1-biolo | biops-czeka | czeln-dwaj | dwoja-glosy | glosz-jakis | jakko-ksiaz | ksiec-miesz | miewa-narzu | nasla-niezm | niezn-ogarn | oglad-pelni | pelno-ponie | poniz-prezn | prezy-przet | przew-rowno | rowny-schwy | schyl-sprac | spraw-szuka | szum-ujal | ujarz-warn | warne-wtarg | wtem-wysnu | wysok-zapad | zapal-zlacz | zlago-zzart
Part
11053 7 | Polaku.~Nauka i technika - wysoka kultura materialna, są to
11054 8 | podkładzie prawości naukowej, o Wysokiem napięciu indywidualności
11055 13 | zerwany, ale może on być w wysokim stopniu skomplikowany i
11056 3 | lękajcie się sięgać zbyt wysoko: jesteście w samej piersi
11057 14 | narodowej. Niczego podobnego u Wyspiańskego nie znajdujemy i strzec
11058 3 | lat ostatnich, literatura Wyspiańskich, Żeromskich, Kasprowiczów,
11059 14 | czytacie: to co mówię - przeciw Wyspiańskiemu - z niego pochodzi; jego
11060 13 | wartości pozornie tylko wystarczają sobie, właściwie opierają
11061 9 | świecie, aby świadomość ta wystarczała samej sobie, stało się zadaniem
11062 13 | aby wartości tego poety wystarczały istotnie dziejowemu widnokręgowi
11063 13 | odpowiedzieć tak, by mu to wystarczyło w życiu i śmierci. Daleko
11064 1 | kierunkiem działalności i wystawione na działanie zmieniającego
11065 14(**) | dziś jakimś upokarzającym występkiem, czymś, czego trzeba się
11066 3 | przeżyciem historycznym, w którym występował u nas świadomie nowoczesny
11067 8 | powodów "pozaczasowość" występowała szczególniej dobitnie. Stąd
11068 9 | Istnieją stanowiska myślowe, występujące przeciwko pojęciu jakiejkolwiek
11069 14 | burzy się, w Warszawiance wystrzela buntem. Nie wyjdzie nikt
11070 11 | umysłów tych bardzo już wysubtelnione, późne, szczytowe stany
11071 14 | polski artysta, zostali wysunięci mocą samego położenia na
11072 14 | we własnych swych oczach wysunięte poza czas, poza przemijanie:
11073 13 | Dotykamy tu spraw ciężkich i wysuwających się spod analizy, ale tylko
11074 7 | to, że na pierwszy plan wysuwało się nie normalne stałe życie
11075 10 | zwyciężającą marionetką, wysuwaną na pierwszy plan przez mechanizm
11076 7 | dodatnie są tak nudne i wyświechtane przez głupotę jak nieśmiertelny
11077 14 | pogrzebanych, w ich kraj wysyłać przedśmiertne łabędzie tęsknoty,
11078 14 | właściwie promieniowaniem: wysyłamy światło i nie widzimy go.
11079 8 | określeniem jest nie mieć żadnej wyszczególniającej treści - reprezentanci zaś
11080 10 | nam będzie pogodzić się, wyszedłszy niejako na tamtą stronę
11081 4(*) | posiadającym tak wybitnie postępowe wyszkolenie, jak Jerzy Sorel, jedyny
11082 12 | metodę lub pojęcie na myśl wyszkoloną staje się w oczach uczonego
11083 3 | znali, był świat, z którego wyszli, zabity szczelnie deskami "
11084 9 | cechuje wszystko niemal, co wyszło spod pióra Juliusza Laforgue'
11085 3 | wywłaszczenia nie udało mi się wyszukać głębokiego pojmowania duszy
11086 12 | porównania, rzadkiego epitetu, wyszukanego rymu. Świat musi się stać
11087 10 | psychika nasza może swobodnie wyszukiwać te tony, których najbardziej
11088 8 | działalności umysłowej staje się to wyszukiwanie winowajcy, swarliwe przewalanie
11089 9 | przestrzeni dziejów krytyka wyszukuje analogie pozwalające twierdzić,
11090 9 | moralnych", łatwo jest wyszydzać katolicyzm Baudelaire'a
11091 2 | historycznych wspomnień, który wytaczano przeciwko każdemu, kto ten
11092 8 | sięgać jego myśl, zbyt daleko wytężać się jego wola. Każda dusza
11093 7 | nieustanne tworzenie się, wytężanie się, analogiczne do tego,
11094 7 | wszyscy oni byli nieustannie wytężeni, naprzód podani ku ziemi,
11095 7 | każdy akt myśli polskiej wytężony byt w kierunku siły, zdolnej
11096 8 | poczucia, że tylko własnym, wytężonym wbrew wszystkiemu, co staje
11097 12 | tajemniczość świata, kto wytężył wszystkie moce ludzkiego
11098 10 | wiąże nas z grupą, w której wytkane zostało: życie narodowe
11099 12 | zagadką psychologiczną nie do wytłumaczenia, gdyby nie ta naukowa mistyka.
11100 1 | tę jedynie zrozumiana i wytłumaczona być może. Ja nasze pełne
11101 10 | zewnątrz myśli, zostaje wytłumaczone jako absolutna niezależność
11102 14 | naszej wyrasta duszy; życie wytoczyło się z piersi Boga. By być
11103 9 | Słowo miało wyrzeźbić, wytrawić kształt tak doskonale ścisły,
11104 13 | aż do całkowitego zaniku, wytrawienia poczucia prawa. Przywiązane
11105 3 | bezmozolnego użycia to, co człowiek wytrwałą i tragiczną pracą wywalczył.
11106 7 | istnieć pracowici, mężni, wytrwali. Strzeżcie się widzieć w
11107 8 | Przyjrzyjmy się temu słówku. Wytrwało się ono, jakby mimowolne
11108 5 | posiada ona już bardzo znaczną wytrwałość w życiowej walce i bardzo
11109 8 | żywiołem, konieczność ryzyka i wytrwałości-wszystko to, co stanowi cechę zasadniczą
11110 10 | się. Meredith z przedziwną wytrwałością obnaża wszystkie krzyżujące
11111 14 | niebezpiecznej, o silnym, wytrwałym temperamencie. Chcemy być
11112 13 | w dziedzinie, z której wytryska wola i gdzie wyrabiają się
11113 13 | elementarnego czucia rodzi się tu, wytrysku j e, cała ta wzruszeniowa
11114 9 | wypływa poza nich. Nie wytrzymali oni jego mocy: zniszczeniem
11115 14 | bez narodu? Jakąż jest tu wytrzymująca krytykę własna jego wiara -
11116 1 | dziś szukamy typu, który by wytrzymywał tę miarę, ukazuje się~nam
11117 13 | przekształcającego się, wytwarzającego nowe, nie znające przeszłości,
11118 7 | życia. Inteligencja, która wytwarzała te pojęcia, widziała w samej
11119 3 | było je wytworzyć: sami oni wytwarzali je. I ponieważ, aby coś
11120 8 | istnienia. Każde zetknięcie wytwarzało tu tyle zderzeń i załamań,
11121 1 | udział, jednostki i pokolenia wytwarzały pewne systemy wartości.
11122 14 | poznania i pracy: trzeba żyć wytwarzaniem w własnej swej duszy prawdy,
11123 5 | być tylko poznane: - nie wytwarzano tu własnej samowiedzy, nie
11124 2 | Czy kierunek nie był tu wytwarzany przez samą "materię psychiczną",
11125 10 | tylko pewnymi perspektywami, wytwarzanymi przez życie, ono samo tworzy
11126 3(******)| mianowicie, że tylko rodzina wytwórców, t. j. rodzina świadomych
11127 3 | kulturalnych nie liczymy się z wytwórczością utrzymującą człowieka na
11128 13 | wyrzuconych poza świat wytwórczy jednostek, świat polskiej
11129 2 | wyzyskania wszystkich sil wytwórczych kraju, spotęgowania jego
11130 10 | uśmiechnięte, pobłażliwe, wytwornie ironiczne: to czym się jest -
11131 7 | Schlegel! - gdy pisał o wytwornym cynizmie Lessinga, gdy mówił,
11132 3 | jako coś podarowanego, coś wytworzonego poza człowiekiem, bez jego
11133 14 | rzeczywistością, która ją wytworzyła- zawisa w próżni absolutnej.~
11134 4(**) | czy ludzkość wymyślili czy wytworzyli morze i t. p. Czerń jest
11135 8 | skomplikowana kombinacja. Wytworzyliśmy sobie całą sofistyczną tkaninę,
11136 3 | Żółkiewski, Jan III. są wytycznymi postaciami tego dramatu.
11137 2 | metod, które się tak surowo wytyka biednemu Janowi Jakubowi
11138 5(*) | stwarzają sobie pozycję z wytykania tych czynów narodowej demokracji,
11139 7 | tylko pierś i duszę, - a nie wyuczoną rolę. Wtedy tylko myśl nasza
11140 4 | popłyną wszystkie inne. Nie wywabi się już z życia, nie wyrwie
11141 4 | jedynie stwarzając je, wywalczając je - mamy je. Niema go nigdzie
11142 7 | jego swobodę, gdy swoboda wywalczona zaczyna go otaczać jako
11143 3 | wytrwałą i tragiczną pracą wywalczył. Jest to najzupełniejsze
11144 14 | tragedię: jeżeli my nie wywalczymy sobie jasnej wiary, jeżeli
11145 7 | sposób męski. Romantyzm nasz wywarł pod tym względem wpływ dezorientujący
11146 9 | towarzyskie i jego wymagania wywarły wpływ decydujący na ukształtowanie
11147 6 | co wytwarza życie, źle wywiązuje się ze swej roli, zaczyna
11148 14(**) | Aularda, w Europie Taine wywiera wpływ głębszy, niż kiedykolwiek.
11149 8 | próżni, gdyż myśli nasze nie wywierają wpływu na nasze własne zbiorowe,
11150 12 | skutek wielkiego wpływu, jaki wywierała Biblia na życie duchowe
11151 7 | przecież mniejszości te wywierały wpływ przeważny na tworzenie
11152 12 | postępu itp. Uczucie władzy, wywieranej przez daną metodę lub pojęcie
11153 13 | Ilionie, śpiewaną przez wywiezionych w niewolę rapsodów trojańskich?
11154 5 | nie podlegającym żadnym wywłaszczaniem fundamencie: kiedy polskość
11155 3 | mogę, że pomimo całej grozy wywłaszczenia nie udało mi się wyszukać
11156 14 | najgłębszą klęskę, na widownię wywleka okaleczała i zdziczałą duszę;
11157 8 | Hamsunowskiej. Te polemiczne jego wywnętrzenia ułatwiają nam rozumienie
11158 4 | nie zgadzam się w dalszych wywodach z tego założenia) Bogdanów,
11159 12 | pomocą pojęć i logicznych wywodów, czym jest dla niego świat,
11160 4 | byty niezawisłe" istot wywodzi swą społeczną przynależność
11161 3 | nie idzie mi w całym tym wywodzie o luźną polemikę, lecz o
11162 3(******)| mi się zgorszenie, jakie wywołał on nie tylko u wulgarnych
11163 7 | wzruszeniowo-popędowe skojarzenia, wywołane przez takie pojęcia, jak
11164 12 | nimi na wpół bezwiednie dla wywołania stanów, które ukazują się
11165 7 | podlegał Słowacki, Towiański i wywołany przez niego ruch, przewroty
11166 13 | jest tu widmem, upiorem - wywołanym przez hipnozę; trzyma się
11167 14(**) | zmiany - więc też nasze wywołujące wrażenie "paradoksalności"
11168 11 | ogarnia. Mniejsza o to, co wywołuje wzruszenie: ból, rozpacz,
11169 13 | przeznaczenia, wszystko wywoływa wrażenie tylko i wrażenie
11170 14 | lecz gest myśli, coś, co ma wywoływać jej wrażenie w teatrze.
11171 2 | innych zgoła struktur, nie wywoływało, wyrzucając całe warstwy
11172 5 | w budowie społecznej nie wywoływały żadnych następstw w świadomości.
11173 14 | życie staje się magią, wywoływaniem upiorów, których oczyma
11174 3 | lekkomyślność, próżniactwo wywoływano wnet krwawe i żałobne mary:
11175 9 | wielokrotnym przemyśleniu wywoływanych przez nie zagadnień doszedłem
11176 2 | Proces ekonomiczny innych wywyższa niewolników, uważających
11177 13 | rozkochany w sobie świat. Groza wyżarła wszelkie usprawiedliwienia
11178 3 | rządzącej sobą pracy, do wyzbycia się wszystkiego, co pracą
11179 2 | istotnie tak całkowicie wyzbył się romantyzmu, przezwyciężył
11180 1 | brać udział w rezultatach i wyzbywamy się warunków, z którymi
11181 12 | w nim jak gdyby gnije i wyziewami swymi je upaja. Ten czad
11182 10 | największego oporu, po linii wyznaczanej "żywym" przez każdogodzinne
11183 7 | problematów; poprzestać muszę na wyznaczeniu zasadniczych linii i planów
11184 9 | i w ogóle intelektualne wyznaczniki prawdy, spostrzeżemy, że
11185 11 | Chrystusa ci, którzy go ustami wyznają. Podziw i uznanie wyłączają
11186 14 | oczach. Poznajemy bowiem, wyznajemy, czujemy siebie w formach
11187 14(*****) | myślących - powiedzą oni. - Wyznam, że chodzi mi, chodzić będzie
11188 8 | zachodniej i filozoficzne wyznania wiary rozbitków. Idea klasy
11189 9 | Baudelaire'a czymś więcej, niż wyznaniem wiary artystycznej. U Lamartine'
11190 3(*****) | katolicyzmu nie ma u mnie żadnego wyznaniowego charakteru, nie jest dokonywana
11191 3 | coraz inne narzucał role wyznawcom Chrystusa: wykuwali oni
11192 3 | skomplikowany, ale my byliśmy wyżsi ponad to wszystko. Dzięki
11193 4 | poziomie, prowadzić tę pracę na wyższe szczeble i utrzymywać swoje
11194 12 | Organizm służy tu jako medium, wyzwalające pewne stany intelektualne,
11195 6 | więcej formy: ozdoby życia, wyzwalającego marzenia czystej swobody,
11196 13 | książek; żąda się od niego wyzwalających, wewnętrznych czynów. Na
11197 7 | przezwyciężali, od którego ucisku wyzwalali się była niemożność żyć
11198 14 | nowej: od tego tylko się wyzwalamy, co umiemy zastąpić, wyzwolenie
11199 11 | Może byśmy już raz przecie wyzwolili się od ohydnej maniery rozpatrywania
11200 10 | swoboda więc, jako absolutnie wyzwolone od walki samowolne tworzenie,
11201 1 | Społeczeństwo świadomej i wyzwolonej pracy jest wzorem dziejowym,
11202 10 | póki Rzym jako stolica wyzwolonych Włoch istniał jedynie w
11203 7 | w narodzie aż do szczytu wyzwolonym; zbawienie indywidualne -
11204 12 | ludzkie jest już opanowane, na wyżynach czynu, na okopach pracy,
11205 10 | że w tym kierunku została wyzyskana spuścizna romantyków? Żyje
11206 9 | idzie i nie o techniczne wyzyskanie jego rezultatów. Żadne poznanie
11207 3 | Jezuityzm w powstaniu swym był wyzyskaniem zdobyczy nowoczesnej myśli
11208 14 | postulatem. Mówi się dzisiaj o wyzyskaniu myśli Wyspiańskiego i pojmuje
11209 8 | innych narodów, zostaje wyzyskany przez oddzielne jednostki
11210 5 | okrutny sposób: nie mogło ono wyzyskiwać własnych swych doświadczeń.
11211 3 | wytworzyć tę taktykę dziejowego wyzysku, którą oznaczamy mianem
11212 5(*) | czymś gorszym: demagogią, wyzyskującą jako przywilej swoją polityczną
11213 7 | pierwotne i na to, co jest wyzyskującym te pierwotne siły i powstającym
11214 8 | widzimy, że w ten sposób wyzyskujemy własny stan niewoli. Myślimy
11215 14 | wyczarowany. Twardowski to wyzywa cień Barbary. Shakespeare,
11216 13 | Tak, ale na czym stoi sam wyzywający gromy? Sam on jest właśnie
11217 8 | i plączących oddziaływań wzajemnych. Nie wiemy, czym jesteśmy
11218 11 | jak ta ginąca dusza, więc wzbiera w niej żal nad jego straszną
11219 11 | którym ponad dzieło swe wzbija się zbiorowa dusza, wśród
11220 12 | abstrakcyjnych, środkiem, wzbogacającym je w nową treść. Na ogół
11221 10 | zdolność, nowy typ działania są wzbogaceniem zbiorowej energii i że nie
11222 3 | dobrze spało, jest rzeczą wzbudzającą głęboką wzgardę i obrzydzenie.~
11223 10 | tego złożonego stanu duszy, wzbudzić poczucie jego skomplikowania
11224 3 | usiłujący utrzymać się na wzburzonej powierzchni politycznego
11225 2 | burżuazyjne społeczeństwo, ale wzdryga się na myśl, że jego siostrzenica
11226 2 | się przynależy tylko ta wzgarda, którą dzieła ich oddychają,
11227 10 | tym śmiechu form, w nich wzgardliwym migotaniu nad nami, aż z
11228 10 | tą pierwszą i zasadniczą wzgardzi. Nie zniknie ona przez to,
11229 3 | wam o niej milczeć. Wolno wzgardzić. Ale na prawość waszej własnej
11230 4 | regułą działania staje się wzgląd na to, czym będzie ono dla
11231 1 | mają oczywiście wartość względną. Dla naszych celów możemy
11232 13 | duszy jakiegokolwiek bądź względnego choćby pierwiastka mocy.
11233 1 | dobitnie. Znika możliwość względnej chociażby, chociażby czysto
11234 10 | szalach.~Myśleć, czuć swoją względnością, nie przeinaczać jej, nie
11235 10 | nią, o jakiś całkowicie względny, bardzo przypadkowy szczegół
11236 11 | rozpaczą. I tu na martwym wzgórzu przybijają do krzyża wieczne
11237 13 | strach zdejmuje o ciężar jaki wziął ten poeta na duszę. On sam
11238 13(**) | Emil Haecker napisał, że ja wziąłem mojego Nieczajewa (z Płomieni)
11239 14 | zawołać? To jest tragedia: wzięła ona w pierś cały teatr i
11240 7 | istotą jego życia. Z Norwida wzięliśmy maskę pośmiertną, i ten
11241 11 | pierwotnym, pozahistorycznym: wzięło w siebie słońce kultury,
11242 13 | siła ciążenia staje mu się wzlotem. Żeromski nie ma prawa posługiwać
11243 2 | nowoczesnej, nie przeżywając jej wzlotów, wszystkie porażki nowoczesnego
11244 7 | ciążenia stała się tam siłą wzlotu: Dlatego wydaje się, że
11245 2 | biologicznego: słowem, tylko wzmagając potęgę, zdolność i chęć
11246 3 | dożywotnio powinien mieć prawo do wzmagania chaosu w naszej narodowej
11247 4 | wszystkim do czynienia ze wzmiankowanym wyżej przestawieniem planów.
11248 3 | przypłacić miało zuchwałą chęć wzniecenia ognia Prometeuszowego w
11249 12 | wytworzenie stanu uczuciowego, wzniesienie ponad życie, ponad prawo,
11250 8 | zrozumieli, iż nie w tym dumnym wzniesieniu się w sferę tworzenia, a
11251 7 | człowieka, budową przezeń wzniesioną, a nie zaś stygmatem, wyciśniętym
11252 3 | straszliwe stygmaty, kopce wzniesione z męczeńskich prochów i
11253 12 | Nieokreśloność staje się atrybutem wzniesionego ponad historię bytu. Być
11254 14 | Wstaną i świetne pawęże~wzniosą na blank, od kędy blask
11255 8 | logicznie uzasadnione, etycznie wzniosłe, to są właśnie takie ośrodki
11256 7 | jest książek tak całkowicie wzniosłych, jak kursy Mickiewiczowskie,
11257 9 | momentach tylko, w których nie wznosimy się do absolutu. Trwanie
11258 13 | przesilenia, że tak oni wznoszą całość z momentów duszy,
11259 10 | jako na swe dzieło, a więc wznosząca się ponad nią, przeciwstawiającą
11260 7 | narastającą masą, powolnym wznoszeniem się polskiego lądu - to
11261 14 | nie zaś na konstruowaniu i wznoszeniu. Stąd istnieje straszliwa
11262 10 | L. Stevensona. Stevenson wznowił formę literacką bajki arabskiej
11263 1 | podporządkowanie się jednostek wzorom gotowym i danym. Kultury
11264 9 | swych klasycznych tradycji i wzorów. Poezja symboliczna nie
11265 4 | poznawać na tym odległym wzorze właściwą prawdę, - anatomię
11266 3 | zainteresowanie dla nich niewątpliwie wzrastają. Kościół całkowicie szczerze
11267 10 | ukazać jako naszą samoistność wzrastające nasze zacofanie. Dlatego
11268 8 | kierunek. Wiemy, iż pomimo tej wzrastającej nieobliczalności naszych
11269 14 | Jej każdy przyrost jest wzrastaniem prawdy, jej najgłębszym
11270 14 | istniała jedynie w polu wzrokowym na wieki zgasłego narodowego
11271 3 | dzieł polskich dzięki niej wzrosła w trójnasób. I chociażby
11272 8 | zdajemy sobie sprawy, jak wzrośnie jego znaczenie w przyszłości.
11273 3(****) | jego pism jest nieustannym wzrostem intelektualnym; on to najdoskonalej
11274 14(*****) | chodzi. Pragnę, by mogła ona wzruszać się i przejmować życiem
11275 7 | zimnymi lub przynajmniej nie wzruszają nas w tej samej mierze,
11276 13 | nieprawdopodobne zerwanie ciągłości w wzruszającą się, czującą psychikę i
11277 4 | się poza pozorami całkiem wzruszającej niewinności umysłowej. Schlebianie
11278 13 | ostatecznego. Tu wszystko jest wzruszającym się, cierpiącym żywiołem.~
11279 7 | życiu, lecz w stanach duszy, wzruszeniach i myślach przodujących inteligentnych
11280 4 | koordynacji czynnej, czy wzruszeniowej. Wewnętrzna struktura społeczna,
11281 7 | osłabły lub całkiem zanikły wzruszeniowo-popędowe skojarzenia, wywołane przez
11282 9 | określony przez tę hegemonię wzruszeniowości nad umysłem i wolą. Wzruszenia
11283 12 | więcej bezpośrednim związku z wzruszeniowością płciową - przez pewną treść
11284 9 | kultury - życiem przeważnie wzruszeniowym. Obraz świata, cała intelektualna
11285 9 | wytwarzającej dla siebie, dla swego wzruszonego życia, wystarczający wymaganiom
11286 11 | ono nasunąć każdemu, kto wżyje się dostatecznie głęboko
11287 3 | tak dobrze: wczuli się i wżyli w tę swoją prywatną jasność.
11288 7 | pożądane ukochane dzieło wzywamy się świadomością w naszą
11289 10 | majestatycznym usiłował być Leon X, usiłował on zniweczyć swego
11290 12 | wykrystalizowuje się w stan mistyka XI wieku, i wreszcie sam poeta
11291 14 | giną te słowa. Jesteś t y, który masz wolę; krew leje
11292 2 | oddzielni twórcy zbyt są zaabsorbowani przez dzieło swoje, przez
11293 13 | ich klasowe, kulturalne, zaasekurowane ja - przeciwstawia się tragicznemu
11294 8 | ogarniał całości kontrastu. Zaatakowani zaś nie pojmowali wprost,
11295 4 | i usposobień umysłowych, zabarwia w ten lub inny sposób całą
11296 4 | zostawiają ślad w życiu naszym, zabarwiają nurt, którym popłyną wszystkie
11297 11 | ma on u niego specyficzne zabarwienie, jest on jakby milczeniem
11298 4 | bywa zawsze pojmowany w tym zabarwieniu, w jakiem ukazuje się on
11299 10 | pewna już idealistycznie zabarwiona i przeistoczona rzeczywistość
11300 9 | której ukazują się i znikają zabarwione i przekształcone przez wzruszenia
11301 3 | Sama uznawała się nie za zabawkę, nic za pokrzepienie umierających (
11302 6 | gatunek podstawę - są to zabawki, brząkadełka. Niech igra
11303 13 | kombinowanych złudzeń, które zabezpieczają inteligencję polską przed
11304 8 | zachowujemy wobec Europy jakieś zabezpieczające nas, uprzywilejowane stanowisko.
11305 10 | poprzez nią swą przyszłość, zabezpieczający ją - ta jedyna, nie myśl
11306 5 | społecznego życia, lecz właśnie zabezpieczających przeciw rozpaczy i zwątpieniu
11307 7 | Piękno jest kołem magicznie zabezpieczającym nienaruszoność bezwzględnego,
11308 13 | ona symbolem uczuciowego zabezpieczenia przeciwko konieczności własnej
11309 13 | że mają jakiś dom, jakieś zabezpieczenie w bezdomnej Polsce. Małe
11310 5 | dziedzina raz na zawsze zabezpieczona. Tu nie zdoła wtargnąć przemoc,
11311 4(*) | historyi myśli ludzkiej jest zabezpieczone.~ ~
11312 8 | je jak myto, czujemy się zabezpieczonymi od groźnego zetknięcia z
11313 7 | świętości. Inaczej Krasiński. Zabezpieczył on swoje wnętrze za pomocą
11314 11 | wolną być od wszelkich "zabiegów dusznych". Jednym tchem
11315 6 | słyszeliśmy tych Hamletów, czy nie zabierają oni do dziś dnia głosu,
11316 14 | dzikiej nieujarzmioności zabijającego nas świata: i wyprawiają
11317 13 | nędzy w tym odruchu: nie zabijajcie mnie, w tym przytuleniu
11318 11 | one i niszczą nieustannie: zabijamy i krzywdzimy każdej godziny.
11319 7 | że jest na czym wesprzeć zabijaną przez bezducha chwili duszę.~
11320 2 | dla waszej małości i nędzy zabiło serce, tyle razy zgrzeszyła
11321 13 | bezbronną w ręce losu: w niej zabitą zostaje właśnie ta wola,
11322 3 | świat, z którego wyszli, zabity szczelnie deskami "Olimp"
11323 14 | pochodzenia można się zupełnie zabłąkać, jeżeli się zechce szukać
11324 14 | na blank, od kędy blask zabłyśnie nowy.~Czas będzie - przyjść
11325 5 | robotniczej jako zadanie. Zabobon gotowego świata. Polska
11326 10 | naturalistycznym przesądom i zabobonom polowy XIX wieku przypuszczać,
11327 10 | naturalizm i inne upokarzające zabobony tej przyczynie zawdzięczają
11328 12 | duszy. Mistyk staje się zaborcą, rozpłynąwszy się najpierw
11329 3 | odżywiania. Twór ucisku zaborców i własnej słabości, izolowania,
11330 14 | przyjmujemy twarde, bojownicze, zaborcze życie zachodnie. Nie czynimy
11331 14 | tej właśnie biologicznej zaborczości: ta zdobywcza, drapieżna
11332 2 | własną swą, wspólną wszystkim zaborom tradycję. Rzeczywistość
11333 7 | przyprawiają o prawdziwe zaburzenia językowe*, na przedruki
11334 4 | procesy życiowe. Tkwią w niej zabytki dawno zamierzchłej historyi,
11335 12 | najluźniejszych uczuciowych zachcianek. Całe życie duchowe, twórczość
11336 14 | swym wybujałym w próżni zachciankom, ludzie, którzy za swobodę
11337 7 | ograniczoności współczesnego zachodniego świata, było też beztreściowością
11338 3 | szczęśliwymi jak ona, na stosunek zachodzący między Carlyle'em a Stanisławem
11339 2 | pomiędzy procesami życiowymi, zachodzącymi w społeczeństwie, dają się
11340 7 | tylko polega, czy Polacy zachowają wiarę w swą samoistność
11341 2 | krytyce, która do dziś dnia zachowała całą swą wartość. Pisał
11342 7 | tożsamość samowoli zostaje zachowana. Ku głębinom życia trzeba
11343 10 | społeczeństwa, które musi być zachowane. Prawo to broni samo siebie
11344 4 | postępy techniki wraz z zachowaniem własnych swych, niezbędnych
11345 2 | dziś bełkotało się coś o zachowaniu energii, jutro mówiło się
11346 3 | staje się tu wytwór pracy, zachowany zostaje plon, przeklętą
11347 4 | Pomimo tej niewątpliwie zachowawczej roli języka, społeczeństwo,
11348 2 | która nadaje sobie miano zachowawczo-narodowego światopoglądu u nas. Żyć
11349 8 | zasadniczy. Tak nie czuli i nie zachowywali się względem siebie nigdy
11350 3 | błędnego koła, tworząc nowy typ zachowywania i tworzenia kultury, przekazywania
11351 7 | musiałby sobie zaprzeczyć, aby zachwiana była wiara poety. Podstawy
11352 10 | sama idea prawa uległa zachwianiu. Benedeito Croce, najznakomitszy
11353 2 | tylko istniejący, nie został zachwiany. On jeden jest niewątpliwy.
11354 7 | będzie ona już ocalona w zachwycie artysty. Mamy tu zawsze
11355 3 | mogła była przyglądać się z zachwytem: patrzcie z jakich to brzydkich
11356 8 | w sobie musi się skupić, zaciąć. Świat europejski przebywa
11357 11 | rwące się w męce i bólu, zacichający w tęsknocie, - sobowtór
11358 1 | świata harmonijny, piękny lub zaciekawiający.~Kulturą nazywa się dzisiaj
11359 13 | jego empiryczną zdolność zaciekawienia się samymi zjawiskami niezależnie
11360 12 | całą powierzchnię myśli, zaciera się wszelka różnica między
11361 9 | zwłaszcza gdy się zbudowanie zacieśni do demoralizującego poziomu
11362 12 | wyboru intelektualnego nie zacieśnia. Istotna jednak psychologia
11363 14 | rozmyślań nad kaleczącą, zacieśniającą, stwarzającą winy naturą
11364 13 | zamknąć w żadnym automatycznie zacieśniającym dusze widnokręgu. Czujemy
11365 1 | nowoczesnej. Gdy najbardziej nawet zacieśniamy własne życie, nie zmieniamy
11366 10 | pozwalający bez kłamstwa, zacieśnienia i obłudy brać świadomy udział
11367 9 | zapanuje ona nad całym, zacieśnionym przez natężenie wzruszenia
11368 12 | się zawsze jeden i ten sam zacięty bój o panowanie człowieka
11369 3 | duszy siły, milczące poprzez zaciśnięte zęby, bez słowa i bez gestu
11370 8 | Polska staje się psychicznym zaciszem, w którym wypoczywa się
11371 2 | domowego dobrobytu. Usłanie zacisznego gniazdka wbrew wszystkiemu
11372 14 | duszę w biernych uczuciach, zaćmić wolę gestem. Fałszuje się
11373 3 | udanie, w ostateczności zaćmienie umysłowe. Przysłowiowa wprost
11374 9 | dzieło, lecz raczej jak jakaś zaczarowana kraina, baśń fantastyczna.
11375 8 | tego, co dzieje się w tej zaczarowanej sferze. Wszelkie negacje
11376 12 | każdy z nas może okazać się zaczarowanym królewiczem, spadkobiercą
11377 9 | w stanie rozwiniętym lub zaczątkowym. Tu poprzestajemy na zaznaczeniu
11378 11 | zestawienia, od którego zaczęliśmy naszą charakterystykę. Liryzm
11379 7 | zapatrywań, które przeważać zaczęły wśród umysłów kulturalnych
11380 14 | siebie, z piersi własnej zaczerpnąć musi duszę, zdolną ratować
11381 14 | uzdrawiającą, natchnienia, które są zaczerpnięciem powietrza, są prawdą, mają
11382 14(**) | i z rodzinnej ignorancji zaczerpnięte, porównania nawet z tą literaturą
11383 6 | własne, nim nawet nim żyć zaczną - ukazuje się im, jako jakaś
11384 12 | tworzyć swe życie, Miciński zaczynał marzyć o tym, co też może
11385 10 | unoszenie się w abstrakcji.~Gdy zaczynamy rozumieć prawdziwe znaczenie
11386 10 | poznać się w tym, co jest zaczynaniem. Trzeba mieć odwagę "złego
11387 11 | nędzy i cierpienia stał się zaczynem religijnego życia Kasprowicza.
11388 13 | nasze ja mogło istnieć, nie zadając sobie żadnego przymusu.
11389 2 | sobie z tego sprawę.~Gdy zadajemy sobie pytanie, kto był właściwym
11390 8 | Poza dumnymi słowami o zadaniach literatury ukrywa się tchórzliwe
11391 8 | tkwiącemu w niej posłannictwu i zadaniu. Ruch klasy robotniczej
11392 2 | energii, byłby to nowy cios zadany męskości i stanowczości
11393 10 | talentem nie dorównywa on żadnemu z wymienionych tutaj pisarzów:
11394 12 | hipotezy a priori nie wyklucza, żadnymi ograniczeniami swego wyboru
11395 11 | antropomorfizm, mimowolny, zadomowiony optymizm ludzkiej mowy -
11396 4(*****) | prawdziwym i może wybaczalnym zadowoleniem miłości własnej spotykam
11397 3 | pomiędzy kryptami, pełnymi zaduchu i zgnilizny. Nic nie istnieje
11398 13 | przy życiu coś prócz ślepej żądzy, upokarzającego odurzenia -
11399 4 | obiektywnych i subiektywnych zagadek. Jak trudno na przykład,
11400 13 | Wizja Batorego, jego dziwny zagadkowy uśmiech.~Cała Cecora nie
11401 10 | zastanawiała się nad pewnymi zagadkowymi wypowiedzeniami tego niezrównanego
11402 2 | ścierającym się w duszy zagadnieniom, jakąś postać dobrej woli -
11403 8 | Musimy przyjrzeć się temu zagadnieniu. Wiąże się ono dość ściśle
11404 13 | własne ostatnie łkania, zagaśnie, pogłębiając płacz swój
11405 10 | każdym słowem, pod każdym zagięciem zdania czuje się sprężystą
11406 7(*) | polskie i francuskie oryginały zaginą, - będzie je można na nowo
11407 13 | nawet na dnie, jeżeli nie ma zaginąć, musi zachować pomimo wszystko
11408 7 | natężenie woli i wiary nie zaginęły już dla tego, kto się ich
11409 3 | sprawiłoby nawet ostateczne zaginienie Króla Ducha lub rzadkich
11410 7 | romantyzm jest literaturą zaginioną, apokryficzną. Romantyzm
11411 7 | dzieła człowieka. Naród zaginiony może odrodzić się jedynie
11412 12 | poeta duszę swą demonowi zaginionych światów, spisuje on istotnie
11413 9 | czyhająca w nim nieustannie zagłada są tu rysami, najbardziej
11414 14 | samowiedzy, miał odwagę zaglądać w swą duszę, on lękał się,
11415 14(**) | jest uporczywe, zawistne, zaglądanie w kieszeń p. Feldmana. Jestem
11416 2 | istotne, niemożliwe już do zagładzenia. Lata ostatnie wykazały
11417 10 | myślowa, stwarzana przez zagłębienie się w niepodobną do żadnej
11418 11 | Ten wielki Bóg płacze jak zagłodzone chłopskie dziecię w zapartej
11419 12 | bardzo zaściankowe, jego zagłodzony intelekt pada pod naciskiem
11420 8 | grozą, nie pozwalającą mu zagłuchnąć. Zagadnienie pokoju przedstawiało
11421 3 | martwy ciężar katolicyzmu zagłusza całe obszary psychiczne
11422 3 | sam siebie, aby objął go i zagorzał w nim jeden duch.~Czym była,
11423 7 | wzruszeń dla wszystkiego, co zagraża spokojowi, co ukazuje się
11424 4 | życia płciowego, aby nie~zagrażało ono niezbędnym dla utrzymania
11425 3 | beztroskliwa wygoda nie została zagrożona. Odciąwszy się od świata,
11426 11 | jaką wyszła z opętania zagryzających się zjawisk. Można by określić
11427 11 | zwyciężonego, jest tylko bezcelowe zagryzanie się wzajemne, lub jeśli
11428 10 | postępowanie indywidualne zahacza o losy innych ludzi; myśl
11429 8 | skłębieniem machin, które zahaczają wzajemnie o siebie, uderzają
11430 8 | napotykając przeszkód, nie zahaczając o żaden opór, przez wszystkie
11431 14 | świat nowoczesnej myśli, nie zahaczający o ten specjalnie narodowy
11432 8 | rozwiązań, ale nie dajmy się zahipnotyzować istniejącym widnokręgom.
11433 14 | bo wola była w widzeniu zahipnotyzowana. Wyjął on duszę swą z piersi
11434 8 | aparatem woli zmechanizowanej, zahipnotyzowanej, bezwiednej, - inaczej nie
11435 4 | gdzie zaczyna się sfera tych zahipostazowanych bytów: - cała ekonomia ludzkiej
11436 5 | przez to, co jest bezsilne, zahukane lub chociażby mężnie - ale
11437 3 | zaprzepaszczone, zaprzedane życie zajaśniało od jakichś świtań, a los
11438 10 | tylko konsekwencją tego, co zajdzie w pierwszej grupie, w której
11439 9 | nim, tego irracjonalnego zajęcia wobec niego postawy, które
11440 2 | jednak kusilibyśmy się o zajęcie czysto historycznego stanowiska.
11441 2 | Polski, gdybyśmy wobec niego zajęli tak rozległe, historyczne,
11442 9 | rozpatrywanych tutaj zagadnień. Zajmowaliśmy się różnymi postaciami odczuwania
11443 2 | przede wszystkim, którym zajmowano się i u nas, powinni by
11444 7 | ilości uczonych i pisarzów, zajmujących się fachowo badaniem literatury
11445 10 | rozstrzygnąć. Leopardi głębiej zajrzał w duszę pojedynczego człowieka,
11446 Ded | stawiać się im hardo, by nie zajrzały głębiej w oczy, nie odnalazły
11447 5 | się w tych czasach, niech zajrzy w przeszłość, jaką naokoło
11448 8 | Schlegla (młodego), niż Kanta. Zajrzyjmy nieco głębiej. Ibsen przeciwstawia
11449 8 | czym trzyma się ona? Gdy zajrzymy głębiej w treść sprawy -
11450 8 | nieraz jako jej władca leniwy żak, usiłujący uwolnić się od
11451 7 | dobrej woli. Panuje w pewnych zakątkach myśli polskiej nastrój tak
11452 12 | wiecznego Żyda poprzez wszystkie zakątki kultury i historii, jego,
11453 3 | ciernia, tkwiącego w nodze lub zakażającego krew pasożyta. I dalsza
11454 6 | tworzyć ją dopiero potrzeba, zakładać jej podstawy. Więc bezlitośnie
11455 4 | swych stanów psychicznych. Zakładamy sobie przede wszystkim tę
11456 12 | niż przypuszczasz, niż zakładasz to w swoim czynie". I to
11457 8 | życiową szpetotę naszego zakłamanego, skrępowanego istnienia.
11458 4 | wrącym głębiej pod ustaloną, zaklasyfikowaną powierzchnią duszy, jest
11459 4 | doświadczeń przebytych i zaklasyfikowanych. Rozstrzyga o naszej przyszłości
11460 6 | otwiera się na żadne sezamowe zaklęcie, że jest ono dla psychiki
11461 5 | niech się stanie tajemniczym zaklęciem i talizmanem, zapewniającym
11462 14 | życia tak obojętne, zimne, zakończone, jakby już ze świata umarłych
11463 9 | ciąży ono na nas jako coś zakończonego, gotowego, jako jeden z
11464 7 | powierzchni zastygłej i zakończonej fizjognomii, nazbyt łatwo
11465 7 | świat nie jest zamknięty, zakończony, ze istnieją w nim jeszcze
11466 1 | życie umysły wychowane na zakończonych, przeminionych kulturach.
11467 14 | kościoła katolickiego.~Chciałem zakończyć pracę moją na tym punkcie
11468 10 | sprzysiężeniu, nie w partii, nie w zakonie, lecz w samym codziennym
11469 8 | przesądów są dzisiaj tak mocno zakorzenione dlatego jedynie, że odpowiadają
11470 10 | to obraz konkretny, mocno zakorzeniony w ich wrażliwości, spowinowacony
11471 13 | intelektualnych, abstrakcyjnych zakresach myśli i woli. Hierarchia
11472 1 | jest od wszystkich tych zakresów życia, z których pochodzą
11473 12 | baśń, w której gąszczach i zakrętach można zginąć, zbłąkać się,
11474 7 | jakiegoś na Ajschylowską miarę zakrojonego dandy, jak gdyby cały sens
11475 14 | które mają tragicznie się załamać, a więc konkretny kształt
11476 14 | tragiczną rzeczywistością załamującą się w zatoce śmierci. Poeta
11477 11 | zawsze w ten sam sposób załamuje się w różnych indywidualnościach.
11478 8 | obliczonej woli i wiary. Zalatują nas krótkotrwałe, o małym
11479 3 | myśleć starsi - tam, gdzie załatwia się wszystko - a wy tu sobie
11480 4 | mu te byty pozostawiają, załatwiać swoje sprawy pod ciężarem,
11481 3 | to. Msza się odprawia. Tu załatwiają się wszystkie wasze z wszechświatem
11482 13(**) | Pozwolę sobie załatwić tu pewną sprawę osobistą.
11483 7 | emigracji - sprawa byłaby już załatwiona, nie ma więc powodu tłumaczyć
11484 3 | które świat cały szarpią, załatwione są dla nas w symbolu wiary.~
11485 6 | samo przezwyciężone wczoraj zaledwie narodzone sposoby pojmowania
11486 2 | razy współczuciem dla was, żalem, litością dla waszej małości
11487 4 | przez które wciska się i zalewa szańce jasnej myśli czarna
11488 11 | Dusza staje się tu morzem zalewającym gród pracy, mozołu i męki,
11489 12 | wszystkie tamy i szańce, zalewała całą duszę jednostki, wchłaniała
11490 10 | żaden akt woli. Idąc na dno, zalewany przez falę - w obliczu śmierci
11491 2 | istnienia tej świadomości zależą od tego, czy zdoła się ona
11492 9 | zasadniczo obcy. Życie jest zależnością od czegoś, co nie wytrzymuje
11493 2 | Taine, Carlyle, Renan - zaliczeni przez Seilliere'a do czwartej
11494 12 | aportuje, łasi się, biega po zaliczki, a w piękne dni da się oprowadzać
11495 3 | kościołach odbywa się msza żałobna za setki tysięcy myśli nierozbudzonych,
11496 3 | wywoływano wnet krwawe i żałobne mary: widmo Rejtana strzegło
11497 14 | narodowy w "Sokole" - to noc żałoby i pokuty wśród prochów,
11498 11 | czekają nas wielkie cienie na załomach własnej naszej samotnej
11499 7 | nie zaś martwy przedmiot żalów, caput mortuum procesowania
11500 3 | rodziny Połanieckich nie założą. - Zwycięzcami świata stać
11501 7 | wypływać jako wniosek z założonego głębiej, niż dzieje, sylogizmu. "
11502 3 | twórców zbiorowego życia, założycieli kultur, od podstaw usiłujących
11503 14 | szukanie po omacku wśród żalu i płaczu - to wnętrzna odbudowa
11504 3 | wszystkiemu, co wygodę chwili zamącą, - uparta samowola. Siedząc
11505 2 | chce pogrzebać za jednym zamachem bunt dusz i rwanie się ku
11506 4 | i analizowanie hipostaz zamarłego ludzkiego życia i tworzenia.
11507 10 | civis romanus nie całkiem zamarło w duszy włoskiej. Powierzchownemu
11508 9 | pasterce. Serce jest tu tak zamaskowane, że sam los się myli i łudzi
11509 14 | wśród fal? Trwoga oblega zamczysko, dreszcz wstrząsa duchami
11510 9(*) | go czytać szczerze tj. z zamiarem przemyślenia jego pism,
11511 14 | narodowe czerpie moc z prądów i zamiarów, które wydają się niepodobnymi
11512 13 | zatrzymuje się ona na szlachetnym zamiarze: dusza ludzka jest w niej
11513 8 | socjalistyczna apokalipsa zamieniła się w zachodniej psychologii
11514 1 | rezultat dziejowej pracy, zamieniony w bezwyjściową przygodę
11515 13 | wieki i w słowie już tylko zamiera. I tak dokonywa się reabsorbcja
11516 14 | zbiorowością, czuje on, jak zamierają jedna za drugą wszystkie
11517 8 | odtworzeniu w sobie prostoty zamierzchłych czasów. W nienawiści do
11518 7 | kres istnienia, samo jego zamierzenie, wizja jego rzutu stają
11519 1 | tego, co on sam świadomie zamierzył i stworzył. Hoene-Wroński
11520 1 | się niepowodzeniem, ale zamistyfikowana świadomość przekształca
11521 6 | sprawy, jaką sferę życia zamknął w swojej negatywnej ocenie.
11522 13 | w jakimś ukrytym zakątku zamknąwszy się sama z sobą, gardzi.
11523 13 | nie przez sentymentalne zamknięcie się w sobie, lecz przez
11524 2 | literaturę, w której świat cały zamknięto w czterech ścianach prywatnego,
11525 8 | wszystkie drogi zdają się być zamkniętymi przed dziejową świadomą
11526 14 | ludzką. Człowiek został zamordowany, by żyć mógł upiór; gorzej,
11527 3 | skutecznie pomagali. Kultura była zamorską nowinką, czymś, czym można
11528 10 | podmiotowości - a jednocześnie nie zamraża w żadnym gotowym, wykrystalizowanym
11529 8 | aby ujrzeć leniwe, gnuśne zamulenie duszy poza dumą gestu, aby
11530 3 | Polski sądzą, że uda im się zamurować otchłanie krwi i ducha i
11531 12 | przynajmniej raz na rok zamykać się z jego pismami. Był
11532 13 | jest jego siła). Te cechy zamykają Reymonta w odciętym od przeszłości
11533 7(*) | przedzie, z królewskim spokojem zamykającej książkę, właśnie co czytaną,
11534 3 | podłoże; cały świat istotny zamykał się w czterech ścianach
11535 14(*****) | Staram się, by książka ta zamykała całą moją dotychczasową
11536 1 | istotną niewolą. Gdy dumnie zamykamy się w granicach naszego
11537 6 | wysiłek z chaosu tworzy. Nigdy zanadto nie możemy strzec się form,
11538 14 | historii. Tej fikcji trzeba zaniechać: idei jasnej, wykończonej,
11539 14(**) | Wyspiański - dlaczego Mickiewicz zaniechał artyzmu. Po Wyspiańskim
11540 2 | okolicznościowym dokonania lub zaniechania czynów, takiego lub innego
11541 3 | gotowe wpełznąć na gruzy, zaniedbane przez myśl i wolę ludzką -
11542 7 | następstwa każdego swego zaniedbania. Romantycy usiłowali swe
11543 14 | tworzy się wieczną sztukę, zaniedbując, lekceważąc wszystko, co
11544 8 | zastąpić przeszłość nasza: zanurzając się w samą organiczną głębię
11545 7 | paradoksalne, tragiczne zaostrzenie antagonizmu: tym, co zachowuje
11546 13 | gestów, więcej odcieni barw, zapachów, załamań głosu etc., że
11547 3 | I gdy ziemia zdaje się zapadać, gdy zaczynają się pojawiać
11548 8 | aliaże tchnieniu myśli, zapadają i giną formy, które nas
11549 1 | woli podstawy trwałe i nie zapadające się pod nogami. Odpowiedzialność
11550 3 | Chyba by ziemia pod nogami zapadła. I gdy ziemia zdaje się
11551 14 | do tej dziedziny, w którą zapadło widzenie. Tylko ze śmiertelnej
11552 11 | spokoju - przepłynęły gdzieś, zapadły w podziemia: straszy tylko
11553 14 | chwilowe stanowiska, często zapadnięcia się i zboczenia walczącej
|