ARTYKUL
III
ZAKONY I
ZGROMADZENIA
Kan.
504.§ 1. Zakonem
jest wspolnota erygowana przez kompetentna wladze koscielna, ktorej czlonkowie,
nawet jesli nie sa mnichami, skladaja profesje zrownana z profesja monastyczna.
KPK/17:
488 n. 2
PA: 314 § 1
§ 2.
Zgromadzeniem jest wspolnota erygowana przez kompetentna wladze koscielna,
ktorej czlonkowie skladaja trzy sluby publiczne posluszenstwa, czystosci i
ubostwa, ktore jednak nie sa zrownane z profesja monastyczna, ale maja wlasna
moc wedlug norm prawa.
KPK/17:
488 n. 2
PA: 314 § 2
Kan.
505.§ 1. Zakon jest na prawie papieskim, jesli zostal erygowany przez
Stolice Apostolska lub jej dekretem za taki uznany; jest na prawie patriarszym,
jesli erygowany przez Patriarche nie otrzymal od Stolicy Apostolskiej dekretu
zatwierdzajacego.
KPK/83:
589
KPK/17:
488 n. 1
PA: 312 § 2
§ 2. Zgromadzenie
jest:
KPK/83:
589
PA: 312 §2
1° na prawie
papieskim, jesli erygowane zostalo przez Stolice Apostolska lub za taka
dekretem uznane;
KPK/83:
599
KPK/17:
488 n. 3
PA: 312 § 2 n. 3
2° na prawie
patriarszym, jesli zostalo erygowane przez Patriarche lub za taka uznane jego
dekretem, a nie uzyskalo od Stolicy Apostolskiej dekretu uznania;
PA: 312 § 2 n. 2
3° na prawie
eparchialnym, jesli zostalo erygowane przez Biskupa eparchialnego, a nie
otrzymalo od Stolicy Apostolskiej lub Patriarchy dekretu uznania.
KPK/83:
589
KPK/17:
488 n. 3
PA: 312 § 2 n. 1
§ 3. Zakon lub
zgromadzenie sa kleryckie, gdy z racji celu, czyli zamierzenia zalozyciela,
ewentualnie na podstawie prawomocnego zwyczaju, pozostaja pod zarzadem
prezbiterow, podejmuja wykonywanie swiecen i za takie sa uznawane przez wladze
koscielna.
KPK/83:
588 § 2
KPK/17:
488 n. 4
PA: 314 § 3
Kan.
506.§ 1. Biskup eparchialny moze erygowac jedynie zgromadzenia, ale
dopiero po konsultacji ze Stolica Apostolska, a w granicach terytorium Kosciola
patriarchalnego moze je erygowac po konsultacji z Patriarcha.
KPK/83:
579
KPK/17:
492 § 1
PA: 13 § 1 n. 1
§ 2. Patriarcha
moze erygowac zakony i zgromadzenia za zgoda Stalego Synodu i po konsultacji ze
Stolica Apostolska.
PA: 13 § 1 n. 2
§ 3. W granicach terytorium
Kosciola patriarchalnego zgromadzenie na prawie eparchialnym, ktore rozciaga
sie na liczne eparchie tego samego terenu, moze zostac uznane jako zgromadzenie
na prawie patriarszym dekretem Patriarchy i za zgoda Stalego Synodu, po
konsultacji z zainteresowanymi.
PA: 13 § 2, 21
Kan.
507.§ 1. Zakon,
nawet na prawie patriarszym, prawnie erygowany, chociazby posiadal tylko jeden
dom, moze byc zniesiony tylko przez Stolice Apostolska, ktorej rowniez
zastrzezona jest decyzja odnosnie do dobr zniesionego zakonu z zachowaniem woli
fundatorow.
KPK/83:
584
KPK/17:
493
PA: 14 § 1 n. 1,
2
§ 2. Zgromadzenie
na prawie patriarszym lub eparchialnym, prawnie erygowane, chociazby posiadalo
tylko jeden dom, moze zniesc, poza Stolica Apostolska, Patriarcha w granicach
terytorium swojego Kosciola, po konsultacji z zainteresowanymi oraz po
uzyskaniu zgody Stalego Synodu i Stolicy Apostolskiej.
KPK/83:
584
KPK/17:
493
PA: 14 § 2
Kan.
508.§ 1. Przez prowincje rozumie sie czesc tego samego zakonu lub
zgromadzenia skladajaca sie z kilku domow i zarzadzana bezposrednio przez
wyzszego przelozonego.
KPK/83:
621
KPK/17:
488 n. 6
PA: 314 § 4
§ 2. Podzial
zakonu lub zgromadzenia na prowincje, laczenie prowincji, dokonywanie zmian w
ich granicach, znoszenie i erygowanie nowych nalezy do wladzy okreslonej
zgodnie ze statutami zakonu lub zgromadzenia.
KPK/83:
581, 585
KPK/17:
494 § 1
PA: 15 § 1
§ 3. Decyzja
dotyczaca dobr zniesionej prowincji, zachowujac sprawiedliwosc i wole
fundatorow nalezy, o ile statuty inaczej nie zastrzegaja, do Synaksy generalnej
lub w przypadku naglacej koniecznosci do przelozonego generalnego za zgoda jego
rady.
KPK/17:
494 § 2
PA: 15 § 2
Kan.
509.§ 1. Do waznego erygowania domu zakonu lub zgromadzenia potrzeba
pisemnej zgody Biskupa eparchialnego, a jezeli chodzi o erygowanie pierwszego
domu zakonu lub zgromadzenia na prawie patriarszym w jakiejs eparchii, wymagana
jest w granicach terytorium Kosciola patriarchalnego zgoda Patriarchy; lub, w pozostalych
przypadkach, Stolicy Apostolskiej.
KPK/83:
609 § 1
KPK/17:
497 § 1
PA: 17 § 1, 2, 19
§ 1 n.1, 2, 22 § 2
§ 2. Odnosnie do
domow zakonow i zgromadzen zachowuje waznosc tresc kan. 437.
KPK/83:
611, 612
KPK/17:
497 § 2, 3, 4
PA: 19 § 2, 3, 22
§ 2
Kan.
510.Dom zakonu lub zgromadzenia moze byc waznie zniesiony jedynie za
zgoda Biskupa eparchialnego; zniesienie zas jedynego domu zakonu lub
zgromadzenia jest zarezerwowane tej wladzy, ktorej wedlug kan. 507 przysluguje
zniesienie zakonu lub zgromadzenia.
KPK/83:
616 § 1, 2
KPK/17:
493, 498
PA: 14 § 1 n. 1,
§ 2, 20 § 1, 2, 3, 4
Kan.
511.§ 1. Przelozeni oraz Synaksy posiadaja w zakonach i kongregacjach
wladze okreslona prawem wspolnym i statutami.
KPK/83:
596 § 1
KPK/17:
501 § 1
PA: 26 § 1, § 2
n. 2
§ 2. Natomiast w
zakonach i zgromadzeniach kleryckich na prawie papieskim lub patriarszym
przelozeni i Synaksy posiadaja ponadto wladze rzadzenia, w zakresie
zewnetrznym, jak i wewnetrznym, wedlug norm statutow.
KPK/83:
596 § 2
KPK/17:
501 § 1
PA: 26 § 2 n. 1,
2
Kan.
512.§ 1. Synaksa generalna, ktora zgodnie ze statutami jest wladza
najwyzsza, powinna byc powolana w ten sposob, azeby reprezentujac caly zakon
lub zgromadzenie, stala sie prawdziwym znakiem jego jednosci w milosci.
KPK/83:
631 § 1
§ 2. Nie tylko
prowincje i domy, lecz takze kazdy czlonek moze w sposob wolny, okreslony
statutami, przeslac do Synaksy generalnej swoje zyczenia.
KPK/83:
631 § 32
Kan.
513.§ 1. Do waznego
mianowania lub wyboru czlonkow na urzad przelozonego wymaga sie uplywu
odpowiedniego czasu od zlozenia profesji wieczystej, okreslonego statutami, a
jesli chodzi o wyzszych przelozonych, powinno uplynac przynajmniej 10 lat od
pierwszej profesji.
KPK/83:
623
KPK/17:
504
PA: 31
§ 2. Jezeli idzie
o przelozonego generalnego, do waznosci wyboru wymaga sie nadto, aby ukonczyl
przynajmniej 35 lat zycia.
KPK/17:
504
PA: 31
Kan.
514.§ 1. Przelozeni winni byc ustanawiani na okreslony i odpowiedni
czas, chyba ze w przypadku przelozonego generalnego statuty stanowia co innego.
KPK/83:
624 § 1
KPK/17:505
PA: 32 § 2, § 3
n. 1
§ 2. Moga byc
jednak odwolani z urzedu przed uplywem oznaczonego czasu lub przeniesieni na
inny urzad z przyczyn i w sposob okreslony w statutach.
KPK/83:
624 § 3
§ 3. Statuty
powinny zadbac przez odpowiednie normy, aby czlonkowie nie byli przelozonymi
bez przerwy przez nazbyt dlugi czas.
KPK/83:
624 § 2
KPK/17:
505
PA: 32 § 3 n. 1
Kan.
515.§ 1. Przelozonego generalnego wyznacza sie przez wybor zgodny z
normami statutow.
KPK/83:
625 § 1
§ 2. Pozostali
przelozeni winni byc wyznaczani zgodnie z przepisami statutow, tak jednak, ze -
gdy sa wybierani - wymagaja zatwierdzenia kompetentnego przelozonego wyzszego;
jesli zas sa mianowani, wczesniej powinna miec miejsce odpowiednia konsultacja.
KPK/83:
625 § 3
§ 3. Podczas
wyborow nalezy dokladnie zachowac normy kanonow 947-960 oraz kanonu 445.
KPK/83:
626
KPK/17:
506 § 1, 507 § 2
PA: 34 § 1, 35 §
1, 2
Kan.
516.§ 1. W zakonach i zgromadzeniach, dla zarzadzania doczesnymi
dobrami, powinni byc ekonomowie: ekonom generalny, zarzadzajacy dobrami calego
zakonu lub zgromadzenia, ekonom prowincjalny w prowincji i ekonom lokalny w
poszczegolnym domu wypelniaja swoje obowiazki pod kierownictwem przelozonego.
KPK/83:
636 § 1
KPK/17:
516 § 2
PA: 48 § 2
§ 2. Urzedu
ekonoma generalnego i ekonoma prowincjalnego nie moze wypelniac osobiscie
przelozony wyzszy; urzad zas ekonoma lokalnego lepiej jest oddzielic od urzedu
przelozonego, ale jezeli wymaga tego potrzeba, mozna go z nim polaczyc.
KPK/83:
636 § 1
KPK/17:
516 § 3
PA: 48 § 3
§ 3. Jezeli
statuty nie mowia nic o sposobie wybierania ekonoma, mianuje go przelozony
wyzszy za zgoda swojej rady.
KPK/17:
516 § 4
PA: 48 § 5
Kan.
517.§ 1. Do waznego przyjecia do nowicjatu w zakonie lub zgromadzeniu
wymaga sie ukonczonych 17 lat zycia; ponadto co do pozostalych wymogow
przyjecia do nowicjatu nalezy zachowac kanony 448, 450, 452 i 454.
KPK/83:
597 § 1, 643 § 1, 2, 644
KPK/17:538,
542, 547 § 3, 555 § 1
PA: 70, 74 § 1,
2, 79 § 3, 88 § 1
§ 2. Do nowicjatu
instytutu zakonnego innego Kosciola sui iuris, nikt nie moze legalnie byc przyjetym
bez pozwolenia Stolicy Apostolskiej, chyba ze chodzi o kandydata przeznaczonego
dla prowincji lub domu, o ktorym w kan. 432, wlasnego Kosciola.
PA: 74 § 2 n. 6
Kan.
518.Przed przyjeciem do nowicjatu kandydat powinien byc odpowiednio
przygotowany pod
specjalna opieka doswiadczonego zakonnika w czasie i w sposob okreslony
statutami.
KPK/83:
597 § 2
KPK/17:
539 § 1, 540 § 1
PA: 71 § 1, 72 §
1
Kan.
519.Zgodnie ze statutami, prawo przyjmowania kandydatow do nowicjatu
nalezy do
wyzszych przelozonych, z zachowaniem kan. 453 §§ 2 i 3.
KPK/83:
641, 645 § 1, 3
KPK/17:
543, 544 § 1, 6
PA: 75, 76 § 1, 6
Kan.
520.Nowicjat rozpoczyna sie w sposob przepisany statutami.
KPK/17:
553
PA: 85
Kan.
521.Erygowanie, przeniesienie i zniesienie miejsca nowicjatu ma byc
dokonane pisemnym dekretem przelozonego generalnego za zgoda jego rady.
KPK/83:
647 § 1
KPK/17:
554 § 1
PA: 87 § 1 n. 1
Kan.
522.§ 1. Do waznosci nowicjatu wymaga sie, by byl odbyty w domu, w
ktorym znajduje sie siedziba nowicjatu; w specjalnych przypadkach i na zasadzie
wyjatku, przelozony generalny za zgoda swojej rady moze zezwolic, aby nowicjusz
odbywal nowicjat w innym domu tego samego zakonu lub zgromadzenia pod
kierownictwem jakiegos doswiadczonego zakonnika, ktory pelni role magistra
nowicjuszy.
KPK/83:
647 § 2
KPK/17:
555 § 1 n. 3
PA: 88 § 1 n. 4
§ 2. Wyzszy przelozony
moze zezwolic, aby zespol nowicjuszy przebywal przez pewien okres czasu w innym
domu wlasnego zakonu lub zgromadzenia, przez niego oznaczonym.
Kan.
523.§ 1. Do waznosci
nowicjatu wymaga sie, aby trwal bez przerwy pelny i ciagly rok; nieobecnosc
zas, mniejsza od trzech miesiecy, czy to ciagla, czy przerywana, nie narusza
waznosci, ale czas brakujacy, wynoszacy ponad 15 dni, powinien byc uzupelniony,
chociazby byl poswiecony cwiczeniom apostolskim dla zakonczenia ksztalcenia
nowicjuszy.
KPK/83:
648 § 1, 2, 649 § 1
KPK/17:
555 § 1 n. 2, 556 § 2
PA: 88 § 1 n. 3,
89 § 2
§ 2. Jesli
statuty ustanawiaja dluzszy okres nowicjatu, nie jest on konieczny do waznosci
profesji.
KPK/17:
555 § 2
PA: 88 § 2
Kan.
524.§ 1. Przelozonym wychowania nowicjuszy jako magister jest wedlug
statutow czlonek odznaczajacy sie roztropnoscia, miloscia, poboznoscia, wiedza,
a takze zyjacy w karnosci zakonnej od przynajmniej 10 lat po profesji, a jezeli
zakon lub zgromadzenie sa kleryckie, posiadajacy swiecenia prezbiteratu.
KPK/83:
651 § 1
KPK/17:
559 § 1
PA: 92 § 1
§ 2. Magistrowi w
razie potrzeby mozna przydzielic wspolpracownikow podleglych mu w zakresie
kierowania nowicjatem i wychowania nowicjuszy.
KPK/83:
651 § 2
KPK/17:
559 § 2
PA: 92 § 2
§ 3. Troska o wychowanie
nowicjuszy nalezy wylacznie do magistra i do niego nalezy takze kierowanie
nowicjatem, stad nikomu nie wolno ingerowac, z jakiejkolwiek przyczyny, z
wyjatkiem tych przelozonych, ktorym pozwalaja na to statuty, oraz wizytatorow;
w tym zas, co dotyczy karnosci zakonnej calego domu, magister, jak i
nowicjusze, podlegaja przelozonemu.
KPK/83:
650 § 2
KPK/17:
561 § 1
PA: 94 § 1
§ 4. Nowicjusz
podlega wladzy magistra oraz przelozonych i zobowiazany jest wobec nich do
posluszenstwa.
KPK/17:
561 § 2
PA: 94 § 2
Kan.
525.§ 1. Odnosnie do zakonow i zgromadzen zachowuja waznosc przepisy
kanonow 459-461.
KPK/83:
646, 650 § 1, 652 §5, 653 § 1, 2
KPK/17:
565 § 1, 3, 568, 571 § 1, 2
PA: 98 § 1, 3,
102, 105 § 1, 2
§ 2. Przed
zlozeniem profesji czasowej, nowicjusz na caly czas jej trwania, powinien w
sposob wolny przekazac wybranej osobie zarzadzanie swoimi dobrami posiadanymi aktualnie
i uzyskanymi w przyszlosci oraz zadysponowac ich uzytkowaniem i korzystaniem z
dochodow.
KPK/83:
668 § 1
KPK/17:
569 § 1
PA: 103 § 1
Kan.
526.§ 1. Profesja czasowa trzech slubow posluszenstwa, czystosci i
ubostwa winna byc skladana na czas okreslony statutami.
KPK/83:
655
KPK/17:
574 § 2
PA: 110 § 1
§ 2. Profesja ta,
wedlug statutow, moze byc kilkakrotnie odnawiana, tak jednak, aby trwala nie
krocej niz trzy lata i nie dluzej niz szesc lat.
KPK/83:
655
KPK/17:
574 § 2
PA: 110 § 2
Kan.
527.Do waznosci profesji czasowej wymaga sie, aby:
KPK/83:
656
KPK/17:
572 § 1
PA: 106 § 1
1° nowicjat
zostal waznie odbyty;
KPK/83:
656 n. 2
KPK/17:
572 § 1 n. 3
PA: 106 § 1 n. 1
2° nowicjusz
zostal dopuszczony do zlozenia profesji przez kompetentnego przelozonego,
wedlug statutow i za zgoda jego rady oraz by profesje przyjal tenze przelozony
osobiscie lub przez kogos innego;
KPK/83:
656 n. 3, 5
KPK/17:
572 § 1 n. 2, 6, 575 § 2
PA: 106 § 1 n. 1,
2, 111 § 2
3° profesja byla
wyrazna oraz zlozona lub przyjeta zlozona bez przymusu, ciezkiej bojazni lub
podstepu;
KPK/83:
656 n. 4
KPK/17:
572 § 1 n. 4, 5
PA: 106 § 1 n. 2
4° dopelniono
pozostalych wymogow waznosci profesji zawartych w statutach.
Kan.
528.Czlonek po slubach czasowych posiada ten sam obowiazek
przestrzegania statutow co czlonek o slubach wieczystych; nie posiada glosu
czynnego i biernego, chyba ze statuty wyraznie zastrzegaja inaczej.
KPK/17:
578
PA: 114
Kan.
529.§ 1. Profesja czasowa czyni akty przeciwne slubom niegodziwymi,
ale nie czyni ich niewaznymi.
KPK/17:
579
PA: 115
§ 2. Profesja ta
nie czyni zakonnika niezdolnym do posiadania prawa wlasnosci dobr ani nabywania
innych; nie godzi sie jednak czlonkowi zrzekac sie przez akt miedzy zyjacymi
prawa do tych dobr pod tytulem darmowym.
KPK/17:
580 § 1, 583
PA: 116 § 1, 119
§ 3. Cokolwiek
zas czlonek o slubach czasowych nabywa wlasnym staraniem albo ze wzgledu na
zakon czy zgromadzenie, nabywa sam zakon czy zgromadzenie; domniemywa sie, ze
zakonnik nabywa ze wzgledu na zakon czy zgromadzenie, chyba ze prawnie udowodni
sie cos przeciwnego.
KPK/83:
668 § 3
KPK/17:
580 § 2, 594 § 2
PA: 116 § 2, 137
§ 2
§ 4. Zmiane
dyspozycji lub odstapienia, o czym jest w kan. 525 § 2, czlonek po slubach
czasowych moze dokonac nie samodzielnie, ale za zgoda wyzszego przelozonego,
byleby zmiana nie dotyczyla znacznej czesci dobr na korzysc zakonu lub
zgromadzenia; przez odejscie zas z zakonu lub zgromadzenia takie odstapienie i
rozdysponowanie traci swoja moc.
KPK/83:
668 § 2
KPK/17:
580 § 3
PA: 116 § 3
§ 5. Jesli
czlonek po slubach czasowych zaciagnal dlugi i zobowiazania, sam powinien byc
odpowiedzialnym, chyba ze sprawe zakonu lub zgromadzenia prowadzil za zgoda
przelozonego.
KPK/83:
639 § 2, 3
KPK/17:
536 § 2, 3
PA: 68 § 2, 3
§ 6. Po zlozeniu
profesji czasowej, moca samego prawa, wakuja wszelkie urzedy profesa.
PA: 120
Kan.
530.Czlonkowie w zgromadzeniach, przynajmniej przed zlozeniem
profesji wieczystej, maja sporzadzic w sposob wolny testament, wazny rowniez
wedlug prawa swieckiego.
KPK/83:
668 § 1
KPK/17:
569 § 3
PA: 103 § 3
Kan.
531.Poprzez profesje wieczysta czlonek przyjmuje ostatecznie stan
zakonny, traci wlasna eparchie i pelnoprawnie zostaje wlaczony do zakonu lub
zgromadzenia.
KPK/83:
654
KPK/17:
585
PA: 121
Kan.
532.Do waznosci profesji wieczystej, oprocz wymogow okreslonych w
kan. 464, wymaga sie uprzedniej profesji czasowej z zachowaniem przepisu kan.
526.
KPK/83:
568
KPK/17:
572 § 1 n. 2, 3, 4,
5, 6, § 2, 575 §
2
PA: 106 § 1, 2,
111 § 2
Kan.
533.W zakonach profesja wieczysta jest zrownana z wieczysta profesja
monastyczna, dlatego odnosza sie do niej kan. 466-468.
KPK/83:
639 § 2, 3, 4, 668 § 4, 5
KPK/17:
536 § 2, 3, 4, 579, 581 § 1, 2, 582, 594 § 2
PA: 68 § 2, 3, 5,
115, 117 § 1 n. 1, 2, § 2, 118, 137 § 2
Kan.
534.W zgromadzeniach:
KPK/83:
668 § 2, 3
KPK/17:
579, 580 § 1, 2, 3,
583, 594 § 2
PA: 115, 116 § 1,
2, 3, 119, 137 § 2
1° kanoniczne
skutki profesji wieczystej pozostaja takie same jak skutki okreslone w kan. 529
dla profesji czasowej, chyba ze inaczej zastrzega prawo wspolne;
KPK/83:
668 § 2, 3
KPK/17:
579, 580 § 1, 2, 3,
583 n. 1, 594 § 2
PA: 115, 116 § 1,
2, 3, 119
n. 1, 137 § 2
2° przelozony
wyzszy za zgoda swojej rady moze na prosbe czlonka po slubach wieczystych
pozwolic na odstapienie swoich dobr, zachowujac normy roztropnosci;
3° Synaksa
generalna moze wprowadzic do statutow, o ile jest to wskazane, obowiazek
zrzeczenia sie majatku przez czlonka w przeszlosci lub w przyszlosci nabytego,
czego jednak nie mozna dokonac przed profesja wieczysta.
Kan.
535.§ 1. Przy
skladaniu kazdej profesji nalezy zachowac przepisy statutow.
KPK/17:
576 § 1
PA: 112 § 1
§ 2. W archiwum
zakonu lub zgromadzenia nalezy przechowywac dokument zlozenia profesji
podpisany przez samego skladajacego i przez tego, kto przyjmowal profesje,
takze przez delegacje; jesli chodzi o profesje wieczysta, przelozony wyzszy
powinien jak najpredzej powiadomic o niej proboszcza, u ktorego zapisany zostal
chrzest czlonka.
KPK/17:
576 § 2
PA: 112 § 3
Kan.
536.§ 1. Sposob ksztalcenia czlonkow okreslaja statuty, z zachowaniem
kan. 471 § 1.
KPK/83:
659 § 1, 2
§ 2. Ksztalcenie
czlonkow przeznaczonych do swiecen powinno ponadto odbywac sie wedlug programu
ksztalcenia duchownych, o ktorym w kan. 330, w miejscu studiow zakonu czy
zgromadzenia zatwierdzonym przez Synakse generalna lub przez wyzszych
przelozonych wedlug statutow; jezeli zas mozliwe jest posiadanie wlasnej
siedziby studiow wedlug kan. 340 § 1, czlonkowie powinni ksztalcic sie pod
kierownictwem doswiadczonego moderatora w innym seminarium lub w wyzszym
instytucie studiow zatwierdzonym przez wladze koscielna.
KPK/83:
659 § 3
KPK/17:
587 § 1, 3, 588 § 1
PA: 124, 126 § 1,
127 § 1
Kan.
537.§ 1. Wyzsi przelozeni wedlug statutow moga wystawic dymisorie do
swiecen czlonkom o slubach wieczystych.
KPK/83:
1019 § 1
KPK/17:
964 n. 2
PA: 131
§ 2. Biskupem, do
ktorego przelozony powinien przeslac dymisorie, jest Biskup eparchialny
miejsca, gdzie kandydat do swiecen ma stale zamieszkanie; do innego Biskupa
zas, jezeli udzielil pozwolenia Biskup eparchialny albo jezeli jest Biskupem
innego Kosciola sui iuris niz kandydat, albo jest nieobecny, albo wreszcie,
jezeli stolica eparchialna wakuje, a zarzadza nia osoba nie wyswiecona na
Biskupa, nalezy koniecznie powiadomic o tym w poszczegolnych przypadkach
Biskupa udzielajacego swiecen poprzez autentyczny dokument kurii eparchialnej.
KPK/17:
965, 966 § 1, 2
PA: 132 § 1, 133
§ 1, 2
Kan.
538.§ 1. W poszczegolnych domach zakonow czy zgromadzen, Liturgie
Godzin nalezy sprawowac wedlug przepisow statutow i prawnych zwyczajow.
KPK/17:
610 § 1
PA: 157 § 2
§ 2. Przelozeni
niech zadbaja, aby wszyscy czlonkowie zgodnie ze statutami wypelniali przepisy
kan. 473 § 2.
KPK/83:
630 § 2, 663 § 1, 2, 3, 5
KPK/17:
595 § 1, 2
PA: 138 § 1, 2
§ 3. Czlonkowie
zakonow i zgromadzen powinni czesto przystepowac do sakramentu pokuty z
zachowaniem kan. 474 § 2.
KPK/83:
664
KPK/17:
595 § 1 n. 3
PA: 138 § 1 n. 3
Kan.
539.§ 1. Przelozeni niech zadbaja, aby czlonkowie mieli odpowiednich
spowiednikow.
KPK/83:
630 § 2
KPK/17:
518 § 1
PA: 50 § 1
§ 2. Spowiednicy
w zakonach i zgromadzeniach kleryckich na prawie papieskim lub patriarszym
powinni byc wyznaczeni przez wyzszego przelozonego, wedlug statutow; w innych
przypadkach przez Hierarche miejsca po wysluchaniu przelozonego, ktory powinien
uprzednio skonsultowac sie z zainteresowana wspolnota.
KPK/83:
630 § 3
KPK/17:
518 § 1, 520 § 1, 525, 528
PA: 50 § 1, 52 §
1, 57 § 1, 60
Kan.
540.Co do stroju czlonkow, nalezy przestrzegac postanowien zawartych
w statutach, a poza wlasnym domem takze norm Biskupa eparchialnego.
KPK/83:
669 § 1
KPK/17:
596
PA: 139
Kan.
541.Normy dotyczace klauzury okreslaja, zgodnie z wlasnym charakterem,
statuty poszczegolnych zakonow i zgromadzen, zachowujac prawa przelozonych,
takze lokalnych do zezwolenia per modum actus i ze slusznej przyczyny na inne
rozwiazanie.
KPK/83:
667 § 1
KPK/17:
597 § 1, 604 § 1
PA: 148, 150 § 1
Kan.
542.Przelozeni powinni sie troszczyc, aby czlonkowie przez nich
wyznaczeni, zwlaszcza w eparchii, w ktorej przebywaja w swych wlasnych
kosciolach i poza nimi, z zachowaniem charakteru instytutu i karnosci zakonnej,
chetnie niesli pomoc, jesli Hierarcha miejsca lub proboszcz potrzebuja jej dla
zaradzenia potrzebom chrzescijan.
KPK/17:
608 § 1
PA: 154 § 1
Kan.
543.Czlonek zakonu lub zgromadzenia, ktory jest proboszczem,
pozostaje zwiazany slubami i pozostalymi obowiazkami swojej profesji, a takze
statutami, o ile ich zachowanie da sie pogodzic z obowiazkami jego urzedu; co
do karnosci zakonnej podlega przelozonemu, w tym zas, co nalezy do urzedu
proboszcza, takze w prawach i obowiazkach zrownany jest z innymi proboszczami i
w ten sam sposob podlega Biskupowi eparchialnemu.
KPK/83:
678 § 2, 681 § 1
KPK/17:
630 § 1, 2, 631 § 1
PA: 179 § 1, 2,
180 § 1
Kan.
544.§ 1. W granicach terytorium Kosciola patriarchalnego, czlonek
moze waznie przejsc do innego instytutu zakonnego za pisemna zgoda Patriarchy i
za zgoda wlasnego przelozonego generalnego oraz przelozonego generalnego zakonu
lub zgromadzenia, do ktorego chce sie przeniesc, albo, jezeli chodzi o
przejscie do monasteru - przelozonego monasteru sui iuris; dla wyrazenia takiej
zgody, przelozeni potrzebuja uprzednio uzyskac zgode swojej rady, albo, jezeli
dotyczy to monasteru - Synaksy.
PA: 182 § 2
§ 2. Czlonek moze
waznie przejsc ze zgromadzenia na prawie eparchialnym do innego instytutu
zakonnego na prawie eparchialnym za pisemna zgoda Biskupa eparchialnego
miejsca, gdzie znajduje sie glowny dom instytutu zakonnego, do ktorego dokonuje
przejscia, po konsultacji z przelozonym generalnym zgromadzenia, z ktorego
dokonuje sie przejscie oraz za wiedza przelozonego generalnego zgromadzenia lub
przelozonego monasteru sui iuris, z ktorego dokonuje sie przejscie; dla
wyrazenia takiej zgody przelozeni potrzebuja uprzednio uzyskac zgode swojej
rady lub, jezeli dotyczy to monasteru - Synaksy.
KPK/83:
684 § 1
KPK/17:
632
PA: 182 § 3
§ 3. W
pozostalych przypadkach czlonek nie moze waznie przejsc do innego instytutu
zakonnego bez zgody Stolicy Apostolskiej.
KPK/83:
684 § 1
KPK/17:
632
PA: 182 § 1
§ 4. Do waznego
przejscia do instytutu zakonnego innego Kosciola sui iuris wymagana jest zgoda
Stolicy Apostolskiej.
PA: 182 § 1
Kan.
545.§ 1. Przechodzacy
powinien odbyc w calosci nowicjat, chyba ze przelozony generalny lub przelozony
monasteru sui iuris, obaj za zgoda swojej rady, skroci ze szczegolnych przyczyn
czas nowicjatu, lecz nie ponizej szesciu miesiecy; podczas trwania nowicjatu on
sam podlega tylko przelozonym i magistrowi nowicjatu nowego instytutu
zakonnego, takze na mocy slubu posluszenstwa.
KPK/83:
684 § 2, 685 § 1
KPK/17:
633 § 1
PA: 183 § 1 n. 1
§ 2. Po
ukonczeniu nowicjatu przechodzacy, ktory jest juz profesem o slubach
wieczystych, sklada publiczna profesje wieczysta wedlug przepisow statutow
nowego instytutu zakonnego, przez ktora to profesje zostaje calkowicie wlaczony
do nowego instytutu oraz, jezeli jest duchownym, jako duchowny nabywa do niego
przynaleznosc; kto zas byl dotad profesem o slubach czasowych, w ten sam sposob
sklada profesje czasowa, zachowujac ja przynajmniej przez trzy lata, chyba ze
cale trzy lata spedzil w nowicjacie monasteru sui iuris, do ktorego przeszedl.
KPK/83:
684 § 2, 685 § 2
KPK/17:
634, 635
PA: 184, 185
§ 3. Jezeli
zakonnik nie sklada profesji w nowym instytucie zakonnym, powinien powrocic do
poprzedniego, chyba ze tymczasem uplynal okres trwania profesji.
KPK/83:
684 § 2
KPK/17:
633 § 2, 634
PA: 183 § 1 n. 2,
184
§ 4. Co do dobr i
posagu nalezy zachowac kan. 488 § 4.
KPK/17:
635 n. 2
PA: 185 n. 2
Kan.
546.§ 1. Profes o slubach czasowych po uplywie okresu profesji moze
swobodnie opuscic instytut zakonny.
KPK/83:
688 § 1
KPK/17:
637
PA: 187
§ 2. Kto podczas
trwania slubow czasowych z waznej przyczyny prosi o mozliwosc opuszczenia
zakonu lub zgromadzenia, moze otrzymac od przelozonego generalnego, za zgoda
jego rady, indult definitywnego odejscia z zakonu lub zgromadzenia oraz
powrocenia do zycia swieckiego ze skutkami, o ktorych mowi kan. 493; w
kongregacjach na prawie eparchialnym do waznosci indultu potrzeba zatwierdzenia
go przez Biskupa eparchialnego miejsca, gdzie znajduje sie glowny dom tego
zgromadzenia.
KPK/83:
688 § 2, 690 § 1, 692
KPK/17:
638, 640 § 1, 2
PA: 190 § 2, 191
§ 1, 2
Kan.
547.§ 1. Przelozony wyzszy, ze slusznej przyczyny, po konsultacji ze
swoja rada, moze nie dopuscic czlonka o slubach czasowych do odnowienia slubow
lub do zlozenia profesji wieczystej.
KPK/83:
689 § 1
KPK/17:
637
PA: 187
§ 2. Choroba fizyczna
lub psychiczna, nabyta nawet po zlozeniu profesji czasowej, ktora - zdaniem
bieglych - czyni czlonka o slubach czasowych niezdolnym do podjecia zycia
zakonnego, stanowi podstawe niedopuszczenia go do odnowienia profesji czasowej
lub do zlozenia profesji wieczystej, chyba ze choroba zaistniala na skutek
zaniedban ze strony instytutu lub pracy podjetej w instytucie.
KPK/83:
689 § 2
KPK/17:
637
PA: 187
§ 3. Jezeli w
czasie trwania slubow czasowych czlonek stal sie niepoczytalny, wowczas - nawet
jesli jest niezdolny do zlozenia nowej profesji - nie moze byc wydalony z
instytutu.
KPK/83:
689 § 3
Kan.
548.§ 1. Indult
eksklaustracyjny moze wydac wladza, ktorej zakon lub zgromadzenie podlega, w
porozumieniu z przelozonym generalnym wraz z jego rada; eksklaustracja moze byc
zastosowana przez te sama wladze na prosbe przelozonego generalnego, za zgoda
jego rady.
KPK/83:
686 § 1
KPK/17:
638
PA: 188 § 1 n. 1,
2, § 2
§ 2. W
pozostalych sprawach dotyczacych eksklaustracji nalezy zachowac kanony 489-491.
KPK/83:
686 § 1, 687
KPK/17:
639
PA: 189
Kan.
549.§ 1. Czlonek o slubach wieczystych nie powinien prosic o indult
odejscia z zakonu lub zgromadzenia i powrotu do zycia swieckiego, jak tylko z
najpowazniejszych przyczyn; prosbe swoja winien skierowac do przelozonego
generalnego, ktory ma ja przeslac do kompetentnej wladzy, dolaczajac opinie
wlasna oraz swojej rady.
KPK/83:
691 § 1
§ 2. Tego rodzaju
indult w zakonach jest zarezerwowany Stolicy Apostolskiej; w zgromadzeniach zas
oprocz Stolicy Apostolskiej wydac go moga :
KPK/83:
691 § 2
KPK/17:
638
PA: 190 § 1, 2
1° Patriarcha dla
wszystkich czlonkow, ktorzy maja stale miejsce zamieszkania w granicach
terytorium Kosciola, ktorym kieruje, po konsultacji z Biskupem eparchialnym,
jezeli jest to zgromadzenie na prawie eparchialnym;
PA: 190 § 2 n. 1
2° Biskup
eparchialny eparchii, w ktorej czlonek ma stale miejsce zamieszkania, o ile
chodzi o zgromadzenie na prawie eparchialnym.
KPK/83:
691 § 2
KPK/17:
638
PA: 190 § 2 n. 2
§ 3. Indult
odejscia z zakonu lub zgromadzenia ma takie same skutki kanoniczne, jakie
ustanowiono w kan. 493; do czlonka zas, posiadajacego swiecenia, odnosi sie
ponadto kan. 494.
KPK/83:
690 § 1, 692, 693
KPK/17:
640 § 1, 2, 641 § 1, 2
PA: 191§ 1, 2,
192 § 2, 3
Kan.
550.Czlonek, ktory bezprawnie przebywa poza domem wlasnego zakonu lub
zgromadzenia z zamiarem uwolnienia sie spod wladzy przelozonych, winien byc
usilnie przez nich poszukiwany; jesli zas, w czasie przepisanym przez statuty
nie powroci, zgodnie z prawem powinien byc ukarany lub nawet wydalony.
KPK/83:
665 § 2
KPK/17:
645 § 2
PA: 196 § 2
Kan.
551.Przepisy kan. 497 i 498, dotyczace wydalenia lub usuniecia
stosuja sie takze do czlonkow zakonow lub zgromadzen; kompetentna wladza zas
jest wyzszy przelozony po konsultacji ze swoja rada, a jesli chodzi o usuniecie
- za zgoda swojej rady; jezeli zwloka grozi niebezpieczenstwem, a czas nie
pozwala udac sie do wyzszego przelozonego, moze dokonac tego takze przelozony
miejsca, za zgoda swojej rady, z obowiazkiem natychmiastowego powiadomienia o
tym fakcie przelozonego wyzszego.
KPK/83:
694 § 1, 2, 703
KPK/17:
546 § 1, 2, 653, 668
PA: 197 § 1, 2,
198 § 1, 2, 3
Kan.
552.§ 1. Czlonek o slubach czasowych moze byc wydalony przez
przelozonego generalnego za zgoda jego rady, chyba ze w statutach wydalenie
zastrzezone jest Biskupowi eparchialnemu lub innej wladzy, ktorej zakon lub
zgromadzenie podlega.
KPK/83:
699 § 1
KPK/17:
647 § 1
PA: 199 § 1, 2
§ 2. Przed
wydaniem decyzji o wydaleniu nalezy, oprocz innych mozliwych warunkow
przepisanych w statutach, przestrzegac:
KPK/83:
696 § 1, 697
KPK/17:
647 § 2
PA: 199 § 3
1° powody
wydalenia musza byc powazne, a po stronie czlonka takze - zewnetrzne i
zawinione;
KPK/83:
696 § 1
KPK/17:
647 § 2 n. 1
PA: 199 § 3 n. 1
2° dostateczna
przyczyna wydalenia jest brak zakonnego ducha, ktory moze byc zgorszeniem dla
innych, jezeli ponowne napomnienie wraz ze zbawienna pokuta okazaly sie
nieskuteczne;
KPK/83:
696 § 1, 2, 697 n. 2
KPK/17:
647 § 2 n. 2
PA: 199 § 3 n. 2
3° wladza
wydalajaca powinna dobrze zaznajomic sie z przyczynami wydalenia, nawet jesli
nie jest to konieczne do ich formalnego przebadania; jednak czlonkowi zawsze
nalezy je przedstawic, dajac mozliwosc pelnej obrony, ktora wiernie powinna byc
przedlozona wladzy wydalajacej.
KPK/83:
697 n. 2, 3, 699 § 1, 2
KPK/17:
647 § 2 n. 3
PA: 199 § 3 n. 3
§ 3. Rekurs
przeciwko dekretowi wydalenia ma skutek zawieszajacy.
KPK/83:
700
KPK/17:
647 § 2 n. 4
PA: 199 § 3 n. 4
Kan.
553.Kompetentny do wydalenia czlonka o slubach wieczystych jest
przelozony generalny; poza tym nalezy zachowac kanony 500-503.
KPK/83:
696 § 1, 697 n. 2, 3, 699 § 1, 700, 701, 702 § 1, 2
KPK/17:
643 § 1, 2, 649, 650 § 2 n. 1, 2, § 3, 651 § 1, 2, 652 § 1, 2, 3, 655 § 1, 656,
660, 661 § 3, 666, 669 § 1, 671 n. 5, 672 § 2
PA: 194 § 1, 2,
202, 203 §1, 2, 3, 204 § 1 n. 1, § 2, 205 § 1 n. 1, 2, § 2, 3, 207 § 1, 208,
212, 213 § 3, 218 § 1, 2, 220 § 1, 222 n. 5, 223 § 2
|