Czesc,  Rozdzial

  1 Wst,2 |    ojczyzną plemion lechickich, to jest narodu mówiącego językiem
  2 Wst,2 |            Kto mieszka za Elbą (to jest na wschód tej rzeki), tego
  3 Wst,3 |            Początek nazwy Rusi nie jest słowiański. Od nazwy szwedzkiej
  4 Wst,3 |       czyli lettoński, najbliższym jest Słowian w rodzinie ludów
  5 Wst,3 |         odpowiedział: ne prest, to jest nie rozumiem”. Na tej to
  6 Wst,3 |         samem tylko położeniem, to jest wodami i bagnami, były obronne.
  7 Wst,3 |        województwa Podlaskiego, to jest nieszeroki pas kraju od
  8 Wst,4 |            grupa narodu Lachów, to jest Lechitów, rozpadała się
  9 Wst,5 |           względnie uorganizowane. Jest to zatem pierwsza doba,
 10 Wst,5 |          Kraj Mszki (t. j. Polska) jest wielkim między krajami słowiańskimi,
 11 Wst,5 |            utrzymanie, czy dziecko jest męskiego lub żeńskiego rodzaju.
 12 Wst,5 |  pełnoletności, to je żeni, jeżeli jest męskiego rodzaju, i płaci
 13 Wst,5 |            narzeczonej. Jeżeli zaś jest żeńskiego rodzaju, to ją
 14 Wst,5 |          tylko dolna część rękawów jest wąska. Mają instrument muzyczny
 15 Wst,5 |          dało dopiero im początek. Jest tylko rzeczą pewną, że w
 16 Wst,5 |          źródeł historycznych, nie jest wyjaśniony. W wiekach dawniejszych
 17 Wst,5 |           Że Pomorze wschodnie, to jest nadwiślańskie (Kaszuby),
 18 Wst,8 |            nie hołdował nikomu, to jest ani Niemcom, ani Madziarom,
 19 Wst,8 |     lechickich nad górną Wisłą, to jest ziemi: krakowskiej, sandomierskiej
 20 Wst,9 |          tak zwanych starostów, to jest namiestników królewskich,
 21 Wst,9 |       ruskiej, tudzież poganom, to jest Tatarom i Litwinom, którzy
 22 Wst,9 |            nazwał Bajerburgiem, to jest bawawarskim. Wówczas (w
 23 Wst,9 |             Województwo dalsze, to jest między Karpatami siedmiogrodzkiemi
 24 Wst,10|          zadnieprski) i Putywl, to jest dzielnicę wypędzonego z
 25 Wst,10|        Hinterland, Niederland), to jest przez Krzyżaków na poganach
 26 Wst,10|       Polsce z Prus książęcych, to jest królewieckich.~W miarę wymierania
 27 Wst,11|           kawalerów mieczowych, to jest inflanckich, Waltera Plettenburga
 28 Wst,11|            na księstwo pruskie, to jest królewieckie, zawsze w lenności
 29 Wst,11|        Korony ze stanami Litwy, to jest państwa litewsko-ruskiego:
 30 Wst,11|   Hohenzollern, książę pruski, (to jest królewiecki), margrabia
 31 Wst,13|       polskich, najlepszym dowodem jest to, że dla uwiecznienia
 32 Wst,13|       kurlandzkich herb Polski, to jest orła z pogonią, i dopiero
 33 Wst,13|         mil kwadratowych 9.933, to jest mniej więcej tyle, ile posiada
 34 Wst,14|          pruskiego 2-go i 3-go, to jest kraju, który dostał się
 35 II,1  |            pierwszego podziału, to jest roku 1772, województw 13,
 36 II,1  |            bez Mazowsza i Prus, to jest obejmująca województwa:
 37 II,1  |          wyborach liberum veto, to jest opozycya jednego, była dozwolona
 38 II,1  |            tam, gdzie i miasta, to jest w powiecie Orłowskim (przeciętnie
 39 II,2  |             Starostw grodowych, to jest z jurysdykcjami, było w
 40 II,2  |            Herbem tego województwa jest orzeł biały bez korony w
 41 II,3  |      przeto wątpliwości, że Kalisz jest najstarszem z miast lechickich
 42 II,4  |          senatorów większych 2, to jest wojewodę i kasztelana sieradzkich;
 43 II,4  |      sieradzkich; mniejszych 3, to jest kasztelanów: rozpierskiego,
 44 II,4  |            senatora mniejszego, to jest kasztelana wieluńskiego,
 45 II,5  |        trzech synów Kazimierza, to jest Leszek Czarny, Kazimierz
 46 II,5  |     miejscu.~Senatorów miało 5, to jest większych 2: wojewoda i
 47 II,6  |            na dwa województwa, nie jest napewno wiadomem. Na sejmie
 48 II,6  |   mniejszych senatorów także 3, to jest kasztelanów:~kruszwickiego,
 49 II,6  |           kujawskich był jeden, to jest pół orła białego i pół lwa
 50 II,8  |           gleby, bo ta przeciętnie jest gorszą na Mazowszu, ale
 51 II,8  |      obrębem tychże 2052 łanów, to jest zagród dziedzicznej drobnej
 52 II,8  |       przytem, iż żadna z nich nie jest tak biedną, żeby przynajmniej
 53 II,8  |           wojnę. Liczba Święckiego jest mocno przesadzona. W każdym
 54 II,9  |        województwo większych 2, to jest wojewodę i kasztelana rawskich,
 55 II,9  |             mniejszych także 2, to jest kasztelanów: sochaczewskiego
 56 II,9  |        taki sam, jak Płockiego, to jest czarny orzeł bez korony
 57 II,10 |            szlachty zagrodowej, to jest bezkmiecej, 1864, ogółem
 58 II,10 |   płockiego z roku 1238 wyobrażona jest romańska katedra płocka
 59 II,12 |            sejm prowincyonalny, to jest na ów Generał pruski, który
 60 II,13 |          od innych, że niemożliwem jest pokonanie orężem ludu, ukrytego
 61 II,13 |         mogą.~Od tej więc pory, to jest od roku 1230, aż do wojny
 62 II,13 |     senatorów większych trzech, to jest: biskupa, wojewodę i kasztelana
 63 II,14 |           wojewódzkich wybieranych jest ośmiu posłów na Generał
 64 II,14 |       posłów na Generał pruski, to jest po dwóch z powiatu, i dwóch
 65 II,14 |           herbie chełmińskim orzeł jest biały na polu czerwonem,
 66 II,14 |    znajdował się sklep Witolda, to jest mieszkanie, które ten bohater
 67 II,14 |           ekonomii malborskiej, to jest miasta, folwarków, czynszów
 68 II,15 |    mazurskiemi, zaś od północy, to jest od Bałtyku niemieckiemi.~
 69 II,15 |      dyecezyan warmińskich wiadomo jest z dziejów piśmiennictwa
 70 II,15 |         miasteczko, blisko którego jest, sławny na całą Warmię,
 71 II,16 |  generaliku obierała 20 posłów, to jest po dwóch z każdego powiatu,
 72 II,17 |          pierwszych Bolesławów, to jest ideą narodowego zjednoczenia,
 73 II,17 |           miast 205 i wsi 5500, to jest mniej niż miała Wielkopolska
 74 II,18 |         ośmiu posłów sejmowych, to jest po jednym z powiatu i dwóch
 75 II,18 |     Olkusza do Krakowa niezliczona jest liczba wspaniałych gmachów,
 76 II,18 |  akademickim kościele świętej Anny jest grób błogosławionego Jana
 77 II,18 |           województwie Krakowskiem jest Częstochowa z cudownym obrazem
 78 II,19 |           z roku 1676 wymienionych jest w województwie Sandomierskim
 79 II,19 |      senatorów większych dwóch, to jest wojewodę i kasztelana sandomierskich;
 80 II,19 |       wprost oka lewego podzielona jest na sześć pasów w kierunku
 81 II,19 |     żadnych dokładnych wiadomości. Jest tylko prawdopodobnem, że,
 82 II,20 |            szlachty zagrodowej, to jest bezkmiecej. Najwięcej takiej
 83 II,21 |            Podlaskie.~Właściwe, to jest pierwotne Podlasie było
 84 II,21 |           pierwotnego Podlasia, to jest województwa Podlaskiego
 85 II,21 |    posiadało województwo dwóch, to jest wojewodę i kasztelana podlaskich.
 86 II,21 |             który dotąd istnieje i jest jednym ze starszych tego
 87 II,21 |             iż w ciągu lat stu, to jest do roku 1875, nie przybyła
 88 II,21 |            puszczą Białowieską, to jest wogóle nie było jej prawie
 89 II,22 |            tak nazwaną, iż lud jej jest kompleksyi krwistej, że
 90 II,22 |       przez Nestora nazwa Czerwień jest przymiotnikiem i oznacza „
 91 II,22 |           Dwie ziemie ostatnie, to jest Halicka i Chełmska, rządziły
 92 II,22 |      stołecznem swojem mieście, to jest Lwowie, Przemyślu i Sanoku,
 93 II,22 |       Sanockie. Herbem województwa jest w polu błękitnem lew złoty
 94 II,22 |           a grzbietem Beskidów, to jest granicą węgierską, nad górnym
 95 II,22 |         Uher, do Bugu wpadającą, i jest odwieczną siedziba słowiańską,
 96 II,22 |        situs est Joannes Zamojski. Jest to jedyny pomnik dla tego
 97 II,22 |            z prawej strony, wyryty jest na małej marmurowej tablicy
 98 II,23 |      senatorów większych dwóch, to jest wojewodę i kasztelana Bełskiego,
 99 II,23 |    powinien i jako wojna pospolitą jest, powinien służyć”.~Województwo
100 II,24 |            i Sanem, dla siebie, to jest dla kijowskich wielkich
101 II,24 |         marszałków, radę panów, to jest rodzaj senatorów koronnych,
102 II,24 |             jako w Koronie obyczaj jest, do Włodzimierza (na generał
103 II,24 |           ustanowione ziemstwa, to jest urzędy polskie, odrazu wszystkie
104 II,24 |       wyroków. Cechą tej epoki, to jest wieku XVI, na Wołyniu, jest
105 II,24 |        jest wieku XVI, na Wołyniu, jest upadek starych rodów wołyńskich.
106 II,24 | województwie Wołyńskiem trzech, to jest biskup Łucki, wojewoda i
107 II,24 |        wieku, pisze o Wołyniu, że „jest to kraina szeroka, w urodzaje
108 II,25 |           gór położony, tak podole jest krajem Rusi dolnej, to jest
109 II,25 |        jest krajem Rusi dolnej, to jest zajmującym dolinę względem
110 II,25 |         już prawie powszechniejszą jest mowa polska od ruskiej.
111 II,25 |           przypomnienia, policzone jest do Podola i starostwo trębowelskie
112 II,26 |           księstwa Kijowskiego, to jest Ukrainy, spokrewnionym z
113 II,26 |           za Słuczą i Murachwą, to jest granicami przyrodzonemi
114 II,26 |          jakie zastał rok 1772, to jest od traktatu Grzymułtowskiego
115 II,26 |   rozłożone w trzech miejscach, to jest Kijowie, Żytomierzu i Owruczu.
116 II,26 |            województwie trzech, to jest: biskup, wojewoda i kasztelan,
117 II,26 |       polska przed rokiem 1686, to jest, traktatem Grzymułtowskiego,
118 II,26 |          województwo Kijowskie, to jest bez Bracławskiego i Dzikich
119 II,27 |    skierowana Czarnym szlakiem, to jest wododziałem, pomiędzy Teterwią,
120 II,27 |            jeszcze dzikie pola, to jest pustynie, stepy; życie zaś
121 II,27 |            senatorów większych: to jest wojewodę i kasztelana bracławskich:
122 II,27 |         sejm wybierało sześciu, to jest po dwóch z powiatu, utrzymując
123 II,27 |    ukazywać nie możemy, bo Oczaków jest króla Jmci i stoi na gruncie
124 II,28 |           Desną, dopływem Dniepru, jest jednym z najstarszych grodów
125 II,28 |         już tylko przez lat 59, to jest do pokoju Andruszowskiego
126 II,29 |          atoli arteryą serca Litwy jest Niemen, spławny dla „wicin”
127 II,30 |         dotrwał aż do roku 1795 to jest do upadku Rzeczypospolitej.
128 II,30 |       Bracławskiem, Bracław bowiem jest na Podolu ukraińskiem, a
129 II,31 |           pół mili od Nowych Trok, jest miejscem dawniejszej jeszcze
130 II,32 |          którą nazywa Aukstote, to jest wyższą, od wyrazu litewskiego
131 II,32 |         Michał Baliński – niedługa jest, bo tradycye ustne zagubione
132 II,32 |           całą zachodnią Żmudź, to jest trzy czwarte części tego
133 II,32 |           na trybunał litewski, to jest po dwóch na kadencyę wileńską
134 II,33 |          to województwo trzech, to jest: biskupa, wojewodę i kasztelana
135 II,33 |         wojewody. Herb województwa jest: laska złota, czyli berło,
136 II,35 |   deputatów na trybunał. Senatorów jest dwóch tylko: wojewoda i
137 II,35 |            z innymi deputatami, to jest przez powiaty ruskie, a
138 II,37 |         strony do Narwi i Bugu, to jest Bałtyku, a z drugiej przez
139 II,37 |            dziś w straży Browskiej jest miejscowość, zwana „Starą
140 II,39 |       Mińska. W tychże czasach, to jest po zniesieniu zakonu Jezuitów,
141 II,40 |           i jej dopływem Ewiksztą, jest szczepem litewskim i nosi
142 II,40 |      powyższy wraz z Kurlandyą, to jest ziemią na południe zatoki
143 II,40 |           dotąd jeszcze w wielkiem jest poszanowaniu. W tym czasie
144 II,40 |            Inflanty Szwedzkie”, to jest owe, blisko cztery razy
145 III,1 | przeszłości Kościół, koniecznem tu jest podanie geograficznych wiadomości
146 III,1 |         Data więc powyższa uważaną jest za założenie biskupstwa
147 III,1 |            gnieźnieński wymieniony jest w Rzymie w grudniu roku
148 III,1 |          odzyskał. To też wiadomem jest na pewno istnienie za Kazimierza
149 III,1 |        znanym biskupem włocławskim jest Swidger, który w roku 1113
150 III,1 |             w wieku XII) powstało.~Jest rzeczą najpewniejszą, że
151 III,1 |         pod panowaniem Piastów, to jest w epoce od Mieszka I i wprowadzenia
152 III,1 |          pruskim „in partibus”, to jest bez dyecezyi i katedry,
153 III,1 |             że arcybiskup starszym jest w godności od wszystkich
154 III,1 |          od wszystkich książąt, że jest owszem pierwszy książę –
155 III,1 |  chrześcijaństwa we wschodniej, to jest gdańskiej jego części, uczyniwszy
156 III,1 |          ruskie w Łucku wspomniane jest po raz pierwszy za metropolity
157 III,1 |           innych. Warszawa np., to jest archidyakonat czerski, do
158 III,1 |    wiadomym władyką włodzimierskim jest święty Stefan, zmarły w
159 III,2 |        Miechowici od roku 1312, to jest od czasu zniesienia Templaryuszów
160 III,2 |      klasztory franciszkańskie, to jest męski i żeński, przeniesiono
161 III,2 |         krajów wschodnich. Owszem, jest to epoka, w której słynny
162 III,3 |            patrona Polski. Dzisiaj jest to jedna z najcenniejszych
163 III,3 |        podolskiej przez lat 26, to jest do pokoju karłowickiego
164 III,3 |      miejsce z kolei w senacie, to jest szedł po prymasie i arcybiskupie
165 III,3 |     obronniejszego. Halicz, mówił, jest bez murów i blisko Tatarów,
166 III,3 |            murów i blisko Tatarów, jest ogniskiem niezgody i t.
167 III,3 |            za to Włodzimierską, to jest późniejszą łucką, do metropolii
168 III,3 |        arcybiskup jeszcze halicki, jest błogosławionym. ~16. Arcybiskupstwo
169 III,3 |   najmłodszy, zasiadł ostatnie, to jest siedmnaste, miejsce w senacie
170 III,3 |       krzyżowego przez lat 223, to jest do roku 1466, w którym,
171 III,3 |          do niej przez lat 306, to jest do pierwszego podziału (
172 III,3 |           Krasicki, z porządku, to jest od 1243 roku, trzydziesty
173 III,3 |    znajduje się, katedra, nazywane jest także Worniami. Biskupstwo
174 III,3 |             w gubernii kowieńskiej jest dekanatów 17, w Kurlandzkiej
175 III,4 |        nieco więcej klasztorów, to jest Bledzew, Koronowo, Ląd,
176 III,4 |       Grodna i t. d. W r. 1772, to jest na rok przed kasatą zakonu,
177 III,4 |  jezuickiego nastąpiła r. 1773, to jest po pierwszym rozbiorze,