ARTYKUL II

KURIA EPARCHIALNA

Kan. 243.§ 1. Biskup eparchialny powinien miec przy swej stolicy kurie eparchialna, ktora wspiera go w rzadach powierzona mu eparchia.

KPK/83: 469

KPK/17: 363 § 1

CS: 429 § 1

§ 2. Do kurii eparchialnej naleza: Protosyncel, Syncelowie, wikariusz sadowy, ekonom eparchialny i rada do spraw ekonomicznych, kanclerz, sedziowie eparchialni, rzecznik sprawiedliwosci i obronca wezla, notariusze i inne osoby angazowane przez Biskupa eparchialnego do nalezytego wypelnienia obowiazkow w kurii eparchialnej.

KPK/17: 363 § 2

CS: 429 § 2

§ 3. Dla zaspokojenia potrzeb lub pozytku eparchii Biskup eparchialny moze ustanowic w kurii eparchialnej rowniez inne urzedy.

CS: 429 § 3

Kan. 244.§ 1. Mianowanie i usuwanie z urzedow osob sprawujacych urzedy w kurii eparchialnej nalezy do kompetencji Biskupa eparchialnego.

KPK/83: 470

KPK/17: 364 § 1

CS: 430 § 1

§ 2. Wszyscy powolani do pracy w kurii eparchialnej powinni:

KPK/83: 471

KPK/17: 364 § 2

CS: 430 § 2

1° zlozyc przyrzeczenie o wiernym wypelnianiu obowiazkow w sposob przewidziany prawem lub okreslony przez Biskupa eparchialnego;

KPK/83: 471 n. 1

KPK/17: 364 § 2 n. 1

CS: 430 § 2 n. 1

2° zachowac sekret w granicach prawa i w sposob okreslony przez prawo albo przez Biskupa eparchialnego.

KPK/83: 471 n. 2

KPK/17: 364 § 2 n. 3

CS: 430 § 2 n. 3

Kan. 245.W kazdej eparchii powinien byc ustanowiony Protosyncel, ktory obdarzony wedlug norm prawa powszechnego wladza zwyczajna, zastepcza, wspiera Biskupa eparchialnego w rzadzeniu cala eparchia.

KPK/83: 475 § 1

KPK/17: 366 § 1

CS: 432 § 1

Kan. 246.Ilekroc dobre zarzadzanie eparchia tego wymaga, mozna ustanowic jednego lub kilku Syncelow, ktorzy na mocy samego prawa w okreslonej czesci eparchii albo w pewnym rodzaju zajec duszpasterskich, albo wobec chrzescijan nalezacych do innego Kosciola sui iuris lub do pewnej kategorii maja taka sama wladze, jaka prawo wspolne przydziela Protosyncelowi.

KPK/83: 476

Kan. 247.§ 1. Protosyncel i Syncelowie sa swobodnie mianowani przez Biskupa eparchialnego i przez niego swobodnie moga tez byc odwolani na mocy kan. 215 §§ 1 i 2.

KPK/83: 477 § 1

KPK/17:466 § 2

CS: 432 § 2

§ 2. Protosyncel i Syncelowie powinni byc kaplanami bezzennymi, chyba ze prawo partykularne Kosciola sui iuris inaczej postanawia, o ile to mozliwe byc z duchownych nalezacych do eparchii, majacych lat przynajmniej 30, w jakiejs dziedzinie wiedzy doktorzy lub licencjaci, a przynajmniej biegli, odznaczajacy sie zdrowa nauka, prawoscia, roztropnoscia i doswiadczeniem w prowadzeniu spraw.

KPK/83: 478 § 1

KPK/17: 367 § 1

CS: 433 § 1

§ 3. Urzedu Protosyncela i Syncelow nie nalezy nadawac krewnym Biskupa eparchialnego az do czwartego stopnia wlacznie.

KPK/83: 478 § 2

KPK/17: 367 § 3

CS: 433 § 2

§ 4. Biskup eparchialny moze wyznaczyc Protosyncela i Syncelow takze z innej eparchii lub z innego Kosciola sui iuris, za zgoda jednak ich Biskupa eparchialnego.

KPK/17: 467 § 3

CS: 433 § 3

Kan. 248.§ 1. Jezeli inaczej nie jest wyraznie zastrzezone w prawie wspolnym,

Protosyncelowi w calej eparchii, Syncelom zas w zakresie powierzonego urzedu przysluguje ta sama wladza wykonawcza z tymi wyjatkami, jakie Biskup eparchialny sobie lub innym zastrzegl, lub ktore na mocy prawa wymagaja jego specjalnego zlecenia. W razie braku takiego specjalnego zlecenia akty wymagajace go sa niewazne.

KPK/83: 479 § 1, 2

KPK/17: 368 § 1

CS: 434 § 1 n. 1

§ 2. Protosyncelowi i Syncelom w zakresie ich kompetencji przysluguja takze uprawnienia stale przyznane przez Stolice Apostolska Biskupowi eparchialnemu oraz wykonywanie reskryptow Stolicy Apostolskiej lub Patriarchy, jesli inaczej nie jest wyraznie zastrzezone lub udzielone zostaly ze wzgledu na osobe Biskupa eparchialnego.

KPK/83: 479 § 3

KPK/17: 368 § 2

CS: 434 § 2

Kan. 249.Protosyncel i Syncelowie z poszczegolnych przeprowadzonych zadan powinni przedkladac sprawozdania Biskupowi eparchialnemu i nigdy nie dzialac wbrew woli i mysli swego Biskupa.

KPK/83: 480

KPK/17: 369 § 1, 2

CS: 435 § 1, 2

Kan. 250.Przywileje i insygnia prezbitera Protosyncela i Syncela podczas trwania ich urzedu sa pierwsze po godnosci biskupiej.

KPK/17: 370 § 2

CS: 436 § 2

Kan. 251.§ 1. Protosyncel i Syncelowie traca urzad po uplywie wyznaczonego czasu, poprzez rezygnacje przyjeta przez Biskupa eparchialnego lub przez odwolanie.

KPK/83: 481 § 1

KPK/17: 371

CS: 437 § 1

§ 2. W razie oproznienia stolicy eparchii odnosnie do Protosyncela i Syncelow nalezy zachowac kan. 224.

§ 3. Z chwila zawieszenia urzedu Biskupa eparchialnego zawieszona zostaje wladza Protosyncela i Syncelow, jesli nie sa Biskupami konsekrowanymi.

KPK/83: 481 § 2

KPK/17: 371

CS: 437 § 1

Kan. 252.§ 1. W kurii eparchialnej nalezy ustanowic kanclerza, ktorym powinien byc kaplan lub diakon, a jego szczegolnym obowiazkiem jest, jesli inaczej prawem partykularnym nie postanowiono, czuwanie, aby akta kurii byly redagowane i wysylane oraz przechowywane w archiwum kurii eparchialnej.

KPK/83: 482 § 1

KPK/17: 372 § 1

CS: 439 § 1

§ 2. W razie potrzeby kanclerzowi mozna dodac pomocnika - wicekanclerza.

KPK/83: 482 § 2

KPK/17: 372 § 2

CS: 439 § 2

§ 3. Kanclerz i wicekanclerz na mocy samego prawa sa notariuszami kurii eparchialnej.

KPK/83: 482 § 3

KPK/17: 372 § 3

CS: 439 § 3

Kan. 253.§ 1. Oprocz kanclerza moga byc powolani inni notariusze, ktorych podpis daje wiarygodnosc urzedowa czy to odnosnie do wszystkich akt, czy tylko do akt sadowych, czy tez jedynie do akt pewnej sprawy lub czynnosci.

KPK/83: 483 § 1

KPK/17: 373 § 1, 2

CS: 440 § 1, 2

§ 2. Notariusze powinni cieszyc sie dobra slawa i byc wolni od jakiegokolwiek podejrzenia; w sprawach, w ktorych opinia duchownego moze byc narazona na niebezpieczenstwo, notariuszem powinien byc kaplan.

KPK/83: 483 § 2

KPK/17: 373 § 3, 4

CS: 440 § 3, 4

Kan. 254.Zadaniem notariuszy jest:

KPK/83: 484

KPK/17: 374 § 1

CS: 441 § 1

1° spisywanie akt i dokumentow w sprawie dekretow, dyspozycji, obowiazkow i innych wymagajacych ich udzialu;

KPK/83: 484 n. 1

KPK/17: 374 § 1 n. 1

CS: 441 § 1 n. 1

2° pisemne wierne ujecie tego, co sie dzieje i podpisywanie akt w tych sprawach z zaznaczeniem miejsca, dnia, miesiaca i roku;

KPK/83: 484 n. 2

KPK/17: 374 § 1 n. 2

CS: 441 § 1 n. 2

3° udostepnianie, z zachowaniem koniecznych wymogow, akt lub dokumentow osobie prawnie o to proszacej oraz poswiadczanie zgodnosci ich odpisow z oryginalem.

KPK/83: 484 n. 3

KPK/17: 374 § 1 n. 3

CS: 441 § 1 n. 3

Kan. 255.Kanclerz i inni notariusze moga byc swobodnie odwolani z urzedu przez Biskupa eparchialnego, ale nie przez administratora eparchii, chyba ze za zgoda kolegium konsultorow eparchii.

KPK/83: 485

KPK/17: 375 § 5

CS: 440 § 5

Kan. 256.§ 1. Biskup eparchialny powinien zalozyc w bezpiecznym miejscu archiwum kurii eparchialnej, w ktorym nalezy przechowywac dokumenty dotyczace spraw eparchii.

KPK/83: 486 § 2

KPK/17: 375 § 1

CS: 442 § 1

§ 2. Z wielka pilnoscia nalezy sporzadzic inwentarz dokumentow przechowywanych w archiwum kurii eparchialnej z krotkim ich skorowidzem.

KPK/83: 486 § 3

KPK/17: 375 § 2

CS: 442 § 2

Kan. 257.§ 1. Archiwum kurii eparchialnej powinno byc zamkniete, a klucz powinni miec Biskup eparchialny i kanclerz. Nikomu nie wolno tam wchodzic bez pozwolenia albo samego Biskupa eparchialnego lub Protosyncela i kanclerza jednoczesnie.

KPK/83: 487 § 1

KPK/17: 377 § 1, 2

CS: 444 § 1, 2

§ 2. Osobom zainteresowanym przysluguje prawo, aby z dokumentow, ktore z natury sa publiczne i dotycza stanu wlasnej osoby, otrzymac osobiscie lub przez pelnomocnika autentyczny odpis.

KPK/83: 487 § 2

KPK/17: 384 § 1

CS: 451 § 1

Kan. 258.Z archiwum kurii eparchialnej nie wolno wynosic dokumentow, chyba ze tylko na krotki czas i za zgoda samego Biskupa eparchialnego albo Protosyncela i kanclerza jednoczesnie.

KPK/83: 488

KPK/17: 378 § 1

CS: 445 § 1

Kan. 259.§ 1. W kurii eparchialnej powinno byc takze archiwum tajne, albo przynajmniej w archiwum kurii eparchialnej winna znajdowac sie szafa, dobrze zamknieta i umocowana, nie dajaca sie ruszyc z miejsca, w ktorej nalezy przechowywac tajne dokumenty.

KPK/83: 489 § 1

KPK/17: 379 § 1

CS: 446 § 1

§ 2. Corocznie nalezy niszczyc akta postepowania karnego w materii obyczajow, dotyczace osob zmarlych albo spraw zakonczonych przed dziesieciu laty, zachowujac krotkie streszczenie faktu i tekst wyroku lub dekretu.

KPK/83: 489 § 2

KPK/17: 379 § 1

CS: 446 § 1

Kan. 260.§ 1. Klucz do tajnego archiwum lub do szafy z tajnymi dokumentami powinien miec tylko Biskup eparchialny.

KPK/83: 490 § 1

KPK/17: 379 § 3

CS: 446 § 3

§ 2. Podczas wakansu stolicy eparchialnej tajnego archiwum lub szafy z tajnymi dokumentami nie wolno otwierac. W razie prawdziwej koniecznosci czyni to sam administrator eparchii.

KPK/83: 490 § 2

KPK/17: 382 § 1

CS: 449 § 1

§ 3. Z tajnego archiwum lub szafy z tajnymi dokumentami nie wolno wynosic dokumentow.

KPK/83: 490 § 3

KPK/17: 382 § 1

CS: 449 § 1

Kan. 261.§ 1. Biskup eparchialny powinien troszczyc sie, aby takze akta i dokumenty archiwow kosciolow katedralnych, parafialnych i innych znajdujacych sie na terenie eparchii pilnie byly przechowywane, jak rowniez o to, by sporzadzone byly w dwoch egzemplarzach inwentarza akt i dokumentow. Jeden z nich ma byc przechowywany w miejscowym archiwum, drugi w archiwum kurii eparchialnej.

KPK/83: 491 § 1

KPK/17: 383 § 1

CS: 450 § 1

§ 2. By korzystac z akt i dokumentow znajdujacych sie w tych archiwach albo wynosic je, nalezy zachowac normy wydane przez Biskupa eparchialnego.

KPK/83: 491 § 3

KPK/17: 383 § 2, 384 § 2

CS: 450 § 2, 451 § 2

Kan. 262.§ 1. Biskup eparchialny po konsultacji z kolegium konsultorow eparchialnych i rada do spraw ekonomicznych powinien mianowac ekonoma eparchialnego, ktorym powinien byc chrzescijanin biegly w sprawach ekonomicznych i odznaczajacy sie prawoscia charakteru.

KPK/83: 494 § 1

CS: 438 § 1, § 2 n. 1;

PA: 262 § 1, § 2 n. 2

§ 2. Ekonoma eparchialnego mianuje sie na czas okreslony prawem partykularnym; w czasie pelnienia urzedu moze byc odwolany tylko z waznego powodu przez Biskupa eparchialnego, po konsultacji z kolegium konsultorow eparchialnych oraz rada do spraw ekonomicznych.

KPK/83: 494 § 2

§ 3. Obowiazkiem ekonoma eparchialnego jest pod wladza Biskupa eparchialnego, ktory powinien dokladniej okreslic jego prawa i obowiazki wzgledem rady do spraw ekonomicznych, zarzadzanie dobrami doczesnymi eparchii, czuwanie nad zarzadzaniem dobrami koscielnymi w calej eparchii, troska o ich utrzymanie, rozwoj i o opieke nad nimi, uzupelnianie zaniedban administratorow lokalnych i osobiste zarzadzanie dobrami koscielnymi nie majacymi prawnie wyznaczonego administratora.

KPK/83: 494 § 3

CS: 438 § 3;

PA: 262 § 3

§ 4. Ekonom eparchialny powinien przedlozyc Biskupowi eparchialnemu sprawozdanie z administracji co roku oraz ilekroc sam Biskup tego zazada. Biskup eparchialny powinien zas zbadac je poprzez rade do spraw ekonomicznych.

KPK/83: 494 § 4

CS: 438 § 4;

PA: 262 § 4

§ 5. W sprawie zobowiazan ekonoma eparchialnego w czasie wakansu stolicy eparchialnej nalezy zachowac kan. 232.

Kan. 263.§ 1. Biskup eparchialny powinien erygowac rade do spraw ekonomicznych, ktora ma skladac sie z przewodniczacego, ktorym jest sam Biskup eparchialny i kilku odpowiednich osob bieglych takze, o ile to mozliwe, w prawie cywilnym, mianowanych przez Biskupa eparchialnego po konsultacji z kolegium konsultorow eparchialnych, chyba ze na mocy prawa partykularnego wlasnego Kosciola sui iuris przewidziano juz inny, rownorzedny sposob, zachowujac zawsze wymog, aby osoby wybrane lub mianowane przez innych uzyskaly zatwierdzenie Biskupa eparchialnego.

KPK/83: 492 § 1

KPK/17: 1520 § 1

PA: 263 § 1

§ 2. Ekonom eparchialny na mocy samego prawa jest czlonkiem rady do spraw ekonomicznych.

PA: 263 § 3

§ 3. Z rady do spraw ekonomicznych wykluczeni sa ci, ktorzy z Biskupem eparchialnym sa spokrewnieni lub spowinowaceni az do czwartego stopnia wlacznie.

KPK/83: 492 § 3

KPK/17: 1520 § 2

PA: 263 § 2

§ 4. Biskup eparchialny w aktach wiekszej wagi odnoszacych sie do spraw ekonomicznych nie powinien pomijac wysluchania opinii rady do spraw ekonomicznych; jej czlonkowie maja glos tylko doradczy, chyba ze na mocy prawa wspolnego w przypadkach specjalnych lub na podstawie dokumentu fundacji wymagana jest ich zgoda.

KPK/83: 1277

KPK/17: 1520 § 3

PA: 263 § 4

§ 5. Oprocz innych obowiazkow powierzonych prawem wspolnym, do rady do spraw ekonomicznych nalezy przygotowanie corocznego sprawozdania z przychodow i wydatkow przewidzianych dla calej eparchii na rok przyszly, oraz zatwierdzenie z koncem roku bilansu przychodow i wydatkow.

KPK/83: 493