Czesc,  Rozdzial

 9570 Wst,3    |                 podobne, jak: kalina, malina, wymawia kałyna, małyna, więc i nazwa
 9571 II,21    |                      Było to zatem pod-lasze, wymawiane w gwarze miejscowego ludu,
 9572 Wst,3    |                 Galinda) i Barta. Inne źródła wymieniają plemiona: Samów, Bartów,
 9573 III,1    |                       episkopatowi polskiemu, wymieniając: arcybiskupa gnieźnieńskiego
 9574 II,29    |                      a województwem Połockiem wymieniane bywało. Niezależnie od nazw
 9575 Wst,1    |                   nazwy pojedynczych plemion. Wymienieni przez Ptolemeusza w drugim
 9576 II,22    |                    Sanu w stronę źródeł Bugu. Wymieniona przez Nestora nazwa Czerwień
 9577 III,1    |                       arcybiskup gnieźnieński wymieniony jest w Rzymie w grudniu
 9578 Wst,10   |                   jest królewieckich.~W miarę wymierania bezdzietnych książąt mazowieckich,
 9579 II,26    |                     był jego ogólny kierunek, wymijający przeprawy przez większe
 9580 Wst,12   |                       miasta (roku 1699), gdy wymógł przemocą zapłacenie mu sumy
 9581 Wst,11   |                   Korony i Litwy, w roku 1546 wymurowany, z tamtoczesnym napisem
 9582 II,21    |                     roku 1661 Rzeczpospolita, wynagradzając wojenne czyny Stefana Czarnieckiego,
 9583 Wst,9    |                   zapłacenie 194.000 grzywien wynagrodzenia za szkody. Wyrok ten podnosił
 9584 Wst,14   |                    uszczuplenie choć w części wynagrodzić, przyłączono do gubernii
 9585 II,13    |                   wodociągu i machiny, której wynalezienie tradycya przypisywała Mikołajowi
 9586 Wst,1    |                    podbijać, ale z trudnością wynaradawiać i z ziemi ojczystej wykorzeniać.
 9587 II,32    |                    Polską, uległaby podobnemu wynarodowieniu, jak plemiona prusko-litewskie
 9588 II,25    |                        gdy nie znano pomiarów wyniesienia nad poziom morza, najprostszym
 9589 Wst,13   |                     Fryderyka I. To samowolne wyniesienie się dawnego hołdownika Rzeczypospolitej
 9590 II,24    |               przysięgą wierności zobowiązał. Wynikły z tego powodu ciągłe o własność
 9591 II,13    |                     Prus polskich. Miasto, na wyniosłem wybrzeżu Wisły położone,
 9592 III,2    |                   ukończonej roku 1219 budowy wynosić miały 30.000 grzywien, czyli
 9593 Wst,13   |                   polskiego przed rokiem 1772 wynosił mil kwadratowych 13.795.
 9594 II,8     |                     18 do 20 mil kwadratowych wynoszącą. Dobra te jednak były to
 9595 II,40    |                        1.092 mil kwadratowych wynoszącej, pozostała przy Polsce około
 9596 Wst,12   |                  poczęli się wtrącać do spraw wynoszenia i utwierdzania wojewodów
 9597 II,29    |                         która ma tego księcia wyobrażać. Oczywiście na „pogoni”
 9598 II,12    |          Jaszczurkowego, podobno z powodu, że wyobrażenie tego niewinnego gadu służyło
 9599 II,36    |                       czyli pieczęć miejską z wyobrażeniem św. Weroniki na błękitnem
 9600 II,21    |                      oznaczone), należy sobie wyobrazić linię, poprowadzoną z Augustowa
 9601 II,10    |                kościoła płockiego z roku 1238 wyobrażona jest romańska katedra płocka
 9602 II,21    |                  dwóch ziemiach wynosiła 766, wypada zatem przeciętnie na jedną
 9603 II,11    |                   tylko 2 deputatów, to wybór wypadał na każdą ziemię po 1 co
 9604 II,1     |                      na 3 mile kwadratowe nie wypadała w nim przeciętnie jedna
 9605 II,13    |            rozbójniczo, nocami, niespodzianie wypadały w ludne ziemie lechickie
 9606 II,19    |             upamiętnionych w tem województwie wypadkami dziejowymi, należał Zawichost,
 9607 Wst,9    |            powstrzymanym został przez wielkie wypadki dziejowe, rozwijające się
 9608 II,7     |                naszych widownią historycznych wypadków.~Jednym z najsroższych napadów
 9609 II,20    |                   trupem ich padło. Po tym to wypadku Lublin wysokim murem i przekopem
 9610 III,1    |                    apostolską wśród Pomorzan, wypadła niepomyślnie. Wtedy zwrócił
 9611 III,3    |                 świetne czasy dla biskupstwa, wypadły rozruchy Chmielnickiego,
 9612 II,21    |                       przeciętnie 11 dusz, to wypadnie, że w dwóch ziemiach powyższych
 9613 II,37    |                mazurów”, którzy, trudniąc się wypalaniem potażu i smoły, rozchodzili
 9614 II,21    |                Sterdyni, Sokołowa. Dopiero po wyparciu Jadźwingów z Podlasia, w
 9615 Wst,8    |             miejscowych bądź wytępiwszy, bądź wyparłszy ku Niemnowi, pozwolili chętnie,
 9616 II,25    |                   chcąc zająć Ruś dla siebie, wypędziła Tatarów z ziem ruskich,
 9617 Wst,12   |                     po polsku: „Męztwo Prusów wypędziło Krzyżaków. Boga i króla
 9618 Wst,10   |                     Putywl, to jest dzielnicę wypędzonego z niej Michała Zygmuntowicza,
 9619 Wst,1    |                     dzieje zachodnich Słowian wypełnia walka z niemczyzną, przeważnie
 9620 Wst,3    |                        potem, około VI wieku, wypierając Łotyszów ku Baltykowi, a
 9621 II,25    |                       haraczu. Dopiero Litwa, wypierana z nad Baltyku przez Zakon
 9622 Wst,3    |                    Byli bowiem, jako poganie, wypierani ze swoich siedlisk przez
 9623 II,26    |                      i Worskli. Samar zaś już wypływał z „ziemi tatarskiej”, a
 9624 II,18    |                grzbietu Karpat, z pod którego wypływała, stanowiła granicę między
 9625 Wst,12   |                     starostwo czehryńskie zaś wyposażeniem hetmanów zaporoskich. W
 9626 Wst,13   |                  zamku malborskiego i herolda wypowiadającego wojnę Krzyżakom, z napisem
 9627 Wst,10   |                  herolda w Malborgu manifest, wypowiadający wojnę Zakonowi. Miasta:
 9628 Wst,6    |                       stałą siedzibę i dwiema wyprawami, w latach 1091 i 1092, rozpoczął
 9629 II,13    |                    wiernych w Polsce, aby się wyprawili na krucyatę przeciwko nieprzyjaciołom
 9630 II,35    |                     poselstwo panów polskich, wyprawione dla dokończenia układów
 9631 II,27    |                      województwa Kijowskiego. Wyprowadzoną ona została od północo-wschodniego
 9632 Wst,12   |               Weissenstein. Pozostało jeszcze wyprzeć Szwedów z Narwy, Rewia,
 9633 II,22    |                     księstwo Krakowskie z rąk wypuścił, zaraz Polaków, trudniących
 9634 II,30    |            nieprzyjaciół. Współczesny Długosz wyraża się o tej bitwie, iż: „Rycerstwo
 9635 Wst,3    |                   Prusów ma swój źródłosłów w wyrazach litewskich prausti = myć
 9636 Wst,4    |                     nazwie Mazowsza związek z wyrazem serbskim mezewo, oznaczającym
 9637 II,37    |                      Pińsk należeć, są bowiem wyraźne ślady panowania Zygmunta,
 9638 II,26    |                     dopiero komisya 1622 roku wyraźniej zaznaczyła. ~O rozgraniczeniu
 9639 Wst,3    |                    osiadania, a lud miejscowy wyrazy podobne, jak: kalina, malina,
 9640 II,27    |                     kresach Podola i Ukrainy, wyręczał go zaś „strażnik trzech
 9641 II,25    |                       osadą fabryczną, głośną wyrobami płócien, kamlotów, sukien
 9642 Wst,4    |                     mazi, czyli smoły, której wyrobem zatrudniali się leśni Mazurowie,
 9643 Wst,1    |                  osiadłość w domach i wsiach, wyrobienie życia rodzinnego i praw
 9644 II,24    |                     wstępuje szlachta polska, wyrobiona z wołyńskiej, łączącej się
 9645 II,5     |               wszystkie uchwały prawodawcze i wyroki ogłoszono zebranemu ludowi
 9646 II,24    |                       mowie polskiej do akt i wyroków. Cechą tej epoki, to jest
 9647 Wst,11   |                     dopiero w roku 1579 mogąc wyruszyć na wojnę północną, w sierpniu
 9648 Wst,12   |                       czele ogromnego wojska, wyruszył na nieprzygotowaną do wojny
 9649 Wst,3    |                     zebrawszy znaczne wojsko, wyruszyli przeciw Rusi, zastąpili
 9650 III,4    |                      słynęli w kraju Jezuici: Wyrwicz, Bohomolec i uczony autor
 9651 Wst,3    |                     wieku nazwę Białorusinów, wyrył głębokie piętno w jego języku,
 9652 II,22    |                      filarze z prawej strony, wyryty jest na małej marmurowej
 9653 Wst,10   |                     na lewym brzegu Wisły), a wyrzekała się całego Pomorza, bo głównie
 9654 II,24    |                     ostać się w narodzie, lub wyrzekali się sekciarstwa. Peresopnica
 9655 Wst,13   |                  Orzeł pruski i polski takowy wyrzucają, król i szczęście publiczne
 9656 II,12    |                pięknego bydła, oraz bursztyn, wyrzucany falami Bałtyku. Miały te
 9657 II,13    |                  ziemi Chełmińskiej, słup ten wyrzucili i młyn w tem miejscu zmurowali,
 9658 II,6     |                 maleńki ciałem sędziwy Piast, wysiekł kwiat rycerstwa zachodniej
 9659 II,22    |               przyczynę nazwy Rusi Czerwonej, wysilał się na niedorzeczne domysły,
 9660 II,40    |                     przed rządami szwedzkimi, wysłała do Sztokholmu deputacyę,
 9661 II,12    |              niemieckiego, protektora Zakonu, wysłali spiskowcy roku 1454 przedstawicieli
 9662 III,1    |                  próba Bolesława Krzywoustego wysłania na zawojowane Pomorze w
 9663 Wst,13   |                       6.000 konfederatów było wysłanych do Syberyi) o żadnym oporze
 9664 II,14    |                      jednak zdołał się zawsze wyśliznąć. W pobliskiej miastu wsi
 9665 II,28    |                  ciągłe pomiędzy sobą walki i wysługując się nieraz Tatarom, doprowadzili
 9666 II,32    |                Blinstrub, Strumiłło, Giedmin, Wysocki, Malinowski, Konopiński,
 9667 II,13    |                    czerwone mury krzyżackie i wysokie wieże zdumiewały widokiem
 9668 Wst,13   |                   polskie, gnębiła towar cłem wysokiem i szykanami biurokratycznemi.
 9669 II,6     |                 dziejów polskich. Na jednej z wysp tego jeziora znajdował się
 9670 II,14    |             spolszczonym (po litewsku: sała – wyspa, żelu – zielenieje, żolé –
 9671 II,14    |                   wielkim i kilku pomniejszym wyspom nizinnym. Odróżniano Żuławę
 9672 Wst,7    |                    lenny cesarzowi Lotarowi z wyspy Rugii i Pomorza zaodrzańskiego.~
 9673 II,13    |                    koroną na szyi, który miał wystającą z prawego skrzydła rękę
 9674 II,26    |                      się już przestarzałym, a wystąpiła potrzeba zaciężnego żołnierza.
 9675 III,4    |                  Katarzyny, za cesarza Pawła, wystarali się Bazylianie o wznowienie
 9676 II,20    |               starszych. Mieczysław I miał tu wystawie około roku 986 kościół św.
 9677 III,3    |                      tytuł książęcy.~Katedra, wystawiona w Gnieźnie na górze, zwanej
 9678 III,3    |                      Andrzej Wasilko. Katedrę wystawiono w pobliżu góry zamkowej
 9679 II,15    |                  wodociągiem, przez Kopernika wystawionym. 3) Braunsberg (w spolszczeniu
 9680 III,2    |                  Miechów, Zagurzyn i Komorów, wystawiwszy w Miechowie klasztor i kaplicę,
 9681 II,26    |              wysyłania straży i czat w pole i występowania zbrojno na każde zawołanie
 9682 II,27    |                        bardziej jeszcze ostro występowano, nakazując powiedzieć posłowi
 9683 II,25    |                      W XV wieku obok Kamieńca występują jeszcze: Skała, Smotrycz,
 9684 II,14    |                       Podczas tego oblężenia, wystrzelona z rozkazu króla kula działowa,
 9685 II,2     |                       ziemi Wielkopolskiej, a wysunięte północnym krańcem daleko
 9686 III,1    |                   Odtąd biskupów chełmińskich wyświęcano już tylko z duchowieństwa
 9687 III,3    |                    1414 ihumena Grzegorza I i wyświęciło go w Nowogródku. Rozdział
 9688 II,15    |                    kapituła warmińska powinna wysyłać jednego deputata na trybunał
 9689 II,32    |                       za Niewiażę” nie będzie wysyłał Dzieckich, t. j. sekwestratorów,
 9690 III,3    |                       deputacie, to krakowska wysyłała dwóch. Według spisu, uczynionego
 9691 II,15    |               mieszczanie, kmiecie i kapituła wysyłali deputowanych na zjazdy warmińskie,
 9692 III,3    |                     kapituły innych biskupstw wysyłały na trybunał koronny po jednym
 9693 II,26    |            utrzymywania i obrony tych zamków, wysyłania straży i czat w pole i występowania
 9694 II,1     |                  którą w właściwych miejscach wyszczególnimy, przedstawiała wielkie różnice.
 9695 Wst,5    |                    czasie zależnem od Polski. Wyszczególniona przez kronikarzy rzeka Ossa
 9696 Wst,5    |                   pierwszy z orężem polskim i wyszczerbił się na nim. Przebiegły Mieszko,
 9697 II,11    |                okolicy Kamieńczyka, Ostrowa i Wyszkowa puszczą biskupów płockich,
 9698 Wst,13   |                   dnia 5., 11. i 13. września wyszły trzy manifesty okupacyjne
 9699 II,26    |                        Stajkami, Wasilkowem i Wyszogródkiem. Tym sposobem województwo
 9700 Wst,8    |                    dobywając Santoka, Nakła i Wyszogrodu (wielkopolskiego) na linii
 9701 II,11    |                       na powiaty. Sejmikuje w Wyszogrodzie, obiera na sejmy dwu posłów
 9702 II,15    |                        lud ten nieliczny bądź wytępili, bądź dalej wyparli, tak,
 9703 Wst,8    |                        pogan miejscowych bądź wytępiwszy, bądź wyparłszy ku Niemnowi,
 9704 Wst,13   |                      nim mogły być na gruncie wytknięte i opisane. Traktaty podziałowe,
 9705 II,30    |                      w XVII wieku drukarnię i wytłoczył w niej dzieło swoje o koniach
 9706 II,22    |                  rubra).~Już Okolski, pragnąc wytłomaczyć przyczynę nazwy Rusi Czerwonej,
 9707 Intro    |                niejedną usterkę, to niech nas wytłumaczy wzgląd, że w tym kierunku
 9708 Wst,9    |                Benedykt XII polecił (r. 1338) wytoczyć proces kanoniczny Zakonowi
 9709 Wst,1    |                 przeważnie nieszczęśliwa, ale wytrwała. Niemniej wszystkie cechy
 9710 Wst,13   |                   roszczeniom pruskim, pomimo wytrwałej opozycyi niektórych posłów,
 9711 II,19    |         niepospolitemu hartowi ducha, męstwu, wytrwałości i żywotności idei narodowej,
 9712 II,31    |                 wyrazu trakas, znaczącego las wytrzebiony, nad jeziorem Trockiem,
 9713 II,37    |             odsłaniając pomiędzy lasami pola, wytwarzał pewne granice i nazwy dziewiczych
 9714 II,1     |                      podobny nie sprzyjał tam wytwarzaniu się obszarów wielkiej własności
 9715 II,20    |              Flemingów Czartoryska, obdarzona wytwornym smakiem, do takiej piękności
 9716 II,11    |                    Narwi do granicy pruskiej, wytworzył się ród mazowiecki Kurpiów.
 9717 II,37    |                    leśna i wilgoć umiarkowana wytworzyły w tej puszczy bujniejszy,
 9718 II,11    |               ustaliło się w narodzie i kiedy wytykano granice suche między dobrami,
 9719 III,1    |            ostatecznie dla siebie i następców wywalczył Iwo Odrowąż. ~9. Biskupstwo
 9720 Wst,9    |               administracyę niemiecką. Ucisk, wywarty na opornych, przybrał ostateczne
 9721 II,32    |                      wzięły we dwa ognie, nie wywiodła go do bohaterskiej walki
 9722 Wst,4    |                     znowu w słownikach swoich wywodzi tę nazwę od kożucha. Co
 9723 Wst,13   |              Fryderyka, po najbezczelniejszym wywodzie praw, jakoby historycznych,
 9724 II,22    |                        Później nazwę powyższą wywodzono od znajdującego się na łąkach
 9725 Wst,4    |                       Lechitów nadwarteńskich wywołać musiał wcześnie potrzebę
 9726 III,2    |                    przeważnie i Benedyktynów, wywołała taki zapał w narodzie, że
 9727 II,8     |                      wspólne przyczyny, które wywołały jednakowe ukształtowanie
 9728 II,26    |               gromadził tu futra i inne płody wywozowe, spławiane Dnieprem do morza
 9729 Wst,4    |                  Między tymi był Ismar, czyli Wyzimirz, który wojował z Duńczykami.~
 9730 Wst,9    |                 królowi 400 wołów i 200 worów wyziny na kuchnię, 200 sztuk szkarłatu
 9731 II,9     |                     Zielonych Świątek), gdzie wyznaczeni senatorowie i posłowie ze
 9732 II,18    |                 fortecy, na której utrzymanie wyznaczone były dobra. W Starym Sączu
 9733 II,34    |                      po wojewodach Lubelskich wyznaczono. Ziemianie połoccy mieli
 9734 II,25    |            komisarzami, od Porty Ottomańskiej wyznaczonymi, sądy pograniczne w sprawach
 9735 II,22    |                kupiectwem na Rusi, z majątków wyzuł i zakazał im prowadzenia
 9736 II,40    |                      gdy szlachta, widząc się wyzutą z dóbr, nadanych jej przed
 9737 Wst,9    |                     wieku XIV.~Wacław czeski, wyzuwszy Władysława Łokietka z jego
 9738 Wst,8    |           Zwierzchnictwo zaś Litwy lub Polski wyzwalało ją z pod jarzma mongolskiego.~
 9739 III,1    |                      w swych dzielnicach. Aby wyzwolić go z pod wpływu niemieckiego (
 9740 Wst,11   |             inflanckich, Waltera Plettenburga wyzwolił go r. 1513 z pod zależności
 9741 II,12    |                    narodowość polską. Ucisk i wyzysk chciwego Zakonu, doznawany
 9742 II,12    |                służyło spiskowym jako znak do wzajemnego poznawania się między sobą.
 9743 Wst,11   |                      kraje zobowiązały się do wzajemnej pomocy orężnej, wspólnych
 9744 II,25    |                      powstała. Zamek tutejszy wzajemnie sobie wydzierali rozrodzeni
 9745 Wst,1    |                     skłonność do walk i waśni wzajemnych i niesolidarność w sprawach
 9746 II,20    |                       Wiśle statkom latarnia. Wzbogaceni mieszczanie kazimierscy
 9747 II,21    |                 zakonnych braci Dobrzyńskich, wzbraniającą się połączyć z Krzyżakami,
 9748 Wst,13   |                       Prus polskich, że gdyby wzbraniali się składać przysięgę homagialną
 9749 II,24    |                     Sasa. Spory z tego powodu wzburzyły cały świat polski przez
 9750 Intro    |                       to niech nas wytłumaczy wzgląd, że w tym kierunku i zakresie,
 9751 III,4    |                      Rzeczypospolitej. Równie względnym okazał się dla nich cesarz
 9752 II,22    |                 nazywa. Jedna przy mieście na wzgórku, łąkami otoczonym, a druga
 9753 II,13    |                      1505. – Na pochyłościach wzgórz toruńskich słynęły sady
 9754 II,35    |               Nieświeża ciągną się malownicze wzgórza i piękne miejscowości, jak:
 9755 II,30    |                      pokrytej ostro-falistemi wzgórzami, noszącemi nazwę Ponar,
 9756 II,35    |                     nad Wołkowyją posiadał na wzgórzu za miastem zamek z wysokim
 9757 II,36    |                Konstantynem Ostrogskim, przez wzięcie Toropca i porażkę u Orszy
 9758 Wst,12   |                    staraniem to piękne dzieło wzięte pod opiekę”. Na stronie
 9759 II,8     |                       całe Mazowsze i cyframi wziętemi z dawnych źródeł urzędowych
 9760 III,2    |                      stracił w narodzie swoją wziętość, którą pozyskały dla siebie
 9761 Wst,5    |                    tych książąt już minęła, a wzmiankowane u Gallusa rozszerzanie granic
 9762 III,1    |                     budowę Kościoła polskiego wzmocnić, prosił Bolesław wracającego
 9763 Wst,9    |                     sobie przyznany, Krzyżacy wzmocnieni przybyciem rycerstwa z Francyi,
 9764 Wst,8    |                przybiera bałwochwalcza Litwa, wzmocniona napływem emigrujących do
 9765 II,18    |                    jakiś. Nawzajem Piastowie, wzmógłszy się w potęgę, zajęli Małopolskę
 9766 Wst,8    |                   1295 do godności królestwa, wznawiała myśl jedności monarchii
 9767 III,1    |                     wiadomości z tych czasów. Wzniesiona szczodrą i rozumną dłonią
 9768 II,13    |                     Gródkiem, niewątpliwie od wzniesionego tu za Piastów zameczku.
 9769 II,19    |                Ossolińscy: Jerzy i Krzysztof, wznieśli dwa wspaniałe zamki w stylu
 9770 III,1    |                        lubo samo miasto Chełm wzniosło się nieco później, a mianowicie
 9771 Wst,8    |                       w głąb Żmudzi i Litwy i wznosić zamki murowane, aby mieć
 9772 II,18    |                      magnaci i można szlachta wznosili w okolicach stolicy zamki
 9773 II,10    |                      w początkach roku 1555). Wznoszący się na wyżynie, z wysokiemi
 9774 III,4    |                    wystarali się Bazylianie o wznowienie protoarohimandryi i wcielenie
 9775 Wst,12   |          Rzeczypospolitej. Teraz Fryderyk III wznowił jakoby niezałatwione dawne
 9776 Intro    |                     nie miała żadnych dobrych wzorów do naśladowania.~ Autor.~
 9777 III,2    |                     XIII wieku zakon, chociaż wzorowy, stracił w narodzie swoją
 9778 Wst,11   |                    przez królewicza polskiego wzorowym porządkiem i ładem. Prawie
 9779 Wst,11   |             zostawieni samym sobie, zagrożeni wzrastającą potęgą Moskwy, szukali pomocy
 9780 II,27    |                kadencye sądowe do roku. Wobec wzrastającego zaludnienia stepów, ustawa
 9781 Wst,3    |                 Masław razem ich poduszczał i wzywał na pomoc, a gdy zostali
 9782 Wst,1    |                     pieśni, tańców, biesiad i zabaw towarzyskich. Ale główną
 9783 Wst,9    |                       się następujący wypadek zabawny podarowania Litwy przez
 9784 II,20    |                   także sędzią lubelskim, dla zabawy, połączonej z celem karcenia
 9785 Wst,10   |                    głównie miano na względzie zabezpieczenie Żmudzi dla Litwy. Memel
 9786 Wst,9    |             zagospodarowaniem, zaludnianiem i zabezpieczeniem spustoszałych ziem ruskich.
 9787 III,4    |                      1832 gimnazya w Grodnie, Zabiałach i Kalwaryi żmudzkiej, szkoły
 9788 II,26    |                    Oleg, opanowawszy Kijów po zabiciu Askolda i Dira, przeniósł
 9789 II,27    |                       równe części, z których zabierał mnóstwo rzek pomniejszych
 9790 Wst,8    |                   Włodzimierzu. Zazdrosny Lew zabił Wasylka (1270 roku) i zagarnął
 9791 II,30    |                  Wilenki (zwana górą turzą od zabitego na niej tura przez Gedymina)
 9792 II,24    |           upamiętnionych na Wołyniu dziejowo. Zabłysły Zieleńce i Lubar przez księcia
 9793 Wst,13   |                     język niemiecki.~Pierwszy zabór pruski obejmował województwo
 9794 II,17    |                      wieku, i nie mieczem ani zaborami, ale przez ugodę dobrowolną
 9795 Wst,7    |                 państwa na cztery dzielnice i zaborczości Niemców, prawo monarchy
 9796 Wst,8    |                    położeniu wobec sąsiedztwa zaborczych margrabiów brandeburskich
 9797 II,16    |                     Rudzińską, Raciąską czyli Zaborską, Sierocką, Sławińską, Świecką,
 9798 Wst,14   |                       to utworzono najprzód z zaboru pruskiego 2-go i 3-go, to
 9799 II,7     |                  spalili i moc ludu w niewolę zabrali. Podczas napadu w roku 1323,
 9800 II,40    |                     ich wspaniały tum gotycki zabrzmiał potężnym głosem każącego
 9801 II,14    |                   koło którego kupcy z Lubeki zabudowali miasto. Roku 1454 Elblążanie,
 9802 II,20    |                   Obfitowało przytem w dobrze zabudowane miasta i liczne pamiątki
 9803 III,1    |                      ciąg tych kilkunastu lat zaburzeń domowych i najazdu obcego
 9804 III,1    |                      Istotnie dopiero po tych zaburzeniach zaczyna się od roku 1052
 9805 II,37    |                Świętopełkowi do Turowa. Kraje zabużne świeżo nawrócone, a zwłaszcza
 9806 II,22    |                   dziejów Polski i Rusi. Jako zabytek z epoki panowania tu książąt
 9807 III,2    |              stanowiącym jeden z najstarszych zabytków rzeźbiarstwa w Polsce. Przed
 9808 III,4    |                   czasie sejmów i trybunałów, zachęcając do miłości kraju i sprawiedliwości.
 9809 III,1    |                  papieski, Guido (roku 1143), zachęcał biskupów, aby je zakładali.
 9810 II,29    |                 Księstwa Litewskiego od dawna zachęcała przemyślnych obywateli do
 9811 III,4    |          spowiednikami królów, inni w obozach zachęcali do męstwa, a potem, jako
 9812 II,37    |               Grodzieńskiego i Wołkowyskiego. Zachodną ścianę puszczy tworzyło
 9813 II,22    |                  ścieranie się dwóch wpływów: zachodniego Piastów i wschodniego Rurykowiczów,
 9814 II,21    |                       Narewki, potem brzegiem zachodnim puszczy Białowieskiej, która
 9815 II,39    |                   rodzaj swobód municypalnych zachodnio-europejskich. Aleksander zaś Jagiellończyk
 9816 II,27    |                  rozsądzali sprawy i kłótnie, zachodzące między obywatelami tych
 9817 II,7     |                     Włocławka i Inowłocławia, zachodził ten związek, że Włocławek
 9818 II,30    |                      u siebie urzędy polskie, zachowali dawniejsze miejscowe.~Główną
 9819 II,30    |                Żmudzkie jeszcze w XVIII wieku zachowało 14 podobnych ciwunów. Na
 9820 II,32    |                       powyższymi traktatami i zachowane w wiekach następnych, przedstawiały
 9821 II,11    |                       przynosi i pod względem zachowania pojęć rdzennie słowiańskich
 9822 II,40    |               Sztokholmu deputacyę, prosząc o zachowanie jej praw, król szwedzki
 9823 II,24    |                wolnościom koronnym”. Kniaziom zachowano ich godności, ale, jako
 9824 II,26    |               zawodnemi. Poczęto zatem czynić zaciągi z żywiołu miejscowego i
 9825 II,37    |                    dwunastu drabów do Dniepru zaciągnąć. On też utrwaliwszy panowanie
 9826 III,1    |                    uszczuplenia terytoryalne, zacieśniające przestrzeń władzy biskupiej
 9827 III,4    |                   przechowała się wiadomość o zaciętym sporze w kwestyi praw klasztoru
 9828 II,26    |           przestarzałym, a wystąpiła potrzeba zaciężnego żołnierza. Próby uorganizowania
 9829 II,27    |              znajdował się zwykle przy wojsku zaciężnem, a później kwarcianem na
 9830 III,3    |                   zakładów naukowych, ta pani zacna, miłująca swój naród, znacznym
 9831 II,37    |                      o województwie Brzeskiem zaczęliśmy od wiadomości o księstwie
 9832 Wst,12   |                       rolę odporną – Moskwa w zaczepną. Rozejm ze Szwecyą, podpisany
 9833 Wst,5    |                       ego – są bardzo mężni i zaczepni, a gdyby nie było między
 9834 III,2    |                      drewnianym. Od roku 1220 zaczynają się w Polsce dzieje Dominikanów,
 9835 Wst,13   |                    Polską w środę popielcową, zaczynającą czwarte stulecie roku 1754”,
 9836 Wst,8    |                   który go jednak odzyskuje i zadaje ciężkie klęski pustoszącym
 9837 Wst,12   |                królewieckiego. Rzeczpospolita żądała, aby w tytule swoim jej
 9838 II,7     |                      mil kwadratowych. Klęska zadana im przez pogan roku 1225
 9839 Wst,9    |                     nad Worsklą przez Tatarów zadanej, utrzymał zwierzchność Litwy
 9840 II,19    |              wojewódzkich i ziemskich lauda i żądania porównać, roztrząsnąć i
 9841 III,1    |                       kościołów katedralnych.~Zadanie prawego dziedzica tronu,
 9842 Wst,8    |                    nie mógł podołać ciężkiemu zadaniu obrony swego kraju przeciw
 9843 III,4    |                kryłoski, jazenicki, pitrycki, zadarowski, czortkowski, bielecki,
 9844 II,20    |                potężnego Jagiellona, pierwszy zadatek polityczny przyszłego bytu
 9845 Wst,11   |                  wieku XVI.~Strata wielu ziem zadnieprzańskieh w wojnie z Moskwą roku 1500,
 9846 II,31    |                      w roku 1413 Jawnus herbu Zadora, a pierwszym kasztelanem
 9847 II,5     |                szlachcie z niezmiernem narodu zadowoleniem i radością. Był to zatem
 9848 II,12    |                       wszystkich mieszkańcach żądzę zrzucenia z siebie jarzma
 9849 III,3    |                  część biskupstwa wileńskiego zadźwińska i zadnieprska odpadła do
 9850 Wst,13   |                     województw: Inflanckiego, zadźwińskiej części Połockiego, Witebskiego,
 9851 Wst,8    |                   zabił Wasylka (1270 roku) i zagarnął jego dzierżawy. Książęta
 9852 II,21    |                    obiecana). Litwa wreszcie, zagarniając pod swe panowanie całą prawie
 9853 II,22    |                 zezwoleniem społem rad, przez zagęszczenie i nasiadłość rycerstwa i
 9854 II,15    |                    nie pochodziła od jakiegoś zaginionego miasta, jak mniemali niektórzy,
 9855 III,3    |                     stał się zarazem wyrokiem zagłady dla narodowości polskiej
 9856 Wst,8    |                 zapobiedz temu nieszczęściu i zagładzie, grożącej jego ziemiom,
 9857 II,8     |                       uprawiające własną ręką zagon rodzinny.~Święcki, opisując
 9858 Wst,8    |                      że towarzyszył wszystkim zagonom Tatarów na Polskę, ilekroć
 9859 II,21    |                      wsi, zamieszkałych przez zagonową szlachtę, tudzież około
 9860 III,4    |                       Poczajowie, Krzemieńcu, Zagórowie, Żyrowicach, Lubarze, Borunach
 9861 Wst,9    |                      swego życia zajmował się zagospodarowaniem, zaludnianiem i zabezpieczeniem
 9862 III,2    |                literackiej, ile na pracowitem zagospodarowaniu ziemi i zasiedlaniu pustych
 9863 II,12    |                  Pomorze polskie z Gdańskiem, zagrabione Władysławowi Łokietkowi
 9864 Wst,12   |                       na Turkach dwie trzecie zagrabionej przez nich Ukrainy. Kamieniec
 9865 II,14    |                       o mil 5–6 od Gdańska, a zagrabiwszy Polsce Gdańsk w roku 1309
 9866 II,22    |                   niegdyś za przedmiot handlu zagranicznego. Rzeczywiście ów czerwiec
 9867 II,21    |                      gospodarstwo kmiecia lub zagrodowca należy liczyć przeciętnie
 9868 Wst,11   |                       zostawieni samym sobie, zagrożeni wzrastającą potęgą Moskwy,
 9869 II,13    |                    swego życia, gdzieby można zagrozić ich krajowi i zmusić do
 9870 III,1    |             rozszerzył i narodowość utrzymał, zagrożoną mocno w XIII wieku przez
 9871 II,16    |                     srogim napadzie Szwedów i zagrożony rozbiorem przez wszystkich
 9872 III,1    |                       instynktów zwierzęcych; zagrzewał do wielkich czynów, uświęcał
 9873 II,30    |                    polskie obyczajem przodków zagrzmiało pieśń Bogarodzica, a prześpiewawszy
 9874 II,32    |                       jest, bo tradycye ustne zagubione a podania kronikarskie ciemne
 9875 III,2    |                uposażenie trzy wsie: Miechów, Zagurzyn i Komorów, wystawiwszy w
 9876 III,4    |                   Łucku, Żydyczynie, Chełmie, Zahajcach, Zamościu, Trębowli, Zbarażu,
 9877 II,24    |                   krajach. W nowszych czasach zajaśniał Krzemieniec szkołami. Dnia
 9878 Wst,13   |                     mocarstwa groźby dalszego zajęcia kraju i wobec faktycznej
 9879 II,35    |                   Batuhana pod wodzą Kajdana, zajętą została następnie jako prawie
 9880 Wst,13   |                oznajmić wojewodom i starostom zajętych Prus polskich, że gdyby
 9881 Wst,4    |                   kożucha. Co do przestrzeni, zajmowanej dziś przez Kaszubów, to
 9882 II,21    |                       szlachta zaś zagrodowa, zajmując w tej ziemi około 40 mil
 9883 II,11    |                   zakończył.~3) Ziemia Wiska, zajmująca północny kraniec województwa,
 9884 II,26    |                Perejasławskie i 9) Czekarski, zajmujący południową część województwa
 9885 III,2    |                 pogaństwa, ukrywającego się w zakałach, osiadali w miejscach ustronnych
 9886 Wst,13   |                  korona węgierska zajęła Śpiż zakarpacki i Nowotarszczyznę, z tej
 9887 II,18    |                       przy Polsce z szerokich zakarpackich zdobyczy Bolesława Wielkiego,
 9888 Wst,4    |                       miała powstać z wyrazów zakasz, czyli kasz-huby. Mrongovius
 9889 II,37    |                Mazowsza i osiadali po leśnych zakątkach Litwy i Rusi.~Wierszopis,
 9890 Wst,9    |                   utrzymał się tylko w jednym zakątku swojej ziemi, między Preglą
 9891 Wst,3    |                       to samo, co mieszkaniec zakątny, pokucianin pobereżec. Bory
 9892 II,22    |                      Rusi, z majątków wyzuł i zakazał im prowadzenia wszelkiego
 9893 II,25    |                 Podhorcem, władze austryackie zakazały mieszkańcom używać nazwy
 9894 III,3    |                    Stefan Batory w Inflantach zakłada biskupstwo wendeńskie, Zygmunt
 9895 III,4    |                       1743 poczęli Bazylianie zakładać szkoły na szerszą stopę,
 9896 III,1    |                 stamtąd zakonników, którzyby, zakładając klasztory, w pracy około
 9897 III,2    |            kolonistami. Z tem wszystkiem doba zakładania opactw cysterskich i ich
 9898 III,2    |                   Każde opactwo starało się o zakładanie nowych klasztorów, tudzież
 9899 III,2    |                 wspaniały kościół. Przełożeni zakładanych później klasztorów filialnych
 9900 II,18    |              Skalbmierz, Koszyce, Szczepanów, Zakluczyn, Jodłowa, Jasło, Dukla i
 9901 III,1    |                    jego dyecezyach biskupich, zakonach i ich prowincyach.~Mieczysław
 9902 II,19    |                      politycznych i tułactwa, zakończona roku 1320 koronacyą na króla
 9903 III,1    |                podstawę do swej działalności, zakończonej także śmiercią roku 1009.~
 9904 II,24    |                  między Korona a Litwą, które zakończono ostatecznie na pamiętnym
 9905 III,2    |                     ich filij około roku 1280 zakończyła się. Przyczyną tego było
 9906 Wst,11   |              wszystkie znaki godności mistrza zakonnego, a stany inflanckie wykonały
 9907 III,2    |               bezpiecznym miejscem pobytu dla zakonnic, przeniesiono więc Klaryski
 9908 III,1    |                   pełen żarliwości religijnej zakonnik, Bruno. Lecz, gdy pierwsi
 9909 III,2    |                        w towarzystwie Polaka, zakonnika reguły Minorytów, imieniem
 9910 III,2    |                    rąk biskupa Prandoty welon zakonny i tu zmarła roku 1268 ze
 9911 III,2    |                     tak też obydwom pokrewnym zakonom (św. Dominika i Franciszka)
 9912 III,1    |                      śmierci Mieszka (r. 992) zakres działania biskupa polskiego
 9913 II,27    |                       się powoli, faktycznie, zakresem terytoryalnym sądu ziemskiego
 9914 Intro    |                   wzgląd, że w tym kierunku i zakresie, jako prawie pierwsza, nie
 9915 Wst,13   |               traktaty rozbiorowe z roku 1772 zakreśliły, map zaś dokładnych jeszcze
 9916 II,11    |                      1 deputata co piąty rok. Zakroczym na wyżynie prawego brzegu
 9917 II,9     |                       Wisła na przestrzeni od Zakroczymia do granicy województwa Brzesko-kujawskiego,
 9918 II,11    |                 podzielona była na 2 powiaty: Zakroczymski i Nowomiejski. Sejmikowała
 9919 II,16    |                przeszłości tego kraju, Ignacy Zakrzewski, powiada, iż od najdawniejszych
 9920 II,29    |                    tak szybko rozwinęła się i zakwitła, że już za Zygmunta I zaopatrywała
 9921 II,7     |                       z gruzów wsie i miasta, zakwitło rolnictwo i handel z Gdańskiem,
 9922 II,40    |                       się po klęskach wojen i zakwitły pomyślnością mieszkańców.
 9923 II,26    |                    tak, że na całym obszarze, zalanym falą zniszczenia, ocalały
 9924 II,23    |                    1191, zjechawszy do Bełza, załatwia i godzi spory między Rurykowiczami.
 9925 II,32    |                    własności i granice Żmudzi załatwione dopiero zostały ostatecznie
 9926 III,1    |                        przysłani z Krakowa na zalecenie Innocentego w roku 1254,
 9927 III,3    |                     tej dostojności narodowej zalecono nawet, aby żaden biskup
 9928 II,16    |                       a po wygaśnięciu tychże zaledwo przez lat 20, t. j. od roku
 9929 II,22    |              niedaleko Dniestru, na północ od Zaleszczyk. Było niegdyś grodem książęcym,
 9930 II,25    |                      niegdyś gród znamienity. Zaleszczyki, z trzech stron Dniestrem
 9931 Wst,1    |                     Następstwem tych ogólnych zalet i wad było to, że Słowianie
 9932 III,1    |               kamieńscy byli bez metropolity, zależąc wprost od Rzymu.~7. Biskupstwo
 9933 II,22    |                    powiatu. Dopóki inne grody zależały od tego Czerwienia, musiały
 9934 Wst,7    |                     1124 biskupstwo lubuskie, zależne od Gniezna, fundował. Krwawa
 9935 Wst,3    |                   gdzie panowali ich książęta zależni od Kijowa. Krywicze pierwej
 9936 III,1    |                   metropolii Gnieźnieńskiej i zaliczać się do biskupstw polskich.
 9937 III,3    |               katolickim biskupem w Kamieniu, zaliczającym się do biskupów polskich.
 9938 III,3    |                       Do dyecezyi inflanckiej zaliczali się wszyscy katolicy, zamieszkali
 9939 II,11    |                   Siedlce w ziemi Łukowskiej, zaliczanej do województwa Lubelskiego.
 9940 Wst,4    |                     brzegu Wisły ponad Drwęcą zaliczano jeszcze do Kujaw ziemię
 9941 II,26    |                Żytomierski, czasem do Wołynia zaliczany, 6) Kijowski, 7) Osterski
 9942 III,4    |                 Reszta pozostałych klasztorów zaliczoną została w roku 1839 do kościoła
 9943 II,18    |                      województwa Krakowskiego zaliczone, znajdowały się na prawym
 9944 II,32    |                   dolnego Niemna. Powyżej zaś zaliczony został do księstwa Żmudzkiego
 9945 III,1    |                   arcybiskupa gnieźnieńskiego zaliczonych), mianowany został roku
 9946 II,26    |                    nieszczęść, rozlewu krwi i żałoby rozpoczyna w roku 1482 napad
 9947 Wst,9    |                  wszystkie grody pomorskie na załogach polskich. Tym sposobem książęta
 9948 II,22    |                księciu Bełskiemu, zostawiając załogę polską w grodzie chełmskim.
 9949 Wst,10   |                  wkroczył na Żmudź i wypędził załogi krzyżackie. Rozejm 3. września
 9950 II,23    |            Województwo Bełskie~Bełz nad rzeką Załoką, do Buga wpadającą, był
 9951 III,2    |                     papieża Innocentego IV „O żałosnem położeniu chrześcijan na
 9952 II,32    |                Krzyżaków Medeniken), z powodu założonej w nich pierwszej katedry
 9953 II,40    |                  zakonowi Rycerzy Mieczowych, założonemu w czasach wojen krzyżowych
 9954 III,2    |             Dominikanie polscy sięgają czasów założyciela zakonu, samego św. Dominika.
 9955 II,20    |                   Zygmunta Augusta pierwszymi założycielami tego stowarzyszenia, które
 9956 III,2    |                        w którym spoczywa jego założycielka Adelaida, córka Kazimierza
 9957 III,2    |                       Franciszkanek, które od założycielki zakonu św. Klary nazywały
 9958 II,21    |                 zaczęło się w wieku XIV znowu zaludniać, to od granic Rusi napływali
 9959 Wst,7    |                  rzemiosła, handel, miasta, i zaludniali pustkowia. Najsmutniejszym
 9960 II,11    |                     nowych po lasach wiosek i zaludniania się okolic pierwej małoludnych.
 9961 Wst,9    |               zajmował się zagospodarowaniem, zaludnianiem i zabezpieczeniem spustoszałych
 9962 II,6     |                       Łęczyckie z najgęstszem zaludnieniem w Polsce, posiadały wówczas
 9963 II,21    |                        Wersalem podlaskim”.~W zaludnieniu województwa Podlaskiego
 9964 II,21    |              napływali gromadnie Mazurzy. Tak zaludniła się Rusią okolica Bielska,
 9965 Wst,2    |              utrzymuje, że „Bohemię osiedli i zaludnili Dulebi, Chrobaci, Czesi,
 9966 II,25    |             koczowiskiem hord azyatyckich. Co zaludniło Podole? – mówi Szajnocha. –
 9967 II,26    |                  hordy lub czambułu do okolic zaludnionych, jako celu każdej wyprawy,
 9968 II,20    |                 stracie publicznej biblioteki Załuskich, którą przewieziono w roku
 9969 Wst,5    |               żeńskiego rodzaju, to ją wydaje zamąż i płaci jej ojcu. Plemię
 9970 II,11    |                       swoje osobne ziemstwo w Zambrowie.~8) Ziemia Rożańska, około
 9971 II,11    |                Łomzieńskiego), Kolnieńskiego, Zambrowskiego i Ostrołęckiego; starostwo
 9972 III,3    |               rawskiej, i kolatorstwo parafii zambrowskiej w Łomżyńskiem. Gdy roku
 9973 II,37    |                   leży znów uroczysko, zwane „Zamczyskiem”.~Po Jagielle i Witołdzie
 9974 II,13    |                       tu za Piastów zameczku. Zameczek ten opanowany został przez
 9975 II,25    |                      Józef Rolle, historyk, o zameczkach podolskich napisał całe
 9976 II,32    |                  Zapuszczańskim, leżały stare zameczki: Kidule, Giełgudyszki i
 9977 II,27    |                       liczyło więcej zamków i zameczków nad 30, to w lat 50 po unii
 9978 II,30    |                    się ucieczką, schwytawszy, zamęczono i rzucono z Łysej Góry,
 9979 III,1    |                  lubuscy ustąpili do Polski z zamiarem apostołowania na Rusi. Henryk
 9980 Wst,13   |                     na grunt ulubionego swego zamiaru podziałowego. Dnia 6. i
 9981 II,40    |                     Polsce powiat Dyneburski, zamieniając go na księstwo czyli województwo.
 9982 Wst,10   |                       zależało, aby dożywocie zamienić na wieczność. Nowym sędzią
 9983 III,4    |                  Solcu roku 1693 z kościołem, zamienionym w roku 1865 na parafialny.
 9984 II,37    |                      w mięso dla wojska przed zamierzoną wielką wojną przeciw Krzyżakom.
 9985 III,4    |                   gałęzią dawno już znanego i zamieszkałego w tym kraju zakonu Franciszkanów.
 9986 Wst,4    |                Bałtykiem, zwał się Pomorzem i zamieszkany był przez Lechitów, mianowanych
 9987 Wst,1    |                      historyczne, Europa była zamieszkiwana przez cztery szczepy rasy
 9988 Wst,5    |                       żaden naród na świecie. Zamieszkują kraje bogate w pomieszkania
 9989 Wst,4    |                     byli Lachowie małopolscy, zamieszkujący krainę krakowską, sandomierską
 9990 II,30    |                     Koronie, bo przy wielkiem zamiłowaniu do tytularnych godności,
 9991 Wst,10   |              znaczenie drugiego Grunwaldu, bo zamknęło dobę napaści Zakonu inflanckiego,
 9992 III,3    |               konkordatu z roku 1847 dyecezya zamkniętą została w granicach dwóch
 9993 II,22    |                      mogło jeszcze nie być, a zamkom przez siebie założonym nadawali
 9994 II,37    |                  litewski ze starożytną wieżą zamkową, której liczne wieki skruszyć
 9995 II,26    |                    Straże były trzech rodzai: zamkowe, ostrogowe (miejskie) i
 9996 II,27    |              równoznacznikiem obrębu przysądu zamkowego starostów, a staje się powoli,
 9997 II,31    |             umocnionych wałem i przykopem gór zamkowych, przedstawiających odrębny
 9998 II,22    |                znajduje się kaplica z grobami Zamojskich, a niżej ten prosty, ale
 9999 III,4    |                       Lwowskiej, Przemyskiej, Zamojskiej i Modereckiej, obejmujących
10000 II,30    |                       i siedmiu Franciszkanów zamordował na rynku. Drugich zaś siedmiu,
10001 II,12    |                    kolonialne, śledzie i ryby zamorskie, wina francuskie i hiszpańskie,
10002 II,40    |                   polecił kanclerzowi, Janowi Zamoyskiemu, opatrzenie porządku w tem
10003 II,8     |                 magnatów, tylko gdzieniegdzie zamożniejsze domy szlachty. Jeżeli w
10004 II,8     |                Rawskiem jeszcze mniej widzimy zamożniejszych rodzin, niż w Płockiem.
10005 II,39    |                       Dalej granicę wschodnią zamykało województwo Nowogródzkie
10006 II,29    |        Rzeczypospolitej zniweczyły rozumne te zamysły polepszenia wewnętrznej
10007 Wst,10   |                       nich bojarowie żmudzcy, zanieśli jednomyślny protest przeciw
10008 III,1    |                       roku 1000 w Kołobrzegu, zanikło około roku 1015. Po niem
10009 Wst,13   |                 niedokładności mapy polskiej (Zannoniego), pomięszali umyślnie nazwy
10010 II,16    |                Fordonia i Bydgoszczy), oraz z zanotecką częścią województwa Kaliskiego,
10011 II,30    |                       litewsku. Wogóle jednak zanotować tu potrzeba ciekawy fakt,
10012 II,21    |                      Wisłą. Jeżeli kronikarze zanotowali, że ludna ziemia Lubelska
10013 Wst,13   |                       jej położenia dotykały, zanotowane jednak być tu powinny. Po
10014 Wst,7    |                       zdobył na Polsce Lubusz zaodrzański i podarował go arcybiskupowi
10015 II,29    |                zakwitła, że już za Zygmunta I zaopatrywała w żyto wszystkie zamki ukraińskie
10016 II,37    |                    Białowieży, głównie w celu zaopatrzenia się w mięso dla wojska przed
10017 II,22    |                      kupców i rękodzielników, zaopatrzył szczodrze we wszelakie dobrodziejstwa
10018 III,1    |                      temu gotowość, a cesarz, zaopatrzywszy ich w potrzebne księgi i
10019 II,20    |                      tegoż dnia kazał ogłosić zapadłych na tym sejmie 88 ustaw,
10020 III,2    |                   Benedyktynów, wywołała taki zapał w narodzie, że w ciągu lat
10021 III,4    |                      Zakon ten powitany był z zapałem, bo do przedsięwzięcia podobnego
10022 Wst,7    |                    Widownią tych śmiertelnych zapasów starego świata lechickiego
10023 Wst,9    |                      okropną chłostą napowrót zapędzając do ich domów.~Zdawało się,
10024 Wst,12   |                       carów Moskwy. Pokój ten zapewniał Polsce posiadanie Czernihowszczyzny,
10025 Wst,14   |                       cesarstwem rosyjskiem i zapewnieniem kostytucyi, której ogłoszenie
10026 Wst,9    |               Rurykowiczów. Śmierć Skirgiełły zapewniła Witoldowi Kijów. Smoleńsk
10027 II,28    |                   tylko na lat 16 miała sobie zapewnione. Uchwała sejmu z roku 1633
10028 II,4     |                   grzywien srebra jej posagu, zapewnionych na księstwie Raciborskiem,
10029 II,40    |                listopada 1561 roku dokonanym, zapewniwszy sobie panowanie nad Kurlandyą
10030 III,4    |                     na którą Jadwiga z Pilicy zapisała w roku 1403 grzywien 120.
10031 II,20    |                       umysłowego w narodzie i zapisało imię Czartoryskich wiekopomnemi
10032 II,9     |                       W lustracyi z roku 1559 zapisano ich sztuk 24, a roku 1601
10033 III,4    |                 słuchaczami znajdujemy często zapisanych zakonników tego zgromadzenia,
10034 Wst,6    |                   wskazówki, a mianowicie: 1) zapiski o założeniu biskupstwa płockiego
10035 II,27    |                     tych ksiąg pismem ruskiem zapisować, dekreta i sprawy wszelkie
10036 Wst,9    |                    których z wielkiej radości zapisuje Krzyżakom na własność całą
10037 Wst,1    |                   odróżniać szczepów i zwykle zapisywali tylko niedokładne, pozmieniane
10038 Wst,8    |                  Bolesław, książę płocki, aby zapobiedz temu nieszczęściu i zagładzie,
10039 II,31    |                  pieczołowitość monarchów nie zapobiegła koniecznym przyczynom upadku.
10040 II,26    |                  rolniczy, mający naprzemian „zapola” i szerokie jeszcze pasma
10041 II,28    |                    urzędników in partibus nie zapominały podpisywać się odpowiednio.
10042 Wst,2    |                       w mgle nieświadomości i zapomnienia, już choćby dlatego, że
10043 Wst,4    |                  nazwisko (Lechitów) poszło w zapomnienie, a naród i kraj wszystek
10044 Wst,11   |                     miecza stanie”. Roku 1513 zapomocą niemieckich puszkarzy ogromne
10045 Wst,12   |                     zaś wyposażeniem hetmanów zaporoskich. W wojnie z Moskwą Polacy
10046 III,3    |                  nawet siewierskimi. Lecz gdy zapowiadały się świetne czasy dla biskupstwa,
10047 III,3    |                    dnia 11. czerwca 1790 roku zapowiedział ogromne zmiany w urządzeniu
10048 II,36    |                  obyczaju, kogo Witebszczanie zapragną”, tudzież uwolnienie od
10049 III,4    |                   Rzymie, klasztory litewskie zapragnęły oddzielną stanowić prowincyę,
10050 Wst,9    |                       wszystkich, wolne barki zaprawili do robót nocnych, odjęli
10051 Wst,13   |                 książę Henryk do Petersburga, zaproponował tam rozbiór Polski między
10052 Wst,9    |                 głębokim rozumem politycznym, zaprosili Jagiełłę na męża królewny
10053 II,17    |                 królestwie Polskiem. Łokietek zaprowadza unię sejmową, t. j. wspólne
10054 II,15    |                      zamieszkiwali. Krzyżacy, zaprowadzając mieczem chrześcijaństwo
10055 II,37    |                   dzisiejsza wieś Białowieża. Zaprowadzeni w końcu XVI stulecia strażnicy
10056 III,3    |                Metropolia Kijowska, ruska. Po zaprowadzeniu na Rusi wiary chrześcijańskiej
10057 Wst,13   |               narodowy. W urzędach i szkołach zaprowadzono język niemiecki.~Pierwszy
10058 Wst,11   |                   ziem piastowskich nad Odrą, zaprowadzonym przez królewicza polskiego
10059 Wst,11   |                     Dnia 1. lipca pod wieczór zaprzysięgli posłowie i senatorowie polscy,
10060 Wst,9    |                 mongolskich Ruś naddnieprską, zapuścił się zwycięsko (r. 1363)
10061 II,26    |                      którymi od „pól dzikich” zapuszczali swe zagony wgłąb Ukrainy.
10062 Wst,4    |                    uzasadnić, jak to przyznał zapytany przez nas w tej mierze p.
10063 II,27    |                   wołyńskie ziemie do Korony, zaręcza pod dniem 26. maja obywatelom
10064 III,3    |                 ormiańskie. Kazimierz Wielki, zaręczając Ormianom prawa i swobody,
10065 II,18    |                      Koloman, król węgierski, zaręczył syna swego najstarszego
10066 III,1    |                 również połączyć młody, pełen żarliwości religijnej zakonnik, Bruno.
10067 III,1    |                    Rosprza, Łęczyca, Welborz, Żarnow, Skrzynno, Chrząstów aż
10068 II,18    |                       Krakowski, Proszowski i Żarnowiecki. W XVI wieku widzimy w województwie
10069 II,18    |           Rabsztyńskie, Ujmskie, Wolbromskie, Żarnowieckie i inne. Starosta krakowski
10070 II,19    |                 radomskiego, zawichostskiego, żarnowskiego, małogoskiego, połanieckiego
10071 II,21    |                     mnóstwo wklęsłych kamieni żarnowych, pospolitych na całem Mazowszu,