Czesc,  Rozdzial

  1 Intro |             czasów istnienia dawnej Polski był powodem, że wszystkie
  2 Intro | Bartoszewicza o biskupstwach dawnej Polski. Jeżeli praca nasza przedstawia
  3 Wst,2 |    Słowianie naddunajscy przyszli z Polski i dzieje Serbów i Chorwatów
  4 Wst,3 |          Pomorze nad Wisłą względem Polski.~ ~
  5 Wst,4 |         mamy z końca X wieku, nazwę Polski pisano po łacinie: Polonia
  6 Wst,4 |        Ślężanie. Rodzoną siostrzycą Polski była ziemia nadodrzańska,
  7 Wst,4 |    potocznej, ogarniając całą część Polski po obu brzegach Odry i Cieszyn
  8 Wst,4 |       przestał być uważany za część Polski. Czesi nazywali go zawsze
  9 Wst,4 |        ruskim i przyłączył znowu do Polski, ale gdy wielki ten król
 10 Wst,4 |          Europy utrwaliła się nazwa Polski, Polonii, a na całym wschodzie,
 11 Wst,4 |            Rusi aż do Arabii, nazwa Polski uformowała się od Lachów.
 12 Wst,5 |     ogólnikową wzmiankę o granicach Polski przed-mieczysławowej podaje
 13 Wst,5 |         chorych i rannych”.~Granica Polski zachodnia. Państwo Mieczysława
 14 Wst,5 |           Za Odrą należała także do Polski ziemia Lubuska, między Odrą,
 15 Wst,5 |           ziemi.~Granica południowa Polski mieczysławowej przedstawia
 16 Wst,5 |        miarę przewagi oręża władców Polski, Czech lub Morawy, posuwała
 17 Wst,5 |        która odtąd organiczną część Polski piastowskiej stanowiła.
 18 Wst,5 |           Dunaj i Cisa były granicą Polski. Dzieje nie przekazały ściślejszych
 19 Wst,5 |        należało z końcem X wieku do Polski, potwierdza to i Gaudenty,
 20 Wst,5 |             owym czasie zależnem od Polski. Wyszczególniona przez kronikarzy
 21 Wst,5 |            brzeg był pruski, a lewy polski. Następnie (ponieważ Mazowsze
 22 Wst,5 |       ponieważ Mazowsze należało do Polski) biegła na wschód granicą
 23 Wst,5 |            stąd i wschodnia granica Polski piastowskiej z Jadźwingami
 24 Wst,5 |        należała do Lachów, czyli do Polski. Ponieważ (jak twierdzi
 25 Wst,6 |     panowanie Chrobrego należała do Polski. Król ten rozszerzył granice
 26 Wst,6 |         Król ten rozszerzył granice Polski za Odrą zdobyciem nowych
 27 Wst,6 |           II w Magdeburgu, monarcha polski otrzymał lennem prawem „
 28 Wst,6 |               kres żelazny granicom Polski założył”. ~Dzieje nie przekazały
 29 Wst,6 |           za Karpatami w posiadaniu Polski ziemia Spiska. Właśnie latem
 30 Wst,6 |             zostały teraz znowu dla Polski odzyskane. Nie na długo
 31 Wst,6 |         przyczynę. Oto na granicach Polski piastowskiej z ościennymi
 32 Wst,6 |             z organizmem państwowym Polski, nie chcącego porzucić ani
 33 Wst,6 |             części jego większej od Polski. Po opuszczeniu Polski przez
 34 Wst,6 |           od Polski. Po opuszczeniu Polski przez Bolesława Śmiałego,
 35 Wst,7 |            zwrotu tej dzielnicy dla Polski po jego śmierci. Od tego
 36 Wst,7 |     ukończoną została pomyślnie dla Polski dopiero przez jego syna,
 37 Wst,7 |       przyjął. W roku 1122 monarcha polski wyprawił apostołów do Julina,
 38 Wst,7 |            z największych bohaterów Polski piastowskiej, praprawnuk
 39 Wst,7 |            arcynarodowego Śląska od Polski, a poddanie go wpływowi
 40 Wst,7 |         przez Niemców, powrócili do Polski, gdzie otrzymali (1164 roku)
 41 Wst,7 |         oderwana była od Mazowsza i Polski.~Najmłodszy z synów Krzywoustego,
 42 Wst,8 |      osłabiały ciągle siłę narodową Polski, a jakkolwiek syn Kazimierza
 43 Wst,8 |        Biały w Gąsawie i Pomorze od Polski oderwane. Ale syn tego Świętopełka,
 44 Wst,8 |        Zwierzchnictwo zaś Litwy lub Polski wyzwalało ją z pod jarzma
 45 Wst,8 |             do oznaczenia: pierwsza Polski pierwotnej, zachodniej,
 46 Wst,9 |        oderwanych przez sąsiadów od Polski. Patrzyli oni naprzykład
 47 Wst,9 |       śmierci Wacława i powrocie do Polski Władysława Łokietka, tenże (
 48 Wst,9 |             się znowu krwawe zapasy Polski z Zakonem, który od powyższej
 49 Wst,9 |          1333) królem, odzyskał dla Polski Kościan na Bolesławie lignickim,
 50 Wst,9 |       prastarej ziemi lechickiej od Polski 1). Nie przeszkadzało to
 51 Wst,9 |      pilniej tak niebezpiecznej dla Polski gospodarki Czechów na Śląsku.
 52 Wst,9 |           Wschowę, przyłączył ją do Polski.~Skutkiem starań Kazimierza
 53 Wst,9 |          ten podnosił moralne prawa Polski do tych dzierżaw, ale rezultatów
 54 Wst,9 |      Kazimierza Wielkiego, król ten polski przedsięwziął (r. 1340)
 55 Wst,9 |             i wziął ją w posiadanie Polski. Odtąd bojarzy przejmowali
 56 Wst,9 |    Kazimierza Wielkiego oderwała od Polski część Wołynia z grodem włodzimierskim.~
 57 Wst,9 |        oddawać, a stosunki wzajemne Polski z Wołoszą trwały od wieku
 58 Wst,10|    przestali wdzierać się w granice Polski, bądź pod Lubiczem nad Wisłą,
 59 Wst,10|        tylko dożywotnio, ale już od Polski i Litwy zależało, aby dożywocie
 60 Wst,10|      sposobem powracała we władanie Polski część krainy zakarpackiej,
 61 Wst,10|       pokornie zwierzchniczą władzę Polski nad Czernihowem i Kijowem.
 62 Wst,10|      Czernihowem i Kijowem. Traktat Polski z Zakonem pruskim dnia 5.
 63 Wst,10|            granic tureckich był dla Polski dzielny wojewoda mołdawski,
 64 Wst,10|    instynktem politycznym ciążył do Polski. Hołd jego, złożony Kazimierzowi
 65 Wst,11|         króla przez zjazd elekcyjny polski i litewski. Oba kraje zobowiązały
 66 Wst,11|          królewieckie, jako lenność Polski, a książę mógł zasiadać
 67 Wst,11|            tedy politycznie cząstką Polski, ale nie zostały nigdy do
 68 Wst,11|            lenno mazowieckie w ręce Polski. Dnia 14. września 1526
 69 Wst,11|     przedmiotem całowiekowych bojów Polski ze Szwecyą i carem. W wojnie
 70 Wst,11|         sierpnia przyłączono już do Polski z Litwą zjednoczonej w jedną
 71 Wst,11|             na południowych kresach Polski rozlegał się szczęk oręża.
 72 Wst,11|         Rzeczypospolitej. Hołdownik Polski, Jeremiasz Mohiła, osadzony
 73 Wst,12|            Moskwą, pełen chwały dla Polski, bo przywracający jej: Smoleńsk,
 74 Wst,12|     terytoryalnym szczyt powodzenia Polski w boju z Moskwą, po osiągnięciu
 75 Wst,12|        uwolnił go od hołdu względem Polski. Traktatem zaś dodatkowym,
 76 Wst,12|           medalu pomieszczony orzeł polski w koronie i napis łaciński,
 77 Wst,12|     oddawała na lat dwa. Wróciły do Polski Inflanty zwane polskiemi,
 78 Wst,12|     Kamieniec Podolski, za klucz do Polski uważany. Wówczas to (dnia
 79 Wst,13|       dręczy Prusów. Orzeł pruski i polski takowy wyrzucają, król i
 80 Wst,13|   królewicza Karola, na zależnem od Polski księstwie kurlandzkiem.
 81 Wst,13|        opuścić swoje księstwo. Sejm polski 1764 roku, jak również osadzony
 82 Wst,13|          monetach kurlandzkich herb Polski, to jest orła z pogonią,
 83 Wst,13|          pierwszy przykład rozbioru Polski.~Powtórny zjazd cesarza
 84 Wst,13|             Neustadzie, poddał losy Polski trzem dworom sąsiednim,
 85 Wst,13|            zaproponował tam rozbiór Polski między Austryę, Prusy i
 86 Wst,13|        posunąć granicę dalej w głąb Polski, co dało moralny powód Fryderykowi,
 87 Wst,13|              Cała rozległość dawnej Polski przed pierwszym rozbiorem
 88 Wst,13|        trzech zaborów od pozostałej Polski poszła pod rozeznanie delegacyi
 89 Wst,13|          sąsiednich, poza granicami Polski, nastąpiły także pewne zmiany,
 90 Wst,13|             geograficznem położeniu Polski po pierwszym a przed drugim
 91 Wst,13|            hafu. Dźwina należała do Polski jednym tylko brzegiem, a
 92 Wst,13|         widzimy, w drugim rozbiorze Polski Austrya nie wzięła udziału.
 93 Wst,13|         postanowiły zupełny rozbiór Polski i nowe granice trzech dworów
 94 Wst,14|           na terytoryum odpadłem od Polski przy pierwszym podziale)
 95 Wst,14|             Prus i Rosyi, dotyczące Polski. Wówczas to ustanowione
 96 II,1  |        stawszy się lennem księstwem Polski, pozostawała przez trzy
 97 II,2  |       czasach uspołecznił się naród Polski. Ziemia Poznańska miewała
 98 II,2  |          stał się stolicą ówczesnej Polski, położony nad główną rzeką
 99 II,2  |           panującego na Żeganiu, od Polski oderwana i do księstwa Głogowskiego
100 II,3  |         Poznańskiego. Przy podziale Polski między synów Bolesława Krzywoustego,
101 II,4  |          roku 1396 i ostatecznie do Polski wcielił. Długosz opowiada,
102 II,4  |      położony nad główną pierwotnej Polski rzeką Wartą, należy bezwątpienia
103 II,5  |          ostatni wstąpiwszy na tron Polski, włączył księstwo Łęczyckie
104 II,7  |              odzyskał tę ziemię dla Polski od Zakonu. Pomimo to, jeszcze
105 II,7  |             i powrócenia Pomorza do Polski, była prawie ciągle najeżdżana,
106 II,7  |            roszczący sobie prawo do Polski po Wacławie, nie wahał się
107 II,8  |         indziej, w żadnej dzielnicy Polski się nie spotyka. – Tak w
108 II,8  |            nawet w innych częściach Polski, własność duchowna. Biskup
109 II,9  |    mazowieckich, która powróciła do Polski, i zamieniona na województwo
110 II,10 |            usiłując ustalić granicę Polski na lechickich wybrzeżach
111 II,10 |            lat 7 do wyjazdu swego z Polski, w początkach roku 1555).
112 II,11 |          mil rozległy. Powracała do Polski szeroka jej dzielnica, niegdyś
113 II,11 |      powróciła z resztą Mazowsza do Polski. Wyszogród słynął w XVI
114 II,12 |        posiadali pierwej pod rządem Polski lub książąt Pomorskich,
115 II,12 |           Mistrza w lennem względem Polski posiadaniu Prus książęcych.
116 II,12 |            a sprowadzały morzem dla Polski towary kolonialne, śledzie
117 II,12 |       powrócenia ziem pomorskich do Polski za Kazimierza IV, statyści
118 II,13 |            z Koroną, weszła w skład Polski, jako województwo Chełmińskie.
119 II,13 |           pierwszy skład towarów, z Polski i do Polski przychodzących,
120 II,13 |        skład towarów, z Polski i do Polski przychodzących, który jednak
121 II,14 |        wyprawy na ciągłe niszczenie Polski i Litwy. W trzeciej części,
122 II,16 |            królewskie, powróciły do Polski, utworzono z nich trzy województwa:
123 II,16 |      pomorskich książąt, jako lenno Polski, pozostawały, a po wygaśnięciu
124 II,16 |           ziemie, wchodzące w skład Polski. Liczne dokumenta, doszłe
125 II,16 |             jeszcze wówczas częścią Polski pod względem narodowym i
126 II,16 |            i Bolesława Wielkiego do Polski już należała. Podług żywota
127 II,16 |            tego miasta, ale i całej Polski. Mieściło się w nim, niezmiernie
128 II,16 |    upamiętnił się niekorzystnym dla Polski traktatem oliwskim. Jan
129 II,17 |           Poloniae (książęta Starej Polski). Tenże Bolesław, jak również
130 II,18 |      przyłączył Lechię krakowską do Polski, należy o tem wątpić, już
131 II,18 |        powodów, że gdy o zdobyczach Polski za Karpatami są wiadomości
132 II,18 |             narodowości?~W podziale Polski roku 1138 pomiędzy synów
133 II,18 |          ziemię Spiską, należącą do Polski, a w znacznej części do
134 II,18 |           ziemia Spiska oderwana od Polski stała się własnością i dziedziną
135 II,18 |      powróciła na prawie zastawu do Polski, lecz w wiekach następnych,
136 II,18 |              zostały w wieku XV dla Polski odkupione pieniądzmi od
137 II,19 |        Wisława, starożytnego władcę Polski. Z czasów tak odległych
138 II,19 |          swoje gniazda i w dziejach Polski odegrały głośną rolę. Do
139 II,19 |             syn Kadłubka, kronikarz polski z doby Piastów. Osadę Okszę,
140 II,20 |           za Bolesława Wielkiego do Polski należała, poświadczają to
141 II,20 |          którzy o Bugu jako granicy Polski z Rusią, z powodu wypraw
142 II,20 |            objęcie tronu Piastów do Polski.~W roku 1569 nastąpił w
143 II,21 |     Mazowszem.~Po trzecim rozbiorze Polski większa część Podlasia,
144 II,21 |            utworzono z dwóch herbów Polski i Litwy. Przedstawia on
145 II,22 |           roku 1340 Ruś Czerwoną do Polski, zaczęły się wówczas spory
146 II,22 |          znaną od początków dziejów Polski i Rusi. Jako zabytek z epoki
147 II,22 |            z najżyźniejszych okolic Polski, leży Hrubieszów, po łacinie
148 II,24 |       Książę małych zdolności, wróg Polski przez prywatę i pychę, a
149 II,24 |             formy rządu i obyczajów Polski, a tym sposobem bezwiednie
150 II,24 |            Przy pierwszym rozbiorze Polski roku 1772 odpadł do Austryi
151 II,24 |             bądź napływu ludności z Polski, ciągle do XVIII wieku liczebnie
152 II,24 |         powodu wzburzyły cały świat polski przez lat kilkanaście; o
153 II,24 |            skryty zamiar osłabienia Polski przez podmówienie Witołda,
154 II,25 |        Czerwoną z częścią Podola do Polski. Nastąpiły więc potem starcia
155 II,25 |     Jagiełło, po wstąpieniu na tron polski, oceniając wielkie zasługi
156 II,25 |            przy pierwszym rozbiorze Polski, powiat Czerwonogrodzki
157 II,26 |       zwycięskim „szczerbcem” Piast polski, gwoli symbolicznemu zwyczajowi
158 II,26 |           hospodar” litewski i król polski, Kazimierz Jagiellończyk,
159 II,26 |             z Rusi, Litwy, Moskwy i Polski nad dolny Dniepr przybyszów,
160 II,27 |             województw całej dawnej Polski. Boh, płynąc krętem korytem
161 II,29 |       chrześcijaństwa dodano. Poeta polski XVII wieku, Wacław Potocki,
162 II,30 |          Murawiewa na Litwie, język polski wśród ludu katolickiego
163 II,30 |           katolikiem i sprowadził z Polski 14 Franciszkanów do nawracania
164 II,35 |             w nim cenny księgozbiór polski. Kleck, o 21/2 mili od Nieświeża,
165 II,35 |          dokończenia układów o tron polski z Jagiełłą, zastało go (
166 II,36 |       odpadnięciu Smoleńszczyzny od Polski w wieku XVII, pozostawiony
167 II,36 |            W dziejach wojen Litwy i Polski z Moskwą, do historycznych
168 II,37 |          które do drugiego podziału Polski dotrwały. Cała środkowa
169 II,37 |           Dopiero udzielający się z Polski do Litwy potężny ruch rolniczy
170 II,40 |    litewskiego, (tak naprzykład jak polski od rosyjskiego), a to z
171 II,40 |         sąsiadów: Szwecyi, Moskwy i Polski, utrzymanie niezawisłości
172 II,40 |            Inflanty, utrzymanie się Polski przy tym kraju narażało
173 II,40 |            na pamiątkę odpadłych od Polski Inflant szwedzkich, którzy
174 III,1 |           otrzymania biskupstwa dla Polski mógł przedłożyć tylko cesarzowi
175 III,1 |      ramienia ottonowego przybył do Polski, nad Wartę, pierwszy biskup,
176 III,1 |          magdeburskiej, założyć dla Polski nową, jej własną metropolię,
177 III,1 |           do grobu św. Wojciecha do Polski. Zorganizowanie nowej prowincyi
178 III,1 |             do Wisły. Plan podziału Polski na dyecezye i ustanowienia
179 III,1 |      sprzęty kościelne, wyprawił do Polski. Z nimi miał się również
180 III,1 |          końca XI wieku. Wysłani do Polski legaci przez największego
181 III,1 |            Pomorza, przyłączonej do Polski, założył Bolesław biskupstwo
182 III,1 |        powrót ziemi Chełmińskiej do Polski.~2. Biskupstwo Chełmskie,
183 III,1 |       przemoc Tatarów. Ludwik, król polski i węgierski, w roku 1375
184 III,1 |             zhołdowaniu Pomorza dla Polski; dochowały się bowiem świadectwa,
185 III,1 |     lechickiej, którą przyłączył do Polski Bolesław Chrobry w latach
186 III,1 |             zaś lubuscy ustąpili do Polski z zamiarem apostołowania
187 III,1 |           Mieczysława II odpadły od Polski, nie zrywało ono dość długo
188 III,2 |            Benedyktynach przybył do Polski umacniać wiarę chrześcijańską
189 III,2 |       Bolesława Krzywoustego magnat polski Piotr Włast, nazwany w późniejszych
190 III,2 |  Augustyanów, który, sprowadzony do Polski przy końcu wieku XIII, rozpowszechnił
191 III,2 |          Pochop sprowadzania ich do Polski dal Janisław, biskup wrocławski,
192 III,2 |        Cystersi sprowadzeni byli do Polski z Francyi i Niemiec. Nazwę
193 III,2 |             klasztorami w granicach Polski, Śląska i Prus, a później
194 III,2 |           aby mu dał kilku braci do Polski. Dla nich to oddał Jaksa
195 III,2 |      przyłączyć dziewiątą prowincyę Polski. Zakon kaznodziejski, zaraz
196 III,2 |            początek wprowadzeniu do Polski panien Franciszkanek, które
197 III,3 |           drugi raz nie należały do Polski. Dopiero panowanie Jagiellonów
198 III,3 |             nawet, aby żaden biskup polski nie starał się o kardynalstwo,
199 III,3 |            i grobowcem tego patrona Polski. Dzisiaj jest to jedna z
200 III,3 |           całe Inflanty należały do Polski, nazywało się Wendeńskiem
201 III,3 |    wprowadzeniem chrześcijaństwa do Polski, przyczyniły się zapewne,
202 III,3 |           kanoników, a każdy prymas polski był z urzędu pierwszym kanonikiem
203 III,3 |       Władysław Jagiełło. W senacie Polski jagiellońskiej biskup przemyski
204 III,3 |    wileńskiej pod nazwaniem patrona Polski, św. Stanisława, Litwa bowiem,
205 III,4 |       składających prowincyę Prus i Polski. Kasata Cystersów w Królestwie
206 III,4 |       wprowadzeni zostali do dawnej Polski przy końcu wieku XIII. Najpierwszy
207 III,4 |          Gdy w roku 1594 przybył do Polski generał Dominikanów, Hippolit,
208 III,4 |            tylko w granicach dawnej Polski, obejmując nadto Ruś i Litwę,
209 III,4 |         podnietę do wprowadzenia do Polski zakonu bernardyńskiego,
210 III,4 |            trzy wikaryaty. Wikaryat polski obejmował Koronę, Ruś i
211 III,4 |     Scholarum Piarum) sprowadził do Polski król Władysław IV, szczególny
212 III,4 |   dyecezyach ruskich, należących do Polski, liczba klasztorów bazyliańskich
213 III,4 |     uroczyście zakon Trynitarzy. Do Polski przybyli Trynitarze bardzo