Tom, Rozdzial

   1     1, 1 |              i rychło przywarł oczy, bo nad zachodem wisiało oślepiające
   2     1, 1 |      odsadzili od maci... a i gąski, bo to już zimne nocki, trza
   3     1, 1 |    stworzenie też... A ludzie dobre, bo mię choć latem przytulą,
   4     1, 1 |        śmignij no prawą po portkach, bo zostaje!~Uśmiechnął się,
   5     1, 1 |             zostaje!~Uśmiechnął się, bo jakoż po bacie prawa już
   6     1, 1 |            ocknął się z zapatrzenia, bo długi, żałosny ryk rozległ
   7     1, 1 |            taczki dobrze naładowane, bo raz w raz przysiadał i ciężko
   8     1, 1 |             i pchał dalej, lżej już, bo zaczynał się spadek łagodny.~
   9     1, 1 |           środkiem drogi w kurzawie, bo zamiatał nogami, ślepy dziad,
  10     1, 1 |               Nie łamcie ino gałęzi, bo na bezrok gruszek mieć nie
  11     1, 1 |              Ha, to świnie zdrożeją, bo jaki taki chciał będzie
  12     1, 1 |             Kopta no, ludzie, kopta, bo do wieczora mało daleko,
  13     1, 1 |      Obrządzają se matulę i Jagusię, bo jakże, Jagna kiej pani jaka,
  14     1, 1 |              się krzywda nie stanie, bo ma ją kto strzec...i zniżając
  15     1, 1 |              nie podnosząc głów.~- A bo to on jeden... a to jak
  16     1, 1 |         chłopaki za nią ganiają.~- A bo też urodę ma, to ma; wypasiona
  17     1, 1 |              jej nie uradzi... ,~- A bo to co robi, ino żre a wysypia
  18     1, 1 |               Milczały długą chwilę, bo trzeba było kartofle wysypywać
  19     1, 1 |             to o owym aż i zamilkły, bo któraś dojrzała, że od wsi
  20     1, 1 |             chodźcie ino do chałupy, bo krowie się cosik stało.~-
  21     1, 1 |              ją co dopiero przygnał, bo gajowy ich wypędził z zagajów.
  22     1, 1 |         zagajów. Krowa się zlachała, bo taka śpaśna... i zaraz przed
  23     1, 1 |            leci kiej przez sito.~- A bo to Hanka nie gospodyni?~-
  24     1, 2 |             rozwalona jęczała cicho, bo ssały ją białe, młode prosięta.~
  25     1, 2 |          wsadziła chłopakowi w usta, bo popłakiwał, białą, pełną
  26     1, 2 |          opadały mu na czoło i kark, bo był z gołą głową.~Poszedł
  27     1, 2 |          wybiegł na drogę naprzeciw, bo głuchy, ciężki turkot rozległ
  28     1, 2 |              w końcu i podtrzymywał, bo wieźli długą sosnę.~- Nie
  29     1, 2 |          ruszyć się z domu nie może, bo zaraz szkoda i upadek...~-
  30     1, 2 |      tłumaczyła się cicho Hanka.~- A bo ty co kiej widzisz! - krzyknął
  31     1, 2 |          krzyknął z wściekłością.- A bo ty stoisz o moje!... Taka
  32     1, 2 |              Józią buchnęły płaczem, bo granula, jakby czując śmierć,
  33     1, 2 |         stojące z wozem w opłotkach, bo tam je zostawił Antek, a
  34     1, 2 |              złością i zmartwieniem, bo coraz to przystawał przed
  35     1, 2 |            Ludzie się porozchodzili, bo rozumieli, że taka szkoda
  36     1, 2 |            izbie było już czarniawo, bo przez małe okienka, przysłonięte
  37     1, 2 |          czasami przed się na staw - bo zachód już był i na wodzie
  38     1, 2 |              Antek, urąb no pieńków, bo sama nie poradzę-prosiła
  39     1, 2 | poradzę-prosiła nieśmiało i z obawą, bo nic to nie było u niego
  40     1, 2 |            ścianami i szybami okien, bo zachód bił w niego. Pęki
  41     1, 2 |             rozeznać nie można było, bo co chwila ginęła w sieni,
  42     1, 2 |            rób - mruknął ze złością, bo ojcowe chrapanie rozlegało
  43     1, 2 |       uwijały się koło gospodarstwa, bo gęsi trza było zagnać na
  44     1, 2 |             noc, to świnie nakarmić, bo z kwikiem cisnęły się do
  45     1, 2 |             bydląt, to krowy wydoić, bo właśnie Witek przygnał resztę
  46     1, 2 |             i osłaniając ręką twarz, bo krowa chlastała ogonem,
  47     1, 2 |            ale zawdy tak się bojam...bo nijakiej wytrzymałości na
  48     1, 2 |          Józia? - zawołał radośnie - bo to borowy mię wygnał z krowami,
  49     1, 2 |         borowy mię wygnał z krowami, bo...~- Przełożę, Witek, ino
  50     1, 2 |            dojem krowy.~- Pilnuj tu, bo idę do wójta -powiedział,
  51     1, 2 |              po ziemniaki z Antkiem, bo Kuba miał urznąć sieczki
  52     1, 2 |        prędko i trochę niespokojnie, bo Witek przycupnął za nią
  53     1, 2 |          Boryna szedł coraz wolniej, bo ociężało go rozdrażnienie,
  54     1, 2 |            go jeszcze większy dusił, bo przypominał, jak to bywało...~
  55     1, 2 |              łbie, co i nie dziwota, bo dzieusze mało co na dziesiąty
  56     1, 2 |           szerokie i długie opłotki, bo wójtowa osada leżała trochę
  57     1, 2 |           mają.~- Prawdę rzekliście, bo ano tak i jest.~- Ho, ho!
  58     1, 2 |             we świat! Cichoj, Burek! bo to pewnikiem wójt! - pociągnął
  59     1, 2 |             warczeć przestał.~Zgadł, bo wójt wszedł, bat rzucił
  60     1, 2 |       Staremu prędzej się przytrafi, bo praktyk ci jest i znający! -
  61     1, 2 |         warzę a kąt do spania wziąć, bo na zimę szło. Nie chciałem,
  62     1, 2 |               żeście mi powiedzieli, bo wiedziałem ino, że o zasługi -
  63     1, 2 |                   To dworska sprawa, bo pono borowy wygnał z zagajów.
  64     1, 2 |        złotych wartała, żegnała się, bo ciężka była, zapaliły się
  65     1, 2 |         złości zawsze się źle radzi, bo stał za dworem, a w końcu,
  66     1, 2 |              bez płot nie przejdzie, bo żerdki pod nią pękają...
  67     1, 2 |           bierze, diabeł się cieszy, bo profit z tego miał będzie -
  68     1, 2 |             ta myśl strasznie udała, bo jakże, gospodarz był, a
  69     1, 2 |              Dreszcz nim wstrząsnął, bo i chłód wilgotny szedł od
  70     1, 2 |        chceta, to... - nie skończył, bo stanął przed chałupą Jagny.~
  71     1, 2 |              się buzować tęgi ogień, bo słychać było trzask świerczyny
  72     1, 2 |        pomyślał i odszedł śpiesznie, bo mu uderzyło do głowy, aż
  73     1, 2 |             się obejrzał na jej dom, bo rychtyk stał naprzeciw,
  74     1, 2 |            Ktoś akuratnie wychodził, bo przez drzwi uchylone lunęła
  75     1, 2 |              wsadził głowę do obory, bo drzwi dla gorąca stały otworem.
  76     1, 2 |               jak by to dobrze było, bo i urodna, i gospodarna,
  77     1, 3 |              kożuchem i pokusztykał, bo że nogę miał kiedyś przestrzeloną
  78     1, 3 |           wsypał to klaczy do żłobu, bo stała w gródce, osobno:~-
  79     1, 3 |              cichoj! Podjedz se ano, bo pojedziesz z gospodarzem
  80     1, 3 |             chlewów wypuścić świnie, bo kwiczały, a Łapa chodził
  81     1, 3 |     pochwycił i schował się do budy, bo świnie ano leciały mu wydrzeć.~-
  82     1, 3 |           Gospodarz zaspali dzisiaj, bo słońce już weszło i rozczerwieniło
  83     1, 3 |       zajrzeć do gniazd jaskółczych, bo cicho tam jakoś było.~-
  84     1, 3 |          oczy i rzekł:~- Zdrętwiały, bo przymrozek galanty. Ale
  85     1, 3 |             pod chałupą, w szczycie, bo słońce już tam dochodziło
  86     1, 3 |            krowy.~- Rychło daj jeść, bo trza mi jechać...~- Przecięch
  87     1, 3 |         synem, słowa nie można rzec, bo zaraz do oczów z pazurami
  88     1, 3 |         komory, ale się powstrzymał, bo Józka patrzała, więc się
  89     1, 3 |             krowy na łąki, a pilnuj, bo cię, jucho, spierę, że popamiętasz!~-
  90     1, 3 |              świeciło coraz cieplej, bo z oszroniałych strzech podnosiły
  91     1, 3 |           stawu i krzyk się wzmagał, bo drogi były zatłoczone bydłem
  92     1, 3 |           kościele była msza święta, bo sygnaturka przedzwoniła
  93     1, 3 |           jakie rzucały pnie tnpoli, bo słońce z boku świeciło.~-
  94     1, 3 |            opadła i wlekła się wolno bo drga, choć nieznacznie,
  95     1, 3 |               Poganiał często konia, bo droga szła po równym i twardsza
  96     1, 3 |         bojała! - Trzepnął ją batem, bo na suszce, co dźwigała Bożą
  97     1, 3 |            Dobrze było już po ósmej, bo ludzie na polach siadali
  98     1, 3 |           prawej mieszkał sekretarz, bo jakoż właśnie Jacek wyniósł
  99     1, 3 |              dmuchał i znowu leciał, bo pani krzyczała:~- Jacek!
 100     1, 3 |             koń, kiej go giez ukąsi, bo płowe włosy spadały mu grzywą
 101     1, 3 |          było rozeznać, kto i gdzie, bo ciasnota była i głowa przy
 102     1, 3 |            ostro:~- Zamilknij, suko, bo ci gnatki porachuję, że
 103     1, 3 |       krzyknął:~- Cichojta, ścierwy, bo ano sąd idzie!...~Jakoż
 104     1, 3 |     wykrzykiwać na niesprawiedliwość bo las był wspólny, serwitutowy,
 105     1, 3 |     zagrzmiał:~- Cichojta, cichojta, bo tu sąd, nie karczma.~I tak
 106     1, 3 |       ozdziera.~- Cichojta, ścierwy, bo prześwietny sąd mówi! -
 107     1, 3 |                zapytał znowu sędzia, bo chłop milczał.~- Dyć juści,
 108     1, 3 |         kratę.~- Wychodźta, kobieto, bo nie la was tu miejsce...-~
 109     1, 3 |             tak ją ciepnął na kratę, bo ani kroku po dobroci ustąpić
 110     1, 3 |             lat?~- Hę?... a, lat?... bo ja to pomnę! Matka, wiele
 111     1, 3 |              Baczę, juści, że baczę, bo prosiak to był, a nie świnia
 112     1, 3 |         Stulta pyski, kiej sąd mówi, bo waju wyciepnę na osobność! -
 113     1, 3 |               podciągając parcianki, bo mu się był obertelek oberwał.~
 114     1, 3 |              idę se i mówię pacierz, bo na ten przykład przedzwonili
 115     1, 3 |         straszy.~- Juści, że prawda, bo łoni, kiej Sikora przechodził
 116     1, 3 |            nie złe. Ozgniewałem się, bo co se ten głupi myśli -
 117     1, 3 |               Gorąco mi się zrobiło, bo laboga, taka świnia, co
 118     1, 3 |       tydzień jest, ani jej wygonić, bo z kwikiem wraca!... Moja
 119     1, 3 |             podtykała jej, co mogła, bo jakże głodem morzyć, Boże
 120     1, 3 |              zjadły, a i to niecałą, bo na wsi się zwiedziały, a
 121     1, 3 |              Wara ci od Jagny! Wara, bo ci ten pysk tak spierę,
 122     1, 3 |         mięso.~- Cichojta, pyskacze, bo za drzwi wyciepnę! - uciszal
 123     1, 3 |             miała, a ucho rozerwane, bo ją był Łapa Borynowy chycił
 124     1, 3 |             pomyjami wymalowaną...~- Bo gospodarna, raz w rok się
 125     1, 3 |              poczuł niezmierną ulgę, bo chociaż nie był winien,
 126     1, 3 |         przysądzić mogą, by płacił - bo prawo juści jest ci takie,
 127     1, 3 |              i przegryźć coś niecoś, bo było już dobrze po południu,
 128     1, 3 |             wlókł się za nimi wolno, bo w jedną szkapę i piachy
 129     1, 3 |              Boryna poganiał źróbkę, bo wolniła, że to już do pół
 130     1, 3 |             zapaskę barzej na czoło, bo słońce świeciło prosto w
 131     1, 3 |             też wieprzka do karmika, bo w zapusty może się zdać...~-
 132     1, 3 |            było zaczynać pierwszemu, bo jakże, w latach już był
 133     1, 3 |        Rzekliście.~Jakoż i tak było, bo drogę otaczały potężne ściany
 134     1, 3 |              żrą ze sobą kiej psy.~- Bo głupie, nie baczą, że wszystkich
 135     1, 3 |              zniewoli?~- Kara boska! Bo przyjdzie ta godzina sądu
 136     1, 3 |          miądlenie. Zlezę przy nich, bo jest tam i Jaguś moja.~-
 137     1, 3 |             choć już widna nie była, bo mu jak żywa stała w oczach...~-
 138     1, 4 |          zasie szturchał biczyskiem, bo chłopak mylił się i latał
 139     1, 4 |         sadach.~- Bacz, coć rzekłem, bo to pacierz - upominał poważnie~-
 140     1, 4 |           Wierzę".~Powtarzał prędko, bo go już kolana bolały od
 141     1, 4 |            Ruszył, ile mógł, rychło, bo kulał srodze, dróżką biegnącą
 142     1, 4 |            sieni i ostał przy progu, bo nijak nie śmiał wejść na
 143     1, 4 |           ciebie człowiek i pobożny, bo co niedziela chodzisz do
 144     1, 4 |                mruknął, przerywając, bo się kościół uciszył. Ksiądz
 145     1, 4 |              niego i dał mu złotówkę bo teraz wyglądał jak archanioł
 146     1, 4 |          serdecznej rozmowy z Panem, bo zaczęła się suma - organy
 147     1, 4 |             mocno dzierżył w garści, bo gdy po Podniesieniu Jambroży
 148     1, 4 |              kiedy roznosili świece, bo nabożeństwo było z wystawieniem
 149     1, 4 |          najmniejszą, ogarek prawie, bo spotkał się z surowym, karcącym
 150     1, 4 |           Jagusią - zapalił ją wnet, bo już i ksiądz ujął monstrancję,
 151     1, 4 |            się do swoich gospodarzy, bo i Antek z żoną stojali w
 152     1, 4 |        ubrany już całkiem z miejska, bo w czarnej kapocie, pokapanej
 153     1, 4 |       pośmiewał się, że aż rechotał, bo wykpis to był na całą wieś,
 154     1, 4 |             ku niemu a nadsłuchiwał, bo się bojał jego gadania,
 155     1, 4 |             ale nic nie wymiarkował, bo mu się nawinęły pod oczy
 156     1, 4 |         pogadywały słowem niektórym, bo chociaż wszystkie były sobie
 157     1, 4 |             szczerzyli do niej zęby. Bo i urodna była, i strojna,
 158     1, 4 |            Zatrzymała się na drodze, bo i parobcy hurmem ją otoczyli
 159     1, 4 |          jeno i powlókł się do domu, bo i gospodarze już ciągnęli,
 160     1, 4 |       szykująca obiad.~Spuścił oczy, bo wstyd mu się zrobiło i strach,
 161     1, 4 |              to i wrychle zapomniał; bo mięso było, była i kapusta
 162     1, 4 |        przynosi - dorzuciła Hanka.~- Bo w gazetach piszą, co się
 163     1, 4 |          Wiesz?~- Czytałem i wiem, a bo raz!~- I nie zmądrzałeś
 164     1, 4 |             z ławki, ale padł zaraz, bo Hanka ujęła go wpół, a stary
 165     1, 4 |               ale nie poszedł zaraz, bo akuratnie zza stodoły wyszedł
 166     1, 4 |       patrząc na sąsiednie zagony.~- Bo rola lepiej doprawiona.~-
 167     1, 4 |          wypomina!..~Zamilkli nagle ,bo uczucie krzywdy zalało im
 168     1, 4 |            Hanka pokarmiała dziecko, bo płakać poczęło, a Antek
 169     1, 4 |              niby węgiel rozżarzony, bo aniby mógł wypowiedzieć,
 170     1, 4 |        zbierać a pożywiać się...~- A bo to i gotowych pieniędzy
 171     1, 4 |             wesela... a ten Antek... bo to mu dogodzić można?...
 172     1, 4 |              Prawda, że ma i o czym! Bo i ten ociec nie mógłby to
 173     1, 4 |          jarmułce i w koszuli tylko, bo ciepło było, pogłaskiwał
 174     1, 4 |           machorki! - rzekł śmielej, bo błoga ciepłość go przejęła
 175     1, 4 |        napływało coraz więcej ludzi, bo już mrok gęstniał, zapalili
 176     1, 4 |              drugiego, ale z rzadka, bo nie na pijaństwo przyszli,
 177     1, 4 |            ochoty wielgiej nie było, bo i okazji, jako to przy weselach
 178     1, 4 |          frasunek, co i nie dziwota, bo mieli ich w tyli świat pognać,
 179     1, 4 |             gospodarskie nie chciały bo młynarczyk, cóż to? Parobek
 180     1, 4 |        prawie. A proste dziewki też, bo pijany był i w tańcu zbereżeństwa
 181     1, 4 |          Franek, a zmielcie rychlej, bo już mi baba głowę kołacze,
 182     1, 4 |             młynarz słuchać go musi, bo jakby nie... to on zna takie
 183     1, 4 |         bywała tam, gdzie i wszyscy, bo chociaż nie pijała, że to
 184     1, 4 |           jaką albo powinowaty drugą bo się jej ostrego języka bali.
 185     1, 4 |           zląkł się jej i zamilknął ,bo wiedziała o nim różne różności ,
 186     1, 4 |             z cicha:~- Prawdę mówię, bo tak stoi w gazecie wypisane,
 187     1, 4 |               ale już nie skończyła, bo ją kowal krzepko ujął pod
 188     1, 4 |       stawali kupkami przed karczmą, bo to i wieczór był ciepły
 189     1, 4 |            przypominać i kalkulować, bo nijak nie chciało mu się
 190     1, 5 |              musiano schodzić z pól, bo mrok ogarniał świat...~Doorywano
 191     1, 5 |     wybierały, jakby na odpust jaki.~Bo jarmark miał być na świętą
 192     1, 5 |             Przydać by się przydało, bo to i kożuch zlatuje ze mnie.,
 193     1, 5 |            iść, to ino do kruchty... bo jakże mi przed ołtarz w
 194     1, 5 |           nie wynoś się nad drugie - bo zgrzeszysz ciężko. I sam
 195     1, 5 |            ale hardości nie stracił, bo jął się nieustępliwym czynić,
 196     1, 5 |             wagować się nie było co, bo Kuba wartał i więcej, robotny
 197     1, 5 |              w głowie nie postało.~- Bo w karczmie powiedali i...
 198     1, 5 |            najemnicy takoż ciągnęli, bo jarmark to był ten, na którym
 199     1, 5 |              z chałupy; przódzi już, bo o świtaniu, Hanka z Józką
 200     1, 5 |             beczał w głos pod oborą, bo chciało mu się na jarmark.~-
 201     1, 5 |     przeżegnał się i poszedł pieszo, bo liczył, że się po drodze
 202     1, 5 |         jakoż i zaraz tak się stało, bo tuż za karczmą dopędził
 203     1, 5 |    organiścina. - Jasiu, weź szalik, bo chłodno! - zawołała do syna.~-
 204     1, 5 |           grosza w zapasie nie ma.~- Bo rozpożyczacie... mało to
 205     1, 5 |          kamienia... - westchnęła.~- Bo i prawda, chrztów to ta
 206     1, 5 |         księdza...~- Na księdza!~- A bo mu to źle będzie? A bo to
 207     1, 5 |             A bo mu to źle będzie? A bo to któren ksiądz ma źle?...~-
 208     1, 5 |              że księdzem być lepiej, bo to i Panu Jezusowi chwała,
 209     1, 5 |         pogłaskał ją chytrze Boryna, bo co się tam miał spierać
 210     1, 5 |              na nią.~- Nie poznałem, bo dobrze już ze dwa lata jej
 211     1, 5 |                szepnęła zjadliwie.~- Bo mógłby ją wziąć i taki,
 212     1, 5 |          któren ostawał coraz dalej, bo Jasio tęgo prażył konie,
 213     1, 5 |              przez główną, do rynku, bo jarmark był sielny i choć
 214     1, 5 |              i wytrzymać trudno było bo ci tu kurasek piszczy, tam
 215     1, 5 |              odnalazł Hankę z Józką, bo zaraz z kraja były.~- Sprzedajeta,
 216     1, 5 |          powiadają, że niedopasiona, bo ino w gnatach gruba, a nie
 217     1, 5 |      wstrzymał, jakby go coś tknęło, bo tylko machnął ręką i rzekł
 218     1, 5 |                 i aż w dyrdy ruszył, bo dojrzał twarz Jagny między
 219     1, 5 |             Antka; niełacno to było, bo w tej uliczce, prowadzącej
 220     1, 5 |            mu ta pieniędzy było żal, bo miarkował, że dwór mu wszystko
 221     1, 5 |                Obaczcie no, Macieju, bo ten żółtek powiada, że dobra,
 222     1, 5 |          Matka poszła z organistami, bo chcą zgodzić parobka.~-
 223     1, 5 |             ale wzięła się targować, bo choć kupić nie miała, a
 224     1, 5 |           nacieszyć.~Ostygła wnetki, bo kupcowa powiedziała pięć
 225     1, 5 |          Mnie ta nie dziwota korale, bo i ano leży we skrzyni coś
 226     1, 5 |              ją odchodziła smutność, bo powiedziała:~- Tym dziedzicom
 227     1, 5 |              Potrzymaj no to, Jaguś, bo mnie trzeba zajrzeć do Antka.~-
 228     1, 5 |             bieżyć za nim i oddać... bo jakże jej brać od obcego,
 229     1, 5 |           nie wygnali, samam poszła, bo trza było... jakże, darmo
 230     1, 5 |              drugi, ale w milczeniu, bo obaj dość złości mieli do
 231     1, 5 |              że go to nie poprosili, bo od rana jakby nic w gębie
 232     1, 5 |                szepnął Jambroży.~- A bo i pewnie.~- Spodoba mi się,
 233     1, 5 |           choćby jutro.~- Ślijcie, a bo ja to wam przeciwny! Dajcie
 234     1, 5 |          przyjdź, ciołka dostaniesz, bo jak prosisz - dam; a prawować
 235     1, 5 |        Niedługo cieszyli się ze sobą bo każdemu pilno było iść do
 236     1, 5 |            jeszcze jaką półkwaterkę,~bo dobra i psu mucha, póki
 237     1, 5 |              aż się błoto otwierało, bo i ziąb był, i podpili sobie
 238     1, 6 |             stodołach, ale z rzadka, bo wieś cała była na kapuśniskach.~
 239     1, 6 |        brzegach i przybierał ciągle, bo aż się przelewał w niższych
 240     1, 6 |              Spieszono się na gwałt, bo deszcz prawie nie ustawał,
 241     1, 6 |         kapuśnisko Jagna z Szymkiem, bo Jędrzych ostał i łatał ano
 242     1, 6 |       donoszono kapustę w płachtach, bo z powodu rozmiękłego gruntu
 243     1, 6 |              i przemoczona do skóry, bo nawet i trepy zapadały się
 244     1, 6 |              dyć się ruchaj prędzej, bo już kulasów nie czuję !-
 245     1, 6 |         konia.~- Spiesz się, Szymek, bo noc! - naganiała go znosząc
 246     1, 6 |        wycinała w podle.~- Skończymy bo i czas do domu, taka plucha,
 247     1, 6 |            się pożenił... la siebie, bo mu markotno było samemu
 248     1, 6 |        głucho Jagustynka i zamilkła, bo Józka rozgniewana zaczęła
 249     1, 6 |            prędzej, żeby dognać wóz, bo Szymek odjechał był już
 250     1, 6 |           zważał, żeby nie wywrócić, bo dołów wszędzie było pełno,
 251     1, 6 |        Podjazd na groblę był ciężki, bo stromy i śliski, koń utykał
 252     1, 6 |            Juści.~- A pośpieszajcie, bo już tam Hanka was wypatruje...
 253     1, 6 |            Wjechali zaraz na groblę, bo tak potężnie podparł, aż
 254     1, 6 |             młyna odprowadzę, Jaguś, bo tam w drodze woda wyrwę
 255     1, 6 |              na muzyce u Kłębów?~- A bo to matka mi dadzą...~- Przyjdź,
 256     1, 6 |              rozprężała się w sobie, bo ją brały takie szalone ciągotki,
 257     1, 6 |             spod stawideł otwartych, bo przybór był ogromny. Rzeka
 258     1, 6 |              albo i we dworze jakim~-Bo to nie bogacze?... Grontu
 259     1, 6 |         Bogiem... zajrzę tu jeszcze, bo może i w Lipcach ostanę
 260     1, 6 |          roki temu...~Nie skończyła, bo wszedł Jambroży, pochwalił
 261     1, 6 |           sam się śmiał najbardziej, bo chłopaki, chociaż rade były
 262     1, 6 |               Takiego nie braknie, a bo to młodych brak? Jak świece
 263     1, 6 |           nijakiej dla młódki...~- A bo to do uciechy nie ma młodych?~-
 264     1, 6 |           nie, to ostanę przy was... bo mi to źle z wami?..~Stara
 265     1, 6 |        głowie układała sobie resztę ,bo Jaguś jakby nie słyszała
 266     1, 6 |            myślała o tym zamężciu.~A bo to jej źle było przy matce?
 267     1, 6 |             go nawet woli od innych, bo kupił jej wstążkę i chustkę...
 268     1, 6 |               i wszystkie razem... a bo ona ma głowę, żeby wybierać!
 269     1, 6 |         Zapatrzyła się znowu w okno, bo poczerniałe, zwiędłe georginie,
 270     1, 6 |             w jesienne martwe noce - bo jako ta ziemia święta była
 271     1, 6 |      pożądania, miłości a ona rodzi, bo musi; żyje, śpiewa, panuje,
 272     1, 6 |         panuje, tworzy i unicestwia, bo musi; jest, bo musi... bo
 273     1, 6 |           unicestwia, bo musi; jest, bo musi... bo jako ta ziemia
 274     1, 6 |            bo musi; jest, bo musi... bo jako ta ziemia święta, taką
 275     1, 6 |        południe, aż ocknęła z nagła, bo ktosik otwierał drzwi do
 276     1, 7 |              i nie wyjechać dzisiaj, bo ano staw tak przybrał w
 277     1, 7 |              świeżo pokryty gontami, bo się jeszcze żółciły, i zabudowania
 278     1, 7 |             nie było od samego rana, bo ją wezwali do rodzącej kobiety
 279     1, 7 |            pomyślała i zdjęła zaraz, bo ktoś szedł opłotkami do
 280     1, 7 |             krzyknęła ze zdziwienia, bo ten ci to był, o którego
 281     1, 7 |                 Parobek był starszy, bo mu już dobrze było po trzydziestce,
 282     1, 7 |         całkiem, choć zarabiał sporo bo wszystko zaraz przepił i
 283     1, 7 |              drugi, ale nie zdążyła, bo Mateusz chycił ją wpół,
 284     1, 7 |        ździebko, Jaguś, jeszcze raz, bo się całkiem wścieknę... -
 285     1, 7 |            kiej woda, ale puścił ją, bo posłyszał w sieniach kroki,
 286     1, 7 |              do siebie nie przyszła, bo się mocno dzierżyła ściany
 287     1, 7 |             zjeść chcieli...~Wnetki, bo jakoś w pacierzy parę, nadeszła
 288     1, 7 |       Dominikowa, musi być zła była, bo już w sieniach wywarła gębę
 289     1, 7 |             przeoblec się.~- Idź se, bo cię matka zeklną jeszcze... -
 290     1, 7 |              do was - hardo zawołał, bo go już złość brała~- Wara
 291     1, 7 |              Ale i na tym skończyła, bo Mateusz splunął, trzasnął
 292     1, 7 |           drzwiami i wyszedł prędko, bo jakże, z babą się to miał
 293     1, 7 |             rozżalona była srodze... bo przecież nic temu niewinna...
 294     1, 7 |             dobrze, że są w zgodzie, bo kowal pyskacz i na prawie
 295     1, 7 |            się też w miarę podnosił, bo przybywało jeszcze kobiet
 296     1, 7 |              robocie, i w śmiechach, bo starego nie było, a Hanka,
 297     1, 7 |            kwiatów! --zawołał Antek, bo był wtoczył do sieni beczki,
 298     1, 7 |              Cieszta się dziewczyny, bo już Mateusz przywędrował
 299     1, 7 |           choćby tym nożem ją żgnąć, bo cała izba parsknęła śmiechem,
 300     1, 7 |        słuchalim, inom przepomniała, bo i wymiarkować ciężko...
 301     1, 7 |              Kłębowa urwała z nagła, bo dziewczyny buchnęły śmiechem
 302     1, 7 |            czworaki, to padał znowu, bo go popychali.~Józia go obroniła
 303     1, 7 |        poważnie stara Wawrzonowa - a bo to nie baczę, coście wyprawiali
 304     1, 7 |               nie, za Michałem, tak, bo juści Wawrzon był trzeci...
 305     1, 7 |              różności zaczynają.~- A bo kary na złodziejów nie ma
 306     1, 7 |        jeszcze lepszy jest złodziej, bo nauczny.~- Gdyby tak mnie
 307     1, 7 |     wykrzyknął jeden z parobków.~- A bo ino tego by wartał taki
 308     1, 7 |             by wartał taki człowiek, bo ino głupie szukają sprawiedliwości
 309     1, 7 |            zabić, to i kary, nie ma, bo wszystkich to by karali?~-
 310     1, 7 |            Musiał mieć już w głowie, bo czerwony był jak ćwik, kapotę
 311     1, 7 |              aż się dziwił niejeden, bo i ziemniaki z rosołem były,
 312     1, 7 |             po twarzy.~- A przestań, bo Jagusia płacze!... - zawoła
 313     1, 7 |         zapasce.~Nie pomogło to nic, bo choć nie chciała, a łzy
 314     1, 7 |               oswobodzić musiał psa, bo skowyt było słychać już
 315     1, 7 |             piachy srogie a parzące, bo słońce przypiekało i gorąc
 316     1, 7 |              z cierpliwością wielką, bo do lasu było jeszcze kawał
 317     1, 7 |            odzipnął nawet rzetelnie, bo zaraz Zły, jako ten jastrząb
 318     1, 7 |            się pośmiewał z głupiego, bo przeciech wiedział, że Zły
 319     1, 7 |            ale juści, że nie śmiały, bo jakże by... Pan ci Jezus
 320     1, 7 |             się ino taki dziki pies, bo w ony czas pieski nie były
 321     1, 7 |           Ale w kościele było pusto, bo w karczmie grali, a przed
 322     1, 7 |           Nie zabijajcie go, ludzie, bo to też stworzenie boskie,
 323     1, 7 |            kija na pole nie wyjdzie, bo bez tego piekielnika przespieczności
 324     1, 7 |              boita, co?..~Odstąpili, bo mocno rzekł, a Pan Jezus
 325     1, 7 |            obcierały ukradkiem oczy, bo tak je rzewnością przejęła
 326     1, 7 |       warknęła ostro, aż przymilkli, bo bali się, że w złości wszystko
 327     1, 7 |            włosy wstawały na głowie, bo nic nie uszanowała, nawet
 328     1, 7 |        gospodyni lepiej mu pilnować, bo z trzecim chodzi i znowu
 329     1, 7 |         zwołał!.~Jakoż prawdę rzekł, bo były same gospodarskie córki
 330     1, 7 |       dziewczynami i poszedł rychło, bo jeszcze całe pół wsi zwoływać
 331     1, 7 |             Jaguś sama szła do domu, bo inne mieszkały w drugiej
 332     1, 8 |            do Jagny! Ino nie mówcie, bo mój tak przykazywał.~- Nie
 333     1, 8 |              siedzieli po chałupach, bo drogi były do cna rozmiękły,
 334     1, 8 |            zmówinami, co i nie dziw, bo Borynowie byli rodowi, starzy
 335     1, 8 |            roztrzęsały; Witka sprał, bo pod krowy słomy nie przyrzucił
 336     1, 8 |          prędzej - ale ostał w domu, bo go powstrzymywały oczy Jagustynki,
 337     1, 8 |             nich, ale niedługo pili, bo Maciej ich popędzał.~- Poczekam
 338     1, 8 |            ha!~- Ino klacz poniesie, bo ogier, widzi mi się, ma
 339     1, 8 |            się kolejno ze wszystkimi bo i chłopaki siedzieli w izbie,
 340     1, 8 |            jeno nic nam po szukaniu, bo u was widzi się nam najlepiej.~-
 341     1, 8 |         matki...~- Płone to stanie - bo bez przychowku, płone...~-
 342     1, 8 |         kapkę przepijemy, matko?~- A bo ja wiem?... Niewolić jej
 343     1, 8 |         Jagna ino uciekła do komory, bo nie wiada czemu chycił ją
 344     1, 8 |       pójdziem wszystkie do karczmy, bo mi już ano wódki zbrakło,
 345     1, 8 |             się matki kiej wyrostki, bo ich żelazną ręką za łby
 346     1, 8 |              Synowie się też popili, bo Jambroży, to wójt przepijali
 347     1, 8 |             i tak kużden śmiertelny, bo to~Śmierć nie wybiera,~Dziś
 348     1, 8 |            Jął się drapać po głowie, bo go żałość ułapiła za serce;
 349     1, 8 |          większy i ludzi przybywało, bo jaki taki, zasłyszawszy
 350     1, 8 |              Cichoj, Szymek, cichoj, bo cię spierą! - jęczał łzawo
 351     1, 8 |          widać rozebrało powietrze , bo ino uszedł parę kroków,
 352     1, 8 |            zabrała synów spod płota, bo się tam już byli ździebko
 353     1, 8 |        ściany, ale się nie doczekał, bo naraz się porwał i wyszedł
 354     1, 9 |              aż dziw i lęk ogarniał, bo szły coraz niżej i coraz
 355     1, 9 |              chałupy coraz liczniej, bo nigdy jeszcze nie widziano
 356     1, 9 |             do kościoła i wychodzić, bo dzwony wciąż jęczały głucho,
 357     1, 9 |          późno i z twarzą podrapaną, bo że był ździebko napity,
 358     1, 9 |        wyglądał przez okno na ganek, bo tam Hanka iskała chłopaka,
 359     1, 9 |              zaganiał, ale na darmo, bo nie uradził.~W stajni na
 360     1, 9 |      poszedłem na dworskie, pod las, bo tam na oziminę lubią kozy
 361     1, 9 |              mnie... nie strzeliłem, bo okrutny był, kiej wół...
 362     1, 9 |      pogładził chłopaka po głowie... bo go tak ujął za serce tym
 363     1, 9 |             Witek ostawał się nieco, bo mu markotno było, że to
 364     1, 9 |             i nie dziwota!~- Pewnie, bo skądże by dzwonienia były?~
 365     1, 9 |            dzwonienia były?~Zmilkli, bo już weszli na cmentarz i
 366     1, 9 |    gospodynie ino, cała wieś prawie, bo i młynarzowa w kapeluszu
 367     1, 9 |                ale nie dostojał tak, bo go odepchnęli w kąt, pod
 368     1, 9 |          któren przykucnął przy nim, bo ziąb go przejmował na wskroś.~-
 369     1, 9 |             z żałości i utęsknienia, bo jak żywe tak mu to wszystko
 370     1, 9 |             oczami, a Witek spał se, bo strudzona była biedota płakaniem...~
 371     1, 9 |           historie. Ludzi było dość, bo i Jambroży z Jagustynką
 372     1, 9 |           Nie straszno umierać, nie, bo - ~"Jako ci ptaszkowie,
 373     1, 9 |              jej śmierć sama...~Hej! Bo ino płakanie jest na tej
 374     1, 10|            Walek! - krzyknął głośno, bo cień jakiś zamajaczył wśród
 375     1, 10|            mruknął Antek ze złością, bo jakże, poszedł do dobrodzieja
 376     1, 10|              ksiądz.~- Może i pójdę, bo co mi tutaj robić, co? -
 377     1, 10|           wnętrze zapchane ludźmi:~- Bo się zejść miały dzisiaj
 378     1, 10|        poszedł spiesznie ku plebani, bo usłyszał turkot kół i ciche,
 379     1, 10|            ledwie się mógł poruszać, bo na duszę jęły mu się zwalać
 380     1, 10|             Uczy się to? - zauważył, bo chłopak sylabizował głośno
 381     1, 10|        panienka z młyna mu pokazują, bo mój czasu nie ma.~- Roch
 382     1, 10|              panienka więcej uczona, bo w szkołach była we Warszawie...~-
 383     1, 10|            orzydla, ale opadli wnet, bo Antek rzekł ciszej:~- Nie
 384     1, 10|            ślepie! - szepnął ciszej, bo właśnie wójt wchodził do
 385     1, 10|            wiedział, o co się kłócą, bo również jął bronić starego
 386     1, 10|         chałupie ludzi nie następuj, bo tu nie karczma! - krzyczał
 387     1, 10|         Antek już na nic nie zważał, bo obu zwymyślał jak psów,
 388     1, 10|           nie miał Wójt mnie zeźlił, bo co się będzie ujmował, nie
 389     1, 10|          wara!~- To samo mu rzekłem, bo chciał bieżyć za tobą...~-
 390     1, 10|         niechęcią.~- Spłaci się ich! Bo to Grzela mało wybrał? Ady
 391     1, 10|          przechylić... no, zgoda?... Bo czas mi już iść...~- Zgoda!
 392     1, 10|              bełkotał przestraszony, bo Antek puścił kosę i szedł
 393     1, 10|        Rozsrażał się coraz bardziej, bo go wściekłość porywała,
 394     1, 10|            kaszkiet i zapiął kapotę, bo wietrzno było i ziąb przejmujący
 395     1, 10|           ojcową, i wnet się cofnął, bo tam siedziało ze dwadzieścioro
 396     1, 10|            Weronka psy nawet głodzi, bo tu nieraz do mnie podjeść
 397     1, 10|              przychodzą! - zawołała, bo i przy tym gniewała się
 398     1, 10|             i prawie nie widywały.~- Bo się u nich nie przelewa,
 399     1, 10|              haruje jak ten wół... a bo to dużo mi trza?... Żeby
 400     1, 10|                 Zabrała mi pierzynę, bo powiada, że dzieci nie mają
 401     1, 10|              ale niedługo to trwało, bo wpadła Jagustynka i jakby
 402     1, 10|         przyjdzie... laczego nie?... Bo to młoducha nie urodna,
 403     1, 10|            to młoducha nie urodna, a bo to jadła dobrego i napitku
 404     1, 10|       jeszcze nie było! Wiem dobrze, bo z Jewką od młynarzów kucharować
 405     1, 10|          robią... - przerwała nagle, bo nikt nie mówił i nie pytał,
 406     1, 10|            ustawiała ławki i stołki, bo dzieci się już porozchodziły,
 407     1, 10|         Hanka i zmilkła zastrachana, bo Antek spojrzał na nią groźnie.
 408     1, 10|              Jezus! Aż się zatoczył, bo z nagła ujrzał tuż przed
 409     1, 10|             niczemu się przeciwić! A bo to raz przychodziły mu szalone
 410     1, 10|              aby się z nią zobaczyć, bo to jedną noc na deszczu
 411     1, 10|             na śmierć zakatrupię !~A bo to raz chciało mu się ojcu
 412     1, 10|           możecie się z Jagną żenić, bo ona moja! Ale strach podnosił
 413     1, 10|             Aż bał się myśleć o tym, bo mu serce zamierało ze zgrozy
 414     1, 10|              na niego i opadły wnet, bo przystanął na środku, obejrzał
 415     1, 10|      chrząkała i przyciszała dzieci, bo się brały do baraszkowania,
 416     1, 10|             poglądała po wszystkich, bo nic wymiarkować nie mogła . ~-
 417     1, 10|            wam wzbronią! - krzyknął, bo już nie mógł ścierpieć i
 418     1, 10|        Zamknij ty gębę, pókim dobry, bo pożałujesz! - krzyczał przyskakując
 419     1, 10|                 Nie pójdziem szukać, bo tu jest nasze! Nasze po
 420     1, 10|         cicha i pohuśtywała dziecko, bo skamleć poczęło.~- My nie
 421     1, 10|                 A wy się miarkujcie, bo to nie dziewka wasza, żebyście
 422     1, 10|           czemu pyskuje!~- Ma prawo, bo się o swoje upomina! - wrzeszczał
 423     1, 10|              krzyk i zamęt, i płacz, bo obie kobiety płakały i wołały
 424     1, 10|          rozeznać się nie rozeznali, bo wszyscy razem krzyczeli,
 425     1, 10|          cały!...~- Wara ci od niej, bo ci ten pysk o ścianę rozbiję,
 426     1, 10|            przyniesła, nie skończył, bo stary, rozwścieklony już
 427     1, 10|             umęczenia i upływu krwi, bo twarz miał porozcinaną o
 428     1, 10|           Ale uspokoić się nie mógł, bo mu cięgiem wracało przypomnienie
 429     1, 10|           dodał i wyniósł się zaraz, bo księżyc świecił, a on się
 430     1, 10|           widzą! Słyszysz! - ryknął, bo Antek podniósł się, ale
 431     1, 10|           Stary nie spostrzegł tego, bo przypilnowywał, by się Antkowie
 432     1, 10|         smagał konia, podpierał wóz, bo kopiasto był nałożony, i
 433     1, 11|              Śpisz to, Jaguś?...~- A bo to mogę. Ocknęłam na rozświcie
 434     1, 11|           wczorajszych rozplecinach, bo dzień już był duży, świt
 435     1, 11|     poprowadzi go, gdzie ino zechce, bo stary świata Bożego poza
 436     1, 11|            długo o czymś rozmyślała, bo w końcu rzekła:~- A przywtórzę
 437     1, 11|             palec sama jedna!...~- A bo to chłopaki idą w świat?
 438     1, 11|                 Z Antkami najgorzej, bo się pogodzić nie chcą...
 439     1, 11|                 nie przystali...~- A bo Maciej jest jak ten zły
 440     1, 11|                zapytała groźnie.~- A bo wszystkie na niego! Ja nie
 441     1, 11|          Jagna już nie zdążyła rzec, bo łzy ciurkiem polały się
 442     1, 11|              Ale na pogodę nie szło, bo wrony tłukły się koło domów
 443     1, 11|              a widniał już z daleka, bo i umajony był jak na Świątki.
 444     1, 11|          wzdłuż ścian, pod obrazami, bo już gdzie indziej miejsca
 445     1, 11|              wierzyć, nie chciała... bo aż się jej na płacz zbierało!...
 446     1, 11|           obcinają!~- Pewnie, juści, bo im tak trzeba do rozpusty,
 447     1, 11|         przekpinami i naśmieszliwie, bo w końcu rzekła:~- Ostaw
 448     1, 11|                   nie mówiła więcej, bo Witek ją wołał, gdyż od
 449     1, 11|            przeniesła się do Boryny, bo Józia poradzić sobie nie
 450     1, 11|           chory.~- Chodźcie prędzej, bo Kuba was pilno potrzebuje-
 451     1, 11|            się czynił coraz większy, bo wciąż wpadały kumy różne,
 452     1, 11|          często naganiała chłopaków, bo się ociągali, a co któren
 453     1, 11|           wyrywał na wieś, do wójta, bo już tam byli muzykanci i
 454     1, 11|              Muzyka grała polskiego, bo zaś ciągnęli od domu do
 455     1, 11|            prosto do Jagny powiedli, bo czas było do kościoła.~Szedł
 456     1, 11|             a najczęściej z kowalem, bo mu się wciąż na oczy nawijał.~
 457     1, 11|        zawartej i pilnie strzeżonej, bo parobcy drzwi pchali, to
 458     1, 11|             i na wszystko oko miała, bo narodu się zwaliło, że i
 459     1, 11|             najrzewliwiej zawodziła, bo się jej matula nieboszczka
 460     1, 11|          należytym i ruszyli pieszo, bo do kościoła było ze staje.~
 461     1, 11|              bokach drogi rozglądał, bo mu się zdało, że Antka w
 462     1, 11|           się kołysał a pośpiewywał, bo druhny raz w raz zawodziły
 463     1, 11|              i ruszyli przed ołtarz, bo i ksiądz już z zakrystii
 464     1, 11|               Prędko się odbył ślub, bo ksiądz się do chorego spieszył.
 465     1, 11|            do upodoby, a rozgłośnie, bo drużbowie z druhenkami zawodzili,
 466     1, 11|              zmieniając taneczników, bo choć raz wokoło z każdym
 467     1, 11|           szykował się na to Boryna, bo skoczył kieby ryś do niej,
 468     1, 11|        niejedni wstrzymać nie mogli, bo same nogi niesły, więc ino
 469     1, 11|           Wnet się pobratali gorąco, bo muzyka zaraz zmilkła i zaczął
 470     1, 11|         podnosiła się coraz większa, bo każden swoje głośno powiadał,
 471     1, 11|         donosili - gęsto przepijali, bo się już brać poczynali w
 472     1, 11|          cisnęli, aż Ewka wyganiała, bo szykowali pilnie do wieczerzy,
 473     1, 11|         śmiechów, wrzasków i biegań, bo niejedni po sadzie się uganiali
 474     1, 11|        krótko i bez wielkiej ochoty, bo się za wieczerzą oglądali.~
 475     1, 11|            ale nie wywiódł do końca, bo Szymon na cały stół wykrzykiwał,
 476     1, 11|             te rozmowy i odgrażania, bo się z Żydami był ugodził
 477     1, 11|              z miejsc się podnieśli, bo już zaczęli szykować do
 478     1, 11|     postanowić... ale nie skończyli, bo wszedł Jambroży i prosto
 479     1, 11|         dogonić...nie zdążył jednak, bo już starsze kobiety zaśpiewały
 480     1, 11|              kowal powtarzał za nim, bo pono na łacinie się rozumiał,
 481     1, 11|           wolno, w milczeniu prawie, bo mało kto rzucił jakie słowo,
 482     1, 11|              sperki się dobiera.~- A bo też spaśna, kiej ta lepa!~
 483     1, 11|            przechylił się za Boryną, bo tuż przy nim siedział, i
 484     1, 11|      łakomymi oczami po niej wodził, bo mu się strasznie udała.~
 485     1, 11|              i zły przykład dawać.~- Bo - prawił - Pan Jezus nam
 486     1, 11|              stoi w Piśmie Świętym - bo niepomiarkowanie w piciu,
 487     1, 11|                bełkotał niewyraźnie, bo nie po jednym już był ni
 488     1, 11|         leciały nieprzychylne głosy, bo nie lubiano go we wsi.~-
 489     1, 11|        poważnie Jambroży, ale cicho, bo już pijany był, a że w końcu
 490     1, 11|             Opłaciło się niezgorzej, bo to nie zapisał sześciu morgów!~-
 491     1, 11|          chłopakami najbardziej.~- A bo to nie grzech! Parobki pod
 492     1, 11|              poszli na drugą stronę, bo wieczerza się skończyła.~
 493     1, 11|            Mało kto zważał, co pije, bo już się ze łbów kurzyło
 494     1, 11|         zboże ni przeoranie granicy, bo to już sądy wiedzą i świadkowie
 495     1, 11|              boska, nie przeciw się, bo i cóż, chudziaku, poredzisz
 496     1, 11|             wypsnąć, nie twoja moc - bo wszystko jest w boskim ręku...~-
 497     1, 11|             że go niewiela słuchali, bo kużden mówił i swojego chciał
 498     1, 11|           trykał - co i nie dziwota, bo wieczerza była rzęsisto
 499     1, 11|              ziemię.~Późno już było, bo pierwsze kury odzywały się
 500     1, 11|           hurmą się sypnęli do izby, bo skrzypki tak niewoliły do