Part
1 1 | niezdolnymi do brania w niej udziału, przyswajamy sobie
2 1 | uchylamy się, zwracając się ku niej. Świat historyczny, w którym
3 1 | możności wyzwolenia się od niej, gdyż nie ma w nas włókna,
4 1 | nas włókna, które by do niej należało. Gdy więc łudzimy
5 1 | ponad nią, niezależnie od niej zrozumieć byt, wieczną tajemnicę
6 1 | tej historii, ich udział w niej. Stąd więc wtedy tylko swobodnymi
7 1 | gdy jej czyny wracają do niej, przełamawszy się w pryzmacie
8 1 | własność. W działaniu swoim na niej się opieramy, działanie
9 1 | bezpośrednio, zależnym jest od niej, od jej przypadkowych wymagań
10 1 | jest w proces niezawisły od niej i przekształcający ją -
11 1 | ekonomiczny, - niezbędne dla niej warunki biologiczne i psychiczne
12 2 | społeczeństwa, że daliby się z niej wprost wydedukować. Jest
13 2 | cudzej pracy, nie biorąc w niej udziału, pojmując życie
14 2 | zależna jest od warunków od niej niezależnych, od konieczności
15 2 | wewnętrzne psychiki stały się dla niej typem pracy, typem działalności,
16 2 | poprzez które dopływała do niej gorąca krew z zachodu, ale
17 3 | przez ludzi, nie mających o niej pojęcia, o literaturze przez
18 3 | i dzieł polskich dzięki niej wzrosła w trójnasób. I chociażby
19 3 | samej piersi narodu - z niej wszystko powstało; tu jest
20 3 | uczynić duszą kraju, na niej wesprzeć gmach kultury -
21 3 | nie czytać. Wolno wam o niej milczeć. Wolno wzgardzić.
22 3 | wytwórczości i zbudowanego na niej społeczeństwa, opanowanego
23 3 | szlachetności i nie uczynimy z niej swego posiadania, biorąc
24 3 | się w historii, tworzy w niej, kto umie uczynić z życia
25 3 | psychiczną; nie ma i nie może w niej być nic innego prócz tego,
26 3 | starej Europy: nie mógłby bez niej istnieć długo i sam jezuityzm, -
27 3 | i prawie wyrastającym z niej oparty człowiek - była akcja
28 3 | wielkim, niezrozumiałym dla niej dziele. Ale tego nie obejmował,
29 4 | powstawanie mitów, widzieć w niej jedyny lub najgłębszy czynnik
30 4 | której mówi Carlyle, że "w niej już nie będzie czynów".
31 4 | moment, w którym ginie w niej w ten sposób wszelka bytowa
32 4 | umysłowej Młodej Polski. Był w niej moment, kiedy własne życie
33 4 | świadomości, opierając się na niej, życie poza nami. Stąd wysnuwa
34 4 | wartościową; że chcemy, aby dla niej żyły nasze dzieci, jesteśmy
35 4 | nasza świadomość żyła w niej, jak w swojej przejrzystej,
36 4 | wytwórczość żłobi niezbędne dla niej biologiczne podłoże. Tylko
37 4 | procesy życiowe. Tkwią w niej zabytki dawno zamierzchłej
38 4 | pierwiastki należące do niej działają na siebie. Na czym
39 4 | człowieka stanowić może dla niej jedyną podstawę.~Dzisiaj
40 4 | nią, przystosowując się do niej, przeżywamy w istocie ten
41 5 | samowiedzy, nie miano dla niej zastosowania. Związek pomiędzy
42 5 | jakkolwiek-bądź, ale pomyślnie dla niej wszystkie zagadnienia zostały
43 5 | posiada tylko niewolę i z niej czerpie życie; każdy akt
44 5 | w swojej zaś przeciwko niej opozycji pójdą tylko do
45 5 | kłamstwa, nie potrzebowały od niej niczego żadne "prawdy".
46 5(*) | zagadnieniem politycznym, mogą dla niej istnieć tylko pierwiastki,
47 5(*) | tę samowiedzę tylko i dla niej nie znajdujemy żadnej innej
48 6 | jeżeli nie wyczerpał w niej Hegel życia myśli, jeżeli
49 6 | zostanie droga, zdoła po niej iść każdy, kto zechce. My
50 6 | rozumieniu prawdy, uczynieniu z niej jedynego prawa, jedynego
51 7 | Istota twórczości Norwida z niej przecież wypływa i jedynie
52 7 | w sztukę, ujmować się w niej, oddychać poprzez nią swobodą
53 7 | ludzkie: narody wyrastają z niej jak jej krzewy, jak kolonie
54 7 | konieczności: siła była w niej, a nie w nich; poza człowiekiem,
55 7 | Samowola utrzymuje się w niej i zwycięża. Dla Engelsa
56 7 | kształtuje ją, nie zaś wyrasta z niej**. Praca jest procesem urabiania
57 7 | grobie. Był on już więc dla niej niepotrzebny: istniała ona
58 7 | milcząca ostoja, - aby mógł na niej poeta oprzeć swoją wiarę.
59 7 | bezhistorycznym; uczestniczymy w niej, tworząc, zdobywając ją
60 7 | Norwida. Zatapiał się on w niej jak w swoim osobistym, tylko
61 7 | całość tragedii: żyje w niej, nie obejmuje jej w sobie.~
62 7 | osobistości, ma być dla niej przezroczystym. Chcąc więc
63 7 | losie twórcy, czynimy z niej godną naszego protagonisty
64 7 | poza logiką myśli: - dla niej było to wszystko dziełem
65 7 | głębokie znaczenie. Brak w niej szczerego, głębokiego poczucia
66 7 | Nie dojrzano tu jeszcze do niej. Swoboda to życie stwarzające
67 7 | o Europie tj. o naszym w niej życiu, o poziomie dzisiejszej
68 7 | jakiego domagały się od niej dzieje, było stworzenie
69 7 | fikcyjna dusza Europy: w niej chcieli ustalić Polskę.
70 7 | pozytywnego zwyciężania w niej. Co najwyżej jest świat
71 7 | samowoli i dźwignięcie z niej ku sobie świata. Ja logiczne
72 7 | Strzeżcie się widzieć w niej bóstwo, które za was pracy
73 7 | prawu, stanowi ona rdzeń, z niej rodzi się ono. Kto nie jest
74 8 | zmurszałość: zwolna nurtują w niej i zbierają się fermenty
75 8 | myśl polska, odnajdziemy w niej zawsze tajną łączność z
76 8 | rozczłonkowaniem żywiołu, który w niej tętni, zasila Ją swą krwią
77 8 | Zużywamy tradycję naszą, by z niej wysnuć otuchę dla samych
78 8 | własna historia są przeciw niej, że ma tylko siebie, że
79 8 | przypadkowych form, jakie w niej dana treść przybrała. Jako
80 8 | prawie niepodobna się w niej nie zaplątać. Z Zachodu
81 8 | rzeczywistości. Przestrzeń i świat w niej roztoczony jest zawsze widzeniem,
82 8 | wyrasta z przeszłości, że z niej powstaje ponad odmętem dzisiejszych
83 8 | jest o ile zdoła uczynić z niej siłę wychowawczą, wytwarzającą
84 8 | sprzeniewierza się tkwiącemu w niej posłannictwu i zadaniu.
85 8 | postulaty: życie musi być dla niej sprawą jasną, aby jego istota
86 8 | europejską, wytwarza sobie w niej pewien pozahistoryczny stan
87 8 | kulturalnej i unoszącymi się w niej w formie pozaczasowych tworów
88 8 | tego, czym jest ono dla niej - może mieć jakieś głębsze
89 8 | stwierdzić, że ta chwila jest dla niej istotnie wszystkim. Styl
90 8 | jedyne znaczenie jest w niej, że dochodzi się do niej,
91 8 | niej, że dochodzi się do niej, nie walcząc z życiem, lecz
92 8 | sześciu-siedmiu lat usiłowałem w niej wywalczyć, zrazu dla siebie,
93 9 | jej dziełem, nie jest od niej zależne. Życie nie jest
94 9 | jednostkę odrywa się od niej, pozostaje w tej ogólnej
95 9 | następstwami, jakie pociąga dla niej samej to życie i działanie.
96 9 | przyroda: chodzić mogło wobec niej tylko o poznanie i zastosowanie
97 9 | narzuconym jej, niezależnym od niej procesie; treść swą, wytwarzaną
98 9 | tylko zewnętrznie należąc do niej. Otacza je ona nie jako
99 9 | przez wolę, przychodzi on do niej jak sen, śni się jej istotnie.
100 9 | niż pobłażliwej miłości ku niej, i szyderstwo, które nie
101 9 | świadomości w niezależnym od niej procesie dziejowym za typ
102 10 | angielskiej. Biblia i głębsze od niej pokłady psychiczne religii
103 10 | które pomimo wszystko w niej i z niej śmiać się umie.
104 10 | pomimo wszystko w niej i z niej śmiać się umie. Śmieje się;
105 10 | sama twórczość i nic prócz niej samej. Humor jest postawą
106 10 | przemóc żywioł, jest w niej ruch skrzydeł, zmagających
107 10 | borykać z wichrem. Nie ma w niej berserkierskiego śmiechu,
108 10 | własnego narodu, gdyż zawsze z niej wyrasta; znaczenie jej jednak
109 10 | dziejowej woli, nie uczynimy z niej prawa, jeżeli samych siebie
110 10 | stosunek, kapituluje wobec niej, lub też przemyca pod jej
111 10 | Życie przedstawia się dla niej w dwóch zasadniczych grupach:
112 10 | świadomości stały się dla niej światem. Ten to proces przekształceń
113 10 | tym, co jest starsze od niej i co ją wyłoniło. Pracując
114 11 | zrozumieć ją w tym, co jest dla niej najistotniejsze. Z punktu
115 11 | sprawy, powracam tu jednak do niej, gdyż poezja Kasprowicza
116 11 | nasuwają mi się, gdy myślę o niej, wszystkie utajone prądy
117 11 | wewnętrznego odkupienia: w niej oddychają jego chwile dziecinnej
118 11 | ginąca dusza, więc wzbiera w niej żal nad jego straszną nędzą,
119 11 | strzała, wydziera się ku niej jak modlitwa. To dusza,
120 11 | buntując się nawet przeciwko niej: cała nasza, chociażby nawet
121 11 | duszy, wszystko, co jest w niej konkretne, co może być ujęte
122 11 | zostało przez zbiorowość, do niej się zwraca silą własnego
123 11 | nieuchronną - nie możemy się od niej uchylić. W niej jest nasze
124 11 | możemy się od niej uchylić. W niej jest nasze życie, nią jest
125 11 | ciekłego, gdy nie szumią już w niej żadne fale, może ona jeszcze
126 11 | wszystko nie istnieje dla niej, gdy jest ona sama z sobą.
127 11 | przyjęło ich śmierć i trwa z niej i nad nią. Nic tu nie ginie:
128 11 | rzeczywistości, stan od niej zależny: skrępowana i bezsilna,
129 11 | dziejowym. Gdy żyjące w niej j a uważa się za wystarczający
130 12 | danego momentu: nowy fakt dla niej to jakaś nowa forma funkcjonowania
131 12 | zwracają się przeciwko niej wszystkie nieobjęte przez
132 12 | interesującą dzięki istniejącemu w niej, choć coraz bardziej omdlewającemu
133 13 | powieści Żeromskiego, ujrzano w niej społeczną tragedię zarysowaną
134 13 | ostatecznie więc siły jej tkwią w niej samej. Gdy usiłuje ona zgłębić
135 13 | ojczyźnie. Nie zapomina on w niej o wszechświatowym tragizmie,
136 13 | unicestwiamy jej, lecz żyjemy w niej w sposób nie znoszący światła.
137 13 | umie już rozróżnić, co w niej jest ocaloną swobodą, a
138 13 | żywiołowości. Czyny powstają w niej i w nią wpadają; nie tworzą
139 13 | Duma o Hetmanie. Jest w niej dla mnie jedna tylko prawdziwie
140 13 | bezbronną w ręce losu: w niej zabitą zostaje właśnie ta
141 13 | inteligencji. Dochodzi w niej do głosu zasadniczy dogmat
142 13 | zamiarze: dusza ludzka jest w niej wobec samej siebie, jako
143 13 | przeświadczenie, iż opiewane w niej czyny powrócić mogą każdej
144 13 | ono w dokonaną pracę i w niej milczy. Ale polski sentymentalizm
145 14 | niezupełność pracy, luki w niej, niespójności - wszystko
146 14 | jest z życiem gromady, do niej należy. Ja samodzielne jest
147 14 | złudzie życiowej plącze i w niej ginie. Wszyscy ci ludzie
148 14 | jest moja dusza i płynie ku niej poprzez milczące morze łódź
149 14 | Wyspiańskiego, powracający w niej nieustannie, jak jakaś najgłębsza
150 14 | ucieczką przed nim, kto szuka w niej kraju, w którym bezczynna
151 14 | zestrajanie duszy, aby powstało z niej piękno - już nie samoistny
152 14 | jest moją sprawą; tworzę w niej pełną jasność.~By mógł się
153 14 | wchodzi w pierś ludzką, w niej szuka, grozi, rozpacza.
154 14 | ponad siebie, i umie z niej gromada brać moc potrzebną
155 14 | ponad gromadę, wyrywa je z niej, spala w abstrakcji. Teraz
156 14 | ale raczej istniejąca dla niej. Sztuka jest zawsze wobec
157 14 | Sztuka jest zawsze wobec niej wolna, zawisa nad nią: na
158 14 | I Wyspiański nie jest od niej wolny; wyzwolić się od niej
159 14 | niej wolny; wyzwolić się od niej nie może, sama walka o to
160 14(**) | Miłość tę czuję, mam w niej źródło siły: w najcięższych
161 14 | poza nią, że ginie wobec niej archaiczna samowola trzymających
162 14 | Przyjmujemy tę prawdę i chcemy w niej żyć: chcemy Polski energicznej
163 14 | próba grobu. Trzeba wbrew niej dochować męczeńskiej wierności.
164 14 | myśl nasza wrasta w nią i z niej wyrasta poprzez naród.~Gdziekolwiek
165 14 | wyższą ideę, znika wobec niej jako arogancka i krzykliwa
166 14 | gorączkowy plan. Pozostawiłem w niej ślady wewnętrznego stawania
167 14 | stan rzeczy; nie ma go w niej, a raczej rodzi się on w
168 14 | a raczej rodzi się on w niej dopiero; byłoby łatwą rzeczą
169 14 | uczymy się rozumieć, żyjąc na niej, w ciągu wieków. Nie darmo
170 14 | pod historią głębszą od niej, choć tylko przez nią przemawiającą
171 14 | pokoleń; to pewne, że droga do niej prowadzi dla nas przez potęgowanie
172 14(*****)| dotychczasową pracę; były w niej straszne błędy. Gdyby nie
|