Czesc,  Rozdzial

 4521 III,2    |                 Czesław. Ci wstąpili zaraz do nowicyatu św. Dominika, a po roku,
 4522 Wst,1    |                       Geografia historyczna...nowie (Waregi) i Bulgarzy, organizując
 4523 Wst,3    |                      Buga. Atoli językoznawcy nowocześni twierdzą, że gdy dawniej
 4524 Intro    |                     najdokładniejszych mapach nowoczesnych, podług spisów wsi w wieku
 4525 Wst,4    |                     dziś przez Kaszubów, to w nowoczesnym ich poemacie znajdujemy
 4526 II,2     |                  starostwa znaczniejsze były: Nowodworskie, Rogozińskie, Miedzyrzeckie,
 4527 Wst,10   |                  zwierzchnictwa nad Pskowem i Nowogrodem i oddał: Wiaźmę, Chlepeń,
 4528 III,4    |                   przełożonych na kapitułę do Nowogrodowicz r. 1617, zaprowadził reformę
 4529 II,35    |                   tylko: wojewoda i kasztelan nowogródzcy. Urzędnicy ziemscy znajdują
 4530 II,35    |               należało do wojewody. Ekonomie: Nowogródzka i Słonimska należały do
 4531 II,28    |                       powiaty: Czernihowski i Nowogrodzki. Uchwała ta brzmi: „Urzędników
 4532 II,35    |                     roku 1500 tytuł wojewodów nowogródzkich uzyskali i w senacie obu
 4533 II,37    |                      Prypecią, z województwem Nowogródzkiem, na wschód z powiatem Mozyrskim
 4534 II,35    |                       podkomorzego w powiecie nowogródzkim, a marszałków w innych powiatach.
 4535 II,19    |                      Chęcińskie, Opoczyńskie, Nowomiejskie czyli Korczyńskie i Stężyckie.
 4536 II,8     |                      Sąchodzkim, Mławskim lub Nowomiejskim. W Wielkopolsce była tylko
 4537 II,26    |                    przyłączeniu ich do Rosyi, Noworosyą. Ścianę zachodnią stanowiło
 4538 II,27    |                      przechodzący tu pomiędzy Nowosielcami a Noskowcami (słobodą)”.~
 4539 Wst,10   |                      czynili to samo książęta Nowosielscy i Odojewscy z Rusi zadnieprskiej.
 4540 Wst,10   |                   Torusy, Oboleńsk, Kozielsk, Nowosielsk, Bielew, Woratyńsk, Odojew
 4541 II,18    |               Lelowskie, Libuskie, Mszańskie, Nowotarskie, Olsztyńskie, Ojcowskie,
 4542 Wst,13   |                      zajęła Śpiż zakarpacki i Nowotarszczyznę, z tej strony Tatr położoną. (
 4543 II,37    |                     świątynie bałwochwalców. „Nowotną płonkę zaszczepiał Bogu
 4544 II,23    |                 Bełskiego wcielone zostały do nowoutworzonych: Chełmskiego i Włodzimierskiego.~ ~
 4545 Wst,9    |                Dniestru, romanizując wytrwale nowozagarniane przestrzenie. Kraj, położony
 4546 Wst,2    |                później zostało argumentem dla nowożytnych dziejopisów niemieckich.
 4547 II,16    |                       Tczewską, Lubieszowską, Nowską, Pucką, Rudzińską, Raciąską
 4548 II,16    |                 Hamersztyńskie, Mirachowskie, Nowskie, Osieckie, Parchowskie,
 4549 II,17    |                 dawnej, powstawała wieś druga nowsza, to do nazwy dawnej dodawano
 4550 II,32    |                 Giełgudyszki i Szaki, tudzież nowsze miasteczka: Wierzbołów,
 4551 II,3     |             pierścieniem, przechodzącym przez nozdrza, na polu w szachownicę z
 4552 II,24    |                    roku 1813 książek 32.468 i numizmatów 20.000, założono ogród botaniczny,
 4553 II,24    |                 krajowi. Bibliotekę i gabinet numizmatyczny nabył on po Stanisławie
 4554 II,11    |               płockich, część wschodnia, koło Nura i Czyżewa, zamieszkana prawie
 4555 II,11    |                   staro-rzymskich.~10) Ziemia Nurska, rozległa mil kwadratowych
 4556 II,11    |            Mazowieckiego. Miała trzy powiaty: Nurski, Kamieńczykowski i Ostrowski.
 4557 II,11    |                        Do starostwa grodowego nurskiego należały też grody Kamieńczyk
 4558 II,30    |                       Stroma góra nad bystrym nurtem Wilenki (zwana górą turzą
 4559 II,11    |                       i Ostrów. Sejmikowała w Nurze nad Bugiem. Większa część
 4560 Wst,4    |                    Ślinę (dopływy Narwi) i po Nurzec, wpadający do Bugu. Nestor
 4561 Wst,9    |                  Mistrzem inflanckim, a kiedy obadwaj z dwóch stron na Żmudź uderzali,
 4562 II,30    |                 inflanckich złożone, usiłował obalić rządy namiestnicze Zygmunta
 4563 Wst,13   |                      królestwa Hohenzollernów obawiały się miasta w Prusiech polskich,
 4564 II,26    |                     oparli się temu Litwini z obawy, żeby ta prowincya nie zamieniła
 4565 III,1    |                   zaburzeń domowych i najazdu obcego biskupi wrocławscy, ratując
 4566 Wst,12   |                 swojej szczęśliwie roku 1654 (obchodzą)”.~Dnia 28. września 1651
 4567 II,1     |              kryminały przekonani lub infamią obciążeni. Deputaci trybunalscy obowiązani
 4568 Wst,2    |                    wędrówki i najazdy narodów obcoplemiennych. Obotryci, Lutycy, Winuli
 4569 II,18    |                  zdobywanie krajów dalszych a obcych bez posiadania bliższych
 4570 Wst,13   |                     południowe płynęły też ku obcym krajom: pierwej tatarskim,
 4571 II,20    |                      z Flemingów Czartoryska, obdarzona wytwornym smakiem, do takiej
 4572 III,4    |                      granicach dawnej Polski, obejmując nadto Ruś i Litwę, które,
 4573 II,37    |                   których księstwo Turowskie, obejmujące prawie całe środkowe Polesie
 4574 III,1    |                      biskupstwa Poznańskiego, obejmującego dotąd całą Polskę, lecz
 4575 Wst,14   |               okręgiem na lewym brzegu Wisły (obejmującym około 20 mil kwadratowych)
 4576 Wst,13   |                        że dzisiejsza Podolska obejmuje w sobie dwa dawniejsze województwa:
 4577 II,37    |                     brzegiem Narewki kamienny obelisk ze szczegółowem wyliczeniem
 4578 Wst,8    |                  corocznie w niewolę (którego obeznanemi z pługiem rękami, stwarzała
 4579 II,25    |           niewątpliwie od znajdujących się tu obficie skał czerwonawych. Już pierwej
 4580 II,24    |               wszelkich zbóż i jarzyn żyzna i obfita, lasy zwierzynnymi i jeziorami
 4581 II,20    |                      Wisłą, Sanem i Wieprzem. Obfitowało przytem w dobrze zabudowane
 4582 II,12    |                jedwabne i t. d. Prusy polskie obfitowały w dobrą glebę, rybne jeziora,
 4583 II,26    |                 Kijowskiem: „Kraj we wszystko obfitujący, ale zawsze podległy buntom
 4584 II,24    |                   Cremenecia), tak nazwany od obfitujących w krzemień gór wapiennych,
 4585 II,21    |                       wszelkich pogan była im obiecana). Litwa wreszcie, zagarniając
 4586 Wst,9    |                    Żmudzini prosili o litość, obiecywali przyjąć chrześcijańską wiarę
 4587 II,28    |                       których w Czerniechowie obierać będą, naznaczamy”. Dopiero
 4588 II,2     |                Środzie, gdzie oba województwa obierają 12 posłów na sejm obojga
 4589 II,1     |                  zaraz po obiorze w obecności obierających i już jej w trybunale nie
 4590 II,30    |              Litewskiego. Marszałka trybunału obierali deputaci. Gdy po skończonej
 4591 Wst,11   |                     wspólnie przez dwa narody obieranym i koronowanym, wspólne sejmy
 4592 II,9     |                generał Rawski”, ale tylko dla obioru deputatów trybunalskich
 4593 II,1     |                    Pierwszą składali zaraz po obiorze w obecności obierających
 4594 II,20    |                   Lublina był kozioł wspięty, objadający winne grono, później tylko
 4595 II,27    |                     pół księżyca a krzyż”. Tu objaśniamy, iż na chorągwi bracławskiej
 4596 II,7     |                     Łokietek do tej prośby, a objąwszy ziemię Dobrzyńską, puścił
 4597 II,21    |                       roku 1501 do Korony dla objęcia tronu polskiego, zatrzymał
 4598 II,36    |                     powiatu Orszańskiego, nie objęta tym rozbiorem, pozostawała
 4599 II,22    |                    wojen, wiele krwi ludzkiej oblało! Później nazwę powyższą
 4600 II,16    |                  Gdańską od północy i wschodu oblana. Wschodnią ścianą była Wisła,
 4601 II,29    |                szerokim pasem gęstych jezior, oblany był przez cztery wielkie
 4602 II,37    |                   dróg w puszczy, stawanie do obławy podczas łowów i przygotowywanie
 4603 II,25    |             konfederacyi Barskiej, roku 1770, oblegany był w okopach św. Trójcy
 4604 Wst,13   |                      1763 roku do Kurlandyi i obległ królewicza w Mitawie, który
 4605 II,24    |                parkanem też drzewianym, gliną oblepionym, obwiedzione, nad jeziory
 4606 II,36    |        Południowo-wschodnią część województwa oblewał Dniepr. Ponieważ Witebsk
 4607 II,24    |                    przed Chmielnickim, stąd i oblężenie wojsk koronnych w Zbarażu (
 4608 Wst,14   |                    tymże roku po dość długiem oblężeniu Zamość. Skutkiem zwycięstwa
 4609 II,40    |                       na 209 mil kwadratowych obliczana, a właściwie około 230–240
 4610 II,21    |                      449. Jeżeli przyjmiemy w obliczaniu ludności zasadę profesora
 4611 II,22    |                       chorągwi niebieskiej. Z obliczenia siół do podatku podymnego
 4612 II,24    |                     roli uprawnej w roku 1589 obliczono 8.162.~Granice województwa
 4613 II,16    |                     województwa bardzo ściśle obliczyć dzisiaj nie podobna, w każdym
 4614 II,13    |                    wierzchy modre niebo orzą,~Obłoki porzą.~Toruń budowny i bogaty
 4615 Wst,13   |                  województwa natychmiast będą obłożone sekwestrem i obsadzone administratorami”.~
 4616 II,12    |                odwiecznej ojczyzny, od której obłudą lub siłą oręża oderwani
 4617 II,24    |                   Przedmiotem obrad miało być obmyślenie obrony przeciwko grożącej
 4618 Wst,8    |                   Lelewel) stało się dla niej obojętnem, kto jej zwierzchnikiem,
 4619 Wst,9    |                       Patrzyli oni naprzykład obojętnie na Lublin, opanowany przez
 4620 Wst,10   |                     Weniew, Mścisław, Torusy, Oboleńsk, Kozielsk, Nowosielsk, Bielew,
 4621 II,2     |                    Babimostskie, Kopajnickie, Obornickie i inne. Starostwo Drahimskie
 4622 Wst,2    |                      narodów obcoplemiennych. Obotryci, Lutycy, Winuli i Czesi
 4623 Wst,7    |                  podlegało plemię słowiańskie Obotrytów, mieszkających tam, gdzie
 4624 II,13    |                   przedstawiającej. Krzyżowcy obowiązali się zwalczyć pogaństwo i,
 4625 II,37    |                    osadę rolną, która, wraz z obowiązkami, z ojca na syna przechodziła.
 4626 II,20    |             magnackiej tak podniosłe poczucie obowiązków obywatelskich względem rodzinnego
 4627 II,41    |                        w roku 1736 uchwalona, obowiązywała go, aby w czasie wojny dostawiał
 4628 Wst,9    |                   mołdawscy, a nie multańscy, obowiązywali się zachować Polsce wierność,
 4629 II,12    |                       z późniejszemi zmianami obowiązywały szlachtę, której apelacya
 4630 III,4    |                  spowiednikami królów, inni w obozach zachęcali do męstwa, a potem,
 4631 II,36    |                    ojciec zasłużonego Karola, oboźnego.~Województwo Witebskie graniczyło
 4632 II,30    |                   Łowczy, Miecznik, Koniuszy, Oboźny, Strażnik, Krajczy, Mostowniczy
 4633 Wst,10   |                      Kujawach, gdzie Jagiełło obozował), na zawsze wcielał Żmudź
 4634 II,4     |               zobowiązali się Polacy Jagielle obrać po jego zgonie królem syna
 4635 III,3    |                    wielkiego księcia Witołda, obrało metropolitą kijowskim roku
 4636 II,3     |                 deputatów do trybunału. Zjazd obranych posłów przed sejmem, czyli
 4637 II,40    |                       tych uwięzić i sądzić o obrazę majestatu. Skazano ich na
 4638 Wst,9    |                nakazywał interes państwa, ale obraził się za to na Łokietka, chciwy
 4639 II,35    |                    ordynatów. Była tu galerya obrazów, słynny skarbiec, biblioteka
 4640 III,2    |                       powyższym dla cudownego obrazu Najświętszej Panny. Tym
 4641 II,8     |        królewszczyznach istniało jeszcze poza obrębem tychże 2052 łanów, to jest
 4642 II,27    |                przestaje być równoznacznikiem obrębu przysądu zamkowego starostów,
 4643 II,37    |              współczesny Dytmar, „cała kraina obróciła się do zwycięzcy”.~Później
 4644 II,6     |                czarnego, grzbietami do siebie obróconych i jedną uwieńczonych koroną
 4645 II,36    |                      nietylko zamek królewski obronili i z miasta napastników wyparli,
 4646 II,11    |                    posiadania w okolicy grodu obronnego, a następnie sądu i pewnych
 4647 II,25    |                   Położony na skale w miejscu obronnem, obwarowany przez królów
 4648 III,3    |                       miasta znaczniejszego i obronniejszego. Halicz, mówił, jest bez
 4649 III,3    |                  kijowską w Białejcerkwi, dla obronności miejsca, i robił, co tylko
 4650 II,19    |              Kazimierz Wielki opasał ją murem obronnym. Z liczby tych zjazdów stał
 4651 Wst,3    |                  ziemie słowiańskie okrutnych Obrów, czyli Awarów, a później (
 4652 II,32    |                 niedźwiedzia czarnego z białą obrożą, wspiętego na tylnych łapach,
 4653 II,6     |                       i Zbigniewem, Kruszwica obrucona w perzynę, nigdy już potem
 4654 II,5     |                    polu, grzbietami do siebie obruconych i jedną uwieńczonych koroną.~
 4655 III,2    |                     złączeniu się dwóch rzek, Obry i Paklicy, w miejscu, nazwanem
 4656 III,3    |                  wolność religii katolickiej, obrządkiem i językiem ormiańskim sprawowanej,
 4657 III,2    |                    wielkopolskim roku 1213; w Obrze nad rzeką Obrą w dyecezyi
 4658 Wst,1    |                      Burgundy, Longobardowie, Obrzy, Gepidowie, Awarowie, Pieczyngi
 4659 Wst,13   |                    będą obłożone sekwestrem i obsadzone administratorami”.~Linia
 4660 II,20    |                  wyżej na szczycie góry wieżę obserwacyjną, z której miała przyświecać
 4661 III,4    |             klasztorów surowszej reguły czyli obserwantów 12, żeńskich 10. Prowincya
 4662 II,15    |                       mieszkał, tu miał swoje obserwatoryum na jednej z wież katedry,
 4663 III,1    |                   instytucye dobroczynne były obsługiwane w średnich wiekach wyłącznie
 4664 II,37    |                      w połączeniu ze znacznym obszarem leśnym i opieką, daną przez
 4665 II,26    |                   ukraińską, tak, że na całym obszarze, zalanym falą zniszczenia,
 4666 III,1    |                     biskupstwie tem mówiliśmy obszerniej na początku niniejszego
 4667 III,1    |             oznaczonemi granicami, naturalnie obszerniejsze od dzisiejszych. Ogólny
 4668 II,26    |              granicach dawniejszych, znacznie obszerniejszych, lubo za Dnieprem i od Zaporoża
 4669 III,3    |                 wybierała aż dwóch deputatów. Obszerność dyecezyi była powodem, że
 4670 II,30    |                   istniał do ostatnich czasów obszerny dwór murowany, w którym
 4671 Intro    |    geograficzno-historyczny, zawarty w trzech obszernych dziełach: ~1) „Volumina
 4672 Wst,12   |                      Smoleńsk, broniony przez Obuchowicza.~Traktatem oliwskim (roku
 4673 II,35    |                   1241 zająwszy je, usiłowali obwarować silniej przed dalszymi ich
 4674 Wst,9    |                       i Gotteswerder, silniej obwarowaną murem i opasaną wałami.
 4675 II,20    |                    Łokietkowi, a mury swoje i obwarowanie synowi jego, Kazimierzowi
 4676 II,24    |                 drzewianym, gliną oblepionym, obwiedzione, nad jeziory błotnemi leży”. „
 4677 II,27    |                 Składał się on jednak z dwóch obwodów: Bracławskiego i Zwinogrodzkiego.
 4678 Wst,3    |                  dźwiękach głosowych (dź, ć), obyczajach, zwyczajach i wielu nazwach
 4679 Wst,3    |               językiem, religią, zwyczajami i obyczajami do Litwinów, Prusaków i
 4680 II,24    |                       wszystkie formy rządu i obyczajów Polski, a tym sposobem bezwiednie
 4681 II,24    |                        czyli Leon, na Łucku i obydwaj posiadali Ruś Czerwoną.
 4682 II,24    |                      bo była druga w Hoszczy. Obydwie trwały krótko, gdy bowiem,
 4683 II,26    |                    Kijowska leżała wówczas na obydwóch brzegach Dniepru, począwszy
 4684 III,2    |                  godna uwagi relacya, tak też obydwom pokrewnym zakonom (św. Dominika
 4685 II,22    |                   oświaty krajowej wielki ten obywatel założył w końcu XVI wieku
 4686 II,27    |                    kłótnie, zachodzące między obywatelami tych dwóch państw pogranicznych.~
 4687 II,25    |                   sądy pograniczne w sprawach obywatelów polskich z tureckimi, wołoskimi
 4688 II,20    |                 podniosłe poczucie obowiązków obywatelskich względem rodzinnego kraju,
 4689 Wst,13   |                   zjednała uznanie jego cnoty obywatelskiej nawet u Prusaków i Rosyan.
 4690 III,2    |                       zatem z mową słowiańską obznajomieni. Do ich zakonu należeli
 4691 II,25    |                     wsi było spalonych, a ile ocalało, ile gospodarstw było zdolnych
 4692 II,26    |                     zalanym falą zniszczenia, ocalały tylko 4 zamki: Żytomierz,
 4693 II,32    |                     że książęta litewscy, aby ocalić wyższą Litwę, lub zjednać
 4694 Wst,10   |                       tej nieszczęsnej ziemi, ocaliła ją Polska pod Grunwaldem.
 4695 Wst,10   |                       Dnieprem mogą być tylko ocalone przez związanie się z Polską
 4696 II,25    |                    wstąpieniu na tron polski, oceniając wielkie zasługi Spytka z
 4697 II,26    |              bohaterów, spieszących tłumnie i ochoczo z nad Wisły na krwawe boje
 4698 II,13    |                  szczyrych mieszczan oglądasz ochotę,~Tam pokój, tam wstyd, tam
 4699 II,16    |                       druga, Kazimierzów, dla ochrony floty polskiej i samego
 4700 III,3    |                        trzecim Teopemt, który ochrzcić miał kości Jaropełka i Olega,
 4701 III,1    |                   mająca z Prusami wspólnego, ochrzczona za Mieczysława I, poddaną
 4702 Wst,9    |                     zaś brata swego, Wigunda, ochrzczonego imieniem Aleksandra, ożenił
 4703 II,13    |                      świętej. Książęta polscy ociągali się, wiedzieli bowiem lepiej
 4704 III,1    |                       Lecz, gdy pierwsi dwaj, oczekując w podróży na Brunona, ponieśli
 4705 II,16    |               podpisywał, łzy potoczyły się z oczu królowi.~Do ważniejszych
 4706 II,29    |                   przemyski, staraniem swojem oczyszczał koryto Niemna z głazów,
 4707 Wst,9    |              Zakładników żmudzkich pędzono do oczyszczania stajen jako najgorszych
 4708 III,1    |                     po drugiej z rąk anarchii odbierać i do posłuszeństwa zmuszać,
 4709 II,7     |                       przez Prusaków i Litwę, odbierana i wykupowana przez Polskę,
 4710 II,13    |                     wówczas miasto i kościoły odbudowały się w miejscu dzisiejszem.
 4711 III,3    |                    przez Czechów w roku 1039, odbudowana została w roku 1094 przez
 4712 II,27    |                       Wobec poczucia potrzeby odbudowania twierdzy Zwinogrodzkiej,
 4713 II,13    |                Krzyżacy, po ujarzmieniu Prus, odbudowawszy miasto i zamek, zmienili
 4714 II,3     |                    później Władysław Łokietek odbudowywał całość królestwa polskiego,
 4715 II,21    |                 zatrzymał się w Mielniku, aby odbyć naradę z panami litewskimi,
 4716 Wst,11   |                  Pomorzu. Uroczysta ceremonia odbyła się na Krakowskiem Przedmieściu
 4717 II,4     |                    ciągu XIII, XIV i XV wieku odbyło się tu 18 walnych sejmów
 4718 III,4    |                Prawdziwą epokę stanowi synod, odbyty r. 1720 w Zamościu, który
 4719 II,2     |                Sejmiki poselskie i deputackie odbywa województwo Poznańskie razem
 4720 II,11    |                  starostwo grodowe, gdzie też odbywają się sądy ziemskie i grodzkie.
 4721 III,3    |                 dostawszy się na prymasostwo, odbywali uroczysty tak zwany ingres,
 4722 II,32    |                      ziemskie, oraz grodzkie, odbywane w Rosieniach, Telszach i
 4723 II,7     |                  wspólne z temże województwem odbywanie sejmików w Radziejowie,
 4724 II,22    |                czerwiec jeszcze w XVIII wieku odchodził do Wołoszczyzny i Turcyi,
 4725 II,32    |                      same, co Litwy, z małymi odcieniami. Ta jednak głównie zachodziła
 4726 II,10    |                       niech cię to nie rusza,~Oddaj, co słusza.~Na pochyłościach
 4727 II,24    |                     zamki (mówi Bartoszewicz) oddają za długi wierzycielom i
 4728 III,4    |                      osady. Prymas Karnkowski oddaje im roku 1583 kolegium w
 4729 Wst,9    |               Waldemarowi, a ci korzystając z oddalenia i niedostatecznych sił monarchy
 4730 III,4    |                      papieskiego w roku 1781, oddali swój kościół i klasztor
 4731 II,36    |              niemiłego Witebszczanom wojewodę oddalić, a dać innego, który, pierwszego
 4732 III,1    |                   Ginter (Gedko), pozwolił po oddaniu tej ziemi na czasowe uposażenie
 4733 III,2    |                  Koronowem, i t. d. Na Śląsku oddano Cystersom (r. 1163–1175)
 4734 III,3    |                       kurlandzki, w roku 1847 oddany pod władzę biskupa żmudzkiego.~
 4735 Wst,9    |                     uznać. Jakoż poczęli hołd oddawać, a stosunki wzajemne Polski
 4736 Wst,12   |                    Czernihowszczyznę, a Kijów oddawała na lat dwa. Wróciły do Polski
 4737 II,7     |                     prawie ciągle najeżdżana, oddawana w lenność, zastawiana i
 4738 Wst,8    |                       Król litewski, Mindowe, oddawszy się w ręce nienasyconych
 4739 Wst,2    |                    wieku po Chrystusie liczne oddziały Lechitów rzuciły brzegi
 4740 II,13    |                    zachodnią stanowiła Wisła, oddzielająca je od województw Inowłocławskiego
 4741 II,15    |                       Szczyciński i Niborski, oddzielające ją od księstwa Mazowieckiego;
 4742 Wst,2    |                        Lutycy, Winuli i Czesi oddzielali Lechię od Niemców – Morawianie
 4743 II,18    |                    wiemy. Żyjąc w pogaństwie, oddzieleni od świata Karpatami, dziejopisów
 4744 III,3    |                     Władysław Jagiełło chciał oddzielić ziemię Lubelską od dyecezyi
 4745 III,4    |                     świdnicki) i uprosiły, że oddzielił je od prowincyi czeskiej
 4746 II,5     |                podziałów ziemia Łęczycka była oddzielnem księstwem, w którem panowali
 4747 II,4     |               powiatów byli urzędnicy ziemscy oddzielni, począwszy od podkomorzego.
 4748 II,22    |                 osobno, nadto ziemia Chełmska oddzielona była całkowicie od województwa
 4749 II,37    |                długości tejże, został od Trok oddzielonym. Wówczas to utworzono województwo
 4750 Wst,10   |                       tej starej stolicy Rusi odebrać hołd od nowego wojewody
 4751 III,3    |                     Prus, w roku 1815, Niemcy odebrali arcybiskupom nawet ich tytuł
 4752 II,22    |                       Ruś Czerwoną do Węgier. Odebrana Węgrom i przywrócona Polsce
 4753 II,26    |                    aliansu przeciwko Turcyi i odebrania od Turków Kamieńca z Podolem.
 4754 II,19    |                   gniazda i w dziejach Polski odegrały głośną rolę. Do takich należeli
 4755 Wst,6    |                       Cesarz niemiecki Konrad oderwał Łużyce nadelbiańskie, a
 4756 Wst,8    |                   Gąsawie i Pomorze od Polski oderwane. Ale syn tego Świętopełka,
 4757 II,12    |                  której obłudą lub siłą oręża oderwani byli”.~Kiedy król, po wybuchu
 4758 Wst,9    |                    Czech, co było ostatecznym oderwaniem się Śląska, tej prastarej
 4759 Wst,9    |              odzyskiwania ziem pogranicznych, oderwanych przez sąsiadów od Polski.
 4760 II,26    |                    sporne. Granicę północną z oderwanym roku 1569 od województwa
 4761 II,40    |                   bardzo trudną; gdy Estonia, oderwawszy się od Inflant, oddała się
 4762 III,4    |                        na Kaukazie, w Rydze i Odesie, a dopiero namówiony przez
 4763 III,3    |                      tucholski i człuchowski, odeszły do biskupstwa Chełmińskiego,
 4764 III,3    |                     odtąd niemczeje. Chwilowo odetchnęło, gdy weszło w skład Księstwa
 4765 II,13    |                    papież Honoryusz III wydał odezwę do wszystkich wiernych w
 4766 II,11    |                     brzegu rzeki Liwca, który odgranicza ją od wschodu z ziemią Drohicką,
 4767 II,11    |                  dosięgała wprost Magnuszewa, odgraniczając Mazowsze od ziemi Łukowskiej,
 4768 II,16    |                  Wschodnią ścianą była Wisła, odgraniczająca od województw: Malborskiego,
 4769 Wst,13   |                     Ostroga do rzeki Zbruczy, odgraniczającej Galicyę od województwa Podolskiego.
 4770 Wst,3    |                    korzystając z pasma lasów, odgraniczających Mazowsze od Rusi, wbijał
 4771 II,21    |                     ścianę Mazowsza i zarazem odgraniczało to Mazowsze od Rusi grodzieńskiej
 4772 Wst,4    |                    mieszkali nad górną Wartą, odgraniczeni od Łęczycan bagnistym Nerem.~
 4773 Wst,14   |              Tarnopolskiego i Czortkowskiego (odgraniczone aktem z dnia 19. marca 1810
 4774 Wst,9    |                   zaprawili do robót nocnych, odjęli mieszkańcom polowanie, rybołóstwo
 4775 II,13    |                  przychodzących, który jednak odjęty Toruniowi został przez króla
 4776 II,15    |                    katedry, tu robił genialne odkrycia, pisał swe dzieła i tu roku
 4777 Wst,4    |              siedlenia się Słowian, zgodnie z odkryciami archeologicznemi i zgodnie
 4778 II,25    |                    aby mu Litwy nie wojował”, odkupił król Podole u synów Spytka
 4779 II,18    |                 zostały w wieku XV dla Polski odkupione pieniądzmi od ich potomków.
 4780 II,19    |                       Dopiero około roku 1471 odłączona ziemia Lubelska poczęła
 4781 III,3    |                      Bakońska, czyli Wołoska, odłączono za to Włodzimierską, to
 4782 II,20    |                  województwa Sandomierskiego, odłączywszy znaczną część jego poza
 4783 II,8     |                        w którymby tak znaczny odłam ludności rolniczej używał
 4784 II,11    |                       w tak wielkim liczebnie odłamie społeczeństwa, żaden naród
 4785 III,1    |                 kościelne stanowiły tylko dwa odłamy jednego organizmu. Wobec
 4786 III,3    |               dyecezyi krakowskiej, jako zbyt odległą, i poddać ją pod władzę
 4787 Wst,6    |                równolegle bieży w parumilowej odległości na południe pasma jezior
 4788 II,19    |                   władcę Polski. Z czasów tak odległych nie możemy mieć żadnych
 4789 III,2    |               pobliskiego klasztoru w Lubiążu odlewali sami ołowiane płyty na dach
 4790 II,15    |                  biskupi polecali proboszczom odmawiać po polsku: „Ojcze nasz,
 4791 II,30    |            karmazynowe. Powiat Oszmiański dla odmiany używał barwy zielonej, a
 4792 III,1    |                   Ryczyn, Cieszyn, Gołeszyce, Odmuchów, Warta, Niemcy, Gramolin,
 4793 II,36    |                     bitew należało zwycięstwo odniesione tu dnia 8. września 1514
 4794 III,2    |                  pamiątkę walnego zwycięstwa, odniesionego pod Płowcami nad Krzyżactwem,
 4795 Wst,3    |                     ku Baltykowi, a Finnów ku odnodze Fińskiej, rozsiedli się
 4796 Wst,13   |                    linią podzielonej na wiele odnóg Noteci, co dawało powód
 4797 II,16    |                     rzeczkami Mołtawą, dwiema odnogami wchodzącą do Wisły, i Radunią,
 4798 Wst,9    |                   Kaszub i Wielkopolski aż po odnogę Fińską, dzierżąc w swem
 4799 III,1    |           nadbałtyckim, od ujścia Wisły aż do odnogi Fińskiej i rzeki Narwy,
 4800 Wst,5    |                 granic przez Piastów, zapewne odnosi się do Mazowsza i Lechii
 4801 III,3    |                 połowie XVIII wieku, stał się odnowicielem biskupstwa, przebudowawszy
 4802 Wst,3    |                 Mazowsze przeciw Kazimierzowi Odnowicielowi, poniósłszy klęskę, „poduszczał
 4803 III,3    |             Warszawskiego prymasostwo zostało odnowione, ale po wcieleniu Gniezna
 4804 Wst,10   |                       na sejmie w Piotrkowie, odnowiono unię horodelską ze strony
 4805 Wst,10   |                Nowosielsk, Bielew, Woratyńsk, Odojew i Peremyśl, a odzyskał Lubuck,
 4806 II,3     |                     były: Ujśskie, Powidzkie, Odolanowskie, Kleckie, Pobiedzickie i
 4807 III,1    |                       wielkopolski, Władysław Odonicz, w roku 1232 uwolnił dobra
 4808 Wst,9    |                       przez domowe niesnaski, odosobnili się od niej Perokopcy, którzy
 4809 Wst,8    |              Bolesława, księcia Wielkopolski, odpadają od niej kasztelanie: kistrzyńska,
 4810 III,4    |                   podzieloną. Odtąd w części, odpadłej do Austryi, leżały klasztory:
 4811 Wst,14   |                       istnieją (na terytoryum odpadłem od Polski przy pierwszym
 4812 Wst,9    |                    nalegania czeskie wytrwale odpierał.~Władysław Łokietek przez
 4813 Wst,12   |                   odtąd Rzeczpospolita w rolę odporną – Moskwa w zaczepną. Rozejm
 4814 III,1    |                       Podział ten dyecezyalny odpowiadał podziałowi politycznemu
 4815 II,26    |                      zwroty. Szerokość szlaku odpowiadała sile „czambułu”. Pospolicie
 4816 II,26    |                       Ponieważ szlaki większe odpowiadały wododziałom większych rzek
 4817 II,22    |                  hetman wielki koronny, chcąc odpowiednią swej zamożności wznieść
 4818 Wst,3    |                       okazania większej dumy, odpowiedział: ne prest, to jest nie rozumiem”.
 4819 II,27    |                    nich znać groby tatarskie, odpowiedzieć, żeśmy na on czas dopuścili
 4820 III,2    |                   słynny Jan Plamo di Carpine odprawia poselstwo do chana tatarskiego
 4821 II,16    |                Sejmiki powiatowe każdy powiat odprawiał u siebie, lubo najczęściej
 4822 III,3    |                kościele, bo nie było katedry, odprawiali swoje nabożeństwo. Władysław
 4823 III,4    |                       roku 1625 Franciszkanie odprawili w Rzymie kapitułę generalną,
 4824 II,30    |                     tak zwana ruska, trybunał odprawował sądy w Nowogródku i Mińsku,
 4825 II,27    |                        gdy sprawy w trybunale odprawowane będą, mają księgi osobne
 4826 II,33    |                       końca Rzeczypospolitej, odprawując sejmiki swoje, tak zwane
 4827 II,10    |                       posiadała Płock tytułem odprawy (od roku 1548 przez lat
 4828 II,1     |                   trybunalskiej każdy deputat odprzysięgał się, jako korupcyi żadnej
 4829 Wst,5    |                     się jednak z poza gór nad Odrę i Czesi, kiedy r. 992 Bolesław
 4830 II,11    |                      i powiaty nie mogły mieć odrębnego znaczenia politycznego,
 4831 II,7     |            przyłączona, nie przestała wszakże odrębnie się rządzić. Herb jej wyobraża
 4832 II,17    |               Małopolski1). Kiedy powstała ta odrębność w nazwach, dziś już dokładnie
 4833 II,31    |                  zamkowych, przedstawiających odrębny typ od starosłowiańskich
 4834 III,1    |                 katedra biskupia. O istnieniu odrębnych parafij w jednej dyecezyi
 4835 III,1    |                       która za biskupa Onolda odrodziła się we Włocławku, dochowała
 4836 III,4    |                 duchowieństwo zakonne tak się odrodziło i podniosło, że w 20 lat
 4837 II,19    |                      z Tarnowa, Odrowążowie z Odrowąża, Końskich i Białaczowa,
 4838 II,19    |                Kazanowa, Tarnowscy z Tarnowa, Odrowążowie z Odrowąża, Końskich i Białaczowa,
 4839 Wst,1    |                      nie umieli przez to samo odróżniać szczepów i zwykle zapisywali
 4840 II,21    |                 łacinie Drogiczynum) podlaski odróżnić należy od innego Drohiczyna,
 4841 Wst,11   |                 carskich, nie mogąc liczyć na odsiecz, oderwała się od Inflant
 4842 II,37    |                    ruch rolniczy w wieku XIV, odsłaniając pomiędzy lasami pola, wytwarzał
 4843 II,26    |                      roku, w którym to czasie odstąpiony został Kijów pokojem andruszowskim
 4844 Wst,9    |                 uczynił Łokietek w roku 1309, odstąpiwszy Henrykowi kraj na lewym
 4845 Wst,4    |                    inni Pomorzanie”.~Polanie. Odstęp między średnią Odrą i Wisłą –
 4846 Wst,12   |                      na lat trzynaście i pół, odstępowała Polska: Smoleńsk, Siewierszczyznę
 4847 Wst,9    |                    wielkiego państwa na Rusi, odstępowali gniazdo rodzinne nienasyconemu
 4848 II,25    |                     napady tatarskie. Zamiast odstraszać, nęciły one szlachtę polską
 4849 III,4    |                    potrzeba było bohaterskiej odwagi i wielkiego poświęcenia.
 4850 II,12    |                     powrócić na łono dawnej i odwiecznej ojczyzny, od której obłudą
 4851 II,17    |                  Małopolska.~(Polonia Minor).~Odwiecznym polskim zwyczajem, gdy na
 4852 III,3    |                      senatorowie przyjeżdżali odwiedzać pierwszego księcia, a obok
 4853 III,3    |                Warszawy, niż z Gniezna, które odwiedzali rzadko, a, dostawszy się
 4854 III,3    |                   archidyakonat czernihowski, odwiedził Kijów i Pieczary, z wielką
 4855 II,12    |                      się prawem chełmińskiem, odwoływały się do sądów nadwornych
 4856 III,2    |                      Jak o tej podróży, która odwróciła niebezpieczeństwo, grożące
 4857 II,6     |                   granatowe, po za sejmem zaś odwrotnie: kontusz granatowy, a wyłogi
 4858 II,36    |                 skłonił wojska moskiewskie do odwrotu. Do wielkich bitew należało
 4859 Wst,5    |                      Kresy północne. Dokument Ody (drugiej żony Mieczysława
 4860 II,10    |                      Karłowi1) myto,~Choć się odyma, niech cię to nie rusza,~
 4861 Wst,9    |                   walce Litwy z potęgą Zakonu odziedziczyli po nim synowie jego Olgierd
 4862 Wst,5    |              wojowników”. On tym ludziom daje odzienie i konie i oręż i wszystko,
 4863 Wst,5    |                        Ubierają się w szeroką odzież, której tylko dolna część
 4864 III,3    |                       sejmową. Dyecezya łucka odznaczała się nadzwyczajną swoją rozległością,
 4865 II,20    |          podniesionemi.~Województwo Lubelskie odznaczało się w Małopolsce pierwotnej
 4866 II,25    |                   całe swe panowanie usiłował odzyskać Kamieniec z rąk tureckich,
 4867 III,3    |                     Witołdem na Żmudź, świeżo odzyskaną od Krzyżaków, i w Miednikach
 4868 Wst,10   |                       zawierając ten traktat, odzyskiwała zaledwie kilka mil kwadr.
 4869 Wst,9    |                  monarchy, nie byli skorzy do odzyskiwania ziem pogranicznych, oderwanych
 4870 Wst,8    |                  Wstydliwemu, który go jednak odzyskuje i zadaje ciężkie klęski
 4871 III,4    |                      po śmierci Sobieskiego z ofiar prywatnych. Później poszły
 4872 II,32    |                 podatek dochodowy pod nazwą: „Ofiara wieczysta prowincyów obojga
 4873 III,1    |              Najwięcej jednak przyczyniła się ofiarność prywatna ludzi możnych,
 4874 II,19    |           Jagiellończykiem i Senatem Polskim, ofiarowali koronę czeską królewiczowi
 4875 III,1    |                  składających bogom rodzinnym ofiary, a w święta pogańskie, po
 4876 II,26    |                    nie miała nigdy charakteru oficyalnego i oznaczała jedynie tyle,
 4877 III,3    |                     Ołyce i w Kodniu, i dwóch oficyałów: łucki i brzeski. Dekanatów
 4878 II,27    |                    atoli osadniczy począł już ogarniać pustynie owe, jednę po drugiej,
 4879 Wst,4    |                     zwolna w mowie potocznej, ogarniając całą część Polski po obu
 4880 III,3    |                    Miednikach zgaszono święty ogień pogan, pozabijano czczone
 4881 II,29    |                    Prawie jednocześnie Michał Ogiński, hetman Wielki litewski,
 4882 II,29    |                       kanału (zwanego kanałem Ogińskiego), połączył Jasiołkę, wpadającą
 4883 II,20    |                       Unii i tegoż dnia kazał ogłosić zapadłych na tym sejmie
 4884 Wst,13   |                       11. września 1772 roku, ogłosiła cesarzowa Marya Teresa zajęcie
 4885 Wst,14   |               zapewnieniem kostytucyi, której ogłoszenie nastąpiło dnia 27. listopada
 4886 II,16    |                udzielnych książąt pomorskich (ogłoszone przez Perlbacha w osobnem
 4887 II,32    |                        które go wzięły we dwa ognie, nie wywiodła go do bohaterskiej
 4888 Wst,7    |                 bogate miasta nadmorskie były ogniskami życia pogan. W roku 1121
 4889 II,24    |                 odniósł zwycięstwo. Kisielin, ognisko rodu, był siedzibą aryanów
 4890 III,3    |                czeskiej, jako pierwszorzędnem ognisku naukowem Europy, bursę dla
 4891 Wst,3    |                      którym później narzucono ogólne miano Rusi. Początek nazwy
 4892 Wst,5    |                     wieku X.~Pierwszą, bardzo ogólnikową wzmiankę o granicach Polski
 4893 Wst,5    |                    rządzi nimi starszyzna.~„W ogólności Słowianie – powiada dalej
 4894 II,21    |                      Tym sposobem w pojęciach ogółu pogmatwały się do reszty
 4895 II,37    |            słowiańskiego Peruna przywiązać do ogona koniowi i okładanego kijami
 4896 III,1    |                    malarstwem, budownictwem i ogrodnictwem, byli statystami i dziejopisarzami,
 4897 Wst,12   |               Korybuta, Mochamed IV, na czele ogromnego wojska, wyruszył na nieprzygotowaną
 4898 Wst,3    |                      Dunaj i morze, koczowali Ohlicze, Tywercy i niesłowiańskiego
 4899 II,25    |              zaczynały się stepy koczowników: Ohliczów, Tywerców i Pieczyngów,
 4900 Wst,3    |                    Prusy, aż po Ossę, to jego ojcowizna. Prusowie dzielili się na
 4901 Wst,7    |                      Niemczech i powróceni do ojcowizny za wpływem niemieckim, pierwsi
 4902 II,31    |               litewskim, powrócił do dziedzin ojcowskich. Utworzone w Horodle województwo
 4903 II,18    |                     Nowotarskie, Olsztyńskie, Ojcowskie, Rabsztyńskie, Ujmskie,
 4904 II,15    |              proboszczom odmawiać po polsku: „Ojcze nasz, Zdrowaś Marya, Wierzę
 4905 III,3    |                narodowych, mauzoleum pamiątek ojczystych.~6. Biskupstwo Inflanckie,
 4906 Wst,2    |                     dopływami, była odwieczną ojczyzną plemion lechickich, to jest
 4907 Wst,2    |                  osiadły nad Dnieprem, Sożą i Oką1). Natomiast podług Szafarzyka
 4908 II,23    |           zastrzegając, iż „każdy się u Bełza okazać powinien i jako wojna pospolitą
 4909 II,21    |                       założyli w Białym-stoku okazałą rezydencyę, wspaniałe ogrody
 4910 II,13    |                    pochowane zostały z wielką okazałością w toruńskim kościele Panny
 4911 Wst,3    |                    Sieradzu „pruską mową, dla okazania większej dumy, odpowiedział:
 4912 II,19    |                     przed własnym kasztelanem okazować się był powinien, pod winami
 4913 II,21    |                      i kasztelana podlaskich. Okazowania zbrojne pospolitego ruszenia
 4914 II,6     |                  pospolitego ruszenia, czyli „okazywanie rycerstwa”, odbywał się
 4915 III,1    |                    uobyczajenia, braterstwa i okiełznania instynktów zwierzęcych;
 4916 II,19    |                rachuby czasu. Było więc w nim okien tyle, ile dni w roku, komnat
 4917 II,37    |                 przywiązać do ogona koniowi i okładanego kijami przez dwunastu drabów
 4918 II,8     |                 dorównywającej najludniejszym okolicom łęczyckim, kujawskim i dobrzyńskim,
 4919 II,18    |                  podarował roku 1179 z ziemią okoliczną temuż, co i Siewierz, chrześniakowi
 4920 III,4    |                      grzywien 120. Dalej i ta okoliczność, że w matrykułach uniwersytetu
 4921 II,37    |                       Stołpowicka, Krukowska, Okolnicka, Świetliczańska, Podbielska
 4922 II,22    |                 Czerwona – Russia rubra).~Już Okolski, pragnąc wytłomaczyć przyczynę
 4923 II,25    |                     roku 1770, oblegany był w okopach św. Trójcy Kazimierz Puławski,
 4924 Wst,13   |                       z utratą Częstochowy. Z okrawków potworzono w tej reszcie
 4925 II,21    |                   należała. Sucha ta granica, okrążywszy podlaskie Kleszczele, dochodziła
 4926 Wst,13(1)|                    była od dzisiejszej o cały okręg Zamojski, 101 mil kwadratowych
 4927 II,26    |                   ujściu Taśminy, z wyjątkiem okręgu Kijowa w kształcie klina,
 4928 Wst,11   |                        października 1501 r.), określającego na przyszłość wspólny wybór
 4929 II,27    |                nieokreślonych (bo trudnych do określenia w pustkowiach). Nie posiadamy
 4930 Wst,4    |                        polakami”. Najtrafniej określił początek tej nazwy Długosz: „
 4931 III,1    |              Kołobrzega na Pomorzu. Wtedy też określono granice biskupstwa Poznańskiego,
 4932 II,27    |                    Nie posiadamy też wyraźnie określonych granic między powiatami:
 4933 II,37    |                       o drogach spławu drzewa okrętowego po Narwi i Wiśle do Gdańska
 4934 II,24    |             Stryjkowski, po 700 beczek miodu, okrom małmazyi (wino greckie),
 4935 Wst,9    |                      ludzi czyniąc zasadzki i okropną chłostą napowrót zapędzając
 4936 II,18    |                       że gdy w roku 1246 głód okropny nawiedził ziemię Chełmińską
 4937 Wst,3    |               przybyłych w ziemie słowiańskie okrutnych Obrów, czyli Awarów, a później (
 4938 II,26    |                   lasów. Całe dorzecze Samary okryte było pięknymi lasami, skąd
 4939 II,29    |                    pod nim biały, rozpędzony, okryty czaprakiem czerwonym, długim
 4940 Wst,5    |                       łańcuchach, kosz, który okrywa się jedwabiem. Siedzący
 4941 II,26    |               dzieliły się na uboczne zagony, okrywające siecią kraj cały lub upatrzone
 4942 II,19    |                  polski z doby Piastów. Osadę Okszę, blizko rzeki Nidy, założył
 4943 Wst,13   |                września wyszły trzy manifesty okupacyjne trzech dworów.~Udział Austryi
 4944 II,24    |              posiadali Ruś Czerwoną. Lew, aby okupić swoją niezawisłość, wydał
 4945 II,13    |                      ustąpienie nieprzyjaciół okupował pieniądzmi. Na wieść o tym
 4946 II,14    |                        Elbląg, po staropolsku Olbiąg, po niemiecku Elbing, nad
 4947 Wst,10   |                      w Toruniu królowi Janowi Olbrachtowi hołd należny Polsce z Prus
 4948 II,16    |                     na całą Europę gimnazyum, olbrzymi młyn królewski na Raduni
 4949 Wst,2    |                     nachylona od Karpat i gór Olbrzymich ku morzu Baltyckiemu, przecięta
 4950 II,25    |               owładnęli Podola. Jazłowiec nad Olchowcem, gniazdo możnego i głośnego
 4951 Wst,3    |                       a w roku 906 chodzili z Olegiem na Carogród. Nad rzeką Połotą
 4952 II,37    |                  Brzesko-litewskie.~Po Dirze, Olegu, Igorze, Świętosławie i
 4953 Wst,10   |                       oddał: Wiaźmę, Chlepeń, Oleksin, Teszynów, Rosławl, Weniew,
 4954 Wst,9    |                        Krzemieniec, Przemyśl, Olesko, Bełz, Grabowiec, Chełm,
 4955 II,19    |                       należeli między innymi: Oleśniccy z Oleśnicy, Szydłowieccy
 4956 Wst,9    |               zdobywszy na Konradzie, księciu oleśnickim, Wschowę, przyłączył ją
 4957 II,19    |                    między innymi: Oleśniccy z Oleśnicy, Szydłowieccy z Szydłowca,
 4958 II,22    |                Chełmska i Wołyń. Mocą ugody z Olgierdem, Kazimierz Wielki, odzyskawszy
 4959 II,30    |                  zachodniej ścianie dzielnicy olgierdowej, znalazło się tem samem
 4960 II,35    |                    pochodzili od Włodzimierza Olgierdowicza, któremu dał te księstwa
 4961 II,30    |              dziedziczył syn jego, Witold, po Olgierdzie Jagiełło. Gdy zatem przy
 4962 Wst,3    |                       wydali bitwę kniaziowie Olhowicze, a lubo znaczna część Rusi
 4963 II,31    |                  kamiennego zamku, Birsztany, Olita i Merecz, któremu Zygmunt
 4964 II,18    |            znaczniejsze miejsca, mówi, że: od Olkusza do Krakowa niezliczona jest
 4965 III,4    |                   Koronowo, Ląd, Obra, Oliwa, Ołobok, Owińsko, Paradyż, Pelplin,
 4966 III,2    |                        gdzie mogiła Wandy); w Ołoboku wielkopolskim roku 1213;
 4967 III,2    |                       w Lubiążu odlewali sami ołowiane płyty na dach gmachu trzebnickiego
 4968 II,18    |                  Wieliczce i Bochni, srebra i ołowiu w Olkuszu, a gleba proszowska
 4969 II,15    |               Bischofsburg; 8) Wartenberg; 9) Olsztynek, Holsztyn (u Niemców Allenstein);
 4970 II,18    |                      Bobolicach, Czorsztynie, Olsztynie, Ojcowie, Pieskowej Skale,
 4971 II,15    |            Mazowieckiego; na zachodzie powiat Olsztynkowski, linię rzeki Paseryi i w
 4972 II,18    |                       Mszańskie, Nowotarskie, Olsztyńskie, Ojcowskie, Rabsztyńskie,
 4973 II,18    |                     Pawła na Skałce miejsce i ołtarz, gdzie św. Stanisław, biskup
 4974 Wst,11   |                 lubelskich. Król na stopniach ołtarza intonował Te Deum. Uzupełnieniem
 4975 III,3    |                       poburzono bałwochwalcze ołtarze. Wkrótce w tem siedlisku
 4976 III,3    |                       probostwa infułackie: w Ołyce i w Kodniu, i dwóch oficyałów:
 4977 III,3    |                       Koreckich, Klewańskich, Ołyckich, Koszyrskich i t. d. Dwa
 4978 II,28    |                 czasów Stanisława Augusta nie omieszkuje tutułować się „posłowa czernihowska”.~ ~
 4979 II,26    |                   biegł już Podolem ku Lwowu, omijając Bar i Czarny Ostrów. Szlak
 4980 Wst,9    |                   Bistena, Junigeda, Putenik, Onkeim, Marienwerder i wiele innych,
 4981 III,1    |                   Kruszwicy, która za biskupa Onolda odrodziła się we Włocławku,
 4982 II,22    |                      drogi niebezpiecznościom onych krajów folgując, ustawujemy
 4983 III,3    |                  powrotu do katedry i umarł w opactwie sulejowskiem.~29. Biskupstwo
 4984 II,22    |                     części tej zabużnej leżał Opalin, Lubomla, Maciejów i najdalej,
 4985 III,3    |                     Proboszcz płocki, Jędrzej Opaliński, w roku 1598 przywłaszczył
 4986 II,19    |                 uczonego i walecznego Łukasza Opalińskiego.~Słynęły na całą Polskę
 4987 Wst,9    |                        Należało więc najprzód opanować Wielkopolskę, co uczynił
 4988 II,41    |                 Kuronów) zarówno z Inflantami opanowana była od wieku XIII przez
 4989 II,26    |                     zaczęli. W roku 882 Oleg, opanowawszy Kijów po zabiciu Askolda
 4990 II,18    |                książęta Czescy lub Morawscy i opanowywali Wrocław lub Kraków na czas
 4991 III,1    |                   zyskał w Polsce stały punkt oparcia i podstawę do swej działalności,
 4992 Wst,8    |                      zamki murowane, aby mieć oparcie do wypraw na Ragnetę i Christmemel
 4993 II,14    |                 wierny i roku 1520 mężnie się oparł napaści Alberta, margrabiego
 4994 II,36    |                    znaczną cześć Litwy, Orsza oparła się jego sile. Zygmunt I
 4995 II,26    |                   powierzyć rządy Kijowa, ale oparli się temu Litwini z obawy,
 4996 II,30    |                      województwa wileńskiego, opartego północnym krańcem o Dźwinę,
 4997 II,19    |                Małopolsce, a Kazimierz Wielki opasał ją murem obronnym. Z liczby
 4998 Wst,9    |                    silniej obwarowaną murem i opasaną wałami. Kraj cały otrzymał
 4999 II,20    |                     wysokim murem i przekopem opasany, a zamek lubelski z zachowaniem
 5000 III,2    |                      zastępującego im miejsce opata, aby mu dał kilku braci
 5001 III,4    |                Kazimierzem Jagiellończykiem a opatem mogilskim, Hirszbergiem.
 5002 III,3    |                   biskupa chełmskiego, Jana z Opatowic, i już na to papież Marcin
 5003 II,18    |                     Secemin, Sobków, Pińczów, Opatowiec, Szczurowa, Wojnicz, Tuchów,
 5004 II,19    |               pszenicę, zwaną sandomierką lub opatówką. Były tu i puszcze kilkomilowe,
 5005 II,19    |               posiadało okolice bardzo żyzne. Opatowska np. obfitowała w słynną
 5006 III,1    |          Sandomierskim, gdzie dano im opactwo Opatowskie po Cystersach, dawniej zaś
 5007 II,40    |              kanclerzowi, Janowi Zamoyskiemu, opatrzenie porządku w tem mieście i
 5008 II,37    |                      całym kraju, zaczęli się opiekować puszczami, pozostającemi
 5009 Wst,13   |               Kazimierz, trzy wieki upłynione opiekunem czczą Augusta”.~W pierwszej
 5010 II,7     |                 Łokietka, nie widząc możności opierania się dłużej napadom pogan
 5011 II,22    |                       Lodomeryi, a oddzielnie opisać granice ziemi Chełmskiej,
 5012 II,19    |                       niestawienia się prawem opisanemi. Czwartego jednak roku,
 5013 II,16    |                    sięgające, i słynny zegar, opisany przez Gwagnina. W roku 1309,
 5014 Wst,8    |                     siebie. Jakoż w roku 1246 Opiso, legat papieski, ukoronował
 5015 II,16    |                      Brandeburskich przeszły, opisywać ich tutaj nie będziemy.~
 5016 II,21    |                    ziemi Chełmskiej, w którym Opizo, legat papieski, koronował
 5017 II,22    |                      na błoniach Medyki. Wsi, opłacających podatek podymny w roku 1676,
 5018 II,22    |                     się, że w ziemi Lwowskiej opłacało ten podatek wsi 618, a miast
 5019 II,25    |                  gospodarstw było zdolnych do opłacenia podatku. Tak np. znajdujemy
 5020 Intro    |                    nawet parafiami do różnych opłat skarbowych. Dopiero użycie