1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3383
Part
1501 8 | gęstych, że prawie niepodobna się w niej nie zaplątać. Z Zachodu
1502 8 | przede wszystkim, co wydaje się nam argumentem na korzyść
1503 8 | niedołężny dokonywające się w nas procesy psychologiczne.
1504 8 | politycznego programu. Zdaje mi się, że spostrzeżenie to prowadzi
1505 8 | Na pierwszy plan wysuwa się sam stosunek tego nieokreślonego
1506 8 | jednostek. Stosunek ten wyraża się w ten sposób, iż każde świadome
1507 8 | albo na sprzeniewierzenia się sobie. Dramaty Ibsena są
1508 8 | naukę, która z niego zdaje się wypływać. "Masz tak żyć,
1509 8 | Pozór to tylko. Weininger się myli. Ibsen jest bliższy
1510 8 | gdy Peer Gynt rozprasza się w wielobarwnym. Sprawdzianem
1511 8 | przez to wyczerpane, że się wytwarza z danej kulturalnej
1512 8 | wspólnictwu w dokonywającym się poza nami i w nas procesie
1513 8 | jeszcze kompromisem. Czuł się nieszczerym wobec naiwnych
1514 8 | narzędzie. Gdy opieramy się na nim, przyjmujemy jako
1515 8 | ja psychicznym, zrzekamy się już rzeczywistego życia,
1516 8 | rzeczywistego życia, zrzekamy się życia swobodnego, przeżytego
1517 8 | Stąd jego głębokie: "gdy się zbudzimy pośród umarłych".
1518 8 | indywidualistycznego spirytualizmu wydaje się jakąś obłudą, kłamstwem
1519 8 | Romantyk sprzeniewierza się organizmowi w sobie, tej
1520 8 | prawdzie moralnej, która kryje się poza faktem naszego ciała.
1521 8 | immoralną formą, w której wyraża się protest prawdy życia przeciw
1522 8 | poczucie niewoli, odzwyczajenia się od samej myśli, że wartość
1523 8 | świata, jest tym, czemeśmy się wobec świata, jako siła
1524 8 | frazesowiczów, pedantów, pojawił się ktoś, co nagle ukazywał
1525 8 | godność i piękno. O tym się wspomina ex re Grecyi -
1526 8 | re Grecyi - ale nie myśli się nigdy. Nie myśli się, że
1527 8 | myśli się nigdy. Nie myśli się, że miarą kultury jest forma
1528 8 | życia, które ukazywałyby się danemu społeczeństwu jako
1529 8 | erotycznych (treść ukrywająca się poza pojęciem "wolnej miłości"),
1530 8 | walkach płci" i t. p. ukrywa się wciąż ta sama zasadnicza
1531 8 | jakiejś kulturze szczepi się lekceważenie miłości, to
1532 8 | naszych oczach od przejęcia się naszą istotą. Śmiesznym
1533 8 | istotą. Śmiesznym wydaje się nam, aby nasze j a, abyśmy
1534 8 | jakimi jesteśmy, mogli stać się ideałem życiowym, przedmiotem
1535 8 | In abstracto już czujemy się poniżej życia, jego gatunkowej
1536 8 | podłoże, z którego wydobywa się jak obłok odurzający nasze
1537 8 | Indywidualizm Ibsenowski stał się szkołą historycznego rozbicia:
1538 8 | wierną sobie i nie dała się zreabsorbować mniejsza o
1539 8 | tchórzostwo, ukrywające się poza pozorami zuchwalstwa.
1540 8 | definitywne wypowiedzenie się w danej sprawie, nasi indywidualiści
1541 8 | niejednokrotnie. Samotna, unosząca się ponad życiem psychika jest
1542 8 | istnieje moje ja, w nim mam się zamknąć. Świat zewnętrzny
1543 8 | przetworzeń, - to właściwie kryje się pod tymi teoriami. Naszej
1544 8 | którego powstała, odrywa się od niego, odcina. To, co
1545 8 | odcina. To, co ukazuje się jako indywidualność, jest
1546 8 | duszy narodowej ukazywać się zaczynają samym sobie jako
1547 8 | wytworzyło, l nietrudno się o tym przekonać. W momentach,
1548 8 | gnuśnie bezczynnego przedziera się po przez purpurę tragizmu,
1549 8 | priori, z którym przystępuje się do pisania tych rzeczy i
1550 8 | granica w samem przejęciu się niemi. Czytelnik i pisarz
1551 8 | życie codzienne, rządzące się inną logiką, niż ta, jaka
1552 8 | ale o gest. Przyjrzyjmy się temu słówku. Wytrwało się
1553 8 | się temu słówku. Wytrwało się ono, jakby mimowolne wyznanie,
1554 8 | życia, znaczy to, wyzwolenie się od surowych wymagań życia,
1555 8 | imponuje świadomości, która się przezeń wyraża. Czy jednak
1556 8 | samej sobie? Na czym trzyma się ona? Gdy zajrzymy głębiej
1557 8 | treść sprawy - przekonamy się, że idzie tu o współzawodnictwo
1558 8 | określona sfera, którą oznacza się szumnie mianem "wieczności", "
1559 8 | poza jej granicami. I czuje się bezwiednie, że praktyce
1560 8 | ze strony tego, co dzieje się w tej zaczarowanej sferze.
1561 8 | odwagę myśli. Ta rozpoczyna się tam, gdzie rozpoczyna się
1562 8 | się tam, gdzie rozpoczyna się rzeczywista, odpowiedzialna,
1563 8 | niezrozumiałą i zbyteczną stała się ta moja książka. Tymczasem
1564 8 | rupieciarstwem tchnie każde odezwanie się tych rzekomo wolnych duchów,
1565 8 | inny sposób wypowiedzieć się wobec życia. Podstawą polskich
1566 8 | zobojętnienie przesłaniają się same przed sobą bezwzględnym
1567 8 | pogardliwej negacji. Zaprzecza się istnienia zagadnień, o których
1568 8 | istnienia zagadnień, o których się nie wie. Lekceważąco strąca
1569 8 | wie. Lekceważąco strąca się w nicość naukę, instytucje
1570 8 | pleśni na rozkładającej się spuściźnie dziejowej. Czy
1571 8 | aby można było obawiać się podobnego zaniku tradycji
1572 8 | nowoczesnej Europy daje się scharakteryzować w ten sposób.
1573 8 | związku z żywą, rozwijającą się po przez wieki całością.
1574 8 | karykatura marksizmu kojarzy się doskonale z charakteryzowaną
1575 8 | bardzo ogólnych rysach da się sformułować to, co jest
1576 8 | w samoistny, utrzymujący się o własnych siłach w nowoczesnym
1577 8 | terenem, na którym odbywa się walka o naszą samoistność.
1578 8 | jego twórczość. Spuszczać się na automatyczny bieg rzeczy,
1579 8 | nieustannie rozrastającym się, potężnym świecie.~Nieboska
1580 8 | chociaż wasze istnienie zdaje się temu przeczyć. Trudno tylko
1581 8 | takeście ją schowali". Ma się nieraz ochotę wobec całego
1582 8 | psychicznego, jaki czuje się poza tym wszystkim, krzyknąć:
1583 8 | Przekleństwem czasu naszego wydaje się to właśnie, że podczas gdy
1584 8 | coraz wyłącznie] staje się wynikiem krzyżujących się,
1585 8 | się wynikiem krzyżujących się, komplikujących się wzajemnie
1586 8 | krzyżujących się, komplikujących się wzajemnie wytężeń ludzkiej
1587 8 | ludzkiej działalności. Zmienia się ono nieustannie, z dnia
1588 8 | warczą transmisje, obraca się potworna maszyna i im potężniejszym
1589 8 | woli, tym niklejszą staje się ona sama wobec własnego
1590 8 | swego dzieła; i wydawać się zaczyna cała nasza zachodnia
1591 8 | przemożna, że nie można już się jej oprzeć: trzeba lecieć,
1592 8 | pędzić wraz z nią. Zwęża się zakres wyboru, ginie poczucie
1593 8 | żelaznego aparatu woli ukazuje się nowoczesny Europejczyk -
1594 8 | usiłująca woli własnej wyprzeć się, uciec przed nią, pragnąca
1595 8 | rzeczy. W miarę, jak potęguje się wprawiany przez samego człowieka
1596 8 | woli. Wiemy, iż przełamuje się ona w jakimś nieskończenie
1597 8 | bardziej położenie nasze daje się zdefiniować w ten sposób:
1598 8 | chociaż sami go tworzymy. Gdy się przygląda z tego punktu
1599 8 | demonicznego charakteru. Wydaje się, że o to właśnie idzie,
1600 8 | dojrzanym nie zostało; wydaje się, iż nieświadomość, bezwiedność
1601 8 | nieświadomość, bezwiedność staje się coraz szczelniejszą, systematyczniejszą,
1602 8 | coraz mniej zdolną zdobyć się na jakąkolwiek bądź wolę.
1603 8 | potworów, które niweczą się wzajemnie, w dziwny, bajeczny
1604 8 | bajeczny sposób zrastają się z sobą i zdaje się, że cały
1605 8 | zrastają się z sobą i zdaje się, że cały nasz glob stanie
1606 8 | że cały nasz glob stanie się tylko polem walki~ścierających
1607 8 | polem walki~ścierających się z sobą demonów. Przedpotopowe
1608 8 | Przedpotopowe potwory stały się żelazem i stalą, uderzają
1609 8 | skrzydeł, pod gradem sypiących się z nich ruin coraz bardziej
1610 8 | do maszyny podobnym stać się ma sam sprawca tego pandemonium,
1611 8 | Gdy zamiast zastanawiać się nad tą sprawą z tej strony,
1612 8 | strony świadomości, - dzieje się rzecz nie mniej dziwna:
1613 8 | nie jest maszyną tu, staje się upiorem. Dusza usiłuje wymknąć
1614 8 | upiorem. Dusza usiłuje wymknąć się własnemu swemu dziełu -
1615 8 | mechanizmowi, stwarzanemu przez się i nieustannie komplikowanemu,
1616 8 | ostatecznościami ginie, znika, wymyka się nam dziejowa wola. Pozostaje
1617 8 | myślenia i czucia izolują się wzajemnie, usiłują o sobie
1618 8 | cielskiem cywilizacji ukazuje się nieraz jako jej władca leniwy
1619 8 | leniwy żak, usiłujący uwolnić się od kary przez zniszczenie
1620 8 | dzisiaj wszyscy" - pytał się Dostojewski. Bywają chwile,
1621 8 | Bywają chwile, gdy zdaje się, że jedynym cementem, spajającym
1622 8 | Ciężar życia, które Staje się coraz uciążliwsze, gdyż
1623 8 | bardziej natężone - staje się jakąś winą, którą zwalają
1624 8 | ma dźwignąć wola, ukazuje się wszystkim bez wyjątku niemal
1625 8 | działalności umysłowej staje się to wyszukiwanie winowajcy,
1626 8 | rosnącego ciężaru. Wydaje się, że nikt nie ma odwagi wziąć
1627 8 | biernego używania zarysowuje się niewyraźnie na dnie dusz
1628 8 | i mozolny żywot, pytają się one, kto sprawił to piekło,
1629 8 | umysłowe gatunku wydaje się jakąś potworną grą w chowanego
1630 8 | często, że swobodnym stanie się, może się stać tylko taki
1631 8 | swobodnym stanie się, może się stać tylko taki typ człowieka,
1632 8 | atmosferze kulturalnej rodzenie się tego typu przesłania mgła,
1633 8 | brzmią hasła. Życie odczuwa się dziś głównie w formie, że
1634 8 | sparaliżować. Nienawidzące się wzajemnie atomy woli, lekceważące
1635 8 | atomy woli, lekceważące się wzajemnie myśli, przemycane
1636 8 | stany dusz - oto rzucające się w oczy rzeczywistości psychologiczne
1637 8 | psychologiczne chwili. Gdy się szuka szerokiego planu działania,
1638 8 | zdolnej władać wiary wydaje się samo usiłowanie paradoksalnym.
1639 8 | paradoksalnym. Wiara wydaje się dziś tylko środkiem, który
1640 8 | jego ciężar. Wiarą nazywa się dziś pewien indywidualny
1641 8 | rozbicia. Gdziekolwiek rozlega się dziś głębszy głos - nawoływać
1642 8 | głębszy głos - nawoływać zdaje się zawsze do jakiegoś odstępstwa
1643 8 | bezwiednej, - inaczej nie utrzyma się na jej poziomie. Na tym
1644 8 | Na tym właśnie zasadza się straszliwy i upajający -
1645 8 | odpowiedzialność, uczuć się jego świadomym ja i sprawcą,
1646 8 | robotniczej, sprzeniewierza się tkwiącemu w niej posłannictwu
1647 8 | znaczenie, niż to, jakie mu się nadaje zazwyczaj. Jest to
1648 8 | zazwyczaj. Jest to tworzenie się nowej arystokracji, powstawanie
1649 8 | świadomy ster dziejów. Różni się on głęboko od demokratycznych
1650 8 | action directe", że strzegą się nawet bezpośredniej, własnej
1651 8 | wyjałowioną, musi bowiem przelewać się, nie napotykając przeszkód,
1652 8 | aby każdy wyborca czuł się do niego powołanym. I ta
1653 8 | z metody badania, stał się tylko pewnym rodzajem socjalistycznego
1654 8 | innych metod.~Nie zajmujemy się tu specjalnie materializmem
1655 8 | stanowisko to nie wypowiada się wyraźnie, istnieje ono raczej
1656 8 | sformułować, że usiłujemy uwolnić się w ten sposób od postulatów
1657 8 | wymagania, z jakimi zwraca się dzisiejsze europejskie środowisko
1658 8 | przeciwnie, powinniśmy zastanowić się nad zagadnieniem, które
1659 8 | życia. Przyzwyczailiśmy się rozważać nowoczesną kulturę
1660 8 | zjawisk. Nie możemy wżyć się w głęboki' tragizm tej prawdy,
1661 8 | udziału, że nie uda nam się nigdy ani powstrzymać nieustannego
1662 8 | narastania i potęgowania się europejskiego środowiska,
1663 8 | gdy psychika nasza zmienia się pod czysto mechanicznym
1664 8 | sami przed sobą okłamujemy się, że zachowujemy wobec Europy
1665 8 | Polska emigracyjna stają się coraz bardziej obcymi sobie,
1666 8 | sobie, nie rozumiejącymi się typami dziejowymi. Są to
1667 8 | widzenia, co właściwie dzieje się z nami. Istnieją u nas,
1668 8 | I rzecz dziwna: ustala się pewien bierny kompromis
1669 8 | status quo. Polska staje się psychicznym zaciszem, w
1670 8 | zaciszem, w którym wypoczywa się po trudach europejskiej
1671 8 | swojskie zacofanie, mamy się bowiem gdzie przed nim schronić
1672 8 | ucieczkę. Tak zwolna staje się dla nas ojczyzna schronieniem
1673 8 | europejskiego życia Polacy spotykają się i rozumieją. l nie widzi
1674 8 | i rozumieją. l nie widzi się, że w ten sposób coraz bardziej
1675 8 | sposób coraz bardziej staje się prawdą, iż nie my posiadamy
1676 8 | rozdwojenia duszy kryje się jakaś głęboka tajemnica
1677 8 | rozkładu. Życie dokonywające się w społeczeństwie, nieustanne
1678 8 | własne dziejowe życie odbywa się poza nami. My odczuwamy
1679 8 | pewna, że każda sytuacja da się odczuć. Podczas gdy coś
1680 8 | gdy coś nieustannie dzieje się z nami, coś nas przeistacza,
1681 8 | odczuwaniu. Wśród łamiących się i odbijających wzajemnie
1682 8 | tragizm dziejowy. Myśl staje się jakby tylko pewnym rodzajem
1683 8 | nas porywa i niesie, tego się nie sprawdza, nad tym się
1684 8 | się nie sprawdza, nad tym się nie zastanawia nikt. Jedni
1685 8 | warunki, w jakich nasze życie się rozwija. Zbiorowy historyczny,
1686 8 | niepowstrzymanie rozwija się ogólne środowisko dziejowe,
1687 8 | że nieustannie komplikują się te wymagania, którym musi
1688 8 | jednostce jest to, co zrosło się z jej bezwiednym, emocjonalnym,
1689 8 | warunki, do których naród musi się przystosowywać. Naród, który
1690 8 | danym poziomie, uwstecznia się w swym rozwoju. Przoduje
1691 8 | zdoła żyć na nim, zrośnie się z niższymi formami życia,
1692 8 | niższymi formami życia, stanie się dziejowym materiałem, nie
1693 8 | wyrastaniu i rozwijaniu się tych cech psychicznych i
1694 8 | Wszystkie społeczeństwa łamią się z tym zagadnieniem: wszystkie
1695 8 | Na powierzchni ich unoszą się stany dusz, opierających
1696 8 | stany dusz, opierających się nadmiernie ciężkim zadaniom.
1697 8 | buntu i protestu. Nie dajmy się zwieść temu: pod tą powierzchnią
1698 8 | pod tą powierzchnią kryje się głębokie życie, pod powłoką
1699 8 | pod powłoką wypowiadającej się narodowej świadomości, świadomości "
1700 8 | rozczłonkowanej", jak wyrażał się Carlyle, trwa i wzrasta
1701 8 | życie narodowe skojarzać się będzie z uwstecznionymi
1702 8 | słabą i tchórzliwą wydaje się z tego punktu widzenia nasza "
1703 8 | zadaniach literatury ukrywa się tchórzliwe hołdowanie umysłowym
1704 8 | jasnego, męskiego wypowiadania się wobec historycznych zagadnień.
1705 8 | organizm przekształcającej się Europy, żyje w epoce. która
1706 8 | epoce. która wprost gnie się i łamie pod ciężarem coraz
1707 8 | bezwzględnie zorientować się chociażby tylko w tym potwornym
1708 8 | chaosie. Coś jest i coś się zmienia, to coś dostarcza
1709 8 | niezrozumiale coś, rozpościerające się naokoło samotnych dusz;
1710 8 | samotnych dusz; dzisiaj dochodzi się do tego wyniku bez doświadczeń.
1711 8 | bez doświadczeń. Zajmuje się od razu, a priori wobec
1712 8 | indywidualiści. Tu czuje się już brak powietrza, graniczący
1713 8 | graniczący z uduszeniem, czuje się poprosili, że ci "poza dobrem
1714 8 | katastrofy dziejowe" odbywają się z taką konsekwencją, że
1715 8 | taką konsekwencją, że stają się niedostrzegalnymi, niweczą
1716 8 | dziesięciolecia zapoznaliśmy się z całym szeregiem wybitnych
1717 8 | pozahistoryczna znalazła się wobec skarbca europejskiej
1718 8 | wyczuwała, tam rozpoczynał się absolut. Gdzie budziła się
1719 8 | się absolut. Gdzie budziła się niemiła reminiscencja, gdzie
1720 8 | jak i inni twórcy, stali się czynnikami i ośrodkami dziejowego
1721 8 | która następnie unicestwiała się w jego pozbawionym historycznego
1722 8 | ewentualnego ośmieszenia się quaerens, quem devoret.
1723 8 | Najczęściej więc uciekała się Młoda Polska do takich postaci
1724 8 | szczególniej dobitnie. Stąd nasuwa się dla nas konieczność rozpatrzenia
1725 8 | rozpatrzenia form, w jakich ukazuje się zagadnienie stosunku życia
1726 8 | którym rozpatrzymy tworzenie się pojęć literackich w nowoczesnej
1727 8 | literackimi, które rozwijały się we Francji za czasów drugiego
1728 8 | ważniejszą rzeczą staje się wykrycie, jakiego rodzaju
1729 8 | przeżycia dziejowe ukrywają się poza rozpowszechnionymi
1730 8 | kulturalnej i unoszącymi się w niej w formie pozaczasowych
1731 8 | przerwanego na chwilę watka. Zdaje się zresztą, że zagadnienie
1732 8 | odczuwamy artystycznie, zdają się mieć wyłącznie subiektywne
1733 8 | dusz zaś, w których wyraża się nasza łączność z dziejami,
1734 8 | łączność z dziejami, zdają się posiadać w sobie coś wybitnie
1735 8 | antyartystycznego. Roztwiera się tu próżnia między niezdrowym
1736 8 | wyrasta ono z krzyżujących się i plączących oddziaływań
1737 8 | abstrakcyjnych poglądów; gdy oddajemy się konkretnej swobodzie wewnętrznej -
1738 8 | tylko biernym poddaniem się przepływającemu przez nas
1739 8 | naszą duszę prądowi. Wyraża się w tym ciągle ten sam stan
1740 8 | Osobiście, świadomie nie czujemy się ich twórcami. Możemy tylko
1741 8 | psychologii itp. Wypowiada się w nim scharakteryzowana
1742 8 | po prostu są. Wytworzył się pewien odrębny styl artystyczny,
1743 8 | dziejowo-kulturalna. Musimy przyjrzeć się temu zagadnieniu. Wiąże
1744 8 | temu zagadnieniu. Wiąże się ono dość ściśle z odrębnym
1745 8 | owi, Tołstojowi; wmyślcie się następnie w czar poezji
1746 8 | poezja, że każda chwila staje się dla niego pewnym rodzajem
1747 8 | moralną sprzeniewierzenia się swym nieuchwytnym, jedynym
1748 8 | To samo dążenie wypowiada się w polityczno-społecznych
1749 8 | Lyngego. Hamsun przeciwstawia się ostro każdemu usiłowaniu
1750 8 | zaważenia nie tym, czym się jest,w sobie, ale tym znaczeniem,
1751 8 | ale tym znaczeniem, jakie się zyskuje przez powiązanie
1752 8 | życia, z pod którego nikt się wyłamać nie zechce. Chcemy
1753 8 | nie zechce. Chcemy opierać się na tym, że na tych punktach
1754 8 | przez żywych ludzi, co rodzi się z ich samorodnej, nieprzymuszonej
1755 8 | straszaka, nakazu, gdyż rodzi się ona u niego nie jako abstrakcyjne
1756 8 | irracjonalności. Nie dlatego żyje się i ginie dla czegoś, że jest
1757 8 | przemijających światach chwil - czuje się tę tragiczną, sprężystą,
1758 8 | wartość i poza poddaniem się urokowi chwil odnajdujemy
1759 8 | czynienia zawsze z rozkładającą się psychologią idealisty starego
1760 8 | Coś całkiem innego krzewi się dzisiaj w Polsce pod mianem
1761 8 | irracjonalne ja, tak jak się umiera w melodramatach za
1762 8 | istnienia. U nas inaczej się mają rzeczy. Przeżycia Hamsunowskie
1763 8 | poszukiwanie bez-ładności stało się planem. Każda rzecz przeżyta
1764 8 | przy każdym więc zetknięciu się z losem, ja nasze cofa się,
1765 8 | się z losem, ja nasze cofa się, skręca. Przeżycia nasze
1766 8 | Przeżycia nasze osiąga się za cenę nieustannego sprzeniewierzenia
1767 8 | nieustannego sprzeniewierzenia się tragizmowi. Zawsze można
1768 8 | przeżycia jest nasze załamanie się, apelujemy do bezplanowości
1769 8 | tworzenia, u nas rozszerza się na własne wnętrze nawet
1770 8 | nieodpowiedzialność materialnego stawania się. Coś się zawsze przeżywa,
1771 8 | materialnego stawania się. Coś się zawsze przeżywa, tak formułuje
1772 8 | przeżywa, tak formułuje się nasze stanowisko, l tu występuje
1773 8 | to irracjonalne stawanie się moich przywiązań, marzeń,
1774 8 | dziedzinę, w której wydobywa się psychika z samego procesu
1775 8 | tysiącznych strumieni i rozlewa się naokoło nas tworząc świat,
1776 8 | właśnie w tym jej rodzeniu się zetknięcia i działania na
1777 8 | które z takim przejęciem się wygłasza Nietzsche, - tu
1778 8 | Tak pojęte życie staje się mocno umiejscowione, nabiera
1779 8 | Bergsona, to nie dająca się zastąpić przeszłość nasza:
1780 8 | przeszłość nasza: zanurzając się w samą organiczną głębię
1781 8 | organiczną głębię rodzącej się świadomości, przeżycie nasze
1782 8 | przeżycie nasze umiejscawia się właściwie w pewnej przeszłości
1783 8 | przeszłości indywidualnej, staje się istotnie naszym przeżyciem.
1784 8 | przeżycie na tym właśnie się zasadza, - że nigdy z niego
1785 8 | nigdy z niego nie zrodzi się wola. Psychika, wyjałowiona
1786 8 | ku czynowi, - rozsypuje się na mozaikę przeżyć. Wszystko
1787 8 | Wszystko tu musi skończyć się na liryzmie: wola zanika
1788 8 | postaciach, nic nigdy nie staje się tragizmem choćby w znaczeniu
1789 8 | zmodernizowania psychologii hoduje się niemoc woli i obłudę myśli.
1790 8 | nie wiemy, czy nie okaże się jakieś nieznane nam znaczenie
1791 8 | Dawać same przeżycia stało się u nas postulatem bezgranicznej
1792 8 | zasadą, w myśl której piszą się utwory, w których coś z
1793 8 | utwory, w których coś z kimś się dzieje i niewiadome, co
1794 8 | a nawet i samo coś staje się wątpliwe - a pozostaje szereg
1795 8 | każdym już razie apelować da się do tytułu przeżyć*. Przeżyci
1796 8 | stanu rzeczy.~Znajdujemy się w samym punkcie przecięcia
1797 8 | przecięcia krzyżujących się kierunków i zagadnień. Wybrałem
1798 8 | punktów duszy, gdzie zdaje się ona chybotać nad absurdem
1799 8 | w tym dumnym wzniesieniu się w sferę tworzenia, a więc
1800 8 | nieprzewidzianości, zawiera się słaby punkt Młodej Polski.
1801 8 | Problem piękna ukazuje się dzisiaj z punktu widzenia
1802 8 | nowym znaczeniu. Ukazuje się on jako dziedzina, w której
1803 8 | tworzy siebie, opierając się na tej tylko zasadzie, iż
1804 8 | Czyni im zadość jednak, gnąc się i wynaturzając pod ich ciężarem.
1805 8 | swobodne choć twarde zmaganie się. Ocalają oni swą tożsamość
1806 8 | Znaczenie twórczości tej mierzy się zakresem przezwyciężonej
1807 8 | atmosferę samo-wychowującej się swobody. W tym stopniu bowiem,
1808 8 | tym stopniu bowiem, uczymy się swe życie kochać, uczymy
1809 8 | swe życie kochać, uczymy się przyjmować jako naszą wolę -
1810 8 | rację bytu - zwolna tworzą się elementy, z których krytyk,
1811 8 | twórczości, aż złączą mu się one i zleją w niebywałe
1812 8 | punkt, w którym realizują się najdumniejsze określenia
1813 8 | niebezpieczeństwo. Piękno może stać się nie żywiołem panującej nad
1814 8 | piękno, które może ukazywać się twórcy jako cząstka życia
1815 8 | przybrać charakter nie rodzącej się woli potwierdzenia życia,
1816 8 | kontemplacji: treść ta odrywa się od życia, zamyka w sobie
1817 8 | w słońcu trwania wyrzeka się życia, nie wiedząc, że natężenie
1818 8 | apologetyki. Stąd narzucają się pewne wnioski. Znaczenie
1819 8 | niewątpliwie w Anglii. Inaczej się mają sprawy, gdy sama twórczość
1820 8 | którym mówiliśmy, - staje się zagadnieniem pierwszorzędnej
1821 8 | jest w niej, że dochodzi się do niej, nie walcząc z życiem,
1822 8 | życiem, lecz odwracając się od niego i ignorując je.
1823 8 | Widzieliśmy, na czym zasadza się tragedia naszego położenia.
1824 8 | nieustannym komplikowaniem się środowiska, w którym narody
1825 8 | musi sam z siebie wydobyć się umysłową, abstrakcyjną,
1826 8 | działającą na nie, rozlewającą się w nim jak krew, odpowiedź,
1827 8 | zrozumiałego samo przez się na każdą jednostkę. Należy
1828 8 | które powstały stąd, że się rozważało zawsze działalność
1829 8 | też tylko ludzie zajmujący się "nauką" w wulgaryzowanej
1830 8 | Jeszcze bardziej stosuje się to do literatury i sztuki.
1831 8 | danego narodu, gdy staną się integralną cząstką jego
1832 8 | tego rodzaju, że staramy się czynić zadość wymaganiom
1833 8 | obcych kultur i łudzimy się, że to jest jakaś mechaniczna,
1834 8 | niejasne wizje wydobywającej się z dna tego chaosu swobody.
1835 8 | sam grunt, na którym chce się orać, trzeba uzasadniać,
1836 8 | świadomości same błędy, które się chce zwalczać. Narzędziem
1837 8 | nie obchodzą nikogo. Gdy się zaś wchodzi w dziedzinę
1838 8 | filozoficznej - indyferentyzm staje się powszechny. Gdy się więc
1839 8 | staje się powszechny. Gdy się więc coś o czyjejś pracy
1840 8 | czyjejś pracy pisze, nie ma się zamiaru w niczym przyczynić
1841 8 | zamiaru w niczym przyczynić się do rozwiązania samych zagadnień:
1842 8 | rozwiązania samych zagadnień: mówi się cokolwiek bądź, aby mieć
1843 8 | ciężko jest dopracowywać się u nas do stanowisk, stanowiących
1844 8 | prawa pisarzów, wydaje mi się, że jedyną nadzieją polskiej
1845 8 | i rozpaczliwie targająca się Polska, gdyby posiadała
1846 8(*) | Polsce, u którego nie dałoby się zauważyć takich momentów,
1847 8(*) | artystycznej woli, gdzie zaczyna się jakaś dziwaczna i paradoksalna
1848 9 | dla badacza, pragnącego się wyćwiczyć w wykrywaniu typowych
1849 9 | te, na jakie rozpościera się wpływ krytycznej i pedagogicznej
1850 9 | pedagogicznej działalności. - Gdy się przez czas pewien rozpatruje
1851 9 | której one wyrastają - nasuwa się przekonanie o całkowitej
1852 9 | zupełnie inne. Posłużyliśmy się w nagłówku utartymi terminami;
1853 9 | obiektywizmu sztuki" ukazuje się nie zawsze w jednej i tej
1854 9 | samej postaci. Wydaje mi się, że można tu rozróżnić trzy
1855 9 | tak powiem, sobą, roztapia się w nim - i ten tak przepojony
1856 9 | indywidualnością artysty świat odrywa się od subiektywnego podłoża,
1857 9 | własnym swym życiem, rozwija, się w myśl własnej swej logiki.
1858 9 | wykluczona tak jak cud, wdanie się opatrzności - w dalszym
1859 9 | jest ponad światem, bawi się swoim widzeniem, samą swą
1860 9 | powyżej stanowiska różnią się bardzo zasadniczo między
1861 9 | samego upadku. Sztuka staje się formą świadomości towarzyszącej
1862 9 | twórczości: nie dochodzi się poprzez nie do sztuki i
1863 9 | Sztuka nie jest unoszącą się nad życiem chwałą, rodzącym
1864 9 | życiem chwałą, rodzącym się z niego blaskiem. Artysta
1865 9 | wytwarza. Świadomość nie czuje się na siłach nic zmienić. Już
1866 9 | Jej marzenia, sny odrywają się od życiowego pnia, wypływają
1867 9 | grząskim ile. Sztuka oddziela się od życia, lęka się, aby
1868 9 | oddziela się od życia, lęka się, aby coś osobistego nie
1869 9 | osobistego nie przedostało się do jej dziedziny. To, co
1870 9 | było jego przeżycie. Ustala się tu całkowita niewspółwymierność
1871 9 | bezwartościowymi stają się dla niego punkty widzenia,
1872 9 | tu punkt wyjścia; jeżeli się je tu przyjmuje, to jedynie
1873 9 | złudzeniem, z którego nie możemy się wyzwolić. W najlepszym już
1874 9 | przebyte - tak zapatruje się na nie Zola. Życie musi
1875 9 | nami. W tej postaci ukazuje się życie w jego powieściach,
1876 9 | której sam człowiek staje się sobie tragicznym przeznaczeniem,
1877 9 | mocy: zniszczeniem stało się dla nich to, co było zrazu
1878 9 | samo życie, które zdawało się być naturalnym uzewnętrznieniem
1879 9 | naturalnym uzewnętrznieniem się jednostki, roztwiera się
1880 9 | się jednostki, roztwiera się pod jej stopami, jak przepaść.
1881 9 | życia. Rzeczywistość ukazuje się Zoli jako proces, w którym
1882 9 | chaos. Ja ludzkie czuje się panem swego położenia, władcą
1883 9 | jego zagładę i rozwierają się huczące fale i samo j a
1884 9 | brak prawa - przetwarzają się w dziełach Zoli w pewien
1885 9 | przeżyta przez jednostkę odrywa się od niej, pozostaje w tej
1886 9 | najbardziej rzucającymi się w oczy. Społeczeństwo nieustannie
1887 9 | społeczno-dziejowy przeistaczał się w jego oczach w problem
1888 9 | często złudzeniu, że dadzą się one rozpatrywać na tym samym
1889 9 | wszystkie, jakimi zajmuje się i może zajmować się przyrodoznawstwo
1890 9 | zajmuje się i może zajmować się przyrodoznawstwo ścisłe.
1891 9 | Problem społeczny nie mieści się formalnie w kategoriach
1892 9 | psychologiczne ukazywały mu się w formie bytów obiektywnych.
1893 9 | idealizacji myślowej ukazywał się mu jako rzeczywisty proces
1894 9 | ocaleniu społecznym, ukazywało się mu ono jako zrozumienie "
1895 9 | zdobywanego w nieustannym łamaniu się z żywiołem prawa. Gotowy
1896 9 | emanacje złudzeń, które unoszą się ponad dzisiejszą demokracją.
1897 9 | mistycznego" widzenia, wyłaniający się z logicznego opanowania
1898 9 | same zjawiska przeistaczały się w jego oczach: zostawały
1899 9 | życia społecznego ukaże się nam w formie rażąco zmienionej.
1900 9 | nich rys, który może wydać się wobec legend, jakie krążą
1901 9 | własnych przeżyć, zachowania się wobec nich, zawierają w
1902 9 | ogólnym planem i zarysowuje się ona im na jego tle. To,
1903 9 | Nie był on zdolny wymknąć się własnej swej duszy - tej
1904 9 | nasze życie, przekonalibyśmy się, jak niezmiernie rzadką
1905 9 | instynktu mająca obłuda. To, co się czuje, czego się doświadcza -
1906 9 | To, co się czuje, czego się doświadcza - jest niczym.
1907 9 | niczym. Ważnym jest, co się pomimo tych subiektywnych
1908 9 | robi, tj. przeważnie co się wypowiada, co się podtrzymuje
1909 9 | przeważnie co się wypowiada, co się podtrzymuje jako oficjalny
1910 9 | człowiek tego typu styka się z poetą takim, jak Baudelaire -
1911 9 | na pierwszy plan wysuwa się - za pomocą jakiej myśli
1912 9 | pomocą jakiej myśli można się uniezależnić od doświadczenia.
1913 9 | katolikiem. Katolicyzm opiera się na przekonaniu, że życie
1914 9 | powszechnym życiem, nie unoszącym się ponad psychikę naszą rozumieniem,
1915 9 | Najzbyteczniej w świecie rozważa się tę sprawę w ten sposób,
1916 9 | iż katolicki pisarz ma się raz na zawsze znajdować
1917 9 | widzenia, zwłaszcza gdy się zbudowanie zacieśni do demoralizującego
1918 9 | jak ten, który ukazuje się wewnętrznemu oku skruszonego,
1919 9 | Chrystusowej. Każdy, kto zapozna się z martyrologią życia Baudelaire'
1920 9 | niezmienny. Gdy zestawia się styl Baudelaire'a ze stylem
1921 9 | stylem romantyków, dostrzega się od razu, że tu mamy do czynienia
1922 9 | inexpressible n'existe pas stał się dla Baudelaire'a czymś więcej,
1923 9 | życia może nagle zmienić się, iż wartość aktów i uczuć
1924 9 | przynętami na kołyszącą się i chwiejną duszę tłumu.
1925 9 | filozoficznych - Proudhon, i można się zawahać, zanim się zwolni
1926 9 | można się zawahać, zanim się zwolni od zarzutu demagogizmu -
1927 9 | Nietzschego, gdy zestawia się go z wielkim mistrzem uczciwości
1928 9(*) | Myśliciele tego typu powołują się często na Vica, jako jednego
1929 9(*) | wszystkich tych, co pragną się wyzwolić z pod władzy naturalizmu
1930 9(*) | to ostatni sposób czytuje się dzisiaj wyłącznie klasyków.
1931 9 | umie żyć, nie opierając się na uczuciowej pewności swego
1932 9 | na pewno, - nie zetknie się nigdy w życiu umysłowym
1933 9 | trudowi. Baudelaire trudzi się sam z sobą, dla siebie i
1934 9 | i wobec siebie. Znajduje się on wobec własnego poczucia
1935 9 | względem swej nie dającej się oszukać pracy robotnik.
1936 9 | żyjemy w świecie tego, co się nam wydaje i nie w świat
1937 9 | świat naszego wydawania się, mniemania i złudy pada
1938 9 | twardy, w którym wszystko się żłobi, pozostaje i pozostawia
1939 9 | natchnienia. Sama przez się nie posiada określonego
1940 9 | określonego działania - staje się zależną od perypetii wzruszeniowego
1941 9 | głębokiego charakteru, wydaje się, że prowadzi on gdzieś głębiej
1942 9 | działaniem, obraz świata staje się jak gdyby tylko refleksem
1943 9 | postacie "bytu", wydaje się, iż sam przez się świat
1944 9 | wydaje się, iż sam przez się świat jest tylko znakiem,
1945 9 | sugestią czegoś, co kryje się poza nim. To coś jest nieokreślone.
1946 9 | wzruszeń i uczuć, nie daje się ująć w żadne myślowe kategorie.
1947 9 | tajemniczego życia, kryjącego się poza nim; gdy poprzestajemy
1948 9 | niedostępne dla nas. Odsłaniają się one dla tych, co umieją
1949 9 | potężnym wysiłkiem świat staje się tylko narzędziem dźwięczącej
1950 9 | wysiłku. Wzruszeniowość staje się właściwym łącznikiem pomiędzy
1951 9 | Pole świadomości staje się dziedziną, w której ukazują
1952 9 | dziedziną, w której ukazują się i znikają zabarwione i przekształcone
1953 9 | istnieje samo to przeistaczanie się, rozpalanie się i ugasanie
1954 9 | przeistaczanie się, rozpalanie się i ugasanie obrazów. Doznaje
1955 9 | wyobrażenia decyduje, czym staną się one dla twórcy. Zajmujemy
1956 9 | one dla twórcy. Zajmujemy się tu nie oceną estetyczną
1957 9 | przez wzruszenia ukazują się im jak fragmenty jakiegoś
1958 9 | obchodzi nas tutaj. Zajmujemy się symbolizmem, jako kierunkiem,
1959 9 | że to jej rozpłynięcie się nie jest i nie może być
1960 9 | psychiczna. Psychika staje się czymś mglistym, biernym,
1961 9 | poszczególne zachowanie się danej jednostki pozostaje
1962 9 | określone znaczenie. Można się mylić w jego rozpoznaniu,
1963 9 | rozpoznaniu, ale dopóki się nie zrzekamy swej woli,
1964 9 | odpowiedzialności. Wyzwolenie się z pęt tej odpowiedzialności
1965 9 | rzeczywistością, jest ona czymś, co się nam śni, życie i wytwory
1966 9 | odczuwać życia. Zajmuję się tylko pytaniem, czym jest
1967 9 | dokonane, zaniedbanie nie staje się czynem. Świadomość kulturalna,
1968 9 | on do niej jak sen, śni się jej istotnie. Zna ona tylko
1969 9 | postacie, tony, formy. Wydaje się, że mamy do czynienia z
1970 9 | Wzruszenie samo przez się nie włada światem: - stać
1971 9 | nie włada światem: - stać się musi silą. Siła tylko dokonywająca
1972 9 | czynów, które uzewnętrzniają się w trwałych dziełach, przeciwstawiającą
1973 9 | dziełach, przeciwstawiającą się siłom pozaludzkim, jest
1974 9 | całą przeszłość w ciągnące się poprzez wieki marzenie,
1975 9 | jednego - samopoznający się absolut; na całej przestrzeni
1976 9 | w których nie wznosimy się do absolutu. Trwanie rozciągniętej
1977 9 | bądź treść kultury stopi się w naszej psychice z silnym
1978 9 | świadomości, gdy stanie się ona ośrodkiem podświadomych
1979 9 | podświadomych skojarzeń, wydaje się nam ona czymś bezwzględnym,
1980 9 | różne kultury mogą stać się w ten sposób ośrodkiem jednego
1981 9 | psychofizjologii, posługującej się różnymi kulturalnymi treściami,
1982 9 | twórczości dziejowej, stajemy się igraszką mistyfikującej
1983 9 | psychofizjologicznej istoty coś, co stać się może momentem kultury, jako
1984 9 | psychofizjologia nasza staje się ośrodkiem, grupującym naokoło
1985 9 | kulturalne. Niewątpliwie wydaje się to brakiem taktu, że śmiem
1986 9 | tu chodzi.~Zastrzegając się znów przeciwko nazbyt sztywnemu
1987 9 | społecznego, który uchyla się spod kontroli i inicjatywy
1988 9 | podstawie zbiorowe życie oprzeć się nie da, czującą, że treść
1989 9 | dziejowo-kulturalnego, lecz pomimo to różnią się dość znacznie w swych dalszych
1990 9 | wszystkich dróg, które krzyżują się wdanym punkcie duchowego
1991 9 | Juliusza Laforgue'a. Wydaje mi się, że jest on najgłębszym
1992 9 | francuskich, którzy starali się ująć i przezwyciężyć paradoksalne
1993 9 | problem. Świadomość sama przez się ma znaczenie jako przewodnik
1994 9 | jakich wykrystalizowuje się świadomość kulturalna, dzięki
1995 9 | i w swym mniemaniu styka się bezpośrednio z "przyrodą":
1996 9 | wpływu na to, czym stajemy się my sami, jako cząstka zbiorowego
1997 9 | ironiczną, nie oglądającą się na zgodę lub niezgodę naszej
1998 9 | widzenia świadomości, staje się jednak, i ludzie, którzy
1999 9 | naprawdę, choć myśl nie może się zdecydować, co to właściwie
2000 9 | i masek, przezierających się w styksowej fali, i miedziane
1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3383 |