
 811     1, 11|          wstęgach, w srebrze a złocie - że się widziała niby ten obraz,
 812     1, 11|              przepraszała i żegnała się ze wszystkimi. Brały ją kobiety
 813     1, 11|             pieszo, bo do kościoła było ze staje.~Muzyka szła przodem
 814     1, 11|            Muzyka szła przodem i rznęła ze wszystkich sił.~A potem
 815     1, 11|           czołem, w nich koronę wysoką, ze złotych szychów, z pawich
 816     1, 11|             rozglądał, bo mu się zdało, że Antka w ciżbie uwidział.~
 817     1, 11|                 dopiero szła Dominikowa ze swatami, kowalowie, Józia,
 818     1, 11|               szli w tych łunach wolno, że aż się w oczach mieniło
 819     1, 11|                 wpatrywała się w córkę, że nic nie słyszała, co do
 820     1, 11|               zawodzili, jakoby ich kto ze skóry obłupiał.~Dominikowa
 821     1, 11|                 i solą, a potem nuż się ze wszystkimi z nowa witać,
 822     1, 11|              dom się chwiał, zdało się, że ściany się rozpękną od tej
 823     1, 11|               Jagusią miotał i zawijał, że się w jeden kłąb zwarli
 824     1, 11|               wrzeciono po izbie wili - że ino wicher szedł od nich
 825     1, 11|                 po kątach, przycichli i ze zdumieniem poglądali, a
 826     1, 11|                 zapachy szły smakowite, że niejednemu w nozdrzach wierciło.~
 827     1, 11|            sadzie się uganiali za sobą, że starsi krzykali im z okien:~-
 828     1, 11|               najraźniej, wszędzie był, ze wszystkimi pił, zapraszał,
 829     1, 11|                  rajcował i zwijał się, że coraz to w innej stronie
 830     1, 11|             Starsi zaś poradzali, wójt, że był już napity, coraz głośniej
 831     1, 11|               na cały stół wykrzykiwał, że już ten las sprzedany Żydy
 832     1, 11|          wtrącił Boryna.~- Do komisarza ze skargą pójdziemy.~- Nie
 833     1, 11|           usadzać się na ławach.~Juści, że na pierwszym miejscu państwo
 834     1, 11|          państwo młodzi, a w podle nich ze stron obu co najpierwsi,
 835     1, 11|                 kto rzucił jakie słowo, że ino mlaskanie a skrzybot
 836     1, 11|               wielce i rozgrzana - tyle że to piwo zimne popijała,
 837     1, 11|              chrzestnego proś!- zawołał ze śmiechem i łakomymi oczami
 838     1, 11|                 organista też dowodził, że to wielki grzech siać zgorszenie
 839     1, 11|          księdza się obciera, to myśli, że święty!~- Niechaj se uszy
 840     1, 11|             cicho, bo już pijany był, a że w końcu przy drzwiach siedział,
 841     1, 11|              Rękę bym sobie dała uciąć, że niedługo, niech ino muzyki
 842     1, 11|                 wygadywał w karczmie.~- Że go to nie prosili do muzyki?~-
 843     1, 11|                 do tego, ale tak myślę, że się Antkom krzywda stała
 844     1, 11|              tyż coś niecoś napomykali, że tu i ówdzie widywali ich
 845     1, 11|            dowodzili sobie przez stoły, że już jeden drugiego nie słyszał.~
 846     1, 11|             zważał, co pije, bo już się ze łbów kurzyło niezgorzej
 847     1, 11|               jednych na drugich rzuca, że gryzą się jak te psy o gnat
 848     1, 11|              zły to ćmę na naród rzuca, że nie rozeznają, co dobre,
 849     1, 11|          spokojności się ino zbędziesz, że nawet to jadło pokrzywą
 850     1, 11|      najgłośniej gadał Jambroży, juści, że go niewiela słuchali, bo
 851     1, 11|           stawem tak mocno błyszczącym, że i najsłabsze kręgi, co się
 852     1, 11|                 tak niewoliły do tańca, że już same nogi niesły - na
 853     1, 11|                ławy i kąty i poredzali, że ino na izbie dziewczyny
 854     1, 11|       prześmiewały się między sobą, ale że im się to zmierziło rychło,  
 855     1, 11|           zalecał, a mocno głupawy, ale że to jedynak na dziesięciu
 856     1, 11|                 jak ta kłoda na ziemię, że mu to i nogi podstawiali,
 857     1, 11|                 raźno śmigała po izbie, że nijak jej chycić nie mogli,
 858     1, 11|                ją do tańca.~Jagustynka, że sobie już podpiła, ujęła
 859     1, 11|               Da żebym ja wiedziała,~Da że pójdziesz za wdowca,~Da
 860     1, 11|                 bo już muzykanci rznęli ze wszystkiej mocy i naród
 861     1, 11|                  kołujący, zapamiętały, że już i nie rozeznał nikogo
 862     1, 11|                 kieby wicher zakręcił - że ino furkot szedł od kapot,
 863     1, 11|               hulać w kole, nie bacząc, że go ta i prażyły drugimi
 864     1, 11|               swojego miała dosyć, jeno że la Jagusi tak się ochotnie
 865     1, 11|                to ją całkiem rozebrało, że rzewliwego płakania wstrzymać
 866     1, 11|                 rąk, i gorącość buchała ze wszystkich, i uciecha! Twarze
 867     1, 11|                swoje głośno przekładał, że już i jeden drugiego nie
 868     1, 11|            całej, a z cicha mówili, ile że i o wójtowych sprawkach.~
 869     1, 11|            wodził i sielnie się puszył, że to urodna taka, a raz w
 870     1, 11|                 w instrumenty obertasa, że mróz przeszedł kości, a
 871     1, 11|              muzyką piosneczki śpiewał, że mu po muzycku odkrzykali,
 872     1, 11|                ten największy pęd brać, że jakby sto wrzecion, pełnych
 873     1, 11|         turkotem i okręcało tak szybko, że już żadne oko nie rozeznało,
 874     1, 11|           rozsypał i bił w nią wichurą, że grała kolorami, mieniła
 875     1, 11|         przewalić się, i stoczyć w noc, że tylko ciężkie dychanie,
 876     1, 11|                 pokrzykami i mocą taką, że choćby w stu na tysiące
 877     1, 11|            choćby w stu na tysiące iść, że choćby świat cały porwać,
 878     1, 11|             pola o wiośnie rozśpiewane, że i łza przez śmiechy płynie,
 879     1, 11|                 tanecznym zapamiętaniu, że ani się spostrzegli, jako
 880     1, 11|        pojękiwał i coraz mocniej hulał, że się już zdawało, jako te
 881     1, 11|     przeskakiwać a śmiać się i weselić, że ciepło do serca szło i ochota
 882     1, 11|                stawał coraz jaśniejszy, że światła bladły i izbę zalewał
 883     1, 11|                 a jeszcze się zabawiali ze wszystkiego serca, a komu
 884     1, 12|                tak utopiony w ciemnicy, że ledwie ku środkowi wyleniał
 885     1, 12|                 przeciągał zimny wiatr, że skrzepłe powietrze raziło
 886     1, 12|                 rzucił mu się na piersi ze skowytem.~- Łapa! Łapa!
 887     1, 12|                  Rychło obaj zasnęli.~A ze stajni obok położonej wołał
 888     1, 12|                do picia.~- Takim chory, że ledwie zipię... co to warczy?~-
 889     1, 12|             chwili, gdy chłopak stoczył ze stropu siano i zakładał
 890     1, 12|                tak się niektóre popiły, że na drodze leżą.~- Używają
 891     1, 12|                    Mój Jezu, myślałech, że jaką kosteczkę ogryzę i
 892     1, 12|                 niby czerwone paciorki, że chciał je zgarniać, tak
 893     1, 12|               mętnej kurzawie brzasków, że już kontury koni jęły się
 894     1, 12|                ogniem rany przysypywał, że zerwał się nagle i zaczął
 895     1, 12|               zerwał się nagle i zaczął ze wszystkich sił krzyczeć,
 896     1, 12|                  Pobiegł do Jagustynki, że to i ona znająca była na
 897     1, 12|                 i jazgotały śpiewaniem, że ani jej było co czym mówić.
 898     1, 12|                  tyle ano wskórawszy.~A że Kuba był zasnął znowu na
 899     1, 12|                 mocy, ale widzi mi się, że Kostusi z pazurów się nie
 900     1, 12|                a Pan Jezus rozum daje,. że wie, gdzie pożywienie znaleźć.
 901     1, 12|            juchy kiej te baby ! ~Juści, że wnet się rozległ wrzask,
 902     1, 12|                 i żył życiem wsi całej, że ledwie spostrzegł, jak dzień
 903     1, 12|            potaczał i mówił tak prędko, że trudno było rozebrać.~-
 904     1, 12|                i tak przywarte do nogi, że Kuba zaczął krzyczeć wniebogłosy.~-
 905     1, 12|               kiedyś w karczmie borowy, że ktoś im szkody czyni...~-
 906     1, 12|               to nie moja... Myślałech, że samo przejdzie... pomóżcie,
 907     1, 12|                Wyzdrowiałbym! Musi być, że i tak jest, przecież Jambroży
 908     1, 12|                 kuli chodzi... Powieda, że jakby ręką odjął... Ale
 909     1, 12|             ogłuchłej i ślepej jeszcze, że tupoty i grania rozlegały
 910     1, 12|          zagrali.~Myślałaś, dziewczyno,~Że ci zawsze będą grać?...~
 911     1, 12|                 Bóg da, a do izby szli, że wnet zawalili ławy wszystkie
 912     1, 12|             zabawa szła nietęgo, juści, że nikt za kołnierz nie wylewał
 913     1, 12|               stronił, przepijali nawet ze smakiem, ino że jakoś nie
 914     1, 12|        przepijali nawet ze smakiem, ino że jakoś nie nabierali weselnego
 915     1, 12|       pogadywali i z cicha, a jaki taki ze starszych ziewał ukradkiem,
 916     1, 12|                w szmaty zwyczajne, tyla że świąteczne, i wyszła ugaszczać
 917     1, 12|              ostrzyli przekpinkami, ile że teraz właśnie na przenosinach,
 918     1, 12|       narządzały, aż huczało w kominie, że Witek ledwie nadążył drwa
 919     1, 12|                 różnych, obrazów samych ze dwadzieścia i wszystkie
 920     1, 12|                 dwadzieścia i wszystkie ze szkłami! A tu jeszcze obory,
 921     1, 12|               cicha rzekła:~- Mój Boże, że to Pan Jezus daje takim,
 922     1, 12|                izbie ani jednej kiecki, że nie ma z kim tańcować!~-
 923     1, 12|                za drugą, - Czemuż to?~- Że wczas pomarła, bym se poszukał
 924     1, 12|               tak sprawnie i uciesznie, że się pokładali od śmiechu;
 925     1, 12|         zabawiali, społecznie i wesoło, że o Bożym świecie zapominali,
 926     1, 12|               czapkę zdjął, kłaniał się ze wszystkimi przyjaźnie, witał
 927     1, 12|           przyjaźnie, witał nie bacząc, że mu przezwiska jak kamienie
 928     1, 12|              Jankiel potańcuje!- wołali ze śmiechem.~- Mogę potańcować,
 929     1, 12|                  aż się kurzy, i myślą, że mu kto wierzy...~- Jasiek,
 930     1, 12|                się! - odkrzyknął parob, że to głupawy był i słowa nie
 931     1, 12|              księdzu wynoszą, to myślą, że ino sami mądrzy !~- Wpuść
 932     1, 12|                 Cicho się zrobiło, tyla że za oknami dzieci wrzeszczały
 933     1, 12|        urodnością się wszystkim miliła, że niejeden z parobków chodził
 934     1, 12|           Przepijcie do nich!...~Juści, że jej słuchał i robił, co
 935     1, 12|                rzecz, ale widzi mi się, że gospodyni będzie z niej
 936     1, 12|                     Tego nie zrobi, ino że Mateusz jest w odwodzie,
 937     1, 12|            Wywołaj Jambrożego, powiedz, że pilna sprawa, poczekam na
 938     1, 12|          nadszedł Jambroży, srodze zły, że mu przerwali jadło w najlepszym
 939     1, 12|               do Kuby, bo zdaje mi się, że umiera.~- Niech zdycha,
 940     1, 12|                 rozumiem, zdaje mi się, że sam sobie obciął nogę...~-
 941     1, 12|                 stajni! Myślałem zrazu, że chciał wyjść na powietrze
 942     1, 12|               rzęził przez zwarte zęby, że trzeba było je nożem podważać
 943     1, 12|                 szpitala, myślał głupi, że sobie pomoże, ale twardy
 944     1, 12|             porzucone, które nim pozna, że bez matki, raduje się do
 945     1, 12|               wyciąga i po swojemu gada ze wszystkim, i cieszy się,
 946     1, 12|                na duszy lekko i wesoło, że za nic sobie miał chorobę,
 947     1, 12|                 więc drugi raz dziabnął ze wszystkiej mocy... i oto
 948     1, 12|              nie boli, pomogło widać... że niechby tylko miał więcej
 949     1, 12|                 zapomniał; tyle baczył, że Józi powiedział o jadle,
 950     1, 12|              przypiął i tak serdecznie, że rychło o Bożym świecie nie
 951     1, 12|                nie wiedział ~Józka zaś, że to poczciwe było dziewczątko,
 952     1, 12|                ino się kłóci z siostrą, że się już pono i do kudłów
 953     1, 12|                    Mój Boże, tyla tego, że nigdy w życiu nie miałem,
 954     1, 12|              garści, nie czując jednak, że Łapa mu ją po cichu obgryzał...~
 955     1, 12|          oderwać się nie mogła jeszcze, że przywierała czasami do ziemie
 956     1, 12|            muzyka grzmiała z nową siłą, że jako łan, uderzony wichurą,
 957     1, 12|               krzykiem szli w nowy tan, ze śpiewami, a huczno, tłumno
 958     1, 12|              huczno, tłumno i ogniście.~Że już im dusze całkiem stajały
 959     2, 13|              ten zwierz srogi i głodny, że nie wiada było, kiej przeprze
 960     2, 13|           światłem mżące - dnie trupie, że ptactwo z krzykiem uciekało
 961     2, 13|        popręgowane gorejącymi żagwiami, że świat cały stawał w łunach
 962     2, 13|                wiatry; obleciały ziemię ze skowytem jako te psy węszące
 963     2, 13|            ogrodzeń i jęły się zwijać a ze skomleniem uciekać na bory -
 964     2, 13|                 ostrymi kłami w ziemię, że dzwoniła jak żelazo - ale
 965     2, 13|             mroczniej; chmury wypełzały ze wszystkich jam, podnosiły
 966     2, 13|                 i od południa szły, ino że zwietrzałe, czerwonawe,
 967     2, 13|            człowiek strzymać wstrzymał, że to ino ci się wiedli na
 968     2, 13|        diabelskie gody, jakby się naraz ze sto chłopa obwiesiło, że
 969     2, 13|                ze sto chłopa obwiesiło, że i zasnąć nie było można,
 970     2, 13|                drzwi tłukła jakby łbem, że niejedne puściły, szyby
 971     2, 13|            Bartkowi Kozłowi wzięła dach ze stodoły i poniosła w pola
 972     2, 13|           wielkiej drodze wyrwała cosik ze dwadzieścia topoli, że padły
 973     2, 13|            cosik ze dwadzieścia topoli, że padły w poprzek kiej te
 974     2, 13|                 po drogach z taką mocą, że kto się ino wychylił z chałupy,
 975     2, 13|                zwiała z mostu do stawu, że ledwie się chłopak wygramolił,
 976     2, 13|                 i wierzchół pomniejszy, że leciały w kurzawie niby
 977     2, 13|                pokazać za węgieł , tyla że niecierpliwsze kobiety przebierały
 978     2, 13|                 mrozem coraz krzepciej, że już od tej wiejby pozamarzały
 979     2, 13|               modrym prawie lodem, tyle że ino przy moście, gdzie głębiej
 980     2, 13|                leżały już skute na moc, że trzeba było przyręble ciąć
 981     2, 13|                cichość padła na ziemię, że ani jeden powiew nie zadrgał,
 982     2, 13|            rychło bory, przepadły pola, że ani okiem uchwycił, zginęły
 983     2, 13|             sypało dwa dni i dwie noce, że w końcu zasypało chałupy,
 984     2, 13|                śnieg wciąż padał, tylko że już coraz suchszy i rzedszy,
 985     2, 13|                 saneczkami się ciągali, że te ich piski ucieszne i
 986     2, 13|                wytrzepywał nad światem, że i znać nie było, ale niebo
 987     2, 13|             sadzą i przytrząsnął świat, że nie rozeznał ni drzew, ni
 988     2, 13|              wilgotny, a tak chwytliwy, że Hanka wzuła trepy na bose
 989     2, 13|              deski, to słomy podtykała, że wreszcie gałęzie się zajęły
 990     2, 13|             nieco.~- Naleciało go tyla, że i na całą zimę starczy -
 991     2, 13|              taka skrzytwa, taka bieda, że żyją jeno ziemniakami ze
 992     2, 13|                że żyją jeno ziemniakami ze solą, grosza jednego nie
 993     2, 13|                weźmie... Juści, prawda, że mu to i nijako na wyrobek
 994     2, 13|        Rozskrzypiała się jej tak dusza, że rady dać sobie nie mogła.~
 995     2, 13|                wreszcie.~- Powiedziały, że przyjdą.~I znowu ani słowa
 996     2, 13|               Antek? Cóż miał powiedać? że mu źle? I bez tego wiadomo,
 997     2, 13|            rozczapierzały taką złością, że choćby na całą wieś, a gotów
 998     2, 13|           jakich doznał, i przepowiadał że jako ten pacierz niezapomniany!
 999     2, 13|              znali, jakby przybłęda był ze świata, omijali go kiej
1000     2, 13|               Ale dlaczego to wszystko? Że się z ojcem pobił?... Pierwszy