Czesc

1001     3|                 nie widzianą.~I oto stoi w pośrodku izby ta dziewka,
1002     3|                 widziano kobiet. Niby to w szacie - myśli goliard -
1003     3|             pierśmi i na tyłach wypukła, w pasie cienko spętana, szyją
1004     3|      przystrojona sprośnym wymysłem mody w te przepychy królewskie -
1005     3|            wielka!~Mnich cały ocknął się w duszy.~Chwyci ją za rękę
1006     3|             duszy.~Chwyci ją za rękę jak w kleszcz i odciąga na ubocze.
1007     3|                  I już nie zdziwienie ma w oczach, ale głęboką pogardę
1008     3|                   A piekło toś sobie sam w duszy nagotował myśleniem.
1009     3|                 kazi. I nie herold. Więc w tamtą stronę darmo białka
1010     3|             mniej zasmuci... Chcesz, bym w worku chodziła? Wolisz mnie
1011     3|            starego zaprzęgu; jużeś sobie w nim i brykał, szydził ze
1012     3|              trefnym słowem, mądrzył się w życiu! Każda nowa zazdrość
1013     3|                Pocznie ładzić te wstążki w końcach warkoczy. "Jakiś
1014     3|                 od złotej gdzieś niewoli w twoją nędzarną."~Zrzedła
1015     3|                 goliardowi mina. A i ona w łagodność większą wmówiła
1016     3|                  zmiękł, ale opadł jakoś w sobie - w nazbyt jednak
1017     3|                ale opadł jakoś w sobie - w nazbyt jednak smutną rezygnację
1018     3|                  na to:~"Musiałam ci się w głębi duszy nazbyt podobać
1019     3|               głębi duszy nazbyt podobać w sukni. Więc mnie zanękasz
1020     3|               opadł na ławę, ukrył twarz w ramionach na stole:~"Vae
1021     3|         pogłaskaj jak wprzódy!"~I uderzy w śmiech swój basowy nad tą
1022     3|               jej kędziory.~Zapatrzą się w ten obraz żonglerzy.~Lecz
1023     3|         przytulić, na stole się oto cała w podłuż układa: uwypukla
1024     3|                 tam twoje pieśni szepczą w całowaniach?... Kochaj,
1025     3|              diabeł uwiesił. I nie wierz w mnichów upiory. Nie ma diabła!
1026     3|             piekła! Nie ma grzechu! krom w twojej udręce i zrojeniu."~"
1027     3|                   dusza nieśmiertelna! I w tobie."~Poderwie mu się
1028     3|                  potem trąca go kułakiem w czoło.~"Nieśmiertelna!...
1029     3|                Kobieto !" - szarpnie się w tył.~Ale daremnie: mocno
1030     3|              widział, jak ja ciebie chcę w tej chwili, a czuł mnie
1031     3|                 skory, krzyknąłbyś mi to w usta - niemą wargą! A chwyciwszy
1032     3|                niemą wargą! A chwyciwszy w ramiona, poniósłbyś mnie
1033     3|              szczęściem, splatać ci będę w słońcu u źródła wianek tej
1034     3|                        zagrzmi nagle jak w kościele, aż się strzęsło
1035     3|            kościele, aż się strzęsło coś w ludziach.~Lecz w tejże chwili
1036     3|            strzęsło coś w ludziach.~Lecz w tejże chwili zerwali się
1037     3|                   I szamocze się z czymś w dłoniach. Usłyszą twardy
1038     3|                 dłoniach. Usłyszą twardy w zamku chrzęst waganckiego
1039     3|                  się ku nim. Bóg łaskaw: w porę jeszcze dopadli.~A
1040     3|               karcący.~Plunie mu skoczka w gębę. I wionie jak kot na
1041     3|              dobrze słyszeli - już furia w płomieniach buntu:~"W Baccha
1042     3|              furia w płomieniach buntu:~"W Baccha wierzę!... W panią
1043     3|              buntu:~"W Baccha wierzę!... W panią Wenus wierzę!..."~
1044     3|                  panią Wenus wierzę!..."~W izbie wszczął się ryk jeden
1045     3|               linochoda, by ją z miejsca w kominie powiesić.~Goliard
1046     3|              izbie, aż się rękoma beczki w kącie domacał. Osłabłe nie
1047     3|              potrącił i zamotał się cały w jej swędy i dymy.~Ciemność
1048     3|              Ciemność zaległa piwnicę.~A w tym runięciu o ziemię zdało
1049     3|              ostrogę - i wzlatuje na nim w rozwartą dymnika jamę; turkocze
1050     3|              turkocze okrutnie po murach w kominowym pędzie. A na izbę
1051     3|               kościoła ze swymi worami i w drugie] izbie tejże gospody
1052     3|              Więc choć niewiele słyszysz w tym gwarze, potakuje wciąż
1053     3|            zwidywały? - no! Dziewka była w robocie? - oczywiście! Uciekła
1054     3|                 posiał.~A lekarz mruczał w brodę; bardzo mu się nie
1055     3|             garnczkiem pod krew i lampką w dłoni już klęczała u ławy.~
1056     3|               klęczała u ławy.~Bilo rude w dymie światło oliwy na rozciągniętą
1057     3|                 się:~"Czym dla mnie lina w powietrzu, dla niedźwiednika
1058     3| niebezpieczeństwo dla ciała i duszy jest w sztuce każdej."~"Prawdę
1059     3|                Prawdę rzekłeś! Osobliwie w sztuce lekarskiej, która
1060     3|   chrześcijańskiej diabłu bezlitości. Bo w naszej sztuce zbędziesz
1061     3|             Chlusnęła krew i zabulgotała w garnku.~"Jezus Maria, zarżnął
1062     3|              zarżnął człeka!" - wrzaśnie w tej chwili dziewka.~A lekarz
1063     3|           dziewka.~A lekarz ją z miejsca w pysk, aż się obali, klęcząca.~"
1064     3|                  się bractwo po izbie, a w gawędach odwodzi usilnie
1065     3|              cisza tego pytania zawiśnie w powietrzu.~Niedźwiednik
1066     3|                  skrobał się frasobliwie w swój lniany łeb. Obsiadły
1067     3|                rozdziewa - akuratnie jak w małżeństwie. I nie dośćże
1068     3|             schodził, nim ją gdzie znowu w jakiej bandzie igrców odnalazł."~
1069     3|          drugiemu kochanką, trzeci ją aż w suknie stroi, czwarty na
1070     3|                jej przewiny zważyć. Więc w księgę niebieską zapisze
1071     3|                 księgę niebieską zapisze w desperacji ryczałtem: robota
1072     3|                  że dola wasza ziemska i w wieczność za wami pójdzie:
1073     3|          wieczność za wami pójdzie: że i w piekle nawet żaden z was
1074     3|               nic znaczyć nie może, lecz w jeden snop związanych przerzucać
1075     3|            będzie diabeł widłami - jak i w doczesności waszej, jak
1076     3|            dawajcież się, kuglce, zawsze w tych sprzeczkach ciche!"~
1077     3|              dobra była! Im ogromniejsze w was one tęskliwości cielesne,
1078     3|            macierzyństwa żądzą żarliwiej w sercu waszym plączą - że
1079     3|                dobro wasze, kobiece, nie w duszy jak u nas. Stąd wątpienie
1080     3|                  ziemi z garnczkiem krwi w jednej ręce, a z lampką
1081     3|                  jednej ręce, a z lampką w drugiej, i słucha oczyma
1082     3|              człek uczony nad nią prawi. W dymnym świetle oliwy zda
1083     3|                  miraculosus!" - szepczą w tłumie.~A te ich szepty
1084     3|                  tłumie.~A te ich szepty w rozgwar podziwu zamieniły
1085     3|                do głowy, skoro je wlewał w puste kiszki. Dziewka już
1086     3|                 wiecznego bezpieczeństwa w klasztorze.~Jutro będzie
1087     3|                będzie gawiedź i strzelać w górę konceptami. A śmierć
1088     3|               nim po linie i naszeptywać w ucho...: "Posłuchaj, jak
1089     3|           rynkach lubią przymizgi takie, w ich oczach lekkości nada
1090     3|                chcesz? Wolisz swą sztukę w powadze czynić...? Zatocz
1091     3|                prędzej, bo kochanie twe, w życiu niegdyś, najmocniejsze,
1092     3|                 dogania po linie, pewnie w złych przeczuć lęku, by
1093     3|           przeczuć lęku, by cię pożegnać w tej chwili może ostat...
1094     3|                dalej z oczyma utkwionymi w dal..." "W imię Ojca, Syna
1095     3|             oczyma utkwionymi w dal..." "W imię Ojca, Syna i Ducha!...
1096     3|              ogarnia nawet tych wagantów w gospodzie przydrożnej. Chce
1097     3|          wyszynku jakoweś macierzyste ma w sobie wonie: rzekniesz -
1098     3|                 otuchy pełne. Tam zasię, w złotym blanku oliwnicy,
1099     3|                serdeczne, rzewliwe głosy w przerywanej wciąż gawędzie
1100     3|                przy chorym, gdy się leki w nadzieję obrócą: tak gwarzyć
1101     3|        stworzenie każde zatula się ufnie w to ciepło życia, którego
1102     3|               dzbany.~"Stągwi sześć, jak w Kanie galilejskiej!..."~
1103     3|                     Uszczypnie ją lekarz w policzek. - Ty jedynie pomyślałaś
1104     3|                  wędrownych, nie zapomni w życiu... W twoje dobre oczy! -
1105     3|                   nie zapomni w życiu... W twoje dobre oczy! - przepił. -
1106     3|           wierszem wywdzięczy: szczęście w miłości przynosi wiersz
1107     3|                   gdy komu przypisany... W twoje!... Możesz nalać i
1108     3|                przytulność i zadowolenie w dobrej gawędzie ogarnęły
1109     3|            gawędzie ogarnęły was z nagła w tej izbie? Sprawił to onego
1110     3|              Jemu ani ty, ani żadna inna w głowie pogodnej. Im pogodniejsza
1111     3|                   Choć taki dziś jeszcze w światy pójdzie, a nigdy
1112     3|             sieroto! narodzisz się dosyć w życiu: napłodzisz potomstwa
1113     3|                  to żwawiej igrały myśli w oczkach stulonych.~"Szkoda,
1114     3|                  Niejeden skoczek, bywa, w żarliwej chwili ukochania
1115     3|              swawola podbijała ciężkiego w osmętnieniu ducha na drogi
1116     3|                was tylko dostanie - i to w jednym snopie: nie bardzo
1117     3|                waszą, którąście, słyszę, w kominie wieszać chcieli."~
1118     3|               wyciągali nuty, a huczniej w bębny swe bili! I niedźwiednik
1119     3|                  widzę. I linochoda, gdy w ostatniej chwili truchlał,
1120     3|          żonglerzy? Niech ją ujrzą tylko w krasie nowej szatki, a płótno
1121     3|                  złotogłowiem: rozsławią w powieściach ten jej strój,
1122     3|                lekarz ten kułak i trzyma w swoim dla uspokojenia.~"
1123     3|              czarownicą była?..."~Tu już w ruchach rybałtów odbiła
1124     3|                  I tak milczało wszystko w frasobliwości sumień.~A
1125     3|                  i sam lekarz wgadał się w gorliwość. Choć przycichły
1126     3|                kroczy po izbie, z rękoma w tyle splecionymi, błyska
1127     3|              nimi. Każdy czuje, że rzuci w tej chwili słowo na hazard
1128     3|               Bóg go stworzył. Dobry Bóg w niebie mieszka i ku niemu
1129     3|                  się sam podźwignął było w zasłuchaniu - o żaków dusze
1130     3|                  tam!..."~Wyrzucił ramię w górę jak ten mnich na kazalnicy.~
1131     3|                   zbyła dawnej gorącości w łaknieniu! Stygnie w niej
1132     3|           gorącości w łaknieniu! Stygnie w niej on płomień dążenia
1133     3|                jeno zostawili nam ludzie w życiu... Inny on tu z diabłem
1134     3|                lek. Na zapału stygnienie w piersiach - zło i grzech
1135     3|                nim do żadnego udziałania w życiu nie dojdziesz, ledwie
1136     3|                 szukać corde jucundo, co w smutkach wciąż gubią osiadli!
1137     3|              omnia!" To znaczy: bierzcie w pierś ochoczą wszystko,
1138     3|                   do doktorów a wnikaczy w świata tajniki, zwraca się
1139     3|                  dążymy, waganty, zawsze w światy nieznane: Chronosowi
1140     3|                grzechy zasłużenie kiedyś w piekło strącą, ale to pewna,
1141     3|                 napełnił i wetknął mu go w rękę.~"Waganty! włokity!
1142     3|                 na te głowy młode - tyle w nas ordinis, tyle sekty,
1143     3|                  ordinis, tyle sekty, co w, tym kluczu żurawi, podążającym
1144     3|             Jeśli złe wichry zmiotną nas w morze, na te fale czasów,
1145     3|                  to i wonczas jeszcze, i w tym tonieniu, okrzykniemy
1146     3|                zapałów.~Zwyciężył lekarz w dysputacji. Nad pstrym tłumem
1147     3|               izbie obnoszą, stagnął się w tym zamęcie płaszcz z jego
1148     3|                  ma na grzbiecie szaty - w znamię kary kościelnej i
1149     3|                 aż dziwnym wydało się to w gospodzie. Oto znów są u
1150     3|             kapkami wagantów wszystkich, w rdzawym blasku lampy oliwnej,
1151     3|                   Upiornego miecza jelce w krzyż dzierży prawica pancerna,
1152     3|             niemal po szyję pawęż czarna w srebrne ćwieki.~Goliardowi
1153     3|              postąpi i zatoczy się nagle w tył, aż póki się o stół
1154     3|                  tył, aż póki się o stół w drugim końcu izby nie oparł.~"
1155     3|            rycerza spotkał już był gdzie w grodzie: dziwne bo słuchy
1156     3|              Oczyma bodaj odnowić by nam w sobie on głód... Bez tego
1157     3|               sam o." "Co?'" - zaszepczą w popłochu. "A onoż to." "
1158     3|               zło?'." "Nie człecze ciało w tej zbroi siedzi." "Ee!" -
1159     3|          nieufności.~"Pojrzyjcie: jestże w ludziach dzisiejszych taka
1160     3|              kiedy ziścić się może nagle w życiu. Któryż to prawił
1161     3|             życiu. Któryż to prawił dziś w piekarni o Parsifalu, Lancelocie?"~"
1162     3|                oporządzać dla niego stół w wysokiej nyży pod oknem.
1163     3|           ciężkiej - aż poskoczny prawie w giętkości swej kolczugi
1164     3|          nanośnik hełmu: broda nurza się w łuskowej naszyjnicy; w podłuż
1165     3|               się w łuskowej naszyjnicy; w podłuż spoczywa miecz srogi.
1166     3|              Zasępił się, skobuział cały w zamyśleniu. Ulgła się kolcza
1167     3|                  Ulgła się kolcza zbroja w gibkość osmętnionego ciała;
1168     3|                  ciała; słania się głowa w szołomie ciężka - taka w
1169     3|                 w szołomie ciężka - taka w nim całym zaduma nad człeczą
1170     3|                się żonglerom oczy i gęby w zdumieniu nad niesamowitą
1171     3|           opowiadanych. Iszczą się snadź w życiu osobliwym czarem.~
1172     3|           przewodem naszym?"~Posiała się w izbie cisza długa i uparta.
1173     3|               zstępujący potknął się tam w ciemnościach i stoczył o
1174     3|           płatnerza.~"Hop! - czknęło się w nim zuchowato, gdy całym
1175     3|                 drugą ścianę. - Jeśli ja w całości zniosę bebechy do
1176     3|                nie znajdziecie tu u nas, w grodzie. Najlepszy do rozruchu
1177     3|               który bardzo nie lubi ładu w mieście," "Piłeś?" - przerwie
1178     3|          narzędzia swej igry - i dalejże w nogi! Już ich wyprzedzają
1179     3|               ulicach... A za kimkolwiek w grodzie zbiry podszczują,
1180     3|              waszej obecności?... Wagant w grodzie, czym diabeł w klasztorze:
1181     3|            Wagant w grodzie, czym diabeł w klasztorze: wszystkiemu
1182     3|             zawsze winien. Na kimkolwiek w społeczności ludzkiej się
1183     3|                żelazem czerwonym... A że w dzień waszego pobytu to
1184     3|               benedyktynów?!" - wrzaśnie w tej chwili goliard jakby
1185     3|               pani na rynku zarobił, żak w kości wygrał - ale nie uwierzą
1186     3|               odrzuca to wszystko gdzieś w kąt, pod ławę. Jakoż opróżniają
1187     3|               ławę. Jakoż opróżniają się w ten sposób sakwy niejedne
1188     3|            niebezpiecznych - jak uważają w tej chwili waganty.~Baczy
1189     3|                te kowale! duchy rozruchu w każdym mieście najgorsze...
1190     3|          ciekawość ludzka."~"Stawasz się w końcu takim" - przytwierdził
1191     3|           powiodą. A mistrze to nie lada w zamącaniu rebelii: bo gdy
1192     3|             wszczyna."~Wejrzeniem dzików w ostępie wyzierają teraz
1193     3|                 A najbardziej niewczesne w życia każdej sprawie są,
1194     3|              lecz westchną.~A że mleczna w przyszłości baba dziewką
1195     3|                kuflami markotni bardzo - w tej trosce o się.~Tylko,
1196     3|             kuglców kaptur dzwonkowy, by w niego się przystroić.~"Miejcież,
1197     3|          podejmują go pod pachy, gęślarz w wesołkowej czapie spycha
1198     3|                panie, żelazo nakolennicy w ciało załamuje nad łydką.
1199     3|             Wtyka to wszystko gęślarzowi w ramiona, czyniąc go sobie
1200     3|                 twoja sztuka, kowalu! że w niecierpliwej gorącości,
1201     3|             dzieło swe zleci, gdy mu się w części jakowejś twardzi
1202     3|              ręką, nie dość prędko ugina w uformowanie kształtne...
1203     3|                 każda rzecz zdziałana ma w sobie tyle ducha i mocy,
1204     3|                   zaklną się chyba one i w tę zbroicę - zapału czarnoksięstwem!
1205     3|                Już, mistrzu, twa "dusza" w ogniu spłonęła cała."~"Dawaj!
1206     3|               Już!" - ni to z płomieniem w cęgach, ledwie brzęknąwszy
1207     3|             ledwie brzęknąwszy dzwonkami w poskoku, przypadł doń czeladnik
1208     3|               wzgardliwie odęta. Oni zaś w zatrudnieniu koło tej stopy
1209     3|               pancernej i srogiej goleni w żelezie, ledwie do nakolennicy
1210     3|                 po pas, i czeladnik jego w dzwonkowym kapturze wesołka.
1211     3|              panowie tacy, gdy wyruszają w światy."~"Wiem: awantiury."~"
1212     3|               człeczą. I na to wyruszają w światy rycerze błędni, aby
1213     3|                 to, o czym wieszczą Muzy w obiecankach ciągłych ~ aby
1214     3|         rozmachem ramienia i młota.~Lecz w tejże chwili pełzać musi
1215     3|                 gdyż nagle poruszyła się w zniecierpliwieniu ta noga
1216     3|              obiecanki płonę! Owóż rzecz w spiżu namacalnym jawnie
1217     3|              oczekiwałem, głupi, zachęty w rzemiośle moim, ich pochwały
1218     3|             targając brodę, podjąć znowu w pomrukach:~"A pożytek jaki?!
1219     3|           zawołanie mieszczan grodu mego w powszechnym zżydzeniu dusz."~
1220     3|                 wskazując na obu rycerzy w nyży okiennej, powiada dalej:~"
1221     3|                kościoły budować Poczęto, w onym grodzie pojawiali się
1222     3|              było, skoro tak liche wciąż w dążeniach swoich są dusze
1223     3|             rycerze błędni!... Miną gród w ciszy. I pozostawią po sobie
1224     3|                   wzwyż... Spójrz na tum w grodzie naszym: oneż to
1225     3|                się niżyła natura człecza w nikczemności celów powszednich!...""~
1226     3|                  celów powszednich!...""~W dłoniach obu ukryła się
1227     3|                   tam... mija niejednemu w goryczach wiosen szereg,
1228     3|                 goryczach wiosen szereg, w cierpkościach mija i młodości
1229     3|              rdza żelazo, by najkrzepsze w sobie... Które ocalić już
1230     3|               jedno tylko może: rzucenie w ogień!"~Tu zerwał się nagle
1231     3|                 nie chciał - przypomniał w niespodzianym zwrocie tę
1232     3|                   Może uprzytomnił sobie w tej chwili swe opuszczenie
1233     3|               tej chwili swe opuszczenie w tym mieście, gdzie - za
1234     3|             wielką, by zajrzeć całą gębą w dzban próżny na stole.~"
1235     3|                 zbierają już tylko urągi w wejrzeniach ciekawych. Pytać
1236     3|             każdej chwili gotowi dufność w klerku mniemaną - choćby
1237     3|             zatulał się był pod kapturem w samej Muzy ciszę i zadumy.
1238     3|                cierpieć muszą na sobie - w tym wystawaniu po przedsieniach
1239     3|                przedsieniach kościelnych w żebraków kompanii, po onych
1240     3|                 onych łaźniach, kędy ich w piątki jedynie z Żydami
1241     3|                  przypominają wreszcie - w kapelusz przystroić się
1242     3|               Dziewka tak się zasłuchała w te igrców żale i utyski,
1243     3|                 sięgają... Życie człecze w ogóle mało warte, zaś ich
1244     3|             Młodsze bo serca uporczywsze w wdzięczności, osobliwie
1245     3|                za trochę kobiecego serca w użaleniu się nad ich dolą.
1246     3|       zaświadczoną była, cmoknął dziewkę w łapę. Przerażona tym respektowaniem,
1247     3|         Wystarczyłoby żakowi poklepać ją w zamian gdzie niżej.) Lecz
1248     3|                 ramion splotem, pcha się w niego twarzą i piersią,
1249     3|           rzewnym, że ściszyło się nagle w izbie.~"Wszystko na was
1250     3|                  izbie.~"Wszystko na was w życiu nastaje!... Moje wy
1251     3|               chyba tkliwie uczyniło się w tej chwili, bo ten i owy
1252     3|                 Zda się mrze ją te szyby w ołowiu jak o świcie: zrazu
1253     3|                 na ulgę, że pożar to nie w gospodzie, a daleko na mieście.~
1254     3|         Rozchwiały się rybałty na ławach w poszeptach gwałtownych:
1255     3|                srogi bo ogień bucha tam, w grodzie, skoro aż tu, po
1256     3|          Niejeden z nich otrząsa się już w sobie lub biorąc głęboki
1257     3|                lub biorąc głęboki oddech w piersi, krzepi się nazbyt
1258     3|                tym gwałtowniej zaszlocha w stronę rycerzy:~"A wy, panowie,
1259     3|             przewodzą, tam decyzja długo w głowach się smaży. Ale potem
1260     3|               cała z miejsca za to rusza w pojętności gromady; musztry
1261     3|               tkliwość oddanego serca. A w tym łaskawym poczuciu większej
1262     3|              chmurniejszy z mich już kół w myślach chwytał i wbijał
1263     3|                chwytał i wbijał go jakby w brzuch jednemu bodaj tylko
1264     3|            bardziej że postaci obu panów w nyży okiennej ciemnieją
1265     3|                ciemnieją dziwnie groźnie w tej żarzy na szybach - aż
1266     3|                łuny za dwa posągi czarne w surowych obrysach swych
1267     3|                się, że on popłoch pożaru w mieście nadarza właśnie
1268     3|                 wsłuchiwałem się uważnie w sumienia wasze. Wiem teraz,
1269     3|                  cygaństwa może i wolne, w społeczności ludzkiej wy
1270     3|                  żelazo wy, wierę, które w ogień rzucone być chce ku
1271     3|                  być chce ku skrzepieniu w żywą stal. Ostawajcież tedy
1272     3|                  precz odchodzę - pewnie w zbirów łapy. Jeśli, za sztuki
1273     3|                sztuki samej pohańbieniem w tym grodzie, i rycerskiego
1274     3|              ręki użyczyć nie zdołacie - w niedołęstwie tych rączek
1275     3|             śliskich od samolubstwa!..." W tejże chwili zakotłował,
1276     3|                    uchwalają między sobą w tym krzyku opętanym. Za
1277     3|             pieca. I rycząc jak ten smok w jamie, wali wprost w to
1278     3|                smok w jamie, wali wprost w to kłębowisko ludzkie. Wlecze
1279     3|          wreszcie do rycerza, dłonią tak w wierzch jego pawęży uderzył,
1280     3|                 uderzył, że mu ją kantem w podłogę wbił i osadził.
1281     3|                 nie będę potrzebował ani w blach żelazny kowalowi zakuwać
1282     3|                 gotowość swą zgłaszając.~W ciszę komą, jaką to wystąpienie
1283     3|                   mężnie śmierć i diabła w sztuce swojej - i oto co
1284     3|              przepaścią nauczył go snadź w życiu tej woli. Widać to
1285     3|           ozdobie kościoła, zapatrzy się w te trzy dziwne postaci podświetlone
1286     3|             podświetlone łuną i zamruczy w brodę jeszcze dziwniej:~
1287     3|           Opowieścią żonglera z piekarni w sumieniach swych ruszeni,
1288     3|                  i trzymając go u piersi w dłoniach obu, pochyla kornie
1289     3|              kornie głowę.~Niczym wicher w łan kłośny, uderzy w głowy
1290     3|              wicher w łan kłośny, uderzy w głowy żaków to słowo, zawsze
1291     3|                oni czapy, rozchwieją się w naszeptaniu, pochylą łan
1292     3|           goliardowi: co on powie na to. W wiecowaniu udziały nie brał,
1293     3|                  acz nie do słów było mu w tej chwili: tak cały osępiał
1294     3|              wyrwano."~A żakom widzi się w tej chwili - tam, w nyży
1295     3|                  się w tej chwili - tam, w nyży okiennej - już tylko
1296     3|                 miecza olbrzymiego jelce w krzyż, a na nim cicho wsparte
1297     3|                przez życie. I przeklinał w duchu igrę wszelką. Bo każda,
1298     3|              takim łańcuchem zniewolenia w tej doli na opak: że nie
1299     3|               gospody znoszono tymczasem w zarojeniu mrowiskowym -
1300     3|            zasobnego domu.~Gęślarz tylko w swej oponce brunatnej i
1301     3|               murach, rogów ponure wycia w oddali i bębnów alarmy po
1302     3|                psy kuglców ponoszące się w tej chwili w zawrotnych
1303     3|               ponoszące się w tej chwili w zawrotnych poskokach i pląsach
1304     3|               zamienione jakby zaklęciem w gbury i zbóje, bliższe mu
1305     3|                 i zbóje, bliższe mu były w onym zamęcie tamte stworzenia -
1306     3|           chyżych i bez statku. Bo wręcz w ciało samo gędźca uderzała
1307     3|                  świat cały nowym tętnem w żyłach gra i tańczy - hej!
1308     3|                  nań nieomal.~A on jakby w skrusze nagłej dopada na
1309     3|           przytula się do tej jego łydki w kolczudze. I całuje w nakolennicy
1310     3|              łydki w kolczudze. I całuje w nakolennicy blach.~"Kocham
1311     3|             Jeszcze ci naprawdę co złego w tej chwili... A może i urzeka
1312     3|          Odpustową bo porą nagęściło się w mieście ludu co niemiara -
1313     3|                   dachów piachy i granie w ciemnościach zadrzemania;
1314     3|             niejednym łańcuchem. Rwą się w światy niestatki młode i
1315     3|                   byle na gościńce, byle w światy dalekie! Przez mury
1316     3|            żaczków grodzkich, gdy poczuł w sobie dar do igry jakiej
1317     3|                   A z nimi wolna droga - w światy dalekie, we wszystkich
1318     3|             jakby znaki zaklęcia kreśląc w powietrzu. Kto zaś gadkom
1319     3|               płaszczem gwiezdnej ciszy, w surowej pogrozie kościoła,
1320     3|               łożu każdy człek stateczny w trosce o dusze młode.~A
1321     3|               nad dachy i zakołowała się w rudych kłębach pożogi, gdy
1322     3|              rozruchem, który gotuje się w grodzie.~Zaś te ludzisk
1323     3|                 wynurzające się z mroków w mruganie czerwonego blasku -
1324     3|                nosem tropiącym i chwytał w nozdrza zalot diabła w grodzie,
1325     3|           chwytał w nozdrza zalot diabła w grodzie, gorsze jeszcze
1326     3|              wskazują groźnie na kościół w oddali.~I zaprawdę: podświetlone
1327     3|              cały wydaje się teraz ni to w górę zaklęty olbrzym, który
1328     3|              pada na kościoła szczyty. A w rozwidniony z nagła zacień
1329     3|                 jego - od łuny krwawym.~"W imię Ojca, Syna i Ducha!..."~
1330     3|               biały sznur franciszkanina w skurczu dłoni. Bokiem rzuciło
1331     3|                 rzuciło brata na schody, w tej rozpaczy może, iż za
1332     3|           obrazami mąci, jakie mu diabeł w uszy naszeptuje.~W ustach
1333     3|                diabeł w uszy naszeptuje.~W ustach biczownika bełkoce
1334     3|             rozświetla mu tej przepaści, w jaką strącony będzie, owca
1335     3|                 pani do siebie. A dusza, w przeczuciu zatracenia, wspominać
1336     3|        pocałunkiem ust swoich wzionął mu w piersi grzech swój - potężniejszy
1337     3|                  nagła jej łydka śmigła.~W wspomnieniu zaledwie ośmielał
1338     3|               kułaki mnicha na wszystkie w myślach kobiety:~"Bestiae
1339     3|                co śmignie sznur i uderzy w krwawą już na grzbiecie
1340     3|                  dosmagał, diabła samego w ciele dochłostał.~"Frate!..." -
1341     3|               duszo mizerna? Ty skaczesz w smołę ognistą sam, a głową
1342     3|               smołę ognistą sam, a głową w dół jak ta żaba w bagno.
1343     3|                  głową w dół jak ta żaba w bagno. A zmaganie się z
1344     3|                się z duszą, z rozdwojoną w człeku żądzą, jest naszej
1345     3|                   Bacz, jakoś to poniżył w sobie rycerski grzech pana
1346     3|                 rycerza - wziąłeś na się w pocałunku warg jego!...
1347     3|                za gdy księdze przeorowej w obrazki jasne twe są ubóstwa
1348     3|              Osłania mnich piersi rękoma w krzyż, mamrocze cicho wszystkie
1349     3|          zatłumił się nagle - jakby tam, w oddali, dach zapadł się
1350     3|               zerwanie się z grodu.~Tam, w oddali, dach przed chwilą
1351     3|              cielesny ogarnął, zapal się w nim cały: rozpłomień w sobie
1352     3|               się w nim cały: rozpłomień w sobie i ducha twego żądze! -
1353     3|         gwiazdami powołanie twoje! - weź w piersi tchnienie pychy! -
1354     3|          profundis...!"~I roztoczyły się w wachlarz skrzydła łuny na
1355     3|                  niemu z krzyżem różańca w kułaku.~"Apage! apage! apage!
1356     3|                    Jakoż zgasł: wsiąknął w nagłą ciemnię przedkościelnego
1357     3|              zamieć gwałtowna zerwał się w dali krzyk gromad całych.
1358     3|              całych. Wichrem poniosło to w ulice, rozwrzasło po zaułkach
1359     3|                   rozwrzasło po zaułkach w tumultów wiele: w jakoweś
1360     3|               zaułkach w tumultów wiele: w jakoweś ścierania się zgiełkliwe,
1361     3|                ścierania się zgiełkliwe, w broni wszelakiej poszczęki
1362     3|                  Boga - szepcze - co się w mieście dzieje?!"~"To samo,
1363     3|                 dzieje?!"~"To samo, co i w tobie, frate: walka dusz
1364     3|                  nie wiadomo dokąd; może w oprzytomnieniu onym, że
1365     3|                  kimś:~"Tego tu gęślarza w dzwonkowej czapie!... Tego
1366     3|                nie ustrzegła cię dziewka w alkierzu? Wyniosło cię na
1367     3|                 krzyk rozdzierający: już w niebo miłosierne, już o
1368     3|                 Wystawia mnich krucyfiks w obu dłoniach. Z pacierzem
1369     3|              pacierzem na ustach biegnie w tamtą stronę.~"Maszże ty
1370     3|            zaświatów, która i grodu mury w zamki-niewidy odmienia,
1371     3|              bledsze życiem od onych pań w kamieniu. Rozmroczyły się
1372     3|                 tknięte, grodu smutniki, w poodpustowej nocy śniły
1373     3|            czekanem, widłami lub kłonicą w kułaku. Niejeden ramię swe,
1374     3|                   Na placu aż zakrzepłym w srebrzystej oćmie, w mgławej
1375     3|          zakrzepłym w srebrzystej oćmie, w mgławej omartwicy zaświatów,
1376     3|                 panowie dosiedli konia - w zaświadczenie przyjaźni: -
1377     3|           szukania. Sztywno trzymają się w kulbakach, prężą nogi w
1378     3|                  w kulbakach, prężą nogi w strzemionach ku końskiej
1379     3|        strzemionach ku końskiej aż szyi, w górę wznoszą koncerze. I
1380     3|        naświetlonej wnęki kościoła, kędy w blasku miesięcznym uwysmuklają
1381     3|            zasłuchanie, zapatrzenie jest w tym smoczym kadłubie i dziobie
1382     3|                pozierać, jak oto ciągnie w światy wagantów plemię bękarcie
1383     3|               groza pęta mu nagle kroki.~W poprzek drogi leży wagant
1384     3|             młodego nurza się policzkiem w ohydnej biało-krwawej mazi
1385     3|                czołem czerwienią kaptura w dzwonkach; szeroko rozrzuciły
1386     3|                martwe, ściskając jeszcze w dłoniach smyczek i gęśle
1387     3|                się trupio spod oponki. A w oćmie księżycowego tumanu
1388     3|           chwilami niczym racie kosmate.~W poświacie srebrzystej, pod
1389     3|           zaświatów, która kształt każdy w niewidy odmienia zda się
1390     3|           smutkiem! Mnicha tymczasem już w dal odniosło za tamtymi,
1391     3|                 którzy wychodzą z grodu. W głębi ulicy - widzi - leży
1392     3|             straż pokonana. Niczym wyłom w murze stoi na ścieżaj po
1393     3|         wysztywnionymi i po skonie, leżą w kłębkach ciała żaków jakby
1394     3|             murem siłacz okrutnie gruby; w piersi jego, pod giezłem
1395     3|             dziryty i bełty, miotane jak w tarcz igrzyskową. pod nogi
1396     3|             linochód, zasiekany całkiem, w swej blaszkowej łusce rycerza
1397     3|                 jego popisów, strzaskana w drzazgi i wióry, ułomkiem
1398     3|                  ułomkiem drewna została w kułaku upartym.~Nad nimi
1399     3|              płatnerz z potężnym dyszlem w garściach; nim to pewnie
1400     3|             drogi się zamitrężył motając w chusty ranną głowę lub ramię,
1401     3|                tej nocy porwały się było w światy - vitam explorare!...
1402     3|            podążających za kluczem: tyle w tych postaciach było ciągu
1403     3|             wiodą go pod ramiona i wloką w miesięczne tonie, ni te
1404     3|        miesięczne tonie, ni te topielice w wodę, one dwie pogańskie
1405     3|               daleka i urywa na szczycie w łęku między borami. Zastawia
1406     3|               przełęczy - a sunie wprost w banię ognistą...~Tak wpada
1407     3|               banię ognistą...~Tak wpada w ogień, powiadają, ptak Feniks
1408     3|                   powiadają, ptak Feniks w polocie przeobrażeń.~Rychło
1409     4|                  całą. Na oklep jedzie - w popłochu chwili nie zdążył
1410     4|              duma tedy nad nimi, rozważa w sobie dziwne sprawy człecze;
1411     4|                na niebie, dopomniały się w duszach, o swoje horoskopy?...
1412     4|                  człeczych, nie wyżytych w murach - wloką siły młode
1413     4|                    Przechylała się głowa w kołpaku, gdy lekarz w tych
1414     4|              głowa w kołpaku, gdy lekarz w tych dumaniach zapatrzył
1415     4|              dumaniach zapatrzył się oto w przepaść gwiezdną nad sobą.
1416     4|              dróg rozstaja, nie wiedząc, w którą stronę skręcić mu
1417     4|                pierwszego rozdroża, stał w kamieniu od pradawna Dobry
1418     4|               koniu. Milszym nad kościół w grodzie był kacerzom ten
1419     4|                  jakoweś słowa, żłobione w głazie. Więc przechyla się
1420     4|            Ledwiem to nędzne życie swoje w tym gwałcie zratował i bramę
1421     4|                   Za rycerzami błędnymi, w wagantów kompanii wyruszyłem
1422     4|                   bo wonczas to właśnie: w chwili najwyższego tryumfu
1423     4|              wyruszał z rodzinnego grodu w Twoich światów tajemnice -
1424     4|                  Dokąd?..." - swarzy się w myślach kacerz i z najmilszym
1425     4|                  gościńcu wstęgą wił się w blasku księżyca pstry tabor
1426     4|                rozrechocą się raz po raz w pochodowy rozgwar gromady
1427     4|                tak zmilkną na czas jakiś w zadumie nad poległymi towarzyszami,
1428     4|         korowodem wyruszyły dziś waganty w światy.~We krwi spaliło
1429     4|                   A Bóg chyba tylko wie, w czym jest więcej prawdy.~
1430     4|                zwierza pozostawał zawsze w tyle, mitrężył dziś nazbyt
1431     4|              rozdyma chrapy - śle niuchy w gościńca mgliste po księżycu
1432     4|               wdzięczne nie opuściły jej w żałobie: oderwawszy siłą
1433     4|              wszyscy. Gdzie? po co? nikt w tej kompanii o to nie pytał.
1434     4|                   by się tak nie trzęsła w płaczu i godniej przedstawiała
1435     4|                  przedstawiała się oczom w swej żałobie. "Sądzono!" -
1436     4|             dziewczyna. I ciągnie z nimi w światy, prawie że nie wiedząc
1437     4|               całkiem okazale i dorodnie w płaszczu czarnym. Aż się
1438     4|                dopiero przyozdobi dumnie w stroje i futra, niech ubarwi
1439     4|             wargi, nozdrza i uszy, niech w chrapki weźmie to pomiatanie
1440     4|                kamraty dobre, jak kamień w wodę w niepamięć to rzucimy.''~
1441     4|                 dobre, jak kamień w wodę w niepamięć to rzucimy.''~
1442     4|              najsmaczniejsze. Za matkami w grodzie te pierwsze na szerokim
1443     4|                paniom nieszpetnym:~Długo w waganckiej kompanii nie
1444     4|             starczy aby dla nich miejsca w Paryżu.~"Starczy!" - pocieszają
1445     4|               uniwersytet się zowie. Zaś w tym to grodzie klerków,
1446     4|                  i klątwa. B j co mistrz w terminach uczenie wywiedzie
1447     4|               uczenie wywiedzie i łaciną w głowy włoży, to żak niejeden
1448     4|             wzgardliwie panowie - są tam w wielkiej estymie i osłonie.
1449     4|              przed rybałtkami. Młodzież, w życiu świeża, nie umie jeszcze
1450     4|                pychy klerków zatliła się w urazie żaczków. "Non des
1451     4|                  rodziny powraca. A choć w skrusze znów przez roczek
1452     4|                 przez roczek jaki fałdów w szkole przysiedzi, aliści
1453     4|                 Przy niej wykształci się w rzeczach, których z książek
1454     4|          junactwo stać ich był od siebie w marszu wagantów: owo na
1455     4|                drugie dziś rozczarowanie w afekcie - tym razem do goliarda.~"
1456     4|           niedoświadczeniem dumne), więc w pierwszej chwili nierad
1457     4|                 głaszczą go po rękawach, w ramię całują. Kotłuje się
1458     4|             młoda.~Więc, dla skrzepienia w młodzieży waganckiego ducha,
1459     4|                  quo ludunt venti.~Mądry w skałę wbija ~domu fundamenty, ~
1460     4|                    wagant, nurtem płynę ~w błędnej doli skręty.~Nie
1461     4|                strzymają klucze:~wolnych w świecie szukam, ~z luźnymi
1462     4|           luźnymi się włóczę.~Ni to ptak w podniebiu, ~za nieścigłym
1463     4|           chrześcijaninie, ~Pochwal Boga w Bożym Synie.~"Bądź pochwalony!" -
1464     4|           pacierze, a żegnać się gęsto i w piersi bić. Tak się namodlą
1465     4|             ponoć."~Zwisać mu jęła głowa w kapturze.~"Odrywasz nas,
1466     4|                  z drzewa zakorzeniałego w murach życia, aby się rozsiewały
1467     4|           kościoły od pieśni naszych, my w kuglców i wesołków kompanii
1468     4|               człowieczeństwa..."~Aż się w tym zadumaniu wmyślił po
1469     4|             zadumaniu wmyślił po niewoli w żarliwość zamodlenia. Kłoni
1470     4|                daj zatracać ziarna Twego w skorupie ciała mego! Nie
1471     4|                 razem: lęgną się, niczym w ciasnocie murów grodzkich,
1472     4|               ciasnocie murów grodzkich, w każdej cieśni dusznej...
1473     4|             wiatry żeniesz, nie daj brać w duszę murów zacieśnienia.
1474     4|               mundum!..."~Uderzyło czoło w kamień na rozdrożu.~Po drugiej
1475     4|                franciszkanin. Za siebie, w stronę klasztoru wciąż się
1476     4|                żegna raz po raz i zatula w habit.~Z miesięcznej mgławicy,
1477     4|                opylnej bieli wynurza się w pełne światło księżyca stwór
1478     4|                   chwieje oto skrzydłami w podrywach miękkich, ni to
1479     4|                  skrzydła to ponoć wieją w oddali, spostrzega wreszcie,
1480     4|                 łopocą, lecz jej ramiona w stroju czerwonym, pod rańtuszkiem
1481     4|               zwiewnym, ustrzępionym jak w pierze. Niesamowicie to
1482     4|                Jak żagiel powiała chusta w obłoku pierzastym.~"Bacche!!" -
1483     4|                  lecz na koźlich radach; w kudłach głowy wiją się rogi
1484     4|                to zło, które z rybałtami w gród naszło. On ci to w
1485     4|                  w gród naszło. On ci to w postaci własnej: Zły pasterz!
1486     4|               Zły pasterz! który wypędza w światy trzodę swoją. Ostatni
1487     4|              lekko na kopytkach, kołysze w chodzie zad tłusty. I dmie
1488     4|               chodzie zad tłusty. I dmie w dwoiste piszczałki swoje.
1489     4|                   który na nurcie skrętu w dwa zabełtania dwoistą nutą
1490     4|                zawiewem i morzem wielkim w przeczuciach swych szumi...
1491     4|        namiętności ziemskich.~Dmie Panek w dwoiste fletnie obie nuty
1492     4|             wiąże, wieczyście sprzeczne, w swoich uroków harmonie.~
1493     4|                mu z oddali Arcypoeta sam w żaków chórze:~Factus de
1494     4|                myśli przewodem. Wiodą go w światy, ni te topielice
1495     4|                  światy, ni te topielice w wody wielkie, one dwie:
1496     4|         opowiadaczka.~Gdy rybałtów tabor w mgławej poświacie dotarł
1497     4|                dotarł nad urwę gościńca, w łęku między borami i zakłębieniem
1498     4|                mnichowi) zaroił się tam, w górze - księżyc nie opierał
1499     4|             jaśniejszy barwą, płynął jak w chmurze w mglistej otoczy.~
1500     4|              barwą, płynął jak w chmurze w mglistej otoczy.~W czym