Tom, Rozdzial

1001     2, 13|                 kątach i obnażyły izbę, że stanęła w całej nędzy.~Mój
1002     2, 13|       przymarzłego i śmieci wdeptanych, że niech ino odgrzało od komina,
1003     2, 13|                  struchlałe, przegniłe, że wilgoć lała się po nich,
1004     2, 13|             kiej to stare sito podarte, że słomy opajęczonej więcej
1005     2, 13|                 całe. Ubrała chłopaków, że wnet się przetoczyli do
1006     2, 13|            przygarniała się nieco, jako że kupcy przyjść mieli i na
1007     2, 13|              nawet i zbił, wiedziałaby, że w chałupie jest chłop czujny,
1008     2, 13|                 pies zły abo i spojrzy, że jakby kto mrozem oblał duszę -
1009     2, 13|               nosi, jak obcy zachowuje, że i nie wie, co się wedle
1010     2, 13|            spojrzał smutnie a żałośnie, że jej dusza struchlała, opadł
1011     2, 13|                cicho i z taką dobrocią, że Hance stajała dusza, a serce
1012     2, 13|                pies wierny i słuchliwy, że już w tym oczymgnieniu nie
1013     2, 13|                i rozczuleniem.~- Juści, że trzeba... Jałowica ostanie,
1014     2, 13|                  ale tak były zasypane, że ino gałęzie wysuwały się
1015     2, 13|                ino gałęzie wysuwały się ze śniegu, kiej te palce chorością
1016     2, 13|                ziemniakami tak zawiało, że ani go było rozeznać spod
1017     2, 13|                 się już i stężał nieco, że trza go było krajać w cegły;
1018     2, 13|            świat wszystek niby przędzą; że to chałupa Bylicowa była
1019     2, 13|       Przemglone dale tak się stapiały, że ani rozeznać było nieba
1020     2, 13|                 tak wiatry przeziębiły, że z pół dołu musieli świniami
1021     2, 13|                 Wyjdź no, widzi mi się, że idą Żydy! Trza krowę wywieść
1022     2, 13|             wywieść przed dom!~- Juści, że Żydy, a nie kto drugi, juści,
1023     2, 13|                 a nie kto drugi, juści, że te zapowietrzone! - zawołała
1024     2, 13|               zapowietrzone! - zawołała ze złością.~Jakoż od karczmy,
1025     2, 13|                 się dwóch Żydów, juści, że pieski prawie z pół wsi
1026     2, 13|              tak się rwała z postronka, że ledwie ją stary udzierżał.~
1027     2, 13|            wzięli krowę macać a oglądać ze wszystkich stron.~Juści,
1028     2, 13|                wszystkich stron.~Juści, że Antkom zrobiło się w sercach
1029     2, 13|             stary oklepując krowę, jeno że nikto nie zważał na niego.~
1030     2, 13|              pół rubla...~Już było tak, że odchodzili zagniewani, już
1031     2, 13|                handryczyć a przysięgać, że więcej dać nie mogą, a w
1032     2, 13|              stracić, to i nie dziwota, że kobiecie zagrała wątroba
1033     2, 13|                 Nie dogaduj! - wrzasnął ze złością.~- Mówię ci co kiedy,
1034     2, 13|               parła, rzucała przed się, że z radością myślał o innych
1035     2, 13|                woda kierz słaby bierze, że ani oprzeć się temu, ni
1036     2, 13|                godzinę temu ani myślał, że pójdzie, ani wiedział! Samo
1037     2, 13|                wiedział! Samo przyszło, ze świata, z wiatrem pewnie
1038     2, 13|                 te wspominki przeżarły, że dusza na wiór wyschła, a
1039     2, 13|               prawy, dobrze mu wyłożył, że w sądzie z ojcem nie wygra;
1040     2, 13|              polach, zimno go przejęło, że zęby mu szczękały i trząsł
1041     2, 13|                 batem, przynaglał i coś ze śmiechem powiadał. Jaguś
1042     2, 13|                    wychylali się czasem ze śnieżycy, to zaczerwieniły
1043     2, 13|               dna i na wskroś przejęły, że ino te modre oczy same jedne
1044     2, 13|              pobicie pastuchów, wiecie! Ze świadkami jadą, a Boryna
1045     2, 13|                 zakrzyczały po swojemu, że Jankiel biegł do nich, albo
1046     2, 13|                blisko były, tak blisko, że je powiekami prawie dotykał;
1047     2, 13|              światła. Mróz go przeszedł ze strachu, zerwał się na nogi,
1048     2, 13|                trzasnął butelką o stół, że w kawałki się rozprysnęła,
1049     2, 13|                   wrzasnął z taką mocą, że Żyd zbladł i spiesznie się
1050     2, 14|               podrzucała niespokojność, że rady sobie dać nie mogła.
1051     2, 14|                w tej śniegowej topieli, że ni znaku, ni głosu nie ostało
1052     2, 14|            świntuchy rozlały na ziemię, że kałuża stanęła pod drzwiami.~-...
1053     2, 14|                widziało się jej często, że krasula czegoś postękuje...
1054     2, 14|               ojcowego domu.~-...Juści, że jakby w chlewie siedzimy,
1055     2, 14|                Stacho powiedał przecie, że Jagustynka za nią robi,
1056     2, 14|           Rozliczał, a tak żwawo robił, że gdy w godzinę jaką Hanka
1057     2, 14|          zabrała do śniegu i tak ostro, że w jakie dwa pacierze dół
1058     2, 14|               ją obwionął na powietrzu, że mocniej zaciągnęła zapaskę
1059     2, 14|                pieniądze, a rozmyślała, że przepyta się tu i ówdzie,
1060     2, 14|           chrupiący śnieg aż po kolana, że trepy trzeba było wyciągać!~-
1061     2, 14|                 a tkaniem zarabia tyle, że jeszcze i ten grosz zapaśny
1062     2, 14|                 obwisłymi pod śniegiem, że co chwila sypał się na nią
1063     2, 14|         wszystkiego! Juści, zobaczyłam, że dziewka grubieje i rośnie
1064     2, 14|         przylata zestraszona i krzyczy, że Magdzie się coś stało! Jezus
1065     2, 14|               śpiewie, to znowu cichła, że ino to brzękliwe przebieranie
1066     2, 14|                 Gody to już? - spytała, że to nieobyczajnie było siedzieć
1067     2, 14|                 przeglądała pod światło ze czcią i trwogą jakąś.~-
1068     2, 14|                wszedł i coś powiedział, że organista krzyknął.~- Michał!
1069     2, 14|               pobeczała, a organiścina, że to mądra kobieta, wnet zmiarkowała
1070     2, 14|                gręplowana, a będzie jej ze sto funtów.~- Uprzędę, umiem
1071     2, 14|               pełno było worów i beczek ze zbożem; połcie słoniny wisiały
1072     2, 14|               było już śladu, tyla ino, że jakieś stare trepisko czerniało
1073     2, 14|                 i przypomniało się jej, że Antek przykazywał nie zadawać
1074     2, 14|            Jakby jej wrosły nogi w lód, że ruszyć się nie mogła ni
1075     2, 14|        uchwytnie, głos wszelaki zamarł, że tylko coś, jakby szelest
1076     2, 14|              przy młynie, a pilno mają, że już i wieczorami robią.~
1077     2, 14|              nic nie powiedzieć, juści, że o to Hanka nie spytała,
1078     2, 14|              lesie to siedzicie czy co, że wam nie wiadomo? ~- Nie
1079     2, 14|                kto zabroni, wójt trzyma ze dworem, sołtys też i wszyscy,
1080     2, 14|              nie był, to i nie dziwota, że się do tego nie rwie.~-
1081     2, 14|          człowieka...~- A dyć mówili... że jest robota u pana nnłynarza...
1082     2, 14|                 tym i dobrze rozumiała, że go tak pamięć krzywdy rzuca
1083     2, 14|                zawołał głośno i prędko, że to popędliwy był wielce
1084     2, 14|               ją przygniatało do ziemi, że ledwo nogi podnosiła. Ściemniał
1085     2, 14|                i śniegi tak poszarzały, że jakoś trafić nie mogła na
1086     2, 14|            cyganił...~Uczepiła się tego ze strachem i oburącz trzymała.~-
1087     2, 14|           przejął na wskróś przyciesie, że zadygotały z nagła boleśnie,
1088     2, 14|              ziemi a drgał z zimnicy.~- Że mnie też do głowy nie przyszło!
1089     2, 14|                  tak strasznie bolesna, że nawet płakać nie mogła,
1090     2, 14|                Sakrament święty wzięła, że ostro zabrała się do przędzenia,
1091     2, 14|               dzieciom bułek przyniósł, że prawie zapomniała o podejrzeniach,
1092     2, 14|             rozczuliła się tak głęboko, że i wypowiedzieć trudno.~Nie
1093     2, 14|                pierwszy to był człowiek ze wsi od czasu ich wygnania,
1094     2, 14|              wygnania, i tak rozumieli, że z jakimś interesem przychodzi.~-
1095     2, 14|                 interesem przychodzi.~- Że to nikt ani się pokaże,
1096     2, 14|               prosto.~Dziękowali mu też ze szczerą i głęboką wdzięcznością.~
1097     2, 14|                  Mróz niezgorszy, co?~- Że i młócić bez kożucha i rękawic
1098     2, 14|       powiedział Stacho.~- A co gorsza, że i wilki się pokazują.~Ze
1099     2, 14|                że i wilki się pokazują.~Ze zdumieniem spojrzeli na
1100     2, 14|                musiało je coś spłoszyć, że prosiaka nie wzięły, a wygrzebały
1101     2, 14|              glądałem się, alem myślał, że to pańskie psy polowe, a
1102     2, 14|              Nie, powiadali ino ludzie, że tną ten przykupny las, przy
1103     2, 14|               Powiedział i mnie borowy, że dziedzic nikogo z Lipiec
1104     2, 14|               roboty, pono przez złość, że się o swoje upominają.~-
1105     2, 14|               było w chałupie zakładać, że to im przecież Magda ni
1106     2, 14|        podnosząc oczów, bo choć prawda, że był tu i owdzie, ale o robotę
1107     2, 14|             choćbym i dostał; nie pójdę ze wsi, nie będę się tłukł
1108     2, 14|               to młynarz mi powiedział, że ma robotę la ciebie przy
1109     2, 14|             winna, a on sam powiedział, że miał przysłać po ciebie;
1110     2, 15|             świece!~- Ale sękate juchy, że niech Bóg broni, jakby krzemieniem
1111     2, 15|             jeno, bo go mocno dotknęło, że taki Mateusz, a przewodzi
1112     2, 15|                 garście i przypinał się ze złością do topora.~- Niezgorzej
1113     2, 15|                 zauważył Bartek.~Juści, że poradzić poradził, niedziwna
1114     2, 15|              też miał niezgorsze, tylko że robota była ciężka dla niewłożonego,
1115     2, 15|               był tęgi, nie folgował, a że to wciąż trza było stać
1116     2, 15|         steliska i czas się tak dłużył, że ledwie się doczekał południa.~
1117     2, 15|             przywarty do szczytu młyna, że woda z czterech kół waliła
1118     2, 15|               pomoście przy piłach, ile że tartak bokowych ścian nie
1119     2, 15|                  o które tak biła woda, że trzcinowy dach, wsparty
1120     2, 15|             było dość przy robocie, ino że na pogwarę czasu nie było -
1121     2, 15|                jeszcze dwóch obłupywało ze skóry dęby, jodły i świerki,
1122     2, 15|            skóry dęby, jodły i świerki, że często gęsto Bartek krzykał
1123     2, 15|                 to, boć nie psów łupili ze skóry, ale swarzyć się o
1124     2, 15|            czasu. Mateusz tak popędzał, że ledwie niekiedy ukradkem
1125     2, 15|                 bolały wszystkie kości, że zaraz po kolacji poszedł
1126     2, 15|         Psiakrótka, tak mię gnaty bolą, że ruchać się nic mogę! - wyrzekał.~-
1127     2, 15|                biła wichurą i śniegiem, że oczów nie było można ozewrzeć,
1128     2, 15|                czy odwilż przychodziła, że trzeba było stać dnie całe
1129     2, 15|              właził, czy śniegi sypały, że topora własnego mało co
1130     2, 15|               piły tak zeżerały drzewo, że ledwie mogli nastarczyć
1131     2, 15|                 a nieraz tak odwarknął, że tamten ino ślepiami błyskał,
1132     2, 15|           pamięć zgarniał, czuł dobrze, że Mateusz na okazję czekał,
1133     2, 15|          łachmytkowi jak Mateusz.~Dość, że się zawzinali na się coraz
1134     2, 15|                  Nigdy oni nie trzymali ze sobą przyjacielstwa, a zawdy
1135     2, 15|                 odgrażali przed ludźmi, że to i każdy z nich miał się
1136     2, 15|                 i tę miał jeszcze wadę, że za takiego się miał kawalera,
1137     2, 15|                 mu to szło i rad gadał, że Antek robi u niego i słucha
1138     2, 15|              Antka, ale tak miarkowali, że się chłop upokorzył i przygiął,
1139     2, 15|                 drugie zasię dowodzili, że z tego wyjdą jeszcze historie,
1140     2, 15|                byli nawet o zakład iść, że Mateusza spierze na kwaśne
1141     2, 15|                na kwaśne jabłko.~Juści, że Antek o tych gadkach nie
1142     2, 15|                odwrót, ale dobrze czuł, że tak być musi, bo niezgorzej
1143     2, 15|               ścierwo, na taką kapustę, że cię psi nie zjedzą, zmięknie
1144     2, 15|             zapiecze wątroba, a uważam, że i do roboty gorącujecie
1145     2, 15|        Mateuszem przy nowym dworze, ale że poganiał i zwiesna była
1146     2, 15|          namarnował, i ostałem u niego, że to i prosił. Bez dwa miesiące
1147     2, 15|          miesiące wyrychtowałem mu dom, że na dwór patrzył, aż mnie
1148     2, 15|                mnie za to chciał swatać ze swoją siostrą, wdową, co
1149     2, 15|          niczego jeszcze, a jakże, tyla że ino łysawa zdziebko, koślawa
1150     2, 15|              tak się znarowiła do mnie, że dzień w dzień pod pierzynę
1151     2, 15|              bele co klepie. Powiadają, że Pan Jezus dał kobiecie ino
1152     2, 15|                białe wrony pono są, ino że nikto ich nie widział !~-
1153     2, 15|                kościół, kracze i myśli, że jest księdzem na ambonie -
1154     2, 15|           księdzem na ambonie - mruknął ze złością, ale musiało mu
1155     2, 15|          południem się oglądał.~Dobrze, że zaraz przyszło, bo jakoś
1156     2, 15|             jeść do młynicy. Antek zaś, że dobrze znał się z młynarczykiem,
1157     2, 15|               bo niejedną flachę wypili ze sobą, wpakował się do jego
1158     2, 15|                im takie oczy pokazywał, że sami go omijali.~W gorącu
1159     2, 15|                omijali.~W gorącu takim, że ledwie można było dychać,
1160     2, 15|             piecyka, kurzyli papierosy, że cała izdebka tonęła w dymie,
1161     2, 15|                 miejscami łuszczyła się ze skóry, ale mimo to urodny
1162     2, 15|                drugi na świecie. Juści, że tak było, wysoki, prosty,
1163     2, 15|           skroni prawie szły do skroni, że kiedy je w gniewie ściągnął,
1164     2, 15|               golił do cna jak wszyscy, że mu ino te białe zęby grały
1165     2, 15|         paciorków... rodny był całkiem, że nigdy dość napatrzeć się
1166     2, 15|            Obżarł się i tyla.~- Pewnie, że tak, pewnie... A i Jankiel
1167     2, 15|             cztery jajka... Powiedział, że jak nam będzie potrzeba,
1168     2, 15|                  A może i zarobię tyla, że starczy, nie bucz ino przy
1169     2, 15|            izdebki.~- To wiecie pewnie, że powrócił z dalekich krajów.~-
1170     2, 15|                    Nie, myślałem nawet, że już dawno pomarł!~- Żywie,
1171     2, 15|                 pomarł!~- Żywie, bo coś ze dwie niedziele temu, jak
1172     2, 15|                  Wrócił, ale powiadali, że coś niespełna rozumu. We
1173     2, 15|               przygrywa...~- Mówili mi, że po wsiach chodzi i wszystkich
1174     2, 15|     połedniowali!~Antka porwała złość, -że wybiegł i zawołał:~- Nie
1175     2, 15|             tamten tak robił rzetelnie, że sam młynarz, któren parę
1176     2, 15|              dzień ! powiedział młynarz ze śmiechem, bo ano tak z rozmysłem
1177     2, 15|           Pomiarkował się wnet Mateusz, że młynarz nie ustąpi i nie
1178     2, 15|                Antka głęboko za pazuchę że go tam żywym ogniem piekła,
1179     2, 15|            teraz do niego łasi. Myślał, że łaskę posiadł, a tak samo
1180     2, 15|                ani cieszyło go zbytnio, że Mateuszowi zmiękła rura
1181     2, 15|               Mateuszowi zmiękła rura i że wieś z niego przekpiwała,
1182     2, 15|                tam nie wiem co stało. A że upodobał sobie w robocie,
1183     2, 15|                i jakby skrzepła na lód, że zgoła niepodobny był do
1184     2, 15|          bełkocze cięgiem, szumi, huka, że ani człek się spodzieje,
1185     2, 15|           Hanczynego serca, nie; juści, że radowała się tej przemianie
1186     2, 15|          nieszczęście, bo dobrze czuła, że w nim waży się cosik strasznego,
1187     2, 15|                przedzwaniali na roraty, że co dnia przechodził koło
1188     2, 15|                 Jagną, dobrze wiedział, że nie zdzierży, nie wytrzyma!~
1189     2, 15|               stowarzyszył, i sam czuł, że wieś wciąż się nim zajmuje~
1190     2, 15|              wieś wciąż się nim zajmuje~że go pilnują i śledzą na każdym
1191     2, 15|         sroższym gniewie na wszystkich, że jeszcze bardziej unikał
1192     2, 15|            potrzeba mi nikogo. Tyle mam ze sobą przyjacielstwa, że
1193     2, 15|                 ze sobą przyjacielstwa, że ledwie temu poradzę - powiedział
1194     2, 15|            Kłębowi, któren mu wyrzucał, że nigdy do niego nie zajrzy.~
1195     2, 15|                 zajrzy.~I prawdę rzekł, że ledwie ze sobą poradził,
1196     2, 15|                 prawdę rzekł, że ledwie ze sobą poradził, prawdę; wziął
1197     2, 15|                 psu na łańcuchu, jak... że i nie wypowiedzieć!~Czuł
1198     2, 15|                 zmarło się komuś, bodaj że temu Bartkowi, którego to
1199     2, 15|         kopaniach zięciaszek tak pobił, że chyrlał, kwękał, aż się
1200     2, 15|            niemal cha-łupie coś nowego; że naród miał o czym radzić,
1201     2, 15|           zabawy, co gadek, co krzykań, że aż po drogach szły te gzy
1202     2, 15|             albo pszczelnym rojowisku - że ino huczało w chałupach.~
1203     2, 15|             obcy, strachliwy a głodny - że choć się tłucze koło jarzących
1204     2, 15|              jakby z żalem:~- Czekałem, że przyjdziesz jak do rodzonego...
1205     2, 15|                 żywe oczy, hale, myśli, że z głupim ma sprawę...~-
1206     2, 15|                 i szkody nie pomścić.~- Że na weselu byłem, o toś,
1207     2, 15|              boskiej z tego nie wyszło, że dzieci osobno, a ociec osobno.~-
1208     2, 15|          prosiłem cię o wojnę, to mie i ze zgodą nie żeń, widzisz go,
1209     2, 15|                 ostał.~- Cygan ścierwa, ze starym trzyma i do mnie
1210     2, 15|                 mu nogę, cud prawdziwy, że nie pękła, ale musiał but
1211     2, 15|                jak ten pies, kłócił się ze wszystkimi, wciąż mu było
1212     2, 15|            jakby wyraźnie zwady szukał, że ino, ino do czego gorszego
1213     2, 15|                gorączce jakoby w ogniu, że musiała wołać Jagustynki,
1214     2, 15|                 ochotę miała gadać, ino że mało wiele odpowiadali oboje,
1215     2, 15|                 przejmujące.~We młynie, że to przed świętami, sporo
1216     2, 15|             tego zimą umyka! - dorzucił ze śmiechem inny.~Antek przysiadł
1217     2, 15|                wywartych drzwi izdebki, że widział Mateuszowe plecy
1218     2, 15|           workach i jakby drzemał nieco ze znużenia.~Młyn turkotał
1219     2, 15|           pierzyny jej nosi.. - mówili, że nawet sam koło krów chodzi
1220     2, 15|            często przytrafia dzieuchom, że i ją to samo spotkało w
1221     2, 15|             Mateusz, gdy się wyśmiali - że się tam z Jagusią dobrze
1222     2, 15|              Jambroża, naszło się ludzi ze wsi, aż go przenieśli do
1223     2, 15|                z nim widziało, myśleli, że i ranka nie doczeka.~Antek
1224     2, 15|                 uszy i ciepnąć do wody! Że mu ta żebra popękały od
1225     2, 15|           poszedł do roboty, był pewny, że go odprawią, zaraz jednak
1226     2, 16|                 znowu krzepko chycił, a że przyszedł po paru dniach
1227     2, 16|           przejrzyste mgły niebie, jeno że blade było, ostygłe kiej
1228     2, 16|               przejmował taką skrzytwą, że dech zapierało i stworzenie
1229     2, 16|              wskroś bielizn mieniących, że ino cień jego czarny migotał
1230     2, 16|                ale tak słabo i odległe, że jeszcze nie chycił całkiem,
1231     2, 16|   przebiegających z chałupy do chałupy, że raz po raz trącane w biegu
1232     2, 16|           piekła strucle tak długachne, że widziały się jako te lechy
1233     2, 16|                i tak się z nim pokumał, że niech ino zagwizdał nań
1234     2, 16|                Jagna już przed gankiem, że czasu nie było nawet coś
1235     2, 16|                 Zafrasowała się wielce, że to w izbie rozgardiasz był
1236     2, 16|                 ściągać na ręce rękawy, że i on pokraśniał jak burak
1237     2, 16|      organiścina jeszcze w moje wesele, że pan Jasio na księdza idzie...~-
1238     2, 16|              ściele! To dopiero radość, że oni księdzem ostaną, a może
1239     2, 16|           niemiłe.~- A cóż by, dał Bóg, że nic złego. Pomaluśku wszystko,
1240     2, 16|          puścili.~- A taka zabawa była, że bez całe trzy dni tańcowali!-
1241     2, 16|        spowiedzi skończł. Mówią po wsi, że pokutuje, że widzieli, jak
1242     2, 16|              Mówią po wsi, że pokutuje, że widzieli, jak się cosik
1243     2, 16|                takie sprawy na świecie, że człowiekowy rozum, choćby
1244     2, 16|               poczciwości to był parob, że i drugiego nie znaleźć a
1245     2, 16|               zmienia ciągle w Lipcach, że co przyjadę, poznać się
1246     2, 16|               się zmienił, tak wychudł, że ledwiem go poznał!~Nie odezwały
1247     2, 16|                 a stara łypnęła oczami, że zaraz pomiarkował, jako
1248     2, 16|                 cna pomarnowały.~Juści, że dał jej kilkanaście i coś
1249     2, 16|                sielna, ale i taki mróz, że trudno w saniach wysiedzieć!
1250     2, 16|                    Nie dlatego, a tylko że krowa się dzisiaj ocieliła,
1251     2, 16|                klaczy się tak wydziera, że przeprowadziłam do większej
1252     2, 16|                Dobrze na wsi powiadali, że całkiem zgłupiał z tego
1253     2, 16|              zechciała, słuchał się jej ze wszystkim, jej oczami patrzał,
1254     2, 16|            radził, a i Dominikowej też, że do cna go opanowały! Dobrze
1255     2, 16|               się przed kim i poradzić, że już o niczym nie myślał
1256     2, 16|              zła, wszystko ją drażniło, że jak ten luty wicher nosiła
1257     2, 16|               Jasio go jej przypomniał, że jak żywy stanął przed nią,
1258     2, 16|            kłopoty różne, gospodarstwo, że i kiej to miała o nim pomyśleć!
1259     2, 16|                 się jej dusza zatrzęsła ze zgryzoty...~- Nicem ci nie
1260     2, 16|                 Zadać jej cosik musiał, że się biedzi teraz i wydziera
1261     2, 16|            cosik we świat duszę niesło, że poszłaby, gdzie ino oczy
1262     2, 16|              tak strasznie rozdrażniło, że przysiadła na skrzyni przy
1263     2, 16|                 nagła, bo się podniosła ze skrzyni prawie wesoła, pogadywała
1264     2, 16|               prawie wesoła, pogadywała ze śmiechem, śpiewać nawet
1265     2, 16|            całować, a tacy byli dobrzy, że stara zakrzyknęła gorąco:~-
1266     2, 16|                na tym, już ja ci mówię, że tak jest. Zaraz, co to mamy?
1267     2, 16|                 całować, wyrwała mu się ze złością i pobiegła do matki
1268     2, 16|               niebie krwawymi zatokami, że śniegi gorzeć się zdawały,
1269     2, 16|       przycichała ; nosili jeszcze wodę ze stawu, rąbali drwa, to ktoś
1270     2, 16|                 podnosił i tak ściskał, że głośniej grały śniegi pod
1271     2, 16|             mrokach, jakby się rozlała, że ani ujrzał domów, płotów
1272     2, 16|                na ostatku Rocho.~Juści, że była, tuż nad wschodem,
1273     2, 16|                 i nieprzejrzaną gęstwą, że niebo pokryło się rosą świetlistą
1274     2, 16|         pomiędzy wszystkich, pojedli go ze czcią, kieby ten chleb Pański.~-
1275     2, 16|          chlebem, bo placka ni strucli, że z mlekiem i masłem były,
1276     2, 16|                nad sierotą... Czekałam, że mnie dzieci zaproszą...
1277     2, 16|               ostatnie, by się upewnić, że nie wrócicie już po nic...~
1278     2, 16|              skulona i zaparta w sobie, że jeno po dryganiu pleców
1279     2, 16|               śpiew prawie przechodził, że jakby tę świętą litanię
1280     2, 16|                 wciąż czytał, aż Józka, że to miętkie dzieuszysko było
1281     2, 16|                 łzy ciekły przez palce, że chowała głowę za Jędrzycha,
1282     2, 16|              nie miała biedota!~- Dziw, że to nie zamarzło!~- I że
1283     2, 16|                 że to nie zamarzło!~- I że to chciał Pan Jezus tyle
1284     2, 16|              wiada, jeno to jest pewne, że nad człowiekiem zła dola
1285     2, 16|                zaraz podniesła i wzięła ze stołu opłatek.~- Witek,
1286     2, 16|                i przemówić jest zdolne, że to między niemi Pan się
1287     2, 16|               wszyscy do obory, a Witek ze światłem przodem.~Krowy
1288     2, 16|            dzisiaj czuje, wszystko wie, że Pan się narodził.~- Jezus
1289     2, 16|                 krzyczy i wydziera się, że pewnie tej nocy zlegnie...~-
1290     2, 16|                    Do kościoła chciałam ze wszystkimi, ale kiedy mówicie,
1291     2, 16|          wszystkimi, ale kiedy mówicie, że już krzyczy, to polecę zajrzeć.
1292     2, 16|          zajrzeć. Byłam rano, myślałam, że jeszcze parę dni przetrzyma.~
1293     2, 16|          kowalową i pobiegła do chorej, że to znająca była na chorobach
1294     2, 16|               garści i krzepki też był, że może we wsi najmocniejszy,
1295     2, 16|              się, ale wnet przemogli, a że pieniędzy oddać po dobrości
1296     2, 16|            mówicie, a tyle jest z tego, że wam czas się nie dłuży!
1297     2, 16|            dłuży! Hale, prawda to była, że przódzi z nieba przychodziły
1298     2, 16|             żywią, i manią obietnicami, że zbawienie przyjdzie! Przyjdzie,
1299     2, 16|            zalały głos, trząsł się cały ze zgrozy świętej, z bólu nad
1300     2, 16|      wyprowadzał.~I długo, długo mówił, że lepiej i ksiądz na ambonie
1301     2, 16|                głęboko tknięty słowami, że w noc tę krowy mowę ludzką
1302     2, 16|        Trzymając się za ręce i dygocząc ze strachu, a żegnając się
1303     2, 16|                    Cosik się jej stało, że nie odpowiada, może - za
1304     2, 16|                 żal i to poczucie winy, że aż się zanosił, a Józka
1305     2, 16|          śpiewali teraz pieśni pobożne, że to nie czas przed północkiem
1306     2, 16|               po chłopsku.~- Śmieli się ze mnie, burkiem przezywali,
1307     2, 16|     szaromodrawej nocy, tłumami walili, że ino tupot nóg rozlegał się
1308     2, 16|         przystrojone w jodły i świerki, że jakby gęsty bór wyrósł w
1309     2, 16|        karczmach szły o nich przekpiewy że samymi piskorzami się żywią,
1310     2, 16|         szkodniki leśne, w szare kapoty ze sznurami czarnymi przybrane
1311     2, 16|              worek ino a płachta", albo że się ich piąciu krowiego
1312     2, 16|            rozsypanych, z trackich bud, ze dworów, że kto by tam zapamiętał
1313     2, 16|                trackich bud, ze dworów, że kto by tam zapamiętał i
1314     2, 16|          ostatniego miejsca w kruchcie, że którzy byli ostatni, to
1315     2, 16|          pacierz mówili.~Ksiądz wyszedł ze mszą pierwszą, organy zagrały,
1316     2, 16|          przyciszoną a tak tkliwą nutą, że mróz szedł przez kości,
1317     2, 16|            grzmiał tym słowem palącym,- że jaki taki westchnął ciężko,
1318     2, 16|              mówił gorąco a tak mądrze, że każdemu to szło prosto do
1319     2, 16|               serca i do rozumu, juści, że tym ino, co słuchali, bo
1320     2, 16|               duszami, wiarą i głosami, że jakby jeden głos śpiewał
1321     2, 16|          śpiewał i bił pieśnią ogromną, ze wszystkich serc rwiącą,
1322     2, 16|            kolędy na taką skoczną nutę, że ustoić było trudno, to się
1323     2, 16|                  przyszedł był z żoną i ze Stachami, puścił ich naprzód,
1324     2, 16|          uklęknął i tak się przychylił, że głową dotykał jej kolan.~
1325     2, 16|              świerków tak przysłaniały, że nic pobok nie dojrzała,
1326     2, 16|              ziemi, nieprzytomna prawie ze wzruszenia... aż usiadła
1327     2, 16|               poczerniały, wynędzniały, że łacno nawet w tym mroku
1328     2, 16|                 tak żałości były pełne, że ścisnęła się jej dusza trwogą
1329     2, 16|                 świat cały przysłoniły, że zatraciła się całkiem, przepadła
1330     2, 16|        miłowania krzykiem tak potężnym, że trzęsła się w niej każda
1331     2, 16|                 serca do serca, wiązały ze sobą, że jednako już czuli,
1332     2, 16|                 serca, wiązały ze sobą, że jednako już czuli, jednako
1333     2, 16|        Wstrząsnęła się i omal nie padła ze wzruszenia, tak głos ten
1334     2, 16|              serce dygotało i tak biło, że chyba słyszeć musieli dokoła -
1335     2, 16|                zatrząsł się od śpiewów, że ona opamiętała się nieco
1336     2, 16|                sobie, taki wicher mocy, że nie słyszał śpiewu, jaki
1337     2, 17|            piersi padła takim ciężarem, że ani odetchnąć mogła, ni
1338     2, 17|                sama dusza się wyprzędza ze wspominek, jak gdyby z kądzieli,
1339     2, 17|         zwichrzone... Tak było z Jagną, że chociaż nie zasnęła, a sczezło
1340     2, 17|                przenikał i taka lubość; że się prężyła cisnąc mocno
1341     2, 17|          dziesiąte przychodziło na nią, że się opamiętać ni wyrwać
1342     2, 17|              powiewał, targał drzewami, że stawały w śnieżnej kurzawie,
1343     2, 17|              pośrodku swoich, tak obcą, że ze strachem patrzała na
1344     2, 17|           pośrodku swoich, tak obcą, że ze strachem patrzała na nich
1345     2, 17|              grzechu przeważył jeszcze, że zmogła się w sobie i usiłowała
1346     2, 17|                 bociek łażący po izbie, że z rozmysłem potrącała go
1347     2, 17|                było żal wychodzić stąd, że prawie z płaczem się podniosła
1348     2, 17|                 płacz się jej zbierało, że nie przytwierdzają.~- Jeszcze
1349     2, 17|          harowanie!~- Powiadał Mateusz, że jak ją organisty wypędziły
1350     2, 17|              Jaśkiem, byś ino wierzyła, że na zapowiedzi poniesie!~
1351     2, 17|                ducha, Jambroży powiada, że jeszcze z pacierz, a już
1352     2, 17|     nieprzebrane, samo im z nieba leci, że ino rozdawać na wsze strony!
1353     2, 17|               wama przewiewa.~- Prawda, że musu nikt nie ma pomagać
1354     2, 17|                  zmienicie to?~- Baczę, że dawniej przed wojną, jeszcze
1355     2, 17|           zakończył chmurnie:~- Pewnie, że nie pomoże, pewnie! Kto
1356     2, 17|                 dobrze, temu się widzi, że wszystko się dzieje na świecie,
1357     2, 17|           młynicy i tak ciepnął o płot, że cztery żerdki pękły, wpadł
1358     2, 17|               może. Jambroży powiadają, że mu się macica przewróciła
1359     2, 17|            zaraz jej przyszło do głowy, że to pewnie o nią, ale wnet
1360     2, 17|                    O ciebie! - warknęła ze złością stara.~- Juści mówcie
1361     2, 17|                we młynie przed chłopami że często bywał u ciebie w
1362     2, 17|     przytwierdzi, przeciech nie prawię, że Mateusz prawdę gadał, a
1363     2, 17|            często nie darują.~- Dobrze, że go pobił, dobrze, jeszcze
1364     2, 17|               samo wszystkim mówię, ino że nie wierzą i na zęby cię
1365     2, 17|              taka była zła na Mateusza, że gotowa była lecieć i drzeć
1366     2, 17|        wdzięczność gorzała w jej sercu, że ją obronił i okrzywdzić
1367     2, 17|              jakiś, niedojda! - myślała ze złością, bo pierwszy raz
1368     2, 17|           ogromnie, nie do wytrzymania, że co chwila wychodziła na
1369     2, 17|               borów ciemniejących, jeno że nic nie rozeznawała, tak
1370     2, 17|             przejmowała głęboka radość, że za nią się ujął i skrzywdzić
1371     2, 17|            kłakami, aż i jamę wyskubał, że parę ludzi mogło się w niej
1372     2, 17|             głuchej, niejasnej nadziei, że go tam spotka.~Juści, że
1373     2, 17|                że go tam spotka.~Juści, że nie było go w kościele,
1374     2, 17|                 tak cicho a uroczyście, że się zatopiła całkiem w muzyce.
1375     2, 17|                zapomnienie wszystkiego, że już nie baczyła, gdzie jest,
1376     2, 17|                  jeno się jej widziało, że święci zstępują z obrazów,
1377     2, 17|              święci zstępują z obrazów, że idą ku niej z uśmiechem
1378     2, 17|              uśmiechem przenajsłodszym, że te błogosławiące ręce wyciągają
1379     2, 17| niewypowiedziane, pieśnie dziękczynne - że już i nie wypowiedzieć!~
1380     2, 17|           Wytrzeszcza ślepie i myśli, . że mnie tym nastraszy, głupia -
1381     2, 17|               pomdlały w mętnym niebie, że ino gdzieniegdzie tryskrał
1382     2, 17|               ale tak jakoś żałośliwie, że Łapa czasami skomlał i wył
1383     2, 17|               jutro może... powiadacie, że tyla tam narodu, wolę po
1384     2, 17|             zgodził i nie nastawał, ile że i weszła akuratnie kowalowa
1385     2, 17|          wczorajszego niewywczasowania, że nawet kolację jedli bez
1386     2, 17|               się zdecydować, bała się, że spostrzegą... bała się grzechu...
1387     2, 17|                  i truchleje z żałości, że nie wyszła... Poleci chyba,
1388     2, 17|               czuła się tak zmordowaną, że ani wiedziała, co się dzieje
1389     2, 17|              się i obijając o próg buty ze śniegu - Winciorek, kulawy
1390     2, 17|             procesji Boryna, ale juści, że pary z gęby nie puścił,
1391     2, 17|                się na was ogląda.~- Ile że o wszystkich krzywdę chodzi.~
1392     2, 17|                swoje, a przypochlebnie, że Boryna poczerwieniał, ręce
1393     2, 17|              dziedzica...~- Bom myślał, że nasze poręby sprzedał...
1394     2, 17|              zakrzyczał Caban.~- Juści, że na przykupnym.~- Sprzedał
1395     2, 17|                Kiedy tak, trzeba jechać ze skargą do komisarza- rzekł
1396     2, 17|             gębą.~- Skarga tyle sprawi, że nim urząd zjedzie i zabroni,
1397     2, 17|                 mówili, dobrze poczuli, że z nimi szczerze nie trzyma.~-
1398     2, 17|             wami! Niech się dwór dowie, że nie nastaje na niego, prędzej
1399     2, 17|                 dowiadywał, rozgłaszaj, że musiałem jechać, i do wójtowej
1400     2, 17|                 niej krzyczała, radość, że pojedzie na cały dzień,
1401     2, 17|                 lęk i ścisnął za serce, że zmilkła, przycichła w sobie
1402     2, 17|      przykazania Witkowi.~- Weźcie mnie ze sobą! - szepnęła cicho.~-
1403     2, 17|           weźcie! - prosiła tak gorąco, że chociaż się dziwował, ale
1404     2, 18|                 bo tak ciepie śniegiem, że oczów nie można ozewrzeć,
1405     2, 18|             zaspy na drogach, taki mąt, że i na dwa kroki nic nie rozezna
1406     2, 18|         opowiadała Jagna otrzepując się ze śniegu.~- Cóż tam na wsi? -
1407     2, 18|                 kurzawa, tak kotłowało, że ni płotów, ni drzewin widać
1408     2, 18|               nie było.~- Widzi mi się, że śnieg już nie sypie - powiedział
1409     2, 18|                i tak kurzy, tak ciepie, że drogi nie rozezna - rzekła
1410     2, 18|          przesiaduje.~- Lofer dzieucha, że tego pacierza w chałupie
1411     2, 18|               głos ludzki nie dochodził ze dworu, wichura ino wyła,
1412     2, 18|       przewiązując je w pasma, a stary, że mu robota leciała z rąk
1413     2, 18|                  tak wieje, tak ciepie, że ustoić trudno...~- Puść
1414     2, 18|           szeptał żałośnie i markotnie, że nie mógł opowiadać, co widział
1415     2, 18|              ciągnęło od okien i drzwi, że Łapa wciąż szukał cieplejszego
1416     2, 18|          czystym owsie stoją!~- Pewnie, że tak, ale żeby naszą źrebicę
1417     2, 18|               Borynowy - przytwierdziła ze strachem, bo się jej uwidziało,
1418     2, 18|         strachem, bo się jej uwidziało, że to jakiś z urzędu.~- Ojciec
1419     2, 18|                    Poczekam, pozwólcie, że posiedzę przed ogniem, przemarzłem.~-
1420     2, 18|              latoś - szepnął.~- Pewnie; że nie letka. A może mleka
1421     2, 18|              potrzeba, nie, herbatę mam ze sobą, zagotujcie mi tylko
1422     2, 18|      nieznajomego i mocno się dziwował, że ten cmoknął na Łapę.~- Ugryzie,
1423     2, 18|                rozniesło w sąsiedztwie, że jakiś obcy siedzi u Borynów.~
1424     2, 18|          przenikliwie spoglądał w oczy, że ludziom miętko robiło się
1425     2, 18|       nadchodził i zamieć się uciszała, że ino czasami zrywał się jeszcze
1426     2, 18|         nieznajomy.~- Niby Kuba! Juści, że służył, ale się pomarło
1427     2, 18|                Powiedali nieraz ludzie, że dziedzicowy brat wrócił
1428     2, 18|               dzisiaj się dowiedziałem, że służył u was i że umarł.~-
1429     2, 18|         dowiedziałem, że służył u was i że umarł.~- Postrzelili go,
1430     2, 18|               cichy, pracowity parobek, że nieraz dobrodziej sam go
1431     2, 18|           wypisał na deseczce wszystko, że choć zawiane śniegiem, trafię
1432     2, 18|         gościnność! Powiedzcie waszemu, że był Jacek z Woli. Przypomni
1433     2, 18|               górą już było przycichło, że domy i sady wychyliły się
1434     2, 18|            wywierali wrótnie do stodół, że bicie cepów donośniej rozlegało
1435     2, 18|                było niechybnym znakiem, że szło na odmianę.~Pan Jacek
1436     2, 18|             chałupy, a szedł tak raźno, że Witek ledwie nadążył, ino
1437     2, 18|         piętrzyły się tak srogie zaspy, że całkiem ogrodzenie przywaliły
1438     2, 18|            wrzaskiem i biła śniegiem, a że Łapa szczekał na nich, chycił
1439     2, 18|                się niezgorzej pecynami, że ledwie się wygramolił, coś
1440     2, 18|                 na dobrego chłopa, tyla że ino ramiona krzyżów czerniały
1441     2, 18|         przysłaniała wszystko mgławicą, że ino drzewa nagie targały
1442     2, 18|               zgoła i sine mrocznością, że nic nie rozeznał ni drzew,
1443     2, 18|                 przysłaniała co trochę, że przepadali całkiem, ale
1444     2, 18|           grabka i schować pod gałęzie, że ani borowy poznał! - zawołał
1445     2, 18|               Opowiedz wszystko.~Juści, że Witek prosić się nie dał
1446     2, 18|                 go zdziebko przejmował, że to już mroczało i cały smętarz
1447     2, 18|                   szepnął zdumiony, ale że mrok zapadał i przygięte
1448     2, 18|                 strach go przejął taki, że galopem i na przełaj poleciał
1449     2, 18|                go też właśnie dopędził, że wracali już razem i wolno
1450     2, 18|            opowiedział wszystko, juści, że o pieniądzach nie rzekł.~-
1451     2, 18|          przepadła, a roboty było tyla, że nie wiada, za którą przódzi
1452     2, 18|                    Nie powiadaj nikomu, że ci dał dziesiątkę.~- Kiej
1453     2, 18|              się z miejsca nagle, jakby ze strachem wybiegła na ganek
1454     2, 18|              taka markotność rozebrała, że zaczęła krzyczeć na Józkę
1455     2, 18|               krowom picie, a wymawiać, że się ciągle po chałupach
1456     2, 18|           włóczy i nic nie robi, juści, że dzieucha też nie zmilkła,
1457     2, 18|            Józczyne, bo się jej wydało, że ktoś chodzi za szczytowym
1458     2, 18|             sadzie.~Ale Witek upewniał, że zagnał wszystkie i przymknął
1459     2, 18|          przygniatała świat, żaden głos ze wsi nie dochodził, a jeno
1460     2, 18|              doić.~Cichość ją ogarnęła, że by najlżejszy szelest słyszała
1461     2, 18|                raz po razie do szkopka, ze stajni dochodziły końskie
1462     2, 18|                 ją wszelka moc odeszła, że nie wykrztusiła ni słowa
1463     2, 18|             bezwiednie za wymiona jeno, że mleko strzykało na wełniak
1464     2, 18|                grdykę i zatkało piersi, że dziw nie padła umarłą...~-
1465     2, 18|                  Stał na wprost, czuła, że się wsparł na krowie, pochylił
1466     2, 18|             chlastała ogonem po bokach, że raz po raz zacinała go w
1467     2, 18|            głowy przychodzisz, cięgiem, że już rady nijakiej dać sobie
1468     2, 18|              podwórze, prosto do obory, że Antek ledwie zdążył skoczyć
1469     2, 18|               mocno wargami w jej usta, że straciła oddech, opadły
1470     2, 18|                 się ustami do jego ust, że zwarli się na śmierć, padli
1471     2, 18|                mocno, a tak nakazująco, że się ze zdumieniem rozglądała
1472     2, 18|                a tak nakazująco, że się ze zdumieniem rozglądała po
1473     2, 18|             wzbiera taki krzyk radości, że nie wypowiedzieć! Jezus,
1474     2, 18|            Poderwało ją cosik i niesło, że choćby w cały świat, zaraz,
1475     2, 18|                  Zwijała się z dojeniem ze wszystkich sił, ale była
1476     2, 18|              ale była tak roztrzęsiona, że często pod przodkami krów
1477     2, 18|                roztkliwiona szczęściem, że dopiero idąc do chałupy,
1478     2, 18|             chałupy, na mrozie poczuła, że ma twarz mokrą od płaczu.
1479     2, 18|                na ogień, to rozmyślała, że ma coś pilnego zrobić...
1480     2, 18|                 to stało jej w myślach, że Antek czeka pod brogiem,
1481     2, 18|                 pod śniegiem gałęziami, że musiała się przychylać.~
1482     2, 18|                 w podwórze, nie bacząc, że gałęzie zdarły jej zapaskę
1483     2, 18|          utytłała w śniegu?...~- Gdzie? Ze strzechy śniegowe brody
1484     2, 18|                  dobrze jednak widział, że cała w ogniach, czerwona,
1485     2, 18|             końcu przyszło mu do głowy, że to pewnie Mateusz ją spotkał
1486     2, 18|                 tam!~- Mówił mi ktosik, że widzieli go na odwieczerzu,
1487     2, 18|             nawet się nie podnosi, tyla że już krwią nie oddaje. Jambroży
1488     2, 18|              się nie pozbył.~A Jagusia, że ciężyło jej milczenie i
1489     2, 18|                 wyraźnie z tego wyszło, że dziedzic wysłał pana Jacka
1490     2, 18|            wywiedzie niby na postronku, że~ani zmiarkujesz, kiedy,
1491     2, 18|                 pomiot.~- Powiadam wam, że ino o Kubę pytał i o te
1492     2, 18|               bajdy uwierzy. Powiadają, że ten Jacek głupawy jest nieco,
1493     2, 18|              trzy plecie. I powiedział, że przyjdzie?~- Powiedział
1494     2, 18|                  przyganiał, pomstował, że uczyniło się tak cicho,
1495     2, 18|           przychodzę. Na wsi powiadają, że dziedzic się na Lipce zawziął
1496     2, 18|                 ja!~- Jakże, powiadali, że u was był sam dziedzic i
1497     2, 18|                 bolało to pominięcie, i że radzili bez niego! Rozsrożył
1498     2, 18|            zmawiał! Ścierwa, nie baczy, że i pańskiej skóry tak samo
1499     2, 18|                  Zmiarkował się rychło, że to nieobyczajnie przy obcym
1500     2, 18|              będę! - zawołał ostro.~- A ze dwudziestu komorników we