ROZDZIAL IV

POBOZNE ZAPISY W OGOLNOSCI

Kan. 1043.§ 1. Kto z prawa naturalnego i kanonicznego moze swobodnie rozporzadzac swoimi dobrami, moze rowniez przeznaczyc swoj majatek na cele pobozne, czy to aktem miedzy zyjacymi, czy tez testamentem.

KPK/83: 1299 § 1

KPK/17: 1513 § 1

PA: 251 § 1

§ 2. W rozporzadzeniach ostatniej woli na rzecz Kosciola, nalezy wedle moznosci zachowac wymogi prawa cywilnego. Jesli je pominieto, trzeba przypomniec spadkobiercom, ze ciazy na nich obowiazek wypelnienia woli testatora.

KPK/83: 1299 § 2

KPK/17: 1513 § 2

PA: 251 § 2

Kan. 1044.Rozporzadzenia chrzescijan, ktorzy przekazuja lub pozostawiaja swoje dobra na cele pobozne, czy to aktem miedzy zyjacymi czy testamentem, zgodnie z prawem przyjete, winny byc jak najstaranniej wykonane, takze co do sposobu zarzadzania i uzytkowania dobr, z zachowaniem przepisu kan. 1045.KPK/83: 1300

KPK/17: 1514

PA: 252

Kan. 1045.§ 1. Hierarcha jest wykonawca wszystkich poboznych rozporzadzen, dokonanych zarowno testamentem, jak i aktem miedzy zyjacymi.

KPK/83: 1301 § 1

KPK/17: 1515 § 1

PA: 253 § 1

§ 2. Na mocy tego prawa Hierarcha moze i powinien czuwac, takze przez wizytacje, azeby pobozne zapisy zostaly wypelnione. Inni wykonawcy obowiazani sa, po wypelnieniu swojej funkcji, zlozyc mu sprawozdanie.

KPK/83: 1301 § 2

KPK/17: 1515 § 2

PA: 253 § 2

§ 3. Klauzule przeciwne temu uprawnieniu Hierarchy, dolaczone do rozporzadzen ostatniej woli, nalezy uwazac za niedodane.

Kan. 1046.§ 1. Kto przyjal powierniczo dobra na cele pobozne, czy to aktem miedzy zyjacymi, czy tez aktem na wypadek smierci, powinien o swoim powiernictwie powiadomic Hierarche i dac mu wykaz wszystkich tego rodzaju dobr oraz zwiazanych z nimi zobowiazan. Gdyby ofiarodawca wyraznie i bezwzglednie tego zabranial, nie powinien przyjac powiernictwa.

KPK/83: 1302 § 1

KPK/17: 1516 § 1

PA: 254 § 1

§ 2. Hierarcha powinien sie domagac, azeby dobra przyjete powierniczo zostaly bezpiecznie ulokowane i czuwac nad wykonaniem poboznych zapisow, zgodnie z kan. 1045 § 2.

KPK/83: 1302 § 2

KPK/17: 1516 § 2

PA: 254 § 2

§ 3. Jesli chodzi o dobra powiernicze powierzone czlonkowi instytutu zakonnego albo stowarzyszenia zycia wspolnego na wzor zakonnikow, a przeznaczone dla miejsca lub eparchii kosciola, chrzescijan, ktorzy maja tam stale zamieszkanie, albo na wsparcie dziel poboznych, Hierarcha, o ktorym w §§ 1 i 2, jest Hierarcha miejsca.

KPK/83: 1302 § 3

KPK/17: 1516 § 3

PA: 254 § 3

Kan. 1047.§ 1. Poboznymi fundacjami w prawie sa:

KPK/83: 1303 § 1

KPK/17: 1544 § 1

PA: 294

1) pobozne fundacje autonomiczne, czyli zespoly rzeczy przeznaczone na dziela poboznosci, apostolatu lub milosci duchowej, lub doczesnej i erygowane przez kompetentna wladze koscielna jako osoba prawna;

KPK/83: 1303 § 1 n. 1

2) pobozne fundacje nieautonomiczne, czyli dobra doczesne przekazane w jakikolwiek sposob jakiejs publicznej osobie prawnej z obowiazkiem dlugotrwalym, okreslonym przez prawo partykularne, realizowania z rocznych dochodow celow, o ktorych mowa w n. 1.

KPK/83: 1303 § 1 n. 2

KPK/17: 1544 § 1

PA: 294

§ 2. Jesli dobra doczesne poboznej fundacji nieautonomicznej zostaly powierzone osobie prawnej podlegajacej Biskupowi eparchialnemu, po uplywie okreslonego czasu winny byc przekazane instytucji, o ktorej w kan. 1021 § 1, chyba ze wyraznie zostala ujawniona inna wola fundatora. W innym razie przypadaja samej osobie prawnej.

KPK/83: 1303 § 2

Kan. 1048.§ 1. Pobozne fundacje autonomiczne moga byc erygowane jedynie przez Biskupa eparchialnego lub inna wladze wyzsza.

KPK/83: 1

KPK/17: 1

§ 2. Aby osoba prawna mogla waznie przyjac pobozna fundacje nieautonomiczna, wymagane jest pisemne zezwolenie wlasnego Hierarchy. Nie powinien on go dawac, dopoki zgodnie z prawem nie stwierdzi, ze osoba prawna jest w stanie zarowno wypelnic nowe zobowiazania, jak i zadoscuczynic wczesniej juz podjetym. W sposob szczegolny ma czuwac, by dochody w pelni odpowiadaly dolaczonym zobowiazaniom, zgodnie ze zwyczajem wlasnego Kosciola sui iuris.

KPK/83: 1304 § 1

KPK/17: 1546 § 1

PA: 296 § 1

§ 3. Pozostale warunki, bez wypelnienia ktorych nie mozna erygowac lub przyjac poboznej fundacji, powinny zostac okreslone prawem partykularnym.

KPK/83: 1304 § 2

KPK/17: 1545

PA: 295

Kan. 1049.Hierarcha, ktory erygowal pobozna fundacje lub udzielil zgody na przyjecie fundacji, powinien natychmiast wyznaczyc bezpieczne miejsce, w ktorym pieniadze i dobra ruchome przydzielone tytulem dotacji powinny zostac zlozone, a to w tym celu, aby te pieniadze lub wartosc dobr ruchomych zabezpieczyc i mozliwie najszybciej ostroznie oraz korzystnie, wedlug roztropnego uznania tegoz Hierarchy, po wysluchaniu przez niego takze zdania zainteresowanych i kompetentnej rady, ulokowac na stale na korzysc tej fundacji, z wyrazna i dokladna wzmianka o zobowiazaniu.

KPK/83: 1305

KPK/17: 1547

PA: 297

Kan. 1050.Jeden egzemplarz dokumentu fundacyjnego powinien byc przechowywany w archiwum kurii eparchialnej, drugi w archiwum osoby prawnej.

KPK/83: 1306 § 2

KPK/17: 1548 § 2

PA: 298 § 2

Kan. 1051.§ 1. Z zachowaniem kanonow 1044 - 1046 i 1031 nalezy sporzadzic wykaz zobowiazan wynikajacych z poboznych fundacji, umieszczajac go w miejscu widocznym, aby przewidziane do wypelnienia zobowiazania nie poszly w zapomnienie.

KPK/83: 1307 § 1

KPK/17: 1549 § 1

PA: 299 § 1

§ 2. Proboszcza lub rektor kosciola powinien prowadzic i przechowywac ksiege, w ktorej nalezy odnotowywac poszczegolne zobowiazania oraz ich wypelnienie i ofiary.

KPK/83: 1307 § 2

KPK/17: 1549 § 2

PA: 299 § 2

Kan. 1052.§ 1. Redukcja zobowiazan zwiazanych ze sprawowaniem Boskiej Liturgii jest zarezerwowana Stolicy Apostolskiej.

KPK/83: 1308 § 1

KPK/17: 1517 § 2, 1551 § 1

PA: 255 § 2, 301 § 1

§ 2. Jesli w akcie fundacyjnym zostalo to wyraznie zastrzezone, Hierarcha moze zredukowac zobowiazania zwiazane ze sprawowaniem Boskiej Liturgii na skutek zmniejszenia sie dochodow.

KPK/83: 1308 § 2

KPK/17: 1517 § 2. 1551 § 1

PA: 255 § 2, 301 § 1

§ 3. Biskup eparchialny posiada wladze redukowania z powodu zmniejszenia sie dochodow, dopoki trwa przyczyna, liczby celebracji Boskiej Liturgii do wysokosci stypendium prawnie obowiazujacego w eparchii, pod warunkiem jednak, ze nie ma nikogo, kto jest zobowiazany i kogo mozna by bylo skutecznie naklonic do podwyzszenia dochodow.

KPK/83: 1308 § 3

§ 4. Biskupowi eparchialnemu przysluguje takze wladza redukowania zobowiazan zwiazanych ze sprawowaniem Boskiej Liturgii spoczywajacych na instytucji koscielnej, jesli dochody staly sie niewystarczajace do osiagniecia z nich zyskow mozliwych w czasie przyjecia zobowiazan.

KPK/83: 1308 § 4

§ 5. Wladze, o ktorej mowa w §§ 3 i 4 posiadaja takze przelozeni generalni kleryckich instytutow zakonnych i stowarzyszen zycia wspolnego na wzor zakonnikow na prawie papieskim lub patriarszym.

KPK/83: 1308 § 5

§ 6. Wladze, o ktorej mowa w §§ 3 i 4, Biskup eparchialny moze delegowac jedynie Biskupowi koadiutorowi, Biskupowi pomocniczemu, Protosyncelowi i Syncelom, z wykluczeniem jednak subdelegacji.

Kan. 1053.Wladzom, o ktorych w kan. 1052, przysluguje ponadto uprawnienie przenoszenia, dla slusznej przyczyny, zobowiazan sprawowania Boskiej Liturgii na dni lub instytuty rozne od tych, ktore zostaly okreslone w akcie fundacji.

KPK/83: 1309

Kan. 1054.§ 1. Redukcja, ograniczenie, zamiana rozporzadzen chrzescijan dotyczacych dobr darowanych lub pozostawionych na cele pobozne moga byc przez Hierarche dokonywane tylko dla slusznej i koniecznej przyczyny, jesli fundator te wladze mu wyraznie przekazal.

KPK/83: 1310 § 1

KPK/17: 1517 § 1

PA: 255 § 1

§ 2. Jesli z racji zmniejszonych dochodow albo z innej przyczyny, ale bez zadnej winy zarzadcow, nie jest mozliwe wypelnienie nalozonych obowiazkow, wtedy Hierarcha, wysluchawszy zdania osob zainteresowanych i kompetentnej rady, jak rowniez zachowujac w mozliwie najlepszy sposob wole fundatora, moze te zobowiazania sprawiedliwie zmniejszyc z zachowaniem kan. 1052.KPK/83: 1310 § 2

KPK/17: 1517 § 2

PA: 255 § 2

§ 3. W innych przypadkach nalezy sie odniesc do Stolicy Apostolskiej lub Patriarchy, ktory winien dzialac za zgoda stalego Synodu.

KPK/83: 1310 § 3

KPK/17: 1517 § 1

PA: 255 § 1