Part
1 1 | pracy dziejowej ludzkości i jej dorobku na czyniące zadość
2 1 | nabywania kultury z procesem jej wytwarzania, wykrzywiamy
3 1 | krytyki; nie wytrzymuje jej zasadniczy dla nowoczesnych
4 1 | życia określony jest przez jej rozwój ekonomiczny, lecz
5 1 | wszechobecności historii, o jej zasadniczym metafizycznym
6 1 | poza wszelką psychiką i jej formami jest to, co ją tworzy:
7 1 | historii uciekł, ten już padł jej ofiarą, tego ona wlecze
8 1 | wziąć w pierś własną, by w jej imieniu móc samemu sobie,
9 1 | proces dokonywający się poza jej plecami: - nowoczesne dzieje
10 1 | własnym, nad duszą swą i jej drogami samowładza ludzka.
11 1 | europejskiej psychiki nie pozwoli jej ustalić się na żadnym innym
12 1 | działania. Działa i gdy jej czyny wracają do niej, przełamawszy
13 1 | kultury tej nie opanujemy w jej korzeniach, jeżeli władać
14 1 | zależnym jest od niej, od jej przypadkowych wymagań i
15 1 | poprzedzającego ją i współczesnego jej, jeżeli wpleciona jest w
16 1 | uzasadnić ją we własnych jej oczach. Współczesna literatura
17 1 | psychice jedynie przez takie jej przeistoczenie i zużycie,
18 1 | zagłuszają prawie każdy jej pierwiastek. Idzie o to,
19 1 | europejskiej historii i jej wytworem, stać się może
20 2 | wielką duszą, a momenty jej życia, oddzielne jego kierunki,
21 2 | od społecznego podłoża, jej dojrzewanie do samotności,
22 2 | wpłynąć, o ile to możliwe, na jej dalsze przeistoczenie.~Przede
23 2 | czymkolwiek do tej pracy, czy jest jej potrzebna? Tego pytania
24 2 | sposób niedostępny dla. jej woli procesu ekonomicznego, -
25 2 | rzeczywistością. Romantyzm jest jej losem i oto mamy nową formę
26 2 | zasada, iż psychika ludzka, jej wymagania, są ostatecznym
27 2 | rzeczywistego, odpowiadającego jej wymaganiom życia, ani otaczające
28 2 | się swoją świadomością, jej wymaganiami, człowiek przez
29 2 | które ją wyłoniło. Nadając jej absolutne pozażyciowe znaczenie,
30 2 | pozażyciowe znaczenie, widząc w jej wytworach określenie niezależnego
31 2 | nas bytu, zapoznajemy całą jej życiową naturę, całą istotę
32 2 | przedstawiają się świadomości jej zagadnienia bytowe.~Nie
33 2 | utrata przez świat wartości, jej pozyskanie, jako odnalezienie
34 2 | świadomości - wszystkie jej punkty widzenia są zazwyczaj
35 2 | jako dany gotowy świat, jej zawartość, to wynik biologicznego
36 2 | olbrzymiego, nie znanego jej, skomplikowanego życia.
37 2 | charakteryzuje się zazwyczaj w jej życiu duchowym przez rozpadnięcie
38 2 | takiej lub innej kariery, na jej podstawie założyć ognisko
39 2 | ile ojcom narodu potrzeba jej na jednodzienny żer. Polska,
40 2 | z Polski tylko żył i był jej przeszkodą, ten niechaj
41 2 | nowoczesnej, nie przeżywając jej wzlotów, wszystkie porażki
42 2 | polską pracę we wszystkich jej formach, przecinał wszystkie
43 3 | wieśniaczą. Niechaj śpi, niech jej śpiewają dzwony kościelne:
44 3 | dostrzegając zagłady, ulegniem jej i niechaj ostatnie słowo
45 3 | Polski nie uświęca w niczym jej pasożytów i grabarzów. I
46 3 | nie miało, nie nabierze jej nigdy. Impedimenta nazywali
47 3 | porze wartości pozbawionym jej nie nadało i zapewnić mogę,
48 3 | myśli, musi być traktowany jej miarą; każdy, kto staje
49 3 | skojarzy się z ziemią, przepoi jej oddechem, skąpie w słońcu,
50 3 | pamiętnik tych wędrówek. Możecie jej nie czytać. Wolno wam o
51 3 | was, nie przeciwstawiajcie jej stęchłych frazesów, nie
52 3 | ponad pracą, nie wrasta w jej ciało, nie odtwarza jej
53 3 | jej ciało, nie odtwarza jej kształtu. Człowiek musi
54 3 | klasykiem.~Jasność wasza!~Znamy jej źródła i granice. Ciemnym
55 3 | warstwach narodu, jeżeli się jej parcie przedostaje nawet
56 3 | było się ofiarą i miało jej majestat i przebywało się
57 3 | nieokreślona cyklopiczna wola; jej to hart jest prawdą tego
58 3 | potężnej nauki, żyje pod jej sklepieniami, i choć widzi,
59 3 | ze wszystkiego, byle się jej dobrze spało, jest rzeczą
60 3 | narody, musiał zmienić się jej wewnętrzny charakter: już
61 3 | porządkowania treści staje się jej zdobywaniem - poznaniem.
62 3 | organ prawdy, za metodę jej sprawdzania. Życie nasze -
63 3 | pracy i tworzeniu: treścią jej staje się skamieniała bezczynność
64 3 | podłóg, wydaje się nam, że jej zżarte przez brud, ług,
65 3 | zostaje usprawiedliwione, gdy jej nędzne ciało pokropi ksiądz,
66 3(****)| jest naszym dziełem, jak jej najbardziej rzucający się
67 3 | uniezależnić się całkowicie od jej wpływów ciało, katolicyzm
68 3 | Przyjmuje się nie prawdę, lecz jej przyjemne i pożyteczne konsekwencje -
69 3 | tragicznego życia, lecz jej pozory, "umilające życie"
70 3 | uznać odpowiedzialną za jej wytwarzanie. Kultura wytwarza
71 3 | nową postacią izolacji; z jej wszystkich form powstał
72 3 | siły Polski w tym, co było jej tragizmem dziejowym: - w
73 3 | tragizmem dziejowym: - w jej odosobnieniu od nowoczesnej,
74 3 | ugruntowywania rodziny, jako jej korzenie, tkwiące w świecie.
75 3 | sami czym byli? Dziećmi jej, krwią z jej krwi. Każdy
76 3 | byli? Dziećmi jej, krwią z jej krwi. Każdy z nich znalazł
77 3 | samotność przeciwstawiła jej trwaniu. Jej samotność -
78 3 | przeciwstawiła jej trwaniu. Jej samotność - to była zrazu
79 3 | świecie rzeczywistości, ile jej na przeprowadzenie tego
80 4 | rzeczywistości, lecz o analizowanie jej natury. Nikt poważnie myślący
81 4 | już tylko upostaciowanie jej, - lub też coś jeszcze mniej
82 4 | związki, w życiu umysłowym jej wraz z bytem zapada się
83 4 | wszystko inne jest już jej wynikiem.~Obecnie pragmatyści
84 4 | wytworzyła to wszystko: są to jej perspektywy i plany. Na
85 4 | Polski przede wszystkim zaś jej wysiłki w kierunku teoretyzowania.
86 4 | treści świadomości, pewne jej wytwory. Tu ona sama, która
87 4 | uczestniczka tej walki, jest jej rzeczywistością:- o tyle
88 4 | o tyle tylko psychika jej jest czymś więcej niż złudzeniem,
89 4 | zbiorowej walki, nie zaś jej narzędziem. Świadomość nasza
90 4 | danej grupy ludzkiej, z jej życia, z prawnych i obyczajowych
91 4 | obyczajowych stosunków wyrastają jej pojęcia o świecie zewnętrznym.
92 4 | ludzie, zdolni pracować na jej poziomie, prowadzić tę pracę
93 4 | robotniczej, przekształcanie jej w społeczeństwo swobodnych
94 4 | niezbędna dla utrzymania jej na danym poziomie organizacja
95 4 | pojęcia nauki z różnych jej okresów - wszystko to ukazuje
96 4 | kazuistyki; przesłaniają jej te ciężary, te obce ciała
97 4 | cechy, jakie są niezbędne do jej utrzymania. Katolicyzm stworzył
98 4 | jeszcze bliżej sprawę tę w jej ogólnej filozoficznej formie.~
99 5 | nie dawał się uczuć nawet jej brak. Nie czuć było wewnętrznego
100 5 | ale sam sposób pojmowania jej, sam naiwny i optymistyczny
101 5 | dziś dnia na myśli naszej jej zdobycze stają się nie narzędziem
102 5 | właściwość duszy polskiej, jako jej wyższość ponad zagadnienia,
103 5 | zna ona samej siebie i my jej nie znamy. W każdym zaś
104 5 | wytrwałości świadomość. Brak jej organów zbiorowego czucia,
105 5 | nagłe zwroty: bywało już jej na imię: Konarski, Śniadeccy,
106 5 | taką myśl, ginie i schnie jej głodem, powita ją jak wyzwolenie.
107 5 | dziś Polski, jest tylko jej rozbiór: i własność polska
108 5 | codziennym wysiłkiem własnym jej podstaw. Temu prawu służyć,
109 5 | wtargnąć przemoc, jeżeli jej sami wrót nie otworzymy.
110 5 | siły; przeciwstawić się jej, stawić jej oporu nie potrafią,
111 5 | przeciwstawić się jej, stawić jej oporu nie potrafią, w swojej
112 5 | produkcji narodowej, jest jej podstawą prawną. Gdy stać
113 5(*) | przedstawicieli klasy lub jej ideologów. Polscy humaniści
114 5(*) | reprezentacja narodu. Dalsze jej losy są ściśle uwarunkowane
115 5(*) | więcej niż mniej, niż to, co jej klasowa natura naszego mieszczaństwa
116 5(*) | włościan - producentów). Stąd jej reakcyjność kulturalna (
117 5(*) | które są wynikiem ogólnego jej położenia. Mieszczaństwo
118 5(*) | wymaga rzeczywistości, by się jej przeciwstawić było można.
119 6 | myśli, rozpławiając jako jej momenty, wytwory, stanowiska
120 6 | wytwory, stanowiska własne jej stwardniałe i uznawane przez
121 6 | rzeczywistość, jest zawsze wynikiem jej własnego lub poprzedzającego
122 6 | nam ważnym, - nam ale, nie jej, ona to wtedy przynajmniej -
123 6 | ukazać je - znaczy to ujawnić jej treść najgłębszą. Człowiek
124 6 | nam obca, na czym polega jej władza nad nami? Na przymusie,
125 6 | powierzchni, wytwarzanej bez jej udziału pracy, jednostka
126 6 | dopiero potrzeba, zakładać jej podstawy. Więc bezlitośnie
127 6 | ścigać trzeba we wszystkich jej formach -.- myśl dawną,
128 6 | przez się; nigdy w żadnym jej określeniu nie uda się nam
129 6 | sobą pracy polskiej, być jej mową, myślą, sumieniem,
130 6 | myślą, sumieniem, krwią jej serca, sokiem jej nerwów.~
131 6 | krwią jej serca, sokiem jej nerwów.~Oto jedyna droga.~
132 7 | myśli polskiej do pokrewnych jej zachodnioeuropejskich prądów, -
133 7 | nieustannie z pustką i padali jej ofiarą, gdy myśleli, że
134 7 | Młodej Polsce jako prawzór jej i uzasadnienie. Ponieważ
135 7 | maskę pośmiertną, i ten jej odlew gipsowy ukazujemy
136 7 | stosunku do prawdy, - lecz jej niezbędnym organem. Gdy
137 7 | swej wierze, zachowania jej, to przesłania nam samą
138 7 | przecież wypływa i jedynie na jej podstawie może być rozumiana.
139 7 | chrześcijańskiej" i wyrzuca jej, że żyje właściwie na gruzach
140 7 | narody wyrastają z niej jak jej krzewy, jak kolonie i pnie
141 7 | Blada myśl widzi tylko, że jej jednostkowe życie jest wszczepione
142 7 | świadomości podstawy, ukazuje się jej jako jedyne wybawienie,
143 7(*) | Mycielskiemu chodzi. Musiałem jej tłumaczyć, że nie jest to
144 7(*) | Hoene-Wrońskiego: odpowiedziałem jej, że nie mamy nawet złego,
145 7 | rzeczywistości dziejowej, jej doświadczeń. I niewątpliwie
146 7 | była wiara poety. Podstawy jej wsparte są o te dwa ponaddziejowe,
147 7 | ustalonym kształtem zasługi, jej wieczną formą. Świat, który
148 7 | zasłużyć musi. Nie mógłby jej zasłużyć, gdyby jej nie
149 7 | mógłby jej zasłużyć, gdyby jej nie było: sam jednak wyrzeźbić
150 7 | ma istnieć. Nieistnienie jej, nieziszczenie się jej niezgodne
151 7 | Nieistnienie jej, nieziszczenie się jej niezgodne byłoby z człowiekiem
152 7 | żyje w niej, nie obejmuje jej w sobie.~Stosunek zaś przeciętnej
153 7 | romantyzmu, a co wydaje się jej brakiem konsekwencji i uświadomienia.
154 7 | i życie. Odpowiadały one jej własnemu położeniu życiowemu
155 7 | ojczyzny, do odrodzenia jej z ducha, to w takim samym
156 7 | twórczynię sił dziejowych; od jej postanowień miały zależeć
157 7 | dojrzewanie prądów dziejowych; jej własne przeżycia wychodziły
158 7 | w życiu stworzyć. Z tych jej zadań wynika cała jej praca
159 7 | tych jej zadań wynika cała jej praca myślowa, jej pojęcia,
160 7 | cała jej praca myślowa, jej pojęcia, metody i punkty
161 7 | rzędu, że nie tknął się jej czas***. Niewątpliwym jest,
162 7 | z ówczesnymi pokrewnymi jej europejskimi prądami umysłowymi.
163 7 | umysłowymi. To wyrwanie jej z tych związków miało tym
164 7 | pozahistorycznym pojmowaniu jej. W ten sposób cały szereg
165 7 | było to ścisłe: nauka i jej pojęcia, nauka o przyrodzie
166 7 | treść myślową pokrewnych jej europejskich dążeń. Mickiewicz
167 7 | tworzenia opracowuje dane jej przez historię zagadnienia,
168 7 | tym wyższość polskości, jej specjalną misję. Wyższość
169 7 | przeszkód, ale, gdy szukamy jej podstaw, znajdujemy samo
170 7 | granice, że poza granicami jej właśnie rozpoczyna się misja
171 7 | warunkach, stworzonych przez jej tragiczne położenie. Dzisiaj
172 7 | tej oto sprawy: dawałby jej najprostszy i najszczerszy
173 7 | wszelkiej technice, opanowaniu jej, mogącą służyć tylko ludziom,
174 7 | polskiej literaturze przy jej dotychczasowym charakterze
175 7 | własnej swej zależności - póki jej warunki trwać pozwalają -
176 7 | moralne wygnańców. Należało jej dochować wiary, nie dać
177 7 | Polski na wyodrębnieniu jej od "mechaniki" - że tak
178 7 | były uwarunkowane przez jej położenie: to były istotnie
179 7 | to były istotnie jedyne jej dostępne czyny. Młoda Polska
180 7 | stwarzanej historii, podległego jej, jest ideałem, o ile pozostawić
181 7 | indywidualność utraciła lub nie miała jej nigdy; u Mickiewicza, Towiańskiego,
182 7 | to, aby słowo przynosiło jej - jej własną moc, skondensowaną
183 7 | aby słowo przynosiło jej - jej własną moc, skondensowaną
184 7 | wtedy ma znaczenie, gdy jej zwycięstwa nad sobą opierają
185 7 | stwarzać warunki niezbędne dla jej zachowania i wzrostu, naród,
186 7 | tyle tylko swobody, ileśmy jej uprzednio bezwiednie zdobyli.
187 7 | znaczenie naszej duszy, jej zwycięstwo, jest to naszą
188 7 | była tragiczną, wartość jej przebywa poza życiem, które
189 7 | był siłą najpotężniejszą, jej bezwzględnym, prężnym ośrodkiem.
190 7 | woli. Nauka, odpowiadające jej podstawy ducha, konieczności
191 7 | utrzymującego się własną wolą na jej poziomie, jest jedyną pewną
192 7 | przed wami, jeżeli dacie jej tylko waszą wzgardę - ona
193 7 | zbawiającej formuły. Nie mam jej. To nie jest formułą, gdy
194 8 | współczesnej psychiki polskiej: jej metamorfozy i maski. Widmo
195 8 | tej miazgi psychicznej, jej tęgość i twardość rzeczywistą,
196 8 | do prawdziwego dźwigania jej. W cieniu rutynicznego kultu
197 8 | psychiki, zorganizowanie jej. l moralna struktura społeczna,
198 8 | wysiłków. Kultura wydaje się jej jakimś stanem beztroskliwego
199 8 | zaś używać tylko pewnych jej wyników. Kto chce samoistności
200 8 | żyje. Kultura ukazuje się jej jako olbrzymi aparat indywidualnego
201 8 | powraca ku temu, kto jest jej przyrodzonym właścicielem.
202 8 | Goethego. Osobistość ludzka, jej wewnętrzne bogactwo, jej
203 8 | jej wewnętrzne bogactwo, jej męstwo w zrywaniu z dotychczasowymi
204 8 | naukę, sprzeniewierzając się jej - sprzeniewierzamy się własnej
205 8 | działania, sprzeniewierzając się jej zrzekamy się kontroli nad
206 8 | prawości naszej: dochowując jej wiary, dochowujemy jej właściwie
207 8 | dochowując jej wiary, dochowujemy jej właściwie tylko samym sobie.
208 8 | wyczerpią się wszystkie znane jej środki, gdy znikną wszystkie
209 8 | Sprawdzianem jaźni nie jest zgoda jej samej z sobą: życie nie
210 8 | zobojętnieniu za miłość, w zaniku jej, jako silnej namiętności,
211 8 | założenia, że wszystkie jej twierdzenia i jej zaprzeczenia
212 8 | wszystkie jej twierdzenia i jej zaprzeczenia pozostaną w
213 8 | zaprzeczenia pozostaną w jej własnej sferze. Nie chodzi
214 8 | Praktyka życiowa pozostaje poza jej granicami. I czuje się bezwiednie,
215 8 | przemożna, że nie można już się jej oprzeć: trzeba lecieć, pędzić
216 8 | ukazuje się nieraz jako jej władca leniwy żak, usiłujący
217 8 | inaczej nie utrzyma się na jej poziomie. Na tym właśnie
218 8 | zbiorowym dziele, nie czujemy jej od tej czynnej jej strony.
219 8 | czujemy jej od tej czynnej jej strony. Sądzimy, że gdy
220 8 | poprzestajemy na pewnych jej stronach, a odrzucamy inne -
221 8 | historii niema, powie-waż oni jej nie widzą. Nie zmienia to
222 8 | wydobyć z siebie, - nie da mu jej automatyczny rozwój warunków.
223 8 | Uzdolnienia czynne Jednostki, jej wola, nawyknienia są ściśle
224 8 | jest to, co zrosło się z jej bezwiednym, emocjonalnym,
225 8 | jedynie po przez zrozumienie jej wewnętrznej struktury i
226 8 | otacza. Chwytamy ją wtem jej przejściu właśnie w tym
227 8 | przejściu właśnie w tym jej rodzeniu się zetknięcia
228 8 | daleko: wypowiadam na razie jej wynik jako moje przekonanie.
229 8 | nauką" w wulgaryzowanej jej formie mogą twierdzić wbrew
230 8 | Młodą Polskę w pierwszym Jej rozpędzie były wynikiem
231 9 | towarzyszącej życiu, które nie jest jej dziełem, nie jest od niej
232 9 | wartością z punktu widzenia jej twórczości: nie dochodzi
233 9 | przeciwnie czuje, że to obce jej, pogardzane przez nią życie,
234 9 | ma ją w swej mocy, tworzy jej podłoże, że tkwi ona w nim
235 9 | nim mocnymi korzeniami. Jej marzenia, sny odrywają się
236 9 | osobistego nie przedostało się do jej dziedziny. To, co człowiek
237 9 | życiem. To, co przeżywa jej twórca - jest zawsze nieartystyczne,
238 9 | jednostki, roztwiera się pod jej stopami, jak przepaść. Dlatego
239 9 | jest samo istnienie siły i jej kierunek. Problem społeczny
240 9 | powierzchni zbudowanego bez jej udziału życia - świadomość.
241 9 | bierze udział w narzuconym jej, niezależnym od niej procesie;
242 9 | za sam byt i na podstawie jej formułuje swój sąd o "nieuniknionym
243 9 | jest zagadką. Nie znają oni jej znaczenia, znaczenia własnego
244 9 | przeczuciem, prawdziwe jej znaczenie leży poza nią,
245 9 | powierzchni, na poznaniu jej zewnętrznego kształtu, właściwe
246 9 | świadomości, dostarczająca jej wyobrażeń przekształcanych
247 9 | wyrazem rzeczywistości, całą jej istotą. Żyją one na tle
248 9 | tak niedostrzegalny, że to jej rozpłynięcie się nie jest
249 9 | psychicznych, które stanowiły jej podstawę. Inaczej w symbolizmie:
250 9 | spostrzeżemy, że nie one stanowią jej istotę, że tkwi ona raczej
251 9 | życia, że najgłębszym może jej rdzeniem jest poczucie ciągłości
252 9 | w ten lub inny sposób w jej życiu, że raz przeżyta dana
253 9 | samoistności w naszym życiu, brak jej poczucia. Życie zmienia
254 9 | do niej jak sen, śni się jej istotnie. Zna ona tylko
255 9 | działanie tych widzeń na jej wzruszeniowe życie, sądzi,
256 9 | zdającą sobie sprawę, że na jej podstawie zbiorowe życie
257 9 | czującą, że treść dostarczana jej przez proces dziejowy jest
258 9 | treści, z każdego narzuconego jej przez życie dziejowe przeobrażenia.
259 9 | a tym, co jest istotnie jej otoczeniem. Środowiskiem
260 9 | świadomości, poczucie bezsilności jej wobec świata, "przeznaczenie",
261 9 | samej sobie świadomość, cały jej wewnętrzny dramat nie ma
262 9 | niezgodę naszej świadomości, na jej protesty, bunty, łkania
263 9 | tak do różu, że niepodobna jej rozpoznać. Maskarada zwycięża
264 9 | zbiorową pracę, unosząca się na jej powierzchni i niezdolna
265 9 | powierzchni i niezdolna jej pojąć. Romantyzm, naturalizm,
266 9 | samym buncie swym pozostały jej synami i wychowańcami, jednostki,
267 9 | kultury narodowej i utrzymania jej na poziomie ludzkości nowoczesnej,
268 9 | towarzyskości", hegemonia jej stwarzała grunt podatny
269 9 | się charakteryzować tylko jej metody - nie więcej. Pewne
270 9 | nią a społeczeństwem, jako jej odpowiedzialnością, zostają
271 9 | Polsce rzeczywistość własnych jej zadań, prawdziwe znaczenie
272 9 | prawdziwe znaczenie własnej jej twórczości.~ ~ ~
273 10 | naszej własnej, czujemy jej dobrodziejstwa, nie czujemy
274 10 | których najbardziej potrzeba jej w życiu. Obca kultura jest
275 10 | znamy wszystkie brodawki na jej twarzy, wszystkie garby
276 10 | wszystkie garby i narośle jej duszy, wszystkie śmiesznostki
277 10 | wszystkie śmiesznostki jej kostiumu, jej codziennego
278 10 | śmiesznostki jej kostiumu, jej codziennego zachowania się,
279 10 | codziennego zachowania się, że jej losy wydają się nam czymś
280 10 | nim każda chwila i tu jest jej sąd ostateczny; jest bezwzględnie,
281 10 | pozostanie i nie uczyni się już jej niebyłą. Prawda, bezwzględna
282 10 | rzeczywistość, nie wykreśli jej ze spiżowej prawdy czasu,
283 10(**) | wyczerpana). W pierwszych jej rozdziałach tezy tu podtrzymywane
284 10 | przez to, że nie będzie on jej widział; nie, godzinę za
285 10 | względnością, nie przeinaczać jej, nie kłamać sobie, przezwyciężyć
286 10 | słuszności, stwarza ją, więc jej nie ma: chce trwać i walczyć,
287 10 | klasa robotnicza: nie dają jej poznać całego, młodego zuchwalstwa
288 10 | całego, młodego zuchwalstwa jej sprawy. Nie dlatego się
289 10 | sprawy z tej wiary, nie czuć jej jako czegoś odrębnego. Jest
290 10 | platonizm wartości a zachowuje jej moc zespalającą, zespala
291 10 | złotym wazonie, nie umiemy jej tylko poznać, przebudzić
292 10 | przebudzić się, czy też zasnąć do jej poznania. Zawsze jednak
293 10 | wrażliwości, spowinowacony z jej rytmem. Żelazna mowa tego
294 10 | istnieje wobec wypaczeń woli, jej zaniku to odczucie, jakie
295 10 | Wydziera on myśli własnej całą jej tajemnicę, chociażby była
296 10 | swej działalności, miejsce jej w zbiorowym dziele. Musi
297 10 | działającą logikę jego myśli, jej strukturę wewnętrzną. Bezsiła
298 10 | postawą myśli ludzkiej, jej najgłębszym typem. Nauka,
299 10 | literatury, niedocenianie jej pozbawia całą kulturę europejską
300 10 | punktu widzenia dochodzimy do jej zrozumienia. Nie istnieją
301 10 | cmentarzysko kultury włoskiej, jej świadome, wizjonersko chwytane
302 10 | duszach. Trzeba oślepnąć, by jej tu nie widzieć. Moim przyjaciołom,
303 10 | spiżu, że właściwym oddechem jej, zatajoną duszą jest myśleć,
304 10 | do jakiego jest zdolna, jej indywidualność jest jej
305 10 | jej indywidualność jest jej terenem pracy. Myśl nowoczesna
306 10 | ukształtowaniu, jakie nadają jej potrzeby demokracji nowoczesnej.
307 10 | właściwe życiowe znaczenie jej ukształtowaniem. Jako cząstka
308 10 | zaczyna wierzyć, że kategorie jej umysłu odbijają sam niezmienny
309 10 | niej wyrasta; znaczenie jej jednak zależy od tego, co
310 10 | Trybuny ludów wyczytać, że jej w próżni bezdziejowej wyrosła,
311 10 | narodów, zrozumieć Europę w jej głębokości i pięknie. To
312 10 | dźwignąć ponad nią, ująć ją w jej niejasno stwarzanym jutrze.
313 10 | kulturalna wierzyła, że uda jej się zapanować nad życiem,
314 10 | życiem, stworzyć zależne od jej woli, a przynajmniej odpowiadające
315 10 | przynajmniej odpowiadające jej woli, uznawane przez nią
316 10 | czynników nie podlegających jej woli, przekonywa się o istnieniu
317 10 | niej, lub też przemyca pod jej firmą swe dawniejsze własne
318 10 | psychiczno-umysłowych, które podlegają jej wpływom, lub stawiają jej
319 10 | jej wpływom, lub stawiają jej opór; 2) całego właściwego
320 10 | świadomości kulturalnej w tym jej stadium jest tylko konsekwencją
321 10 | rzeczywistość, ale ukazuje się ona jej zawsze jako coś innego,
322 10 | wystarczy to do zrozumienia jej sztuczności. Zapewniwszy
323 10 | tylko, że to, co wydaje jej się "niezależną od człowieka"
324 10 | nieustannie złudzeniem, że w jej wnętrzu dokonywa się przeistoczenie
325 10 | procesu, który rozstrzyga w jej oczach o wszystkim. Pora
326 10 | narodowego życia, zapewnić jej władzę nad światem, a właściwie
327 10 | Górskiego, i wszystkie pokrewne jej próby. Trzeba raz zająć
328 10 | który by pozwolił ująć jej własne swe, jedyne zadanie,
329 10 | stanowiący właśnie istotę pracy, jej niezastąpioność, porozumieć
330 10 | tych cech, które zapewniają jej powodzenie wobec żywiołu,
331 11 | twórczości Kasprowicza. Jej momenty. Liryzm Norwida.
332 11 | moment duszy ludzkiej, pewna jej postawa znalazły tu jasny
333 11 | w nich i cały świat jako jej olbrzymie, tętniące serce.
334 11 | dusza. Rwie struny, nikt jej nie słucha, bluzga krwią,
335 11 | szaleństwem pijany pali się - jej kat, jej ślepy los, głuchy
336 11 | pijany pali się - jej kat, jej ślepy los, głuchy ból. Po
337 11 | z sobą, z duszą własną, jej samotnią - Bogiem. Otacza
338 11 | duszy Kasprowicza, towarzysz jej, jej Bóg. A w dole jest
339 11 | Kasprowicza, towarzysz jej, jej Bóg. A w dole jest świat
340 11 | stanowisko, aby nie pociągnęła jej w czym fatalność, która
341 11 | tak wpleceni, że ulegamy jej, buntując się nawet przeciwko
342 11 | zbuntowana psychika jest jej dziełem. Nie możemy żyć
343 11 | wszędzie: czy przyjdzie jej kres, czy prowadzi ona ku
344 11 | naszą; ktokolwiek powie, że jej nie potrzebuje - skłamie.
345 11 | czymś, co stworzyła ona i co jej nie wyczerpuje. Twórcza
346 11 | wiedzy, więc uczuciowością jej, naturą było to, co dla
347 11 | nie zatracił woli; nie ma jej na czym wesprzeć, nie zdołał
348 12 | ciążenia stanów, jakim ulega, jej ja nie jest nieokreśloną
349 12 | wszystkim tej dziedziny jej życia, która pozostaje w
350 12 | historyczną. Życie, własny jej organizm tracą w oczach
351 12 | stanów, które ukazują się jej jako objawy absolutnego
352 12 | naukę, gdzie występuje on w jej imieniu z życiowymi postulatami.
353 12 | kokietował z nią Renan, ginie pod jej wpływem Mereżkowski, nie
354 12 | form względnie ciekawych jej polskie chłopięta.~W kulturalnej
355 12 | umysłowego życia. Nie odczuwamy jej jako naszej samowoli, lecz
356 12 | siebie atmosferę, mającą jej zastąpić prawo, nie pozwalającą
357 12 | bytu, lecz rzeczywistość jej na tym polega, że systematyzuje
358 12 | lecz przez opanowienie jej z wewnątrz: nauka, sztuka,
359 12 | on z wytworów kultury, z jej całości własność swą, uczy
360 13 | rozkochanym wzrokiem, aby jej nie przeszyła nieskruszona
361 13 | stało się tu organem zguby, jej mową, i nadaremnie Żeromski
362 13 | woli: ostatecznie więc siły jej tkwią w niej samej. Gdy
363 13 | sobie, że znikąd nie spłynie jej ratunek, jeżeli ona sama
364 13 | miłość życia, nie pomoże już jej nic. Musi ona kochać siebie
365 13 | sobie, a jeżeli nie mam jej - to skąd mi wiara, że jest
366 13 | wsi cały istniejący poza jej obrębem świat, występuje
367 13 | wola i gdzie wyrabiają się jej narządy. Znikają przegrody
368 13 | życia, nie unicestwiamy jej, lecz żyjemy w niej w sposób
369 13 | nie chciał, nie mógł się jej wyrzec, wiedział bowiem,
370 13 | jest unoszoną przez żywioł. Jej czyny i postanowienia wpadają
371 13 | Chrystusowość lenistwo duszy i jej niewiarę - wola.~Norwid
372 13 | Żeromskiego i to do zrozumienia jej w tych właśnie rysach, które
373 13 | zwycięskiego życia, tłumaczy to, że jej niedojrzałość dziejowa jest
374 13 | męstwo woli, męstwo szukania jej. I Żeromskiego stać byłoby
375 13 | kulturalnej psychiki, dusi się jej bezsilnością, gwałci ją
376 13 | ją w sobie, lecz nie może jej przemóc.~Ta bezsiła przeistacza
377 13 | bogatą. Przeistacza się jej cierpienie w altruistyczne
378 13 | ciężar życia.~To wzmaga jej zaufanie do siebie. Teraz
379 13 | twórczości jest klęska, jej niepowstrzymany, rozwijający
380 13 | ginie, rozkłada się własny jej żal nad sobą, własne rozkochanie
381 13 | własną podstawę, wyrzeka się jej. Ogarnia go złudzenie upadku:
382 13 | czuje, iż życie grzebie jej świat, z którego wyrosły
383 13 | którego wyrosły wszystkie jej wartości. Nie jest w stanie
384 13 | i tworzyć, to znaczy żyć jej życiem. Polska tu walczy,
385 13 | walczy, zmaga się, brak jej nowoczesnych narzędzi walki
386 13 | każdy dzień, każdy moment jej istnienia jest męką. Męka
387 13 | samą swą męką, przyjmuje jej poznanie jako podstawę dla
388 13 | przeszłością, pogłębianie jej. Tu cierpienie nie mówi
389 13 | dzisiejszej Polski w ten świat: jej potrzeby, konieczności nieustanne
390 13 | konieczności nieustanne jej myśli i woli. Dlatego jedna
391 13 | poszukiwanie siły, tworzenie jej; jest zrozumienie, że konieczności
392 13 | rozdzierania duszy, przekuwania jej w formy, zdolne opór stawiać
393 14 | usiłowanie przezwyciężenia jej w sobie, zrozumienia, na
394 14 | niewątpliwą, wewnętrznie naoczną jej istnienie. I wiem, że każdy
395 14 | trzeba odnaleźć w sobie, - ja jej szukam i w pomroce duszy
396 14 | miłości podnosi rękę na jej brata. Stare gromadzkie
397 14 | posiada istotnie w swej mocy jej los. To, co stanowi ją we
398 14 | co stanowi ją we własnych jej oczach, każda płaszczyzna
399 14 | oczach, każda płaszczyzna jej samopoznania, każda forma
400 14 | samopoznania, każda forma jej działania, wszystko to związane
401 14 | społeczne znaczenie jednostki w jej własnych oczach unicestwione,
402 14 | czuje ona, że to własna jej, najgłębsza istota ginie
403 14 | tych płomieniach, że dusza jej staje się teraz martwym
404 14 | bytem: bytowe znaczenie jej jest w nim, z niego wyrasta.
405 14 | dna żywiołu. Gromadę swą i jej żywot ma człowiek jako jedyne
406 14 | mniejsza o to. Istnieje jej pole widzenia, płaszczyzna
407 14 | treść pewnej epoki, pewnego jej odłamu, przeżyta przez silną,
408 14 | zgasła, nim doszły do nas jej promienie. Usiłujemy nie
409 14 | widowisko ze szczytów śmierci, jej sępim wzrokiem ujrzane -
410 14 | wrósł w nią, szarpie się jej ślepą męczarnią. Bóg mówi
411 14 | należy już do ludzkości: jej tragizm związany jest z
412 14 | gromady, jako narzucony jej, a martwy kodeks przynależności
413 14 | myśli, coś, co ma wywoływać jej wrażenie w teatrze. I nie
414 14 | Nie można uczynić myśli z jej braku. Nie można tego, co
415 14 | mu myśl - a pozostawało jej odbicie w perspektywie bezwolnej
416 14 | duszy prawdy, wyrabianiem jej w sobie. Psychika nasza
417 14 | początku tej twórczości, w jej założeniach jest groźne
418 14 | groźne rozszczepienie woli, jej rozdarcie. Psychika ta pozostaje
419 14(**) | nagonka na Wilhelma Feldmana i jej perypetie doskonale ilustrują
420 14 | osądziła go: wola nie zdołała jej poza jego zakres wyprowadzić.
421 14 | męczeńskie spalenie się jej - staje się silą dziejową
422 14 | i przeciwstawiające się jej narodowe kierunki - są dwoma
423 14 | lubo nie umiał, nie mógł jej się poddać. Czuł, że przenosi
424 14 | dokonywają się poza nią przyszłe jej własne losy. Na czym trzymasz
425 14 | marzy o krwi, lecz nie ma jej w sobie, nie ma prężących
426 14 | uczyni to na rzecz wrogich jej form. Tak! Tu wypowiada
427 14 | samodzielnej narodowej wiary, ale jej nie ma.~ ~Achilleis powtarza
428 14 | sprawdzianem prawdy, jest jej manifestacją, rzeczą samą,
429 14 | jego irracjonalną potęgę. Jej każdy przyrost jest wzrastaniem
430 14 | jest wzrastaniem prawdy, jej najgłębszym życiem.~Czy
431 14 | narzędzie potęgi, zabezpiecza jej przyszłe źródła, chociażby
432 14 | chociażby miała legnąć od jej miecza. Miejcie odwagę iść
433 14 | zarysowywał się przede mną jej gorączkowy plan. Pozostawiłem
434 14 | rozpostrzeć jego pozór na całej jej powierzchni. Wydawało mi
435 14 | punkt widzenia, pozwalający jej myślowo objąć swą różność
|