Czesc, Rozdzial
1 Wst,3 | położona nad górnym Dniestrem i jego dopływami, nazwana została
2 Wst,3 | wyrył głębokie piętno w jego języku, dźwiękach głosowych (
3 Wst,3 | niższego Niemna na prawym jego brzegu, nazwaną została
4 Wst,3 | całe Prusy, aż po Ossę, to jego ojcowizna. Prusowie dzielili
5 Wst,5 | przeznaczone są na utrzymanie jego ludzi (t. j. wojska). Każdego
6 Wst,5 | latach X wieku Mieszko i syn jego, Bolesław Wielki, pomknęli
7 Wst,5 | Mieczysława I) mówi o granicy jego dziedzictwa od morza do
8 Wst,6 | roku 1025 umarł, panowanie jego syna, Mieczysława II (Gnuśnego),
9 Wst,6 | spowodowało oderwanie się części jego większej od Polski. Po opuszczeniu
10 Wst,6 | Bolesława Śmiałego, brat jego młodszy, Władysław Herman,
11 Wst,7 | dzielnicy dla Polski po jego śmierci. Od tego czasu jednak
12 Wst,7 | pozostał przy Węgrzech i tylko jego część (około 60 mil ) odzyskała
13 Wst,7 | dla Polski dopiero przez jego syna, Krzywoustego. Widownią
14 Wst,7 | Bolesława Wielkiego, 2) syna jego, Mieczysława II, 3) wnuka
15 Wst,7 | braci, nie chcących ulegać jego przewadze, szukał pomocy
16 Wst,7 | zmarł na wygnaniu, trzej jego synowie, poparci przez Niemców,
17 Wst,7 | Śląska i stali się przyczyną jego oderwania od macierzy narodowej.
18 Wst,7 | wygnaniem Władysława II, podczas jego wojny z młodszą bracią,
19 Wst,8 | piastowską uszczuplał. Za jego to sprawą, zabity został
20 Wst,8 | przeszły na najmłodszego z jego braci, Kazimierza Sprawiedliwego.
21 Wst,8 | rozdzielona znowu pomiędzy dwóch jego synów na dwa księstwa: Płockie (
22 Wst,8 | rolnictwo), jak i dobytek jego, narzędzia, tkaniny i zboże.
23 Wst,8 | nieszczęściu i zagładzie, grożącej jego ziemiom, a stworzyć stosunki
24 Wst,8 | Kapczackiej, a zawisłość jego od tej hordy stała się tak
25 Wst,8 | Wasylka (1270 roku) i zagarnął jego dzierżawy. Książęta ci jednak
26 Wst,9 | wyzuwszy Władysława Łokietka z jego dzielnic, panował przez
27 Wst,9 | Michałowską, w tajemnicy przed jego braćmi, Przemysławem i Kazimierzem.~
28 Wst,9 | Henryk VI wrocławski. Brat jego Bolesław III, książę lignicki,
29 Wst,9 | Świdnicy i Jaworzu, i syn jego Bolesław, nalegania czeskie
30 Wst,9 | siedział na Wilnie, brat jego Kiejstut dzierżył Troki
31 Wst,9 | Kazimierza Wielkiego siostrzeniec jego i spadkobierca tronu, Ludwik,
32 Wst,9 | cesarza niemieckiego, ani jego pochlebstwo względem Zakonu
33 Wst,9 | odziedziczyli po nim synowie jego Olgierd i Kiejstut, mianowicie
34 Wst,9 | najstarszy Olgierda z drugiej jego żony Juljanny), siadłszy
35 Wst,9 | posadników” (namiestników) z jego imienia. Witold, pomimo
36 Wst,10| węgierski, a gdy pełnomocnik jego Benedykt Makra przybył w
37 Wst,10| Podola do Korony. Ale po jego śmierci, która roku 1430
38 Wst,10| politycznym ciążył do Polski. Hołd jego, złożony Kazimierzowi Jagiellończykowi,
39 Wst,10| lutym r. 1495), z księstwa jego utworzono województwo Płockie.
40 Wst,11| Jagiellończyk królował, brat jego młodszy Zygmunt I. rządził
41 Wst,11| roku 1505, nastąpił syn jego Wasyl III, który roku 1512
42 Wst,11| Estonię Polsce, ale stryj jego, książę Karol sudermański,
43 Wst,13| wysłany przez Fryderyka brat jego książę Henryk do Petersburga,
44 Wst,13| Rejtana, zjednała uznanie jego cnoty obywatelskiej nawet
45 Wst,14| powyższy, a mianowicie część jego, obejmująca cztery powiaty:
46 Wst,14| istnieć nadal z zachodniej jego części departament Białostocki,
47 II,2 | Mieczysław I roku 992 i syn jego Bolesław Wielki roku 1025.~
48 II,3 | Mieczysławowi Staremu. Dwaj prawnucy jego: Przemysław I i Bolesław
49 II,3 | 88 i wiosek 1869.~Herbem jego była Wieniawa, t. j. głowa
50 II,3 | Kaliskiego, a mianowicie z trzech jego powiatów: Gnieźnieńskiego,
51 II,3 | słowiańskich. Nazwa zaś jego ma w sobie pierwiastek językowy
52 II,4 | Polacy Jagielle obrać po jego zgonie królem syna jego
53 II,4 | jego zgonie królem syna jego Władysława. Tutaj także,
54 II,5 | Sprawiedliwego, po nim syn jego Kazimierz I kujawski, a
55 II,5 | polskiego, stwierdzający jego jedność pomimo podziałów
56 II,6 | okolicznym powiatem syn jego Władysław Łokietek, gród
57 II,6 | rycerstwa zachodniej Europy. Syn jego Kazimierz Wielki, ugodą
58 II,10 | czyli księstwo, będące jego dzielnicą, na mocy prawa
59 II,10 | wcielonem), mianowicie z ziemią jego Ciechanowską. Granicę od
60 II,11 | 10. marca 1526 roku brat jego, Janusz III, z ich zgonem
61 II,12 | warmiński, a w niebytności jego biskup chełmiński, posłowie
62 II,13 | zwalczyć pogaństwo i, po jego pokonaniu, powrócić rzeczoną
63 II,13 | miasto i zamek, zmienili jego polską nazwę Gródek na Graudenz,
64 II,13 | od Zygmunta III siostra jego, Anna, założyła tu wielki
65 II,16 | w białem polu; przednie jego nogi wspięte i skrzydła
66 II,16 | papież Eugeniusz III już po jego zgonie w bulli z roku 1118
67 II,17 | Bolesław, jak również syn jego Przemysław II, Pogrobowiec,
68 II,17 | Władysława Łokietka i syna jego Kazimierza Wielkiego spływa
69 II,18 | sama nazwa Krakowa, że ród jego musiał być potężnym, bo
70 II,18 | województwo, jako najbliższe jego oka i serca. Za Jagiellonów
71 II,19 | Kazimierzu objął to księstwo syn jego, Leszek Biały, a następnie
72 II,19 | Krzysztoporem, a w budowie jego zastosowano liczby z rachuby
73 II,19 | Bolesława Chrobrego i od jego przydomku tak nazwany),
74 II,19 | Leszek Biały nad napadającym jego państwo Romanem, ks. Halickim,
75 II,20 | odłączywszy znaczną część jego poza Wisłą i Sanem, utworzył
76 II,20 | Tyśmienicą, stanowiąc część jego północną.~Przestrzeń całego
77 II,20 | Sprawiedliwemu, a po nim synowi jego, Leszkowi Białemu, i synowi
78 II,20 | swoje i obwarowanie synowi jego, Kazimierzowi Wielkiemu.
79 II,20 | wojewodzie ruskim, żona jego, Elżbieta z Flemingów Czartoryska,
80 II,21 | przyleganie Podlasia całą jego długością do pogranicza
81 II,21 | guberniach. Najmniejsza jego część w gubernii Suwalskiej (
82 II,21 | okolic dalszych na lewym jego brzegu położonych, odbywały
83 II,21 | Łukasza Górnickiego, który był jego sekretarzem, a stał się
84 II,21 | Czarnieckiego, nadała mu i jego potomkom na wieczyste dziedzictwo
85 II,22 | Siostrzeniec Kazimierza i jego następca, król Lois, czyli
86 II,22 | przymierza z Polakami. Po jego zgonie oddał Kazimierz księstwo
87 II,22 | nim w małym sklepie zwłoki jego spoczywają. Blisko tej kaplicy,
88 II,23 | właśnie zaznacza, że na jego to prośbę król Kazimierz
89 II,23 | wcale, tylko Bug, prawie od jego źródeł aż do Dubienki wewnątrz
90 II,24 | Wołyniu założył gród, który od jego imienia przezwany został
91 II,24 | Dniepr i Prypeć, państwo jego halicko-włodzimierskie (
92 II,24 | w dwóch najcelniejszych jego grodach, Andrzej na Włodzimierzu,
93 II,24 | zwycięscy pod Orszą. Syn jego z dóbr orstrogskich stworzył
94 II,25 | Podole w roku 1352, a syn jego, Jagiełło, po wstąpieniu
95 II,25 | najbardziej zwarty. Stołeczny jego Czerwonogród, czyli Czerwone
96 II,25 | cennych prac swoich, syn zaś jego, Michał, wydał o starostwie
97 II,26 | swego rozwoju, kiedy w złotą jego bramę uderzył zwycięskim „
98 II,26 | Gedymina, a mianowicie syn jego, Olgierd, wnuk, Władysław
99 II,26 | znacznie uszczuplone, a granice jego od roku 1686 do 1772 były
100 II,26 | rzadko widomym. Znanym był jego ogólny kierunek, wymijający
101 II,26 | znane nigdy poszczególne jego zwroty. Szerokość szlaku
102 II,26 | kraj cały lub upatrzone jego części. Dopiero na tych
103 II,27 | poczyna się stosować do jego potrzeb. Starostowie, wojewodowie
104 II,27 | własne ziemstwo, sądy etc. Do jego też potrzeb nagina się i
105 II,27 | Dniestrem i Bohem, a przestrzeń jego wynosiła około 420 mil kwadratowych.
106 II,27 | powiecie tym wschodnią część jego łącznie z dawną pustynią „
107 II,27 | granicach między państwy Jego król. m. i ziemią Wołoską
108 II,28 | zdobyty i spalony, a książę jego, Michał Wsiewołodowicz,
109 II,28 | małe dzielnice pomiędzy jego potomków, którzy, tocząc
110 II,28 | pamiątkę krwawych zasług jego”; pierwszym zaś kasztelanem
111 II,29 | śląski, Schraether, pamięć jego usiłowań w wierszu łacińskim
112 II,29 | Naśladował to Olgierd i stąd na jego pieczęci z roku 1366 mamy
113 II,30 | Kiejstucie dziedziczył syn jego, Witold, po Olgierdzie Jagiełło.
114 II,32 | prawa nie miały. Krzesło jego w senacie Rzeczypospolitej
115 II,36 | wyparli, ale samegoż Dubinę z jego starszyzną pojmali. Podobnież
116 II,36 | Litwy, Orsza oparła się jego sile. Zygmunt I na czele
117 II,37 | Grodna dojeżdżał, a z pobytu jego pozostała pamiątka w nazwie „
118 II,40 | nosi nazwę Łotyszów. Język jego, jakkolwiek pobratymczy,
119 II,40 | porządku w tem mieście i jego okolicach, nadał kanclerzowi
120 II,40 | tylko zostały przy Polsce jego tytuły i urzędy ziemskie,
121 II,41 | Drui nad Dźwiną. Północną jego granicę stanowiła zatoka
122 III,1 | cywilizacyjno-dziejowym, a mianowicie o jego dyecezyach biskupich, zakonach
123 III,1 | dlatego, że w Poznaniu była jego główna siedziba. Następca
124 III,1 | plan Bolesława podziału jego kraju na dyecezye. Gaudenty
125 III,1 | żadnego. – Działalność jednak jego syna, Mieczysława II, w
126 III,1 | Mieczysławowi I, powstały z fundacyi jego wnuka, Mieczysława II. W
127 III,1 | konsekrowano dopiero za jego następcy, a nazwiska nowych
128 III,1 | za Odrą) z ostatnich lat jego rządów pochodzą. Pierwszym
129 III,1 | przyjął wezwanie, a praca jego nie była bezowocną, bo niemal
130 III,1 | w roku 1000, a pierwszym jego arcybiskupem został Gaudenty,
131 III,1 | duchowne i t. d. Stanowisko jego było wielkie nietylko w
132 III,1 | jeszcze nie było, a syn jego, Mieczysław II, zasłynął
133 III,1 | liczne wieki przetrwała jego fundacyi kolegiata w Kruświcy,
134 III,1 | Władysławem Hermanem i synem jego, Zbigniewem, w roku 1096,
135 III,1 | wschodniej, to jest gdańskiej jego części, uczyniwszy specyalną
136 III,1 | włocławskiej, którą następcy jego dopiero wykończyli.~10.
137 III,1 | twierdził, że poprzednicy jego rezydowali we Włodzimierzu
138 III,1 | prawem, a pierwszy prałat jego kapituły, proboszcz płocki,
139 III,2 | należeli św: Wojciech i brat jego Gaudenty, Andrzej Żórawek,
140 III,2 | śląskiego, na prośbę małżonki jego, św. Jadwigi. Koszta ukończonej
141 III,2 | jędrzejowskiemu stosunek jego ze św. Bernardem, którego
142 III,2 | nie tyle na działalności jego literackiej, ile na pracowitem
143 III,2 | generałem zakonu, a władzę jego wykonywał wikaryusz generalny,
144 III,2 | którymi było dwóch synowców jego, Jacek i Czesław. Ci wstąpili
145 III,2 | a po roku, przyjąwszy z jego rąk habit i powróciwszy
146 III,2 | tłumów ludu oddał Jackowi i jego zgromadzeniu kościół św.
147 III,2 | Sandomierzem, w którym spoczywa jego założycielka Adelaida, córka
148 III,2 | księcia kaliskiego, i małżonkę jego błogosławioną Jolantę, siostrę
149 III,2 | Bolesława Wstydliwego i małżonkę jego, św. Kunegundę; w Nowym
150 III,3 | gnieźnieńskiego i odtąd stanowi jego sufraganię. Biskup chełmiński
151 III,3 | Odtąd Trąba i następcy jego nazywali się prymasami Korony
152 III,3 | do biskupów polskich. Po jego śmierci zniemczeni książęta
153 III,3 | biskupstwa Kamieńskiego i jego duchownej łączności z Polską
154 III,3 | i wolne miasto Kraków z jego okręgiem.~12. Biskupstwo
155 III,3 | tego biskupstwa, zrównawszy jego prawa z prawami arcybiskupstwa
156 III,3 | łacińskich, następca zaś jego, Ludwik Węgierski, prosił
157 III,3 | Naruszewicz, następca zaś jego, Tymoteusz Gorzeński, był
158 III,3 | senacie litewskim, a dyecezya jego, podzielona na 26 dekanatów,
159 III,3 | cesarza Pawła, przybyły na jego koronacyę z Rzymu nuncyusz
160 III,4 | korzystały z obecności jego klasztory śląskie (wrocławski,
161 III,4 | Żywoty świętych za życia jego dziewięć razy były drukowane;
162 III,4 | zakonu Bazylianów, zebrawszy jego przełożonych na kapitułę
|