Czesc, Rozdzial
1 Intro | istnienia dawnej Polski był powodem, że wszystkie stare
2 Wst,3 | bagno). Gród ich główny był Turów nad Prypecią, od którego
3 Wst,3 | Prusaków, do których się był schronił, tudzież Jadźwingów,
4 Wst,4 | Cieszyn na południu. Śląsk tak był za doby Piastów rdzennie
5 Wst,4 | się Pomorzem i zamieszkany był przez Lechitów, mianowanych
6 Wst,4 | naczelników. Między tymi był Ismar, czyli Wyzimirz, który
7 Wst,4 | umazania smołą) nazwany był uszczypliwie przez sąsiednich
8 Wst,5 | to dwóch rzek prawy brzeg był pruski, a lewy polski. Następnie (
9 Wst,5 | głównym grodem czerwieńskim był Czerwonogród blisko Dniestru
10 Wst,5 | grody czerwieńskie), że był to „kraj wielki między słowiańskimi”.~ ~
11 Wst,7 | pomocy u Niemców (ożeniony był z Agnieszką, siostrą przyrodnią
12 Wst,8 | Świętej i przeniósł się był do Europy. Tych, jak ich
13 Wst,8 | Krzywoustego, Mazowsze i Kujawy, był właściwie pierwszym księciem
14 Wst,8 | łupów. A łupem pożądanym był zarówno lud, uprowadzany
15 Wst,8 | liczną rodzinę Piastów, danym był szczepowi lechickiemu wysoki
16 Wst,9 | Bolesława Trojdenowicza, który był ożeniony z Gedyminówną,
17 Wst,9 | południo-wschodzie Śniatyn był wówczas granicznym grodem
18 Wst,9 | cesarz Ludwik, aby Bajerburg był stolicą Litwy, aby stanął
19 Wst,9 | Moldavia”; hospodar zaś zwany był zwykle wojewodą wołoskim
20 Wst,10| starosty polskiego, którym był Niemiec.~Roku 1404 Litwa
21 Wst,10| stokroć korzystniejszym był dla Litwy niż Korony. Polska
22 Wst,10| Brześciu kujawskim, zrzekł się był na zawsze wszelkich uroszczeń
23 Wst,10| Wielki Mistrz obowiązanym był w sześć miesięcy po swojej
24 Wst,10| Przedmurzem od granic tureckich był dla Polski dzielny wojewoda
25 Wst,12| pretensye caratu do Inflant. Był to pod względem terytoryalnym
26 Wst,12| Miejscem zaś tej uroczystości był plac przed bramą zamku warszawskiego,
27 Wst,12| dziedzińcem zamkowym”, a był to hołd ostatni, jaki złożyli
28 Wst,13| królewicza w Mitawie, który był zmuszony w kwietniu tegoż
29 Wst,13| Austryi w pierwszym rozbiorze był najkorzystniejszym, zajmował
30 Wst,13| Ten ustęp opisu granic był już poprawką, uczynioną
31 Wst,13| gdańszczan, wzięli Gdańsk. Był to wstęp do drugiego rozbioru
32 Wst,13| Austrya nie wzięła udziału. Był to jednak stan tylko tymczasowy
33 Wst,14| który pod rządami pruskimi był miastem kameralnem. Obwód
34 II,2 | Bolesława Chrobrego. Poznań był niewątpliwie głównym grodem
35 II,2 | herb miasta i ziemi, którym był krzyż podwójny.~Województwo
36 II,2 | wałeckie. Starosta poznański był zarazem Generałem Wielkopolskim,
37 II,3 | znajomością sztuki wojennej), był zarazem pierwszym i ostatnim
38 II,3 | dożywotnie. Tamże ulokowany był sąd ziemski a także sąd
39 II,3 | biechowski. W Gnieźnieńskiem był odtąd nowy wojewoda i drugi
40 II,4 | Zamek tutejszy wzniesiony był na nizinie między dwoma
41 II,4 | sieradzkich. Księciem sieradzkim był i Władysław Łokietek i on
42 II,4 | główniejszych miast w Wielkopolsce, był często miejscem zgromadzenia
43 II,5 | ten w dziejach nazywany był także synodem łęczyckim,
44 II,5 | zadowoleniem i radością. Był to zatem pierwszy sejm narodu
45 II,5 | sejmowy tego województwa był ten sam co Sieradzkiego
46 II,6 | rozmiar powiatów wynikiem był ilości sądów ziemskich,
47 II,6 | obu województw kujawskich był jeden, to jest pół orła
48 II,6 | Mundurem posłów sejmowych był kontusz karmazynowy, a wyłogi
49 II,7 | Oprócz Dobrzynia nad Wisłą, był w tej ziemi drugi Dobrzyń
50 II,8 | dobra stołu królewskiego, był wogóle na Mazowszu niewielki.
51 II,8 | stosunek wsi królewskich był tak mały, jak np. w województwie
52 II,8 | ciągłe podziały folwarków. Był to już możny szlachcic,
53 II,8 | kilku kmieci. Najmożniejszym był w Rawskiem dom Gostomskich,
54 II,9 | Herb województwa Rawskiego był taki sam, jak Płockiego,
55 II,9 | literę R. Mundur wojewódzki był: kontusz szkarłatny, wyłogi
56 II,10 | Sierpcu. Herbem województwa był orzeł czarny w polu czerwonem
57 II,10 | głowie.~Stolicą województwa był Płock, na wyniosłym prawym
58 II,11 | sposobem z końcem wieku XV był już Polsce zwrócony w spadku
59 II,11 | Podstawą zatem tego podziału był stopień zaludnienia, czyli
60 II,11 | kancelaryami. Przy tym pałacu był ogród publiczny do przechadzki (
61 II,11 | województwa Mazowieckiego był: kontusz ciemno-szafirowy,
62 II,12 | za Boga od tych tam ludzi był przyjęt”, prócz szlachty
63 II,12 | królewieckiego. Królewiecki był już wobec pozostawienia
64 II,12 | pruskich sam król powinien był przewodniczyć. Zwano je
65 II,12 | księcia biskupa warmińskiego był: Princeps Sacri Romani Imperii,
66 II,13 | Radzynie. Herbem województwa był w czerwonem polu orzeł biały
67 II,13 | Krzyżaków Toruń, od wieku XIII, był miastem Zakonu. Kazimierz
68 II,13 | w pobliżu ujścia Ossy, był starożytną osadą lechicką,
69 II,14 | województwa Malborskiego był ten, co Chełmińskiego, zachodziła
70 II,14 | Stołecznem miastem województwa był Malborg, po łacinie Marieburgum,
71 II,14 | kilka cali. Kazimierz IV był szczęśliwszy i zdobył twierdzę
72 II,14 | Malborskim. Roku 1237 postawiony był tu przez Krzyżaków, przy
73 II,14 | Kazimierzowi IV. Odtąd Elbląg długo był Polsce wierny i roku 1520
74 II,16 | Stołecznem miastem województwa był Gdańsk, po łacinie nazywany:
75 II,16 | Wisłą aż do Gdańska, którego był panem. Bolesław Krzywousty
76 II,16 | Biskupią i Cygańską. Gdańsk był najhandlowniejszym portem
77 II,16 | za mieliwo. Najciekawszym był jednak ratusz gotycki, miejsce
78 II,17 | Gniezno i Kruszwica, ale nie był kolebką takiej dynastyi,
79 II,18 | mgliste i legendowe. Wiemy, że był tak zwany Krakus, czyli
80 II,18 | i Słowacyę aż po Dunaj. Był czas (za Mieczysława I),
81 II,18 | inne. Starosta krakowski był generałem małopolskim i
82 II,18 | Stanisław, biskup krakowski był rozsiekany. Miasto wysyłało
83 II,19 | Wstydliwy, po którym, że był bezdzietny, objął dzielnicę
84 II,19 | prócz podkomorzego, który był jeden na całe województwo.
85 II,19 | kasztelanem okazować się był powinien, pod winami w razie
86 II,19 | Widocznie pierwszym założycielem był jakiś Sędomir, tak jak Przemyśla
87 II,19 | miejsce, najgłośniejszym był straszny napad Tatarów w
88 II,19 | w Małopolsce ze zjazdów, był Korczyn. Zamek zbudowano
89 II,20 | Pierwszym wojewodą Lubelskim był Dobiesław Kmita z Wiśnicza,
90 II,20 | ziemią Łukowską”, oddzielony był bowiem od reszty województwa
91 II,20 | Alberta. W Lublinie więc dany był, wspaniałomyślnością potężnego
92 II,20 | archiwum. Herbem Lublina był kozioł wspięty, objadający
93 II,20 | Drugiem miastem po Lublinie był w tem województwie Kazimierz
94 II,20 | szlachty. Dziedzicem Babina był wówczas Stanisław Pszonka,
95 II,21 | Horodyszcze na Podlasiu. Ale był to wąski południowy cypel
96 II,21 | Łukasza Górnickiego, który był jego sekretarzem, a stał
97 II,21 | dotąd istnieje, a wykonany był przez mieszkającego w Warszawie
98 II,22 | Turcyi, a do połowy XVI był sprzedawany w Gdańsku po
99 II,22 | wojewody Ruskiego, którym był Stanisław z Chotcza.~Województwo
100 II,22 | społem chodził, uważany był jednak niekiedy za oddzielną
101 II,22 | grecko-katolicką i łacińską. Był to gród jeden z najstarszych,
102 II,22 | podgórzu karpackiem, ponieważ był położony w ostrym kącie,
103 II,22 | większym, czyli krzesłowym, był biskup chełmski, a mniejszym
104 II,23 | Załoką, do Buga wpadającą, był jednym ze starszych grodów
105 II,23 | wielkiego księcia litewskiego, i był przez potężnego teścia popierany.
106 II,23 | którego synach nauczycielem był dziejopisarz Jan Długosz,
107 II,24 | Łuckowi i przez długie lata był stolicą całej ziemi, księstwa
108 II,24 | przez różne dynastye, zawsze był rozrywany i dzielony, ciągle
109 II,24 | czasów Waldemara i Jarosława. Był czas za Romana Mścisławowicza,
110 II,24 | księciem udzielnym na Wołyniu był brat Jagiełły Świdrygiełło,
111 II,24 | należący dziś do tej gubernii, był za Rzeczypospolitej powiatem
112 II,24 | grecko-katolickiego obrządku. Był on jakby Rzymem wołyńskim,
113 II,24 | miast i 243 siół. Ostrog był stolicą najsławniejszej
114 II,24 | Wasil, sam dzielny wódz, był synem Konstantego, zwycięscy
115 II,24 | polskich.~Zbaraż uważany był przez znawców spraw wojennych
116 II,24 | Kisielin, ognisko rodu, był siedzibą aryanów na Wołyniu,
117 II,24 | niemiecki, Zygmunt. Gospodarzem był Wielki książę Litewski,
118 II,24 | upamiętnił się w XIII wieku, że był tu jedyny zamek na całej
119 II,25 | najprostszym sposobem porównania był kierunek biegu rzek. Tym
120 II,25 | tam osiadają Polacy.~Skoro był już od roku 1434 wojewoda
121 II,25 | zamków do przestrzeni kraju był na Podolu odpowiednio do
122 II,25 | województwa Podolskiego, był już zburzony przez Tatarów
123 II,25 | murami, Kamieniec uważany był za klucz Podola, ale raz
124 II,25 | Barskiej, roku 1770, oblegany był w okopach św. Trójcy Kazimierz
125 II,25 | Już pierwej mówiliśmy, iż był to prawdopodobnie najznaczniejszy
126 II,26 | adamaszki, wina i t. d. Kijów był właśnie w naświetniejszej
127 II,26 | Brusiłowskie i inne. Wojewoda był zarazem „generałem ziem
128 II,26 | prawo i w lewo od Porohów, był tu świat pustyń bezbrzeżnych,
129 II,26 | Ukrainy. Szlak tatarski nie był drogą ani gościńcem kupieckim,
130 II,26 | charakter. Wszystkim wiadomy, był rzadko widomym. Znanym był
131 II,26 | był rzadko widomym. Znanym był jego ogólny kierunek, wymijający
132 II,26 | między Dnieprem i Donem. Był jeszcze czwarty szlak Wołoski
133 II,27 | słobodą)”.~Powiat Winnicki był najmniejszy, bo zajmował
134 II,27 | Zwinogrodzkiego na 127–8. Ten ostatni był jednak pierwej znacznie
135 II,27 | bracławskiej umieszczony był w polu czerwonem krzyż kawalerski,
136 II,27 | państwu należał i trzymany był, czemu świadczą i „pisma
137 II,27 | województwie Bracławskiem uważany był w wieku XVII Humań. Pod
138 II,27 | stróżem granic od Tatarów był „hetman polny”, który znajdował
139 II,27 | ciura żołnierski na Ukrainie był tego świadom”. W XVIII wieku
140 II,28 | Ponieważ pokój Dywiliński był tylko zawartym na lat 16
141 II,28 | takim wojewodą tytularnym był Ludwik Wilga od roku 1783,
142 II,29 | trzeci sejm odprawować się był powinien w Grodnie.~Kraj
143 II,29 | pasem gęstych jezior, oblany był przez cztery wielkie rzeki:
144 II,29 | Szczarą, uchodząca do Niemna. Był jeszcze i czwarty stary
145 II,29 | dwa krzyże”.~Prócz tego był jeszcze inny herb Litwy,
146 II,30 | utworzeniu województwa w Horodle był Moniwid, który otrzymał
147 II,30 | wojewodę wileńskiego, który był zarazem starostą Żmudzkim.
148 II,30 | kaliskim. Herb województwa był tenże sam, co księstwa Litewskiego,
149 II,30 | jednym. Mundurem województwa był kontusz granatowy, a żupan
150 II,30 | każdego powiatu wybierany był za kadencyę wileńską, a
151 II,30 | orędownikiem chrześcijan był Piotr Gastold, najznaczniejszy
152 II,31 | wyżej leżący, zamieszkały był przez Rusinów, którzy w
153 II,31 | do 1392 księciem trockim był Skirgielło, a po nim syn
154 II,31 | Mundurem sejmowym województwa był kontusz szkarłatny, wyłogi
155 II,32 | żmudzcy. Starosta żmudzki był mianowany przez króla z
156 II,32 | Niemnem. Ten ostatni gród był w dziejach Żmudzi najwięcej
157 II,33 | Smoleńsk nad górnym Dnieprem był głównem miastem narodu słowiańskiego
158 II,33 | trybunał. Mundur województwa był kontusz karmazynowy, żupan
159 II,33 | biskupem tytularnym smoleńskim był znany dziejopis Adam Naruszewicz,
160 II,34 | potwierdzał. Wojewoda ten był zarazem starostą grodowym
161 II,34 | Niesiecki. Mundur połocki był ten sam, co i smoleński,
162 II,34 | którego pierwszym rektorem był wielki kaznodzieja narodowy,
163 II,34 | istotnie za czasów polskich był głównem miastem handlowem
164 II,35 | Augusta mundurem województwa był kontusz pąsowy czyli szkarłatny,
165 II,35 | warownym zamkiem, który był zwykłym pobytem ordynatów.
166 II,36 | przy ujściu do niej Widżby, był jednym ze znaczniejszych
167 II,36 | potem Mendog litewski wysłał był synów swoich na podbijanie
168 II,36 | kasztelan witebski, który był drugim swego województwa
169 II,36 | obieralnych wojewodów witebskich był Jerzy Chlebowicz, ostatnim
170 II,37 | słowiańskich, a syn Światosława, był Waldemar, przezwany przez
171 II,37 | oddana Wsiewłodowi, gdzie był założony gród Włodzimierz,
172 II,37 | ubiór na koniu i rycerzu nie był biały, ale błękitny. Województwo
173 II,37 | kwadratowe i podzielony był na 12 straży, mających następujące
174 II,38 | linii smoleńskiej, którego był dzielnicą. Odtąd, wydzierany
175 II,38 | panowanie Litwy i za Olgierda był udzielnem jej księstwem
176 II,38 | zaś wojewodą mścisławskim był Jerzy Ościk, herbu trąby.
177 II,38 | krzesłowym tego województwa był kasztelan mścisławski. Województwo
178 II,39 | grodów Rusi litewskiej, był już w roku 1067 stolicą
179 II,39 | obywatelski województwa był kontusz karmazynowy, żupan
180 II,40 | Drugiem miastem wojewódzkiem był Dorpat, w kronikach i dokumentach
181 II,40 | Lucyński i Marienhauski. Nie był to podział administracyjny,
182 III,1 | Poznańskiego, lubo Jordan nie był właściwie biskupem poznańskim,
183 III,1 | 1012), jeszcze w roku 1000 był jedynym biskupem na całą
184 III,1 | usunięciu się Mongołów, obrany był przez książąt Rusi metropolitą
185 III,1 | granicach dyecezyi płockiej, był z urzędu kanonikiem (canonicus
186 III,1 | Krakowskie. Pierwszym biskupem był Poppon od roku 1000. Władysław
187 III,1 | Abraham, że Mieczysław II był najpewniej założycielem
188 III,1 | przyszła. I to, jak się zdaje, był jeden z powodów do założenia
189 III,1 | jako główne miasto Wołynia, był siedliskiem władzy biskupiej
190 III,1 | nawracaniem pogan, przeznaczony był na biskupa łukowskiego.
191 III,1 | łacińskie i ruskie. W Przemyślu był kościół parafialny, łaciński
192 III,1 | znowu Samborskiem, a nawet był czas, w którym miało stanowić
193 III,1 | biskupa „samborskiego”, którym był Abraham.~18. Biskupstwo
194 III,2 | obu tych filij lubiąskich był klasztor Cystersek w Trzebnicy,
195 III,2 | pobliżu ulicy Grodzkiej, był pierwszem gniazdem pierwszego
196 III,2 | generał zakonu, Jordan, był zniewolonym do ośmiu znajdujących
197 III,2 | zakon jałmużniczy, założony był przez św. Franciszka z Assyżu,
198 III,2 | Litwy, a który podobno także był biskupem lubelskim, pozostał
199 III,3 | sufraganię. Biskup chełmiński był przez jakiś czas prezesem
200 III,3 | r.), a biskup chełmiński był znowu po staropolsku senatorem
201 III,3 | już na to papież Marcin V był zezwolił, ale wkrótce, na
202 III,3 | zależności dóbr swoich. Odtąd był prymas udzielnym ksiażęciem
203 III,3 | prymasem Rzeczypospolitej był Michał Poniatowski, książę
204 III,3 | biskup warmiński, poeta, nie był już prymasem, ale arcybiskupem
205 III,3 | Wejher za Zygmunta Augusta był ostatnim katolickim biskupem
206 III,3 | nabożeństwo. Władysław Jagiełło był właściwie fundatorem biskupstwa
207 III,3 | Pierwszym metropolitą kijowskim był Michał, rodem z Syryi, drugim
208 III,3 | upadku Rzeczypospolitej. Był to pierwszy biskup i pierwsze
209 III,3 | rzeczywistym. Biskup krakowski był na Siewierzu w całem znaczeniu
210 III,3 | Siewierskich. Biskup Feliks Turski był ostatnim księciem Siewierskim.
211 III,3 | Stadiona, czczy ten tytuł dany był metropolicie ruskiemu. Od
212 III,3 | pierwszym arcybiskupem Lwowskim był Antoni Angiełłowicz od roku
213 III,3 | stolicę ich biskupa, którym był od roku 1365 „Jan ze krwi
214 III,3 | biskupem unickim w Łucku był Eustachy Maliński, zmarły
215 III,3 | biskupem pińskim i turowskim był Józefat Bułhak.~22. Biskupstwo
216 III,3 | kanoników, a każdy prymas polski był z urzędu pierwszym kanonikiem
217 III,3 | małoletności książąt lub pierwszym był ich doradcą, to w Polsce
218 III,3 | Przemyśl w swoim czasie był siedliskiem wykształcenia
219 III,3 | do senatorów litewskich i był też tylko naznaczany z pośród
220 III,3 | jego, Tymoteusz Gorzeński, był ostatnim, a z kolei kanonicznie
221 III,3 | biskupstwa Warmińskiego, pierwszy był na tej katedrze kardynałem.
222 III,3 | kardynałem na tej katedrze był Michał Radziejowski. Kiedy
223 III,3 | biskupem nominacyi polskiej był głośny pisarz, uczony i
224 III,3 | katedra. Pierwszym biskupem był mianowany sławny filolog,
225 III,4 | po Jezuitach w Pułtusku. Był to ostatni klasztor benedyktyński
226 III,4 | bernardyńskiego, który właściwie był tylko gałęzią dawno już
227 III,4 | każdej z tych prowincyi był oddzielny protoihumen, wszystkie
228 III,4 | barbarzyńców. Zakon ten powitany był z zapałem, bo do przedsięwzięcia
229 III,4 | ich klasztorów fundowany był w Warszawie na Solcu roku
|