Tom, Rozdzial

501     3, 31|            pomocy nie potrzebowała, to by drugim ulżyć, zaprosiła
502     3, 31|              przysiadając po miedzach, by pot obetrzeć z łysiny a
503     3, 31|           żebyśta nie potrzebowały, to by wama dobrodziej pomogli...
504     3, 32|          Jeszczek za wcześnie; dobrze, by na połednie zdążyli gospodarze,
505     3, 32|              wsi już się tam zbierało, by się coś rzetelnego dowiedzieć.~
506     3, 32|                straszną nienawiścią:~- By ci ten psi ozór przyrósł
507     3, 32|         wyciągał z podściółki.~- Kubie by serce pękło, kiejby cię
508     3, 32|             nawet już ku skrzyni szła, by się przyodziać świątecznie
509     3, 32|               wyrwana.~- Jezu, taki to by ślepiami do samego piekła
510     3, 32|           chcąc zarobić i tak umęczyć, by zapomnieć krzywdy jakiejś
511     3, 32|            każda ino czekała zaczepki, by odrzeknąć poczciwym słowem,
512     3, 33|               co ją spotkało.~- A może by organista przeczytał?...
513     3, 33|           więcej, to darmo. Mateusz to by pewnikiem poredził.~- Nie,
514     3, 33|              Grzela dopisywał prosząc, by zawiadomiła jego ojca o
515     3, 33|                drugi! Nie ma tygodnia; by mi co z chałupy nie zginęło!
516     3, 33|              przez wieś jechali stępa, by móc rozpowiadać swoje krzywdy,
517     3, 33|         Dokupiłbym niecoś nowego, może by... - szepnął błagalnie Stacho.~-
518     3, 33|                 Dyć przyciesie jeszcze by wytrzymały, węgary jeno
519     3, 33|            jeno dać nowe... ściany też by podporami wesprzeć... klamrami
520     3, 33|                  Ze dwa tysiące trzeba by na nową! - westchnął frasobliwie
521     3, 33|                sionką.~- Przeciech coś by drzewa dostał z naszego
522     3, 33|         drugich, a niejedna matka rada by z nim przepiła choćby całego
523     3, 33|          przygadywał co trocha:~- Pies by się nie chycił za taką kaszę:
524     3, 33|               woza omaścić, też gorsze by nie było.~- Poliż osi, to
525     3, 33|              kolki, są; czekacie jeno, by wam kto nagrabił i do chałupy
526     3, 33|              Miał już ochotę krzyknąć, by mu z oczu ustąpiła.~- Żeby
527     3, 33|              już deliberuję, do której by przepić.~- Prędko wybieraj,
528     3, 33|          cięgiem wyleguje. A wszystkie by tłusto jadły, słodko popijały
529     3, 33|              zaraz się uspokoili, więc by przerwać te przekpinki,
530     3, 33|            Drugi za taką sztukę dobrze by zapłacił, ale jemu włos
531     3, 33|          Pewnie, co u krewniaków milej by pomrzeć, milej... choćby
532     3, 33|               na pochowek ma... Ludzie by nie gadali... a pierzyny
533     3, 33|                  a pierzyny nie potrza by oddawać... juści, na drodze
534     3, 33|            leżał bez kropli wody, może by i pomarł prosto z głodu,
535     3, 33|             kościele.~- To i gospodarz by do piekieł poszli? - przeżegnał
536     3, 33|               sekrecie, co jeno udaje, by wójt jeszcze lepiej beknął
537     3, 33|              niejeden radził jeszczek, by z wójtem nie zadzierali,
538     3, 33|           rozgniewany Mateusz.~- Kijem by potrza zmacać boki, a wnet
539     3, 33|             potrza zmacać boki, a wnet by przemówiły.~A Adam Kłębiak
540     3, 33|               medytować i rozważać, co by z takiego somsiedztwa mogło
541     3, 33|             przyległa i rodna. Każdemu by się przydało kilka morgów,
542     3, 33|             synów i zięciów. Nową wieś by wystawili i łąki mieliby
543     3, 33|             sobie upatrując jeno, kogo by żgnąć tym bolącym słowem
544     3, 33|          jeszcze się kłócili, a na nic by się człowiek rozpił...~Juści,
545     3, 33|          miasta, co ino może, we złoto by ją oprawił. Niech se używają
546     3, 33|             Jaże cierpła z gniewu, bić by jeno ten pysk niepoczciwy,
547     3, 33|               byle coś rzec.~- A, rada by się nalazła - powiedział
548     3, 33|          Powiem mu, jak to zabiegacie, by mu ulżyć.~Przysiadła znowu,
549     3, 33|              Znam kogoś z Modlicy, kto by dał na dobry procent...
550     3, 33|            znam i drugich... pieniądze by się nalazły... Moja w tym
551     3, 34|                Weronka się przeciwiła, by szedł, bo powiada, co będzie
552     3, 34|             dziedzic posłuszny!... Kto by to przódzi dał wiarę?...~-
553     3, 34|                trzeba wynaleźć... Może by kto poręczył?... przewiedzieć
554     3, 34|               pieniądze były...~- Może by się i nalazły - szepnęła
555     3, 34|               nie poredziłam, ale może by chwaciło...~- Pokażcie;
556     3, 34|            maciorę... krowę jałową też by można, zbędna, Żyd już o
557     3, 34|                   Rodzony ociec lepszy by nie był - wołała z płaczem.~-
558     3, 34|             przyjdę.~- Każcie Weronce, by zaraz z rana przyszła pomagać!~
559     3, 34|               a dali ci radę! co? Żydy by cię do miasta wywiezły,
560     3, 34|             psich figlów!~- Rzemieniem by ich złoić, co mają ludzi
561     3, 34|            jałowców. Filipka me ciąga, by uciekać... Grzelowa już
562     3, 34|             Psiachmać, la Jagny każden by się ważył na wszystko...~-
563     3, 34|               na wszystko...~- Jeszcze by! kobieta kiej łania, że
564     3, 34|               jakich kropli jej zadał, by mu się nie oparła!~- Obrońca
565     3, 34|               siostrą albo kobietą, to by mordy stulili!~- Zawrzyj
566     3, 34|              tak przyniewalał, to samo by zrobiły! - zaszydziła Jagustynka.~-
567     3, 34|             ścianą, krzykając na Żyda, by im napitki wynosił.~Że prawie
568     3, 34|                witał się szukając, kaj by przysiąść.~- Smolipysk jucha,
569     3, 34|            każdemu, co jego, a prędzej by poredził.~- Bo pewnie, juści!
570     3, 34|              ziemia wolna i prosi się, by ją wziąć... a nie ugryziesz,
571     3, 34|                trzy morgi boru rychtyk by nam wypadło dwanaście pola!~-
572     3, 34|         Zaklinał na wszystko i błagał, by nowego nieszczęścia nie
573     3, 35|                z niemi do rozumu: trza by każdą sprać abo żebych twoja
574     3, 35|               ksiądz zachęca, to warto by tak zrobić.~Jeszcze się
575     3, 35|                że gdyby nie Hanka, już by co złego sobie zrobiła...
576     3, 35|             przez niego... i z Antkiem by tego nie było... i wójt
577     3, 35|                tego nie było... i wójt by się nie ważył... i... -
578     3, 35|           ślepej kurze ziarno: jeszcze by nie, taka wywłoka!~Szymek
579     3, 35|           szmaty. Przykazawszy Jagusi, by co pacierz zlewała zimną
580     3, 35|         Wydrzeć bym się mogła, a nikto by się nie pokwapił!... Kto
581     3, 35|              se strażnikom przykazuje, by wespół ze złodziejami nie
582     3, 35|            ludziom... Trza go ostrzec, by się miał na baczności.~-
583     3, 35|             szkodę wszystkim, to każdy by zrobił to samo. Młodyś,
584     3, 35|            polsku, głośno i wyraźnie - by was prosić po dobroci, żebyście
585     3, 35|          jeszcze czekacie?...~- Czego? By wam powiedzieć: wara od
586     3, 35|                Juści, gospodarki można by wykrajać kiej plastry miodu,
587     3, 35|         szepnął Pryczek Adam.~- A mnie by się widziały w pośrodku,
588     3, 35|                Jaki mądrala, najlepsze by chciał!~- Wystarczy la wszystkich
589     3, 36|                siadając zaraz w progu, by dać piersi najmłodszemu.~-
590     3, 36|               Rosa obeschnie, to można by ją już dzisiaj przetrząsnąć.~
591     3, 36|               ostawając nieco na skos, by se nóg nie podciąć, czynili
592     4, 37|             przed dom, a izbę zamknął, by wespół z Jagustynką i Jagatą,
593     4, 37|        Jagustynka.~- Bo złe dzieci tak by się nie biadoliły. Posłuchajcie
594     4, 37|           poszłam.~- I sam wstał! Może by jeszczech nie pomarli, żeby
595     4, 37|                 siedzącą pod ścianą.~- By ci ten zły ozór skołczał -
596     4, 37|             obcierając rzęsiste łzy.~- By chociaż synowie wdali się
597     4, 38|            darmo szukając cienia i kaj by przysiąść, dopiero Jambroż
598     4, 38|           powiedzą Dominikowa?~- A cóż by, udry na udry pójdzie ze
599     4, 38|           prawda, żeby nie Jankiel, to by nawet tych ziemniaków ze
600     4, 38|               zaświegotała jaskółka.~- By tak z miseczkę kwaszonego
601     4, 38|          wysuple ten grosz jaki, a rad by wziął resztę z dziesiątki!
602     4, 38|               nie zbraknie, zważ jeno, by cię nie wzieni na ozory,
603     4, 38|          podobnie i kredą znaczył, jak by się to podzielili ziemią
604     4, 38|              to podzielili ziemią i co by wypadło na każdego.~- Dobrze
605     4, 38|                To już po żniwach można by chycić się tej ziemi:~-
606     4, 38|        żałośnie.~Żarło ją cosik, czego by i wypowiedzieć nie sposób,
607     4, 39|                 A co z porządków można by schować w dołach, to po
608     4, 39|      proboszczem za pan brat! Drugą to by już dawno wyklął z ambony!~-
609     4, 39|              nią kiej te psy, że każdy by do niej rad pod pierzynę,
610     4, 39|                nad wszystkie, to każda by ją z osobna utopiła w łyżce
611     4, 39|           obrobił i dół wykopał, można by rznąć, kiedy przyjdziecie?~-
612     4, 40|          puszcza na noc chłopaków! kto by się to spodział!~Myślała
613     4, 40|              to: kiejby nie grzech, to by człowiek dawno zdechł! Potrzebny
614     4, 40|                Jagustynka.~- Pan Jezus by ta stworzył złe! Juści!
615     4, 40|                brat najmilejszy. I kto by się to spodział. Jużem sobie
616     4, 40|               tabaki, no!~- Juści, kto by cię ta przemógł, mocarzu,
617     4, 40|             się odpisała u rejenta, to by co znaczyło. La śmiechu
618     4, 40|            samo jak oni pochylał bary, by wziąć ciężki trud i ponieść
619     4, 40|             nie podtykała w oborze, to by całkiem zgubiły mleko. Dajcie
620     4, 40|             radośnie: - I gąsków można by więcej przychować, a i drugiego
621     4, 41|                prosił nie będę.~- Trza by ci pomówić z kupcami.~-
622     4, 41|               cóż to poredzę?~- Trzeba by jednak coś zrobić! Jakże,
623     4, 41|              Oni zaś deliberowali, jak by mu pomóc, ale cóż, kiej
624     4, 41|               zapiecze w zgryzocie, to by i siebie, i wszystek świat
625     4, 41|              nim jechała we świat, kaj by już ostali razem i na zawsze.
626     4, 41|          koniec! Wstyd to i grzech! Co by to znowu ludzie pedzieli!
627     4, 41|        upatrzył se na niego?~- Tak cóż by, nic, po znajomości pytam...~-
628     4, 42|              ziemia była taka, co pies by nad nią zapłakał, że nawet
629     4, 42|             pracy.~- Kwarda jucha! Kto by się to był spodział - mruknął
630     4, 42|              haruje kiej wół, ale trza by mu ździebko ulżyć.~- Juści,
631     4, 42|            Juści, sam nie uradzi, trza by, wart tego! - przytwierdzali,
632     4, 42|              żeby miał dobry rozum, to by ci może pomagał, co? Albo
633     4, 42|          zapachniała kufa okowitki, to by się kijem nie opędził od
634     4, 43|            Nastce to zarówno, ale trza by i mnie co ponieść - szepnęła
635     4, 43|                jeno przemyśliwał, czym by ją zabawić i przywieść do
636     4, 43|             słońce zachodziło czyste i by najlżejszym obłoczkiem nie
637     4, 43|         wszystkiego serca, co i kamień by się ulitował.~I snadź Pan
638     4, 43|          jednako pachnie i z każdą rad by przyjść do poufałości.~Nie
639     4, 43|               stróżował czujnie Witek, by ktoś nieproszony nie podsłuchał,
640     4, 43|           mroku, tłumaczył szeroko, co by to wyszło la wsi, jeżeli
641     4, 44|              głosować nie będzie, mało by to musiał płacie na nią!
642     4, 44|                starego Płoszki głośno, by i drugie słyszały:~- A ja
643     4, 44|           wyciągał.~- A żeby mogli, to by jutro wrócili pańszczyznę! -
644     4, 44|          pięściami wytrząchać, że może by i do czego gorszego doszło,
645     4, 44|              wiechcie z butów tak samo by nauczały!~- Kury zmacać
646     4, 44|               i każdą siwą kobyłę trza by uważać jeno za to, co siwa,
647     4, 44|          weźmie pod kopyta.~- A czymże by to głupich trzymali, jak
648     4, 44|             było oszukaństwa, że można by zaskarżyć uchwałę.~- Chodźta
649     4, 45|                naczelnikowego buta, to by go i słuchali. Barany, juchy,
650     4, 45|               język trzymaj za zębami, by ci go nie przycięli!~Świsnął
651     4, 45|               o takich rzeczach, zaraz by wypędzili.~- A widzisz!
652     4, 45|             świętej godzinie! Z Bogiem by się zmagał, śmierci by się
653     4, 45|          Bogiem by się zmagał, śmierci by się nie dał, nawet doli
654     4, 45|                się nie dał, nawet doli by się przeciwił. Życie mu
655     4, 45|      najmarniejszy! Przed każdym dniem by klękał w podzięce, każdej
656     4, 45|                w podzięce, każdej nocy by błogosławił i na każdym
657     4, 45|                każdym miejscu wszystek by się rozdawał między bliźnie,
658     4, 45|                o tym książki?~- A któż by czytał takie bajdy! - buchnął
659     4, 45|            same cygaństwa!~- Jakże, to by se ino la cygaństwa umyślali
660     4, 46|            ściągać podatki.~- Hale, to by jaże w tyla narodu przyjeżdżały,
661     4, 46|            pogubią ze strachu, a każda by rada jakiej przygodzie.
662     4, 46|          zesuwając się na ziemię.~- To by rychtyk wypadało, że przyjechały
663     4, 46|             mnie się widzi, co prędzej by po Rocha! - zauważył Stacho.~-
664     4, 46|       przyjaciele.~- Ma szczęście, już by se ano w dybkach wędrował!~
665     4, 46|                Żebyśta mieli rozum, to by go już dawno mieli...~Sklął
666     4, 46|                na wszystkie świętości, by się opamiętała i zaczęła
667     4, 46|               se i miarkuję, bo ciężko by pomyśleć, że wszystkie zabiegi
668     4, 46|       dreszczem wiary serdecznej, jako by tę komunię przenajświętszą...
669     4, 47|         wyśpiewała.~- Nie ta, to druga by mu pedziała, takie rzeczy
670     4, 47|                się rozpytywać.~- Czasu by nie chwaciło, żebym miał
671     4, 47|            pazury, to i wzionem, każdy by zrobił to samo! Nie bój
672     4, 47|            drugiego.~- Pewnie, że pora by ci się żenić.~- Właśnie
673     4, 47|                Sprać jedną i drugą, to by wnet przestały plotkować.~-
674     4, 47|                myślach, po ile to trza by mu spłacać Jędrzycha i Szymka,
675     4, 47|                przed nim... na nic już by się zdały cygaństwa... Topora
676     4, 47|             skopał, sponiewierał, lżej by mi było, lżej, a on siedzi
677     4, 47|              się jej za chłopem. Żadna by nie przetrzymała takiego
678     4, 48|               A może to i prawda! Mama by sobie tego nie stworzyła.~
679     4, 48|                już kiej pieprz.~- Trza by ci jutro przewietrzyć ornaty,
680     4, 49|          Nastusia się dziwuje !~- Trza by kogo przynająć abo i zgodzić
681     4, 49|               szukam se chłopa!~- Czas by ci już było obejrzeć się
682     4, 49|             się za którym, czas! Zaraz by i ludzie przestali cię napastować!
683     4, 49|           swojemu, wszyćko. Trza orać, by siać, trza siać, by zbierać,
684     4, 49|              orać, by siać, trza siać, by zbierać, a co jeno przeszkadza,
685     4, 49|                Byś sczezła na wieki!~- By cię święta ziemia wyrzuciła!~-
686     4, 49|                świecie pamięta! Kamień by się nad nią zlitował! O