Tom, Rozdzial

 501     3, 27|              rada nierada pogłaskała go po łbie.~- Drugi człowiek
 502     3, 27|          Żarło ją to, ale wypatrywać go przeciech nie poszła.~Aż
 503     3, 27|          ozwierać, by wlać wody, tak go ścisnęło z utrudzenia.~A
 504     3, 27|            kowal tam wniesie i nikto go już nie wygoni!...~Zmiarkowała
 505     3, 27|            weń pazury, to i niełacno go oderwać, i prawo za sobą
 506     3, 27|         wstępu, srodze zgniewany, iż go uprzedziła!~Pytać się to
 507     3, 27|              zaś tak samo leżał, jak go była ostawiła wieczorem:
 508     3, 27|             trzy niedziele, od kiela go z lasu przywieźli. Czasem
 509     3, 27|             z miasta doktora, któren go obejrzał, na papierku cosik
 510     3, 27|           już nie wyliże, i ostawili go w spokojności. Wiadomo jest,
 511     3, 27|            długie czekanie, boć trza go było pilnować i jaką taką
 512     3, 27|            wracała...~Józka zaś tyle go jeno doglądała, co przy
 513     3, 27|           teraz mi potrzebne i nikaj go naleźć nie mogę. Myślę,
 514     3, 27|                   Szukajcie sami, ja go wama nie wyślipiam.~Odstąpił
 515     3, 27|            jej obmierzły, bojała się go i nienawidziła całą mocą
 516     3, 27|         miarkowała, co straci, skoro go nie stanie; przy nim gospodynią
 517     3, 27|             jako pod sam koniec, nim go wzięli, wielce ku niemu
 518     3, 27|       przemieniło naprzeciw, bo kiej go brali w kajdany, wydał się
 519     3, 27|          obojętnym, że nie potrafiła go żałować, a nawet ze skrytą
 520     3, 27|          niej, że nawet nie umiałaby go sobie teraz przypomnieć,
 521     3, 27|        kujnął cię w czoło? - spytała go po cichu.~- Juści, że nie
 522     3, 27|            plebanii spali... i jużem go brał... a choć me kujnął...
 523     3, 27|         kujnął... byłbym spencerkiem go okręcił i wyniósł... kiej
 524     3, 27|          odbierę mu, bo mój.~- A kaj go schowasz, by ci nie odebrali?~-
 525     3, 27|            kiej przepomną, sprowadzę go do chałupy i powiem, com
 526     3, 27|           święconego zażyć.~- Głodzą go tam chudziaka, głodzą! -
 527     3, 27|             nic, jak było... Puszczą go to rychło? - zapytała z
 528     3, 27|          wieprzka oglądać.~Wypuściły go na podwórze, ale że świńtuch
 529     3, 27|           dobrze na ten raz, trza by go jutro sprawić. Wołałaś Jagustynki?~-
 530     3, 27|             nim, ale stary odepchnął go dość silnie i zawołał zupełnie
 531     3, 27|             grosza... schowaj, by ci go nie wydarli...~- Gdzie?~
 532     3, 27|       gospodarki sprzedaj, a nie daj go... nie daj... twoje...~Nie
 533     3, 27|             zajadle w sad...~- Huzia go, Łapa!... Weź go, Burek!...
 534     3, 27|               Huzia go, Łapa!... Weź go, Burek!... Huzia!...~Ale
 535     3, 28|             się zjawi, bo Rocho mają go zastąpić.~- Zdążę jeszczech,
 536     3, 28|           chałupie nie stoi, a skoro go brakło, to widno dopiero,
 537     3, 28|         czego mi potrza ! - zgromiła go wyniośle, nie wdając się
 538     3, 28|             skiełczał i radzi byście go też w gorzałce pomoczyć,
 539     3, 28|                 Pódzi, Łapa! widzisz go, juchy mu się chce, post
 540     3, 28|         wniesę koryto, przecież trza go uwiesić do rozbierania. .~-
 541     3, 28|    Zaśpiewalim mu, przewieźlim, czas go już gorzałką skropić! -
 542     3, 28|         jednym węzełkiem, a teraz by go i we cztery dworskie wozy
 543     3, 28|         trzydzieści rubli...~Oglądał go pilnie.~- A słoninę to ma
 544     3, 28|          Antek przez Rocha przykazał go zarznąć.~- Cóż tu Antek
 545     3, 28|              wieprzak czy co?- złość go znów ponosiła.~- Ojcowy,
 546     3, 28|       Smakuje mu gospodarka, powloką go w kajdanach na Sybir i tam
 547     3, 28|            małe ptaszki, zarzynajcie go sobie i zjedzcie, wasza
 548     3, 28|             Wam by wyśpiewał, byście go ino mądrze za język pociągnęli.~-
 549     3, 28|          nieraz i kaj jeno mogła, co go może za kara spotkać, miarkując
 550     3, 28|         zakatrupił, to juści pokarać go muszą, jakże...~Mówili co
 551     3, 28|         siadła przy chorym oganiając go niby od much, których nie
 552     3, 28|       wyniośle Dominikowa obrzucając go srogimi oczyma.~- Przeciwić
 553     3, 28|          zajrzała do sieni, nie było go; zajrzała na swoją stronę,
 554     3, 28|              Hanka, stul pysk, bo ci go przymknę! - zaryczał złowrogo.~-
 555     3, 28|           nie odszedł, że pocałowała go w rękę przepraszając z całego
 556     3, 29|         poruszył się z nagła, doszły go bowiem z wichurą jakieś
 557     3, 29|              w lesie... - objaśniała go Płoszkowa.~- Jakiś większy
 558     3, 29|             pamięta o tym, że chłopy go wybrały, to i one mogą z
 559     3, 29|            do stajni zawracał, prały go też wciąż na spółkę i klęły
 560     3, 29|             dobrością nieboraków, że go już nawet więcej uważali
 561     3, 29|              młynie pono, w chałupie go nie ma! - Jagustynka zjawiła
 562     3, 29|            tego pleciucha.~Dopędziła go wnet i drepcąc pobok, zaszeptała
 563     3, 29|               Bóg zapłać!~Pocałowała go w rękę roztrzęsionymi wargami.~-
 564     3, 29|      zgoniony a bezpański, rad, kiej go poczciwa ręka pogłaszcze... -
 565     3, 29|               a dobrej myśli? a kiej go puszczą?.. - przycierała,
 566     3, 29|           rzucać się zajadle, a kiej go odegnali, w progu usiadł
 567     3, 29|        piesek... - jąkał Bylica idąc go przyciszać.~A ksiądz pochwalił
 568     3, 29|              A kaj to ociec?~Chciała go zabrać do siebie.~Stary
 569     3, 29|            tutaj, to i zamrę.~Co się go naprosiła, co mu się naprzekładała,
 570     3, 29|                 Kruczek! - napominał go stary pomagając brać na
 571     3, 29|              też płaciłam.~Rozwinęła go na izbie, że zabłysnął i
 572     3, 29|       łatwiej u nich o grosz.~Wzięła go raz jeszcze oglądać, a do
 573     3, 29|         Późno, gazu szkoda, za darmo go nie dają! - warknęła w sieni.~-
 574     3, 29|            pomyślały o starym, umyła go w ciepłej wodzie, przyczesała
 575     3, 29|             i kropidło.~Hanka wyszła go przyjmować aż na drogę.~
 576     3, 30|              dobrodziejem i pod ręce go wiedli na procesjach, klęczały
 577     3, 30|       Pańskiej powiadał i o tym, jak go to paskudne Żydowiny ukrzyżowały,
 578     3, 30|             każden człowiek krzyżuje Go w sobie, nie pomnąc na Jego
 579     3, 30|            męża toboł święconego, co go ledwie uniesła, odziewać
 580     3, 30|       pozwalają, to po śmierci radzi go w gorzałce moczą! - prześmiewała
 581     3, 30|            Po matuli, nie poznajecie go to, co? A i korale wszystkie
 582     3, 30|              się panisko, że ledwiem go poznał! - ozwał się Bylica.~-
 583     3, 30|              się Bylica.~- Znaliście go? - ściszył głos oglądając
 584     3, 30|         pożycza i kaj ino może. Żydy go przyduszają o swoje, co
 585     3, 30|          zacięła się jakoś i zbywszy go bele czym, dzieci zwołała
 586     3, 30|         przyleciał za Nastusią, choć go ta już całkiem odpędzała
 587     3, 30|         śmiała się Nastuś pociągając go ździebko za portki, bo miał
 588     3, 30|        ścianę, nie mogąc powstać, bo go wciąż popychały.~- Dajta
 589     3, 30|        zawiązawszy mu oczy, ustawiły go wprost ganku rozbiegając
 590     3, 30|          rucha, choć z drewna. Pokaż go dzieuchom!... dopiero to
 591     3, 30|             końca, poleciał.~Złapała go Józka w podwórzu przed chlewem,
 592     3, 30|         powiedzieć! Kapotą Pietrkową go przydusiłem, by me nie kujnął,
 593     3, 30|              parę niedziel przywiedę go do chałupy, obaczysz, jak
 594     3, 30|             na ganku będzie, a nikto go przeciech nie rozpozna.
 595     3, 30|        daruję, i odebrałem... Po tom go pewnie łaskawił, żeby drugie
 596     3, 30|           któren już żydy woził, tak go śpik morzył.~- Idźcie do
 597     3, 30|        cięgiem, ją zagadując, ale że go zbywała bele czym, jął rozpytywać
 598     3, 30|        sprzedawać wzbronili, a kupce go teraz po sądach włóczą.
 599     3, 30|            jął prosić gospodyni, aby go puściła z kogutkiem.~- A
 600     3, 30|  skowyczącego.~- Juści, że złodzieje go tam wrzucili, ale to dziwne,
 601     3, 30|       przecież zabić człowieka niźli go urodzić. Znałem go, że krętacz,
 602     3, 30|             niźli go urodzić. Znałem go, że krętacz, ale o taką
 603     3, 30|           stać na najgorsze, znam ja go dobrze...~Wójt nadszedł
 604     3, 30|              ku nam zmierza - trącił go sołtys.~- Spłoszyli się,
 605     3, 30|             i do dom szli.~Nikto się go nie ulęknął, jeno że czas
 606     3, 30|        oglądać swojego pieska, cucić go a przemawiać do niego cichuśko.~
 607     3, 30|            garnki z komina.~-Widzisz go, pokrakę, wypróżnował się,
 608     3, 30|          ozór przychodzą! - zgromiła go Jagustynka.~- Jak taka się
 609     3, 30|          opatrywać Hankę, i wygonili go z izby.~Obiad też zaraz
 610     3, 30|              boćka nie zagada, snadź go jednak wśród drugich nie
 611     3, 30|             pierwszy, do roboty jeno go trza kijem napędzać!~- Moiście,
 612     3, 30|          tylim gospodarstwie!~- Żeby go wama tylko nie odmówiła
 613     3, 30|          ciszej a rzewliwiej, że zaś go noc całkiem okryła, to się
 614     3, 31|       parobek: krzyczał, że nie trza go była szczypać przy chrzcie,
 615     3, 31|               usta i czoło i dopiero go Hance przystawiła do piersi.
 616     3, 31|              wam się zdarzył, dobrze go przedacie - mówił rozpinając
 617     3, 31|      przychowku.~- Mój Jezu! kiej on go obaczy? kiej?~- Niezadługo,
 618     3, 31|            ci od gospodarzy! Widzisz go, łachmytek jeden, pisarek
 619     3, 31|          Wójt z sołtysem rzucili się go przyciszać, bo srożył się
 620     3, 31|          pola, jeno co na krótko, bo go wnet słońce do cna zeżarło -
 621     3, 31|           król, mocarz taki, a psami go szczują- szepnął Witek.~-
 622     3, 31|               nie szczekał?...~- Zły go opętał, przeciek dobrodziej
 623     3, 31|            po wójta też posłali, ale go w domu nie było, zjawił
 624     3, 31|       mamrotać i ludzi rozganiał, aż go sołtys musiał usunąć z oczu.~
 625     3, 31|            dziesiąty rok szło, samam go od źrebięcia wychowała,
 626     3, 31|          wspominały kasztana chwaląc go niemało.~- Piękny był koń,
 627     3, 31|              wszystek naród i wiązać go miłością w jeden pęk nieprzełamany...~
 628     3, 32|        wszystkim znany; pies, któren go wiódł na sznurku, zaszczekał
 629     3, 32|           sporo narodu...~Dziewczyny go obstąpiły i nuże rozpowiadać
 630     3, 32|            się z miejsca, ostawiając go przed młynem.~- Dzieuchy!~
 631     3, 32|             Matka, daj no papier; co go to stójka przyniósł... za
 632     3, 32|             za obrazem leży.~Obracał go w garściach, aż trzepnąwszy
 633     3, 32|              tym czytał! - poprawiła go Jagustynka.~- Wszystkie,
 634     3, 32|    przyklęknąwszy przed kołyską jęła go karmić.~- Józia, niech Pietrek
 635     3, 32|           weń ziemniak, przygarniały go ziemią, okopując zarazem
 636     3, 32|            jaże z kwikiem pognał, że go to i Łapa jeszcze po swojemu
 637     3, 32|              przyśpiewywała huśtając go i chodząc po izbie.~- A
 638     3, 32|             beczki na saniach, chcąc go napędzić z wyższego brzegu
 639     3, 32|              tak się zabawiali, jaże go w końcu i zmanili podtykając
 640     3, 32|           nie zaplątał orczykami, że go dopadły z bliska i dalejże
 641     3, 32|        rozpędziła wisusów i wywiedła go na drogę, ale że koń wystraszony
 642     3, 32|            się za drzewami, powiedła go na plebanię.~Dróżką między
 643     3, 32|            księżym ogrodem a Kłębami go poprowadziła, gdy właśnie
 644     3, 32|         Konia przywiedłam, bo dzieci go płoszyły... - zaczęła nieśmiało.~-
 645     3, 32|             krzyknij na Walka, niech go odbierze! Te, ryfo jedna,
 646     3, 32|              żal cichy.~- Na księdza go odwożę, moja Borynowo! -
 647     3, 32|               może jeszcze do Lipiec go dadzą!...~Obejrzała się;
 648     3, 32|         jeszcze wczoraj upewniał, że go z drugimi z kreminału nie
 649     3, 32|             tam pozostanie:~- A może go i puszczą! - Przywtórzyła
 650     3, 32|           rozsrożyła się nagle i aby go stracić z oczu, na ganek
 651     3, 32|              wśród drzewin.~- A może go i obaczę! - dumała wystawiając
 652     3, 32|            za to płacić nie każą, ni go strażnik do kreminału nie
 653     3, 32|           pszczelnym rojem.~Otoczyli go kręgiem świateł rozchwianych,
 654     3, 32|             jeno nie puścili... może go już nigdy nie zobaczy...~
 655     3, 32|         jakby jej nie dojrzał... Nim go dosięgła, już matka wisiała
 656     3, 32|          burak, rozbeczana, trzymała go za rękę, nie strzegąc się
 657     3, 32|              niby wicher i odrzuciła go precz kiej ten wiecheć,
 658     3, 33|          Gulbas musiał, sprocesowała go bowiem Balcerkowa za piętnaście
 659     3, 33|             na kasztanka i przedawać go pojechał.~Wozy się z wolna
 660     3, 33|             na śniadanie. Nie śmiała go juści zaczepić, więc jeno
 661     3, 33|           pod przełazem, rozpostarła go na kolanach i znowu z niemałym
 662     3, 33| niezrozumiałe litery listu.~- A może go już puszczają?...~Trwoga
 663     3, 33|               co cięgiem przekładała go zza gorsu do rąk i aż w
 664     3, 33|       krzywdy nie przepuści, jeszcze go zabije! Jezus, ratuj, Jezus!
 665     3, 33|        przeciek nie przyrósł, wypędź go, póki czas. Nie bój się,
 666     3, 33|            Groził mi będzie, widzisz go, sameś może płótno wzion
 667     3, 33|       porozrywanej koszuli. Niewiela go już bolało, ale co trocha
 668     3, 33|     wtórowała lamentliwie:~- Kłonicą go prał! Cichoj, chudziaku!
 669     3, 33|            zapłaci! Na śmierć chciał go zabić, widzieli ludzie,
 670     3, 33|              widzieli ludzie, ledwie go obronili, to zaświarczą
 671     3, 33|              miał grontu i grosz się go nie utrzymał, iż szczodry
 672     3, 33|          choćby całego cielaka, bych go jeno na zięcia przysposobić,
 673     3, 33|              niejedna dziewczyna już go przypuszczała do podufałości
 674     3, 33|             z taką mocą, że dreszcze go przeszły. Obejrzał się dokoła
 675     3, 33|      zapomniał języka w gębie.~Wstyd go przejął, poczerwieniał kiej
 676     3, 33|          ozewrzeć nie poredziła. Toć go sponiewierała kiej psa!
 677     3, 33|        dostać do miodu... - Cięgotki go wzięły, zwolnił kroku przed
 678     3, 33|      przeciek chłopa! I ksiądz gotów go jeszcze wypomnieć z ambony!
 679     3, 33|            podniesie!~Niecierpliwiło go to patrzenie i w sroższy
 680     3, 33|           się coraz barzej. Gniewały go jej kochające, lękliwe oczy,
 681     3, 33|              butach, co?...~Zgromiła go Kłębowa, iż zbereżeństwa
 682     3, 33|                  Gromadzki chleb tak go roznosi, to i bryka.~- Głównie,
 683     3, 33|             się nad wszystkie, a oni go dziw po nogach nie całują!~-
 684     3, 33|            nogach nie całują!~- Sami go wybralim nad sobą, to i
 685     3, 33|             to i uważać musim.~- Kto go wsadził, ten i zesadzić
 686     3, 33|             wama ukradną.~Napraszała go jeszcze cichuśko, ale jeno
 687     3, 33|         dzieci jęły chrapać, zaczęła go cicho namawiać:~- Miejsce
 688     3, 33|               ozwał się Kłąb za rękę go biorąc.~Jakby nic nie wiedział,
 689     3, 33|           poddajał kryjomo i mlekiem go poił. Chory bowiem przejmował
 690     3, 33|              Chory bowiem przejmował go dziwnie frasobliwą troską,
 691     3, 33|              się opowiedziała. Znali go jak zły szeląg, ale wójtem
 692     3, 33|       pierzta na odlew.~Powstrzymali go, bo i Niemcy, jakby poczuwszy
 693     3, 33|               Hale, drogi grosz, jak go braknie!~- Miemcy se użyją,
 694     3, 33|        Wysłuchali cierpliwie, w ręce go ucałowali, a za nogi, jak
 695     3, 33|         Antkowa sprawa odbędzie i co go czeka. A on tam chudziaczek
 696     3, 33|              źle! z pewnością ciężko go zasądzą, może na dziesięć
 697     3, 33|            do niego.~- Dać wykup, to go puszczą jeszcze przed sprawą,
 698     3, 33|               zaś wtedy i za tysiące go nie puszczą, a jeszcze w
 699     3, 33|    strachliwie.~- Głupiś! - skarciła go, spać wypędzając.~- Kiej
 700     3, 34|         chciał się wyżalić, odwodząc go na stronę i supląc przed
 701     3, 34|         zbywająco.~Na prześcigi jęli go zapraszać do swoich chałup. ~-
 702     3, 34|             Juści, co Hanka przyjęła go radośnie i z całego serca
 703     3, 34|           jeno westchnął, przeżegnał go i odszedł.~- Prawda, co
 704     3, 34|            po oddaniu listu dziedzic go kazał zawołać na pokoje,
 705     3, 34|               bo po prawdzie wszyscy go mieli za dziadaka i za głupawego,
 706     3, 34|      Wstępowałem do miasta.~- Toście go może widzieli?~- Nie było
 707     3, 34|              do niego. Bóg wie, kiej go obaczę.~- Może i prędzej,
 708     3, 34|          jutro Boże Ciało. Gdzież to go stawiacie?~- Gdzie i co
 709     3, 34|       pędzący na koniu. Wstrzymywały go nieco wozy ze Stachowym
 710     3, 34|         zaglądając do wasąga.~- Śpik go zmorzył i tyla! - śmignął
 711     3, 34|           ona mu korale zwoziła? ona go do karczmy ciągała? ona
 712     3, 34|       mruczał znowu Sikora.~- Zwalić go z urzędu, to jedyna rada,
 713     3, 34|          nową kwaterkę. - Posadzilim go na wójtostwie, to mocnim
 714     3, 34|       przyjdzie z procesją i jeszcze go obaczy i pozna - przestrzegała
 715     3, 34|        Dominikowej z Nastusią. Darmo go młodszy, Jędrzych, odwodził,
 716     3, 34|              zawdy tam wzejdzie, kaj go nie posiali! - buchnął Mateusz. -
 717     3, 34|              jeno widzi mi się, trza go innym końcem stawiać do
 718     3, 34|        całowali po brodzie, usadzili go między sobą i wszystko znowu
 719     3, 34|           rozpowiedzieli, radząc się go we wszystkim. Nawet Grzela
 720     3, 34|         przystał znowu do nich, bych go nie posądzili o co złego.~
 721     3, 34|            któregoś za orzydle i jął go płaczliwie molestować:~-
 722     3, 35|            dalej. Całe dwa dni pełno go było na wsi, w chałupach,
 723     3, 35|          cosik uradzali: Snadź Rocho go przekonał, gdyż o zmierzchu,
 724     3, 35|           pojadę do dziedzica i będę go namawiał.~I tyle dokazał,
 725     3, 35|             jak żyją wszyćkie... Zły go postawił na drodze i matkę
 726     3, 35|           zaś potem trzeba mówić, co go puścili przez zastawu: kowal
 727     3, 35|              matczyne słowa śmignęły go kiej biczem; że zakipiał,
 728     3, 35|       wrzaskiem do obrony, próbowała go tylko zrazu odciągnąć, ale
 729     3, 35|             uskoczył, matka dopadała go znowu kiej ta suka rozjuszona
 730     3, 35|     wytrzeszczonymi ślepiami, strach go ułapił za gardziel, trząsł
 731     3, 35|         przyleciał wkrótce i ciągnąc go za rękę rzekł:~- Chodź do
 732     3, 35|      poredził wyrzucić ze siebie, co go dusiło, pohamował się jeszcze,
 733     3, 35|            prosił gwałtownie.~- Abom go to przyciągała? abo go to
 734     3, 35|          Abom go to przyciągała? abo go to trzymam! - krzyknęła
 735     3, 35|     pomiarkowali, o kim gada.~- Ktoś go musiał na nią podmówić -
 736     3, 35|           niezadługo, wróci! Ale kto go ta posłucha? - oczy jej
 737     3, 35|             kij.~- Do powiatu wezwał go naczelnik; pisarz mówił,
 738     3, 35|              rozdaje ludziom... Trza go ostrzec, by się miał na
 739     3, 35|                 Ze strachu to byście go i wydali... co? - szepnął
 740     3, 36|       wełniak.~- Za trzy dni dopiero go puszczą, ale powróci już
 741     3, 36|            sadzie leżą, nie wnosilim go na noc, bo w izbie strasznie
 742     3, 36|        Wiecie! - zaszeptała targając go za rękę - Antek za trzy
 743     3, 36|          trzy dni powróci. Odstawili go do guberni, Rocho pojechał
 744     3, 36|              polu? - powtarzał, kiej go znowu ułożyli na pierzynie. ~-
 745     3, 36|            już mu przychodzi, kazała go przenieść do chałupy i przed
 746     3, 36|         wkrótce z Panem Jezusem, ale go jeno świętymi olejami namaścił.~-
 747     3, 36|   nieodstępnie, a Jagustynka chciała go okadzać.~- Dajcie spokój,
 748     3, 36|              coraz barzej zapada, to go już pilnowali, a głównie
 749     3, 36|       dymiącą nad kominem.~- Dzisiaj go puścili, Rocho czeka na
 750     3, 36|        jakimś majakiem, lecz nim się go uczepił, już mu się rozłaził
 751     3, 36|             ciężko się głowił, jakie go to pilne roboty czekają?...~
 752     3, 36|              mu do piersi, pogładził go po dawnemu, rozglądając
 753     3, 36|             nowe wspominki popychały go znów gdzieś naprzód; motał
 754     3, 36|     postawiony teraz na nowo.~Chciał go zrazu wyminąć, lecz nagle
 755     3, 36|              z płota kołek i ująwszy go oburącz kiej widły i z nasrożoną
 756     3, 36|              nad głową. Mgły owijały go w mokrą przędzę, a głosy
 757     3, 36|         rozkołysane zboża, opasywały go zagony, cały świat się podnosił
 758     3, 36|            walił na niego, że strach go porwał, chciał krzyczeć,
 759     3, 36|            chwyciła za nogi, plątały go zboża, przytrzymywały bruzdy,
 760     4, 37|          gorącym pacierzu.~Zniesiono go do chałupy, probując jeszcze
 761     4, 37|             przejmująca lutość, jaże go płachtą przykryli.~Że zaś
 762     4, 37|               Juści, co nie do ślubu go rychtujem, a jeno do trumny.~
 763     4, 37|          jeszczech nie pomarli, żeby go kto pilnował - jęknęła Magda
 764     4, 37|      namawiał kowal, jakby chcąc się go pozbyć.~- Ochfiarowałem
 765     4, 37|              poszczuł psem, ale Łapa go nie posłuchał, trzymał się
 766     4, 37|      dziedzicem?~- A juści, przeciek go znam! Arbate se piją i placek
 767     4, 37|               srokaty byk, że ledwie go parob utrzymał na łańcuchu.~-
 768     4, 37|          krzepić miłosiernie, a kiej go zagadnęły o pogrzeb i koszty;
 769     4, 37|             po swojemu.~Za nogi jeno go obłapiły, nie śmiejąc się
 770     4, 37|        grosza mniej! Walek, puszczaj go... ostrożnie ino, bo krowa
 771     4, 37|        widział. Walek, a przeprowadź go, niech się przechłodzi,
 772     4, 37|              pykając fajeczkę godził go do rznięcia drzewa na Stachową
 773     4, 37|        gnatów nie żałował. Widziałem go przy robocie. A zmarnował
 774     4, 37|              słowa wspominek podjęła go za nogi.~- Dajcie spokój!
 775     4, 37|              się nad świat, ogarnęło go władnym, żywiącym okiem
 776     4, 37|         przed całym światem; widzisz go, sam gotów do złego, to
 777     4, 37|              nowe świece i przykryli go prześcieradłem. Jagata mamrotała
 778     4, 37|           myślała strapiona. - Mieli go puścić w sobotę, a tu już
 779     4, 37|             wodą święconą i powieźli go, z cicha przyśpiewując,
 780     4, 37|        kamień w morze, głębokie, już go nikto nie wyłowi, a ziemia
 781     4, 37|          przyśpiewuje, a nie wie, że go wnet zdradna ręka przydusi
 782     4, 37|           dróżkę ku smętarzowi, kiej go dopędził dziedzic, wysiadł
 783     4, 37|          katolika chowacie... Znałem go bowiem od lat i zaświadczam, ,
 784     4, 37|          chudziaczek, pomarł!~Śmierć go sobie wybrała, jako wilk
 785     4, 37|        ozwarł nieco, ale nie puszcza go jeszcze i rzecze:~- A jeno
 786     4, 37|              ciężko wzdychał.~Trącił go któryś i na ucieszne powiadki
 787     4, 37|             za krzywdę naszą.~- Żydy go duszą, to chłopów o pomoc
 788     4, 38|           wszystkiej mocy.~A ten, co go to przezywali Pietrem, huczał
 789     4, 38|              Jambroż rozpowiadał, że go ochrzcili na Pawła, wydzierał
 790     4, 38|              ślepy, tłusty dziad, co go to zawdy pies prowadzał,
 791     4, 38|              lunął do kościoła i tak go napchał, jaże żebra trzeszczały,
 792     4, 38|           powiedzieli w urzędzie, co go puszczą dopiero za tydzień,
 793     4, 38|            Miemców pozbyć; juści, co go słuchali przytakując politycznie,
 794     4, 38|                mamrotał Sikora, jaże go Kłąb trącał, bych zaprzestał.~
 795     4, 38|             sielnie kwestował; znali go bowiem i nijako było się
 796     4, 38|             jej jako ten świątek, co go wymalowali w bocznym ołtarzu,
 797     4, 38|       księżych szkołach.~- Proboszcz go sprowadził na odpust do
 798     4, 38|          dziewczyne roboty. Nastusia go teraz wyręczy... - dojadała
 799     4, 38|          Pietrusia... kup...~Chyciła go ostro za kołnierz i prawie
 800     4, 38|            przepadł.~Nie sposób było go szukać i naleźć w takim
 801     4, 38|              ozory i powiedzą, żeśmy go wygnały po proszonemu.~-
 802     4, 38|          ociec mieli dziadować.~- To go se sprowadź do chałupy i
 803     4, 38|           Juści, teraz miarkuję, coś go do tego sama przyniewoliła.~-
 804     4, 38|            Nieraz mi się skarżył, że go głodem morzysz i o świnie
 805     4, 38|            wam przyniesę! - spokoiła go Józka.~- Dużoście dzisiaj
 806     4, 38|              bronił ze śmiechem, aby go nie całowali po rękach.~-
 807     4, 38|               Rzekłem. Pamiętam, jak go to raz organista sprał,
 808     4, 38|         oczami po ludziach. Nie było go już nikaj, poszedł do kościoła,
 809     4, 38|            nieszpór, ale ona cięgiem go miała na oczach.~- Widzi
 810     4, 38|    przygarnęła się tkliwie obejmując go wpół.~- A za trzy niedziele,
 811     4, 38|             Mateusz.~Kowal odciągnął go na bok, cosik mu szepnął
 812     4, 38|              się wcisnął Kobus, choć go nikto nie zapraszał.~Kiedy
 813     4, 38|           kaj pod ścianą?~- Dopierom go widział przed szynkwasem! -
 814     4, 38|           wszystkim przymawiał, jaże go wyciepnęli za drzwi, ale
 815     4, 38|           gdy Hanka nadeszła i zaraz go przepędziła, bych Józce
 816     4, 38|             bój się, napisze, już ja go uproszę! - powiedziała matka
 817     4, 38|           już najdłużej matka, która go z płaczem tuliła do piersi
 818     4, 39|             tym koniem!~- Wypchajcie go słomą, przyprawcie mu nowy
 819     4, 39|       powiedźcie na jarmark, to może go kto kupi za krowę, bo na
 820     4, 39|    rozwieszony w kącie na drążku jął go ściągać.~- W sam raz zdałby
 821     4, 39|     przerywających marchew; dojrzała go już z dala, bo stojał prawie
 822     4, 39|           jak się topił we stawie co go to ledwie Kłąb wyratował?
 823     4, 39|        pyskujące przed Płoszkami tak go rozeźliły, że się już wstrzymać
 824     4, 39|              i zapłacić!~Zakrzyczała go gruba, rozczerwieniona Płoszkowa:~-
 825     4, 39|        gniewnie i poleciał.~- Dobrze go cosik ugryzło, kiej się
 826     4, 40|            nikt nie posiewa, a pełno go na świecie.~- Bo plenny!
 827     4, 40|             powrócił. Wójt obiecował go na dzisia.~- Z urzędu wie,
 828     4, 40|       zaśmiała się Jagustynka. - Sam go nie udźwignie bez tylachny
 829     4, 40|      zaniesła się radością.~Dojrzała go już z daleka, siedział z
 830     4, 40|            was przepomniałam! - jęła go witać i całować po rękach,
 831     4, 40|               Nie dziwota. Obiecałem go wam przywieść, to go sobie
 832     4, 40|       Obiecałem go wam przywieść, to go sobie macie...~- A mam!
 833     4, 40|      najmłodsze dziecko.~- Jeszczech go nie widziałeś! - wołała
 834     4, 40|              Sielny parob! - zawinął go w róg kapoty i pohuśtywał.~-
 835     4, 40|          broniąc się, bo rzuciły się go ściskać i całować.~- Ani
 836     4, 40|             poszedł za nią; powiodła go najpierwej do stajni, kaj
 837     4, 40|              przeciek to ten sam, co go jej dali ociec.~- I stoi
 838     4, 40|              co znaczyło. La śmiechu go rzuciła!~Cisnął ramionami,
 839     4, 40|              się spod oka.~- Mateusz go wyporządził. Samej słomy
 840     4, 40|             jakoś dziwnie rozbierało go nagrzane, ciche powietrze.
 841     4, 40|             sobie kuntentność, która go przepalała?~Na ziemi się
 842     4, 40|          wziąć ciężki trud i ponieść go nieulękle i niestrudzenie,
 843     4, 40|             póki Pietruś nie zastąpi go z kolei...~- Tak już być
 844     4, 40|      ociężałą głowę, gdyż nawiedziły go całą ciżbą przeróżne myśle
 845     4, 40|              już za wszystkimi, kiej go dojrzał Witek i przyleciał
 846     4, 40|        Dajcie mi Pietrusia przewieźć go ździebko na koniu - prosił.~-
 847     4, 40|            utrzyma i zleci!~- A mało go to już woziłem na źróbce!
 848     4, 40|             źróbce! Przeciek trzymał go będę, chłopak jaże piszczy
 849     4, 40|           piszczy do konia. - Zabrał go i usadził na jakiejś starej
 850     4, 40|           nowego parobka.~- Wezmę ja go w garście, a nie posłucha,
 851     4, 40|                 twoja wola... - dziw go w rękę nie pocałowała z
 852     4, 40|         uchwalać ani grosika.~Poparł go Rocho, strasząc ich a podmawiając
 853     4, 40|    przysiadając się do Rocha, któren go wzion na stronę i dając
 854     4, 40|      zgłupiały kiej barany, a nie ma go komu przywieść do rozumu!~-
 855     4, 40|         jeszcze każden z osobna brał go na stronę namawiać, przyobiecując
 856     4, 41|             tęgi ogień, przegarniała go raz po raz i leciała obtaczać
 857     4, 41|             myśląc posłuchać, a kiej go jakimś słowem barzej dojena,
 858     4, 41|           bez sito.~- Płone! widzisz go! Cóż to, mięso będę ci dawała?
 859     4, 41|        gwałtownie gardzielem, a kiej go już doganiała, bych zdzielić
 860     4, 41|               mruknął Antek śmigając go po kulasach, że zadarł ogona
 861     4, 41|               ten śmieć jeno, co się go trepem następuje, ani wiedząc
 862     4, 41|          Dominikowej?~Ale przejrzała go w lot, prześmiech jeno wionął
 863     4, 41|       uparcie, gdyż z nagła rozparła go taka żrąca tęsknica, jaże
 864     4, 41|             się prędzej ruchały! Tak go już cosik ponosiło, że ledwie
 865     4, 41|              kieby ciasto, ugniatali go też na swoją potrzebę, jaże
 866     4, 41|          fabrykę, że co trochę widać go było w innej stronie, dzielnie
 867     4, 41|            ruszył naprzód, to ciągaj go za ogon! Pewnie co barany,
 868     4, 41|          sposobne miejsce, ale skoro go skryły drzewa, puścił się
 869     4, 41|            za nią łakomie i przejęły go takie luboście i takie płomia
 870     4, 41|          kiej ten paździerz, bele co go poniesie...~Wstyd mu się
 871     4, 41|               rozejrzał się, czy aby go kto z nią nie widział, i
 872     4, 41|     strachliwe dumania i takie myśle go nawiedzały, jaże mienił
 873     4, 41|              długo trapić szpiegując go jeno chytrymi ślepiami,
 874     4, 41|            świat, na zawdy! - Zgroza go przejęła.~- Tyla poszło
 875     4, 41|        wyciągnął wóz za stodołę, aby go przyrychtować i opatrzyć
 876     4, 41|          podjedzą...~Hanka próbowała go rozpytywać, ale cosik jeno
 877     4, 41|             ani zagona, i do chałupy go nie puści. I święcie to
 878     4, 41|              a nie daruję!~Uspokoili go na tyla, co przymilkł i
 879     4, 41|               co i da.~Nastusia jaże go chciała całować po rękach
 880     4, 41|         wyskakiwać z radości, kopnął go w nagłym gniewie i zawrócił
 881     4, 41|             organistów tak cicho, że go nawet psy nie poczuły, i
 882     4, 41|           ziemię od księżych.~Nakrył go głęboki cień drzew galancie
 883     4, 41|           masz? - wołał rozpoznawszy go z bliska.~- Dyć szukam dobrodzieja,
 884     4, 41|          przed księdzem? - Pogładził go po głowie i uczęstował tabaką,
 885     4, 41|          Chciał ją objąć, odepchnęła go.~- Nie figle mi ta w głowie,
 886     4, 41|              To przeze mnie? - Gniew go przejął.~- A przez ciebie!
 887     4, 41|         poredził się bronić. Odpadły go wszystkie złoście, a serce
 888     4, 41|          luboście biły od niej i tak go rozprażało jej ciepło, że
 889     4, 41|            ją przygarnąć, odepchnęła go gwałtownie.~- Anim twoja,
 890     4, 41|           kobietą?~Zerwał się, kieby go kto biczem trzasnął.~- Prawdę
 891     4, 41|            przycichło i znowu opadły go deliberacje i szły przez
 892     4, 41|           się tak pokuma ze złem, co go i śmierć nie rozdzieli! -
 893     4, 41|         zazierać w oczy, przyleciała go budzić Hanka. Podniósł na
 894     4, 41|           zakatrupił borowego, i tak go cosik złego sparło pod piersiami,
 895     4, 41|            się nie zagospodaruje.~Co go ta obchodziło cudze, mało
 896     4, 41|            na różne sposoby straszył go sprawą i z wolna, ostrożnie,
 897     4, 41|           pójdzie stąd na zawsze, to go taki strach ogarniał, iż
 898     4, 41|           chodzi po wsi? Prawda, dyć go Rochem wołają!~Strażnik
 899     4, 41|           was w chałupie!~- Przeciek go w kieszeń nie schowałem! -
 900     4, 42|         młynem i naraz pognał, jakby go cosik popędzało, nie bacząc
 901     4, 42|             na rozmamlane piersi, bo go był chłód ździebko przejmował,
 902     4, 42|           siwe od rosy zboża trącały go rozruchanymi kłosami, gdy
 903     4, 42|           wargami do krzyża, obszedł go na kolanach, ucałował pokornie
 904     4, 42|           Uredzę i takiej!~I Mateusz go odwodził, ze strachem spoglądając
 905     4, 42|              robią !~I ostał sam, bo go już omijali.~Słońce podnosiło
 906     4, 42|            drugi, ale Grzela, któren go od samego początku pilnie
 907     4, 42|          jeno czasu nie mitrężyć, aż go Mateusz hamował w onej zajadłości,
 908     4, 42|           Jędrzycha za szyję całował go, a prawił dobrze już napiłym
 909     4, 42|          tłumaczyła Nastusia.~- A to go puść pod swoją pierzynę,
 910     4, 42|  zberezieństwa we łbie! - odepchnęła go i zapłoniona uciekła, gdyż
 911     4, 42|            Szymek skwapliwie słuchał go we wszystkim, mrucząc jeno
 912     4, 42|     spozierał w Nastusię, pociągnęła go do niej la prześmiechów.~-
 913     4, 42|         swojego Kruczka i uwiązawszy go pod chałupą uciekał jakby
 914     4, 43|            wsunął się do izby, zaraz go rozeznała.~- Zapędziłeś
 915     4, 43|             rada prosiakowi, że dziw go w ogon nie całowała.~- Widzisz
 916     4, 43|              nie całowała.~- Widzisz go, będzie się z Nastusi prześmiewał!~-
 917     4, 43|              niej co trochę. Spytała go niespokojnie:~- Czy to już
 918     4, 43|            kokosz, bo Hanka ostawiła go w chałupie do pomocy, a
 919     4, 43|             lasem i swawolą, ale tak go strasznie rozżaliła Józina
 920     4, 43|         młodego zajączka i trzymając go za uszy posadził przed nią
 921     4, 43|              matuli.~Szeptała cisnąc go do piersi kiej dzieciątko,
 922     4, 43|        śmiała się do rozpuku.~- Może go pies złapał, co? - pytała
 923     4, 43|        najbarzej ją zastanawiał, dyć go znała kiej niedojdę, któren
 924     4, 43|              pójdzie we świat, gdzie go oczy poniosą.~- To się ożeń,
 925     4, 43|           się mnie czepiać.~Odbiegła go rozsrożona i kiej burza
 926     4, 44|            kłaniali, jaki taki nawet go w rękę całował, zaś poniektóry
 927     4, 44|          kieby ten głodny pies!~- Bo go się boją, ten mu najmilejszy!~-
 928     4, 44|             trzymasz, co? - przytarł go natarczywie Mateusz.~Kowal
 929     4, 44|         przeciw urzędom!~Zakrzyczeli go ze wszystkich stron, ale
 930     4, 44|            mówił inaczej, a jeno jak go matka nauczyła! Zaś na ostatku
 931     4, 44|               na próżno młynarz brał go w obronę, na próżno i poniektóre
 932     4, 44|               to bele pyskacz miałby go więcej niźli sam proboszcz!
 933     4, 44|        gardzieli!~- W jarmarek sprał go strażnik, to powieda, że
 934     4, 44|       strażnik, to powieda, że nikto go tknąć nie śmie.~- Plecie,
 935     4, 44|            pan, ma wolę, juści, wszy go same niesą powolności!~-
 936     4, 44|          pisarzem przypadli wysadzać go z powozu, a strażnicy stanęli
 937     4, 44|            wszedł do mieszkania, kaj go zapraszał pisarz w pałąk
 938     4, 44|            mocy, ale naraz grzmotnął go łbem, jaże chłop rymnął
 939     4, 44|             pomocy sołtysów napędził go w podwórze. A jeszcze nie
 940     4, 44|       Nawąchał się dobrego jadła, to go ponosi! Nama nie pilno!
 941     4, 44|      narodowi przyjść z pomocą, bych go wspierać, oświecać i bronić
 942     4, 44|     uchwalimy! Nie chcemy! - wsparło go ze sto krzyków.~Naczelnik
 943     4, 44|              Poszoł won! - i wskazał go oczami strażnikom.~- Nie
 944     4, 44|          rzekł:~- Jagniątko, do rany go przyłóż, a nie spodziejesz
 945     4, 44|           Jasio organistów.~Otoczyli go Lipczaki, a Grzela rozpowiedział
 946     4, 45|          płota i pilnie bacząc, bych go z nagła nie obskoczyli.~
 947     4, 45|          krzyknął kamratowi:~- Bierz go!~Źle się jednak wybrali,
 948     4, 45|            wybrali, bo nim poredzili go przytrzymać odciepnął ich
 949     4, 45|             na odlew. - Hale, strach go sparł, to się żartem wykręca,
 950     4, 45|             słońcu zapach przejmował go lubością; kajś ze sadzawki
 951     4, 45|             zatopioną w słońcu, jaże go ciarki przeszły, i już szedł
 952     4, 45|      zebraniu, że raz w raz porywały go złoście, to śmiech spierał,
 953     4, 45|           naczelnikowego buta, to by go i słuchali. Barany, juchy,
 954     4, 45|         ostro ku Lipcom, błogi chłód go ogarnął, rozłożyste drzewa
 955     4, 45|            się niechcący. Przebudził go dopiero koński tupot i parskanie,
 956     4, 45|         rychlejsze.~Dziedzic zapytał go o zebranie w kancelarii,
 957     4, 45|             jeno dbali o naród, żeby go batem popędzać i ciemiężyć,
 958     4, 45|             trzymaj za zębami, by ci go nie przycięli!~Świsnął szpicrutą
 959     4, 45|             tym oczymgnieniu ukąsiło go cosik w serce, sposępniał
 960     4, 45|         niego łakomie patrzała; dziw go nie zjadła. A niechta, a
 961     4, 45|             wspominków, jacyś ludzie go wymijali, ani spostrzegł
 962     4, 45|       Wyszłam naprzeciw Jasia, tylko go patrzeć, jak nadjedzie.~-
 963     4, 45|                 Dyć ino co wyminąłem go pod lasem.~- Jasia! to już
 964     4, 45|            kiedy puścił, sama wzięła go ściskać, całować a wodzić
 965     4, 45|            odpasę - szeptała gładząc go pieściwie po twarzy.~- To
 966     4, 45|           spotkał...~- Nie widziałem go, musiał gdzieś bokiem przechodzić.~-
 967     4, 45|              kto usłyszy! - skarciła go łagodnie, rozmarzając się
 968     4, 45|       wakacje?~- To mama nie wie, że go aresztowali?~- Święci Pańscy!
 969     4, 45|          kieby tę monstrancję, Jasio go okadzał kołysząc trybularzem,
 970     4, 45|            pierwsza radość, usadzili go za stołem i dalejże znosić
 971     4, 45|             widzieli Rocha? Ale nikt go nie widział na oczy.~- Nie
 972     4, 45|          widział na oczy.~- Nie mogę go nikaj naleźć - wyrzekał
 973     4, 45|              podwieczorku, wycałował go po ojcowsku i usadziwszy
 974     4, 45|    niespokojny.~Matka właśnie wyszła go wołać na kolację.~- Co się
 975     4, 45|         wyszedł z wotywą, poprzedzał go Jasio w nowej komży, przybranej
 976     4, 45|             Zaraz po kościele zabrał go ksiądz na plebanię i zasadził
 977     4, 45|              nie dziwota, że przejął go luty strach, żałość ścisnęła
 978     4, 45|        współczująca litość przygięła go do ziemi, a gorąca, proszalna
 979     4, 45|           kiej poszedł, odprowadziła go na drogę, patrząc za nim,
 980     4, 45|          Zaśby ta kto śmiał, dyć bym go przepędziła na cztery wiatry! -
 981     4, 45|    schroniska, dobrze wiedziała, kaj go szukać utęsknionymi oczami,
 982     4, 45|         dygotało jej serce:~- Obaczę go znowu! obaczę!~A nieraz,
 983     4, 45|     powiedają takie historie, to bym go słuchała dzień i noc. A
 984     4, 45|               Organiścina pchnęła me go szukać... lecę w tę stronę,
 985     4, 46|         tylko Rocha!~- Jakże, możemy go to dać, co? Rodzonego ojca,
 986     4, 46|        Niechby się kaj schował, trza go przestrzec, juści... jąkał
 987     4, 46|            Na wszelki przypadek lecę go przestrzec! - zawołał Grzela
 988     4, 46|             na wsi, bo nie widziałem go od rana.~- Otworzyć! - rozkazał
 989     4, 46|           nieprzytomnie:~- Schowałam go pewnie pod siebie, co? Szukajcie!...~
 990     4, 46|          naciskiem:~- A wyda się, że go ukrywasz, to już razem powędrujecie,
 991     4, 46|            co już nie sposób trzymać go w chałupie.~- Jakże, wypędzisz
 992     4, 46|         chałupie.~- Jakże, wypędzisz go! taki święty człowiek, taki
 993     4, 46|            cała wieś ucierpi...~- To go złapcie i wydajcie!~- Żebyśta
 994     4, 46|           Żebyśta mieli rozum, to by go już dawno mieli...~Sklął
 995     4, 46|             już dawno mieli...~Sklął go Mateusz i chciał pobić,
 996     4, 46|         będzie po wiek wieków, i już go żadna zła moc nie przezwycięży,
 997     4, 46|              co im trzeba robić, aby go przyśpieszyć...~Mówił tak
 998     4, 47|             się księży byk, to niech go sobie doją! - wykrzykiwał.~
 999     4, 47|     wszystkim dał we znaki, że nikto go nie pożałuje.~- Nie wiecie
1000     4, 47|        dopiero na kopania.~- Co inom go widziała, galancie koło