Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library |
Cyprian Norwid Promethidion IntraText - Concordances (Hapax - words occurring once) |
bold = Main text Part grey = Comment text
2003 Bogum | pieśniami pieśń, próżno się wcześni!~*~O Polsko! pieśnią Pan 2004 Wieslaw | nieraz dzieci uczą~Na księży: wdzięczyć nakazując twarze,~Stygmatyzować 2005 Bogum | zaokrąglanie,~Że się lubuje wdziękiem onej strony~I zda się dłońmi 2006 Bogum | ich wiele jest o złotej wełnie~Baranka, który za nas wszystkich 2007 Bogum | Apollina~I Skopasową Milejską Wenerę,~A wyprowadzić nie umie 2008 Wieslaw | czyste, wszystko się rozwija:~Weselsze kwiaty, liście w sobie letsze,~ 2009 Wieslaw | popiołami białymi, co leżą,~Jako Westalek chór z śnieżną odzieżą.~ 2010 Wieslaw(5)| o proporcję ich z powagą wewnętrzną, rzeczywistą - ale o strawienie 2011 Epil | ręcznej pracy zdobywając nawet wewnętrzne ukształcenie, coraz myśli 2012 Epil | koncesje formalne, ale przez wewnętrzny rozwój dojrzałości... oto 2013 Bogum | stawiam urny:~Statuę grecką weź - zrąb jej ramiona -~Nos - 2014 Epil | VII~Weźcie z Żydów nauk - o! Rodacy - 2015 Wieslaw | Aż złe i dobre miną... wezną nowe!~ ~Koniec~Dialogu: " 2016 Bogum | Ambroży kręci!...~Alić Bogumił wezwie: - Rzecz o sztuce,~Elementarna 2017 Bogum | Izrael wiarą bardzo się rozszerzył~(Toteż 2018 Bogum | słabość), gdy tej naszej wiary,~Co ma dośpiewać się zmartwychwstalnicą,~ 2019 Wieslaw | bajeczny Greków z morskim wiatrem,~Jak w ściek pod męczeństw 2020 Wieslaw | nimi litera~Drży jak pod wiatrów skrzydłem żółta łoza,~I 2021 Bogum | za sobą pociąga~Pułk, jak wiązanych arkad wodociąga,~I że przypłynie 2022 Bogum | rozedrze zasłonę,~Aż jaki wicher na nowo rozbudzi,~Aż jakie 2023 Epil | jeszcze nie nadleciały na widnokrąg, szumią z dala skrzydłami 2024 Bogum | to - stąd i słuchacz, i widz jest artystą,~Lecz prymem 2025 Bogum | idę~Do świeckich: ci mnie widzą za-duchowym~I jak mistyczną 2026 Epil | Polski, w jakim ją dziś widzimy, butna szlachta polska porywała 2027 Wieslaw | Więc, co jest prorok, wiecie - a co wieszcze,~Przestańcie 2028 Bogum | Spytam się tedy wiecznego-człowieka,~Spytam się dziejów o spowiedź 2029 Wstep | utnę!..."~*~O! sztuko - Wiecznéj tęczo Jerozalem,~Tyś jest 2030 Bogum | mąż i dziewka w obliczu wieczności:~Zepsułeś sztukę, to zepsułeś 2031 Bogum | znów wiecznego zapytam, bo wieczny,~Bo prawdę mówi - kłamać 2032 Wstep | skrysztalone,~Co na Aniołów czekają wieczorem.~*~Tak jesteś - czasu ciszy - 2033 Bogum | kasty (bo tak zwiesz ją) wiednéj~I dla mającej czystą serca 2034 Bogum(1) | w dialogu), Ojcowie spod Wiednia.~ 2035 Bogum | popiołem4...~Ale czyż wszyscy wiedzą to w Ojczyźnie~I czy posiałaś 2036 Epil | Lud - ręczną pracą zdobywa wiedzę, i dlatego nie potrzebuję 2037 Wieslaw | Największy, Piaście stary, tyś to wiedział~Od złotowłosych pielgrzymów 2038 Wieslaw | prorokiem jesteś? - nie wiedziałem! -~Konstanty wrzaśnie - 2039 Bogum | Greków -~Stoma języki i wiekami wieków,~I granitami rudymi, 2040 Bogum | Stoma języki i wiekami wieków,~I granitami rudymi, i złotem,~ 2041 Wieslaw | z swą piersią nagą!~Co większa - tu się spytam Generała -~ 2042 Bogum | hop!!... cóż na to Bogumił wielebny?~Tu się rozśmiało wielu - 2043 Epil | dzisiaj poświęcić może życie. Wieleż to talentów już zmarniało 2044 Bogum | wcielenia:~Bohater - w dzieło wielkie lub w Ojczyznę;~Bóg - w 2045 Epil | się nie wolno - pod karami wielkimi, które stąd na społeczeństwo 2046 Bogum | zobaczył,~Choćby jak pokój ten, wielkości takiej,~Gdzie by się polski 2047 Wstep | grobowcem biała, stajesz z wieńcem...~ ~ 2048 Ded | bliskim znajdziesz mnie i wiernym~- Na szlaku białych słońc - 2049 Docz(1) | Co do wiersza, który potocznością swoją 2050 Bogum | wierzchu akantem,~W łamanych wierszach na łkania zapału~I w Sokratejskiej 2051 Bogum | trzcinie,~Opłakiwanej od wierzchu akantem,~W łamanych wierszach 2052 Wieslaw | wojsko takie...~- Bardzo wierzem! -~Krzyknięto, wielce dowcip 2053 Epil | polska porywała się - nie wierzono, aby naród wielki rozproszony 2054 Bogum | miał godzinę),~Lecz póty wierzył, aż się przeniewierzył,~ 2055 Bogum | bez namiejętności:~“Cóż wiesz o pięknem ?...”~...“Kształtem 2056 Epil | arfy eolskie... i w tym to wieszczba jest muzyki. Kiedy już je 2057 Wieslaw | jest prorok, wiecie - a co wieszcze,~Przestańcie gwarzyć, pokrótce 2058 Wieslaw | wieszczu - stąd wszyscy wieszczowie~Rozpoczynali piękności podziwem;~ 2059 Wieslaw | zalet całości~Szukamy w wieszczu - stąd wszyscy wieszczowie~ 2060 Bogum | Bez wyrazu - od szczytu wież aż do zagonów~Rozbiorem 2061 Bogum | nawoływania,~Choćby kamienną wieżę, w błyskawice~Idącą - Boga 2062 Bogum | chorągiew na prac ludzkich wieży,~Nie jak zabawkę ani jak 2063 Epil | zgorszy ze mnie!...~Pisałem w wigilię roku 1851~ ~Koniec~ 2064 Wieslaw | niszczyciel,~Tylko że w Wierze o winie przestawam;~Jak zbraknie - 2065 Epil | jest... Nie jest to, co winienem z podróży moich po cmentarzach~ 2066 Wieslaw | Wiesław na to:~- O! bracia - wino jeśli silne dawam,~Nie małobaczny 2067 Bogum | obrazu,~Choć ślad do lubej wiodący mieszkania,~Choć rozłożone 2068 Wstep | przeceż żywy-m!...~*~. . .Witajcie Anieli~Pokornéj pracy - 2069 Bogum | skarbonkę słowa wierszy stąd dwa wkanie?...~- Skończyłem...~...Życzę-ć, 2070 Bogum | kochani -~Władysław wołał - wkrótce Bogumił zaśpiewa...~- A 2071 Bogum | uciszcie się, moi kochani -~Władysław wołał - wkrótce Bogumił 2072 Wieslaw(2)| Izraelu wzięte; sądzę, że z właściwego źródła. Prorocy fałszem 2073 Bogum | rachunkach.~Więc znów rozmowa własną prawdy wagą~W nieśmiertelniejszej 2074 Bogum | Jak ktoś do domu wchodzący własnego...~. . . . . . . . . .~- 2075 Wieslaw | swarze,~W teatrze pychy własnéj, w pychy farze...~Jam jest, 2076 Wieslaw | ogniw z ogniwem~Złączeni właśnie są przez przeciwności -~ 2077 Epil | sokratejskie zwycięstwo nad narodem własnym... Takich zwycięstw stopniowe 2078 Wieslaw | mizerie~(Osobistości) będzie wlec dopóty,~Aż i proroctwa nie 2079 Epil | ono robienie brzytwy, a u Włocha ono malowanie, a u Polaka 2080 Ded | śni...~Tobie poświęcam, Włodziu!... słowem, czynem,~Modlitwą... 2081 Wieslaw | rozrzucenia bohaterskie włosa,~Zmrużenia powiek, w górę 2082 Wstep | rozświetlonych,~Z zaplątanemi włosami w promienie,~Jak moda świętych 2083 Epil | których cała się sztuka włoska koncentruje1.~Francuz - 2084 Bogum | rozwiniona.~A teraz lampę we wnątrz stawiam urny:~Statuę grecką 2085 Bogum | koniecznie zdrobnieje,~I wnet za-ciasnym będzie glob dla 2086 Wieslaw | wieniec to linia obwodu,~A wnętrzny koła astr, skąd są promienie,~ 2087 Wieslaw | zawdy,~Głos ludu musiał wnijść, i masz go w Jury3.~. . . . . . . . . .~ 2088 Bogum | Pułk, jak wiązanych arkad wodociąga,~I że przypłynie krwią do 2089 Epil | piętrzące się arkady tego sztuk wodociągu, połączającego łańcuch pracy: 2090 Wieslaw | łączność tam być może,~Nim wojnę prawdy Polska wygra w sobie,~ 2091 Wieslaw | rad go ubierał~I karmił wojsko takie...~- Bardzo wierzem! -~ 2092 Epil | przez plastyczną muzę Danta, wokoło których cała się sztuka 2093 Bogum | moi kochani -~Władysław wołał - wkrótce Bogumił zaśpiewa...~- 2094 Epil | sprawując ku wysłuchiwaniu wołań Pana... Uwagi te, jako nierozdzielne 2095 Bogum | dla mającej czystą serca wolę...~ ~- Ho - hop!... bogdaj 2096 Wieslaw | dzban, smuklejsza szyja,~Wolniejszy człeka ruch i myśli człeka...~*~ 2097 Epil | pracy nikomu wywinąć się nie wolno - pod karami wielkimi, które 2098 Docz | Bogu zaczynając, kończy na wolności w Bogu - musi sobie krzyżem, 2099 Wieslaw | mistyczną skrzynię,~Jak w wór bajeczny Greków z morskim 2100 Wieslaw | I, do motyla podobny na wozie,~"Ot! jakże ciężę mu..." - 2101 Epil | uszanowanie i ocenienie pracy wpływać. Dziś jest to rozdział duszy 2102 Epil | nieuniknionej tu pokuty, w dumę go wprowadza, w próżność. Nie pełniący 2103 Bogum | zawsze, żeś ludowiec...~- Nie wprowadzajże mnie przez dobre chęci~W 2104 Ded | krzyż się jasny zbiera,~I wraca - i już nigdy nie rozpacza1!...~ ~ 2105 Wstep | tobie, gdy ofiary palem~Wraz się jagnięta pasą na okopach...~*~ 2106 Wieslaw | częściej zachwycać potrafia,~A wróżbiarz z fatów, z przypadkowań 2107 Wieslaw | depce serca żywe!~*~I tak - wróżbiarze z trafów się karmiący~To 2108 Wieslaw | wiedziałem! -~Konstanty wrzaśnie - a inni z zapałem:~- Przestań! - 2109 Bogum | ślepy - jedną żyłę~Pozostaw, wskrzesi!... i tę zrąb - zostanie~ 2110 Bogum | półcienia,~Z bezkolorowej wskrzeszając Syberii~Pozatracane Boskości 2111 Wieslaw | bo tym próżniejsze!~Albo wspinaniem się na korki twarde~Jak 2112 Epil | prawdzie; wielu, to czytając, wspomni sobie albo słowa moje - 2113 Epil | sztuce jako uldze pracy wspomnieliśmy, a zaś uldze dlatego, że - 2114 Bogum | o pracy!~*~Prometej Adam wstał, na rękach z ziemi~Podnosząc 2115 Wieslaw | Ona, jak czoło pomaże - to wstawa~I promienieje, i promień 2116 Wieslaw | powstaniem!~Dziś jeszcze - wstawszy stąd, od tego stoła,~Gdzie 2117 Epil | skrzydlaty duch narodu i psalmów wstęgi prześpiewuje...~ 2118 Wstep | WSTĘP~Morituri te salutant, Veritas...~ ~. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ~. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ~. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ~ 2119 Epil | i nieraz na nowo w pieśń wstępują przez ruinę, pejzaż lub 2120 Bogum | jego mieści - to na dachy~Wstępując płaskie - to pomiędzy dwiema~ 2121 Wieslaw | zrywa.~To jest - Ludzkości wstrząśniętym sumieniem!...~I nie Narodu 2122 Bogum | naśladownictwie, którego się wstydzę~Za wiek mój - w kolumn karbowanych 2123 Wieslaw | zawsze sil się wyższych wstydzi~I, do motyla podobny na 2124 Bogum | on spowiadał,~Czy się nie wstydził prawdy i nie stłumił,~Mogąc 2125 Wieslaw | Panowie! - Wiesław wszczął - czemu milczycie?~Czemu 2126 Wieslaw | Choćby o siłę szło, co sprawę wszczyna:~Dowcipność lada, często 2127 Wieslaw | stygmata...~Jam jest on wszech-fałsz zewnętrznego świata!...”~ ~*~ ~ 2128 Bogum | krzyżem swoim: ta jest zasada wszech-harmonii społecznej w Chrześcijaństwie - 2129 Bogum(6) | nie można. Po wystawie dla wszech-przemysłu w Londynie wymyślonej, która 2130 Wieslaw | Dziś - kiedy w ustach Lud wszędzie i zawdy,~Głos ludu musiał 2131 Bogum | otchłaniach słonecznych.~*~I wszelka inna Miłość bez wcielenia~ 2132 Epil | zmartwychwstają czynem - wszelkie inne są mniej lub więcej 2133 Epil | przynajmniej źródła wynalazków bez wszelkiej wątpliwości)... Żydzi przeto - 2134 Epil | wyglądanie zeszli. Jak to oni, co wszelkim wcieleniem i postaciowaniem 2135 Bogum | wełnie~Baranka, który za nas wszystkich ma ją,~I że ich wiele jest 2136 Wieslaw | biczem~Tną się... by o tem wszystkiem trąbić niczem!...~Któremu 2137 Epil | narodem nazywamy. A zaś przede wszystkim z myśleniem ludowym w pracowitej 2138 Wieslaw | Pierwszy: że jeden Ojców Bóg, a wtóry:~Żeby walczyli prawdą i 2139 Bogum | tak: „Próżniacy!~Próżniacy wy - ciekawość siły wam zatrwoży,~ 2140 Docz | publiczności, że tego sobie wybiegu, lubo arcyprzyjętego, i 2141 Epil | nastąpił - i trzeba urobienia wybornego powściągliwości, aby miejsce 2142 Wieslaw | obwieszczę:~Jako więc prorok, wychodząc z sumienia,~Prawdą dla prawdy 2143 Wieslaw | Tak wieszcz z piękności wychodzi poczucia~(A piękność kształtem 2144 Epil | z ziemi żywotności zasób wyciągając obowiązanym jest ją podnieść 2145 Bogum(6) | historia, z której już nic wycisnąć dla społeczeństwa chrześcijańskiego 2146 Epil | zowąd? A wszakże go zinąd wygladamy...” - Tak u Żydów się stało. ( 2147 Epil | nadziewanie się przyszłością i wyglądanie zeszli. Jak to oni, co wszelkim 2148 Bogum | też zsamolubnieje~I na wygodno koniecznie zdrobnieje,~I 2149 Wieslaw | Nim wojnę prawdy Polska wygra w sobie,~Nim przed oblicze 2150 Wieslaw | Kiedy jest ducha ostatnią wygraną...~Kiedy, bez kształtu prawie 2151 Wieslaw | mąci tyle,~Że gdy do walki wyjdzie z nim gladiator,~To nieraz 2152 Bogum | by się granit poczuł na wyjrzeniu,~I może palcem przecierał 2153 Epil | zboża - to tylko punkta wyjścia pracy, nie zaś cała ich 2154 Epil | pracą plastyczną myśląc... Wykazałem więc, jaka jest różnica 2155 Wieslaw(4)| To pojęcie środka autor wykładał już Rodakom na posiedzeniu 2156 Bogum | się i trudów trud wreszcie wykona.~. . . . . . . . . .~Tu 2157 Bogum | Lecz konań wielki psalm z wykonaniami!~Lecz praca coraz miłością 2158 Wieslaw | zżymać się: - Obłudny...~Wykrętarz... człowiek świata nie znający -~ 2159 Wieslaw | konspiratorach, co sztylety łamią~Na wykrzykników trupie; w mężach stanu,~ 2160 Epil(2) | Przekonałem się, że sztuka wyłącznie harmonią treści i formy 2161 Epil | sztuka poświęcenia zupełnego wymaga i jest jednym z zakonów 2162 Wstep | Aż się sumienie kształtem wymarmurzy,~Podniesie czoło - i fałsz, 2163 Bogum(6) | wszech-przemysłu w Londynie wymyślonej, która jest tym samym w 2164 Epil | najmaterialniej rzeczy biorąc - toć wynalazki, które człowieka wyręczają, 2165 Epil | a przynajmniej źródła wynalazków bez wszelkiej wątpliwości)... 2166 Epil | przez chemię, to jest przez wynalezienie olejnego malowania (Van 2167 Bogum | ludowéj,~A teraz wróćcie do wyobrażenia,~Że jest rozrywką znudzonej 2168 Bogum | romantyczno-mglistą,~I - chociaż małe mam wyobrażenie~O sztuce - przecież wiem, 2169 Epil | Narodowy artysta organizuje wyobraźnię, jak na przykład polityk 2170 Epil | Nie liczenia na trafy, na wypadki, ale na postępki, w trzeźwości 2171 Epil | dziś swej powinności nie wypełnia. Wystawa powinna być, przeciwnie, 2172 Bogum | Skopasową Milejską Wenerę,~A wyprowadzić nie umie komina,~W ogrodzie 2173 Bogum | świętych figury patronów~Bez wyrazu - od szczytu wież aż do 2174 Epil | wynalazki, które człowieka wyręczają, także satelitami sztuk 2175 Bogum | Benvenuto~I w orlim hełmie wyrzeźbi Rozkutą!...~*~Dość jest - 2176 Epil | dojrzałości... oto jest, co wysłuchać daje się z muzy Fryderyka 2177 Epil | trąbę jakby sprawując ku wysłuchiwaniu wołań Pana... Uwagi te, 2178 Epil(1) | Wyśmiewane ludowe kantyczki częstochowskie 2179 Wieslaw | Więc od snowania wchadza do wysnucia,~Określa profil... stąd - 2180 Wieslaw | jest, który Pana strąci~Z wysoka, jako zepsuty latawiec -~ 2181 Epil | powinności nie wypełnia. Wystawa powinna być, przeciwnie, 2182 Bogum(6) | chrześcijańskiego nie można. Po wystawie dla wszech-przemysłu w Londynie 2183 Bogum | sobie-pyle,~Na tego Boga wystrojonym dziecię;~Tyle o pięknem 2184 Wieslaw | jak chmury dotknie - to wystrzela;~Ona, jak słowo rzeknie - 2185 Wieslaw | odjemna,~Przeciwna - jakbyś wystrzygł nożycami~Z papieru i część 2186 Bogum | stronami;~Które by w Lipsku wyszło po trzech latach,~Gdy może, 2187 Ded | Co się kaskadą stworzenia wytacza~Z ogromnych BOGA piersi... 2188 Epil(2) | matki prac, tego momentu wytchnień. - Przekonałem się, że uczucie 2189 Bogum | Gdzie by się polski duch raz wytłumaczył,~Usymbolicznił rozkwitłymi 2190 Epil | swojej, a tym samym nie wywiązawszy z niej łańcucha rzemiosł 2191 Epil | uczestnictwa w związku pracy nikomu wywinąć się nie wolno - pod karami 2192 Wieslaw | A potem z środka promień wywiódł w kole~I mówił:~- Środek, 2193 Docz | się - a jeszcze smutniej wywlekać na forum i pasować się z 2194 Epil | nieustannym przestają - jako wyżej się rzekło... Taka to jest 2195 Wieslaw | Polsko! - twoim proroctwo wyznaniem,~Bo jednaś dzisiaj na puszczy 2196 Epil | jest prawdą dla prawdy i z wyznawaniem Jednego Ojców Boga walczących. 2197 Epil | duchowo tylko pracującej, wyższej warstwy narodu. Bo inna 2198 Wieslaw | człowiek zawsze sil się wyższych wstydzi~I, do motyla podobny 2199 Bogum | idealnym mówiliśmy kole,~Bez względu, jakie ma zastosowanie:~ 2200 Wieslaw(2)| obowiązującego w Izraelu wzięte; sądzę, że z właściwego 2201 Epil | zanieczyścić, iż nic się wznioślejszego nie rozwinie w narodzie, 2202 Epil | X~Naród, tracąc przytomność - 2203 Epil | XI~Lud - ręczną pracą zdobywa 2204 Epil | XII~Kto ma teraz trochę zastanowienia, 2205 Epil | XIII~Naród bowiem składa się 2206 Epil | XV~Tylko sztuce pojętej w całej 2207 Epil | XVI~Kto odwodzi od rozwinięcia 2208 Epil | XVII~Kto powiada: „Anglik na 2209 Epil | XVIII~Rozdzielenie ekspozycji 2210 Epil | XX~Nie książek, ale prawd - 2211 Bogum | koniecznie zdrobnieje,~I wnet za-ciasnym będzie glob dla ludzi,~Aż 2212 Bogum | świeckich: ci mnie widzą za-duchowym~I jak mistyczną goszczą 2213 Bogum | ludzkich wieży,~Nie jak zabawkę ani jak naukę,~Lecz jak 2214 Wieslaw | Jeśli moralnym może być zabicie?!!~- Panowie! - Wiesław 2215 Wieslaw | pogrzeb choralnym,~Jak po zabiciu kogoś (choć moralnym),~Jeśli 2216 Wieslaw | taka próżnia?~Czy nie zabito w lesie tym podróżnia? -~ 2217 Wieslaw | próżni lata,~Unosi, częściej zachwycać potrafia,~A wróżbiarz z 2218 Bogum | Bo piękno na to jest, by zachwycało~Do pracy - praca, by się 2219 Bogum | treflach, i w stokroci,~I w kos zacięciu łukiem - i we freskach~( 2220 Wieslaw | po odstępstwie!...~I - tu zaczęto zżymać się: - Obłudny...~ 2221 Bogum | ziemi~Podnosząc się, i mówić zacznie tak: „Próżniacy!~Próżniacy 2222 Docz | która, tak od bojaźni w Bogu zaczynając, kończy na wolności w Bogu - 2223 Epil | społeczeństwo nie ostoi i żaden naród nie utrzyma, jak przez 2224 Epil | VIII~Żadne się społeczeństwo nie ostoi 2225 Epil | praca u nich, z pracą ducha żadnego nie mając połączenia, jest 2226 Bogum | buduje,~Smak się oczyszcza i żądze się głuszą,~Przyroda niema 2227 Bogum | Wiecznego człeka, bo bez żądzy czeka,~Spytam się tego bez 2228 Bogum | od szczytu wież aż do zagonów~Rozbiorem kraju forma pokrzywdzona 2229 Epil | stanowiska, jakie sztuka ma zająć?... Zwłaszcza iż sztuka 2230 Epil | zupełnego wymaga i jest jednym z zakonów pracy ludów i pracy ludzkości...~ 2231 Bogum | komina,~W ogrodzie krzywo zakreśla kwaterę;~- Budując śpichlerz 2232 Wieslaw | Tu kredą koło zakreślił na stole,~A potem z środka 2233 Wieslaw | Określa profil... stąd - zalet całości~Szukamy w wieszczu - 2234 Epil | tajemnica postępu ludzkości zależy na tym, aby coraz więcej 2235 Wieslaw | człeka...~*~To zbrudź - to zamąć: liść, kwiat, człowiek - 2236 Bogum | do mnie, polski ja w nim zamach cenię,~Nie melancholię romantyczno-mglistą,~ 2237 Bogum | niewybłąkany frazesów manowiec.~Tu zamachowicz rzekł: - Ambroży kręci!...~ 2238 Bogum | łańcuch zeń utworzy...~Tu zamachowy mąż: - Dzięki ci, panie,~ 2239 Wieslaw | Tu zamilkł - potem rzekł: - Ta cała 2240 Bogum | się spodziewa,~Więc chyba zamknąć przyszłoby rozmowę~Rozmowy 2241 Epil | prawdy może się do tyla zanieczyścić, iż nic się wznioślejszego 2242 Bogum | uwięziony~Mówi-ć, że czuje jej zaokrąglanie,~Że się lubuje wdziękiem 2243 Bogum | Polsko! pieśnią Pan Bóg cię zapała,~Aż rozgorzejesz jak lampa 2244 Wieslaw | Konstanty wrzaśnie - a inni z zapałem:~- Przestań! - a inni: - 2245 Wieslaw | nie nowina,~I nie nowina zapalone gasić;~Któremu poszczą nieraz - 2246 Bogum | łamanych wierszach na łkania zapału~I w Sokratejskiej sowie 2247 Wstep | szatach rozświetlonych,~Z zaplątanemi włosami w promienie,~Jak 2248 Bogum | Budując śpichlerz często zapomina,~Że użyteczne nigdy nie 2249 Bogum | ciosowy~W Krakowskiem kamień zapomniał rozmowy -~Że wszystkie chaty 2250 Epil | natchnienie poety!...~Tak to zapracowywa się na sztukę w labiryncie 2251 Wieslaw | tak zwany stanu.~- A ja zaprzeczyć śmiem jasnemu panu -~Prowadził 2252 Bogum | Tu człeka znów wiecznego zapytam, bo wieczny,~Bo prawdę mówi - 2253 Wieslaw | są proroki? - z tym się zapytaniem~Przechadzam... Owóż widzę 2254 Bogum(3) | wszakże jeżeli to herezją, to zapytuję, co jest Akt pragnienia, 2255 Epil | środek po polsku znaczy zarazem sposób).~Niderlandczyk praktyczny - 2256 Bogum | a praktyczność - jedno, zaręczone~Jak mąż i dziewka w obliczu 2257 Bogum(6) | otrzyma. Tę myśl polską w zarysie dostępnym naprzód rzucam - 2258 Bogum | z krzyżem swoim: ta jest zasada wszech-harmonii społecznej 2259 Wieslaw | stąd, od tego stoła,~Gdzie zasiedliśmy w podobieństwo koła.~. . . . . . . . . .~ 2260 Wieslaw | noc całą;~W poetach, ile zaślepieni chwałą...~Najjaśniejszemu (?) 2261 Bogum | Aż jaki piorun rozedrze zasłonę,~Aż jaki wicher na nowo 2262 Epil | człowiek z ziemi żywotności zasób wyciągając obowiązanym jest 2263 Epil | się z muzy Fryderyka jako zaśpiew na sztukę narodową. Myśli, 2264 Bogum | wołał - wkrótce Bogumił zaśpiewa...~- A cóż mam śpiewać? - 2265 Wieslaw | nastąpiła głucha,~Jak po zaśpiewie na pogrzeb choralnym,~Jak 2266 Epil | XII~Kto ma teraz trochę zastanowienia, ten zrozumie, jaką pełnią 2267 Wieslaw | Generała -~Czy siła, która zastęp by złamała~Karabinierów 2268 Bogum | kole,~Bez względu, jakie ma zastosowanie:~Czy kto zeń pierścień ślubny 2269 Docz | być najkorzystniejszą do zaszczepienia głównych pojęć o powadze 2270 Bogum | harmonią łączącą ogniwa -~Niech zatem każdy rzeczy swej1 pilnuje,~ 2271 Bogum | rozbudzi,~Aż jakie fale zatętnią czerwone...~*~Bo nie jest 2272 Epil | sztuki, całym ich widzicie zatrudnieniem!...~. . . . . . . . . .~ 2273 Epil(2) | harmonią treści i formy zatrudniona inaczej rozwijać się nie 2274 Bogum | wy - ciekawość siły wam zatrwoży,~Gdy jak o pięknem rzekłem - 2275 Docz | utorowane i nie spotykające zawad... owszem, rozprzestrzeniane 2276 Wieslaw | w ustach Lud wszędzie i zawdy,~Głos ludu musiał wnijść, 2277 Epil | chwałę Pana... oczekiwanie... zawieszenie... (na krzyżu!).~Pers - 2278 Epil | I jak Zbawicielski głos zawoła, to już go nie poznacie... 2279 Epil | co w Pieśni społecznej zawołałem: „Nie ma mienia bez sumienia!..." 2280 Bogum(4) | półogniwem drugim, w niebo zawróconym, jest męczeństwo.~ 2281 Bogum | Wiecznego człeka, bo ten nie zazdrości,~Wiecznego człeka, bo bez 2282 Wieslaw | zbraknie - wody dam - zmieni Zbawiciel!...~*~Tu przemilkł... potem 2283 Epil | ono słowo uczone. I jak Zbawicielski głos zawoła, to już go nie 2284 Ded | potem w krzyż się jasny zbiera,~I wraca - i już nigdy nie 2285 Epil | malowanie, a u Polaka sianie zboża - to tylko punkta wyjścia 2286 Wieslaw | o winie przestawam;~Jak zbraknie - wody dam - zmieni Zbawiciel!...~*~ 2287 Bogum | nieśmiertelniejszej powracała zbroi,~Bo są nieznane siły, które 2288 Wieslaw | piechotą,~Jeśli przepędza zbrojnych - mniéjsza o to1.~- I owszem - 2289 Wieslaw | ruch i myśli człeka...~*~To zbrudź - to zamąć: liść, kwiat, 2290 Bogum | niepotrzebne prace zginąć muszą;~Ze zbudowania w duchu się buduje,~Smak 2291 Epil | tutaj określam, bo nie mogę zbyt na zdrowie moje liczyć - 2292 Bogum | wdziękiem onej strony~I zda się dłońmi tykać już wcielanie...~- 2293 Epil | tej książeczce,~i żeć się zdać może, czytelniku, ile uduchowniona 2294 Docz | Forma greckiego dialogu1 zdała mi się być najkorzystniejszą 2295 Wieslaw(5)| zewnętrzności pojęciu o zdarcie drogości, świetności, błyskotności, 2296 Wieslaw | na to - lecz... może się zdarzać!~- Jeśli mistycyzm jest 2297 Epil | otaczającego materiału... Zdawałoby się, iż człowiek z ziemi 2298 Epil | Górnickiego jak na całej zdobyczy w polskim sztuki pojęciu 2299 Epil | XI~Lud - ręczną pracą zdobywa wiedzę, i dlatego nie potrzebuję 2300 Epil | który, drogą ręcznej pracy zdobywając nawet wewnętrzne ukształcenie, 2301 Bogum | I na wygodno koniecznie zdrobnieje,~I wnet za-ciasnym będzie 2302 Bogum | Życzę-ć, czytelniku, zdrowia.~Koniec~Dialogu: "Bogumił"~ 2303 Wieslaw | puszczy wołaniem:~Gdy musi żebrać, aby go słuchano,~Choć mógłby 2304 Epil | rozproszony po świecie chleba żebrał... Powietrze prawdy może 2305 Epil | materii w tej książeczce,~i żeć się zdać może, czytelniku, 2306 Bogum | ark, kościoła banię~Lub do zegarka łańcuch zeń utworzy...~Tu 2307 Bogum | by czerwony marmur, cios, żelazo,~Miedź, brąz i modrzew polski 2308 Bogum(6) | bałwochwalstwo przemysłowe dojdzie do zenitu swego, tak jak tamto za 2309 Wieslaw | Pana strąci~Z wysoka, jako zepsuty latawiec -~Jam jest - któremu 2310 Bogum | Toteż myśliłem zawsze, żeś ludowiec...~- Nie wprowadzajże 2311 Wieslaw | jego~(Co tylko służy ku zespołecznieniu~Różnowyraźnych akordów w 2312 Epil | przyszłością i wyglądanie zeszli. Jak to oni, co wszelkim 2313 Wieslaw | Jam jest on wszech-fałsz zewnętrznego świata!...”~ ~*~ ~Ten - 2314 Epil | przez pojęcie poloru i zewnętrznej cywilizacji kształtowanie 2315 Wieslaw | czaru.~Czar papieży,~Ile z zewnętrznéj pochodzi przyczyny,~Z szat 2316 Wieslaw(5)| Nie idzie tu i w całym zewnętrzności pojęciu o zdarcie drogości, 2317 Wieslaw | carujący,~Czar ów, co władzy zewnętrznym kłamaniem~(Więc nie od Boga 2318 Bogum | Aż niepotrzebne prace zginąć muszą;~Ze zbudowania w duchu 2319 Wieslaw(1)| mistycyzmem wszystko, czego się zgłębić nie chce (bo to praca) ani 2320 Epil | a błogosławiony, kto się zgorszy ze mnie!...~Pisałem w wigilię 2321 Bogum | Tak i o pracy powiem, że - zguby szukaniem,~Dla której pieśń - 2322 Wstep | nie osmucał tych brzegów zielonych,~A - przeceż żywy-m!...~*~. . . 2323 Bogum | poetą,~Co nuci z dłońmi ziemią brązowemi,~A wieszcz periodem 2324 Bogum | To w niebo tak - a w ziemię jak się pieśń przelewa,~ 2325 Epil | przez przecięcie linii ziemskiej, horyzontalnej, i linii 2326 Bogum | strach mnie nieraz przechodzi zimnicą~(Czy może słabość), gdy 2327 Epil | przyjść zowąd? A wszakże go zinąd wygladamy...” - Tak u Żydów 2328 Bogum | brąz i modrzew polski się zjednały~Pod postaciami, co, niejedną 2329 Wieslaw | wie: że ogniw z ogniwem~Złączeni właśnie są przez przeciwności -~ 2330 Epil | przeszłością a przyszłością nie złączonymi niczym... czymże w rzeczywistości 2331 Docz(1) | muzyką uspokaja, miarkuje i złagadza. Niepochopny do uczynienia 2332 Wieslaw | Czy siła, która zastęp by złamała~Karabinierów konnych, jest 2333 Bogum | Którego krzyżem dotąd nie złamano,~W akademickim języku latyńskim,~ 2334 Wieslaw | Aż złe i dobre miną... wezną nowe!~ ~ 2335 Wieslaw(1)| je bierze; że to jest bez złej myśli, dać mi może Pan Bóg 2336 Bogum | Miłości balsam brąz ten zlepił...~. . . . . . . . . .~Izrael 2337 Wieslaw | droga~Tam powieść, kędy źli chodzą anieli -~Tu już nie 2338 Bogum | koniku mój, rwij się od żłoba...~Ho hop!!... cóż na to 2339 Wstep | wtedy skrzydła roztaczasz złocone~W światyni Pańskiéj oknach, 2340 Bogum | dają,~I że ich wiele jest o złotej wełnie~Baranka, który za 2341 Bogum | wieków,~I granitami rudymi, i złotem,~Marmurem - kością słoniów - 2342 Wieslaw | stary, tyś to wiedział~Od złotowłosych pielgrzymów zza świata...~. . . . . . . . . .~ 2343 Bogum | świeczniku staje ze skrzydłami~Złotymi.., także dźwięk, co gra 2344 Bogum | szukał Egipt w Nilu~I złowił to, czym łowił - toż Grek 2345 Epil | prawdy.~Wtedy artyzm się złoży w całość narodowej sztuki2.~ 2346 Epil | na frontonach świątyń i zmarmurzać, jak postacie do snu się 2347 Epil | Wieleż to talentów już zmarniało przez nierozświecenie tego 2348 Epil | potrzebne i takie tylko zmartwychwstają czynem - wszelkie inne są 2349 Bogum | Porozpowijał jak rzecz zmartwychwstałą,~Co się zachwyca w niebo: 2350 Bogum | wiary,~Co ma dośpiewać się zmartwychwstalnicą,~Nie widzę, aby Miłości 2351 Bogum | Do pracy - praca, by się zmartwychwstało.~*~I stąd największym prosty 2352 Wieslaw | Jak zbraknie - wody dam - zmieni Zbawiciel!...~*~Tu przemilkł... 2353 Wstep | ciszy - czasu burzy,~Ty się zmieniasz w ton - czekasz w trybunie~ 2354 Epil | tym objętym - i dlatego zmiłuj się, czytelniku: za to, 2355 Wieslaw | rozrzucenia bohaterskie włosa,~Zmrużenia powiek, w górę podrzucenia 2356 Epil | szlachcicowi) malowania nie znaczył, bo mi się to widzi niepotrzebne, 2357 Bogum | Albo muzyka co by mi znaczyła,~Żebym ją musiał jak hieroglif 2358 Wieslaw | Wykrętarz... człowiek świata nie znający -~Szeptano.~- Och! znam 2359 Docz | elementarne pojęcia czytelnik znajdzie najprzód w tych dialogach, 2360 Ded | czynem,~Modlitwą... bliskim znajdziesz mnie i wiernym~- Na szlaku 2361 Docz | których, przynajmniej co do znajomości formy, nic jeszcze dotąd 2362 Bogum | Usymbolicznił rozkwitłymi znaki,~Gdzie by kamieniarz, cieśla, 2363 Epil | Czytelniku-artysto, wiedz, żem znał i grzebał, i opłakiwał wielu 2364 Bogum | granit z lampą w dłoni,~I znalazł to, z czym szukał - szukał 2365 Epil | dla głoszącego prawdę się znalazło. Na każącego Skargę o tym 2366 Epil | nieba padłej - czyli przez znalezienie środka +, to jest przez 2367 Bogum | Tu skończył: jedni rzecz znaleźli śliczną,~A gadaniną drudzy 2368 Epil | upiorem, co przewiewa - zniewieściałym niczym... męczennikiem... 2369 Bogum | wyobrażenia,~Że jest rozrywką znudzonej materii~Odcedzać światło 2370 Bogum | samolubstwo czasu lub koterii;~Aż zobaczycie, że druga osoba~Pięknego - 2371 Docz(1) | w toku prawdy, czuł się zobowiązanym (w tym pierwszym poszycie) 2372 Bogum | ogromnieje~I lada promyk zolbrzymia nadzieje;~Upiorowego nie 2373 Wieslaw | Rad bym dowodził takowym żołnierzem...~- A ja bym - na to ktoś - 2374 Wieslaw | jak pod wiatrów skrzydłem żółta łoza,~I mają tylko dwa warunki 2375 Bogum | Zepsułeś sztukę, to zepsułeś żonę,~I narobiłeś intryg tej 2376 Wieslaw(1)| polu sztuki już tak sobie zostanę!...~ 2377 Bogum | koturny -~I ledwo torsu grubą zostaw bryłę:~Jeszcze za żywych 2378 Epil | powiecie: „Miałżeby przyjść zowąd? A wszakże go zinąd wygladamy...” - 2379 Bogum | Chrześcijaństwie - ten jest tego, co zowią materialnie specjalnościami, 2380 Epil | prawdy, uczczony albo raczej zrealizowany był w Ojczyźnie swojej i 2381 Wieslaw | odpowie: „Dość jest. Resztę zrobię...”~*~O Polsko! granic twych 2382 Bogum | to z granitu bryłą ten by zrobił,~A inny z tęczy kolorem 2383 Epil | rozpaczliwa... w tej próżni zrodzone pokolenie - między przeszłością 2384 Epil | trochę zastanowienia, ten zrozumie, jaką pełnią powinność piętrzące 2385 Wieslaw | którym świat nie całkiem zrywa.~To jest - Ludzkości wstrząśniętym 2386 Bogum | osoba~Pięknego - dobro - też zsamolubnieje~I na wygodno koniecznie 2387 Epil | Zwłaszcza iż sztuka poświęcenia zupełnego wymaga i jest jednym z zakonów 2388 Bogum | duchowych~(Co materialnym zwą mnie rzemieślnikiem),~Duch 2389 Wieslaw | czynu... - szepnie mąż tak zwany stanu.~- A ja zaprzeczyć 2390 Bogum | dwóch: dla kasty (bo tak zwiesz ją) wiednéj~I dla mającej 2391 Epil | jakie sztuka ma zająć?... Zwłaszcza iż sztuka poświęcenia zupełnego 2392 Docz(1) | by niewiele nawet uwagi zwracać - to już jest osobistość 2393 Epil(1) | sztuce narodowej odegrają - zwracam na nie uwagę...~ 2394 Epil | narodem własnym... Takich zwycięstw stopniowe umorzanie, przez 2395 Epil | narodzie, aż przez sokratejskie zwycięstwo nad narodem własnym... Takich 2396 Epil | prawd - to mi przewodniczyć zwykło w piśmie... Sądzę, że nie 2397 Bogum | wierszy tych zostanie~Dwa w życiu - jeśli medalem przysłowia~ 2398 Bogum | wkanie?...~- Skończyłem...~...Życzę-ć, czytelniku, zdrowia.~Koniec~ 2399 Epil | wszelkiej wątpliwości)... Żydzi przeto - do których znów 2400 Bogum | sumieniu,~A granitowi rzekł: “Żyj, jako żyłem” -~To by się 2401 Epil | Głos prawdy - ludzie prawdą żyjący i dla prawdy - mogą znowu 2402 Bogum | to nie głaz ślepy - jedną żyłę~Pozostaw, wskrzesi!... i 2403 Bogum | granitowi rzekł: “Żyj, jako żyłem” -~To by się granit poczuł 2404 Bogum | Mogąc łatwiejszy oklask zyskać sobie,~Mogąc być prędzéj 2405 Docz | W obydwóch dialogach - o zyskanie uznania potrzeby i powagi 2406 Wieslaw | oczyszczać, depce serca żywe!~*~I tak - wróżbiarze z 2407 Epil | się, iż człowiek z ziemi żywotności zasób wyciągając obowiązanym 2408 Bogum(6) | postawienie estetyzmu tak, ażeby żywotnym i dodatnim ascetyzmem stał 2409 Wstep | brzegów zielonych,~A - przeceż żywy-m!...~*~. . .Witajcie Anieli~ 2410 Bogum | zostaw bryłę:~Jeszcze za żywych stu uduchowniona,~Jeszcze 2411 Wieslaw | złotowłosych pielgrzymów zza świata...~. . . . . . . . . .~ 2412 Wieslaw | odstępstwie!...~I - tu zaczęto zżymać się: - Obłudny...~Wykrętarz...