ROZDZIAL
VIII
SAKRAMENTALIA,
MIEJSCA I CZASY SWIETE, KULT SWIETYCH, SLUB I PRZYSIEGA
ART. I
SAKRAMENTALIA
Kan.
867.§ 1. Sakramentalia, ktore sa swietymi znakami oznaczajacymi na
wzor sakramentow skutki zwlaszcza duchowe, za wstawiennictwem Kosciola,
przygotowuja chrzescijan do wlasciwego przyjecia skutkow sakramentow i
uswiecaja rozne okolicznosci zycia.
KPK/83:
1166
KPK/17:
1144
§ 2. Odnosnie do
sakamentaliow powinny byc zachowane przepisy prawa partykularnego wlasnego
Kosciola sui iuris.
KPK/83:
1167 § 1, 2
KPK/17:
1145, 1148 § 1
ART. II
MIEJSCA SWIETE
Kan.
868.Miejsca swiete, ktore sa przeznaczone dla kultu Bozego, nie moga
byc erygowane bez zgody Biskupa eparchialnego, chyba ze co innego prawo
powszechne wyraznie stanowi.
1) KOSCIOLY
Kan.
869.Kosciol jest to budynek przeznaczony wylacznie dla kultu Bozego
poprzez konsekracje lub blogoslawienstwo.
KPK/83:
1214
KPK/17:
1161
Kan.
870.Zaden budynek przeznaczony na kosciol nie moze byc wybudowany bez
wyraznej zgody Biskupa eparchialnego wydanej na pismie, chyba ze prawo
powszechne zastrzega inaczej.
KPK/83:
1215 § 1
KPK/17:
1162 § 1
Kan.
871.§ 1. Koscioly katedralne oraz, jesli to mozliwe, koscioly
parafialne, koscioly monasterow i koscioly zwiazane z domami zakonnymi powinny
byc konsekrowane.
KPK/83:
1217 § 2
KPK/17:
1165 § 3
§ 2. Konsekracja
jest zarezerwowana Biskupowi eparchialnemu, ktory moze udzielic upowaznienia do
konsekracji kosciola innemu biskupowi. Z odbytej konsekracji lub
blogoslawienstwa kosciola powinien byc sporzadzony dokument, ktory nalezy
przechowywac w archiwum kurii eparchialnej.
KPK/83:
1207, 1208
KPK/17:
1156, 1157, 1158
Kan.
872.§ 1. Zabrania sie czynic w kosciolach czegokolwiek, co sprzeciwia
sie swietosci miejsca.
KPK/83:
1210, 1220 § 1
KPK/17:
1178
§ 2. Wszyscy, do
ktorych to nalezy, maja sie troszczyc o utrzymanie w kosciolach czystosci, jaka
przystoi domowi Bozemu i powinni zastosowac srodki bezpieczenstwa dla ochrony
rzeczy cennych i swietych.
KPK/83:
1220 § 1, 2
KPK/17:
1178
Kan.
873.§ 1. Jesli jakis kosciol nie nadaje sie juz w zaden sposob do
sprawowania w nim kultu Bozego i nie ma mozliwosci odrestaurowania go, moze byc
przeznaczony przez Biskupa eparchialnego do uzytku swieckiego, ale nie
niewlasciwego.
KPK/83:
1222 § 1
KPK/17:
1187
§ 2. Gdy inne powazne
racje doradzaja wylaczenie jakiegos kosciola ze sprawowania w nim kultu Bozego,
Biskup eparchialny, wysluchawszy zdania Rady kaplanskiej, moze go przeznaczyc
na cele swieckie, ale nie niewlasciwe, za zgoda tych, ktorzy w stosunku do tego
kosciola nabyli sluszne uprawnienia, jesli dobro dusz nie doznaje z tego powodu
zadnej szkody.
KPK/83:
1222 § 2
2) CMENTARZE I
POGRZEB KOSCIELNY
Kan.
874.§ 1. Kosciol
katolicki ma prawo posiadania wlasnych cmentarzy.
§ 2. Tam, gdzie
jest to mozliwe, Kosciol powinien miec wlasne cmentarze albo przynajmniej
kwatery na cmentarzach swieckich, przeznaczone na grzebanie chrzescijan
zmarlych, jedne i drugie poblogoslawione. Jesli jest to niemozliwe, nalezy
podczas pogrzebu blogoslawic poszczegolne groby.
KPK/83:
1240 § 1, 2
KPK/17:
1206 § 1, 2, 3
§ 3. W kosciolach
nie wolno grzebac zmarlych, z odrzuceniem przeciwnych zwyczajow, chyba ze
chodzi o Patriarche, Biskupa lub egzarche.
KPK/83:
1242
KPK/17:
1205 § 2
§ 4. Parafie,
monastery i pozostale instytuty zakonne moga posiadac wlasne cmentarze.
KPK/83:
1241 § 1
KPK/17:
1108 § 1, 2
Kan.
875.Pogrzeb koscielny, w ktorym Kosciol wyprasza zmarlym duchowa
pomoc, okazuje szacunek ich cialom i rownoczesnie zywym niesie pocieche
nadziei, przysluguje wszystkim zmarlym chrzescijanom i katechumenom, chyba ze zostali
go przez prawo pozbawieni.
KPK/83:
1176§ 1, 2, 1183 § 1
KPK/17:
1215, 1239 § 2, 3
Kan.
876.§ 1. Akatolikom ochrzczonym mozna odprawic pogrzeb koscielny za
roztropnym osadem Hierarchy miejsca, chyba ze wiadomo o przeciwnej woli
zmarlego i jedynie wtedy, gdy wlasny szafarz jest nieosiagalny.
KPK/83:
1183 § 3
§ 2. Dzieci,
ktore rodzice zamierzali ochrzcic oraz inni, ktorzy w jakikolwiek sposob
wydawali sie bliscy Kosciola, ale zmarli przed przyjeciem chrztu, moga miec
odprawiony pogrzeb koscielny, wedlug roztropnego osadu Hierarchy miejsca.
KPK/83:
1183 § 2
§ 3. Tym, ktorzy
sami wybrali kremacje swojego ciala, ale nie z motywow przeciwnych wierze
chrzescijanskiej, przysluguje pogrzeb koscielny, w ten jednak sposob
odprawiony, aby uniknac zgorszenia sugerujac, iz Kosciol wyzej ceni kremacje od
pogrzebu.
KPK/83:
1176 § 3
KPK/17:
1203 § 1
Kan.
877.Pogrzebu koscielnego powinni byc pozbawieni grzesznicy, ktorym
nie mozna go przyznac bez publicznego zgorszenia chrzescijan, chyba ze przed
smiercia dali jakies oznaki pokuty.
KPK/83:
1184 § 1
KPK/17:
1240 § 1
Kan.
878.§ 1. W odprawianiu pogrzebow koscielnych nalezy unikac
jakiegokolwiek wyrozniania osob.
KPK/83:
1181
KPK/17:
1234 § 1
§ 2. Z
zachowaniem kan. 1013, usilnie zacheca sie, aby Biskupi
eparchialni, o
ile to mozliwe, wprowadzali praktyke, wedlug ktorej z racji pogrzebow
koscielnych bylyby przyjmowane tylko te ofiary, ktore chrzescijanie dobrowolnie
skladaja.
KPK/83:
1181
KPK/17:
1234 § 1, 1235 § 2
Kan.
879.Po pogrzebie nalezy sporzadzic akt w ksiedze zmarlych, zgodnie z
postanowieniami prawa partykularnego.
KPK/83:
1182
KPK/17:
1238
ART. III
DNI SWILTECZNE I
DNI POKUTY
Kan.
880.§ 1. Ustanawianie
dni swiatecznych i dni pokuty wspolnych dla wszystkich Kosciolow wschodnich,
ich przenoszenie albo znoszenie, nalezy wylacznie do najwyzszej wladzy
Kosciola, z zachowaniem § 3.
KPK/83:
1244 § 1
KPK/17:
1244 § 1
§ 2. Ustanawianie
dni swiatecznych i dni pokuty dla poszczegolnych Kosciolow sui iuris, ich
przenoszenie albo znoszenie, nalezy takze do kompetencji wladzy, ktora
ustanawia prawo partykularne kazdego Kosciola; powinna ona jednak uwzglednic
racje innych Kosciolow sui iuris, z zachowaniem kan. 40 § 1.
CS: 264
§ 3. Dniami
swiatecznymi nakazanymi wspolnymi dla wszystkich Kosciolow wschodnich, oprocz
niedziel, sa dni: Narodzenia Pana naszego Jezusa Chrystusa, Epifanii,
Wniebowstapienia, Zasniecia Swietej Bozej Rodzicielki Maryi, Swietych Apostolow
Piotra i Pawla, z zachowaniem prawa partykularnego Kosciola sui iuris
zatwierdzonego przez Stolice Apostolska, ktora moze dzien swiateczny nakazany
zniesc albo przeniesc na niedziele.
KPK/83:
1246 § 1, 2
KPK/17:
1147 § 1, 3
Kan.
881.§ 1. Chrzescijanie sa zobowiazani w niedziele i swieta nakazane
uczestniczyc w Boskiej Liturgii oraz, wedlug przepisow lub prawnych zwyczajow
wlasnego Kosciola sui iuris, w celebracji Liturgii Godzin.
KPK/83:
1247
KPK/17:
1248
§ 2. Aby
chrzescijanie mogli latwiej wypelnic ten obowiazek, ustanawia sie czas
uzyteczny biegnacy od nieszporow wigilii az do zakonczenia niedzieli lub swieta
nakazanego.
KPK/83:
1248 § 1
KPK/17:
1249
§ 3. Usilnie
zacheca sie chrzescijan, aby zwlaszcza w tych dniach czesciej lub nawet
codziennie przyjmowali Boska Eucharystie.
KPK/83:
898
KPK/17:
863
§ 4.
Chrzescijanie powinni w tych dniach powstrzymac sie od tych zajec i prac, ktore
utrudniaja oddawanie czci Bogu, przezywanie radosci dnia Panskiego oraz
korzystanie z naleznego odpoczynku duchowego i fizycznego.
KPK/83:
1247
KPK/17:
1248
Kan.
882.W dniach pokuty chrzescijanie maja obowiazek zachowania postu lub
wstrzemiezliwosci na sposob ustanowiony przez prawo partykularne wlasnego
Kosciola sui iuris.
KPK/83:
1251
KPK/17:
1152 § 1, 2, 4
Kan.
883.§ 1. Chrzescijanie przebywajacy poza granicami terytorium
wlasnego Kosciola sui iuris odnosnie do dni swiatecznych i dni pokuty moga
zachowywac normy obowiazujace na terenie, gdzie przebywaja, troszczac sie, aby
te praktyki nalezycie wypelniac.
§ 2. W rodzinach,
w ktorych malzonkowie naleza do roznych Kosciolow sui iuris, odnosnie do dni
swiatecznych i dni pokuty wolno zachowac przepisy jednego lub drugiego Kosciola
sui iuris.
ART. IV
KULT SWIETYCH,
SWIETYCH IKON LUB OBRAZOW I RELIKWI
Kan.
884.Dla umocnienia swietosci Ludu Bozego, Kosciol poleca szczegolnej
i synowskiej czci chrzescijan Najswietsza Maryje, zawsze Dziewice, Matke Boza,
ktora Chrystus ustanowil Matka wszystkich ludzi oraz popiera prawdziwy i
autentyczny kult innych Swietych, ktorych przykladem chrzescijanie buduja sie i
ich wstawiennictwem sa wspomagani.
KPK/83:
1186, 1276
KPK/17:
1255 § 1
Kan.
885.Kult publiczny mozna oddawac tylko tym Slugom Bozym, ktorzy
autorytetem Kosciola zostali zaliczeni w poczet Swietych lub Blogoslawionych.
KPK/83:
1187
KPK/17:
1277 § 1
Kan.
886.Nalezy zachowac praktyke umieszczania w kosciolach swietych ikon
lub obrazow, by doznawaly czci ze strony chrzescijan, wedlug sposobu i porzadku
ustanowionego prawem partykularnym wlasnego Kosciola sui iuris.
KPK/83:
1188
KPK/17:
1279 § 1, 2, 3
Kan.
887.§ 1. Swiete ikony lub obrazy drogocenne, a wiec wyrozniajace sie
starozytnoscia lub artyzmem, umieszczone w kosciolach dla odbierania czci ze
strony chrzescijan, nie moga byc przenoszone do innego kosciola lub alienowane
bez danej na pismie zgody Hierarchy, ktory w tym kosciele wykonuje swa wladze,
z zachowaniem kan. 1034 - 1041. KPK/83: 1190 § 3
KPK/17:
1281 § 1
§ 2. Swiete ikony
lub obrazy drogocenne nie moga byc takze odnawiane bez pisemnej zgody danej na
pismie tego samego Hierarchy, ktory zanim wyda zgode, winien zasiegnac opinii
bieglych.
KPK/83:
1189
KPK/17:
1280
Kan.
888.§ 1. Nie godzi sie sprzedawac relikwii.
KPK/83:
1190 § 1
KPK/17:
1289 § 1
§ 2. Relikwie
znaczne, ikony lub obrazy, ktore w jakims kosciele ciesza sie wielka czcia ze
strony ludu, nie moga byc waznie w zaden sposob alienowane ani przenoszone na
stale do innego kosciola bez zgody Stolicy Apostolskiej lub Patriarchy, ktory
nie moze jej wydac bez zgody stalego Synodu, z zachowaniem kan.
1037.KPK/83: 1190 § 2, 3
KPK/17:
1281 § 1
§ 3. Odnosnie do
odnawiania tych ikon lub obrazow, nalezy zachowac kan. 887 § 2.
ART. V
SLUB I PRZYSIEGA
Kan.
889.§ 1. Slub, to
jest swiadoma i dobrowolna obietnice zlozona Bogu, majaca za przedmiot dobro
mozliwe i lepsze, nalezy wypelnic z cnoty religijnosci.
KPK/83:
1191 § 1
KPK/17:
1307 § 1
§ 2. Do zlozenia
slubu sa zdolni wszyscy posiadajacy uzywanie rozumu, chyba ze prawo im tego
zabrania.
KPK/83:
1191 § 2
KPK/17:
1307 § 2
§ 3. Slub zlozony
pod wplywem ciezkiej i niesprawiedliwej bojazni albo podstepu jest niewazny z mocy
samego prawa.
KPK/83:
1191 § 3
KPK/17:
1307 § 3
§ 4. Slub jest
publiczny, jesli jest przyjmowany przez uprawnionego do tego przelozonego
koscielnego w imieniu Kosciola; w innych wypadkach jest prywatny.
KPK/83:
1192 § 1
KPK/17:
1308 § 1
PA: 311
Kan.
890.Slub ze swojej natury nie wiaze nikogo poza slubujacym.
KPK/83:
1193
KPK/17:
1310 § 1
Kan.
891.Slub wygasa z uplywem czasu oznaczonego na wypelnienie obowiazku,
wskutek istotnej zmiany przyrzeczonego przedmiotu, w razie niespelnienia sie
warunku, od ktorego slub jest uzalezniony albo ustania przyczyny celowej slubu,
jak rowniez przez dyspense i zamiane.
KPK/83:
1194
KPK/17:
1311
Kan.
892.Kto posiada wladze w odniesieniu do przedmiotu slubu, moze
obowiazek wynikajacy z niego zawiesic tak dlugo, dopoki spelnienie slubu
przynosi mu szkode.
KPK/83:
1195
KPK/17:
1312 § 2
Kan.
893.
§ 1. Od slubow prywatnych
dla slusznej przyczyny, jesli dyspensa nie narusza praw nabytych przez innych,
moze dyspensowac:
KPK/83:
1196
KPK/17:
1313
1° kazdy
Hierarcha, proboszcz i przelozony lokalny instytutu zycia konsekrowanego, ktory
posiada wladze rzadzenia - w stosunku do swoich podwladnych;
KPK/83:
1196 n. 1, 2
KPK/17:
1313 n. 1, 2
2° pozostalych
chrzescijan wlasnego Kosciola sui iuris Hierarcha miejsca, o ile przebywaja oni
aktualnie w granicach terytorium jego eparchii, a takze proboszcz w granicach
wlasnej parafii;
KPK/83:
1196 n. 1
KPK/17:
1313 n. 1
3° tych, ktorzy
dniem i noca przebywaja w domu instytutu zycia konsekrowanego, przelozony lokalny,
ktory posiada wladze rzadzenia i jego przelozony wyzszy.
KPK/83:
1196 n. 2
KPK/17:
1313 n. 2
§ 2. Dyspensa ta,
pod tymi samymi warunkami, ale w zakresie wewnetrznym moze byc udzielona przez
kazdego spowiednika.
Kan.
894.Sluby zlozone przed profesja zakonna, ulegaja zawieszeniu, dopoki
slubujacy pozostaje w monasterze, zakonie lub zgromadzeniu.
KPK/83:
1198
KPK/17:
1315
Kan.
895.Przysiega, to jest wezwanie Imienia Bozego na swiadka prawdy,
wobec Kosciola moze byc skuteczna jedynie w przypadkach ustanowionych prawem;
poza tym nie pociaga za soba skutkow kanonicznych.
KPK/83:
1199 § 1
KPK/17:
1316 § 1
|