Tom, Rozdzial

2501     3, 27|           gwałtownie zakołatało.~Prawie że nie spała tej nocy.~
2502     3, 28|                w staw ledwie siniejący, że jeno spod skołtunionych
2503     3, 28|             wodę, a wszędy szła plucha, że świata Bożego ledwie dojrzał,
2504     3, 28|                przyśpieszała, rachując, że może się z Jambrożym spotka
2505     3, 28|              będzie, a to i dobrodzieja ze Słupi jeno co patrzeć.~Pomyślała
2506     3, 28|                 na próżno za Jambrożym, że wnet ruszyła pobok kościoła,
2507     3, 28|                 potopionych w szarudze, że jakby za szybą zapoconą
2508     3, 28|                Józka pytlowała wczoraj, że ociec słabują - zaczęła
2509     3, 28|            Weronka.~- Ziąb tu u ciebie, że jaże po łystach liże.~Wzdrygnęła
2510     3, 28|                kiej tyle inszej roboty, że nie wiada, za co pierwej
2511     3, 28|               Stacho był, to się zdało, że nic w chałupie nie stoi,
2512     3, 28|            jedziesz do miasta?~- Juści, że chciałabym najprędzej, ale
2513     3, 28|             choćby odrobkiem odpłacę.~- Ze szczerego serca dawam. Nie
2514     3, 28|            przyjacielstwo z nią trzyma, że chyba do grobu przed nią
2515     3, 28|            złoży. Tyleśmy się dorobili, że z gromadą trzymał!...~-
2516     3, 28|             handluj głodem i ciesz się, że jeść kiedyś będziesz!...~-
2517     3, 28|                 wyciepnęli z chałupy... że już nieraz i rozum odchodzi
2518     3, 28|                 Nic wielkiego, jeno to, że się nażyje dobrego po grdykę;
2519     3, 28|                Nic, córuchno, nic, tyle że me frybra trzęsie i w dołku
2520     3, 28|                   i sami jeno ziemniaki ze solą... a to Stacho w kryminale...
2521     3, 28|           karczmy czynić zakupy.~Juści, że już teraz Żyd nie żądał
2522     3, 28|               kilkanaście złotych, jako że gorzałki wzięła więcej,
2523     3, 28|          dobrała małą buteleczkę araku, że ledwie mogła udźwignąć tobół.~-
2524     3, 28|               babciu, ale widzi mi się, że wama cosik ozór skiełczał
2525     3, 28|        ugryziecie, a ząbków szkoda, ile że ostatnie...~Jagustynka cisnęła
2526     3, 28|                  Jagustynka cisnęła się ze złością, ale nie odrzekła,
2527     3, 28|                otrząskał o drewno nogi, ze skóry obłupił, na wąglikach
2528     3, 28|                na wąglikach przypiekł i ze smakiem zjadł.~- Dosyć zabawy!
2529     3, 28|                 poprawi już obu rękoma, że zwalił się na bok wierzgając
2530     3, 28|                obdzierając mu tymczasem ze grzbietu szczecinę co dłuższą.~
2531     3, 28|           wieprzek już oparzony, obrany ze szczeciny, wymyty, wisiał
2532     3, 28|          obzierając się na chorego, ale że się nie poruchiwał nawet,
2533     3, 28|                się czym przepić.~Juści, że nim się zabrał do ziemniaków
2534     3, 28|                z którą pospólnie robił, że to zarówno się znała na
2535     3, 28|                wywożą, bo widzi mi się, że dzisiaj nie skończą próżniaki! -
2536     3, 28|                wywierając na chłopaków, że cięgiem słychać było jej
2537     3, 28|               dalejże w głos wydziwiać, że taki wielgachny, taki spaśny,
2538     3, 28|       rozradowana, puszyła się sielnie, że szlachtuje świniaka, i choć
2539     3, 28|                 na te krótkie Zdrowaś - że kiej na odpust waliły, a
2540     3, 28|               wsi raz po raz turkotały, że nad stawem kieby w procesji
2541     3, 28|                a przyszedł i taki czas, że słońce przedarło się z chmur
2542     3, 28|              się z nią wyprawia.~Juści, że ta u Hanki nikto na pogodę
2543     3, 28|               wedle zwyczaju wiódł, ale że musiał co parę pacierzy
2544     3, 28|                  narodem ich obwaliłem, że do połednia się nie ruszą.~-
2545     3, 28|                 nie strzyma, powiadali, że mu gospodyni cięgiem porcenelę
2546     3, 28|               Nie lubił tego.~- A o tym ze Słupi też powiadają, że
2547     3, 28|                 ze Słupi też powiadają, że zawdy przy spowiedzi flaszuchnę
2548     3, 28|               bo mu ano naród śmierdzi, że po każdym wyspowiadanym
2549     3, 28|             musi się nagłowić!~- Juści, że nauczny, kaj cieni beknąć,
2550     3, 28|              choć wargi trzęsły się jej ze złości utajonej.~- Pomoglibyście,
2551     3, 28|               nią gębę w takiej złości, że nawet słów nie można było
2552     3, 28|            trwożna była, boć rozumiała, że musi tu lada chwila przylecieć
2553     3, 28|                 ich patrzeć! - szepnęła ze współczuciem Jagustynka.~-
2554     3, 28|              wrócił rychło opowiadając, że już księża przy stole siedzą,
2555     3, 28|               księża przy stole siedzą, że młynarz przysłał ryb cały
2556     3, 28|            przysłał ryb cały więcierz i że po obiedzie będą jeszcze
2557     3, 28|             połcie na stole; uczynionym ze drzwi, narzynała słoninę,
2558     3, 28|                 Widno mu było z twarzy, że ledwie się hamował.~- Nie
2559     3, 28|               Sielny wieprzak, daliście ze trzydzieści rubli...~Oglądał
2560     3, 28|                  A słoninę to ma grubą, że szukać! - zaśmiała się stara
2561     3, 28|                karczma, a takim prawem, że Antek przez Rocha przykazał
2562     3, 28|          rządzenia? jego to?~- A juści, że jego!~Skrzepła już w sobie,
2563     3, 28|              będziecie jedli.~- Pewnie, że wama nie dam i powąchać.~-
2564     3, 28|                  może i powleką... jeno że i tak nie ogryziesz tych
2565     3, 28|           zapalając papierosa.~- Bo nic ze mną nie zwojujecie!~Uspokoiła
2566     3, 28|              się nie wyrwać.~- Rachuję, że musiał kaj w chałupie schować...
2567     3, 28|                to? - podsuwał.~- Juści, że o siewach wspominał.~I o
2568     3, 28|               utwierdzał coraz bardziej że ona coś wie; wyczytał to
2569     3, 28|               oczy groźby i strachania, że Antka na Sybir poślą i do
2570     3, 28|                 taczek przykują.~Juści, że nie całkiem wierzyła rozumiejąc,
2571     3, 28|                 kara spotkać, miarkując ze smutkiem, iż całkiem na
2572     3, 28|              nie ujdzie.~- Po prawdzie, że ojca rodzonego bronił, ale
2573     3, 28|                 Mówili co rozważniejsi, że się nijakiej prawdy dobić
2574     3, 28|              zaś najbarzej ją trwożyli, że to kowal podmawiał swoje
2575     3, 28|        podrychtowywał.~Nie dziwota też, że i teraz jego słowa kamieniami
2576     3, 28|           Odradzała Hanka takim głosem, że Magda dała spokój, pogadywała
2577     3, 28|               jeno niekiedy a lękliwie, że to już z samego przyrodzenia
2578     3, 28|                komu sygnaturka sprawia, że bije się pięścią pokutnie,
2579     3, 28|             flaszkowy pobrzęk to czyni, że wpodle za kieliszkiem maca...~-
2580     3, 28|                    Nie darmo powiedają, że Jambroż, choć przy kościele
2581     3, 28|                 Przeciwić się dobremu i ze złym kumać potrafi, któren
2582     3, 28|                odpowiedź, boć wiedział, że i tak każde jego słowo znał
2583     3, 28|          pochylonymi trwożnie twarzami, że jeno jej biała gęba, sucha
2584     3, 28|                 do pomagania tak ostro, że Hanka wzbronić nie śmiała.~
2585     3, 28|              Hanka wzbronić nie śmiała.~Że zaś Jambroża odwołał księży
2586     3, 28|                Tak się to prędko stało, że nim się Hanka mogła sprzeciwić,
2587     3, 28|                mięso w długachne flaki, że się skręcały po stole, kiej
2588     3, 28|               tak się galanto buzowało, że w całej izbie było czerwono,
2589     3, 28|               Hanka w sień z taką mocą, że Pietrek w ten mig poleciał
2590     3, 28|             jeszcze i bez to opóźnianą, że Józka, a to i sama Hanka
2591     3, 28|          przykrzył się wielce a dłużył, że to i ciemnica zwaliła się
2592     3, 28|                 ściany i tratował sady, że drzewiny z szumem tłukły
2593     3, 28|          spaniem.~Juści, czas był taki, że psa żal by na świat gonić,
2594     3, 28|                a wody stawu przegarniał ze świstem.~Zaraz poszli spać,
2595     3, 28|             dzisia skrzyczany od Hanki, że to wczoraj się lenił i nie
2596     3, 28|              spenetrować zarazem beczki ze zbożem, ale jakby na złość
2597     3, 28|              nie ruszała się z chałupy, że już nie mogąc wstrzymać,
2598     3, 28|               wołała Jagna idąc za nią, że trzeba było wychodzić, ledwie
2599     3, 28|                  Zrozumiała też rychło, że tamta jej stróżuje, więc
2600     3, 28|            kowali, niech nie szczekają, że sami zjadamy ojcowego świniaka,
2601     3, 28|               da, po połedniu... juści, że trzeba... z taką to jak
2602     3, 28|                zachorzała... Powiedają, że Kłębowa wziena jej pierzynę
2603     3, 28|                 A któż by się spodział, że taka litościwa !~- Za pieniądze
2604     3, 28|                śmierci, bo stara liczy, że lada dzień zamrze. Ale pochowek
2605     3, 28|              chorzyście? - pytała Hanka ze współczuciem.~- Tyle się
2606     3, 28|                ludzkiej biedy najadłam, że me w końcu do cna rozebrało.
2607     3, 28|              znowu jęła mówić boleśnie, że te jej słowa kiej łzy gorzkie
2608     3, 28|            Filipka zza wody z krzykiem, że jej najstarsza kończy...
2609     3, 28|              nich, powieda Grzegorzowa, że Florka Pryczkowa zległa
2610     3, 28|                 ano trzasnął wrótniami, że dziw się nie rozleciały.
2611     3, 28|                ziemniaków słychać było, że to drobne rzucały na jedną
2612     3, 28|          pieniędzy dobrać najsprawniej, że tylko niekiedy spoglądała
2613     3, 28|                 co zmyślna wielce, jeno że do psich figlów i gdzie
2614     3, 28|                 zdyszana, ledwie zipiąc ze wzburzenia i stając groźnie
2615     3, 28|                takiego wrzasku narobię, że pół wsi się zbiegnie i obaczy,
2616     3, 28|                 z bliska i z taką mocą, że bych mogli, na śmierć by
2617     3, 28|                z nim, dobrze, ale bacz, że niech jeno co z chałupy
2618     3, 28|         akuratnie w samą porę nadszedł, że Hanka, przywstydzona jego
2619     3, 28|         pociechę albo Żydowinom, co się ze swarliwości a głupoty chrześcijańskiego
2620     3, 28|               by w gniewie nie odszedł, że pocałowała go w rękę przepraszając
2621     3, 28|              dodała ciszej. - To juści, że skoro ją dojrzę, to się
2622     3, 28|                 się jaże we mnie gotuje ze złości, iż prosto bym nożem
2623     3, 29|            wolno drogą nad stawem, raz, że wiatr tak w niego siepał,
2624     3, 29|                bowiem działo w Lipcach, że już zgoła gorzej nie mogło.~
2625     3, 29|              Zaś nie to było najgorsze, że niejeden głodem przymierał,
2626     3, 29|             niejeden głodem przymierał, że choroby się krzewiły, że
2627     3, 29|                że choroby się krzewiły, że się kłócili barzej i za
2628     3, 29|          kłócili barzej i za łby brali, że nawet śmierć wybierała swoje
2629     3, 29|               całkiem co inszego - oto, że ziemia stojała odłogiem,
2630     3, 29|                było wszędzie kiej maku, że Jezus! gnatów już nie czuły,
2631     3, 29|         zrobione - bo kaj to jeszcze te ze wszystkich najpierwsze -
2632     3, 29|               nagrzane noce zwiesnowe - że trawy już puszczały zieloną
2633     3, 29|                  podnosiła coraz wyżej, że już coraz dalej sięgały
2634     3, 29|            dosięgnąć, robili tak pilno, że całe dni, deszcz był czy
2635     3, 29|                Źle się działo, tak źle, że nawet obce ludzie, z drugich
2636     3, 29|             albo i z czystej zazdrości, że to Lipczaki wynosiły się
2637     3, 29|               się z godziny na godzinę, że jeden szum niósł się całym
2638     3, 29|               teraz górą i z taką mocą, że wszyćko się ruchało: i sady,
2639     3, 29|               dały się nieść wichurze i ze strachliwym krzykiem rozbijały
2640     3, 29|                 też całą hurmą zbiegały ze wszystkich stron cisnąc
2641     3, 29|              Dojrzał jeno przez drzewa, że Płoszkowa rej wiodła: gruba,
2642     3, 29|              pięściami pod wójtowy nos, że się ten cofał, a reszta
2643     3, 29|    powstrzymując na sobie babski napór, że strażnicy wysunęli się ostrożnie
2644     3, 29|                wyrwy...~- Powiedzielim, że wozów ni koni nie damy.~-
2645     3, 29|           wróbli!... Nie pamięta o tym, że chłopy go wybrały, to i
2646     3, 29|                każą!.. Mało im jeszcze, że nam chłopów pobrali!...~-
2647     3, 29|                Mnie zaś do sądu podali, że się sadze zapaliły!...~-
2648     3, 29|               jak to sprały Gulbasiaka, że kamieniem na nich puścił!...~
2649     3, 29|                 się powrotu strażników.~Że zaś w tę porę przedzwonili
2650     3, 29|             ostały same prawie kobiety, że w polu nie ma kto robić,
2651     3, 29|          Lipcach zapowiadał!...~- Boże! że to i dnia spokojnego nie
2652     3, 29|                kiej sroki, a pyskowały, że niech Bóg broni!...~- Jakże,
2653     3, 29|            szkołę: święta; a po drugie, że muszą w chałupach pomagać,
2654     3, 29|        niedzielę abo i dwie!...~- Jezu! że to człowiek ma ino te dwie,
2655     3, 29|                śpiesznie do wójta. Jeno że tam nierychło doszedł wstępując
2656     3, 29|            zaroiło się wszędy od ludzi, że w obejściach, po ogrodach,
2657     3, 29|                popędzając do pośpiechu, że to wczoraj z powodu zjazdu
2658     3, 29|               jeszcze inszych różności, że już w każdej chałupie głowiły
2659     3, 29|            właśnie taką mizerną koniną, że ledwie szła pod wiatr.~I
2660     3, 29|                jej chałupy, dojrzawszy, że dziewczyny, wylepiające
2661     3, 29|              galanty pędzel wyrychtował ze słomy.~I polazł dalej.~U
2662     3, 29|                tak sprawnie im to szło, że połowa wytrząchała się z
2663     3, 29|          sielnie znawożoną ziemię; jeno że się ruchała kiej mucha w
2664     3, 29|            przez żadnej mocy, to jużci, że pług im chodził kiej chłop
2665     3, 29|             Kłębów drew narąbał widząc, że Kłębowa nie mogła poradzić
2666     3, 29|              Paczesiowej wody przyniósł ze stawu; gdzie znowu rozswawolone
2667     3, 29|                 napędzał...~A zauważył, że się kajś zbytnio smucą i
2668     3, 29|                myślom podprowadzić...~A że człowiek był mądry, pobożny,
2669     3, 29|               był i spółecznie czujący, że choć i nieproszony, a niejedną
2670     3, 29|             swoją dobrością nieboraków, że go już nawet więcej uważali
2671     3, 29|                 i broniąc narodu - jeno że la wszystkiej wsi było to
2672     3, 29|          zabiegami, więc i nie dziwota, że z dniem każdym więcej się
2673     3, 29|              się wkrada...~Mało bowiem, że pola leżały odłogiem, że
2674     3, 29|                że pola leżały odłogiem, że nikto nie orał, nie siał,
2675     3, 29|               nieporządki pod ścianami, że przejść było niełacno, a
2676     3, 29|            każdym kroku taka marnacyja, że aż za serce ściskało; toć
2677     3, 29|              oczyścić.~I tak się działo ze wszystkim, że nawet cielaki
2678     3, 29|                się działo ze wszystkim, że nawet cielaki utytłane w
2679     3, 29|                a tak miecąc drzewinami, że nie było przezpiecznie iść,
2680     3, 29|               szarości zmierzchu, kieby ze startego na proch szkła
2681     3, 29|           każdego przychodzi taki czas, że jako ten pies zgoniony a
2682     3, 29|                młynie wójta nie nalazł; ze strażnikami pono do miasta
2683     3, 29|                razie we ściany i dachy, że wszystko było w takim dygocie
2684     3, 29|             świecie było dziwnie jasno, że dojrzał chałupy pokryte
2685     3, 29|             wiał tak bez mała całą noc, że mało kto poredził oczy zmrużyć
2686     3, 29|                ulewny. Nawet powiadali, że pioruny gdziesik biły nad
2687     3, 29|               galanto modrzało. Mówili, że na pogodę idzie.~Zaś we
2688     3, 29|                 tyle szkód po wichurze, że i nie zliczyć: na drogach
2689     3, 29|              pokazała się jakaś szkoda, że wszystkie opłotki zaroiły
2690     3, 29|        rozwaliło chałupę!... cud boski, że ich nie pozabijało! - wrzeszczała
2691     3, 29|         szczytem; komin też się zwalił, że ostał z niego niewielki
2692     3, 29|                       jęczała boleśnie, że niejednej łzy się puszczały
2693     3, 29|              kiej ten głupi...~Myśleli, że rozum do cna stracił.~Naraz
2694     3, 29|           powtórzył, ale tak wzruszony, że sam ukradkiem łzy ocierał.~-
2695     3, 29|              jak te gąski Płoszkowej.~- Że i żywa noga mogła nie wyjść! -
2696     3, 29|                sufitem runął do środka, że przez wygniecione szyby
2697     3, 29|                 wlepiając w niego oczy.~Ze wsi nadchodziło coraz więcej
2698     3, 29|                 więcej kobiet i dzieci, że ino błocko chlupało pod
2699     3, 29|             ściany! Jezus!... myślałam, że wszystek świat się przewala.
2700     3, 29|                Na dworze zaś tak wiało, że na nogach trudno było ustoić
2701     3, 29|            odchodził z wolna.~Widzieli, że długo z nią na drodze o
2702     3, 29|               ten papierek.~- Poczciwy, że drugiego nie naleźć! - dodała
2703     3, 29|         naprędce wydostać spod rumowisk ze statków i pościeli. Hanka
2704     3, 29|            zabierając się do pomagania, że nim przedzwonili południe,
2705     3, 29|                pomocy rychło podźwigną, że nie ostaniesz tak długo... -
2706     3, 29|              pieskowi.~- Zbierajcie się ze mną, u Weronki na nowym
2707     3, 29|                 i u niej było ciasno, a ze starym nowy kłopot by był.~
2708     3, 29|               przynieślim, bierzcie, bo ze szczerego serca dajem -
2709     3, 29|           czekając już na jej przemowę, że to południe akuratnie przedzwaniali,
2710     3, 29|           powietrzu zaś było tak cicho, że drzewiny, jakby obwiane
2711     3, 29|            kotłowała się przy kościele, że czarno było jakby od sadzy
2712     3, 29|               owdzie, psy wojnę czyniły ze świniami bobrującymi po
2713     3, 29|           wasągiem stary handlarz Judka ze swoją Żydowicą i bachorem.~
2714     3, 29|                tego płótna półsztuczek, że to głównie na zamianę wycyganiała
2715     3, 29|            upewniała, rada też jeździć, że już bez nakazu wyleciała
2716     3, 29|                  a tak jakoś strapiona, że aż łzy zasiwiły się u jej
2717     3, 29|                Tak mi potrza pieniędzy, że dziw się nie skręcę...~-
2718     3, 29|                na przyodziewę.~- Choćby ze trzydzieści złotych! Wełniak
2719     3, 29|                  Rozwinęła go na izbie, że zabłysnął i zamigotał kiej
2720     3, 29|               Juści... pisał... skamle, że mu bieda... Ostajcie z Bogiem!~
2721     3, 29|             gardło.~- Przyparliście ją, że dziw kiecki nie zgubiła
2722     3, 29|       Dominikowej się przypominać... ~- Że to wy wiecie o wszystkim!
2723     3, 29|                     Sama pójdę, da Bóg, że mi się nic nie stanie. Rocho
2724     3, 29|               nie stanie. Rocho mówili, że we święta będą puszczali
2725     3, 29|           Trzeci dzień słonieją, juści, że nie zawadzi, zaraz tam pójdę.~
2726     3, 29|           zmieszana jakoś, oznajmiając, że mięsa z połowę brakuje.~
2727     3, 29|          chciała przy tej okazji beczki ze zbożem przetoczyć na swoją
2728     3, 29|              odpowiedziała hardo i mimo że już prawie cały wieczór
2729     3, 29|             Hanka dziw się nie wściekła ze złości, że to jej przemóc
2730     3, 29|                 nie wściekła ze złości, że to jej przemóc nie poredziła.~
2731     3, 29|             nawet wcześniej wyganiając, że to jutro Wielki Czwartek
2732     3, 29|                  Tak się znowu zeźliła, że dopiero po pierwszych kurach
2733     3, 29|                   Narobiła tyle piekła, że postawiła na swoim i wyjechała
2734     3, 29|                ogródka, gdzie już równo ze świtaniem rozbijał na zagonikach
2735     3, 29|                 grzechotał pod płotami, że to od rana dzwony umilkły,
2736     3, 29|           rosami, przemglony a chłodny, że już na dużym dniu, a jeszcze
2737     3, 29|          ciastem, wsadzaniem do pieców, że jakby o całym świecie zapomniały,
2738     3, 29|             onych smakowitych różności.~Że zaś nie wszędzie mieli szabaśniki
2739     3, 29|             jeszcze wzmogła tak bardzo, że nawet mało kto dojrzał organistowego
2740     3, 29|          łóżkami a sprzętem przeróżnym, że to izby bielili dzisiaj
2741     3, 29|              gwałt panował i krętanina, że w dyrdy biegali poganiając
2742     3, 29|             żółtym piaskiem opłotków.~A że wedle starego obyczaju od
2743     3, 29|              Borynów, tyle jeno różnie, że więcej było rąk i z groszem
2744     3, 29|             saganie kiełbasy parkotały, że po izbie chodziły takie
2745     3, 29|              było na nich takie rzeczy, że prosto nie do uwierzenia:
2746     3, 29|           weźmie...~- Takie śliczności, że dobrodziej nie widzieli!...
2747     3, 29|         północka świeciło się w oknach, że kładły się światła na drogach,
2748     3, 29|               weselnie było na świecie, że naród, chociaż po ciężkiej
2749     3, 29|              wystruganego z drzewa. Żur ze śledziem szły w parze przodem,
2750     3, 29|                 walnął łopatą w garnek, że rozleciał się w kawałki,
2751     3, 29|              Witku.~Uciecha zapanowała, że aż przysiadali na drodze,
2752     3, 29|           gankiem i ścieżka pod okapem, że jakby opasała chałupę w
2753     3, 29|                przez Jagnę uczynionego, że kiej żywy się widział: oczy
2754     3, 29|             żywy się widział: oczy miał ze ziarn różańcowych wlepione,
2755     3, 29|          ostatku postawili wielką michę ze zwojem kiełbas, ubranych
2756     3, 29|   przedniejszych gospodarzy zbierać się ze święconym ksiądz nakazywał,
2757     3, 29|             święconym ksiądz nakazywał, że mu to czasu brakowało chodzić
2758     3, 29|                drzewiny rodne w sadzie, że to się przyczyniało do urodzajów
2759     3, 29|                 lągi.~A później widząc, że ni Jagna, ni kowalowa nie
2760     3, 29|            myciem i szorowaniem dzieci, że nie z jednej chałupy wydzierały
2761     3, 29|              księdza, któren przyjechał ze dworów dopiero przed zmrokiem
2762     3, 29|                 tak kury goni z ogrodu, że ni jedna nie zostaje!...
2763     3, 29|           miedzianą dziesiątkę, szepnął ze złością:~- Niedługo będzie
2764     3, 29|                 jakby na coś oczekując, że wciąż wystawała w ganku
2765     3, 30|                wozy z wyłożonymi końmi, że tylko tupoty a parskania
2766     3, 30|                cisnąc się coraz barzej, że wnet cały naród był na kolanach,
2767     3, 30|                 pole nasadzone głowami, że ino w tym rozkołysanym ździebko,
2768     3, 30|                 Rozmadlali się z wolna, że wargi się wszędy trzęsły
2769     3, 30|               wszędy trzęsły i pacierze ze wzdychaniami szemrały cichuśko
2770     3, 30|             gęsty mrok zalegał kościół, że to oknami a głównie przez
2771     3, 30|                 i strach jakiś zarazem, że często różaniec wysuwał
2772     3, 30|              ławą chłopy z drugich wsi, że ledwie było można dojrzeć
2773     3, 30|           kobiece kiej ptaki spłoszone, że niejedna głowa z płaczem
2774     3, 30|          rozejdą się do pustych domów i ze łzami przegryzać będą ten
2775     3, 30|                 się w pamięci tak żywo, że jak wtedy w Boże Narodzenie
2776     3, 30|          paskudne Żydowiny ukrzyżowały, że to świat przyszedł zbawić,
2777     3, 30|                 świat przyszedł zbawić, że sprawiedliwość chciał dawać
2778     3, 30|             chciał dawać pokrzywdzonym, że za biedotą się upominał.
2779     3, 30|                to mówił, tak poczciwie, że każde słowo kiej słodkość
2780     3, 30|             słońce rozpalało w duszach, że dziwna błogość przejmowała
2781     3, 30|            ocierając łzy rękawem wołał, że Pan Jezus doświadcza tych,
2782     3, 30|                 wrzawie, pieśń buchnęła ze wszystkich gardzieli, zakolebała
2783     3, 30|        monstrancję dzierżył przed sobą, że jakoby słońce złociste,
2784     3, 30|                 z pustego już kościoła.~Że nawet i ten strach o Antka,
2785     3, 30|             mrowili się w cieniach wsi, że ino kajś niekaj zamajaczyły
2786     3, 30|           wskroś sadów i chałup, i pól, że ptaki zaśpiewały radośnie,
2787     3, 30|              liście, a ziemia zadrgała, że gęste runie zbóż zakolebały
2788     3, 30|              rozdzielając po talerzach, że każdemu po równo wypadło
2789     3, 30|                zestrojona i tak piękna, że kiejby zorza się widziała,
2790     3, 30|                w szmatach świątecznych, że ino grały w oczach wełniaki
2791     3, 30|             boso, w nowym był spencerku ze świecącymi guzikami, co
2792     3, 30|              czerwoną wstążkę zawiązał, że skoro wszedł, zdumieli się
2793     3, 30|                 do stołu. Zajęli ławki, że nawet Witek, choć nieśmiało,
2794     3, 30|           cichości smakując święconego, że to bez tyle tygodni niezgorzej
2795     3, 30|                 zapchali tęgo pracując, że ino w onej uroczystej cichości
2796     3, 30|                nieco. - Jeno to dziwna, że choć mu za życia w błocie
2797     3, 30|              nie zapominała o ojcu, tak że dziewczyna zaraz nadrobiła
2798     3, 30|         wychodziły kobiety z tobołkami, że kilkanaście wozów toczyło
2799     3, 30|            świat, ciepło się podnosiło, że już muchy brzęczały po szybach,
2800     3, 30|             wiater zatrząsł drzewinami, że poszumiały cichuśko ważąc
2801     3, 30|              polne roboty?~- Tyle jeno, że ziemniaki wsadzone i groch
2802     3, 30|               trzymaną między kolanami, że Rocho na próżno czekał jakiegoś
2803     3, 30|               brat, o którym powiadali, że głupawy był nieco, bo zawżdy
2804     3, 30|            głupawy był nieco, bo zawżdy ze skrzypkami się nosił, na
2805     3, 30|             przestawał. Szedł przygięty ze skrzypicą pod pachą, z fajeczką
2806     3, 30|                 cosik cicho poredzając, że już dawno przedzwonili południe,
2807     3, 30|                 Schuchrało się panisko, że ledwiem go poznał! - ozwał
2808     3, 30|                tamten ma tylachna pola, że ugorem prawie leży... -
2809     3, 30|          naszych, w sam raz do wykupna, ze trzydzieści gospodarstw
2810     3, 30|              tam by wymierzył, juści... ze trzydzieści... ale bo to
2811     3, 30|                 kiej piskorz za błotem, że już od chłopów pożycza i
2812     3, 30|                 boja popuścić... Juści, że przyległe ziemie rodne,
2813     3, 30|            zabudowań folwarcznych, jeno że Rocho nie słuchał, bo dojrzawszy
2814     3, 30|           cichość tak przywalała świat, że słychać było dalekie jeszcze
2815     3, 30|              granie organów w kościele.~Że zaś powracały już niektóre
2816     3, 30|             Wólki. Jambroży powiedział, że do dworu na bal, a zaraz
2817     3, 30|                rozlewały coraz szerzej, że z pół nieba stanęło w krwawych
2818     3, 30|         rówiesnych naszło się do Józki, że kiej te szczygły świergotliwe
2819     3, 30|               wiedła, jako najstarsza i że to najbardziej się przekpiwała
2820     3, 30|            bakier, ujął się pod boki, a ze śmiechem powiadał:~- Musita
2821     3, 30|                 buciarów.~- Kamizelę ma ze wsypy, co ją to świnie podarły.~
2822     3, 30|            Leciały słowa kiej grad wraz ze śmiechem; śmiał się zarówno
2823     3, 30|                 któraś podstawiła nogę, że runął jak długi pod ścianę,
2824     3, 30|                 potrącając w przelocie, że zatętniało przed chałupą,
2825     3, 30|                 przywarował za pługami, że mu ino łeb się bielił.~-
2826     3, 30|            oskubanego z piór.~- Pewnie, że nie nasz! - rzekła nie mogąc
2827     3, 30|                 które powtykano piórek, że kiej żywy się widział, bo
2828     3, 30|   przyrychtowanej do maluśkiego wozika, że skoro Witek zaruchał długim
2829     3, 30|              dumą.~- Sameś to wystroił? ze swojej głowy? ~Dziw ją rozpierał.~-
2830     3, 30|           wszyscy legli gasząc światło, że ino koło garnków z wieczerzą
2831     3, 30|              dworze oczekując na Hankę, że dopiero koło samego północka
2832     3, 30|              dziwnie smutna i milcząca, że dopiero kiej zjadła wieczerzę
2833     3, 30|               uprzykrzonego... Święcone ze smakiem jadł, te kilkanaście
2834     3, 30|                  a naprzeciw niejednemu ze złością przyganiał... O
2835     3, 30|              słuchając jej rozpowiadań, że już w końcu i mówić nie
2836     3, 30|      przyjeżdżała! Jezus kochany, dziw, że trupem nie padła... To za
2837     3, 30|               przeganiał po drzewinach, że szemrały jakby pacierzem
2838     3, 30|                 wierzeje, wodę czerpali ze stawu, bydło szło do picia,
2839     3, 30|                kto ino na próg wyjrzał, że już nawet ściany były pomoczone
2840     3, 30|              sobą i ganiając po sadach, że zaś ich dużo było i dorosłych,
2841     3, 30|                 a tak się rozswawolili, że nawet Jaśka Przewrotnego,
2842     3, 30|             zafrasowała się bardzo, ale że zapachnęła kiszka przysmażona,
2843     3, 30|              cięgiem, ją zagadując, ale że go zbywała bele czym, jął
2844     3, 30|                  widne, z podłogą, jeno że z tą żelazną pajęczyną w
2845     3, 30|           zaczną puszczać?~- Powiedały, że już na Przewody niektóre
2846     3, 30|               coś podrzuciło z miejsca, że uciekła z izby, jeść nie
2847     3, 30|              się napatrzyły! Powiedają, że czymś innym pachnie niźli
2848     3, 30|              szkodny najbarzej! Wiecie, że to las mu sprzedawać wzbronili,
2849     3, 30|                 siarczyście i krzyczał, że kiej on przez chłopów ma
2850     3, 30|                 miętkie miejsce wymaca, że i najlichszy... - urwała
2851     3, 30|                  pobiegła w sad myśląc, że to Witek się rozprawia z
2852     3, 30|               Narobiła takiego wrzasku, że się wszyscy zlecieli.~-
2853     3, 30|                 ojcowej komory!~- Jama, że konia by przewlókł!~- A
2854     3, 30|                 światło buchało dziurą, że łacno dojrzeli, jako wszystko
2855     3, 30|      powysypywane zalegało ziemię razem ze szmatami, pościąganymi z
2856     3, 30|             Hanka od razu pomiarkowała, że to kowalowa być musi robota;
2857     3, 30|             Łapę skowyczącego.~- Juści, że złodzieje go tam wrzucili,
2858     3, 30|        rozniosło się też migiem po wsi, że w dyrdy lecieli oglądać,
2859     3, 30|                kto?...~- Dałabym głowę, że kowal.~- To chyba na cosik
2860     3, 30|                polował?~- Juści... jeno że mu się wypsnęło, do waju
2861     3, 30|            niźli go urodzić. Znałem go, że krętacz, ale o taką rzecz
2862     3, 30|                sołtys.~- Spłoszyli się, że nic pono nie unieśli.~-
2863     3, 30|              nowa robota diabli nadali, że człowiek świąt nawet zażyć
2864     3, 30|                się go nie ulęknął, jeno że czas się było zbierać do
2865     3, 30|       przepowiadając, a myśląc o Antku, że zaś cicho się zrobiło, bo
2866     3, 30|                dopadnie swojej chałupy, że ino migały przez drzewa
2867     3, 30|            Ścigali się tak siarczyście, że Chałupa się trzęsła i wrzawa
2868     3, 30|               miała miejsca w kościele, że wszystkie dwory zjechały,
2869     3, 30|              batem bych je poprzecinał, że ani poznać, kiej te brzuchy
2870     3, 30|           ptasie świegoty roznosiły się ze sadów.~Dominikowa zakazała
2871     3, 30|                ruszać się z pościeli, a że zaraz po obiedzie nadeszła
2872     3, 30|         odpuścił...~Witek jaże spotniał ze strachu, czy o boćka nie
2873     3, 30|        dziewczynę słodziuśkiego placka, że huknęli mu śpiewkę na podziękę
2874     3, 30|   rozwrzeszczanych i tak się cisnących, że musieli obraniać kogutka
2875     3, 30|            ludzie wielce się dziwowali, że to skrzaty, ledwie odrosłe
2876     3, 30|           potłuściał?~- Już niezgorzej, że może mu ku zdrowiu idzie!...~-
2877     3, 30|                sprawny ten wasz Witek i ze ślepiów mu dobrze patrzy.~-
2878     3, 30|              napędzać!~- Moiście, a dyć ze służbą wszędy jednaka bieda!
2879     3, 30|             uskarżała na swoje dziewki, że pół roku utrzymać nie może.~-
2880     3, 30|               domu zajrzy, a powiadają, że i sam młynarz żadnej nie
2881     3, 30|                ano chłopak do pasionki, że to chłopaków w domu brak,
2882     3, 30|                i Jagusia się wymawiała, że to już kajś indziej z matką
2883     3, 30|            szydziła.~Jaguś ciepnęła się ze złości i na drogę wyszła,
2884     3, 30|               płacz wstrzymując. Juści, że się jej strasznie ckniło!~
2885     3, 30|              jej strasznie ckniło!~Cóż, że święta czuć było wszędzie,
2886     3, 30|              święta czuć było wszędzie, że ludzie się roili, że śmiechy
2887     3, 30|          wszędzie, że ludzie się roili, że śmiechy i krzyki trzęsły
2888     3, 30|            krzyki trzęsły się nad wsią, że nawet po szarych polach
2889     3, 30|              smutnie i tak ckno czegoś, że już wytrzymać nie mogła.
2890     3, 30|            cosik rozpierało i ponosiło, że po znajomych latała, po
2891     3, 30|             pole wychodziła i nawet coś ze trzy razy się przeobłóczyła,
2892     3, 30|                 robić, szukać czegoś...~Że i teraz się poniesła aż
2893     3, 30|              świetliste nici na wodzie, że nie uchycisz, bo zmącą się
2894     3, 30|           Siebie jeno mocno czuła i to, że ją rozpiera aże do bolu,
2895     3, 30|             bolu, do krzyku, do płaczu, że ją ponosi gdziesik, iż czepiłaby
2896     3, 30|              moc paląca i tak rzewliwa, że łzy przysłaniały oczy i
2897     3, 30|          zaśpiewała swoją pieśń upalną, że burzyło się w niej i cosik
2898     3, 30|             zawrotną lubością przejęły, że w tany by się puściła, w
2899     3, 30|               tumult, w pijatykę nawet, że choćby w samo zatracenie,
2900     3, 30|               pełne, nie śmiejąc dychać ze wzruszenia, a cisnąc się
2901     3, 30|               wielgachne, takie światy, że uwierzyć trudno.~- Są, Jaguś,
2902     3, 30|                jej w oczy z tak bliska, że wstrzymała oddech, dreszcz
2903     3, 30|            ktosik ją wpół krzepko ujął, że krzyknęła kurcząc się i
2904     3, 30|           mrokach ostre kły szczerzyło, że niejedną duszę lęk ściskał
2905     3, 30|           wyszczekany, jak mało któren, że zaś był już zdziebko napity,
2906     3, 30|              Rocho im czytał z książki, że nieraz Hanka, rozglądając
2907     3, 30|             warczały.~Zbili się w kupę, że Nastuś z Józką, Weronka
2908     3, 30|                cudeńka takie o świecie, że kto by je ta pojął i zapamiętał!~
2909     3, 30|                 powiadał, a tak mądrze, że nie spamiętać, i coraz ciszej
2910     3, 30|              coraz ciszej a rzewliwiej, że zaś go noc całkiem okryła,
2911     3, 30|                 z ziemie wychodził albo że to głos pomarłych pokoleń
2912     3, 30|                 odpuścił i prawią teraz ze zmurszałych ścian, z drzew
2913     3, 30|              Nikto nie dosłyszał nawet, że psy zaczęły w całej wsi
2914     3, 30|              skąd widać było najlepiej, że może w jakiś pacierz cała
2915     3, 30|                zjawił, ale choć pijany, że ledwie się trzymał na nogach,
2916     3, 30|                Kobusowa pięścią grożąc.~Że tylko wójt wraz ze sołtysem
2917     3, 30|              grożąc.~Że tylko wójt wraz ze sołtysem i kowalem pojechali
2918     3, 30|               się wielką, ponurą ciżbą, że mało kto się odzywał, a
2919     3, 30|              przytajone srogo radoście, że to za lipeckie krzywdy Pan
2920     3, 30|               czekali cierpliwie końca, że to już jedno morze ognia
2921     3, 31|                 się uniesła z pościeli, że Jagustynka przechwyciła
2922     3, 31|            Jacek od wczoraj siedzi wraz ze mną... juści... - jąkał
2923     3, 31|                 zawzięcie raz po razie, że aż na ławie przysiadł.~-
2924     3, 31|                pies gdziesik zawarczał, że gęsi podniosły krzyk, a
2925     3, 31|               jeno szum drzew dochodził ze dworu i kolebały się zdziebko
2926     3, 31|            cięgiem po wsi jak ten pies, że żadnej pomocy ni wyręki.
2927     3, 31|             Hale, powiedzcie Kobusowej, że zagony pod kapustę dam i
2928     3, 31|                przed całą wsią na ojca, że ją ukrzywdził. ~- Jak wam
2929     3, 31|              siedzi, za brzuchy ściska, że ledwie zipią.~- Wypuściliście
2930     3, 31|            chałupę z wolna wyporządzim, że za dwór starczy!"~- Cie,
2931     3, 31|                jadł będzie?~- Garnuszki ze sobą sprowadził i arbatę
2932     3, 31|             robi, cosik w tym być musi, że taki pan...~- A jest, że
2933     3, 31|                że taki pan...~- A jest, że do cna ogłupiał! Człowiek
2934     3, 31|                 Tęgi parobek: krzyczał, że nie trza go była szczypać
2935     3, 31|            serdecznie kumom całując się ze wszystkimi, a przepraszając,
2936     3, 31|            wszystkimi, a przepraszając, że chrzciny nie takie, jak
2937     3, 31|           pocieszenie i w ramiona brać, że utuliwszy żałoście zapraszała,
2938     3, 31|            usypiając je w dużej niecce, że to u starej kołyski biegunów
2939     3, 31|              nikto słowa nie wypuścił. ~Że zaś dzieci do sieni się
2940     3, 31|                Bo se po cichu miarkuje, że chłopakowi gospodarkę trza
2941     3, 31|               rzekł poważnie.~- Prawda, że i utrapień z nimi niemało,
2942     3, 31|          mruknęła Jagustynka.~- Pewnie, że bywają i złe, za nic mające
2943     3, 31|                 się Jagustynka, czując, że to jej przymawia.~- Łacno
2944     3, 31|              wam prześmiewać z drugich, że macie takich dobrych chłopaków,
2945     3, 31|               nać, prawdęście rzekli; a że pamiętam, coście za młodu
2946     3, 31|        schmurniał, na próżno oczekując, że powróci.~Rozmowy jakoś nie
2947     3, 31|                Profit będzie pewny, ile że młynarzowy byk już do niczego.
2948     3, 31|                 dzień czekają.~- Mówię, że leda dzień się zjawią, cosik
2949     3, 31|                   objaśniał Jambroży.~- Że to Rocha wziął na probanta,
2950     3, 31|                chodźże, Pietrze, pisarz ze strażnikami na was czekają.~-
2951     3, 31|               was czekają.~- Psiachmać, że to ni pacierza spokojności!
2952     3, 31|               nie przystoi, a powiecie, że ile wiadomo, z komory niczego
2953     3, 31|         prześmiechnęła się leciuchno.~- Że krótkie były, to się jeszcze
2954     3, 31|                Ozgniewało to Płoszkową, że ująwszy się pod boki pysk
2955     3, 31|                kiej spłoszone kokoszki, że zaś już większość w polach
2956     3, 31|           wygrzewały pod słońce.~Juści, że pisarz się zeźlił i sielnie
2957     3, 31|               Tak byli tym rozgniewani, że skoro przyszli do Boryny
2958     3, 31|                 czemu to nie pilnujesz, że ci się złodzieje podkopują,
2959     3, 31|                Hanka kazała powiedzieć, że mleka i chleba zbrakło akuratnie,
2960     3, 31|              któraś wstąpiła powiedając że jeszcze w karczmie siedzą
2961     3, 31|                Wyżala się teraz po wsi, że Kozłowa co dnia jej wymawiała,
2962     3, 31|               co dnia jej wymawiała, iż ze śmiercią zwłóczy, by ją
2963     3, 31|                  Zrobię z nią porządek, że mnie popamięta... Pokażcie
2964     3, 31|                pogoda się już ustaliła, że co dzień było cieplej i
2965     3, 31|             nabrzmiałe, tak mocą opite, że z wieczora, kiej ptasie
2966     3, 31|           nosiło nie wiada kaj i po co, że ino krzyczeć się chciało,
2967     3, 31|          zgrzebnym przędziwem obmotane, że świata nie dojrzał ni dróg,
2968     3, 31|                  wiążąc niebo z ziemią, że ino przygięło się wszystko
2969     3, 31|             późny mrok dopiero spędzał, że ledwie czasu starczyło,
2970     3, 31|              śnieg pierzasty jął walić, że przysiwił pola, jeno co
2971     3, 31|             zeżarło - to i nie dziwota, że na wsi przycichały swary,
2972     3, 31|                wszystkie łby przygięła.~Że już co rano, jeno świt rosisty
2973     3, 31|      rozchodzili się tak prędko w pola, że w pacierz abo dwa cicho
2974     3, 31|             prawie nikto nie wstępował, że często granie organów huczało
2975     3, 31|              często kicał, a tak wolno, że mogli zrachować, ile razy
2976     3, 31|               Cóż to naród miał z tego, że dni przychodziły wybrane
2977     3, 31|           przychodziły wybrane i cudne, że wynosiły się rankami, jakby
2978     3, 31|              skąpane złote monstrancje, że zielone były, pachnące ziołami,
2979     3, 31|             śpiewające ptasimi głosami, że każdy rów złocił się od
2980     3, 31|             kwiatami były potrząśnięte, że każda drzewina tryskała
2981     3, 31|             podufałe zasiadały szeroko, że co ino tliło się w przytajeniu
2982     3, 31|               tych polach opuszczonych.~Że zdawało się, jakby bory,
2983     3, 31|             ugorami, gwarzyły zdumione, że strumienie lękliwiej wiły
2984     3, 31|               kobiet wychodziło w pole, że to w chałupach zaległej
2985     3, 31|                 lata i ździebko gorzej, że to Pietrek dopiero się przyuczał
2986     3, 31|        wszystkim tak zmyślnie i kwardo, że nawet Jaguś musiała z drugimi
2987     3, 31|                  zachorzał pono. Juści, że całe dni leżała w samotności,
2988     3, 31|             prawdzie, ale zawdy wartałą ze dwa złote.~Toteż tak prędko
2989     3, 31|              tak prędko zmogła chorobę, że już w Przewody wstała, postanawiając
2990     3, 31|           bystrym koniu zwiesna jedzie, że nie przegoni.~- Zielono
2991     3, 31|              kiej ta chmura zieloności, że ino kominy z niej bielały
2992     3, 31|            będzie galanto.~- Powiadają, że kiedy chleb nie zrodzi,
2993     3, 31|              poczuła się tak utrudzoną, że zaraz po powrocie do izby
2994     3, 31|               plecach, a uprzykrzonych, że niech Bóg broni; łaziły
2995     3, 31|                 rozsrożył i nie puścił, że czarownica pogroziła kijem
2996     3, 31|        przezwyciężyć ciekawości wróżby, że po sto razy zawracała do
2997     3, 31|       pociągnęła ku lasowi, dojrzawszy, że jedna wstąpiła do karczmy,
2998     3, 31|       opowiadając, co której wywróżyły: że Marysi Balcerkównie wesele
2999     3, 31|                chłopa, Ulisi Sochównie, że ją zwiedzie kawaler, tej
3000     3, 31|              chodzi, a taki ma posłuch, że kiejby przykazał la śmiechu