Tom, Rozdzial

1501  1,  10|                Wenus z zielonymi oczodołami i utrąconym nosem, osłaniającej
1502  1,  10|                 wstydliwie łono zapleśniałe i mchem wilgotnym porosłe.
1503  1,  10|                     w ziemię, zanurzała się i kryła. Rafał nie mógł od
1504  1,  10|              wypływały z cieniów tych drzew i, przemieniając się niemal
1505  1,  10|                   Drzewa nad tym ciennikiem i w głębi parku, z dala stojące
1506  1,  10|             wyginając się wężowo jak gibkie i zwinne race, które pod chmurami
1507  1,  10|                     konarów, gałęzi, prętów i liści rozepchnęła knieję
1508  1,  10|                      sokór, brzostów, topól i lip. Oczy ze czcią i pokorą
1509  1,  10|                  topól i lip. Oczy ze czcią i pokorą spoczywały na jego
1510  1,  10|                   jakichś potwornych ranach i bliznach...~Do tej alei
1511  1,  10|                   dworu nabawiało go trwogi i niepewności, a zarazem ten
1512  1,  10|                   tackę z przyborem do kawy i z bułkami. Kawa była wystygła,
1513  1,  10|                     owym światem, ujrzeć go i poznać. Kiedy tak wahał
1514  1,  10|                 poznać. Kiedy tak wahał się i namyślał, oszklone drzwi
1515  1,  10|                 oszklone drzwi uchyliły się i wsunął przez nie głowę kozaczek
1516  1,  10|                     nie śpi, wszedł do izby i rzekł:~- Pan marszałek kłania
1517  1,  10|                    Pan marszałek kłania się i prosi do obiadu...~- Do
1518  1,  10|             Chłopiec uśmiechnął się chytrze i dodał:~- Zaraz będą podawać.~
1519  1,  10|                     Rafał wyskoczył z łóżka i zaczął się gorączkowo ubierać.
1520  1,  10|                  ubierać. Wkrótce był gotów i z niecierpliwością tysiąc
1521  1,  10|                  sobie, poprawiał, obciągał i czyścił zniszczone odzienie.~
1522  1,  10|                pąsowych kabatach z galonami i herbowymi blachy, biegali
1523  1,  10|                 blachy, biegali pachołkowie i kuchciki. Wkrótce ozwał
1524  1,  10|                   Wkrótce ozwał się dzwonek i z rozmaitych stron, a przede
1525  1,  10|                    Chłopak, zahukany w domu i szkole, wprost drżał na
1526  1,  10|                  jednocześnie prostował się i przybierał pozę "równego
1527  1,  10|                  chwili głośno otwarł drzwi i poszedł śmiało ku stołom.
1528  1,  10|               Słychać było śmiechy, okrzyki i wesołą rozmowę, przeważnie
1529  1,  10|                 zwracać na niego uwagę. Ten i ów rzucił okiem i ani myślał
1530  1,  10|                uwagę. Ten i ów rzucił okiem i ani myślał przerywać rozmowy.
1531  1,  10|                    spojrzeń wiele mówiących i żywej rozmowy. Rafał błyskawicowo
1532  1,  10|                    ostatnia chwila nadeszła i gdy w rzeczy samej ze stojącymi
1533  1,  10|                  samej ze stojącymi włosami i oczyma krwią zalanymi szedł
1534  1,  10|                     przy drugim końcu stołu i jął go wskazywać lokajom.
1535  1,  10|                     siedział już na krześle i zatopił oczy w talerzu.
1536  1,  10|                  Słyszał tylko huk w głowie i bicie serca. Nierychło podniósł
1537  1,  10|                   smagłych, oczach czarnych i płonących, kobiet bardzo
1538  1,  10|                      kobiet bardzo pięknych i porywających ku sobie. Damy
1539  1,  10|                     Damy te były wystrojone i mówiły po francusku, toteż
1540  1,  10|                      Oczy szafirowe, czyste i ogromne jak firmament, otwierały
1541  1,  10|            nieustannie szeptem rozmawiała - i oto dawał się słyszeć wybuch
1542  1,  10|                     wówczas swą długą głowę i na chwilę śmiech panieński
1543  1,  10|                  przycichał. Obydwoje, brat i siostra, przybierali uroczyste
1544  1,  10|                trudem oczy od swej sąsiadki i wesołe, wilgotne od wzruszeń
1545  1,  10|                zajęci jedną jedyną sprawą - i właśnie owym radosnym weselem
1546  1,  10|                     w ich twarzach, myślami i uczuciami krążyli obok prześlicznej.
1547  1,  10|                czymś głęboko dumali. Odraza i głuchy na wszystko zabójca-żal
1548  1,  10|                  kole, które sekretnie duma i z rozpaczą śni. Jakoby muzyka
1549  1,  10|                   czole, w drgnięciach brwi i ust. Była samym weselem
1550  1,  10|                     ust. Była samym weselem i dreszczem szczęścia, a biegł
1551  1,  10|                     od niej na ludzi smutek i udręczenie.~Rafał nie widział
1552  1,  10|                   Młodzieniec podniósł oczy i ujrzał obok siebie długie
1553  1,  10|                    długie oblicze z włosami i wąsiskami zwieszającymi
1554  1,  10|                     wychodzili jak z łaski, i koniec końców do garnka
1555  1,  10|                milczysz? Prawdę mówię, choć i gorzką.~- Ja nie wiem, czy
1556  1,  10|                     prawda.~- Nie wiesz. No i pewnie. Wąsów asan całych
1557  1,  10|                  niby asan dysponujesz, jak i co.~- Zabierzemy do domu.~-
1558  1,  10|               gałgan, ale że to blisko... A i o te chomąta się spytaj,
1559  1,  10|                  bym to samo kupił, a nawet i te szkapska...~- Ja napiszę,
1560  1,  10|             wystawił, rowy porznął?~- Nawet i to, powiedzmy, prawda.~W
1561  1,  10|                frazes, który miał wyrzucić, i wiechy swych wąsów zwrócił
1562  1,  10|                    końca stołu. Sapał długo i tłamsił w sobie jakieś wzdychania,
1563  1,  10|               piękna.~- Co to za włosy!~- A i to, powiedzmy, prawda. Świeci
1564  1,  10|              dziesięciu czuby se powyrywało i ślepie na nic podbiło. Tu
1565  1,  10|                 Wtedy przylezie wywłoka abo i zgoła Francuz...~- Księżniczka
1566  1,  10|           przedziwnym upojeniem wewnętrznym i z drobiazgową uwagą, jak
1567  1,  10|                   kłóciło się w jego głowie i przemknęło bardzo wiele
1568  1,  10|                    Bóg wie jakie wiadomości i głośno wyrzekał, kiedy Rafał
1569  1,  10|                      przywołał go do siebie i oświadczył, że książę życzy
1570  1,  10|                     zaraz jednego z lokajów i polecił mu zaprowadzić młodego
1571  1,  10|                  poszedł na spacer do parku i znikł między drzewami. Rafał
1572  1,  10|             purpurowe ze złoconymi gzemsami i z pysznymi stiukami na stropie,
1573  1,  10|               Oszołomiony przepychem naczyń i mebli, które zdawały się
1574  1,  10|                marketerią z hebanu, cytryny i żółtego bukszpanu, skromnym
1575  1,  10|                 żółtego bukszpanu, skromnym i niespodzianie przyjemnym
1576  1,  10|                    przyjemnym pięknem drzwi i odrzwiów z mahoniu, olśniony
1577  1,  10|                   widokiem grup marmurowych i kominków z rzeźbami, usiłował
1578  1,  10|                     widziane, wcale mu obce i dziwne nie były. Tymczasem
1579  1,  10|            drogocennym drzewie, pot wysiłku i łzy wiecznego zawodu artystów,
1580  1,  10|                   za uwielbieniem tyle nocy i dni. Kiedy niekiedy dostrzegał
1581  1,  10|                     werdragonowego sukienka i wówczas niewymowna awersja
1582  1,  10|                  cepów, nóg, głowy, ślepiów i nosa oblewała go całego
1583  1,  10|                    usiadł w głębokim fotelu i zasunął się w siebie, zagrzebał
1584  1,  10|                      co dotychczas wiedział i widział, czym był, co się
1585  1,  10|                 piersi, śmiech przemądrzały i bezlitosny. Nie wydobył
1586  1,  10|                przez wicher krótko zahuczał i ustał. Ociężałe spojrzenie
1587  1,  10|                  było cicho jak w świątyni.~I oto niespodzianie gdzieś
1588  1,  10|                   Rafał zakrył twarz dłońmi i słuchał w zachwycie. Liczne,
1589  1,  10|                    księcia, ich towarzyszek i przyjaciółek. Jedna z nich
1590  1,  10|                gdzie jest. Śniło mu się, że i on uczestniczy w tej zabawie.
1591  1,  10|                    otulone w lekkie muśliny i gazy zsunęły szczelnie małe
1592  1,  10|               zsunęły szczelnie małe fotele i utworzyły zwarte koło. Nogi
1593  1,  10|                 faux chignon!~Znowu szelest i śmiechy.~- Madame demande
1594  1,  10|                rozsunęły się na wsze strony i tout le monde z wrzawą,
1595  1,  10|                   monde z wrzawą, szelestem i śmiechem przemieniał miejsca.
1596  1,  10|                przemieniał miejsca. Oklaski i śmiechy jak grad obsypały
1597  1,  10|                    Elżbieta wybiegła z nich i stanęła na progu. Spostrzegła
1598  1,  10|                Twarz przybrała wyraz chłodu i powagi, ale nie wyuczony,
1599  1,  10|               wyniosłe, obojętne spojrzenie i, co najgorsza, ów grzeczny,
1600  1,  10|                   gdy z wolna odwróciła się i wyszła do sąsiedniego pokoju
1601  1,  10|                     nim widok ślicznej szyi i ramion ż lekka odkrytych,
1602  1,  10|                     buty, na rękawy kubraka i znowu usłyszał w sobie wybuch
1603  1,  10|               którego wyszedł przed chwilą, i wskazał mu miejsce. Sam
1604  1,  10|                      Sam chodził chwilę tam i sam.~- Czy waćpan pisałeś
1605  1,  10|                      później zobaczymy, jak i co. Nieprawdaż?~Rafał skłonił
1606  1,  10|                     książę zniecierpliwiony i prędkim głosem - ogarnąć
1607  1,  10|                   trochę uciułanych dusiów, i spraw odzienie podług mody
1608  1,  10|                  spraw odzienie podług mody i naszego tu zwyczaju... To
1609  1,  10|                   biurka sakiewkę ze złotem i podał ją Rafałowi. Chwilę
1610  1,  10|                   waści był mi przyjacielem i powiernikiem za dawniejszych
1611  1,  10|                 bliskiego stosunku. Może to i waści wydało się niemiłym,
1612  1,  10|                       Gdy się waść pobawisz i poznasz nieco świata, sam
1613  1,  10|                    radził zmarłemu.~Zamilkł i z wolna ślicznymi ruchy
1614  1,  10|                     chodzić po kobiercu tam i z powrotem. Przez chwilę
1615  1,  10|              zatrzymał się u otwartego okna i patrzał w głąb dzikiego
1616  1,  10|                 zmilczy. Garsteczka popiołu i tyle. Och, Boże!~Podniósł
1617  1,  10|             Podniósł na Rafała oczy szklane i twarz porzniętą nagłymi
1618  1,  10|                 spostrzegł, że tu ktoś stoi i że go słucha. Uśmiechnął
1619  1,  10|                    bardziej niż poprzednio, i ściskając w ręce garść dukatów
1620  1,  11|                   wszystkie zapasy żywności i, naśmiawszy się do sytu
1621  1,  11|                     ruszano dalej. Francuzi i Francuzki goszczący u księcia
1622  1,  11|                 Gintułta uczyły się jeszcze i. niby to pozostawały pod
1623  1,  11|              ineksprymable, wysoki kapelusz i świecące buty z twardymi
1624  1,  11|                      ale czasami posłano tu i owdzie albo wyręczono się
1625  1,  11|                   naprzód z zadartą głową - i kwita. Każdy dzień, każdy
1626  1,  11|                   którym jeździł zazwyczaj -i księcia. Mniej lubił młodszych
1627  1,  11|                     był rówieśnikiem Rafała i ten właśnie był najnieprzystępniejszy.~
1628  1,  11|                  wszystkie konie wierzchowe i kto żyw dosiadał pysznych
1629  1,  11|           szczęśliwy śmiech odbierał mu sen i duszę całą napełniał zimną
1630  1,  11|                  szczęściem byłby pochwycił i na zawsze zapamiętał jakiś
1631  1,  11|                  już jakiegoś jej przymiotu i mógł do woli wyśmiewać z
1632  1,  11|           pocałunkami owe zaziemskie troski i radości prawdziwie anielskie!
1633  1,  11|                    postała, gdzie tylko ona i on... I tchu mu w piersiach
1634  1,  11|                     gdzie tylko ona i on... I tchu mu w piersiach nie
1635  1,  11|                    okrzyk z ust jej wyrywał i słyszał go z upojeniem,
1636  1,  11|                 odpowiadała na jego głęboki i pokorny ukłon. Pomimo jednak,
1637  1,  11|               skłonił, spostrzegła ten ruch i z martwą grzecznością, wyniośle,
1638  1,  11|                  przepływają przez tę twarz i że w szczególny sposób widzą
1639  1,  11|                   spojrzenie przesunęło się i po nim także. Wtedy czuł
1640  1,  11|            szaleństwa, piął się coraz wyżej i wyżej. Zuchwalstwo rozparło
1641  1,  11|              wewnętrznego ognia, że swe sny i furie poczytywał za rzeczywistość.
1642  1,  11|              męczarnie, że takie same czuje i że w to miejsce przyjdzie
1643  1,  11|                   kąsał poduszkę, dusił się i zanosił od żalu: Kilkakroć
1644  1,  11|                      Wtedy zaciskał pięście i zdolen był rwać włosy z
1645  1,  11|               siodle postać jej o łagodnych i wolnych ruchach przeobrażała
1646  1,  11|                   tej zabawie udział książę i jego siostry. Rafał niechętnie
1647  1,  11|                  pełen woni jałowcu, wrzosu i macierzanki. Błękit nieba
1648  1,  11|            wiosennymi, które były delikatne i urocze jak włosy dwuletniego
1649  1,  11|            Księżniczka chciała puścić konia i zwracała się z żądaniem
1650  1,  11|             jeźdźców. Ale młodzi jej bracia i kuzyni byli znużeni. Wreszcie
1651  1,  11|               począł smagać swego gniadosza i gnał co tchu. Spostrzegł,
1652  1,  11|             nadaremnie. Wtedy podwoił ciosy i w lesie, już na gościńcu,
1653  1,  11|                   konia, aksamitny kapelusz i złote włosy. Krew w nim
1654  1,  11|                    ściągnął konia szpicrutą i w kilkunastu susach dopadł.
1655  1,  11|              zdumiona, wielkimi oczyma. Ale i on pierwszy raz utopił w
1656  1,  11|             pierwszy raz utopił w nią dziób i pazury oczu. Czuł to, że
1657  1,  11|                     krzyknęła, całą piersią i ustami chwytając oddech.~
1658  1,  11|                   cugle jej konia, zdarł go i osadził. Ogiery otarły się
1659  1,  11|         podbechtaniem wiedziony schylił się i obiema rękami porwał cudowną
1660  1,  11|                  chciwych ustach, a ramiona i piersi na piersiach...~Ale
1661  1,  11|                 krzyknęła przez zwarte zęby i zadała mu przez pysk cios
1662  1,  11|                      tętent kopyt jej konia i lepki szelest roztrącanego
1663  1,  11|                  domu. Cóż dalej? Ścigać ją i zabić, czy uciekać? Chwilę
1664  1,  11|            Księżniczka odgięła gałąź brzozy i łaskawie puściła ją na mnie.~-
1665  1,  11|                  puściła ją na mnie.~- Otóż i masz nagrodę za galanterią!
1666  1,  11|                krótkim wzgardliwym śmiechem i odwróciwszy konia odjechała.~
1667  1,  11|                  Książę tknął konia obcasem i przysunął się bliżej do
1668  1,  11|                   jego żyłach. Czekał blady i zimny jak na śmierć. Przemknęło
1669  1,  11|                    książę natarł nań koniem i rzekł półgłośno:~- Jesteś
1670  1,  11|                      bo cię wezmą na języki i wyśmieją. My wracamy do
1671  1,  11|                waletę, jak gdyby nigdy nic, i ruszaj. Wróć wieczorem o
1672  1,  11|                   się krótki, osobliwy głos i upadł w nicość.~Nic nie
1673  1,  11|                   Najlichsza z nich, krzywa i rozsypująca z siebie próchno,
1674  1,  11|                Żydowin stał przede drzwiami i patrzał w stronę dworu z
1675  1,  11|                  chałupy były poroztwierane i puste. Dopiero na końcu
1676  1,  11|              umykająca w popłochu, z bekiem i z głośnymi słowami pacierza
1677  1,  11|                     były zapchane przez lud i konie. Pilno mu było do
1678  1,  11|              zwrócić uwagę. Sięgnął z konia i pociągnął za ramię pierwszego
1679  1,  11|                  dziad trącił w bok sąsiada i wskazał mu Rafała. Sam znowu
1680  1,  11|                wygniłe, stuletni pewno mózg i stuletni uśmiech obojętności.
1681  1,  11|                   snu. Po chwili ocknął się i rzekł:~- A to, proszę łaski
1682  1,  11|                    biją?~- A no... gzekucja i tyla.~- Ale za co go biją?~-
1683  1,  11|                  pańskie nie chce wychodzić i wieś bontuje. Pada, że my
1684  1,  11|                  koniem, rozepchnął motłoch i wjechał dalej. Ujrzał posępne,
1685  1,  11|                      Ujrzał posępne, głuche i nieme twarze żołnierzy.
1686  1,  11|                 Rafał stanął w strzemionach i przez głowy otaczających,
1687  1,  11|                     Łeb jego był rozkudłany i osuty kurzawą drogi. Włosy
1688  1,  11|                   miał czarne, oczy podbite i zamknięte, policzki sine
1689  1,  11|                    bo jeszcze jedna chwila, i klamka -napadnie. Pójdziesz
1690  1,  11|                     jak święte prawo każe - i nikt na cię palca nie zakrzywi.
1691  1,  11|                 Jeszcze jedna chwila oporu, i rozgniewa się w sercu swym
1692  1,  11|                     podźwignięciem ramienia i, jakby do niego tylko kierując
1693  1,  11|                   ziemię. Wzniosły się kije i zaczęły świstać a rypać.
1694  1,  11|                     wzywa nadaremnie brata, i to zdanie w strzępach wciąż
1695  1,  11|                 dziki płomień. Oczy oślepły i widzieć nie chciały. Ucho
1696  1,  11|                     towarzyszących mu myśli i niewysłowiona rozpacz wwaliła
1697  1,  11|                   chwili do chwili bezdenne i głuche obszary nędznej boleści.
1698  1,  11|                    z całej siły, cofnął się i aż przysiadł na zadzie.
1699  1,  11|                     go, wydobył się z tłumu i jechał z powrotem tą samą
1700  1,  11|                  ktoś za nim biegnie, jęczy i skamle o pomoc dla Michcika,
1701  1,  11|            ściernisk pachnących macierzanką i cierpkimi woniami chwastów
1702  1,  11|                szpicrutę, zaczął ciąć konia i zdzierać go uzdą, siekł
1703  1,  11|               zgiętą szyję, smagał mu kłęby i brzuch... Koń stęknął głucho,
1704  1,  11|                  wspiął się, zwinął w sobie i rwał z miejsca, gdy ciosy
1705  1,  12|                     obowiązki głowy rodziny i wyjechał z kraju. Siostry
1706  1,  12|                     egzamin do klasy piątej i umieszczony został na poetyce
1707  1,  12|                     Toskanii, księcia Parmy i Burbonów Neapolu. Przerwana
1708  1,  12|                   mnóstwem podpisów, winiet i pieczęci. Książę wyjechał.
1709  1,  12|                     Chyżo mijał góry Styrii i Karyntii, przedłużone odnogi
1710  1,  12|                  przecina rzeki Sawę, Drawę i Mur. Dostał się nareszcie
1711  1,  12|                 między wapienne wyniosłości i zawaliska, gdzie woda w
1712  1,  12|                pieczary, podziemia, jeziora i rzeki. Ten bezludny, zapadający
1713  1,  12|                  Guieux, Chabota, Seruriera i Bernadotte'a z wolna cofały
1714  1,  12|                   Nuova opuszczając Gorycję i Karyntię. W miejscu tym
1715  1,  12|                 łamiące się po bezdrzewnych i bezwodnych łańcuchach gór.
1716  1,  12|                   nich brnęły ku południowi i na zachód kolumny za kolumnami.
1717  1,  12|                     wioseczki były popalone i zrównane częstokroć z ziemią.
1718  1,  12|                  zbaczał z traktu wojennego i co tchu dążył w stronę Triestu.
1719  1,  12|                     koźle, potrząsnął głową i wskazał biczyskiem zbliżające
1720  1,  12|                     bocznej na główną drogę i zajęły całą szerokość. Zatrzymano
1721  1,  12|                    Wizja bolesna, sen długi i duszący... Widok każdego
1722  1,  12|               oddziału nożem padał w piersi i utykał w sercu. Oto idą
1723  1,  12|                    białe kolety, białe pasy i czarne kapelusze. Wszystko
1724  1,  12|            gałganach. Nogi półbose dzielnie i twardo wytrzymywały takt
1725  1,  12|                znikali w kurzawie. Na prawo i na lewo zygzakiem schodzili
1726  1,  12|                    ich widma znikły z oczu, i sama chmura pyłu z wolna
1727  1,  12|          pomalowanymi żaglami - trabaccolo, i puścił się na morze.~Już
1728  1,  12|                    Andrzeja, na grobli Lido i u wejścia do portu Malamocco
1729  1,  12|                    był zupełnie sam. Ojciec i matka spoczęli pod ziemią.
1730  1,  12|                    piersią pełną westchnień i żalu.~- Pax tibi, Marce... -
1731  1,  12|                   pogrzebane w ziemi zwłoki i o całuny uczuć, co je do
1732  1,  12|              lodżiety Sansovina, skulił się i z wlepionymi w kościół oczyma
1733  1,  12|                 strzelają minarety arabskie i pięć jasnych kopuł greckiej
1734  1,  12|             portalem środkowym wspinają się i rwą w świat. Dokąd? Były
1735  1,  12|                    już przy pogromie Grecji i jako symbol tryumfu rwały
1736  1,  12|                      Były przy upadku Rzymu i stanęły na tryumfalnych
1737  1,  12|            zwycięstwa Wenecji nad Bizancjum i stanęły tu, u drzwi św.
1738  1,  12|                  między wonnymi dymami czci i pokory. Podniósł oczy ze
1739  1,  12|                 powyginały się na obraz fal i pian. Ale stuoka pamięć
1740  1,  12|                     pian. Ale stuoka pamięć i tam z każdego kąta, zza
1741  1,  12|                  zamknięta w skurczach czół i lic, w okrutnych gestach
1742  1,  12|               straszliwe ostrzeżenie, jedno i to sarno dawała znać przez
1743  1,  12|                    łuki, arkady, sklepienia i kopuły nad filarami, odzianymi
1744  1,  12|            ciemnoczerwony marmur, żarzą się i świecą własnym zarzewiem
1745  1,  12|              przeistacza się żywy człowiek. I oto rozszerzył się żal.
1746  1,  12|                     ludy z ich wolą, czynem i sprawą'' Gdzie państwa ich
1747  1,  12|                  sprawą'' Gdzie państwa ich i królowie? Świątynia ta stała
1748  1,  12|                    taka sama, kiedy Mieszko I na tron wstępował. Została
1749  1,  12|             Dalmacją, Moreą, Kandią, Cyprem i wyspą Lemnos, nad całym
1750  1,  12|          carogrodzkim morzem...~- Przeżyłeś i swą Wenecję, Święty Marku... -
1751  1,  12|                     granit, czerwony, biały i żółty marmur, wyściełają
1752  1,  12|                   niezmierna liczba świątyń i pałaców, wykwita biblioteka
1753  1,  12|                      Kampanila, pałac dożów i sama owa bazylika. Niestrudzeni
1754  1,  12|               Bizancjum - kolumny z porfiru i serpentyny, alabastry, wazy,
1755  1,  12|                  szerzycielami umiejętności i kunsztów... I oto jednego
1756  1,  12|                  umiejętności i kunsztów... I oto jednego dnia przybywa
1757  1,  12|                     wstępuje na "olbrzymie" i na "złote" schody i wchodzi
1758  1,  12|              olbrzymie" i na "złote" schody i wchodzi na posiedzenie Wielkiej
1759  1,  12|                    odczytuje w obliczu doży i wszystkiej Wenecji list
1760  1,  12|                   zniszczenia ustaw Wenecji i zanosi do Boga modły...~
1761  1,  12|                wieżę zegarową. Rzucił okiem i spostrzegł to, z czym tak
1762  1,  12|                    Marce, Evangeliste meus! i wyryte inne: Droits de I'
1763  1,  12|                    i wyryte inne: Droits de I'homme et du citoyen. Inni,
1764  1,  12|                miało zamknąć plac św. Marka i w jedną całość złączyć Prokuracje.
1765  1,  12|                      Książę odpędził zgraję i z wybrzeża Piazetty popłynął
1766  1,  12|                  Wenecji. Skorzystał z tego i odnowił znajomość zawartą
1767  1,  12|                     jej rządowi, generałowi i niezwyciężonej armii. W
1768  1,  12|           powtórzyły się na placu św. Marka i na moście Rialto. Lud przez
1769  1,  12|                      pozbawił praw szlachtę i sam, w osobach sześćdziesięciu
1770  1,  12|                  zasiadał w sali di Pregadi i w Cedrowej, i w izbie Rady
1771  1,  12|                    di Pregadi i w Cedrowej, i w izbie Rady Dziesięciu,
1772  1,  12|                     wzruszeniach pierwszego i szesnastego maja. Eks-prokurator
1773  1,  12|                      tawernach, kawiarniach i gondolach od powieści o
1774  1,  12|                   najprzedniejszych obrazów i pięciuset manuskryptów!
1775  1,  12|              pięciuset manuskryptów! Z dumą i wzgardą istotnych patrycjuszów
1776  1,  12|            kontrybucji, trzy statki wojenne i dwie fregaty z załogą. Jedni
1777  1,  12|                 Andrzeja, Chiozzy, arsenału i ważniejszych punktów przez
1778  1,  12|                flotą, o odwołaniu ministrów i wysyłaniu do dworów monarszych...
1779  1,  12|                  lwiej paszczy", dziesięciu i trzech; za wywrócenie starej
1780  1,  12|                    sumienia, wolności prasy i zupełnej amnestii...~Książę
1781  1,  12|                   zapałem o takich sprawach i zabiegach, z których przed
1782  1,  12|                    dzwonnicy Świętego Marka i wstąpił na wysokość lwa
1783  1,  12|                      który się sam obrócił, i zobaczył małe wydrążenie
1784  1,  12|                 Udał się prosto do bazyliki i porachowawszy słupy zaszedł
1785  1,  12|                     płyta. Zdjął ją, wszedł i znalazł się w korytarzu
1786  1,  12|                      Miał fosfor sycylijski i jeden kamień przezroczysty,
1787  1,  12|                      Użył go do oświetlenia i ciasnymi zeszedł schodami.
1788  1,  12|                  okute. Otworzył je kluczem i przeszedł. Był w sali, której
1789  1,  12|                francuski odśrubował kolumnę i znalazł w podstawie okrągłe
1790  1,  12|                     schody. Zeszedł po nich i ujrzał ogromną przestrzeń,
1791  1,  12|                   okolicznym. Przyciska go, i oto spada most żelazny.
1792  1,  12|                    ciągle, gdzie ostre noże i kolce żelazne posiekłyby
1793  1,  12|                  kadzielnice złote, srebrne i z drogich kamieni. Sto świec
1794  1,  12|                Obrócił cztery razy ucho lwa i klucz sam wyszedł z grożącej
1795  1,  12|                     ostatnim złotym kluczem i oto wchodzi do bazyliki
1796  1,  12|              skrzepłe, oczy zdrętwiałe. Ten i ów ukrył twarz w dłoniach.
1797  1,  12|                     z błędnych jego wierzeń i głupich plotek, błędnych
1798  1,  12|                    głupich plotek, błędnych i głupich z ich winy, więc
1799  1,  12|                 sześćset lat dla zdławienia i zniszczenia praw motłochu,
1800  1,  12|                      Gdybym też teraz wstał i zapytał ich: jak się zapatrują
1801  1,  12|                    powinien ich mieć na oku i nie dopuścić tego połączenia
1802  1,  12|             pociągnąć malkontentów ku sobie i siły ich obrócić przeciwko
1803  1,  12|                    Książę siedząc na uboczu i niby to przysłuchując się
1804  1,  12|                gości przysiadł się do niego i zaczął rozmowę. W trakcie
1805  1,  12|                 jeden wszedł na "olbrzymie" i na "złote" schody, do sali
1806  1,  12|                jakby wmurowany w jego myśli i stał się symbolem pewnych
1807  1,  12|             nieszczęścia uczyniły ją piękną i godną myśli nigdy nie uprzykrzonych.
1808  1,  12|                   wyruszał o żaglu na morze i spędzał tam dzień cały.
1809  1,  12|                     jesiennemu, przejrzysty i niezwykły. Łódź nie kołysała
1810  1,  12|                    polach świetliste miedze i drogi, niby polne szlaki
1811  1,  12|             niezmierzony utwór wyszlifowany i drążony w górskim krysztale.
1812  1,  12|                  łodzi nie fale, lecz kręgi i okrągłe zwoje wody miały
1813  1,  12|                     bez cieniów. Brzeg Lido i Malamocco roztapiał się
1814  1,  12|                     Malamocco roztapiał się i ginął w morzu. Ląd był okryty
1815  1,  12|                 wejścia do wielkiego kanału i tłukły pod brzegiem kamiennym.
1816  1,  12|                morzu, a nadto paszcze dział i kanonierów z zapalonymi :
1817  1,  12|                   Kazał podjechać do brzegu i wysiadł. Ale gdy chciał
1818  1,  12|             spojrzał na jego mundur, w oczy i na chybił trafił rzekł po
1819  1,  12|                tamten z niekłamaną radością i wszystek się przemienił
1820  1,  12|               Kozakiewicz, Borowski, Kończa i Koszucki.~- A reszta legii
1821  1,  12|                       Poszła w Breściańskie i Mantuańskie, i aż w samą
1822  1,  12|                 Breściańskie i Mantuańskie, i aż w samą Bolonię, co teraz
1823  1,  12|              zobaczył!~Książę przesunął się i wydostał na rynek. Dopiero
1824  1,  12|                  który przerwał był kordony i przez rumowie Fabrica nuova,
1825  1,  12|                łomotali napastników kolbami i bronili przystępu, ale,
1826  1,  12|                    widok jego bladej twarzy i oczu bezwładnie opuszczali
1827  1,  13|                  Parmy, kantonów Szwajcarii i wielu państewek niemieckich.
1828  1,  13|                Stanął na lądzie pełen furii i poganiał swego woźnicę,
1829  1,  13|               słodkie kasztany, brzoskwinie i dziki granat tworzyły sploty
1830  1,  13|                 tylko grona winne, brunatne i jasne, tu i owdzie ciążyły
1831  1,  13|                 winne, brunatne i jasne, tu i owdzie ciążyły na wątłych
1832  1,  13|                 Sennymi oczyma książę witał i żegnał wonne pagórki otaczające
1833  1,  13|               rzymskiego, na plac dell'Erbe i sąsiadujące z nim dziedzińce
1834  1,  13|                 myśli wzburzonych, błędnych i bezładnych raz w raz wypływało
1835  1,  13|                   raz w raz wypływało jedno i to samo imię: Julia... Książę
1836  1,  13|             miłosnego męstwa, tak prawdziwe i tak nieomylne, że każdego
1837  1,  13|                      lecz rzeźwością owiewa i dodaje mocy a wiary w siebie
1838  1,  13|            omamienie, dyszące samą rozkoszą i radością, o którym przecie
1839  1,  13|                    te słowa pełne szczęścia i szaleństwa. Cóż to tak szlocha
1840  1,  13|               szlocha w sercu? Tak rwie się i kona?...~"Jest to skowronka
1841  1,  13|                    przechodniów o dom Julii i wkrótce przyprowadzony został
1842  1,  13|                 bram. Zaśmiał się szyderczo i długo. Odrapana buda, w
1843  1,  13|                  się szynk ostatniego rzędu i coś jeszcze gorszego. W
1844  1,  13|                  cienia fantastyczne gmachy i wieże. Oto rozesłal się
1845  1,  13|                 marmurowy dziedziniec. Łuki i gzymsy okien, wyskoki balkonów,
1846  1,  13|                     niewymowne linie, wyrwy i znaki. Białe ściany z marmuru,
1847  1,  13|                    kręcone kolumny, ramiona i rzeźbione wyłogi ciskały
1848  1,  13|                    mury jakoby cyfry jakieś i napisy, znaki niepojęte
1849  1,  13|                     napisy, znaki niepojęte i słowa...~Książę błąkał się
1850  1,  13|                Podróżny usiadł na przymurku i zapadł w swoje marzenia.
1851  1,  13|                   się miarowy łoskot kroków i rozległ głośno na oniemiałych
1852  1,  13|              wysunęła się kolumna żołnierzy i szła wprost na księcia.
1853  1,  13|                  Gintułt usunął się z drogi i chciał oddalić w kierunku
1854  1,  13|                 niego. Książę nie zrozumiał i szedł dalej. Wówczas kilku
1855  1,  13|                 otoczyło go ze wszech stron i siłą pociągnęło przed oblicze
1856  1,  13|               latarni, jak się nazywa, skąd i dokąd idzie... Ponieważ
1857  1,  13|                wtrącono go w środek kolumny i przymuszono do marszu pospołu
1858  1,  13|                 srogi dowódca zmieszał szyk i wlazł w środek oddziału.~-
1859  1,  13|               twarzy, gdy błysnęła latarnia i mógł zajrzeć brańcowi w
1860  1,  13|                 charakterze drabów nocnych? I waść na ich czele w tak
1861  1,  13|                     w tak wielkim kapeluszu i kołnierzu? Pytam się!~-
1862  1,  13|                  wsadzę na areszt o chlebie i wodzie! - Wiedz waść, .żem
1863  1,  13|                     wojskową, latami służby i tam dalej.~- Dowody?~- Pytam
1864  1,  13|                   Pociągnął Gintułta na bok i szepnął:~- Miasto wre. Toż
1865  1,  13|             bezbronnych. Pomimo zdobycia go i kapitulacji 24 kwietnia
1866  1,  13|            zbuntowanym motłochem weroliskim i chłopstwem z okolic. Po
1867  1,  13|                  bili z tortów Saint-Pierre i Saint-Felix, z cytadeli.
1868  1,  13|                Żądali, żeby my złożyli broń i przeszli wszyscy co do nogi
1869  1,  13|                dwanaście armat! Tam to szli i nasi z szefem Liberadzkim
1870  1,  13|                     święta! Ale nie czas tu i miejsce na gawędę. Proszę
1871  1,  13|              chrapały jakieś twory ludzkie, i wprowadzony, oczywiście
1872  1,  13|                   stoły do kart, fajezarnie i bilardy. Sala była pełna
1873  1,  13|               patrząc rozsiadł się na ławce i wyciągnął nogi. Dopiero
1874  1,  13|                   Dym tytoniowy źarł w oczy i zasłaniał przestrzeń zupełnie.
1875  1,  13|               obsiadłszy stół piła, ryczała i śpiewała chórem jakąś pieśń
1876  1,  13|                   gdzie indziej z wrzaskiem i plastyczną aż do zbytku
1877  1,  13|                   stawkę... pomyślał książę i ruszył w tamtą stronę, Ale
1878  1,  13|                     przystrzyżonymi włosami i małym wąsem, a twarzą tak
1879  1,  13|                     czołem porytym w bruzdy i ściągniętymi brwiami, spokojnie
1880  1,  13|              Dookoła, za jego plecami, obok i przed nim, notesy podsunąwszy
1881  1,  13|                 znalazł kącik za wszystkimi i ciekawie słuchał. Patrzał
1882  1,  13|              fratelli... Objął głowę rękoma i, na poły słysząc wrzawę,
1883  1,  13|                  dla zgrabności swych łydek i siły w gnatach - wszystko
1884  1,  13|                   bomb!-myślał książę-muszę i ja wyimaginować sobie jakiego
1885  1,  13|           wyimaginować sobie jakiego tyrana i znienawidzieć go potężnie,
1886  1,  13|                     przerwany został, a ten i ów ze słuchaczów nachyla
1887  1,  13|              pierwszym młodzieńcem z brzegu i spytał:~- Racz mię waszmość
1888  1,  13|                Dąbrowski minął salę, prędko i z dala oddawszy pozdrowienie
1889  1,  13|                 górze Dąbrowski obrócił się i spostrzegł obok siebie przybysza.
1890  1,  13|            przybysza. Zlustrował go twardym i zaczepnym okiem.~- Panie
1891  1,  13|                  jest.~Generał otwarł drzwi i wpuścił go do pokoju o niskim
1892  1,  13|                     ceglanej posadzce łóżko i kilka sprzętów. Dąbrowski
1893  1,  13|                    poszukał oczyma miednicy i, przeprosiwszy gościa, zaczął
1894  1,  13|                    w brygadzie Byszewskiego i na wyprawie wielkopolskiej.
1895  1,  13|                   wyrazy więzły mu w gardle i nie szły na usta, ale wprędce
1896  1,  13|               zawinął wysoko rękawy koszuli i zlewał sobie obficie głowę
1897  1,  13|                nadziei, że pan generał mocą i władzą swą nakaże tym ludziom
1898  1,  13|                      Zbliżył się do księcia i rzekł twardo:~- Waćpan do
1899  1,  13|              konduitą, żelażną subordynacją i energią. Dopiero wtedy zaufają
1900  1,  13|                 zdusił gorliwość żołnierską i zaczynał od rokoszu?~- Nic
1901  1,  13|                   oto strój pański podróżny i wyjechać na wojaż. Mógłbym
1902  1,  13|                     jak jest. Mówisz, że ja i moi idziemy drogą hańby.
1903  1,  13|                    moi idziemy drogą hańby. I co? Wskazujesz na pokonanie
1904  1,  13|                 Austrii, to wróg przebiegły i chytry. Przez usta Giustinianiego,
1905  1,  13|                 usta Giustinianiego, Pesara i innych, zapewniając o neutralności
1906  1,  13|                   całą ludność swych krajów i zamordował oficera Laurier
1907  1,  13|                   drzwi otwartych na balkon i tam wtrącił. Tymczasem weszli
1908  1,  13|                   wykładał naukę o szańcach i mostach, zbliżył się do
1909  1,  13|                     przy nim, wsparł łokcie i czoło ukrył w dłoniach.
1910  1,  13|                poleceń generał podniósł się i zwrócił z pożegnaniem do
1911  1,  13|                    należy.~Ujął go pod rękę i olbrzymim przedramieniem
1912  1,  13|                  tym: te legie, ta chłopska i małoszlachecka masa -to
1913  1,  13|                     jest? Ludzie z prizonów i zbiegi. Gniew w tobie kipi
1914  1,  13|                   samego początku zaczniesz i udźwigniesz ciężar dziesięciokrotny!
1915  1,  13|                     karach odrobić wszystko i w mękach wyczynić wielkiego
1916  1,  13|                   mnie, znajdą mię wszędzie i zawsze, dopóki siły w tych
1917  1,  13|                    u Maurycego Bellegarde'a i u mądrego Bliichera od fahnjunkra
1918  1,  13|                  rozkazu, jak szyk sprawiać i jak wojsko wieść do batalii.
1919  1,  13|                     Kondotier! Szuka chleba i awantur. Nie ma hańby, której
1920  1,  13|                 Weronie.~- Pogardzić.~- Ale i z drugiej strony, mości
1921  1,  13|                   byle jaką, prawo do walki i prawo do śmierci. Rozkosz
1922  1,  13|            słabostkach dyrektorów paryskich i cisalpińskich poznawać swe
1923  1,  13|                     drogi, ścieżki sekretne i przełazy. Tamtędy własnymi
1924  1,  13|               własnymi sposoby iść bez tchu i odpoczynku, dniem i nocą,
1925  1,  13|                    tchu i odpoczynku, dniem i nocą, między tysiącem zgryzot.
1926  1,  13|                     zgryzot. Nie wyspać się i nie dojeść, a żywić się
1927  1,  13|                     nie dojeść, a żywić się i konsolować nadzieją. Toż
1928  1,  13|                  jeno został, taki sam jako i ojcu. Kondotier! Jedź, mości
1929  1,  13|                    kosztować naszego chleba i soli. A mówi ten stokroć
1930  1,  13|             drwiącym patrzał w oczy księciu i na pożegnanie ściskał jego
1931  1,  14|                    Rzeczypospolite j jednej i niepodzielnej.~Tego dnia
1932  1,  14|                 zimny, tający śnieg zalewał i brudził ulice. Mury były
1933  1,  14|                      twarze ludzkie niemiłe i jak gdyby spłakane. Sam
1934  1,  14|                   przeziąbł do szpiku kości i do głębi duszy. Ów świat,
1935  1,  14|                     nowe, wciąż nowe, nagie i potworne w swej nagości,
1936  1,  14|                     swoim miejscu, za pewne i za swoje własne. Wszystko
1937  1,  14|                     duszy nieustanny śmiech i tryskał na zewnątrz kryształowym
1938  1,  14|          westchnienie bezsilne, niespokojne i znikome, prawdziwie jako
1939  1,  14|                     miejscu. Nic nie runęło i nie rozbiło się w gruzy.
1940  1,  14|                   na bruku paryskim, rozmów i widoków nowych, sylogizmy
1941  1,  14|                chwili niby szpady wyborowe, i nagle rozlatujące się w
1942  1,  14|              sławnego zegarmistrza Bregueta i książę z niechęcią wysunął
1943  1,  14|                     sieni odnalazł portiera i ze swą zwykłą, wyniośle
1944  1,  14|               księcia Sułkowskiego. Zaspany i brudny człowiek, który stał
1945  1,  14|                bardziej ciekawy, przebiegły i sobaczy.~- Książę Sułkowski -
1946  1,  14|                dalej jak dwa lata temu...~- I pobił cztery armie wrogów.~-
1947  1,  14|                    ciemności drzwi wskazane i zastukał. Długo mu nie otwierano.
1948  1,  14|                      dały się słyszeć kroki i ktoś klucz przekręcił. Książę
1949  1,  14|                   wszedł do ciemnego pokoju i ledwie zdołał dostrzec przed
1950  1,  14|                  poszedł za nim przez zimne i ciemne pokoje. Ostatnie
1951  1,  14|              Ostatnie drzwi żołnierz otwarł i cofnął się zabierając światło.
1952  1,  14|                 Ujrzawszy wchodzącego wstał i czekał nie ruszając się
1953  1,  14|                  uśmiechem szczerej radości i ucałował go po bratersku.
1954  1,  14|                 bratersku. Usiedli na sofie i przez czas pewien przypatrywali
1955  1,  14|                    teraz uśmiechu. W oczach i w tej pięknej twarzy, nim
1956  1,  14|               Przecież otrzymałeś specjalną i doskonałą instrukcją wojskową
1957  1,  14|                        Po długim rozważaniu i samotnej deliberacji doszedłem
1958  1,  14|                   kosztowną pewnych nadużyć i wad na innego rodzaju, innego
1959  1,  14|                   innego kształtu nadużycia i wady. Wszakże - ciągnął
1960  1,  14|                 Wszakże - ciągnął spokojnie i obojętnie - zamordowanie
1961  1,  14|                    jego tyrania, zdzierstwo i oszustwo. A ze złego, które
1962  1,  14|                      tych właśnie zdzierców i tyranów?~- Bardzo to niedaleki
1963  1,  14|              pięknej kobiecie tyle tajemnic i takich...~- Ta jest różnica,
1964  1,  14|                Chciałem być przy nim, byłem i będę, jeśli mię nie odpędzi
1965  1,  14|                   dłoni. Ale mogłem przecie i mogę jeszcze patrzeć na
1966  1,  14|                      zamach ręki, blask, no i samą władzę ciskania - cyrklem
1967  1,  14|                   na swych rozporządzeniach i rozkazach dziennych. Słyszałem
1968  1,  14|                     dziennych. Słyszałem to i tutaj, w kołach bardzo wpływowych.~-
1969  1,  14|             niespodziankę tym Campo-Formio! I to za tyle nadziei, po tylu
1970  1,  14|                    umarł, jeszcze przed nim i przed nami lata stoją otworem.
1971  1,  14|                   adwokacki syn z Ajaccio - i musi wrócić do roli żołnierza,
1972  1,  14|                   bywa, to chyba w teatrze, i to dans une loge grillée.
1973  1,  14|                    mapy z kompasem, cyrklem i ołówkiem w ręku. Tam, w
1974  1,  14|                      czai się, waha, zsiada i w cios z wolna zmienia straszna
1975  1,  14|            Widziałem dawniej w jego cyfrach i w kałkułach, które z nich
1976  1,  14|              inwazją, zdeptać potęgę kupców i na gruzach oligarchii zapalić
1977  1,  14|                    Anglii organów jej siły. I jeszcze jedno, jeszcze jedno.
1978  1,  14|                     ze wściekłością, dniami i nocami.~- Tego?~- Tak. Uczę
1979  1,  14|          zgromadzenie zbiegów, awanturników i poczciwców. Dąbrowski jest
1980  1,  14|                 Minęły czasy Czarnieckiego, i darmo go usiłuje naśladować.
1981  1,  14|                    spokojnie w środku ognia i być nieporuszonym w boju,
1982  1,  14|                    w boju, kocham dym armat i huk ich paszcz ognistych,
1983  1,  14|                  Ameryki. Tam się poczynają i ciągną nowe dzieje okręgu
1984  1,  14|               wiadomych! Władać swoją duszą i jej małymi, nędznymi cnotami
1985  1,  14|                        Znienawidziłem wojnę i widzę, żem słusznie zrobił-rzekł
1986  1,  14|                      Sułkowski zamyślił się i rzekł po chwili:~- Znienawidziłeś
1987  1,  14|                       Znienawidziłeś wojnę. I to po tym, cośmy widzieli!
1988  1,  14|                     jak do tego, żebym jadł i pił. Jeślibym miał siedzieć
1989  1,  14|                własność wszystkie jej znane i tajemnicze siły tak samo
1990  1,  14|                  siły tak samo jak obejmuję i zabieram na własność arabski
1991  1,  14|                   jakby się w siebie cofnął i wejście zaparł. Wówczas
1992  1,  14|                 innym głosem, prędko, sucho i prawie niegrzecznie - przypomina
1993  1,  14|               twierdząc, że to czas zabiera i że powinna mi wystarczać
1994  1,  14|                     malarstwa, gry w szachy i sztukę odgadywania zagadek.
1995  1,  14|         spróchniałym, aczkolwiek wyklął mię i wydziedziczył za objawiony
1996  1,  14|                objawiony jakobinizm z werwą i życiem, ale dyplomatyka
1997  1,  14|                  sztuki odgadywania zagadek i dziś mi się przedstawia.
1998  1,  14|               podoba. Ja stoję sobie z boku i patrzę na świat jak na piękną
1999  1,  14|                 godne człowieka o ćwiczonym i wyższym rozumie: zapuścić
2000  1,  14|                    Toż musiałeś widzieć tam i Buonapartego?~- Widziałem.