Czesc, Rozdzial
1 Wst,1 | najliczniejszym i największy obszar ziemi zajmującym, ale zarazem
2 Wst,1 | trudnością wynaradawiać i z ziemi ojczystej wykorzeniać. Hunnowie,
3 Wst,3 | najznaczniejszego niegdyś w tej ziemi grodu, czyli zamku, zwanego
4 Wst,3 | przez Narew i Bug aż ku ziemi Łukowskiej, były naturalnym
5 Wst,3 | Slunenses) i inną dzicz pruskiej ziemi”. Widoczne z tego, że stare
6 Wst,3 | współmieszkańców „pruskiej ziemi”. Jakoż najczęściej wspominają
7 Wst,4 | się ku Noteci, która w ich ziemi brała początek. W ziemi
8 Wst,4 | ziemi brała początek. W ziemi kujawskiej słynęły trzy
9 Wst,4 | nazwani od głównego grodu swej ziemi Sieradza, mieszkali nad
10 Wst,4 | Jadźwingowie). Na zachodzie od ziemi Kujawian i Łęczycan, od
11 Wst,5 | Łużycami położona. W tej to ziemi zaborczy oręż niemiecki
12 Wst,5 | składać cesarzowi hołd z ich ziemi.~Granica południowa Polski
13 Wst,5 | Wielki wyparł Czechów z tej ziemi, która odtąd organiczną
14 Wst,5 | Lechii podkarpackiej, t. j. ziemi krakowskiej, oraz sandomierskiej
15 Wst,7 | Władysław II, pan na Śląsku i ziemi krakowskiej, wypędzony z
16 Wst,8 | nie mógł się utrzymać w Ziemi Świętej i przeniósł się
17 Wst,8 | nad górną Wisłą, to jest ziemi: krakowskiej, sandomierskiej
18 Wst,9 | 1335 zrzekł się praw do ziemi Chełmińskiej na korzyść
19 Wst,9 | się Śląska, tej prastarej ziemi lechickiej od Polski 1).
20 Wst,9 | którym zrzekł się Pomorza i ziemi Michałowskiej, a odzyskał
21 Wst,9 | przeciwko Dedkowi, staroście ziemi ruskiej, tudzież poganom,
22 Wst,9 | książę bawarski i zbudował na ziemi Żmudzkiej w okolicy Giełgudyszek
23 Wst,9 | dwie warownie w środku tej ziemi: Friedberg na miejscu Wielony,
24 Wst,9 | w jednym zakątku swojej ziemi, między Preglą a Niemnem,
25 Wst,9 | władał teraz szerokim pasem ziemi nadmorskiej od Kaszub i
26 Wst,9 | opolskiego, którego przy ziemi Wieluńskiej i Kujawach pozostawił.~
27 Wst,10| Szczęściem dla tej nieszczęsnej ziemi, ocaliła ją Polska pod Grunwaldem.
28 Wst,10| zaledwie kilka mil kwadr. ziemi lechickiej (na lewym brzegu
29 Wst,10| Zakonowi trzymilowy pas ziemi żmudzkiej wzdłuż morza.
30 Wst,13| zabużnych części Bełzkiego i ziemi Chełmskiej utworzyła cesarzowa
31 II,1 | Dobrzyńską, utworzone były z ziemi Polan, zwanej Kujawami.
32 II,1 | najmniejsze Inowłocławskie (bez ziemi Dobrzyńskiej) liczyło tylko
33 II,1 | najmniej zaś powiat Rypiński w ziemi Dobrzyńskiej, bo przeciętnie
34 II,1 | kwadratową, najmniej zaś w ziemi Wieluńskiej, bo tylko 24.~
35 II,2 | miejski, czyli herb miasta i ziemi, którym był krzyż podwójny.~
36 II,2 | stanowiło zachodnią część ziemi Wielkopolskiej, a wysunięte
37 II,2 | 8. Przeciętnie najwięcej ziemi ornej, a tem samem i najgęstszą
38 II,4 | pospolitem ruszeniem tej ziemi. Herb jej przedstawia baranka
39 II,5 | Jagiełło utrzymywał w tej ziemi osobnego namiestnika czyli
40 II,6 | Brzesko-kujawskie.~Na wschód od ziemi Polan leżały Kujawy, rozciągające
41 II,6 | zaś ich część pod nazwą ziemi Dobrzyńskiej leżała na prawym
42 II,7 | Pałukami bowiem zwie lud część ziemi kujawskiej, leżącą między
43 II,7 | mamy w dziejach nazwiska ziemi Dobrzyńskiej, tylko wzmianki
44 II,7 | nie obejmowało więc całej ziemi Dobrzyńskiej, ale tylko
45 II,7 | zaczyna się właściwie historya ziemi Dobrzyńskiej, która odtąd
46 II,7 | kronikarze, Litwa uprowadziła z ziemi Dobrzyńskiej i Kujaw nad
47 II,7 | Łokietka, którego rycerstwo ziemi Dobrzyńskiej, wdzięczne
48 II,7 | Dobrzynia nad Wisłą, był w tej ziemi drugi Dobrzyń nad Drwęcą
49 II,8 | od nikogo w dziedziczeniu ziemi. Statystyka nasza wieku
50 II,8 | Najwięcej, bo 81, było ich w ziemi Czerskiej, w jej połowie
51 II,8 | z których dwa leżało w ziemi Rożańskiej, a trzeci w powiecie
52 II,8 | trzeci w powiecie Ostrołęckim ziemi Łomżyńskiej. Za to dóbr
53 II,8 | nie było tu nigdy obszarów ziemi, dających przewagę w kraju
54 II,9 | księstwie Łowickiem, które w ziemi Sochaczewskiej leżało. Łowicz
55 II,9 | nazywała się „kwartą rawską”. W ziemi Sochaczewskiej leżała puszcza
56 II,10 | zostało włączone (oprócz ziemi Wyszogrodzkiej) do Korony
57 II,10 | Ciechanowską. Granicę od tej ziemi stanowiły miejscami rzeczki:
58 II,10 | Mułtawa. Na południe od ziemi Wyszogrodzkiej odgraniczała
59 II,10 | Skrwy. Zachodnią ścianę od ziemi Dobrzyńskiej tworzyła Skrwa,
60 II,10 | Ciechanowską, nosiły miano ziemi Zawskrzeńskiej. Powiaty
61 II,10 | sejmowa z roku 1726 pozwoliła ziemi Zawskrzeńskiej na urzędników
62 II,11 | rozumiano pod nazwami: opola, ziemi i powiatu. W czasach piastowskich
63 II,11 | polityczny. Granice bowiem „ziemi” stanowiły zwykle jakieś
64 II,11 | kiedy nazwa i znaczenie „ziemi” ustaliło się w narodzie
65 II,11 | dostały oddzielne miano „ziemi Zawskrzeńskiej”.~Granice
66 II,11 | na Mazowszu, a Siedlce w ziemi Łukowskiej, zaliczanej do
67 II,11 | odgraniczając Mazowsze od ziemi Łukowskiej, a dalej od ziemi
68 II,11 | ziemi Łukowskiej, a dalej od ziemi Stężyckiej, należącej do
69 II,11 | które najgęstsze były w ziemi Wyszogrodzkiej, Zakroczymskiej
70 II,11 | Zakroczymskiej i w powiecie Grójeckim ziemi Czerskiej. Miast i miasteczek
71 II,11 | połowa ogólnej przestrzeni ziemi ornej w województwie Mazowieckim
72 II,11 | miasta znaczniejsze w tej ziemi były: Warka, Grójec, Garwolin
73 II,11 | W mieście stołecznem tej ziemi, Wiznie, znajduje się nad
74 II,11 | prawego brzegu Wisły, stolica ziemi i starostwo grodowe, gdzie
75 II,11 | pozwolił na przyłączenie tej ziemi do księstwa Mazowieckiego,
76 II,11 | starostwo grodowe i stolica ziemi. Sądy ziemskie odprawiały
77 II,11 | Miasta: Ciechanów, stołeczne ziemi, i Przasnysz.~7) Ziemia
78 II,11 | rzeką Liwcem, stołeczne tej ziemi, ze starożytnym murowanym
79 II,11 | nad Bugiem. Większa część ziemi leżała na prawym, mniejsza
80 II,12 | blisko miasta Radzyna) w ziemi Chełmińskiej zawiązało,
81 II,12 | jawnie, przystąpiła szlachta ziemi Chełmińskiej, Ostrorodzkiej,
82 II,13 | udział. Kościoły i miasta ziemi Chełmińskiej i części Mazowsza
83 II,13 | nie zdołała zabezpieczyć ziemi Chełmińskiej, ani Kujaw
84 II,13 | podczas wojen krzyżowych w Ziemi Świętej Zakon teutoński,
85 II,13 | uposażeniu jałmużniczem całej ziemi Chełmińskiej, przerażający
86 II,13 | Radzyński i Kowalewski, leżało w ziemi Chełmińskiej, a dwa: Brodnicki
87 II,13 | województwa Chełmińskiego, a w nim ziemi Michałowskiej, około Lubawy,
88 II,13 | toruńskim, odebrał hołd od ziemi Chełmińskiej, z przysięgą
89 II,13 | Krzyżacy, zostawszy panami ziemi Chełmińskiej, słup ten wyrzucili
90 II,14 | 1649 wsi 22 na 677 włókach ziemi, a pod koniec XVIII wieku
91 II,15 | naradzali się o potrzebach swej ziemi. Rządzili się zaś temże
92 II,16 | Malborskiego, Chełmińskiego i ziemi Pomezańskiej, do Prus książęcych
93 II,16 | Pomorskiego. Wejherowo w ziemi Kaszubskiej; Kościerz lub
94 II,17 | polskiego nazwanie wsi lub ziemi wielką i małą oznacza nietyle
95 II,18 | sięgających po Dunaj i Cisę. O tej ziemi pisze Długosz: „Koloman,
96 II,18 | znacznej części do krakowskiej ziemi. Od tego czasu ziemia Spiska
97 II,18 | począwszy od rzeczki Liczwarty i ziemi Wieluńskiej na północy aż
98 II,18 | łacinie Zatoria), z częścią ziemi krakowskiej, stał się, również
99 II,18 | malowniczej i rozkosznej ziemi Krakowskiej mnóstwo było
100 II,18 | z Czorsztyna, szlachcic ziemi krakowskiej, postanowiwszy
101 II,19 | ścianę zawiślańskiej połowy ziemi Czerskiej, od północo-wschodu
102 II,19 | Wisły, należało także do ziemi Stężyckiej. Wisła oddzielała
103 II,19 | słuszniejsze prawo do tytułu „ziemi” niż Stężycka, była bowiem
104 II,20 | szlachty znajdowało się w ziemi Łukowskiej; obok bowiem
105 II,20 | 1241 Lublin i grody obronne ziemi Lubelskiej, otworzyło to
106 II,20 | wielkorady” obu narodów. W ziemi Łukowskiej były miasta:
107 II,20 | miasta: Łuków, stołeczne ziemi, z sądami ziemskimi i grodzkimi,
108 II,21 | pierwotne Podlasie było pasem ziemi, długim mil trzydzieści
109 II,21 | ciągnącym się z północy od ziemi pruskiej i jezior: Rajgrodzkiego
110 II,21 | środek wązkiej a długiej ziemi podlaskiej.~To przyleganie
111 II,21 | Narwią i Bugiem położonych. O ziemi Wiskiej w Mazowszu nad Biebrzą
112 II,21 | Jadźwingami siedliska swoje w tej ziemi posiadali), jak Krzyżacy
113 II,21 | niegdyś nad Bugiem, ale w ziemi Chełmskiej, w którym Opizo,
114 II,21 | Krzyżakami, i nadał im część ziemi podlaskiej między Bugiem
115 II,21 | Augustowa na północy. W ziemi tej spotykamy albo obszerne
116 II,21 | zagrodowa, zajmując w tej ziemi około 40 mil kwadratowych,
117 II,21 | posiadał. Z liczby 436 wsi ziemi Bielskiej, zamieszkałych
118 II,21 | Bielskiego 151.~Taryfa dymów ziemi Drohickiej, sporządzona
119 II,21 | bezkmiecych 6149, razem zatem w ziemi Bielskiej i Drohickiej znajdowało
120 II,21 | największa wieś ze wszystkich w ziemi Bielskiej, Popławy, liczyła
121 II,21 | większej części Popławskich, w ziemi zaś Drohickiej Szmurły miały
122 II,21 | części Szmurłów i Lipków.~W ziemi Mielnickiej, najmniejszej
123 II,21 | jak na wschodnim krańcu ziemi Bielskiej pod puszczą Białowieską,
124 II,21 | mazowiecka od zachodu z ziemi Nurskiej, Łomżyńskiej i
125 II,21 | jej żądza do posiadania ziemi, (jak u Semitów do posiadania
126 II,21 | się stąd, szukać doli i ziemi na Rusi, Litwie i w Małopolsce (
127 II,22 | oddzielnie opisać granice ziemi Chełmskiej, która innym
128 II,22 | siedmiu posłów, z każdej ziemi po dwóch, i jednego z powiatu
129 II,22 | owym roku okazuje się, że w ziemi Lwowskiej opłacało ten podatek
130 II,22 | Peremysl, miasto stołeczne ziemi Przemyskiej, nad Sanem,
131 II,22 | pamiątkowych miejscowości w tej ziemi należy Medyka, gdzie to
132 II,22 | po przybyciu do Gródka (w ziemi Lwowskiej).~Ziemia Sanocka,
133 II,22 | Sanocum, miasto stołeczne ziemi nad Sanem, trapiony napadami
134 II,22 | kut). O tym samorządzie ziemi Halickiej istnieje stanowcza
135 II,22 | Za pilnym żądaniem posłów ziemi Halickiej i zezwoleniem
136 II,22 | Mogilnickie i inne. Herb ziemi wyobrażał w polu białem
137 II,22 | znajdowało się wówczas w całej ziemi Halickiej wsi 565 i miast
138 II,22 | Halicia, miasto stołeczne ziemi, przy ujściu Łukwi do Dniestru,
139 II,22 | krańcu północo-wschodnim ziemi, położone Ratno i Datyn.
140 II,22 | Świtiach, Łuna, Biała.~Dzieje ziemi Chełmskiej przedstawiają
141 II,22 | miast 7.~Stołeczne miasto ziemi, Chełm, nazwane tak od wyrazu
142 II,22 | swoich przy wsi Kobyle w ziemi Chełmskiej, założył około
143 II,22 | wielkiego męża, dotąd na ziemi polskiej wzniesiony, a pod
144 II,22 | roku 1784. Południową część ziemi Chełmskiej (powiatu Krasnostawskiego)
145 II,23 | nazwę swoją otaczającej go ziemi udzielił. Ziemię powyższą
146 II,23 | Kazimierz III nadał herb ziemi Bełskiej (widocznie pierwej
147 II,23 | czyli po jednym z powiatu i ziemi, tudzież ogółem dwóch deputatów
148 II,23 | pozostało), obywatele w ziemi Chełmskiej lub w województwie
149 II,24 | Dulebami. Później siedzą w tej ziemi Wołynianie, zapewne potomkowie
150 II,24 | Bużan i Dulebów, od nazwy ziemi biorący swoje nazwisko.
151 II,24 | długie lata był stolicą całej ziemi, księstwa najdostojniejszego
152 II,24 | powodu ciągłe o własność tej ziemi spory między Korona a Litwą,
153 II,24 | Litwą. Wówczas to rządcy tej ziemi, marszałkowie dożywotni,
154 II,24 | zapewnił różne przywileje dla ziemi wołyńskiej, która zachowywała
155 II,24 | Austryi mały południowy klin ziemi Wołyńskiej. Na zasadzie
156 II,25 | Czerwonogrodzki, klinem do starej ziemi Halickiej wchodzący, najmniejszy,
157 II,26 | na kraju czyli u kraju ziemi Dobrzyńskiej. Nazwa ukrainy,
158 II,26 | Samar zaś już wypływał z „ziemi tatarskiej”, a od stepu
159 II,26 | której prawie każda stopa ziemi nawskróś przesiąkła krwią
160 II,27 | kilkanaście lat polskiej ziemi nie deptało”, hetmani zaś
161 II,29 | około sto mil, od granic ziemi Pskowskiej na północy, do
162 II,29 | południu, i tyleż od granic ziemi Smoleńskiej na wschodzie,
163 II,32 | przyrodzonemi granicami ziemi Żmudzkiej. Zakon pruski
164 II,32 | Żmudzkiego dość znaczny klin ziemi na lewym brzegu Niemna,
165 II,32 | ustawę dla ludu pospolitego ziemi żmudzkiej, gdzie wyraźnie
166 II,35 | kilkanaście i mniej, pas ziemi, ciągnący się z zachodu
167 II,36 | Rzeczypospolitej nosił nazwisko „ziemi Orszańskiej”; ostatecznie
168 II,40 | nadając tymże przywilejem ziemi inflanckiej tytuł księstwa
169 II,41 | za oddzielny organizm od ziemi Kurlandzkiej. Kraj cały
170 III,1 | utworzono biskupstwo płockie w ziemi, która była siedliskiem
171 III,1 | Włocławku, a dla części ziemi Lutyków, odzyskanej na Niemcach,
172 III,1 | skutki prawne darowizny tej ziemi przez cesarza arcybiskupstwu
173 III,1 | gnieźnieńskiej i że biskupstwa na tej ziemi założone, maja być biskupstwami
174 III,1 | darował mu (r. 1222) część ziemi Chełmińskiej, a Gedko, biskup
175 III,1 | Czwartą zaś utworzono wtedy z ziemi Chełmińskiej i Michałowskiej
176 III,1 | trzynastoletnią z Zakonem i powrót ziemi Chełmińskiej do Polski.~
177 III,1 | miasta Lubusza nad Odrą w ziemi lechickiej, którą przyłączył
178 III,1 | Krzywousty w roku 1124 dla części ziemi Lutyków zaodrzańskich, odzyskanej
179 III,1 | skutki prawne darowizny tej ziemi przez cesarza niemieckiego
180 III,1 | pozwolił po oddaniu tej ziemi na czasowe uposażenie Zakonu
181 III,2 | powyżej Krakowa nad Wisłą) i w ziemi Sandomierskiej na Łysej-górze,
182 III,2 | Łysogórskiego powstało także w ziemi Sandomierskiej opactwo Sieciechowskie,
183 III,2 | pracowitem zagospodarowaniu ziemi i zasiedlaniu pustych przestrzeni
184 III,2 | zakonu kaznodziejskiego” na ziemi polskiej. Polska narodowość
185 III,3 | probostwo w Łosicach, drugie w ziemi rawskiej, i kolatorstwo
186 III,3 | województwa lubelskiego, ziemi Łukowskiej i Stężyckiej
187 III,3 | Bracławskie, jednem słowem pas ziemi, sto mil długi, począwszy
|