TYTUL XXVII

SANKCJE KARNE W KOSCIELE

ROZDZIAL I

PRZESTEPSTWA I KARY W OGOLNOSCI

Kan. 1401.Skoro Bog stara sie wszelkimi sposobami przyprowadzic zblakana owce, ci, ktorzy otrzymali od Niego wladze zwiazywania i rozwiazywania, maja odpowiednim lekarstwem zaradzic chorobie sprawcow przestepstw, ujawniac ich, blagac i ganic z wszelka cierpliwoscia i umiejetnoscia, a co wiecej, maja nakladac kary w celu takiego wyleczenia ran wyrzadzonych przez przestepstwo, by ani nie zepchnac przestepcow w przepasc rozpaczy, ani popuszczaniem cugli nie powodowac rozluznienia obyczajow i pogardy dla prawa.

Kan. 1402.§ 1. Kara kanoniczna powinna byc nalozona przez sad karny przepisany w kan. 1468 - 1482, z zachowaniem wladzy karania nalezacej do sedziego w wypadkach okreslonych prawem i z odwolaniem przeciwnego zwyczaju.

§ 2. Jesli zas wedlug osadu wladzy, o ktorej mowa w § 3, powazne okolicznosci sprzeciwiaja sie ustanowieniu sadu karnego, oraz jesli dowody przestepstwa sa pewne, przestepstwo moze byc ukarane przez dekret pozasadowy wedlug kan. 1486 i 1487, jednak nie poprzez pozbawienie urzedu, tytulu, insygniow ani poprzez suspense ponad jeden rok, ani poprzez zredukowanie do nizszego stopnia, ani poprzez ekskomunike wieksza.

KPK/83: 1342 § 1, 2

KPK/17: 1933 § 4

§ 3. Taki dekret oprocz Stolicy Apostolskiej moga wydac w granicach swoich kompetencji: Patriarcha, Arcybiskup wiekszy, Biskup eparchialny oraz wyzszy przelozony instytutu zycia konsekrowanego, ktory posiada zwyczajna wladze rzadzenia, z wykluczeniem wszystkich pozostalych.

Kan. 1403.§ 1. Chocby chodzilo o przestepstwo, ktore pociaga za soba kare prawnie obligatoryjna, Hierarcha, po wysluchaniu rzecznika sprawiedliwosci od procedury karnej, moze zupelnie odstapic od wymierzenia kary, jesli, wedlug osadu samego Hierarchy, zachodza jednoczesnie wszystkie wymienione okolicznosci: przestepca nie wezwany jeszcze przed sad swoje przestepstwo wyjawi Hierarsze na forum zewnetrznym poruszony szczera pokuta, a takze zadbano o odpowiednie naprawienie zgorszenia i szkody.

§ 2. Hierarcha nie moze tego uczynic, jesli chodzi o przestepstwo, ktore pociaga za soba kare, od ktorej uwolnienie zostalo zarezerwowane wyzszej wladzy, az do czasu otrzymania pozwolenia od tej wladzy.

Kan. 1404.§ 1. W odniesieniu do kar nalezy stosowac interpretacje lagodniejsza.

§ 2. Nie wolno rozciagac kary z osoby na osobe lub z przypadku na

przypadek, nawet jesli istnieje odpowiednia racja, a tym bardziej powazniejsza.

Kan. 1405.§ 1. Kto posiada wladze ustawodawcza, moze rowniez, o ile zachodzi rzeczywista koniecznosc podniesienia dyscypliny koscielnej, stanowic ustawy karne, oraz swoimi ustawami zabezpieczac, dzieki stosownej karze, prawo Boze lub ustawe koscielna wydana przez wyzsza wladze, przy zachowaniu granic swojej kompetencji z racji terytorium lub osob.

KPK/83: 1315 § 1, 1317

KPK/17: 2214 § 2, 2221

§ 2. Do kar ustanowionych prawem wspolnym za jakiekolwiek przestepstwo prawo partykularne moze dodac inne kary; mozna jednak uczynic to, tylko z najpowazniejszej przyczyny; jesli zas prawo wspolne stanowi kare nieokreslona lub fakultatywna, prawo partykularne moze w jej miejsce ustanowic kare okreslona lub obligatoryjna.

KPK/83: 1315 § 3

§ 3. Patriarchowie i Biskupi eparchialni powinni sie troszczyc o to, aby - o ile to mozliwe - na tym samym terytorium ustawy karne prawa partykularnego byly jednakowe.

KPK/83: 1316

Kan. 1406.§ 1. O ile ktos moze ustanawiac nakazy, o tyle po dojrzalym rozwazeniu sprawy i z najwiekszym umiarem moze grozic karami okreslonymi przez nakaz, z wyjatkami wyliczonymi w kan. 1402, § 2; Patriarcha zas moze takze za zgoda Stalego Synodu grozic tymi karami przez nakaz.

KPK/83: 1319 § 1, 2

KPK/17: 2220 § 1

§ 2. Upomnienie z zagrozeniem karami, za pomoca ktorego Hierarcha przynagla w poszczegolnych przypadkach do zachowania ustaw niekarnych, jest zrownane z nakazem karnym.

Kan. 1407.§ 1. Jesli wedlug osadu Hierarchy, ktory moze nalozyc kare, natura przestepstwa na to pozwala, kara nie moze byc nalozona, jesli przestepca wczesniej przynajmniej jeden raz nie zostal upomniany, aby odstapil od przestepstwa, i dano odpowiedni czas do zastanowienia.

KPK/83: 1347 § 1

KPK/17: 2233 § 2

§ 2. Za tego, ktory odstapil od przestepstwa, uwazany jest ten, kto zalowal szczerze przestepstwa, a ponadto odpowiednio naprawil zgorszenie i szkody lub przynajmniej powaznie to przyrzekl.

KPK/83: 1347 § 2

KPK/17: 2242 § 3

§ 3. Upomnienie karne zas, o ktorym mowa w kan. 1406, § 2, jest wystarczajace, aby mozna bylo wymierzyc kare.

Kan. 1408.Kara nie wiaze winnego, chyba ze zostala wymierzona wyrokiem lub dekretem, z zachowaniem prawa Biskupa Rzymskiego lub Soboru Ekumenicznego do postanowienia inaczej.

KPK/83: 1314

KPK/17: 2217 § 1 n. 2

Kan. 1409.§ 1. W stosowaniu ustawy karnej, chociazby ustawa uzywala slow nakazujacych, sedzia zgodnie z wlasnym sumieniem i roztropnoscia moze:

KPK/83: 1344, 1346

KPK/17: 2223 § 3, 2224 § 2, 2288

1) odlozyc wymierzenie kary na czas bardziej odpowiedni, jesli przewiduje sie, ze z pospiesznego ukarania winnego wyniknie wieksze zlo;

KPK/83: 1344 n. 1

KPK/17: 2223 § 3 n. 1

2) powstrzymac sie od wymierzenia kary lub wymierzyc kare mniejsza, jesli winny sie poprawil oraz zadbano o naprawienie zgorszenia i nalezyte wynagrodzenie szkody, albo jesli zostal juz przez wladze swiecka wystarczajaco ukarany lub przewiduje sie, ze bedzie ukarany;

KPK/83: 1344 n. 2

KPK/17: 2223 § 3 n. 2

3) kary w slusznych granicach zlagodzic, jesli winny dopuscil sie wielu przestepstw i suma kar wydaje sie nadmierna;

KPK/83: 1346

KPK/17: 2224 § 2

4) zawiesic obowiazek przestrzegania kary na korzysc tego, kto zyjac wczesniej uczciwie dopuscil sie przestepstwa po raz pierwszy, jezeli nie sprzeciwia sie temu naprawienie zgorszenia. Zawieszona kara ustaje zupelnie, jesli w czasie okreslonym przez sedziego winny powtornie nie popelni przestepstwa, inaczej jako winny obu przestepstw winien zostac surowiej ukarany, chyba ze tymczasem wygasla skarga karna dotyczaca pierwszego przestepstwa.

KPK/83: 1349

KPK/17: 2288

§ 2. Jesli kara jest nieokreslona, a ustawa inaczej nie stanowi, sedzia nie moze wymierzyc kar okreslonych w kan. 1402, § 2.

KPK/83: 1349

KPK/17: 2223 § 1

Kan. 1410.Przy wymierzaniu kar duchownemu nalezy pozostawic mu to, co niezbedne do nalezytego utrzymania, chyba ze chodzi o depozycje. W tym przypadku Hierarcha powinien sie zatroszczyc, aby ukaranemu depozycja, ktory z powodu kary rzeczywiscie znajduje sie w niedostatku, w mozliwie najlepszy sposob przyjsc z pomoca, zawsze zachowujac pozostale prawa do ubezpieczenia, zabezpieczenia socjalnego oraz opieki medycznej na korzysc jego, oraz jego rodziny, o ile jest zonaty.

KPK/83: 1350 § 1, 2

KPK/17: 2299 § 3, 2303 § 2

SN: 451

CS: 57

Kan. 1411.Zadna kara nie moze zostac wymierzona po wygasnieciu skargi karnej.

KPK/83: 1313 § 1

Kan. 1412.§ 1. Kto podlega ustawie lub nakazowi karnemu, podlega rowniez karze z nimi zwiazanej.

§ 2. Jesli po popelnieniu przestepstwa zmienia sie ustawa, nalezy stosowac ustawe korzystniejsza dla winnego.

KPK/17: 2226 § 2

§ 3. Jesli zas ustawa pozniejsza znosi ustawe lub przynajmniej kare, to kara, chociazby zostala wymierzona, natychmiast ustaje.

KPK/83: 1313 § 2

KPK/17: 2226 § 3

§ 4. Kara wiaze winnego wszedzie, takze po ustaniu wladzy tego, ktory kare wymierzyl, chyba ze prawo wspolne wyraznie co innego zastrzega.

KPK/83: 1351

KPK/17: 2226 § 4

Kan. 1413.§ 1. Nie podlega zadnej karze ten, kto nie ukonczyl czternastego roku zycia.

KPK/83: 1323 n. 1

KPK/17: 2204, 2230

§ 2. Kto zas popelnil przestepstwo pomiedzy czternastym a osiemnastym rokiem zycia moze zostac ukarany tylko karami nie powodujacymi pozbawienia jakiegokolwiek dobra, chyba ze Biskup eparchialny lub sedzia w szczegolnych przypadkach co innego uzna za lepsze dla jego poprawy.

KPK/83: 1324 § 1 n. 4

KPK/17: 2204, 2230

Kan. 1414.§ 1. Karom podlega tylko ten, kto naruszyl ustawe karna lub nakaz karny albo umyslnie, albo z ciezkiego zawinionego zaniedbania nalezytej starannosci, albo z ciezkiej zawinionej ignorancji co do ustawy lub nakazu.

KPK/83: 1321 § 1, 2

KPK/17: 2195 § 1, 2,

2199, 2200 § 1

§ 2. Domniemywa sie, ze zewnetrzne naruszenie ustawy karnej lub nakazu karnego bylo umyslne, dopoki nie udowodni sie czegos przeciwnego; co do pozostalych ustaw lub nakazow domniemywa sie to jedynie wtedy, gdy ustawa lub nakaz powtornie zostaly naruszone po upomnieniu karnym.

KPK/83: 1321 § 3

KPK/17: 2200 § 2

Kan. 1415.Jesli istnieje wedlug praktyki wspolnej i doktryny kanonicznej okolicznosc lagodzaca, byleby jednak przestepstwo nadal mialo miejsce, sedzia kare ustanowiona ustawa lub nakazem moze zlagodzic; co wiecej, zgodnie z wlasna roztropnoscia, jesli co innego uzna za lepsze dla poprawy winnego oraz naprawienia zgorszenia i szkody, moze takze odstapic od wymierzenia kary.

KPK/83: 1324 § 2, 1345

KPK/17: 2218 § 1, 2223 § 3 n. 3

Kan. 1416.Jesli przestepstwo zostalo popelnione przez recydywiste lub jesli istnieje okolicznosc obciazajaca wedlug wspolnej praktyki i doktryny kanonicznej, sedzia moze ukarac winnego ciezej niz ustawa lub nakaz stanowi, nie wykluczajac kar wyliczonych w kan. 1402 § 2.

KPK/83: 1326 § 1 n. 4

KPK/17: 2208 § 1

Kan. 1417.Ci, ktorzy po wspolnym powzieciu przestepczego zamiaru wspoldzialaja w przestepstwie, a nie sa wyraznie wymienieni w ustawie lub nakazie karnym, moga byc ukarani tymi samymi karami co glowny sprawca albo, wedlug roztropnosci sedziego, innymi karami takiej samej lub mniejszej ciezkosci.

KPK/83: 1329 § 1

KPK/17: 2209 § 1, 2231

Kan. 1418.§ 1. Kto uczynil cos dla dokonania przestepstwa lub czegos zaniechal, jednak wbrew wlasnej woli nie zdolal go dokonac, nie podlega karze ustanowionej za popelnienie przestepstwa, chyba ze ustawa lub nakaz inaczej zastrzega.

KPK/83: 1328 § 1

KPK/17: 2212 § 1, 2213 § 1

§ 2. Jesli dzialanie lub zaniechanie z natury swej prowadza do dokonania przestepstwa, sprawca powinien byc ukarany odpowiednia kara, przede wszystkim jesli wyrzadzil zgorszenie lub inna powazna szkode; lzejsza jednak niz ta, ktora zostala ustanowiona za popelnienie przestepstwa.

KPK/83: 1328 § 2

KPK/17: 2212 § 2, 2235

§ 3. Od wszelkiej kary zostaje uwolniony ten, kto dobrowolnie odstapil od powzietego zamiaru popelnienia przestepstwa, jesli z usilowania nie wynikla zadna szkoda lub zgorszenie.

KPK/83: 1328 § 2

KPK/17: 2213 § 3, 2235

Kan. 1419.§ 1. Ten, kto moze dyspensowac od ustawy karnej lub uwolnic od nakazu karnego, moze takze darowac wymierzona kare moca tej ustawy lub nakazu.

KPK/83: 1354 § 1

KPK/17: 2236 § 2

§ 2. Ponadto moze rowniez ustawa lub nakazem karnym udzielic innym osobom wladzy darowania kar.

KPK/83: 1354 § 2

KPK/17: 2236 § 1

Kan. 1420.§ 1. Kare wymierzona moca prawa wspolnego moze darowac:

KPK/83: 1355 § 1

KPK/17: 2236 § 1, 2237 § 1, 2, 2253 n. 3

1) Hierarcha, ktory ustanowil trybunal karny lub kare wymierzyl dekretem;

KPK/83: 1355 § 1 n. 1

KPK/17: 2236 § 1, 2237 § 1, 2, 2253 n. 3

2) Hierarcha miejsca, gdzie sprawca aktualnie przebywa, po zasiegnieciu rady Hierarchy, o ktorym mowa w n. 1.

KPK/83: 1355 § 1 n. 2

KPK/17: 2253 n. 3

§ 2. Te normy stosuje sie rowniez odnosnie do kar wymierzonych moca prawa partykularnego lub nakazu karnego, chyba ze inaczej zastrzega prawo partykularne Kosciola sui iuris.

KPK/83: 1356 § 1, 2

KPK/17: 2236 § 1, 2237 § 1, 2, 2253 n. 2

§ 3. Kare wymierzona przez Stolice Apostolska moze darowac jedynie Stolica Apostolska, chyba ze darowanie kary zostalo delegowane Patriarsze lub komus innemu.

KPK/83: 1355 § 1, 1356 § 1

KPK/17: 2236 § 1, 2237 § 1 n. 2, 2253 n. 3

Kan. 1421.Darowanie kary wymuszone albo sila, albo ciezka bojaznia albo przymusem jest niewazne z mocy samego prawa.

KPK/83: 1360

KPK/17: 2238

Kan. 1422.§ 1. Darowanie kary moze byc dokonane takze wtedy, gdy nie wie o tym sprawca, lub pod warunkiem.

KPK/83: 1361 § 1

KPK/17: 2239 § 1

§ 2. Darowanie kary powinno byc udzielone na pismie, chyba ze powazna przyczyna co innego doradza.

KPK/83: 1361 § 2

KPK/17: 2239 § 2

§ 3. Nalezy sie wystrzegac rozglaszania prosby o darowanie kary lub samego darowania, chyba ze i o ile jest potrzebne dla ochrony dobrego imienia sprawcy lub konieczne dla naprawienia zgorszenia.

KPK/83: 1361 § 3

Kan. 1423.§ 1. Z zachowaniem prawa Biskupa Rzymskiego do darowania kazdej kary sobie lub innym zarezerwowanej, Synod Biskupow Kosciola Patriarchalnego lub Arcybiskupiego wiekszego poprzez ustawe wydana ze wzgledu na powazne okolicznosci moze zarezerwowac Patriarsze lub Arcybiskupowi wiekszemu darowanie kar w stosunku do swych podwladnych, ktorzy maja stale lub tymczasowe zamieszkanie w granicach terytorium Kosciola, ktorym przewodza; nikt inny nie moze waznie sobie lub innym rezerwowac darowania kar ustanowionych prawem wspolnym, chyba ze za zgoda Stolicy Apostolskiej.

§ 2. Kazda rezerwacja powinna byc interpretowana scisle.

KPK/83: 1354 § 3

KPK/17: 2246 § 2

Kan. 1424.§ 1. Kare mozna darowac tylko wtedy, gdy sprawca szczerze zaluje popelnionego przestepstwa oraz zadbano o odpowiednie naprawienie zgorszenia i szkody.

KPK/83: 1358 § 1

KPK/17: 2248 § 2

§ 2. Jesli zas wedlug osadu osoby kompetentnej do darowania kary wypelnione zostaly te warunki, darowania nie mozna odmowic, o ile ze wzgledu na nature kary jest to mozliwe.

KPK/83: 1358 § 1

KPK/17: 2248 § 2

Kan. 1425.Jesli ktos jest zwiazany wieloma karami, darowanie obejmuje tylko te, ktore sa w nim wyraznie wymienione; natomiast darowanie ogolne obejmuje wszystkie kary, z wyjatkiem pominietych w zlej wierze w prosbie przez sprawce.

KPK/83: 1359

KPK/17: 2249 § 2

Kan. 1426.§ 1. Jesli inna kara nie zostala prawem okreslona, moga byc wymierzone wedlug starozytnej tradycji Kosciolow Wschodnich kary nakazujace wykonanie jakiegos powaznego dziela religijnosci, poboznosci lub milosci, na przyklad okreslone modlitwy, pobozna pielgrzymka, specjalny post, jalmuzna, duchowe odosobnienie.

§ 2. Temu, kto nie jest dysponowany do przyjecia tych kar, nalezy wymierzyc inne kary.

Kan. 1427.§ 1. Z zachowaniem prawa partykularnego, publiczna nagana udzielana jest w obecnosci notariusza lub wobec dwoch swiadkow lub w formie pisemnej, tak jednak, aby przyjecie i tresc pisma byly mozliwe do stwierdzenia na podstawie jakiegos dokumentu.

KPK/83: 1339 § 3

KPK/17: 2309 § 2, 5

§ 2. Nalezy sie wystrzegac, aby owa nagana publiczna nie spowodowala wiekszej nieslawy sprawcy niz jest to proporcjonalne do czynu.

Kan. 1428.Jesli powaga przypadku tak doradza, a zwlaszcza jesli chodzi o recydywe, Hierarcha moze oprocz kar wymierzonych wyrokiem stosownie do norm prawa dodac dekretem administracyjnym okreslony sposob nadzoru.

Kan. 1429.§ 1. Zakaz przebywania na okreslonym miejscu lub terytorium moze dotyczyc tylko duchownych, zakonnikow lub czlonkow stowarzyszen zycia wspolnego na wzor zakonnikow; natomiast nakaz przebywania na okreslonym miejscu lub terytorium tylko duchownych nalezacych do eparchii, z zachowaniem prawa instytutow zycia konsekrowanego.

KPK/83: 1337 § 1

§ 2. Do wydania nakazu przebywania na okreslonym miejscu lub terytorium wymagana jest zgoda Hierarchy miejsca, chyba ze odnosi sie to albo do domu instytutu zycia konsekrowanego na prawie papieskim lub patriarszym, w ktorym to przypadku wymagana jest zgoda kompetentnego przelozonego, albo do domu wyznaczonego dla wielu duchownych eparchialnych dla pokuty lub poprawy.

KPK/83: 1337 § 2

KPK/17: 2301

Kan. 1430.§ 1. Pozbawienia karne moga dotyczyc tylko tej wladzy, urzedow, poslug, zadan, praw, przywilejow, uprawnien, lask, tytulow, odznaczen, ktore znajduja sie pod wladza przelozonego ustanawiajacego kare lub Hierarchy, ktory ustanowil sad karny lub je wymierzyl dekretem; to samo dotyczy karnego przeniesienia na inny urzad.

KPK/83: 1338 § 1

§ 2. Nie mozna pozbawic wladzy swiecen, lecz tylko zabronic wykonywania wszystkich lub niektorych jej aktow wedlug norm prawa wspolnego; rowniez nie mozna pozbawic kogos stopni akademickich.

KPK/83: 1338 § 2

KPK/17: 2303 § 1

Kan. 1431.§ 1. Ukarani ekskomunika mniejsza sa pozbawieni prawa przyjecia Boskiej Eucharystii; moga byc ponadto wykluczeni z uczestnictwa w Boskiej Liturgii, a takze wstepu do kosciola, jesli w nim jest sprawowany publiczny kult Bozy.

KPK/83: 1332

KPK/17: 2275 n. 1, 2, 2277

§ 2. W wyroku lub dekrecie wymierzajacym te kare powinien byc okreslony zakres tej kary i, jesli przypadek tego wymaga, czas jej trwania.

Kan. 1432.§ 1. Suspensa moze dotyczyc albo wszystkich, albo niektorych aktow wladzy swiecen lub rzadzenia, wszystkich lub niektorych aktow lub praw zwiazanych z urzedem, posluga lub zadaniem; jej zakres okresla sam wyrok lub dekret, ktory kare wymierza, chyba ze zostal juz okreslony przez prawo.

KPK/83: 1333 § 1, 1334 § 1

KPK/17: 2279 § 2

§ 2. Nikt nie moze zostac ukarany suspensa dotyczaca aktow innych niz te, ktore znajduja sie pod wladza przelozonego ustanawiajacego kare lub Hierarchy, ktory ustanowil sad karny lub wydal dekret suspensy.

KPK/83: 1333 § 3 n. 1

KPK/17: 2282

§ 3. Suspensa nigdy nie dotyczy waznosci aktow ani prawa do mieszkania, jesli takie sprawca z racji urzedu, poslugi lub zadania posiada; suspensa zas zabraniajaca pobierania dochodow, wynagrodzen, pensji i innych podobnych, zawiera w sobie obowiazek zwrotu tego, co zostalo bezprawnie przyjete, nawet w dobrej wierze.

KPK/83: 1333 § 1, 3, 4, 1336 § 1 n. 3

KPK/17: 2280 § 1, 2

Kan. 1433.§ 1. Duchownemu zredukowanemu do nizszego stopnia zabrania sie wykonywania tych aktow wladzy swiecen i rzadzenia, ktore nie odpowiadaja temu stopniowi.

§ 2. Duchownemu zas wykluczonemu ze stanu duchownego zabrania sie pelnienia wszystkich urzedow, poslug i innych zadan, wynagrodzen koscielnych i jakiejkolwiek wladzy delegowanej; staje sie do ich pelnienia niezdolnym; zabrania mu sie wykonywania wladzy swiecen; nie moze byc promowany do wyzszych swiecen i zostaje zrownany ze swieckim, co do skutkow kanonicznych, z zachowaniem kan. 396 i 725.

KPK/83: 1336 § 1 n. 5

KPK/17: 2298 n. 12

Kan. 1434.§ 1. Ekskomunika wieksza, oprocz tego wszystkiego, o czym mowa w kan. 1431 § 1, zabrania przyjmowania pozostalych sakramentow, sprawowania sakramentow i sakramentaliow, urzedow, poslug lub jakichkolwiek zadan, wykonywania aktow wladzy rzadzenia, ktore to akty, jesli sa jednak wykonywane, sa niewazne z mocy samego prawa.

KPK/83: 1331 § 1, 2

KPK/17: 2259 § 1, 2260 §

1, 2261 § 2263, 2264,

2265 § 1

§ 2. Zabrania sie ukaranemu ekskomunika wieksza uczestniczenia w Boskiej Liturgii i w jakichkolwiek innych publicznych celebracjach kultu Bozego.

KPK/83: 1331 § 2

KPK/17: 2259 § 2

§ 3. Ukaranemu ekskomunika wieksza zabrania sie korzystania z przywilejow wczesniej mu udzielonych; nie moze waznie otrzymac w Kosciele godnosci, urzedu, poslugi i innego zadania, a wynagrodzenie i dochody z nimi zwiazane nie stanowia jego wlasnosci; jest takze pozbawiony czynnego i biernego prawa glosu.

KPK/83: 171 § 1, 1331 § 2

KPK/17: 2263, 2265 § 1, 2266

Kan. 1435.§ 1. Jesli kara zabrania przyjmowania sakramentow lub sakramentaliow, zakaz ten zostaje zawieszony, gdyby sprawca znalazl sie w niebezpieczenstwie smierci.

KPK/83: 1352 § 1

§ 2. Jesli kara zabrania sprawowania sakramentow lub sakramentaliow lub wykonywania aktow wladzy rzadzenia, zakaz zostaje zawieszony, ilekroc jest to konieczne dla udzielenia poslugi chrzescijanom znajdujacym sie w niebezpieczenstwie smierci.

KPK/83: 1335

KPK/17: 2261 § 3, 2275 n. 2, 2284