ARTYKUL II

MONASTERY

Kan. 433.§ 1. Monasterem nazywa sie dom zakonny, w ktorym zakonnicy daza do doskonalosci ewangelicznej przez zachowanie reguly i tradycji zycia monastycznego.

PA: 8 § 1 n. 1, 313 § 2 n. 1

§ 2. Monasterem sui iuris jest ten, ktory od innych monasterow jest niezalezny i kieruje sie wlasnymi typikami zatwierdzonymi przez kompetentna wladze.

KPK/83: 613 § 1

PA: 313 § 2 n. 2

Kan. 434.Monaster jest na prawie papieskim, jesli zostal erygowany przez Stolice Apostolska lub uznany za taki jej dekretem; na prawie patriarszym, jesli jest stauropigialny; na prawie eparchialnym, o ile zostal erygowany przez Biskupa i nie otrzymal uznania Stolicy Apostolskiej.

KPK/83: 589

KPK/17: 488 n. 3

PA: 312 § 2, 313 § 2 n. 2

Kan. 435.§ 1. Erygowanie monasteru sui iuris polozonego w granicach terytorium Kosciola patriarchalnego nalezy do Biskupa eparchialnego, po konsultacji z Patriarcha, w pozostalych wypadkach - po konsultacji ze Stolica Apostolska.

KPK/83: 579

PA: 8 § 1 n. 1

§ 2. Erygowanie monasteru stauropigialnego jest zarezerwowane Patriarsze.

PA: 8 § 2

Kan. 436.§ 1. Kazdy monaster sui iuris moze posiadac klasztory zalezne, z ktorych jedne sa filialne, jesli z samego aktu erekcyjnego lub dekretu wydanego wedlug typikow moga dazyc do uznania za klasztor sui iuris; inne sa pomocniczymi.

PA: 313 § 2 n. 2

§ 2. Do waznego erygowania monasteru zaleznego wymaga sie pisemnej zgody wladzy, ktorej monaster sui iuris jest podlegly oraz Biskupa eparchialnego miejsca, w ktorym monaster ten ma byc erygowany.

KPK/83: 609 § 1

KPK/17: 497 § 1

PA: 8 § 1 n. 2, 22 § 2

Kan. 437.§ 1. Pozwolenie na erygowanie monasteru, takze zaleznego, zawiera w sobie prawo posiadania kosciola i odprawiania swietych poslug oraz wypelniania dziel poboznych, jakie wedlug norm typikow sa mu wlasciwe, z zachowaniem klauzul prawnie dodanych.

KPK/83: 611

KPK/17: 497 § 2

PA: 9 § 1 n. 1, 2

§ 2. Aby zbudowac i otworzyc szkole, hospicjum lub podobny budynek oddzielony od monasteru, wymagana jest dla kazdego monasteru pisemna zgoda Biskupa eparchialnego.

KPK/17: 497 § 3

PA: 9 § 2 n. 1, 22 § 2

§ 3. Aby monaster zostal przeznaczony do innego uzytku, wymagane sa te same formalnosci, jak przy erygowaniu go, chyba ze chodzi o zmiane dotyczaca tylko zarzadu wewnetrznego i karnosci zakonnej.

KPK/83: 612

KPK/17: 497 § 4

PA: 9 § 3, 22 § 2

Kan. 438.§ 1. Prawo zniesienia monasteru sui iuris lub filialnego na prawie eparchialnym lub z waznej przyczyny monasteru stauropigialnego, nalezy do Patriarchy w granicach terytorium Kosciola, ktoremu przewodzi, za zgoda Stalego Synodu i na prosbe lub po konsultacji z Biskupem eparchialnym, jesli monaster jest na prawie eparchialnym, oraz po konsultacji z przelozonym monasteru i prezesem konfederacji, jesli monaster jest skonfederowany, z mozliwoscia rekursu ze skutkiem zawieszajacym do Biskupa Rzymskiego.

PA: 10 § 1

§ 2. Pozostale monastery sui iuris lub filialne zniesc moze tylko Stolica Apostolska.

KPK/83: 584, 616 § 3

KPK/17: 493

PA: 10 § 2

§ 3. Monaster pomocniczy moze byc zniesiony dekretem przelozonego monasteru, od ktorego zalezy, zgodnie z normami typikow oraz za zgoda Biskupa eparchialnego.

KPK/83: 585, 616 § 1

KPK/17: 498

PA: 10 § 3, 21

§ 4. Dobra zniesionego monasteru sui iuris przechodza do konfederacji, o ile byl to monaster skonfederowany; w przeciwnym wypadku do eparchii lub, jesli byl monasterem stauropigialnym, do Kosciola patriarchalnego; dobra zas zniesionego monasteru zaleznego przechodza do monasteru sui iuris; Stolicy Apostolskiej zarezerwowane jest podjecie decyzji o dobrach zniesionego monasteru na prawie papieskim, zachowujac w kazdym wypadku wole ofiarodawcow.

KPK/83: 584, 616 § 1

KPK/17: 493

PA: 10 § 4 n. 1, 2

Kan. 439.§ 1. Kilka monasterow sui iuris tej samej eparchii podlegajacych Biskupowi eparchialnemu moze stworzyc konfederacje, za pisemna zgoda tegoz Biskupa eparchialnego, do ktorego nalezy takze zatwierdzenie statutow konfederacji.

KPK/83: 582

KPK/17: 494 § 1

PA: 11 § 1, 2, 22 §2

§ 2. Konfederacja kilku monasterow sui iuris z roznych eparchii lub stauropigialnych, lezacych w granicach terytorium Kosciola patriarchalnego, moze powstac po zasiegnieciu rady zainteresowanych Biskupow eparchialnych oraz za zgoda Patriarchy, ktoremu zarezerwowane jest takze zatwierdzenie statutow tej konfederacji.

PA: 11 § 1, 2

§ 3. W pozostalych przypadkach o utworzeniu konfederacji decyduje

Stolica Apostolska.

KPK/83: 582

KPK/17: 494 § 1

PA: 11 § 1, 2

Kan. 440.§ 1. Wlaczenie do konfederacji monasteru sui iuris nie skonfederowanego i opuszczenie konfederacji zarezerwowane jest wladzy, o ktorej mowa w kanonie 439.

KPK/83: 582

KPK/17: 494 § 1

PA: 12 § 1

§ 2. Konfederacja zas w granicach terytorium Kosciola patriarchalnego moze byc zniesiona tylko przez Patriarche za zgoda Synodu Biskupow Kosciola patriarchalnego, po konsultacji z zainteresowanymi Biskupami eparchialnymi i z Prezesem konfederacji, zachowujac prawo do rekursu ze skutkiem zawieszajacym do Biskupa Rzymskiego; zniesienie innych

konfederacji jest zarezerwowane Stolicy Apostolskiej.

KPK/83: 582

PA: 12 § 2

§ 3. Podjecie decyzji co do dobr, ktore nalezaly do zniesionej konfederacji, jest zarezerwowane wladzy, ktora konfederacje zniosla, z zachowaniem woli ofiarodawcow; Patriarcha w takim przypadku potrzebuje zgody Stalego Synodu.

KPK/83: 582

PA: 12 § 3

Kan. 441.§ 1. Przelozeni i Synaksy w monasterach posiadaja wladze okreslona prawem wspolnym oraz typikami.

KPK/83: 596 § 1

KPK/17: 501 § 1

PA: 26 § 1, 2

§ 2. Przelozeni w monasterach sui iuris maja wladze rzadzenia, o ile zostala wyraznie udzielona przez prawo lub wladze, ktorej podlegaja, z zachowaniem kan. 979.

KPK/83: 596 § 2

KPK/17: 501 § 1

PA: 26 § 2

§ 3. Wladza prezesa konfederacji monastycznej oprocz tego, co zostalo o niej okreslone prawem wspolnym, ma byc okreslona w statutach tejze konfederacji.

KPK/83: 620

KPK/17: 501 § 3

PA: 28

Kan. 442.Z zachowaniem typikow monasteru sui iuris stawiajacych wiecej wymogow odnosnie do zdatnosci do przyjecia urzedu przelozonego monasteru sui iuris, wymaga sie, by kandydat byl profesem wieczystym przynajmniej po 10 latach zycia w profesji zakonnej oraz by ukonczyl 40 rok zycia.

KPK/83: 623

KPK/17: 504

PA: 31

Kan. 443.§ 1. Przelozony monasteru sui iuris wybierany jest przez Synakse, wedlug norm typikow oraz z zachowaniem kan. 947-960 i prawa Biskupow eparchialnych, do przewodniczenia Synaksie wyborczej osobiscie lub przez kogos innego.

KPK/83: 625 § 2

KPK/17: 506 § 2

PA: 34 § 3 n. 4

§ 2. W wyborach przelozonego monasteru sui iuris skonfederowanego przewodniczy Synaksie wyborczej prezes tejze konfederacji osobiscie lub przez delegata.

PA: 34 § 2

Kan. 444.§ 1. Urzad przelozonego monasteru sui iuris jest powierzany na czas nieokreslony, chyba ze inaczej podaja typiki.

KPK/83: 624 § 1

KPK/17: 505

PA: 32 § 1

§ 2. Jesli typiki inaczej nie stanowia, przelozeni monasterow zaleznych ustanawiani sa na czas okreslony samymi typikami przez przelozonego monasteru sui iuris za zgoda swojej rady, jezeli monaster jest filialny, a po konsultacji z ta rada, jezeli jest monasterem pomocniczym.

KPK/83: 624 § 1, 625 § 3

KPK/17: 505

PA: 32 § 3 n. 1

§ 3. Przelozeni zas, ktorzy ukonczyli 75 rok zycia lub wskutek choroby lub innej powaznej przyczyny stali sie niezdatni do pelnienia obowiazkow swego urzedu, powinni przedlozyc Synaksie, do ktorej nalezy przyjecie rezygnacji, swoje zrzeczenie sie urzedu.

Kan. 445.Czlonkowie Synaksy wyborczej powinni wybrac tych, ktorych przed Panem uznaja za godnych i odpowiednich do urzedu przelozonego, powstrzymujac sie od jakichkolwiek naduzyc, a zwlaszcza od pozyskiwania glosow dla siebie lub dla innych.

KPK/83: 626

KPK/17: 506 § 1, 507 § 2

PA: 34 §1, 35 § 2

Kan. 446.Przelozony powinien rezydowac w swoim monasterze i nie opuszczac go poza wypadkami przewidzianymi normami typikow.

KPK/83: 629

KPK/17: 508

PA: 36

Kan. 447.§ 1. Dla zarzadzania dobrami doczesnymi powinien byc w monasterze ekonom, ktory wypelnia swe obowiazki pod kierownictwem przelozonego.

KPK/83: 636 § 1

KPK/17: 516 § 2

PA: 48 § 2

§ 2. Przelozony monasteru sui iuris nie moze byc ekonomem w swoim monasterze; urzad zas ekonoma monasteru zaleznego, nawet jesli lepiej oddzielic go od urzedu przelozonego, to jednak mozna go z nim polaczyc, jesli koniecznosc tego wymaga.

PA: 48 § 4

§ 3. Ekonoma mianuje Przelozony monasteru sui iuris za zgoda swojej rady, chyba ze typiki stanowia inaczej.

KPK/17: 516 § 4

PA: 48 § 5

Kan. 448.Aby ktos mogl byc przyjety do monasteru sui iuris, wymaga sie od niego, by kierowal sie dobra intencja, byl zdatny do zycia monastycznego i nie byl zwiazany zadna przeszkoda stanowiona przez prawo.

KPK/83: 597 § 1

KPK/17: 538

PA: 70, 84 § 2 n. 1

Kan. 449.Kandydat przed rozpoczeciem nowicjatu powinien przez czas okreslony w typikach przebywac w monasterze pod specjalna opieka doswiadczonego zakonnika.

KPK/83: 597 § 2

KPK/17: 539 § 1, 540 § 1

PA: 71 § 1, 72 § 1

Kan. 450.Nie naruszajac przepisow typikow, ktore moga stanowic inne wymagania, do nowicjatu nie moga byc waznie przyjeci:

KPK/83: 643 § 1, 2

KPK/17: 542, 555 § 1

PA: 74 § 1, 88 § 1

1° akatolicy;

KPK/17: 542 n. 1

PA: 74 § 1 n. 1

2° ukarani kara kanoniczna, z wyjatkiem tych kar, o ktorych w kan.

1426 § 1;

3° ci, ktorym grozi ciezka kara za przestepstwo, o ktore sa zgodnie z prawem oskarzeni;

KPK/17: 542 n. 1

PA: 74 § 1 n. 2

4° ci, ktorzy nie ukonczyli 18 lat, chyba ze chodzi o monastery, w ktorych jest profesja czasowa, w tym wypadku wystarczy 17 lat;

KPK/83: 643 § 1 n. 1

KPK/17: 542 n. 1, 555 § 1

n. 1

PA: 74 § 1 n. 3, 88 § 1 n. 1, 107

5° ci, ktorzy do monasteru wstepuja pod wplywem przymusu, ciezkiej bojazni, albo podstepu, lub ci, ktorzy zostali przyjeci przez przelozonego dzialajacego pod takim samym wplywem;

KPK/83: 643 § 1 n. 4

KPK/17: 542 n. 1

PA: 74 § 1 n. 4

6° malzonkowie w czasie trwania malzenstwa;

KPK/83: 643 § 1 n. 2

KPK/17: 542 n. 1

PA: 74 § 1 n. 5

7° zwiazani profesja zakonna lub innym swietym wezlem w instytucie zycia konsekrowanego, chyba ze chodzi o zgodne z prawem przejscie.

KPK/83: 643 § 1 n. 3

KPK/17: 542 n. 1

PA: 74 § 1 n. 6

Kan. 451.Nikt nie moze byc legalnie przyjety bez zgody Stolicy Apostolskiej do nowicjatu monasteru innego Kosciola sui iuris, chyba ze chodzi o kandydata przeznaczonego do monasteru zaleznego wlasnego Kosciola, o czym jest mowa w kan. 432.

PA: 74 § 2 n. 6

Kan. 452.§ 1. Duchowni nalezacy do jakiejs eparchii nie moga byc legalnie przyjeci do nowicjatu, chyba ze po konsultacji z wlasnym Biskupem eparchialnym; nie moga tez byc godziwie przyjeci, jesli Biskup eparchialny przeciwstawia sie dlatego, ze odejscie ich moze spowodowac wielka szkode dusz, czego nie mozna inaczej uniknac, albo jezeli chodzi o tych, ktorzy przeznaczeni do swiecen w monasterze sa zwiazani przeszkoda ustanowiona prawem.

KPK/83: 644

KPK/17: 542 n. 2

PA: 74 § 2

§ 2. Rowniez nie moga byc legalnie przyjeci do monasteru rodzice, ktorych praca jest potrzebna do wychowania i wyksztalcenia dzieci, albo dzieci, ktore rodzicom albo dziadkom bedacym w powaznej potrzebie powinni pomagac, chyba ze monaster inaczej w tym przypadku zapewni im pomoc.

KPK/17: 542 n. 2

PA: 74 § 2 n. 4

Kan. 453.§ 1. Do przelozonego monasteru sui iuris nalezy przyjmowanie do nowicjatu, po konsultacji ze swoja rada.

KPK/83: 641

KPK/17: 543

PA: 75

§ 2. Sam przelozony odpowiednimi srodkami musi zbadac zdatnosc i pelna wolnosc wyboru stanu monastycznego przez kandydata.

KPK/83: 642

§ 3. W sprawie dokumentow kandydatow oraz zaswiadczen o ich dobrych obyczajach i zdatnosci nalezy kierowac sie przepisami typikow.

KPK/83: 645 § 1, 3

KPK/17: 544 § 1, 6

PA: 76 § 1, 6

Kan. 454.W typikach nalezy okreslic normy co do wnoszenia przez kandydatow posagu, jesli jest wymagany, i zarzadzania nim pod specjalna piecza Hierarchy miejsca, a takze zwrocie calego posagu - bez pozytkow juz uzyskanych - odchodzacemu z monasteru z jakiejkolwiek przyczyny.

KPK/17: 547 § 1, 3, 550 §1, 2, 551 § 1

PA: 79 § 1, 3, 82 §1, 2, 83 § 1

Kan. 455.Nowicjat zaczyna sie od przyjecia habitu zakonnego lub w inny sposob przepisany w typikach.

KPK/17: 553

PA: 85

Kan. 456.§ 1. Monaster sui iuris moze miec wlasnych nowicjuszy, ktorzy w tym monasterze, pod przewodnictwem odpowiedniego zakonnika, wprowadzani sa w zycie monastyczne.

PA: 86 § 1

§ 2. Do waznosci nowicjatu potrzeba, aby odbywal sie w monasterze sui iuris lub, wedlug decyzji przelozonego po konsultacji z rada, w innym monasterze sui iuris tej samej konfederacji.

KPK/83: 647 § 2

KPK/17: 555 § 1 n. 3

PA: 86 § 2, 88 § 1 n. 4

§ 3. Jezeli jakis monaster sui iuris, skonfederowany lub nie, nie moze wypelnic przepisow dotyczacych formacji nowicjuszy, przelozony ma obowiazek wyslac nowicjuszy do innego monasteru, w ktorym te przepisy sa starannie zachowywane.

KPK/83: 647 § 2

PA: 86 § 3, 5

Kan. 457.§ 1. Do waznosci nowicjatu wymaga sie, aby trwal trzy lata bez przerwy; w monasterach zas, w ktorych profesja czasowa poprzedza profesje wieczysta, wystarczy jeden rok nowicjatu.

KPK/83: 648 § 1

PA: 88 § 1 n. 2

§ 2. W ktorymkolwiek roku nowicjatu nieobecnosc trzymiesieczna bez przerwy czy z przerwami, nie czyni go niewaznym, ale czas brakujacy, jesli przekracza 15 dni, powinien byc uzupelniony.

KPK/83: 649 § 1

KPK/17: 556 § 2

PA: 89 § 2

§ 3. Nowicjat nie powinien trwac dluzej niz trzy lata, z zachowaniem kan. 461 § 2.

KPK/83: 648 § 3

Kan. 458.§ 1. Wychowaniem nowicjuszy kierowac ma magister, ktory wedlug norm typikow ma byc profesem przynajmniej od dziesieciu lat i odznaczac sie roztropnoscia, miloscia, poboznoscia, wiedza i karnoscia zycia monastycznego.

KPK/83: 651 § 1

KPK/17: 559 § 1

PA: 92 § 1

§ 2. Prawa i obowiazki tego magistra, przede wszystkim w sprawach odnoszacych sie do sposobu formacji nowicjuszy, skladanie sprawozdan Synaksie i przelozonemu monasteru okreslaja typiki.

KPK/83: 650 § 2

KPK/17: 561 § 1

PA: 92 § 3; 93-97

Kan. 459.§ 1. W czasie trwania nowicjatu nalezy ustawicznie starac sie, aby pod przewodnictwem magistra umysl nowicjusza byl zaprawiany w poznawaniu typikow, w poboznych rozmyslaniach i gorliwej modlitwie, poprzez przyswajanie wiedzy o slubach i cnotach, odpowiednie cwiczenia zmierzajace do usuwania wad, powsciagania namietnosci, a zaszczepiania cnot.

KPK/83: 646, 650 § 1

KPK/17: 565 § 1

PA: 98 § 1

§ 2. Podczas trwania nowicjatu nowicjuszy nie nalezy przeznaczac do wykonywania prac poza monasterem oraz nie powinni oni podejmowac studiow w dziedzinie literatury, nauki lub sztuki.

KPK/83: 652 § 5

KPK/17: 565 § 3

PA: 98 § 3

Kan. 460.Nowicjusz nie moze waznie zrzec sie w jakikolwiek sposob swoich dobr lub ich obciazac z zachowaniem kan. 467 § 1.

KPK/17: 568

PA: 102

Kan. 461.§ 1. Nowicjusz moze swobodnie opuscic monaster sui iuris, albo moze byc wydalony ze slusznego powodu przez przelozonego albo Synakse, zgodnie z typikami.

KPK/83: 653 § 1

KPK/17: 571 § 1

PA: 105 § 1

§ 2. Jesli po uplywie nowicjatu uznano nowicjusza za zdatnego, powinien byc dopuszczony do profesji, w przeciwnym wypadku nalezy go wydalic; jesli zas co do jego zdatnosci istnieje watpliwosc, czas nowicjatu mozna przedluzyc wedlug norm typikow, ale nie ponad rok.

KPK/83: 653 § 2

KPK/17: 571 § 2

PA: 105 § 2

Kan. 462.§ 1. Stan monastyczny przyjmuje sie ostatecznie przez profesje wieczysta, ktora zawiera w sobie trzy sluby wieczyste posluszenstwa, czystosci i ubostwa.

KPK/83: 654

§ 2. Podczas skladania profesji nalezy zachowac przepisy typikow oraz ksiag liturgicznych.

KPK/17: 576 § 1

PA: 112 § 1

Kan. 463.Co do roznych stopni profesji monastycznej nalezy kierowac sie typikami monasteru, z zachowaniem mocy prawnej profesji skladanej wedlug prawa wspolnego.

PA: 109

Kan. 464.Do waznosci monastycznej profesji wieczystej wymaga sie, aby:

KPK/83: 658

KPK/17: 572 § 1

PA: 106 § 1

1° nowicjat byl waznie odbyty;

KPK/17: 572 § 1 n. 3

PA: 106 § 1 n. 1

2° nowicjusz byl dopuszczony do zlozenia profesji przez przelozonego wlasnego monasteru sui iuris za zgoda swojej rady oraz by profesja byla przyjeta przez tegoz przelozonego osobiscie lub przez kogos innego;

KPK/83: 658

KPK/17: 572 § 1 n. 2, 6,

575 § 2

PA: 106 § 1 n. 1, 2, 111 § 2

3° profesja winna byc wyrazna, zlozona lub przyjeta bez przymusu, ciezkiej bojazni lub podstepu;

KPK/83: 658

KPK/17: 572 § 1 n. 4, 5

PA: 106 § 1 n. 2

4° wypelniono inne wymogi dodane do waznosci profesji w typikach.

KPK/83: 658

Kan. 465.Przepisy prawa wspolnego dla profesji czasowej sa takze wazne w monasterach, w ktorych ta profesja, wedlug norm typikow, poprzedza profesje wieczysta.

KPK/83: 655, 656 n. 2, 3, 4, 5, 668 § 2, 3

KPK/17: 572 § 1, n. 2, 3, 4, 5, 6, 574 §1, 2, 575 § 2, 578, 579, 580 § 1, 2, 3, 583, 594 § 2

PA: 106 § 1 n.. 1, 2, 110 § 1, 2, 111 § 2, 114, 115,

116 § 1, 2, 3, 119, 120, 137 § 2

Kan. 466.Wieczysta profesja monastyczna czyni niewaznymi akty przeciwne slubom, jesli akty te mozna uniewaznic.

KPK/17: 579

PA: 115

Kan. 467.§ 1. Kandydat do wieczystej profesji monastycznej powinien w ciagu 60 dni przed profesja zrzec sie na rzecz kogokolwiek dobr, jakie aktualnie posiada, pod warunkiem zlozenia nastepnie profesji wieczystej; zrzeczenie dokonane przed tym czasem z mocy samego prawa jest niewazne.

KPK/83: 668 § 4

KPK/17: 581 § 1

PA: 117 § 1 n. 1, 2

§ 2. Po zlozeniu profesji nalezy natychmiast wypelnic wszystkie wymogi, by zrzeczenie mialo skutki takze w prawie cywilnym.

KPK/83: 668 § 4

KPK/17: 581 § 2

PA: 117 § 2

Kan. 468.§ 1. Wszelkie dobra doczesne nabyte przez zakonnika jakiegokolwiek tytulu po profesji wieczystej przypadaja monasterowi.

KPK/83: 668 § 5

KPK/17: 582, 594 § 2

PA: 118, 137 § 2

§ 2. Za dlugi i zobowiazania, jakie zakonnik po profesji wieczystej zaciagnal za pozwoleniem przelozonego, odpowiada monaster; jesli zas zaciagnal dlugi bez pozwolenia przelozonego, winien odpowiadac sam zakonnik.

KPK/83: 639 § 2, 3

KPK/17: 536 § 2, 3

PA: 68 § 2, 3

§ 3. Zawsze jednak mozna wniesc skarge przeciw temu, ktory odniosl jakas korzysc z zawartego kontraktu.

KPK/83: 639 § 4

KPK/17: 563 § 4

PA: 68 § 5

Kan. 469.Po profesji wieczystej zakonnik moca samego prawa traci wszelkie urzedy, jesli takie mial oraz wlasna eparchie, a zostaje pelnoprawnie wlaczony do monasteru.

KPK/83: 654

KPK/17: 585

PA: 120, 121

Kan. 470.Dokument zlozenia profesji wieczystej, podpisany przez zakonnika i przez przyjmujacego te profesje, takze na mocy delegacji, nalezy przechowywac w archiwum monasteru; przelozony wlasciwego monasteru sui iuris powinien jak najszybciej zawiadomic proboszcza parafii chrztu zakonnika dla dokonania adnotacji o profesji.

KPK/17: 576 § 2

PA: 112 § 3

Kan. 471.§ 1. W typikach powinien byc okreslony sposob ksztalcenia czlonkow tak, aby nieustannie byli pobudzani w dazeniu do pelniejszej swietosci zycia, a ich zdolnosci umyslowe rozwijaly sie poprzez studiowanie swietej nauki, nabywanie kultury ludzkiej wedlug potrzeb czasow, i aby tak stawali sie doskonalsi w realizowaniu dziel i prac, podejmowanych przez monaster zgodnie z prawem.

KPK/83: 659 § 1, 2

§ 2. Ksztalcenie mnichow przeznaczonych do swiecen powinno odbywac sie procz tego wedlug programu ksztalcenia duchownych, o ktorym jest w kan. 330, w samym monasterze, jezeli posiada zorganizowane miejsce studiow wedlug normy kan. 340 § 1 albo pod kierownictwem doswiadczonego moderatora w innym seminarium lub instytucie wyzszych studiow zatwierdzonym przez wladze koscielna.

KPK/83: 659 § 3

KPK/17: 587 § 3, 588 § 1

PA: 123 § 1, 126 § 1, 127 § 1

Kan. 472.Przelozony monasteru sui iuris, w mysl norm typikow moze dac swoim zakonnikom po slubach wieczystych dymisorie do swiecen; pismo to nalezy przedstawic Biskupowi eparchialnemu miejsca, gdzie znajduje sie klasztor, nawet gdy jest zalezny lub - jesli chodzi o monaster stauropigialny - Biskupowi wyznaczonemu przez Patriarche.

KPK/83: 1019 § 1

KPK/17: 964 n. 2, 965

PA: 131, 132 § 1, 2

Kan. 473.§ 1. W kazdym monasterze codziennie nalezy odprawiac Liturgie Godzin wedlug norm typikow i zwyczajow prawnie uznanych; nalezy takze codziennie odprawiac Boska Liturgie, z wyjatkami oznaczonymi w ksiegach liturgicznych.

KPK/17: 610 § 1, 2

PA: 157 § 1, 4

§ 2. Przelozeni monasteru niech zadbaja, aby wedlug norm typikow

wszyscy zakonnicy:

KPK/83: 630 § 2

KPK/17: 595 § 1, 2

PA: 138 §1, 2

1° nie wstrzymani prawna przeszkoda codziennie uczestniczyli w Liturgii Godzin i w Boskiej Liturgii, ilekroc jest sprawowana, i w kontemplacji spraw Bozych i gorliwie uczestniczyli w innych poboznych cwiczeniach;

KPK/83: 663 § 1, 2, 3

KPK/17: 595 § 1 n. 2, § 2

PA: 138 § 1 n. 2, § 2

2° mogli w sposob wolny czesto korzystac z poslugi ojcow duchownych oraz spowiednikow;

KPK/83: 630 § 2

KPK/17: 595 § 1 n. 2

PA: 138 § 1 n. 3

3° corocznie przez kilka dni praktykowali duchowe skupienie.

KPK/83: 663 § 5

KPK/17: 595 § 1 n. 1

PA: 138 § 1 n. 1

Kan. 474.§ 1. Czlonkowie monasteru wedlug norm typikow powinni czesto przystepowac do sakramentu pokuty.

KPK/83: 664

KPK/17: 595 § 1 n. 3

PA: 138 § 1 n. 3

§ 2. Zachowujac typiki, ktore zalecaja spowiedz u wyznaczonych spowiednikow, wszyscy czlonkowie monasteru moga przystepowac do sakramentu pokuty u kazdego kaplana majacego upowaznienie do sprawowania tego sakramentu, z zachowaniem karnosci monastycznej.

KPK/83: 630 § 1

KPK/17: 519

PA: 51

Kan. 475.§ 1. W poszczegolnych monasterach sam przelozony monasteru powinien wyznaczyc kilku - stosownie do liczby zakonnikow - ojcow duchownych i spowiednikow, jezeli chodzi o mnichow-prezbiterow tegoz monasteru, ktorzy maja upowaznienie do sprawowania sakramentu pokuty; w innym wypadku powinni byc wyznaczeni przez Hierarche miejsca, po wysluchaniu przelozonego monasteru sui iuris i po jego uprzedniej konsultacji z zainteresowana wspolnota.

KPK/83: 630 § 2, 3

KPK/17: 518 § 1, 520 § 1, 525

PA: 50 § 1, 52 § 1, 57 § 1

§ 2. Dla monasterow, w ktorych nie ma mnichow-prezbiterow, Hierarcha miejsca wyznaczy w ten sam sposob kaplana, ktorego zadaniem w monasterze jest regularne celebrowanie Boskiej Liturgii i gloszenie slowa Bozego, z zachowaniem kan. 612 § 2.

KPK/83: 567 § 1, 2

KPK/17: 529

PA: 61 § 1

Kan. 476.Czlonkowie monasteru, tak wewnatrz, jak i na zewnatrz monasteru niech nosza habit monastyczny przepisany wedlug wlasnych typikow.

KPK/83: 661 § 1

KPK/17: 596

PA: 139

Kan. 477.§ 1. W monasterach nalezy zachowywac klauzure zgodnie ze sposobem przepisanym w typikach, zachowujac prawo przelozonego do wprowadzenia per modum actus i z powaznej przyczyny do czesci objetych klauzura osob plci przeciwnej, oprocz tych, ktore wedlug typikow moga wejsc do klauzury.

KPK/83: 667 § 1

KPK/17: 597 § 1

PA: 140 § 1, 141 § 2

§ 2. Czesci monasteru objete klauzura musza byc wyraznie okreslone.

KPK/17: 597 § 3

PA: 140 § 3 n. 1

§ 3. Przelozony monasteru sui iuris, za zgoda swojej rady i po powiadomieniu Biskupa eparchialnego dokladnie okresla granice klauzury, a ze slusznego powodu moze je zmienic.

KPK/17: 597 § 3

PA: 140 § 3 n. 2

Kan. 478.Przelozony monasteru moze udzielic zezwolenia na przebywanie zakonnikow poza monasterem na czas okreslony w typikach; na nieobecnosc przekraczajaca rok wymagane jest pozwolenie wladzy, ktorej monaster podlega, chyba ze nieobecnosc wynika z powodu studiow albo choroby.

KPK/83: 665 § 1

KPK/17: 606 § 2

PA: 152 § 2

Kan. 479.Jezeli wedlug rozeznania Hierarchy miejsca potrzebna jest pomoc monasterow w nauczaniu katechetycznym ludu, wszyscy przelozeni poproszeni przez tegoz Hierarche powinni sami lub przez innych niesc te pomoc we wlasnych kosciolach.

PA: 154 § 3

Kan. 480.Przy kosciele monasteru nie mozna erygowac parafii ani nie mozna  mianowac proboszczem mnicha bez zgody Patriarchy w granicach terytorium Kosciola, ktorym rzadzi, albo w pozostalych wypadkach - Stolicy Apostolskiej.

Kan. 481.Eremita jest czlonek monasteru sui iuris, ktory calkowicie oddaje sie kontemplacji spraw niebieskich oraz odlacza sie calkowicie od ludzi i swiata.

KPK/83: 603 § 2

PA: 313 § 4

Kan. 482.Do prawowitego rozpoczecia zycia eremickiego wymagane jest, aby czlonek uzyskal pozwolenie przelozonego monasteru sui iuris, do ktorego nalezy, za zgoda jego rady i przynajmniej 6 lat od dnia profesji wieczystej zyl w monasterze.

Kan. 483.Miejsce, w ktorym zyje eremita, ma byc wyznaczone przez przelozonego monasteru i w specjalny sposob oddzielone od swiata i innych czesci monasteru; jezeli zas znajduje sie poza murami monasteru, wymagana jest ponadto pisemna zgoda Biskupa eparchialnego.

Kan. 484.Eremita zalezny jest od przelozonego monasteru i zobowiazany jest zachowywac kanony dotyczace mnichow oraz typikow monasteru, ilekroc mozna je pogodzic z zyciem eremickim.

PA: 4

Kan. 485.Przelozony monasteru sui iuris za zgoda swojej rady moze nakazac zakonczenie zycia pustelniczego dla slusznej przyczyny, takze wbrew woli eremity.

Kan. 486.§ 1. Patriarcha z waznej przyczyny, po zasiegnieciu zdania Biskupa eparchialnego oraz za zgoda stalego Synodu, moze w akcie erekcyjnym przyznac monasterowi sui iuris status monasteru stauropigialnego.

PA: 164 § 2 n. 1

§ 2. Monaster stauropigialny podlega bezposrednio Patriarsze tak, ze ma on te same prawa i zobowiazania co Biskup eparchialny - wobec monasteru i czlonkow do niego nalezacych oraz osob, ktore we dnie i w nocy przebywaja w monasterze; inne zas osoby przypisane do monasteru podlegaja bezposrednio i wylacznie Patriarsze tylko w sprawach dotyczacych ich zadan lub urzedow.

PA: 164 §1, § 2 n. 2, 3

Kan. 487.§ 1. Zakonnik nie moze przejsc z monasteru sui iuris do innego tej samej konfederacji bez pisemnej zgody prezesa konfederacji.

KPK/83: 684 § 3

KPK/17: 632

PA: 182 § 1

§ 2. Do przejscia z monasteru nie skonfederowanego do innego monasteru podlegajacego tej samej wladzy, wymagana jest zgoda tej wladzy; jezeli zas monaster, do ktorego nastepuje przejscie, podlega innej wladzy, wymagana jest zgoda takze tej wladzy.

KPK/83: 684 § 3

KPK/17: 632

PA: 182 § 2, 3

§ 3. Patriarcha, Biskup eparchialny oraz prezes konfederacji moga wydac te zgode dopiero po zasiegnieciu opinii przelozonego monasteru sui iuris, z ktorego nastepuje przejscie.

PA: 182 § 2, 3

§ 4. Do waznosci przejscia do monasteru innego Kosciola sui iuris wymagana jest ponadto zgoda Stolicy Apostolskiej.

PA: 182 § 1

§ 5. Przejscie dokonuje sie poprzez przyjecie przez przelozonego nowego monasteru sui iuris za zgoda Synaksy.

Kan. 488.§ 1. Przechodzacy do innego monasteru sui iuris tej samej konfederacji nie odbywa nowicjatu ani nie sklada nowej profesji, a od dnia przejscia traci prawa i jest zwolniony z obowiazkow wobec poprzedniego monasteru, zaciaga je wobec drugiego, a jezeli jest duchownym, nabywa do niego przynaleznosc takze jako duchowny.

KPK/83: 684 § 3, 685 § 2

KPK/17: 633 § 3, 635

PA: 183 § 2 n. 1, 185

§ 2. Przechodzacy z monasteru sui iuris do innego monasteru sui iuris nie nalezacego do zadnej lub nalezacego do innej konfederacji zachowuje konieczne przepisy typikow monasteru, do ktorego nastapilo przejscie, co do obowiazku odbycia nowicjatu i zlozenia profesji; jezeli zas typiki w tej sprawie nic nie postanawiaja, nie odbywa nowicjatu i nie sklada nowej profesji, ale skutek przejscia ma miejsce od dnia, w ktorym nastapilo przejscie, chyba ze przelozony monasteru wymaga od niego, aby celem proby przebywal w monasterze przez jakis czas, jednak nie ponad rok; po uplywie czasu proby, albo winien zostac na stale przyjety do nowego monasteru przez przelozonego, za zgoda jego rady lub Synaksy wedlug norm typikow, albo wrocic do poprzedniego monasteru.

PA: 183 § 2 n. 2

§ 3. Podczas przejscia z monasteru sui iuris do zakonu lub zgromadzenia nalezy zachowac odpowiednio kan. 544 i 545.

KPK/83: 684 § 1, 2, 685 §

1, 2

KPK/17:632, 633 § 1, 2,

634, 635

PA: 182 § 1, 2, 3, 183 § 1

n. 1, 2, 184, 185

§ 4. Monaster sui iuris, z ktorego czlonek odchodzi, zachowuje dobra, ktore z racji jego osoby juz nabyl co sie tyczy posagu, nalezy sie on bez dochodow juz wykorzystanych od dnia przejscia monasterowi, do ktorego nastapilo przejscie.

KPK/17: 635 § 2

PA: 185 n. 2

Kan. 489.§ 1. Indultu eksklaustracyjnego z monasteru sui iuris moze zakonnikowi o slubach wieczystych, na prosbe samego zakonnika, udzielic tylko wladza, ktorej monaster podlega, po wysluchaniu opinii przelozonego monasteru sui iuris razem z jego rada.

KPK/83: 686 § 1

KPK/17: 638

PA: 188 § 1 n. 1, 2 , § 2

§ 2. Biskup eparchialny moze udzielic takiego indultu tylko na trzy lata.

KPK/83: 686 § 1

Kan. 490.Na prosbe przelozonego monasteru sui iuris, za zgoda swojej rady, eksklaustracja moze byc zastosowana przez wladze, ktorej podlega monaster, z waznego powodu, zachowujac slusznosc i milosc.

KPK/83: 686 § 3

Kan. 491.Czlonek eksklaustrowany pozostaje nadal zwiazany slubami i innymi obowiazkami profesji monastycznej, ktore dadza sie pogodzic z jego stanem; powinien zdjac monastyczny habit; podczas trwania eksklaustracji jest pozbawiony glosu czynnego i biernego; podlega takze na mocy slubu posluszenstwa Biskupowi eparchialnemu miejsca, gdzie przebywa, zamiast przelozonemu wlasnego monasteru.

KPK/83: 687

KPK/17: 639

PA: 189

Kan. 492.§ 1. Czlonek o slubach wieczystych powinien prosic o indult odejscia z monasteru i powrotu do zycia swieckiego tylko z bardzo powaznych przyczyn rozwazonych wobec Pana; prosbe swa winien skierowac do przelozonego monasteru sui iuris, ktory wraz z opinia swoja i swojej rady powinien przeslac ja do Stolicy Apostolskiej.

KPK/83: 691 § 1

§ 2. Tego rodzaju indult jest zarezerwowany Stolicy Apostolskiej.

KPK/83: 691 § 2

KPK/17: 638

PA: 190 § 2

Kan. 493.§ 1. Indult odejscia z monasteru i powrocenia do zycia swieckiego udzielony zgodnie z prawem i podany do wiadomosci zainteresowanemu, na mocy samego prawa zawiera w sobie dyspense od slubow oraz od wszystkich obowiazkow wyplywajacych z profesji, ale nie wyplywajacych ze swiecen, o ile czlonek zostal wyswiecony, chyba ze w chwili powiadomienia sam go nie przyjal.

KPK/83: 692

KPK/17: 640 § 1

PA: 191 § 1

§ 2. Jezeli czlonek, ktory odszedl z monasteru i wrocil do zycia swieckiego, zostaje ponownie przyjety do monasteru, ponawia nowicjat oraz zlozenie profesji tak, jak gdyby nigdy nie byl wlaczony do zycia zakonnego.

KPK/83: 690 § 2

KPK/17: 640 § 2

PA: 191 § 2

Kan. 494.§ 1. Mnich o slubach wieczystych i przyjeciu swiecen, jezeli otrzymal indult odejscia z monasteru i wrocenia do zycia swieckiego, nie moze wykonywac swiecen, dopoki nie znajdzie zyczliwego Biskupa eparchialnego, ktory go przyjmie.

KPK/83: 693

KPK/17: 641§ 1

PA: 192 § 2

§ 2. Biskup eparchialny moze przyjac go bezwarunkowo albo na piecioletnia probe; w pierwszym przypadku moca samego prawa nabywa przynaleznosc do eparchii; w drugim - po uplywie pieciolecia, chyba ze wczesniej zostanie w sposob wyrazny odeslany.

KPK/83: 693

KPK/17: 641 § 2

PA: 192 § 3

Kan. 495.Czlonek, ktory po zlozonej profesji monastycznej bezprawnie opuscil monaster, powinien bezzwlocznie do niego wrocic; przelozeni powinni gorliwie go szukac i jesli powroci z prawdziwa skrucha, przyjac; w innym wypadku wedlug norm prawa powinien byc ukarany lub nawet wydalony.

KPK/83: 665 § 2

KPK/17: 645 § 1, 2

PA: 196 § 1, 2

Kan. 496.§ 1. Kto podczas trwania profesji czasowej chce odejsc z monasteru i wrocic do zycia swieckiego z waznej przyczyny, powinien swoja prosbe skierowac do przelozonego monasteru sui iuris.

KPK/83: 688 § 2

§ 2. Przelozony prosbe te wraz z opinia swoja i swojej rady przekazuje Biskupowi eparchialnemu, do ktorego, nawet jesli chodzi o monastery na prawie papieskim, nalezy w tym wypadku wydanie indultu odejscia z monasteru i przywrocenia do zycia swieckiego, chyba ze prawo partykularne dla monasterow lezacych w granicach terytorium Kosciola patriarchalnego zastrzega to Patriarsze.

KPK/83: 688 § 2

KPK/17: 638

PA: 190 § 2

Kan. 497.§ 1. Na mocy samego prawa nalezy uwazac za wydalonego z monasteru czlonka, ktory:

KPK/83: 694 § 1

KPK/17: 646 § 1

PA: 197 § 1

1° porzucil publicznie wiare katolicka;

KPK/83: 694 § 1 n. 1

KPK/17: 646 § 1 n. 1

PA: 197 § 1 n. 1

2° zawarl malzenstwo lub usilowal je zawrzec, nawet tylko cywilne;

KPK/83: 694 § 1 n. 2

KPK/17: 646 § 1 n. 3

PA: 197 § 1 n. 3

§ 2. W tych przypadkach przelozony monasteru sui iuris po zasiegnieciu opinii swojej rady, powinien, po zebraniu dowodow, niezwlocznie wydac stwierdzenie faktu, azeby wydalenie stalo sie prawnie potwierdzone i jak najpredzej zawiadomic o sprawie wladze, ktorej monaster bezposrednio podlega.

KPK/83: 594 § 2

KPK/17: 646 § 2

PA: 197 § 2

Kan. 498.§ 1. Czlonek, ktory jest powodem zagrozenia, bardzo powaznym zgorszeniem zewnetrznym lub szkoda dla monasteru, moze byc natychmiast wydalony przez przelozonego monasteru sui iuris za zgoda swojej rady, zdjawszy natychmiast habit monastyczny.

KPK/83: 703

KPK/17: 653, 668

PA: 198 § 1 n. 1

§ 2. Przelozony monasteru sui iuris, jezeli zachodzi potrzeba, winien wszczac proces o wydalenie zgodnie z przepisami prawa, albo przedstawic sprawe wladzy, ktorej monaster podlega.

KPK/83: 703

KPK/17: 653, 668

PA: 198 § 2 n. 2, § 3

§ 3. Czlonkowi wydalonemu z monasteru, ktory posiada swiecenia, zakazuje sie wykonywania swiecen, chyba ze wladza, ktorej podlega, postanowi inaczej.

Kan. 499.Podczas trwania profesji czasowej zakonnik moze zostac wydalony przez przelozonego monasteru sui iuris za zgoda swojej rady, wedlug kan. 552 §§ 2 i 3, ale wydalenie, aby bylo wazne, musi potwierdzic Biskup eparchialny lub, jesli prawo partykularne tak stanowi dla monasterow lezacych w granicach terytorium Kosciola patriarchalnego, przez Patriarche.

KPK/83: 696 § 1, 2, 697, 699 § 1, 2, 700

KPK/17: 647 § 1, 2

PA: 199 § 1, 2, 3

Kan. 500.§ 1. Do wydalenia zakonnika po slubach wieczystych, wedlug kan. 497 kompetentny jest prezes konfederacji monastycznej lub przelozony monasteru sui iuris nie skonfederowanego, obaj za zgoda swojej rady, w ktorym to przypadku do waznosci powinna sie skladac, razem z przelozonym jako prezesem, przynajmniej z 5 czlonkow, tak aby jesli w ogole nie ma lub sa nieobecni zwyczajni doradcy, powolac innych wedlug norm typikow lub statutow konfederacji; glosowanie zas powinno odbyc sie w sposob tajny.

KPK/83: 699 § 1, 2

KPK/17: 650 § 2 n. 1, 2,

652 § 1, 2, 3, 655 § 1

PA: 205 § 1 n. 1, 2, § 2, 3, 207 § 1

§ 2. Do waznego wydalenia, oprocz innych warunkow ustalonych w

typikach, wymaga sie, aby:

KPK/83: 696 § 1, 697

KPK/17: 649, 650 § 3, 651 § 1, 2, 656

PA: 204 § 1 n. 1, § 2, 208

1° powody wydalenia byly powazne, zawinione i prawnie udowodnione wraz z brakiem poprawy;

KPK/83: 696 § 1, 697 n. 3

KPK/17: 649, 651 § 1, 656 n. 1, 3

PA: 204 § 1 n. 1, 208 n. 1, 3

2° wydalenie powinno byc poprzedzone, chyba ze natura przyczyny wydalenia to wyklucza, dwoma upomnieniami z formalnym zagrozeniem wydalenia, ktore pozostaly nieskuteczne;

KPK/83: 697 n. 2

KPK/17: 649, 656 n. 2,

660, 661 § 3

PA: 208 n. 2, 212, 213 § 3

3° przyczyny wydalenia podane zostaly zakonnikowi pisemnie po upomnieniach, dajac mu pelna mozliwosc obrony;

KPK/83: 697 n. 2

KPK/17: 650 § 3, 651 § 2

PA: 204 § 2

4° uplynal czas uzyteczny przepisany w typikach, dany po ostatnim upomnieniu.

KPK/83: 697 n. 2, 3

KPK/17: 649, 660

PA: 212

§ 3. Pisemne odpowiedzi czlonka nalezy wraz z aktami przeslac osobom, o ktorych mowi § 1.

KPK/83: 697 n. 3

KPK/17: 650 § 3, 651 § 2

PA: 204 § 2

§ 4. Dekretu wydalenia nie mozna zlecic do wykonania bez zatwierdzenia wladzy, ktorej podlega monaster.

KPK/83: 700

KPK/17: 650 § 2 n. 1, 2,

652 §1, 2, 3, 666

PA: 205 § 1 n. 1, 2, § 2, 3, 218 § 1, 2

Kan. 501.§ 1. Dekret wydalenia powinien byc jak najpredzej przedstawiony zainteresowanemu czlonkowi.

§ 2. Czlonek zas w ciagu pietnastu dni przeciwko dekretowi wydalenia moze ze skutkiem zawieszajacym albo wniesc rekurs, albo, jesli dekret wydalenia nie zostal zatwierdzony przez Stolice Apostolska, domagac sie rozpatrzenia sprawy na drodze sadowej.

KPK/83: 700

KPK/17: 650 § 2 n. 1, 2,

652 § 1, 2, 3

PA: 205 § 1 n. 1, 2, § 2, 3

§ 3. Rekurs od dekretu wydalenia rozpatruje Stolica Apostolska lub,

jezeli chodzi o czlonka, ktory posiada stale zamieszkanie w granicach terytorium Kosciola patriarchalnego - Patriarcha.

§ 4. Jezeli sprawa ma byc przeprowadzona na drodze sadowej, rozpatruje ja trybunal wladzy bezposrednio wyzszej od tej, ktora dekret wydalenia zatwierdzila; przelozony, ktory wydal dekret wydalenia, winien przekazac temu trybunalowi akta zebrane w tej sprawie i postepowac wedlug kanonow prawa karnego z wykluczeniem apelacji.

Kan. 502.Wskutek prawnego wydalenia, z wykluczeniem tego, o czym w kan. 497, moca samego prawa ustaja wszelkie wiezy oraz obowiazki wynikajace z profesji monastycznej, a jezeli czlonek posiadal swiecenia, nalezy zachowac kan. 494.

KPK/83: 701

KPK/17: 648, 669 § 1, 672 § 2

PA: 200, 220 § 1, 23 § 2

Kan. 503.§ 1. Kto zgodnie z prawem opuszcza monaster lub zostal z niego prawnie wydalony, nie moze sie od niego niczego domagac za jakakolwiek prace w nim wykonana.

KPK/83: 702 § 1

KPK/17: 643 § 1

PA: 194 § 1

§ 2. Jednakze monaster winien zachowac slusznosc i milosc wobec czlonka, ktory z niego wystepuje.

KPK/83: 702 § 2

KPK/17: 643 § 2, 671 n. 5

PA: 194 § 2, 222 n. 5