Tom, Rozdzial

2001  1,  14|                    się do niego ze drżeniem i przyjrzawszy mu się szczegółowo,
2002  1,  14|                    obyczajom demokratycznym i samym demokratom. Stroje
2003  1,  14|           Buonaparte ubrana w tunikę grecką i coiffée en camée. Panie
2004  1,  14|              Mytilene, inne ŕ la Cleopatra. I to wszystko w poczciwie
2005  1,  14|                   zachwytem salon z fryzami i malowidłami, wykonanymi
2006  1,  14|                   bardziej przedziwnych. No i zrabowanych w sposób tak
2007  1,  14|                 wszystko obchodziło dawniej i nic mię dziś nie interesuje.~-
2008  1,  14|                   essor ŕ leur imagination. I nic dziwnego: "la carričre
2009  1,  14|                Conseil des anciens w robach i tokach fioletowych, w białych
2010  1,  14|           fioletowych, w białych płaszczach i pantoflach! Nie miałem szczęścia
2011  1,  14|              wielkim kostiumie, ale może to i lepiej, bo zapewne nie byłbym
2012  1,  14|                     na to, czym zapewne był i jest z przyrodzenia i woli
2013  1,  14|                   był i jest z przyrodzenia i woli Bożej: jak tłusty siepacz,
2014  1,  14|                      szlachetnie udrapowany i odpowiednio rozdęty przez
2015  1,  14|                   gór, odziani w skóry krów i jałowic, z rogami byków
2016  1,  14|                wydzierali im z rąk karabiny i chwytając je za bagnety
2017  1,  14|             wtargnąć do kraju nieprzyjaciół i' otworzyć drogę do stolicy,
2018  1,  14|                    istocie swej .jest czcze i próżne. Nawet słowo najgenialniejszych
2019  1,  14|             przyrody, niweczą ich wszechmoc i wszechmoc naszej, ludzkiej
2020  1,  14|                  wielkiego czynu jest nędzą i głupstwem. Takież życie
2021  1,  14|                     nas ambicje Antoniusza, i już ich mowa ludzka nie
2022  1,  14|             bezdomne ludy Masagetów, Parsów i Numidów. Wyrywamy na rękę
2023  1,  14|                  ujarzmia miedzianą pięścią i osiada lędźwiami z żelaza
2024  1,  14|           barbarzyńskie ludy aż po Kolchidę i Phasis, a na długich okrętach
2025  1,  14|               upajał czoło wodza Antoniusza i czoło wodza Aleksandra,
2026  1,  14|                królewskie jagody Kleopatry, i zeschłe oblicze Pawła, pierwszego
2027  1,  14|                   nieśmiertelnego jako duch i nieśmiertelnego jako ciało.
2028  1,  14|                czynu. Przeszedłszy tedy tam i z powrotem po izbie, wziął
2029  1,  14|                    po izbie, wziął kapelusz i pożegnał przyjaciela uściskiem
2030  1,  14|                 ćwiczyć go zaczął po twarzy i zalał oczy. Książę owinął
2031  1,  14|                   kapelusz nasunął na czoło i biegł ciemnymi ulicami.
2032  1,  14|                   się owa cudna w swej mocy i szerokości rana, z której,
2033  1,  14|            przyśpieszonym, zaciskał pięście i mamrotał do siebie jakieś
2034  1,  15|               sufficientem?"~Z wielką biedą i narzekaniem profesorów Rafał
2035  1,  15|                    innych wieszczów Rzymu - i ukończył "chlubnie" poetykę.
2036  1,  15|                 samej, ku zdumieniu kolegów i reszty świata, zapisał się
2037  1,  15|                    za swego wychowańca wikt i mieszkanie tylko za rok
2038  1,  15|              mieszkanie tylko za rok jeden, i siedział gdzieś w obcych
2039  1,  15|                     gdzie mieli konwersację i odbierali lekcje poloru,
2040  1,  15|                      Zresztą, dla oka tylko i zadowolenia zwierzchności,
2041  1,  15|                 całej Nowej Galicji. Reduty i bale nie ustawały. We fraczku
2042  1,  15|                      jaki studenci retoryki i poetyki nosili z urzędu
2043  1,  15|                 łacińskich, dostawał się tu i owdzie na bale, wprowadzany
2044  1,  15|                     zamożniejszych kolegów, i hulał do upadłego. Umiał
2045  1,  15|            francuskie kadryle, strasburskie i styryjskie sztajery. Bardziej
2046  1,  15|              wszakże niż tańce wciągnęło go i porwało życie publiczne
2047  1,  15|                  urządzonych. Bilard, karty i tajemne uczęszczanie na
2048  1,  15|                Nempe) ścigał łobuzów dniami i nocami. Umieli zawodzić
2049  1,  15|                    znakomicie jego czujność i przyprawiać ciało pedagogiczne
2050  1,  15|              pedagogiczne o zgrozę, rozpacz i przedwczesne łysiny. Zadymiony
2051  1,  15|              przedwczesne łysiny. Zadymiony i cuchnący kafenhauz Gerersdorfa
2052  1,  15|                      zatłuszczonymi stołami i podartymi bilardy miał tajemniczy
2053  1,  15|                   banda, opanowywała bilard i spędzała tam rozkoszne godziny,
2054  1,  15|                    krewnych, a kwitły także i na pensjach utrzymywanych
2055  1,  15|             uczęszczania na teatr niemiecki i, co stanowiło rozkosz najwyższą,
2056  1,  15|                  funduszów. Gdy minęła zima i zbliżał się czas drugiego
2057  1,  15|                   Ale rozbudzona imaginacja i zastarzałe próżniactwo wytrącały
2058  1,  15|             Bronisławy, w stronę Krzeszowic i Bielan. Zbudziła się uśpiona
2059  1,  15|                  polami o niczym nie myśląc i nic nie wiedząc, z oczyma
2060  1,  15|                 trwogą najgłębszą, strachem i okropnością zjawiska. Twarz -
2061  1,  15|                     wszystko przywalił gruz i zasypało suche wapno. Mijały
2062  1,  15|                 zapomnienia, zupełnej ciszy i rozpustnej nicości serca.~
2063  1,  15|               majątek w okolicach Siewierza i usiłował ściśle kontrolować
2064  1,  15|                   rzucał pieniądze na prawo i lewo. Młody Jarzymski czekał
2065  1,  15|                     reprezentację bilardową i baletową, pożyczać, skąd
2066  1,  15|            gimnazjalnych był wyrocznią mody i twórcą tężyzny. Olbromski
2067  1,  15|                     prawą ręką, pomocnikiem i powiernikiem. Kasę mieli
2068  1,  15|                  przeto Jarzymskiego prośbą i groźbą do wstąpienia na
2069  1,  15|                   do wstąpienia na Akademię i do słuchania lekcji prawa
2070  1,  15|                     Namówił dla towarzystwa i Rafała do składania egzaminu
2071  1,  15|                    obadwaj zdali "chlubnie" i otrzymali świadectwa upoważniające
2072  1,  15|               łaciną, niemczyzną, książkami i kajetami. Nigdy nie zadawał
2073  1,  15|                   nauki o sylogizmach, więc i teraz szedł w gronie koleżeńskim
2074  1,  15|                  koleżeńskim z obojętnością i wzgardą do paplania belfrów.
2075  1,  15|                 Pierwiastki Anuli, Przygody i awantury markiza itd.),
2076  1,  15|                  wzoru starych pieczeniarzy i panegirystów doby Stanisława
2077  1,  15|                umiał godziwie listu napisać i ledwie czytał we wzgardzonym
2078  1,  15|                  piórem w mowie niemieckiej i wcale dobrze mówił tym językiem.
2079  1,  15|                     równie jak wszechobecną i zawsze nudną łaciną.~Jednego
2080  1,  15|                     Lody, "profesora Logiki i Metafizyki", widać było
2081  1,  15|                 było drabów z Proszowskiego i Skalbmierskiego, którzy
2082  1,  15|              zwracał się do nich z miłością i często im zadawał obiekcje,
2083  1,  15|               usiłując przyuczyć zachodnich i wschodnich Galicjan do pięknego
2084  1,  15|                  grą w karty przyłączył się i Rafał. Czy profesor spostrzegł
2085  1,  15|           szczególne ożywienie na jego licu i wytłumaczył je sobie jako
2086  1,  15|              wywodzić niestworzony sylogizm i dowiódł wreszcie, że koń
2087  1,  15|               spostrzegł ten objaw zepsucia i z rozszczepionymi palcami
2088  1,  15|                   jego falowała pod żabotem i usta wyrzucały (łacińskie
2089  1,  15|                   zapewne) wyrazy oburzenia i zgrozy. Całe zajście straciło
2090  1,  15|               przynieść sobie szklankę kawy i bułkę. Miał właśnie wyłożyć
2091  1,  15|                   porositate corporum. Kawa i bułka znakomicie nadawały
2092  1,  15|                Kanonik zbliżył się do ławek i wdał w dyskurs zajadły.
2093  1,  15|                   się na środek, wypił kawę i zjadł bułkę. Gdy resztę
2094  1,  15|                 usta, skłonił się grzecznie i odpowiedział:~- Caffa et
2095  1,  15|                      kanonik zafrasował się i począł uskarżać na zimno.
2096  1,  16|                     osobliwie z Jarzymskim, i stracił w Krakowie grunt
2097  1,  16|                 czarnymi szmatami leżały tu i owdzie w parowach. Drzwi
2098  1,  16|          białościenny dom wydał upragnionym i drogim! Gdy najęte szkapięta
2099  1,  16|                      Rafał z wolna wysiadał i nie kazał woźnicy odjeżdżać.
2100  1,  16|                 przyjęty. Otoczono go kołem i oglądano jak Węgra z towarami.
2101  1,  16|                 dotykała rękoma jego włosów i gładziła je nieznacznie,
2102  1,  16|            nieznacznie, siostry dziwiły się i admirowały przetarty mocno
2103  1,  16|                    stary pan, choć nadąsany i chmurny, pozwalał synowi
2104  1,  16|               pozwalał synowi mówić do syta i z pełnego serca, nadto śmiać
2105  1,  16|                  się raczył, pytać łaskawie i często przytakiwać. Gdy
2106  1,  16|               rozległ. Serce Rafała zmiękło i oczy zaszły łzami. Miał
2107  1,  16|                   winy, spełnione w Grudnie i Krakowie. Chwila ta przeminęła
2108  1,  16|                 Chwila ta przeminęła szybko i do wyznań nie przyszło.~
2109  1,  16|                 Stary cześnik kazał fraczki i pończochy eks-filozofa schować
2110  1,  16|                    przez nadwornego Wąsika, i słomiany kapelusz używany
2111  1,  16|                 niestruganych, z podkówkami i cholewami, których nagi
2112  1,  16|                   jucht przebijał spod łoju i jakiegoś cuchnącego czernidła.
2113  1,  16|                  zatrząsł się z obrzydzenia i owiany został płomieniem
2114  1,  16|                    przywdział domową odzież i szedł na pole, gdzie mu
2115  1,  16|               folwarcznych wozach z workami i na szkapie folwarcznej z
2116  1,  16|               słuchać we wszystkim rodziców i nic zgoła przed nimi nie
2117  1,  16|                 było Dersławice. Stawał tam i patrzał na siwiejące w dalekim
2118  1,  16|                   które ostygły w powietrzu i rozwiać się nie mogą. Rafał
2119  1,  16|                chciał zmiłować się nad sobą i dać folgi tęsknocie do kwiatów,
2120  1,  16|                   dowcipnie ze swej głupoty i rozumował tak mądrze; jakby
2121  1,  16|                   komplecie. Zawracał konia i jechał do domu spokojny
2122  1,  16|                     jechał do domu spokojny i pewny siebie. Zdarzały mu
2123  1,  16|                 muszli, zarazem błękitnawej i jakby różowej. Kilka maleńkich
2124  1,  16|                   fal fiołkowej wody drgało i lśniło się tam między nowotnymi
2125  1,  16|                 niewysłowiony dreszcz trawy i wodnego zalewiska, na przedwieczny
2126  1,  16|                     pierwiastkowego uczucia i dokładnej wiedzy o nim na
2127  1,  16|                   stamtąd tajemny, bojaźnią i wzruszeniem tworzącym przenikniony
2128  1,  16|               tworzącym przenikniony powiew i nakaz, prawie szept czy
2129  1,  16|                 odpłynęło.~Wrócił do roboty i w ciągu wielotygodniowych
2130  1,  16|                      brzost stary, rozrosły i na poły uschły. Spomiędzy
2131  1,  16|                    źródlisko wody zaskórnej i kilkoma strumykami ciekło
2132  1,  16|                  chciwie nachylone krzewiny i zielska. Brzegi stoku bramowały
2133  1,  16|                kwiaty wznosiły się nad wodą i schylały ku niej rozmarzone
2134  1,  16|           chałupnika czyni sobie piszczałkę i gra na niej jednostajną,
2135  1,  16|                    te żywozioła wciąż syczą i wciąż drżą w bezsilnym gniewie,
2136  1,  16|                     spod ich błon zielonych i martwe oczy lśnią pod nieruchomymi
2137  1,  16|                 Wynurzał się z mokrych traw i zatapiał w duszy człowieka
2138  1,  16|                    do warg subtelny kielich i zdusił go, zdruzgotał, spalił
2139  1,  16|              nieobecności dojrzała, wyrosła i stała się piękną dziewczyną.
2140  1,  16|                  glinie. Nie spostrzegła go i nucąc z cicha poszła na
2141  1,  16|                   przekroczył. Udał się tam i ze zdumieniem zobaczył głęboko
2142  1,  16|                  Dziki chmiel przerzucał tu i owdzie swe mocne nici, i
2143  1,  16|                    i owdzie swe mocne nici, i jedna tylko biała brzózka
2144  1,  16|                    kurami, gęśmi, śpiżarnią i kredensem, siedziała tu,
2145  1,  16|                    egzaltacji", tak zgubnej i tak ogólnie potępionej...
2146  1,  16|              ścieżkę, sama zniosła kamienie i okryła je ziemią a darnią.
2147  1,  16|                    przychodzić tu na wiosnę i siedzieć "sobie". Jakże
2148  1,  16|                     nikogo... Spuściła oczy i ponury wyraz bezsilnej hańby
2149  1,  16|               siedzisz?...~- No, tak siedzę i koniec. Jak się zmęczę w
2150  1,  16|                    to tego... To przyjdę tu i odpoczywam sobie.~- A to
2151  1,  16|                     która z dziewek zobaczy i woła a to do obory, a to
2152  1,  16|                  czasie Zofka podniosła się i nie powiedziawszy słowa
2153  1,  16|                     Wygnance. Zapomniał się i zbłąkał w puszczy dawnych
2154  1,  16|                        Kiedy spostrzegł się i schwytał na uczynku tak
2155  1,  16|             próżniactwa, co prędzej wyszedł i ruszył w pole, postanawiając
2156  1,  16|                   Wsparł tedy głowę na ręku i myślał. Zbudził go szelest...
2157  1,  16|                uciekać, ale już ją zobaczył i śmiechem rubasznym przytrzymał.
2158  1,  16|                    przytrzymał. Weszła tedy i usiadła. Nie była już tak
2159  1,  16|                     malowała się żywa jakaś i zawzięta ciekawość. Wszczęła
2160  1,  16|                   naprowadziła ją na Kraków i Grudno. Zbywał ją szczegółami,
2161  1,  16|                    on tak nagle wyjechał... I żeby też nikt nie wiedział,
2162  1,  16|                        Ładne nawet?~- Znikł i nie ma go. U nas - rzekła
2163  1,  16|                   książę pojechał w świat - i znikł. Może przyjedzie,
2164  1,  16|         nadzwyczajnego. Mnie się wydaje, że i ty sam chciałbyś tak skoczyć
2165  1,  16|                         Głupia jesteś sroka i tyle. Ty myślisz, że świat
2166  1,  16|                   za góreczkę, schowasz się i - nie ma! Zobaczyłabyś ty,
2167  1,  16|                    zjadliwa, która rozgryza i kruszy wszystko, co na swej
2168  1,  16|                   powinien przyjechać tutaj i z tatuńciem się politycznie
2169  1,  16|                   przechyloną głowę na ręce i patrząc w ziemię.~- Jakże
2170  1,  16|            kilkunastu włókach, a to magnat. I z jakiej racji?...~- A z
2171  1,  16|                 zajeżdżały poszóstne karoce i najwspanialsze bastardy
2172  1,  16|                    Zofka spojrzała na niego i podniosła głowę. - Czemużeś
2173  1,  16|                   dużej wagi.~Rafał zamilkł i odął usta. Było mu nieswojo
2174  1,  16|                 odął usta. Było mu nieswojo i głupio siedzieć z siostrą
2175  1,  16|                    tej tarninie. Wstał tedy i wyszedł. Leniwie wlókł się
2176  1,  16|                     się ścieżką obok źródła i stanął tam w zamyśleniu.
2177  1,  16|                   go wyminie, pójdzie sobie i da mu sposobność powrotu
2178  1,  16|                     źródłem, depcąc silnymi i zwinnymi nogami aksamity
2179  1,  16|              zwinnymi nogami aksamity mchów i wielkie liście. Z radością
2180  1,  16|                  wielkie liście. Z radością i szczególnym entuzjazmem
2181  1,  16|                    daleka, z głęboką powagą i przymrużonymi oczyma, w
2182  1,  16|                książę...~Rafał zmieszał się i całkiem spłonął.~- Spojrzyj -
2183  1,  17|                   włamał się już do wnętrza i, pełzając po wydeptanych
2184  1,  17|                  komarów błąka się po izbie i całkowite, od początku do
2185  1,  17|                   sypią się pacyny ze ścian i sufitu. Pogrążonemu w łaskawe
2186  1,  17|             marzeniami, którego już nie ma, i odjedzie stąd co prędzej.
2187  1,  17|                     po brzegi Lago di Mezzo i Lago di Sotto. Modre fale
2188  1,  17|                     żywo chwieją się, gonią i chlaszczą pianami po rudych
2189  1,  17|              drżeniem pędzą do portu Catena i do portu Ankony. Ciekawie
2190  1,  17|                    w ich wnętrza obmurowane i uciekają na łeb na szyję,
2191  1,  17|                 wówczas kryły foremne stoki i narożne bulwy szańców, nasypy,
2192  1,  17|                     szańców, nasypy, skarpy i przeciwskarpy obmurowanych
2193  1,  17|             strudzone od malarii plączą się i gubią: To, co oczy widzą
2194  1,  17|                   Widome przedmioty dalekie i bliskie, drzewa i trawy,
2195  1,  17|                   dalekie i bliskie, drzewa i trawy, zamglone rysy domów
2196  1,  17|                  trawy, zamglone rysy domów i siniejące góry są jak gdyby
2197  1,  17|                     Nazwa bolesna błąka się i łka w pamięci, krąży dokoła
2198  1,  17|                     tam.~Książę otwarł oczy i ze wstrętem myślał o czekającej
2199  1,  17|                     z Egiptu, Ziemi Świętej i Grecji. Śpieszył do kraju.
2200  1,  17|                     Rozpoczynać pracę długą i twardą, zmagać się ze sprawami
2201  1,  17|                     skrzydło armii Scherera i napastował go całą siłą.
2202  1,  17|                 porucznika Tomaszewskiego - i innych. Wiedzieli to żyjący,
2203  1,  17|                     Niemców, z "cisalpinów" i jednolitego korpusu polskiego,
2204  1,  17|                  twierdzy były nieużyteczne i uszkodzone. Niezdobyta zapewne
2205  1,  17|                  zapewne w czasach katapult i baszt na kołach, może nawet
2206  1,  17|                 fortami Miglioretto, del Té i szańcami przedmostowymi
2207  1,  17|               Pradelli ze strony zachodniej i południowej. Z północy i
2208  1,  17|                    i południowej. Z północy i wschodu miasto siedziało,
2209  1,  17|               wiekami, za jeziorem di Mezzo i zwykłym, niskim murem bez
2210  1,  17|         grenadierskich, 9 kompanii dragonów i 6 kompanii lekkich. W szeregach
2211  1,  17|                 zielony mundur artylerzysty i stawać w szeregu. Tak też
2212  1,  17|                  nie wnosić waśni o stopnie i nie korzystać z prerogatyw
2213  1,  17|                     porucznikiem Hornowskim i Maurycym Hauke fortyfikował
2214  1,  17|            gromadził swoje siły od południa i zachodu, z tamtej strony
2215  1,  17|               Mincio, uważano to za podstęp i tym usilniej sypano szańce,
2216  1,  17|                     szańce, wycinano drzewa i zbrojono się według planów
2217  1,  17|                   Mincio zatopiła wejściowe i wyjściowe śluzy jeziora
2218  1,  17|                     Lago di Sopra, di Mezzo i di Sotto, tak dalece, że
2219  1,  17|                  środka miasta.~Miglioretto i wyspa Té z szańcami bramy
2220  1,  17|                 zgromadziwszy mnóstwo łodzi i promów usiłował podsunąć
2221  1,  17|                  nad topielami ranne tumany i tłukły się dymy po całonocnym
2222  1,  17|                    sunął nieraz w szuwarach i trzcinach aż pod Belfiore,
2223  1,  17|                własną rękę urządzaniem żarn i wydawaniem porcyjek chleba
2224  1,  17|               Widziano go pracującego dzień i noc za dwu, za trzech, a
2225  1,  17|               trzech, a potem za dziesięciu i dwudziestu na wszystkich
2226  1,  17|                miejscach. Nikt nie wiedział i nie pytał przy wzrastającym
2227  1,  17|               adiutantuje, gdzie służy. Był i w biurach Bortom, i przy
2228  1,  17|                     Był i w biurach Bortom, i przy Axamitowskim, w składach
2229  1,  17|              Axamitowskim, w składach zboża i przy obronie. Przyzwyczajono
2230  1,  17|                 skrzywionych ironicznie ust i pańskiego tonu. Ale mozoły
2231  1,  17|                    brzegi błotne pod Putole i Vergiliana, gdy ukazała
2232  1,  17|                 Cerese przez jezioro Payolo i druga naprzeciwko bramy
2233  1,  17|                    murach, fosach, szańcach i wieżach. Wyziew błotny ogarnął
2234  1,  17|                 pościółki lazaretów z febry i szkorbutu. Z dniem każdym
2235  1,  17|                   zimna. Twarze pociemniały i zmora wionęła wskroś miasta...~
2236  1,  17|                  fantazji pełnili na wałach i w szańcach pozasłużbowe
2237  1,  17|              wigilie! Owe dla odegnania snu i smutku ciche pogwary o ziemi
2238  1,  17|                    pogwary o ziemi dalekiej i sprawie... Owe powieści
2239  1,  17|                    przemierzonych, o lądach i morzach, o rzeczach straszliwych
2240  1,  17|                     o rzeczach straszliwych i pracach niezmiernych zniszczonych,
2241  1,  17|               wydźwignęły, o sile fizycznej i cnocie cichej... Stali się
2242  1,  17|                      Ustały pospolite spory i zawiści. Niczyje słowo i
2243  1,  17|                    i zawiści. Niczyje słowo i czucie nie było dla drugiego
2244  1,  17|                    kieszeni namacalne dytki i gdy został jeno stary mundur
2245  1,  17|                  grzbiecie, zielony płaszcz i huty niezupełnie foremne,
2246  1,  17|                     w Prusiech Południowych i w Zachodniej Galicji w zamian
2247  1,  17|                     ze swymi rył wciąż rowy i bił palisady za klasztorem
2248  1,  17|                  Pallagina, Dosso del Corso i Chiesa Nuova, przez Simeone
2249  1,  17|                 Chiesa Nuova, przez Simeone i Valle aż do Sparavera i,
2250  1,  17|                     i Valle aż do Sparavera i, zatrudniając co noc po
2251  1,  17|                   pierwszej do ósmej, prace i czuwania dosięgły szczytu.
2252  1,  17|                 dreszcze, bóle głowy, rozum i przytomność wyszarpujące
2253  1,  17|                 niechęć śmiertelna do jadła i napoju, do świata, słońca
2254  1,  17|                   napoju, do świata, słońca i powietrza. Ręka skostniała
2255  1,  17|                   dalekie gęstwiny platanów i morw, trzciny, wierzby i
2256  1,  17|                    i morw, trzciny, wierzby i eukaliptusy na pobrzeżach,
2257  1,  17|                    usychającym jałowcem tam i sam porosła...~Świat zewnętrzny
2258  1,  17|                    duszy jak łachman ciężki i bolesny, nie do odtrącenia,
2259  1,  17|               wspólnego... Ludzie snują się i wiercą naokół, jak gdyby
2260  1,  17|                    na ciemię jej, na piersi i na ramiona. Tymczasem już
2261  1,  17|                 leżaku, zawinięty w płaszcz i wtulony w siebie, myślał,
2262  1,  17|               siebie, myślał, że musi wstać i iść na służbę. Niemoc przytłukła
2263  1,  17|               przytłukła go jak wieża. Ręce i nogi leżały cięższe od kloców
2264  1,  17|                    widać było nicość, nędzę i śmieszną trywialność poświęcenia.
2265  1,  17|                    całe rzeczy, na początek i koniec ich, na wierzch i
2266  1,  17|                    i koniec ich, na wierzch i środek. Wszystko, co tu
2267  1,  17|                   zastrzelonego człowieka.- i zginie. Śladu nie będzie.
2268  1,  17|                   wyglądają. Runął na wznak i zamknął oczy.~- Zdychajcie!
2269  1,  17|                    Wszystko mi jedno. Teraz i ja nareszcie będę próżnował.~
2270  1,  17|                zielonym wojskowym płaszczem i niweczył swe dreszcze szeregiem
2271  1,  17|                   dreszcze szeregiem skuleń i wyprężeń ciała. Sen go opętał
2272  1,  17|                     rozrzucił poły płaszcza i wstał. Ulegając nakazowi
2273  1,  17|             sprzęciku, ogolił się starannie i uczesał. Potem oczyścił
2274  1,  17|                     odróżnił baterię Redela i jednorogi Axamitowskiego
2275  1,  17|                     dział Moneta z cytadeli i Jakubowskiego z San-Giorgio.
2276  1,  17|                 były puste jak wymiótł. Tam i sam wyjrzała z bramy kędzierzawa
2277  1,  17|                 albo wśliznęła się w ciemną i wilgotną sień strwożona
2278  1,  17|                     woli, podszedł ku niemu i wejrzał nań z taką ostrożnością,
2279  1,  17|                  resztki tlejącego drelichu i smolnych sznurów...~- Karkas... -
2280  1,  17|                   spojrzał, nim to pomyślał i wymówił, już kilka nowych
2281  1,  17|                    w powietrzu, około drzwi i okien z hukiem głośniejszym
2282  1,  17|                    kule", wyrzucały z bruku i ziemi leje sążniowej średnicy
2283  1,  17|                    jednookie, uszate bomby, i skakały naokoło, jak gumowe
2284  1,  17|                trzęsły, serce przestało bić i trzepało się jak dzwon na
2285  1,  17|                 niewidzialnych ludzi, łomot i stęki wyrwanej ziemi, buchanie
2286  1,  17|                 potrzaskanych ram okiennych i futryn, strzępy i zwitki
2287  1,  17|                 okiennych i futryn, strzępy i zwitki rynien z malowanej
2288  1,  17|            powietrzu. W rozwarte jamy okien i drzwi skakały kłęby ognia.
2289  1,  17|                    łypał na wszystko oczyma i przeciągał się od zimna.~-
2290  1,  17|                Przycisnął płaszcz do piersi i wśród wzmagającej się orgii
2291  1,  17|                     z cegieł, czarnego dymu i ognia pożarów, zaczął usilnie
2292  1,  17|                    barykada zwalonych ścian i gruzów buchająca pożarem.
2293  1,  17|                    srebrne zagajniki cytryn i bardziej ciemne pomarańcz,
2294  1,  17|             Zapadłszy się w miękką, skopaną i wynawożoną ziemię na półtora
2295  1,  17|                 stóg ziemi z korzeniami fig i migdałów, wykroty obwieszone
2296  1,  17|                    z kwiatami, rododendrony i żywopłot z bukszpanu, kamelie
2297  1,  17|               żywopłot z bukszpanu, kamelie i biały bambus. Książę szedł
2298  1,  17|              winorośli rozpięty na obłąkach i na drzewach morwowych. Tuż
2299  1,  17|                   kamieniach człowiek jakiś i trzymał w ramionach umierającego
2300  1,  17|                  Jeszcze żebra wznosiły się i opadały, a maleńka gardziel,
2301  1,  17|                siedzący kołysał się naprzód i w tył jak wahadło. Całował
2302  1,  17|                  pomóc, nie wiedzący w czym i jak. Wciąż tylko zgrabiałymi
2303  1,  17|            Skrzypiały wokoło drzewa, pękało i paliło się miasto. W głębi
2304  1,  17|                    perzyny, czad spalenizny i upał pożarów. Nie stało
2305  1,  17|                  stękanie odwiecznych murów i nieustanny łoskot brył cegły
2306  1,  17|                mosiężną suwaczkę w dioptrze i, ledwie dostrzegając dalekie
2307  1,  17|                     ogon łoża skoczył w tył i szczęknął powstrzymany w
2308  1,  17|                   się, wlepił oko w dioptrę i znowu sennym głosem:~- Pal!~
2309  1,  17|                  między policzki strzelnicy i wyjrzał. Grobla przedbramna
2310  1,  17|                wodnych, od mokrych szuwarów i tataraku, że oczu nie można
2311  1,  17|                   rzędzie za linią barkanów i kurtyn, pękały co chwila
2312  1,  17|                 plamą wylazł na ich plecach i barkach. Ręce mdlały od
2313  1,  17|                     świadczyły o rozpętanej i wściekłej sile.~Nadjechał
2314  1,  17|                   schroniwszy się do piwnic i lochów, nie ratowała swego
2315  1,  17|                   od skrzeków woda, zakisła i nieruchoma, gnijąca pod
2316  1,  17|               grzybienia, pełna była gruzów i strzępów. Wierzby i eukaliptusy,
2317  1,  17|                  gruzów i strzępów. Wierzby i eukaliptusy, wysysające
2318  1,  17|                     spalenizny czerepy bomb i rozprysłych kul. Smutek
2319  1,  17|                     były zryte, same groble i forty uszkodzone nadzwyczajnie.
2320  1,  17|                     pocisków granatnikowych i 824 bomby. Idąc po groblach
2321  1,  17|                      redanów, kurtyn, lunet i biretów, znalazł olbrzymie
2322  1,  17|                 Axamitowski po kilku dniach i nocach walk nieustannych
2323  1,  17|                  snem kamiennym. Oficerowie i kanonierowie byli tak spracowani,
2324  1,  17|                     z łóż, wozów prochowych i armat. Noc zapadła. W ostatnim
2325  1,  17|           szelestnych, sitowiem, tatarakiem i rokiciną. Gwar szpaków rozlegał
2326  1,  17|             zmęczony, że ledwie spostrzegał i słyszał, ledwie wiedział,
2327  1,  17|                 myśli raz za razem zlecenie i czekał. Wszystkimi siłami
2328  1,  17|           przedpiersie. Przechadzał się tam i na powrót między jednym
2329  1,  17|                    Roje komarów wirowały tu i rzuciły się na twarz. Wstrętne
2330  1,  17|              hauteur d'appui nasypu szańca, i gdy zabrnął w najciemniejsze
2331  1,  17|                 dano mu znać, że szef wstał i czeka.~Książę zdał mu raport
2332  1,  17|                czeka.~Książę zdał mu raport i zarazem prosił o pozwolenie
2333  1,  17|                hiobową chwycił się za głowę i siedział przez chwilę bez
2334  1,  17|              przypomniał sobie drugą prośbę i zaprowadził księcia do baraku
2335  1,  17|                    na wygniecionym posłaniu i wnet usnął. Miał sny straszliwe,
2336  1,  17|                     nam tylko samym wiadome i zjawiska prawdziwie nieziemskie.
2337  1,  17|                    blaski widzianego świata i jego mglistą całość. Kilkakroć
2338  1,  17|                 padnie, odbije się od ziemi i skoczy kula skrzydlata...
2339  1,  17|              półwiedzy siedział na posłaniu i patrzał przed siebie. W
2340  1,  17|                     przed siebie. W czołach i barkach biretu, w narożnikowych
2341  1,  17|                    wierzchołki przedpiersia i tu, rażeni śmiertelnie wyciorami,
2342  1,  17|               czerwone pasy, ciemne spodnie i czarne kamasze.~- Gułaje!
2343  1,  17|                     miejsca, znalazł szpadę i biegł do szeregu. Szerokie
2344  1,  17|                  mundury. Rosła kupa trupów i rannych. Wreszcie wnętrze
2345  1,  17|                    wysunęła się przez szyję i wsiąkła w ciemność. Gintułt
2346  1,  17|               narożników słychać było ciosy i jęki. Kompania idąca naprzód
2347  1,  17|                   rowy, przez zwały rannych i trupów, dojrzała przed sobą
2348  1,  17|                    stamtąd dochodził szczęk i ryk boju. Dopadli. Wrzask
2349  1,  17|                 obskoczona przez Cisalpinów i Polaków biła się po pas
2350  1,  17|                   na żywych jeszcze ciałach i z nich prali w tłum uciekający.
2351  1,  17|                    dokoła zbroczone bagnety i lufy, rzygającą z ran krwią
2352  1,  17|                    z ran krwią zlane piersi i gęby, wyszczerzone zębce,
2353  1,  17|                   jak piorun! Czerwieni się i cieknie gorący ogień krwi.
2354  1,  17|                      Szczęk kolby o czaszkę i cichy płacz. W samym kanale
2355  1,  17|                 dusili się wzajem za gardła i spychali na wieki do jam
2356  1,  17|                     gromy nieludzkich ryków i krzyki zemsty.~Dopiero nade
2357  1,  17|                   gięły. Ledwo widząc drogę i przedmioty, zawlókł się
2358  1,  17|                 rano do swej w mieście izby i nieprzytomny zgoła upadł
2359  1,  17|              pogrążony w potach, dreszczach i ciemności. Gdy się kiedy
2360  1,  17|                   skibkę chleba, popił wodą i znowu spać! Piątego dnia
2361  1,  17|                   wbiegł do izby w popłochu i z krzykiem. Targając chorego
2362  1,  17|                     Francuzi poddali miasto i wychodzą, że Miglioretto
2363  1,  17|                 zrazu nie chciał ruszyć się i nie wierzył, ale koniec
2364  1,  17|                 łóżka. Ogarnął się jak mógł i wyszedł. Żyd za nim. Mówił
2365  1,  17|                Furgony generała dowodzącego i innych, a nawet powozy oficerskie
2366  1,  17|                     nawet powozy oficerskie i ekwipaże ich żon szły dudniąc
2367  1,  17|                   książę zobaczył nareszcie i swoich. Szli w porządku
2368  1,  17|                      że garnizon poddał się i z honorami wychodzi przez
2369  1,  17|                     w szeregu, dobył szpady i postępował obok działa.
2370  1,  17|                     gruntu między jeziorami i na przedmurzu fortecy, zastawione
2371  1,  17|                    Artyleria Axamitowskiego i jej armaty weszły na most,
2372  1,  17|               obarczyła, po śladach powodzi i owych posępnych oknach-strzelnicach,
2373  1,  17|                     weszli między artylerię i piechotę polską, a potem
2374  1,  17|                 kapitulacji jawnie zawartej i odczytanej w szeregach.
2375  1,  17|         cisalpińskie, szwajcarskie; polskie i piemonckie będą uważane
2376  1,  17|                     piemonckie będą uważane i traktowane pod każdym względem
2377  1,  17|                Austriacy pochwycili za broń i nastawili ją przeciwko grenadierom,
2378  1,  17|                     grenadierom, woltyżerom i artylerii. W tejże chwili
2379  1,  17|                   na oczy albo je zdzierali i wlekli obezwładnionych po
2380  1,  17|                oniemieli z przerażenia. Ale i ich nie oszczędzono.~Ujrzeli,
2381  1,  17|                ciasnych zaułkach żołnierzom i podoficerom zdzierają naramienniki
2382  1,  17|          podoficerom zdzierają naramienniki i biją nimi po twarzy, jak
2383  1,  17|                 błocie ulicznym, wiążą ręce i nogi. Ujrzeli wreszcie,
2384  1,  17|                  przemknęło się ku cytadeli i uszło losu współbraci. I
2385  1,  17|                    i uszło losu współbraci. I na grupę dwudziestu oficerów
2386  1,  17|                  się brat w brata ramionami i utworzyli pierścień obronny.
2387  1,  17|                    ich trzaskały w karabiny i bagnety, młynem ognistym
2388  1,  17|                    ognistym warcząc. Raziły i przeszywały. Ktoś zaczął
2389  1,  17|              nagłych ciosów parli chłopstwo i otwierali sobie drogę. Wnet
2390  1,  17|                sobie drogę. Wnet jednak ten i ów, zajechany bagnetem,
2391  1,  17|                    żołdactwo, w tłum zbity; i prał, na śmierć idąc. Wtem
2392  1,  17|                   poszedł na jego spotkanie i z dala, wskazując, co się
2393  1,  17|        przymrużonymi oczyma spojrzał naokół i rzekł niebale:~- Wszystko,
2394  1,  17|                   sztandaru Jego Cesarskiej i Królewskiej Mości będą wydani
2395  1,  17|               wydani każdy z osobna pułkowi i batalionowi, do którego
2396  1,  17|                 należą.~Tknął konia ostrogą i chciał w bok odjechać. Ale
2397  1,  17|                    groźnie cugle jego konia i nie puścił, choć nad nim
2398  1,  17|                   Gintułt złamał swą szpadę i ze wzgardą cisnął mu ją
2399  1,  17|                    ci życie za naszą sprawę i honor. Mówiliśmy ci jak
2400  1,  17|                     dla ratowania Francuzów i siebie, miej odwagę uczynić
2401  1,  17|             zamkniemy się w wieży prochowej i braterskimi dłońmi wszyscy
2402  2,  1 |                 zwoził snopki, młócił zboże i sprzedawał. Pod kierunkiem
2403  2,  1 |            eks-filozof zmienił się na ślepe i głuche narzędzie tej wyższej
2404  2,  1 |                więcej nad trochę koprowiny, i to w przypadkach wielkiego
2405  2,  1 |                 było w naturze, z rozmysłem i zastanowieniem. Jedynym
2406  2,  1 |                  obroków koniom folwarcznym i tym podobne procedery. Toteż
2407  2,  1 |              otaczało. Nikt go nie rozumiał i on nie cenił nikogo według
2408  2,  1 |                     wyjeżdżał prawie z domu i najbliższej okolicy. Ledwie
2409  2,  1 |                     po dworach okolicznych, i to byłoby najszczytniejszą
2410  2,  1 |                    różnych stronach Galicji i Prus Południowych, Rafał
2411  2,  1 |                    a gdy go wreszcie ułożył i tysiąc razy odczytawszy
2412  2,  1 |                   nosił ten list przy sobie i głęboko się nad propozycją
2413  2,  1 |                cześnik zatrzymał wszystkich i odczytał list książęcy.
2414  2,  1 |                     zadawał żonie, Rafałowi i córkom pytania, jak się
2415  2,  1 |                   ogłoszony. Ze wzdychaniem i rozkładaniem rąk cześnik
2416  2,  1 |               bielizny, pranie, reparowanie i starania o paszport do Prus
2417  2,  1 |                      Nie żal mu było nikogo i niczego. Wszystko rwało
2418  2,  1 |                    Wszystko rwało się w nim i kipiało lecąc naprzód. Swoimi
2419  2,  1 |                     od głównych ulic miasta i ich zgiełku. Opuszczony
2420  2,  1 |                wałęsającego się przychodnia i zapytał, czego sobie życzy.
2421  2,  1 |                uczuć, opowiedział, kim jest i co go sprowadza, ów człowiek
2422  2,  1 |                     korytarze, minęli jedną i drugą salę i znaleźli się
2423  2,  1 |                   minęli jedną i drugą salę i znaleźli się wreszcie w
2424  2,  1 |                    jego sczerniała, zeschła i okryła się zmarszczkami.
2425  2,  1 |              zaprzęgniesz do pracy niemałej i ciągłej. Zajęty jestem książkami,
2426  2,  1 |             tłumaczył.~- Jestem do usług.~- I jeszcze jedno. Wkładam na
2427  2,  1 |                     pisali, czytali, mówili i robili, obowiązek milczenia
2428  2,  1 |              księcia pana.~- Teraz idź spać i posilić się. Masz tu pokojów
2429  2,  1 |                 sobie, który ci się podoba, i zajmij. Musisz tylko poprzestać
2430  2,  1 |                   na jednym służącym, który i mnie obsługuje. Gdy się
2431  2,  1 |                     trzęsieniu się na wózku i w dyliżansie. W jednym z
2432  2,  1 |                przygotował gościowi pościel i oddalił się. Obudziwszy
2433  2,  1 |               Obudziwszy się nazajutrz rano i nie słysząc nigdzie w pobliżu
2434  2,  1 |                      Rafał ubrał się prędko i zaczął rozglądać. Szerokie
2435  2,  1 |                  stron ten osamotniony park i zamykał go od strony Wisły.
2436  2,  1 |                    zasępionych cieniami lip i grabów, gdzieniegdzie przesuwał
2437  2,  1 |                 odwrócił się od tego widoku i szmeru. Na palcach wyszedł
2438  2,  1 |               płóciennych futerałach. Zimno i nieprzyjemny odór wnętrza
2439  2,  1 |              uchylone drzwi z kutego żelaza i wszedł do sali olbrzymiej,
2440  2,  1 |            rzeźbiona balustrada galerii. Tu i owdzie stały posągi, globusy,
2441  2,  1 |              globusy, leżały olbrzymie teki i zwoje. Rafał szedł cicho,
2442  2,  1 |                   po tych bogatych ścianach i sprzętach, gdy wtem z jednego
2443  2,  1 |                    Właśnie mam chwilę czasu i chęć do gawędy. Więc siałeś
2444  2,  1 |                     jęczmień?~- Tak jest.~- I znudziło cię to do cna?~-
2445  2,  1 |                    to do cna?~- Znudziło.~- I zatęskniłeś do świata?~-
2446  2,  1 |              inaczej ziemia by nas obsiadła i pożarła. Widzisz, j a w
2447  2,  1 |                   tym czasie, gdy ty siałeś i żąłeś, nabrałem manii do
2448  2,  1 |                     godną szczurów, robaków i łysych staruszków. A oto
2449  2,  1 |            staruszków. A oto nagle przyszło i trzyma... Waszmość, mości
2450  2,  1 |                  drogi. Nie ma w tym hańby. I mnie pewne okoliczności
2451  2,  1 |         okoliczności wepchnęły na tę żmudną i zakurzoną drogę. Włóczyłem
2452  2,  1 |                  pustynia, miasta zaginione i wszystko, co się tam działo,
2453  2,  1 |                     z książek dochodzić, co i jak. Moi przyjaciele, a
2454  2,  1 |               Francuz, niejaki Venture...~- I ten został rozsiekany?~-
2455  2,  1 |                    na pewien przeciąg czasu i siedział bez ruchu, z głową
2456  2,  1 |               ledwie się do niego zbliżyłem i ledwiem poznał jego duszę.
2457  2,  1 |                    spłacheć piasku Sahary - i po wszystkim. Kwiat na tym
2458  2,  1 |                 dziwne, ale zapomnisz o tym i nie będziesz myślał. Później
2459  2,  1 |                  teraz weź oto ten sekstern i pisz wyraźnie na pierwszej
2460  2,  1 |                    żelazne drzwi szczęknęły i bez szelestu wszedł do sali
2461  2,  1 |                 odwrócił się, uchylił drzwi i wpuścił do sali wysokiego,
2462  2,  1 |                      Oczy jego były wypukłe i natarczywie uważne, po dziecięcemu
2463  2,  1 |                 sklepionym tak jakoś twardo i niewzruszenie jak odłamy
2464  2,  1 |               odłamy skały, były poskręcane i spiętrzone w naturalne loki,
2465  2,  1 |                   nie odrywał od niego oczu i przykry niepokój w nich
2466  2,  1 |                  niewytłumaczoną życzliwość i przyjaźń. Książę wstał ze
2467  2,  1 |                skłonił się przed wchodzącym i zaraz, wskazując mu Rafała
2468  2,  1 |                  Możesz teraz iść na miasto i zabawić się, robić, co chcesz.
2469  2,  1 |                Zażądaj od Łukasza pieniędzy i powiedz mu, kiedy ma ci
2470  2,  1 |           niezgrabny, sztywny, przygarbiony i prostak w każdym ruchu.
2471  2,  1 |                     pojazdy eleganckich pań i panów, prostował się, ile
2472  2,  1 |               przygnieciony jego wielkością i, jak mu się zdawało, niesłychanym
2473  2,  1 |            niespodzianie zawołał po imieniu i nazwisku. Rafał podniósł
2474  2,  1 |              nazwisku. Rafał podniósł głowę i ujrzał stojącą na środku
2475  2,  1 |             Jarzymski wyskoczył na kamienie i zaczął ściskać kolegę. Już
2476  2,  1 |                mieszkam.~- Tu? W Warszawie? I dawno?~- Od lat trzech,
2477  2,  1 |                uwolnił z pazurów stryjaszka i zwalił z karku jego opiekę.
2478  2,  1 |                   tutaj. Jedziemy do krawca i do szewca.~- Nie, stanowczo!
2479  2,  1 |                   Rafał nie mógł się oprzeć i siadł do powozu. Rumaki
2480  2,  1 |                    szły z wolna, w pląsach, i potrajały okazałość ekwipażu.
2481  2,  1 |                     rozparł się w siedzeniu i rozmawiał z Rafałem, który
2482  2,  1 |              kołnierzem, złoconymi guzikami i żółtą podszewką, spodnie
2483  2,  1 |                    słomy, pluszowy cylinder i lśniące buty z żółtymi sztylpami.
2484  2,  1 |            opiekunów, lecz wykwintny, zimny i pewny siebie panek. Utył
2485  2,  1 |                    pewny siebie panek. Utył i zmężniał, aczkolwiek był
2486  2,  1 |                    spojrzenie oczu, uśmiech i ruchy, wszystko oznaczało
2487  2,  1 |                    się Jarzymski tak bardzo i głęboko, że aż wyprostowany
2488  2,  1 |            przypomniał sobie nakaz książęcy i odrzekł:~- Nie wiem, bo
2489  2,  1 |                    smalone. To jakiś dziwak i nudziarz. Nie należy do
2490  2,  1 |                   pokaże ludziom efronterii i wyniosłości, że każdy gorętszy
2491  2,  1 |               Egiptu, tłukł się po Arabiach i Azjach i stamtąd przywiózł
2492  2,  1 |                    się po Arabiach i Azjach i stamtąd przywiózł te jakieś
2493  2,  1 |                draba nie znam, co może jest i lepiej, bobym z miejsca
2494  2,  1 |            Jarzymski uśmiechnął się smętnie i dmuchnął w palce.~- Jak
2495  2,  1 |                  dajesz radę?~- Ekwipaż mam i dom prowadzę. Żyje się w
2496  2,  1 |              wjechał w obszerny dziedziniec i zatrzymał się przed lustrzanymi
2497  2,  1 |                   Wybiegł służący w liberii i pomógł panom wysiąść. Za
2498  2,  1 |              Jarzymski ujął Rafała pod rękę i prowadził tam właśnie. Po
2499  2,  1 |                    ogromne fajczarnie, . tu i owdzie porozrzucane przybory
2500  2,  1 |              przybory do czarnej kawy, tace i butelki. Dym tytuniowy gęstymi