1-500 | 501-981
Czesc, Rozdzial
1 Wst,1 | Słowianie, osiedliwszy się na przestrzeni między morzem
2 Wst,1 | licznych wieków rozrodziwszy się po szerokich krainach na
3 Wst,1 | w szóstym wieku pojawia się, (naprzód u Jornandesa)
4 Wst,1 | to, że Słowianie dawali się łatwo podbijać, ale z trudnością
5 Wst,2 | nie byli świadomi tego, co się działo za Karpatami, na
6 Wst,2 | iż Rzymianie, zetknąwszy się z Germanami nad Renem, nazwali
7 Wst,2 | dzisiejszy Kalisz, zdaje się zatem nie ulegać wątpliwości,
8 Wst,2 | szczęśliwszem, że, znajdując się w środku dawnej Słowiańszczyzny,
9 Wst,2 | zawdzięczali Lechici, że mogli się uspołecznić w duchu narodowym
10 Wst,2 | rzymskiego, sadowiących się między Słowianami naddunajskimi.
11 Wst,3 | podwładne Rusów, nazywały się już Rusią. Ale była to nazwa
12 Wst,3 | czerwieńskich zaczynały się już stepy, a wnich nad Dniestrem
13 Wst,3 | Bużanach, którzy nazwali się Wolyńcami1).~Od Łucka wzięli
14 Wst,3 | najgorzej. Gród ich główny zwał się Iskorost. Nad Prypecią i
15 Wst,3 | odnodze Fińskiej, rozsiedli się szeroko nad górnym Dnieprem;
16 Wst,3 | ich grodami. Byli oni, jak się zdaje, parci na wschód i
17 Wst,3 | Nazwa Krywiczan przechowała się dotąd w mowie Łotyszów,
18 Wst,3 | Sożą i od niego przezwali się Radymiczami, a Wiatko osiadł
19 Wst,3 | Oką i od niego przezwali się Wiatyczami”. Ten lechicki
20 Wst,3 | słowiańskiej. Szczep ten dzielił się na 5 głównych plemion, a
21 Wst,3 | i zatoką Ryską, ciągnęły się ziemie Łotyszów, dzielących
22 Wst,3 | ziemie Łotyszów, dzielących się na plemiona Kuronów (od
23 Wst,3 | Kraina Prusów ciągnęła się od Nogatu, prawego brzegu
24 Wst,3 | jezior. Nazwa Prusów pojawia się z końcem dziesiątego wieku.
25 Wst,3 | ojcowizna. Prusowie dzielili się na wiele drobnych plemion,
26 Wst,3 | plemieniem Mazowszan, nauczyli się pierwsi pośród ludów lettońskich
27 Wst,3 | A wszyscy przesiedlali się do Litwy, jako do swoich
28 Wst,3 | pobratymców, przyczyniając się tem zapewne niemało do wzrostu
29 Wst,3 | Mazowsze od Rusi, wbijał się ku południowi po tym szlaku
30 Wst,3 | wpadającego do niej Łeku, ciągnący się ku południowi przez Narew
31 Wst,3 | wojny Prusaków, do których się był schronił, tudzież Jadźwingów,
32 Wst,3 | inny barbarzyńcy utrzymali się (1084) w wierności” dla
33 Wst,3 | wiele osobnych podzielili się rodów, byli wszelako jednym
34 Wst,3 | bałwochwalstwie”.~Wbiwszy się klinem, jak powiedzieliśmy,
35 Wst,3 | Lubelską, co wówczas stało się powodem wyprawy Leszka Czarnego,
36 Wst,3 | więc i nazwa Wołyń urobiła się w tenże sposób.~2) Żmudź
37 Wst,4 | nad Wisłą, gdzie przezwali się Lachami. „I od tych Lachów
38 Wst,4 | od tych Lachów przezwali się Polanie, a drudzy Łuticzanie, (
39 Wst,4 | badań historyi siedlenia się Słowian, zgodnie z odkryciami
40 Wst,4 | niemal przy każdej znajdują się ślady prastarych cmentarzysk,
41 Wst,4 | mieszkańcami, a ta nazwa tak się potem między ludźmi utarła,
42 Wst,4 | wszystek począł mianować się Polską”. W którym wieku
43 Wst,4 | każdym razie Kromer zdaje się być bliskim prawdy, pisząc
44 Wst,4 | nadodrzańskiej równiny wznosi się stromo nad Świdnicą, widna
45 Wst,4 | polskiego ludu. Góra ta zwała się niegdyś Ślęz (pisana w najdawniejszych
46 Wst,4 | jej podnóża rzeka zwała się także Ślezą, a Lechici,
47 Wst,4 | zamieszkali nad Bobrem zwali się Bobranami. Atoli nazwa Ślężanów
48 Wst,4 | nazwa Śląska, rozpostarła się zwolna w mowie potocznej,
49 Wst,4 | pomimo politycznego oderwania się od ojczyzny, nie przestał
50 Wst,4 | Wisłą i Bałtykiem, zwał się Pomorzem i zamieszkany był
51 Wst,4 | że Pomorzanie nie różnią się od Polaków ani ubiorem,
52 Wst,4 | lechickiego Pomorza nazywa się z dawna Kaszubami. O pochodzeniu
53 Wst,4 | miasta nadmorskie, dzielili się na rozmaite ludy, które
54 Wst,4 | łańcucha jezior, ciągnących się ku Noteci, która w ich ziemi
55 Wst,4 | Dobrzyńską. W dokumentach spotyka się nazwa Kujaw od wieku XII,
56 Wst,4 | szeroką krainę, która ciągnęła się po obu brzegach Wisły od
57 Wst,4 | źródeł rzeki Bzury, ciągnęły się siedliska mazowieckie na
58 Wst,4 | której wyrobem zatrudniali się leśni Mazurowie, a nawet
59 Wst,4 | jako smolarze rozchodzili się w późniejszych wiekach po
60 Wst,4 | jest Lechitów, rozpadała się na dwie kategorye: 1) Lachów
61 Wst,4 | zachodzie Europy utrwaliła się nazwa Polski, Polonii, a
62 Wst,4 | nazwa Polski uformowała się od Lachów. W jakim czasie
63 Wst,4 | dzisiaj nie zbada2). Godzi się tylko wnioskować, że w owych
64 Wst,4 | swych lasów, co językowo da się również uzasadnić, jak to
65 Wst,5 | woje, których setnia równa się dziesięciu setniom innych
66 Wst,5 | co im potrzebne. A kiedy się rodzi dziecko u kogokolwiek
67 Wst,5 | ojcu. Plemię Słowian, które się nazywa Ambaba, żyje w błotnistym
68 Wst,5 | plemion, to nie zmierzyłby się w sile z nimi żaden naród
69 Wst,5 | większej części proso. Ubierają się w szeroką odzież, której
70 Wst,5 | jeżdżą na wielkich, toczących się, wysokich telegach, o czterech
71 Wst,5 | łańcuchach, kosz, który okrywa się jedwabiem. Siedzący w koszu
72 Wst,5 | Siedzący w koszu nie trzęsie się, tak jak się trzęsie telega.
73 Wst,5 | nie trzęsie się, tak jak się trzęsie telega. Takie wozy
74 Wst,5 | zaborczy oręż niemiecki spotkał się po raz pierwszy z orężem
75 Wst,5 | orężem polskim i wyszczerbił się na nim. Przebiegły Mieszko,
76 Wst,5 | dla swego państwa, zgodził się składać cesarzowi hołd z
77 Wst,5 | Czech lub Morawy, posuwała się na północ lub na południe
78 Wst,5 | jednoplemiennych. Wdzierali się jednak z poza gór nad Odrę
79 Wst,5 | Piastów, zapewne odnosi się do Mazowsza i Lechii podkarpackiej.
80 Wst,5 | tędy biegła. Od połączenia się Biebrzy z Narwią, szła ona
81 Wst,5 | dzisiejszy Tykocin, skąd zwracała się ku południowi do rzek Nurca
82 Wst,5 | mazowieckiego niejako łańcuchem się ciągnących (Pieńki-grodzisko,
83 Wst,6 | monarchy w Polsce, mszcząc się przytem za rok 1003, zrobił
84 Wst,6 | ościennymi ludami ciągnęły się prawie wszędzie pasem bezludne
85 Wst,6 | siedliska Prusów gromadziły się głównie przy jeziorach,
86 Wst,6 | pogranicznych z Mazowszem, ciągnęło się równolegle wzdłuż południowej
87 Wst,6 | Bolesław Śmiały, zająwszy się przeważnie polityką ruską,
88 Wst,6 | do Krakowa. To oddalenie się od Pomorza lechickiego,
89 Wst,6 | pogańskich, spowodowało oderwanie się części jego większej od
90 Wst,7 | wielkorządztwo Śląskie, dostały się Bolesławowi Krzywoustemu,
91 Wst,7 | Pomorzanami, trzymającymi się uparcie bałwochwalstwa i
92 Wst,7 | Krzywousty do Szczecina, gdzie się Warcisław upokorzył i chrzest
93 Wst,7 | haracz roczny po nawróceniu się znaczniejszych miast pomorskich,
94 Wst,7 | zaodrzańskiego i zetknąwszy się tam z posiadłościami duńskiemi,
95 Wst,7 | potęgą niemiecką, nie wahał się Bolesław (1135 roku) w Merseburgu
96 Wst,7 | podziałów między rozradzających się potomków Krzywoustego, w
97 Wst,7 | polityczną, o tyle dźwignęły się miasta i kultura w jej dzielnicach,
98 Wst,7 | zaodrzańskich i oderwanie się bogatego i arcynarodowego
99 Wst,7 | wpływowi niemieckiemu. Stało się zaś to tym sposobem, że
100 Wst,7 | niemczenie Śląska i stali się przyczyną jego oderwania
101 Wst,7 | księstw mniejszych i stawszy się lennikami królów czeskich
102 Wst,7 | na dwa lub trzy księstwa się rozpadło. Gdy Kijów przestawał
103 Wst,7 | ku wschodowi i, mięszając się czynnie w zatargi wewnętrzne
104 Wst,8 | Sprawiedliwego, Leszek Biały, dzieląc się w roku 1207 z bratem swoim
105 Wst,8 | wojen krzyżowych, nie mógł się utrzymać w Ziemi Świętej
106 Wst,8 | Ziemi Świętej i przeniósł się był do Europy. Tych, jak
107 Wst,8 | litewski, Mindowe, oddawszy się w ręce nienasyconych Krzyżaków,
108 Wst,8 | Dzielnica wielkopolska znalazła się w trudnem położeniu wobec
109 Wst,8 | Odry, tak, że Cielęcin stał się pogranicznym ich grodem,
110 Wst,8 | Biały i Konrad dzielili się krajem, widzieliśmy, że
111 Wst,8 | Sieradzką. Ten to Konrad stał się założycielem linii Piastów
112 Wst,8 | cząstki Mazowsza, utworzyła się w wieku XIII pod synem Konrada,
113 Wst,8 | Mazowieckie, które dostało się Ziemowitowi I, bratu tego
114 Wst,8 | te w wieku XIII zaczęły się powtarzać tak często, że
115 Wst,8 | ludność i grody, przemieniły się w pustkowia. Bolesław, książę
116 Wst,8 | Litwą, w roku 1279 ożenił się z Gaudemundą Zofią, córką
117 Wst,8 | 1241 Małopolskę, datuje się epoka najczęstszych podziałów
118 Wst,8 | Rusi i w roku 1250 uznał się hołdownikiem chana hordy
119 Wst,8 | jego od tej hordy stała się tak wielka, że towarzyszył
120 Wst,8 | jak mówi Lelewel) stało się dla niej obojętnem, kto
121 Wst,8 | narodowi polskiemu jednoczenie się dzielnic książęcych w większe
122 Wst,8 | wygasania książąt połączył się Sieradz z Małopolską, Pomorze
123 Wst,8 | Łokietka (1320 roku), aż się tytuł królewski i polityczny
124 Wst,8 | wiosną roku 1300, ukoronował się w starej stolicy Piastów,
125 Wst,9 | interes państwa, ale obraził się za to na Łokietka, chciwy
126 Wst,9 | książęta szczecińscy, wdarłszy się w Pomorze wschodnie, słupskie,
127 Wst,9 | książę lignicki, uznał się też (roku 1323) hołdownikiem
128 Wst,9 | Litwy. Rok 1325 upamiętnił się ważnym w następstwa dziejowe
129 Wst,9 | Krzyżakami (r. 1326) i uznanie się Wacława, księcia płockiego, (
130 Wst,9 | Od roku 1329 rozpoczęły się znowu krwawe zapasy Polski
131 Wst,9 | ale w roku 1335 zrzekł się praw do ziemi Chełmińskiej
132 Wst,9 | było ostatecznym oderwaniem się Śląska, tej prastarej ziemi
133 Wst,9 | biskupi Milicz nie dostał się w ich ręce, a korzystając
134 Wst,9 | kaliskim”, którym zrzekł się Pomorza i ziemi Michałowskiej,
135 Wst,9 | Odtąd bojarzy przejmowali się myślą szlachty polskiej
136 Wst,9 | końca swego życia zajmował się zagospodarowaniem, zaludnianiem
137 Wst,9 | dalsze ziemie Rusi przyszło się ścierać Kazimierzowi z tymi
138 Wst,9 | Gdy Karol czeski zrzekł się swoich dziwnych do Mazowsza
139 Wst,9 | domowe niesnaski, odosobnili się od niej Perokopcy, którzy
140 Wst,9 | Ruś naddnieprską, zapuścił się zwycięsko (r. 1363) aż po
141 Wst,9 | Jeszcze za Gedymina stał się następujący wypadek zabawny
142 Wst,9 | stolicy wileńskiej, żeby się utrzymać na tronie litewskim,
143 Wst,9 | Inflant. Koniecznie chciało się Niemcom Żmudzi, bo dotąd
144 Wst,9 | przez morze mógł znosić się z podwładnym sobie Mistrzem
145 Wst,9 | zapędzając do ich domów.~Zdawało się, że dla Żmudzi nieunikniony
146 Wst,9 | pod mieczem, bądź ratował się ucieczką do Litwy i Żmudzi,
147 Wst,9 | Litwy i Żmudzi, a utrzymał się tylko w jednym zakątku swojej
148 Wst,9 | wypadki dziejowe, rozwijające się w Polsce. Po śmierci Ludwika
149 Wst,9 | panowie małopolscy, kierując się głębokim rozumem politycznym,
150 Wst,9 | Zygmunt luksemburski, mogła się dostać w posiadanie Węgier.
151 Wst,9 | rozprószone wśród Słowian, błąkały się od wieków ze swemi stadami
152 Wst,9 | multańscy, obowiązywali się zachować Polsce wierność,
153 Wst,9(1)| Zrzeczenie się praw zwierzchnictwa nad
154 Wst,10 | Polska, jako zobowiązanie się Litwinów trwania przy koronie
155 Wst,10 | jednak nie przestali wdzierać się w granice Polski, bądź pod
156 Wst,10 | rzeki Klaźmy, utworzyła się nowa Ruś Wielka, w której
157 Wst,10 | kiedy Polska przygotowywała się już do wielkiej wojny z
158 Wst,10 | wielki książę Witold udali się zaraz w podobną podróż apostolską
159 Wst,10 | pierwotna siedziba znajdowała się w Miednikach czyli Worniach.
160 Wst,10 | Murzynów na Kujawach, zrzekając się na wieki praw do Żmudzi.
161 Wst,10 | brzegu Wisły), a wyrzekała się całego Pomorza, bo głównie
162 Wst,10 | swych dziedzin, sprzeciwiał się włączeniu Podola do Korony.
163 Wst,10 | niespokojny ten książę począł się buntować, Jagiełło uczynił
164 Wst,10 | wichrzyć, chcąc wedrzeć się na tron wielkoksiążęcy litewski.
165 Wst,10 | synem swoim Michałem bronili się przeciw wdzierstwu Świdrygiełły
166 Wst,10 | Brześciu kujawskim, zrzekł się był na zawsze wszelkich
167 Wst,10 | inflanckiego od Wiłkomierza się datuje, w ćwierć wieku jeden
168 Wst,10 | Borecka w Nowogrodzie, udała się z biskupem Teofilem do Kazimierza
169 Wst,10 | wybuchem powstania pozbywały się rządów krzyżackich. Posłowie
170 Wst,10 | Jagiellończykowi, odbył się roku 1484 w Kołomyi. Królewicz
171 Wst,10 | księcia Śląska i za zrzeczenie się praw do tronu czeskiego
172 Wst,10 | Rosyi i sprzymierzywszy się z Mengligirejem, w wojnie
173 Wst,10 | 7. lutego 1494 r. zrzekł się ostatecznie praw zwierzchnictwa
174 Wst,10 | ocalone przez związanie się z Polską w jedno państwo.
175 Wst,11 | litewski. Oba kraje zobowiązały się do wzajemnej pomocy orężnej,
176 Wst,11 | monety, a układ powyższy stał się punktem wyjścia dla dalszych
177 Wst,11 | Zygmunta na Śląsku upamiętnił się w dziejach ziem piastowskich
178 Wst,11 | który roku 1512 wybrał się na wojnę przeciw Litwie,
179 Wst,11 | oddać Polsce, nie powiodły się. Przez zwycięstwo pod Orszą (
180 Wst,11 | Rzeczypospolitej. Prusy książęce stały się tedy politycznie cząstką
181 Wst,11 | Grajewa, w miejscu, gdzie się zbiegały trzy granice: Prus
182 Wst,11 | Gottard Kettler, zgodził się na zajęcie przez króla polskiego
183 Wst,11 | Inflanty z Estonią poddały się Polsce i Litwie z zastrzeżeniem
184 Wst,11 | liczyć na odsiecz, oderwała się od Inflant i królowi szwedzkiemu,
185 Wst,11 | szwedzkiemu, Erykowi XIV, oddała się w poddaństwo. Dania jeszcze
186 Wst,11 | jeszcze czas jakiś mieszała się do spraw inflanckich, aż
187 Wst,11 | zostały. Inflanty stały się teraz przedmiotem całowiekowych
188 Wst,11 | litewskich, wolność przesiedlania się, centralizacya prawodawcza,
189 Wst,11 | Uroczysta ceremonia odbyła się na Krakowskiem Przedmieściu
190 Wst,11 | Wielkie Łuki, dalej poddał się Newel, Jezierzyszcze, Zawałocicze.
191 Wst,11 | roku Iwan Groźny zrzekł się na korzyść Rzeczypospolitej
192 Wst,11 | Wówczas to Batory zajął się urządzeniem Inflant, które
193 Wst,11 | kresach Polski rozlegał się szczęk oręża. Wołosi, rozerwani
194 Wst,12 | styczniu roku 1601 znalazł się wobec szczęśliwie dokonanej
195 Wst,12 | czasie wojny z Moskwą, poddał się dnia 11. czerwca 1611 roku
196 Wst,12 | jej hołdownik nie pisał się księciem pruskim, ale tylko
197 Wst,12 | zwyczaj za tego króla, odbył się w Warszawie na Krakowskiem
198 Wst,12 | sułtanowie tureccy poczęli się wtrącać do spraw wynoszenia
199 Wst,12 | maja 1634 roku, zrzekł się praw do korony carów Moskwy.
200 Wst,12 | trzeci wiek zaczynającej się wolności swojej szczęśliwie
201 Wst,12 | 1660), Jan Kazimierz zrzekł się dziedzictwa tronu Szwecyi,
202 Wst,12 | bez tajnego porozumienia się z królem Augustem II, Sasem,
203 Wst,13 | początek tego wieku zaznaczył się dla Rzeczypospolitej wypadkiem
204 Wst,13 | znowu nie bez porozumienia się z Augustem II (zawsze gotowym
205 Wst,13 | zdradzać Polskę), ogłosił się i ukoronował w Królewcu (
206 Wst,13 | To samowolne wyniesienie się dawnego hołdownika Rzeczypospolitej
207 Wst,13 | Hohenzollernów obawiały się miasta w Prusiech polskich,
208 Wst,13 | jarzmo, oswobodzony cieszy się wolnością”. Drugi medal
209 Wst,13 | poświęcony pamiątce połączenia się Prus z Polską w środę popielcową,
210 Wst,13 | z powodu starości zrzekł się rządów Kurlandyi na rzecz
211 Wst,13 | targach o terytorya zająć się mające, stanął dnia 5. sierpnia
212 Wst,13 | Podgórze, aż do jej połączenia się z Dniestrem1). Ten ustęp
213 Wst,13 | i Torunia, a spodziewamy się, że Rzeczpospolita polska,
214 Wst,13 | Rzeczpospolita polska, zastanowiwszy się dojrzale, rozważywszy dobrze
215 Wst,13 | przekonania o potrzebie ułożenia się z nami w sposób przyjacielski
216 Wst,13 | że: „Fryderyk II odwołał się do praw i dowodów, których
217 Wst,13 | potrafiono sprawdzić, skarżył się na niesprawiedliwości, których
218 Wst,13 | które jakoby należały mu się od wieków”. W reskrypcie
219 Wst,13 | polskich, że gdyby wzbraniali się składać przysięgę homagialną
220 Wst,13 | Rzeczpospolita nie zgodziła się na ustąpienie tych krajów,
221 Wst,13 | W ten sposób dostawały się Rosyi przy pierwszym rozbiorze
222 Wst,13 | podziałowym, Stanisław August udał się w drodze dyplomatycznej
223 Wst,13 | rosyjskiego, Stackelberga, pokazał się niemożebnym. Polska wycieńczona
224 Wst,13 | początkiem roku 1774, za wdaniem się Austryi i Rosyi, cofnęły
225 Wst,13 | Austryi i Rosyi, cofnęły się z pozostawionego terytoryum
226 Wst,13 | nastąpiło nowe wdzieranie się Prusaków w granice Wielkopolski.
227 Wst,13 | żegluga na niej utrzymywała się tylko za zgodą Rosyi; rzeki
228 Wst,13 | ciężkich warunków bytu, stawał się widocznym rozwój sił jej
229 Wst,13 | podziałów i państw zbiegły się z sobą nad Bugiem koło podlaskiego
230 Wst,14 | jest kraju, który dostał się Prusom w latach 1793 i 1795,
231 Wst,14 | koalicyi nad Francyą, zebrał się 1815 roku słynny kongres
232 II,1 | Dawna Polska dzieliła się na trzy wielkie prowincye,
233 II,1 | Sprawiedliwego), stawszy się lennem księstwem Polski,
234 II,1 | Toruńskiego z roku 1466, połączyły się z Polską, do której w znacznej
235 II,1 | Brzesko-kujawskie dzieliło się na 5 powiatów i miało 5
236 II,1 | województwo Łęczyckie składało się z 3 powiatów i miało 3 sądy
237 II,1 | uchwały z roku 1766, odbywały się prostą większością głosów (
238 II,1 | pluralitate votorum). Ubiegający się o mandat deputacki lub poselski
239 II,1 | każdy deputat odprzysięgał się, jako korupcyi żadnej nie
240 II,1 | Województwa wielkopolskie sądziły się w trybunale podług następującego
241 II,1 | wielkopolskiej, sądziły się, od poniedziałku po św.
242 II,1 | marszałkiem, jedną kadencyą sądzą się od poniedziałku po przewodniej
243 II,1 | województwa, co w Poznaniu, sądzą się w Bydgoszczy.~Województwa
244 II,1 | posiadaczy ziemskich składał się przeważnie ze szlachty jednowioskowej.
245 II,1 | sprzyjał tam wytwarzaniu się obszarów wielkiej własności
246 II,2 | zamierzchłych czasach uspołecznił się naród Polski. Ziemia Poznańska
247 II,2 | Lechii. Za Mieczysława stał się stolicą ówczesnej Polski,
248 II,2 | Poznańskiego, około roku 966, stał się metropolią władzy duchownej
249 II,2 | składu Korony, w której stała się województwem. Kazimierz
250 II,2 | kwadratowych 294, która rozpadała się na 4 powiaty: Poznański (
251 II,2 | więc siadających, gdzie się dało, choćby na poręczach,
252 II,3 | część Wielkopolski, dostała się Mieczysławowi Staremu. Dwaj
253 II,3 | Bolesław Pobożny, podzielili się w ten sposób Wielkopolską (
254 II,3 | który roku 1295 ukoronował się na króla. Gdy później Władysław
255 II,3 | Sześć zaś powiatów, na które się dzieliło, miało rozległość:
256 II,3 | Wielkopolskiej, zbierał się w Kole. Popis rycerstwa
257 II,3 | końcu września) zbierało się całe województwo pod Środę.
258 II,3 | powiatu Nakielskiego, która się stykała z województwem Pomorskiem,
259 II,3 | tam gdzie dziś znajduje się wieś Stare Miasto, jak to
260 II,4 | piastowskich przechodząc, dostało się nakoniec Władysławowi Łokietkowi
261 II,4 | kwadratowych 162 i składało się z 4, mniej więcej równomiernych
262 II,4 | granicy śląskiej ciągnąca się, miała przestrzeni mil kwadratowych
263 II,4 | Warckie. Sejmiki odbywały się w Szadku, gdzie obierano
264 II,4 | Ziemia Wieluńska rządziła się osobno, mając własnych urzędników
265 II,4 | dziejach polskich znajdują się wzmianki. Od tego grodu
266 II,4 | jeden szczep lechicki zwał się Sieradzanami, a później
267 II,4 | polskiej, które odtąd mianowało się województwem. Sieradz, jako
268 II,4 | często miejscem zgromadzenia się stanów na publiczne obrady.
269 II,4 | XIII, XIV i XV wieku odbyło się tu 18 walnych sejmów polskich,
270 II,4 | zjazd szlachty, naradzającej się o wyborze króla, uroczyste
271 II,4 | Sieradzu roku 1432 zobowiązali się Polacy Jagielle obrać po
272 II,4 | Warną Władysław, oświadczono się za wyborem Kazimierza Jagiellończyka.~
273 II,5 | byli z prawieków rządzić się miejscowym własnym obyczajem,
274 II,5 | Trębisk aż do połączenia się z Bzurą). Wschodnią ścianę
275 II,5 | inowłodzki i konarski. Dzieliło się na powiatów 3: Łęczycki,
276 II,5 | Popis rycerstwa odbywał się pod Łęczycą na święty Michał.
277 II,5 | danego powiatu, sądziła się w sądzie, którego siedliskiem
278 II,5 | Ziemia Łęczycka dzieliła się na trzy powiaty i miała
279 II,5 | koroną.~Łęczyca upamiętniła się pierwszym wielkim zjazdem
280 II,5 | książąt. W 105 lat potem odbył się w Łęczycy (roku 1285) inny
281 II,6 | leżały Kujawy, rozciągające się w znacznie większej połowie
282 II,6 | Konrada I, ci podzielili się (roku 1207) państwem w ten
283 II,6 | Maciej z Łabiszyna, podpisał się wojewodą Brzeskim, a drugi,
284 II,6 | okazywanie rycerstwa”, odbywał się pod Brześciem kujawskiem.~
285 II,6 | wysp tego jeziora znajdował się gród jeszcze w czasach przedpiastowych,
286 II,6 | do którego właśnie miał się schronić i śmierć tu znaleść
287 II,6 | Łokietek, gród tutejszy stał się miejscem wielokrotnego pobytu
288 II,7 | Inowłocławskie dzieliło się na 2 powiaty: nieco mniejszy
289 II,7 | pospolitego ruszenia” odbywało się pod Inowłocławiem.~Miasta
290 II,7 | jak do Poznania przenosił się z Piotrkowa co drugi rok
291 II,7 | związek, że Włocławek zwał się w dokumentach łacińskich
292 II,7 | Widocznie oba miasta nazywały się bardzo podobnie lub jednakowo
293 II,7 | gwary potocznej przerobiło się na Inowłocław, później Inowrocław.~
294 II,7 | Dobrzyńskich i zobowiązali się bronić granic Konrada, a
295 II,7 | na Prusakach, podzielić się z księciem.~Uposażenie Dobrzyńców
296 II,7 | zakony niemieckie połączyły się w jeden.~Od roku 1236, w
297 II,7 | młodszemu synowi, zaczyna się właściwie historya ziemi
298 II,7 | jej zawładnięcia wdzierał się gwałtem, nigdy prawie nie
299 II,7 | widząc możności opierania się dłużej napadom pogan i Krzyżaków,
300 II,7 | pogan i Krzyżaków, udał się osobiście do Krakowa i do
301 II,7 | inną dzielnice. Przychylił się Władysław Łokietek do tej
302 II,7 | Polski po Wacławie, nie wahał się wziąć za nią od Krzyżaków
303 II,7 | owocom pokoju, dźwignęły się z gruzów wsie i miasta,
304 II,7 | Ziemia Dobrzyńska dzieliła się na 3 powiaty: Dobrzyński,
305 II,7 | Słońskiego). Sejmiki odbywały się w Lipnie, gdzie obierano
306 II,7 | okazowanie rycerstwa”, odbywały się na polach pod Lipnem. Senatorów
307 II,7 | przestała wszakże odrębnie się rządzić. Herb jej wyobraża
308 II,7 | mazowiecka i kujawska, które się ostatecznie za przyczyną
309 II,8 | Litewskie – Mazowsze zaliczało się do prowincyi Wielkopolskiej.
310 II,8 | XII składająca, stawszy się (roku 1207) dzielnicą Konrada (
311 II,8 | żadnej dzielnicy Polski się nie spotyka. – Tak w Wielkopolsce,
312 II,8 | żadnego powiatu, któryby się mógł równać, pod względem
313 II,8 | od 10 do 14 wsi, zbliżały się do gęściej zasiadłych powiatów
314 II,8 | jednakowe ukształtowanie się stosunków zasiedlenia.~Ludność
315 II,8 | od XIV wieku przenosiła się szlachta mazowiecka. Głównym
316 II,8 | Mazowsza mogło znajdować się około 32.000 rodzin zagrodowców
317 II,8 | Wsie królewskie grupują się albo około dawnych „grodów”
318 II,8 | Jadźwingów i Litwinów, mógł się rozpocząć ruch kolonizacyjny.
319 II,8 | Mazowsza z Małopolską, okazuje się, że w tej ostatniej niemasz
320 II,8 | wsi królewskich znajdowało się na całem Mazowszu 262, to
321 II,8 | kwadr. przestrzeni. Łączące się z sobą klucze biskupstwa
322 II,8 | miewali ich wcale. Myliłby się, ktoby sądził, że np. wojewodowie,
323 II,9 | dzielnic, na jakie rozpadło się Mazowsze pod panowaniem
324 II,9 | nie zaraz więc podzielili się spadkiem między sobą. Matka
325 II,9 | Płocku. Do spadku zgłosiła się zrazu ich ciotka Katarzyna,
326 II,9 | Brzesko-kujawskiego, zaczynającej się wprost ujścia Skrwy. Na
327 II,9 | mil kwadratowych. Dzieliło się na trzy ziemie: Rawską,
328 II,9 | własny. Sejmiki odbywały się w Rawie, Sochaczewie i Gąbinie,
329 II,9 | okazowanie” szlachty odbywało się pod Sochaczewem.~Herb województwa
330 II,9 | mazowieckich, Biała, gdzie się sądziło ziemstwo rawskie,
331 II,9 | stąd ta opłata nazywała się „kwartą rawską”. W ziemi
332 II,9 | Jaktorowska, w której znajdowały się ostatnie tury w Polsce.
333 II,10 | kwadratowych 701/3 i dzieliło się na 8 małych powiatów: Płocki,
334 II,10 | Popisy rycerstwa odbywały się także pod Raciążem. Za rządów
335 II,10 | Sądy ziemskie odbywały się bowiem pierwej tylko w Płocku,
336 II,10 | położenia swego zdawała mu się do mieszkania nad wszystkie
337 II,10 | początkach roku 1555). Wznoszący się na wyżynie, z wysokiemi
338 II,10 | nieś Karłowi1) myto,~Choć się odyma, niech cię to nie
339 II,11 | płocko-rawskiego, ciągnący się z północy od granicy pruskiej
340 II,11 | warszawsko-łomżyńsko-czerska, ciągnąca się także z północo-wschodu
341 II,11 | Województwo Mazowieckie składało się z 10 ziem następujących:
342 II,11 | wspólnie wiecująca i sądząca się, powiadamiana i zwoływana
343 II,11 | wiec, powiecać, powiadamiać się). Opola i powiaty nie mogły
344 II,11 | lasach wiosek i zaludniania się okolic pierwej małoludnych.
345 II,11 | znaczenie „ziemi” ustaliło się w narodzie i kiedy wytykano
346 II,11 | Polsce „ziemia” dzieliła się na „powiaty”, mające, jak
347 II,11 | mała, mogła nie dzielić się wcale na powiaty, np. dwie
348 II,11 | obszerna i ludna, dzieliła się na ośm powiatów, a że trzy
349 II,11 | Łeku Biebrza do połączenia się tejże z Narwią w okolicy
350 II,11 | potem Muchawkę, zwracała się stanowczo na południo-zachód
351 II,11 | okazowanie” rycerstwa, odbywał się w każdej z 10 ziem, składających
352 II,11 | Tymże herbem zaszczycały się wszystkie ziemie województwa
353 II,11 | nad doliną Wisły, liczyło się jako stolica województwa
354 II,11 | równych częściach rozciągająca się, miała powiatów 3: Warszawski,
355 II,11 | placu Krasińskich mieściły się cztery jurysdykcye sądowe,
356 II,11 | ziemi, Wiznie, znajduje się nad Narwią obszerna warowna
357 II,11 | grodowe, gdzie też odbywają się sądy ziemskie i grodzkie.
358 II,11 | Sądy ziemskie odprawiały się w Zakroczymiu, Serocku i
359 II,11 | części przedzielona, składała się z 4 powiatów: Łomżyńskiego (
360 II,11 | granicy pruskiej, wytworzył się ród mazowiecki Kurpiów.
361 II,12 | jak Niemców (osiedlających się w miastach), utrzymywał
362 II,12 | zawiązało, w celu pozbycia się panowania Zakonu, rodzaj
363 II,12 | do wzajemnego poznawania się między sobą. Do tego stowarzyszenia,
364 II,12 | słowa, że „jak tylko stali się panami woli swojej, postanowili
365 II,12 | Generał pruski, który odbywał się kolejno raz w Grudziądzu,
366 II,12 | Wielkorada Prus polskich) składał się z 15 senatorów czyli wielkoradców,
367 II,12 | prowincyi pruskiej odbywały się po polsku, sami tylko deputowani
368 II,12 | królewskich. Miasta, rządząc się prawem chełmińskiem, odwoływały
369 II,12 | chełmińskiem, odwoływały się do sądów nadwornych królewskich.~
370 II,13 | pogan pruskich, rozciągały się szerokie, prawie bezludne
371 II,13 | zasobniejszych Lechitów. Upamiętnił się w dziejach napad Prusów
372 II,13 | wszystkich wiernych w Polsce, aby się wyprawili na krucyatę przeciwko
373 II,13 | Książęta polscy ociągali się, wiedzieli bowiem lepiej
374 II,13 | krzyżowców, wśród których, jak się zdaje, nie było książąt
375 II,13 | Dopiero w roku 1222 zebrali się: Leszek Biały, Henryk Brodaty
376 II,13 | teutoński, któremu nie zawahał się (roku 1228 do 1230) oddać
377 II,13 | przedstawiającej. Krzyżowcy obowiązali się zwalczyć pogaństwo i, po
378 II,13 | mazowieckim, a tylko podzielić się po połowie krajami, które
379 II,13 | Województwo Chełmińskie składało się z dwóch ziem: Chełmińskiej
380 II,13 | stanowiącej. Ziemia ta rządziła się wspólnie z Chełmińską, miała
381 II,13 | i inne. Sejmiki odbywały się przedsejmowe w Kowalewie,
382 II,13 | miejscu, gdzie dziś znajduje się wioska Starogród. Tutaj,
383 II,13 | miasto i kościoły odbudowały się w miejscu dzisiejszem. Chełmno,
384 II,13 | apelacyjny miejski i stało się najznakomitszem z miast
385 II,13 | kraju (roku 1772) dostało się Chełmno pod rządy króla
386 II,13 | króla Fryderyka.~Toruń miał się pierwotnie nazywać Tarnowem (?).
387 II,13 | wojny (1466) upamiętnił się, zawartym w Toruniu dnia
388 II,13 | lutego roku 1473) urodził się w Toruniu nieśmiertelnej
389 II,13 | stanu Torunia przyczyniał się przywilej na pierwszy skład
390 II,13 | swoim pisze:~„Od siebie się miej, gdzie wdzięczne winnice~
391 II,13 | z Malborgiem odprawiały się sejmiki generalne trzech
392 II,13 | Wielkiego, Kowalewo, gdzie się mieściło archiwum województwa,
393 II,13 | przemieszkując, trudniła się zbieraniem ziół, układaniem
394 II,13 | układaniem zielnika, bawiła się nawet chemią, słynęła przytem
395 II,14 | częścią tychże Prus, która się zwała Pomezanią, od zachodu
396 II,14 | województwa Pomorskiego. Dzieliło się na cztery powiaty: Sztumski,
397 II,14 | Malborgu, ale w Sztumie się odbywały. Gród sztumski
398 II,14 | pod panowanie polskie. Tu się odtąd odbywał naprzemian
399 II,14 | Potężne mury twierdzy dzieliły się na zamek dolny, średni i
400 II,14 | dolnym jedna z baszt zwała się Babą, druga z bramą Cwetor,
401 II,14 | między innymi znajdował się sklep Witolda, to jest mieszkanie,
402 II,14 | załogą niemiecką, i poddali się królowi Kazimierzowi IV.
403 II,14 | wierny i roku 1520 mężnie się oparł napaści Alberta, margrabiego
404 II,14 | w sąsiednim lesie dostał się do niewoli, z której jednak
405 II,14 | z której jednak zdołał się zawsze wyśliznąć. W pobliskiej
406 II,14 | żolé – trawa). Nazwa używa się zwykle w liczbie mnogiej,
407 II,14 | Malborga ku Gdańskowi ciągną się niziny, Wisłą i Nogatem
408 II,14 | kanałami i tamami Żuławy stały się jedną z najżyźniejszych
409 II,14 | królewskiej przynależne, dzielą się na Wielką Żuławę, między
410 II,14 | jeziora Druzna ciągnącą się. Podług lustracyi z roku
411 II,15 | dla kolonizacyi i poczęła się napełniać wsiami, od strony
412 II,15 | Wielkiego Mistrza Zakonu. Kiedy się następnie Prusy poddały
413 II,15 | Łuckim miejsce otrzymał, co się zaś tyczy rzeczy duchownych,
414 II,15 | przewodem biskupa, naradzali się o potrzebach swej ziemi.
415 II,15 | potrzebach swej ziemi. Rządzili się zaś temże prawem, co reszta
416 II,15 | biskupów warmińskich znajdowali się często ludzie pierwszorzędnej
417 II,15 | zakończył, a dotąd szczyci się miasto jeszcze wodociągiem,
418 II,16 | rdzennie polską, różniącą się swem narzeczem od wielkopolskiej
419 II,16 | To też i obyczaj w niczem się na Pomorzu od polskiego
420 II,16 | Nowski i Starogrodzki liczyły się do Tczewskiego. Sejmiki
421 II,16 | skąd szlachta zjeżdżała się na sejmik ogólny do Starogrodu,
422 II,16 | którzy naprzód udawali się na Generał Pruski do Malborga
423 II,16 | Sądy ziemskie odbywały się zazwyczaj tam, gdzie i sejmiki;
424 II,16 | w Starogrodzie sądziły się trzy powiaty: Gdański, Tczewski
425 II,16 | i całej Polski. Mieściło się w nim, niezmiernie ważne
426 II,16 | usposobioną, skoro dopuściło się ono na niej strasznej rzezi,
427 II,16 | Rok znowu 1660 upamiętnił się niekorzystnym dla Polski
428 II,16 | na rzecz Szwecyi zrzekał się Rygi i Inflant i przyznał
429 II,16 | podpisywał, łzy potoczyły się z oczu królowi.~Do ważniejszych
430 II,16 | Gdańszczanom oddał, znajdowały się dwie małe twierdze, przez
431 II,17 | dokumencie z roku 1242 tytułują się Duces Majoris Poloniae (
432 II,17 | narodowego zjednoczenia, koronuje się nie w Gnieźnie, ale w Krakowie,
433 II,17 | a następuje zjednoczenie się dwóch prowincyj w jedno
434 II,17 | Gniezna na sejmy, uważając się jedni i drudzy za dostojniejszych.
435 II,17 | Odtąd prowincya ta składała się z 11 województw, 3 księstw
436 II,18 | Nawzajem Piastowie, wzmógłszy się w potęgę, zajęli Małopolskę
437 II,18 | podatku podymnego znajduje się w województwie tem ośm powiatów:
438 II,18 | Krakowskiego zaliczone, znajdowały się na prawym brzegu Wisłoki.
439 II,18 | oderwana od Polski stała się własnością i dziedziną Węgier”.
440 II,18 | Z tych jeden, ciągnący się nad rzeką Popradem za Karpatami,
441 II,18 | ziemi krakowskiej, stał się, również jak Siewierz, pod
442 II,18 | krakowskich, którzy tytułowali się książętami siewierskimi.
443 II,18 | gleba proszowska równała się nadgoplańskiej i podolskiej.
444 II,18 | Kazimierz Wielki, starając się o zaludnienie i zamożność
445 II,18 | Tu Łokietek, koronując się w roku 1320, przeniósł koronę,
446 II,18 | Gniezna. Tutaj odbywały się odtąd wszystkie koronacye
447 II,18 | deputatów na sejmy, którzy się na konstytucyach podpisywali.~
448 II,19 | Czarnego. Odtąd zaczęła się dla Łokietka doba burz wojennych,
449 II,19 | od czasów Łokietka stało się województwem z początku
450 II,19 | Świerzową i Zręczynem stykały się trzy województwa: Sandomierskie,
451 II,19 | której w wieku XVI znajdowało się w 374 parafiach: miast i
452 II,19 | województwo Sandomierskie składało się z 9 powiatów: Sandomierskiego,
453 II,19 | Sądy grodzkie odbywały się w Nowem-mieście-Korczynie
454 II,19 | Sandomierskie, gdzie sadziły się powiaty: Sandomierski, Wiślicki
455 II,19 | wybory do ziemstwa odbywały się w Sandomierzu; Radomskie
456 II,19 | Stężycy. W Opatowie odbywały się sejmiki całego województwa
457 II,19 | zwane Generałami, odbywały się w Nowem-mieście-Korczynie,
458 II,19 | sejmem walnym zjeżdżali się posłowie małopolscy, wybrani
459 II,19 | pospolitego ruszenia odbywał się corocznie z całego województwa
460 II,19 | własnym kasztelanem okazować się był powinien, pod winami
461 II,19 | winami w razie niestawienia się prawem opisanemi. Czwartego
462 II,19 | powiaty województwa zjeżdżać się będą pod Pokrzywnicą”. Chorągiew
463 II,19 | 49 dominikanów, modlących się w świątyni. Krwi zaś tyle
464 II,19 | liczby tych zjazdów stał się wiekopomnym zjazd krajowy
465 II,19 | Karwowie roku 1160 urodził się Wincenty, syn Kadłubka,
466 II,19 | Sycynie roku 1530 urodził się największy z wieszczów polskich
467 II,19 | Zwoleniu. W Rytwianach znajduje się grób uczonego i walecznego
468 II,19 | gdzie także znajdowała się papiernia. Znane były kuźnice
469 II,20 | ziemia Lubelska dostała się Henrykowi wraz z księstwem
470 II,20 | przy którego połączeniu się z Wisłą, oba brzegi do województwa
471 II,20 | Całe województwo dzieliło się na trzy powiaty: Lubelski,
472 II,20 | przestrzeni w wieku XVI znajdowało się miast 34, wsi 663, parafij
473 II,20 | gospodarstw kmiecych, znajdowało się ogółem 2999, a obok nich
474 II,20 | takiej szlachty znajdowało się w ziemi Łukowskiej; obok
475 II,20 | lubelskich. Sejmiki odbywały się w Lublinie, na których wybierano
476 II,20 | Popis rycerstwa odbywał się pod Lublinem. Starostwa
477 II,20 | Województwo Lubelskie odznaczało się w Małopolsce pierwotnej
478 II,20 | Chrobrego miał tu znajdować się zamek drewniany. Po Henryku,
479 II,20 | Bolesława Krzywoustego, dostał się Lublin najmłodszemu z braci,
480 II,20 | Jadźwingów. Upamiętniły się napady pogan w roku 1244,
481 II,20 | Jadźwingów do cofnięcia się z Podlasia wgłąb Litwy)
482 II,20 | został. W roku 1386 odbył się tu pierwszy zjazd polityczny
483 II,20 | Dnia 5. marca zgodziła się Litwa na wcielenie do Korony
484 II,20 | brandeburskiego dotykać się chorągwi, przez lennika
485 II,20 | puławskie, że miejsce to stało się jedną z najrozkoszniejszych
486 II,20 | Tadeuszu Czackim, stała się największą i najbogatszą
487 II,20 | Sobieskiej i Źółkiewki znajduje się w pięknem górzystem położeniu
488 II,21 | do kilkunastu, ciągnącym się z północy od ziemi pruskiej
489 II,21 | grodzieńskiej i brzeskiej. Aby się lepiej zoryentować w rzeczywistych
490 II,21 | granicy których ciągnęło się Podlasie. Było to zatem
491 II,21 | takim pasem jakie rozciągały się prawie na wszystkich granicach,
492 II,21 | i Rusi, Podlasie zaczęło się wcześnie zasiedlać. Od południa
493 II,21 | gromadnie Mazurzy. Tak zaludniła się Rusią okolica Bielska, Kleszczel,
494 II,21 | zaczęła wtedy przemieniać się w pustynię, to cóż dopiero
495 II,21 | cóż dopiero musiało dziać się w mazowieckich okolicach
496 II,21 | mamy także wzmiankę, że się wówczas w step zamieniła.
497 II,21 | Podlasia z tytułu osiedlających się w niem od wschodu i południa
498 II,21 | sposobem Podlasie stało się krajem spornym pomiędzy
499 II,21 | Kazimierz Wielki zrzekł się Bielska, Drohiczyna i Mielnika
500 II,21 | województwem Trockiem zaczynała się od Augustowa i biegła na
1-500 | 501-981 |