Tom, Rozdzial

  1  1,  1 |            tu na Łysicy niedźwiedzia widział, jakem jeszcze był małym
  2  1,  1 |               co widzieli...~- Który widział?~- A Łakomiec widzieli.
  3  1,  1 |            wlepił w przestrzeń oczy, widział dokładnie każdy zakąt i
  4  1,  1 |             śniegach. Żebyś waszmość widział ten: obraz! Jeden się wszczepił
  5  1,  1 |       Szlachcic słyszał ten okrzyk i widział uśmiech, ale nie zrażony
  6  1,  1 |            będzie? Co się tu stanie?~Widział rozognione twarze chłopów,
  7  1,  2 |        dziewczyna. W blasku księżyca widział ich głowy i kołpaczki: u
  8  1,  2 |             patrzał w futro otuloną, widział ją w głębi siebie inną,
  9  1,  2 |         puślisko, ale i tak oczu nie widział.~Sam był przebrany w strój
 10  1,  2 |          kryła wcale swych spojrzeń. Widział oczy i rozchylone usta,
 11  1,  2 |              przed oczyma. Teraz już widział uśmiechy obydwu twarzyczek,
 12  1,  2 |            mazura, jakiego świat nie widział.~Matrony i starcy otaczając
 13  1,  2 |        miejscu wiecznego potępienia. Widział głowy, rozrzucone ręce i
 14  1,  2 |              się w tę jego czynność.~Widział, jak Wicuś Jawrysz wchłonąwszy
 15  1,  2 |          zabrał się do dzieła. Rafał widział to wszystko, domyślił się
 16  1,  3 |           szyby okna. Daleko, daleko widział. Olbrzymia, szeroko rozlana
 17  1,  3 |              znalazł łódź, którą był widział przybijającą do brzegu.
 18  1,  3 |          gimnazjum i na ich szczycie widział prorektora oraz wszystkich
 19  1,  3 |            nieszczęściu. Onego czasu widział, jak polowy w Tarninach
 20  1,  3 |       skoszonej łące jadowitą żmiję. Widział, jak rozwidlonym końcem
 21  1,  3 |              Wszedł na schody, które widział był we śnie, i pierwszy
 22  1,  3 |              drzwiach. Jak przez sen widział, że jego towarzysze kują
 23  1,  3 |        minucie skrzywdzony prorektor widział tylko skłębione ich ciała
 24  1,  4 |            którą trzymał w ręku, nie widział. Dopiero przed Podniesieniem
 25  1,  4 |          owej chwili, kiedy ją Rafał widział ostatni raz, była głęboka,
 26  1,  5 |            nią wszczepić wzroku, nie widział drzew, o które się ocierał...
 27  1,  5 |             istniała, i rzeczywiście widział to, co było tylko utworem
 28  1,  5 |            tylko utworem imaginacji. Widział oświetlone pokoje, meble,
 29  1,  5 |             ruch, słyszał rozmowy... Widział ją, a raczej ogarniał wzrokiem
 30  1,  5 |               że znowu je dotykalnie widział i po wtóre zamierał, zastygał,
 31  1,  5 |              się uląc po tym, co już widział? Co złego mogłoby go spotkać`?
 32  1,  5 |      ważniejszym niż sprawa powrotu. Widział Helenkę, ale dawniejszą,
 33  1,  5 |            Gdy tak wzrok natężał, że widział prawie cielska ścigających
 34  1,  5 |             Myśli z czaszki uciekły. Widział dokoła siebie tysiące mar,
 35  1,  6 |     Przynieśta jeszcze jeden". A jak widział, że już ma dosyć pieniędzy,
 36  1,  6 |         Zapomniał, jak się to zowie. Widział tylko w głębi swych oczu,
 37  1,  7 |           Ledwie je słyszał i ledwie widział. Od chwili do chwili ciskał
 38  1,  7 |              bolało nic a nic serce. Widział wprawione w duszę swą i
 39  1,  7 |       ogniska Rafał, stojący z dala, widział bezmyślnie, cielesnymi oczyma,
 40  1,  7 |              tajemnicą tego zakątka. Widział przed sobą ciągle na wzgórzu
 41  1,  7 |             Ten oto żołnierz, coś go widział, wrócił się po mnie w nocy,
 42  1,  8 |           siał Michcik. Gdzie to kto widział, żeby taki szlachcic siał
 43  1,  8 |              tylko, coś za dni swych widział. Byłaż to pospolita rzecz
 44  1,  8 |            dziwny wyraz; który Rafał widział już ze drżeniem. Patrzały
 45  1,  8 |         klucz od tego stolika. Rafał widział ów klucz wypolerowany od
 46  1,  10|           podobnego w życiu swym nie widział. Bardziej niż pałac, niż
 47  1,  10|         czyścił zniszczone odzienie.~Widział w oddali, naprzeciwko pałacu,
 48  1,  10|            mu pękała z rozpaczy: nie widział już nigdzie miejsca wolnego!
 49  1,  10|              i udręczenie.~Rafał nie widział wcale, kto siedzi przy nim.
 50  1,  10|             co dotychczas wiedział i widział, czym był, co się z nim
 51  1,  10|           nieruchomo w swoim fotelu, widział w szczelinie między nie
 52  1,  11|             o tym, co do niej mówił.~Widział wówczas strach na jej twarzy,
 53  1,  11|              pierzchało w las. Rafał widział już tylko lśniące kłęby
 54  1,  12|        podział młodzieniec, który to widział pierwszy raz? Nie ma go
 55  1,  12|              zwycięstwie francuskim.~Widział w marzeniu pustą lagunę,
 56  1,  12|    doświadczał złudzenia, że już raz widział takich ludzi za swego niedługiego
 57  1,  12|           przysłuchując się rozmowie widział przed oczyma ów zastęp bagnetów
 58  1,  13|        cichej dziewczyny werońskiej. Widział niemal cielesnymi oczyma
 59  1,  13|         zaczął rozpowiadać o tym, co widział w Wenecji, wykładać całą
 60  1,  14|            chłopów Tyrolu? Gdybyś to widział! Tych ludzi mocnych, wyniosłych,
 61  1,  16|            na prawo od źródła. Rafał widział jej głowę z płowymi włosami
 62  1,  17|             się jak dzwon na trwogę. Widział był dotychczas walki fortów
 63  1,  17|              pojąć, co to za ludzie. Widział w blaskach ognia ich niskie
 64  1,  17|              prochowego ognia książę widział dokoła zbroczone bagnety
 65  1,  17|              popielatoczarną. Książę widział w półśnie, że lichwiarz
 66  1,  17|             się w szale. Gintułt nie widział świata. Werznął się sam
 67  2,  1 |              podobnych gór złota nie widział w życiu. Dym wyborowych
 68  2,  1 |           już nigdy potem oczyma nie widział, przemknęło w lotnym widzeniu.~-
 69  2,  1 |            też zimnym okiem snadniej widział. Poszatkowałbym go na kapustę,
 70  2,  2 |          zaczną. Czyś waszmość kiedy widział taką chwilę, czyś okiem
 71  2,  2 |       wszystko, przemyślał wszystko. Widział w dumaniu szczęśliwego ojca,
 72  2,  2 |              w nich niepożyty szpik. Widział go, jak się doczekał siwizny
 73  2,  2 |          niewzruszoną mądrość męską. Widział go, gdy się doczekał wnuka,
 74  2,  2 |            gwarę swego niemowlęctwa.~Widział go wreszcie zaszłego w lata,
 75  2,  2 |              i witki - sok żywota... Widział go, gdy się w głuchej tajemnicy
 76  2,  2 |            gwar i szczebiot pokoleń. Widział tę jego chwilę, kiedy znużony
 77  2,  2 |           łez zasłoniła oczy Rafała. Widział, że ktoś zbliża się do pani
 78  2,  2 |           nowej uczennicy. Rafał nie widział, co się działo, nie rozumiał,
 79  2,  2 |        przemowy Mistrza; patrząc nie widział, jak Mistrz z uśmiechem
 80  2,  2 |           dymiącym śniegu wśród pól. Widział śmierć, która idzie. Nowo
 81  2,  3 |              w podkowę i nowy mularz widział ze swego miejsca wszystkich
 82  2,  3 |              jego myśli zaczęły żyć. Widział jasno, rozumiał jak nigdy
 83  2,  3 |             widziane, i w każdym oku widział siłę nieubłaganą, taką samą
 84  2,  4 |           łez zasłoniła oczy Rafała. Widział, że ktoś zbliża się do pani
 85  2,  4 |           nowej uczennicy. Rafał nie widział, co się działo, nie rozumiał,
 86  2,  4 |        przemowy Mistrza; patrząc nie widział, jak Mistrz z uśmiechem
 87  2,  4 |           dymiącym śniegu wśród pól. Widział śmierć, która idzie. Nowo
 88  2,  7 |          biały dzień własnymi oczyma widział w niej swojego własnego
 89  2,  7 |          rozpowiadał o świecie, jaki widział, jej niedostępnym i nieznanym
 90  2,  8 |             czwarty pazury wilcze... Widział, nie wierząc oczom, ich
 91  2,  8 |           chłopów powalił na ziemię. Widział, jak się zaciekle, straszliwie,
 92  2,  9 |            coraz wyższe wierzchołki. Widział w drodze swej niedźwiedzia
 93  2,  9 |           się, że już te same turnie widział, że już je deptał i przeklinał,
 94  2,  9 |             jamy wdarły się jamniki. Widział oczyma, całym mózgiem i
 95  2,  9 |               sztuki jego i fortele. Widział, jak się pomyka na coraz
 96  2,  9 |              Tu i tam sennymi oczyma widział bydło rozrosłe, z niezmiernymi
 97  2,  10|             już był ze swego upadku, widział taniec i słyszał rozmowę.
 98  2,  11|             siostra, czy inna, obca? Widział ją kiedy czy nie? Taka właśnie
 99  2,  12|      brzegiem błotnistego gościńca i widział tam siebie. Czuł swe schorzałe
100  2,  12|     Spoglądał na gliniane przykopy i widział w nich miejsca swego spoczynku.
101  2,  13|          roku... czekajcież...~Rafał widział to doskonale, jak wielkiego
102  2,  17|          życiu, o tym, coś przeżył i widział - nastawał Trepka - bo my
103  2,  17|            ja w życiu twardych dzieł widział, a nigdy jako wtedy. Strach
104  2,  17|         gadał a żywo, wybełkotał, co widział. Cała załoga, kapitan, sternik,
105  2,  18|       najwcześniejszego dzieciństwa, widział z okna swego pokoiku, gdy
106  2,  19|         wyprosi - a jakże! Będzie ją widział.~- Wysiekierski to samo
107  2,  20|             Przed chwilą jeszcze nie widział był nic prawie prócz surowego,
108  2,  20|     oczywiste nasuwającym obrazy, że widział tuż przed spalonymi ustami
109  2,  21|               Jak w sennym złudzeniu widział szereg par z wdziękiem i
110  2,  21|        spojrzenia udźwignąć z ziemi. Widział jej stopy w białym atłasie
111  2,  21|             nich biła kłębami. Rafał widział ją w promykach światła padającego
112  3,  1 |           mroku padającego wieczora, widział nawet przed sobą konnego
113  3,  1 |           pierwszy raz w biały dzień widział nieprzyjaciół. Rwał w szeregu
114  3,  1 |            zdążającą od strony Kota, widział Krakowian, jak szli w ogień
115  3,  1 |        towarzystwie kolegów, których widział tylu. Nie nęciło go to życie.~
116  3,  1 |                 I to już niemożliwe.~Widział on już z dala wojnę i wrosła
117  3,  1 |               wachmistrz!~- Paniczu! Widział ja się we Warszawie z jednym. ~-
118  3,  1 |              to jeden jedyny? Kużden widział na oczy świat szeroki, ziemię
119  3,  1 |              będzie rycerz. Przeciem widział waszą jazdę i złożenie.
120  3,  1 | sprawiedliwości mówię... Abom to nie widział? Na koniu siedzi, jakby
121  3,  1 |      niedbające chłopy. Niemałom ich widział. Bije się na śmierć, kużden
122  3,  1 |        Krzysztof Cesarza na oczy nie widział, lecz teraz w nocach wędrowania
123  3,  1 |              gwałtowne sprawy morza. Widział z bliska fale wód żywych,
124  3,  2 |             sam jeden na drodze. Nie widział koło siebie nikogo. Jedne
125  3,  2 |              niewysokim wzniesieniu, widział przed sobą na pewnej przestrzeni
126  3,  2 |           szlaku gościńca, który był widział w oddali. Bez wahania puścił
127  3,  3 |       Caesaraugustę ze wszech stron. Widział ją od strony wyniosłości
128  3,  3 |            gruzach pod swymi stopami widział gmeranie się tej konającej
129  3,  3 |          Znikła już, a on ją jeszcze widział przed sobą oddalającą się
130  3,  3 |            stanie pół snu, pół jawy. Widział i słyszał coraz niedokładniej...
131  3,  3 |        oczyma i ledwie go w półmroku widział.~- Czy mogę się tu położyć? -
132  3,  3 |            wyciągnionymi rękoma. Nie widział nikogo. Śpiewał rozpaczliwie
133  3,  3 |         ciemnych załamaniach sufitu. Widział trzeźwymi oczyma ogniste,
134  3,  4 |           przecież tego człowieka... Widział go, na żywy Bóg! Twarz blada
135  3,  5 |             Chciał im powiedzieć, że widział Napoleona. Podniósł kielich...~-
136  3,  6 |           Rafał już tego sukcesu nie widział. Otoczony przez swych żołnierzy
137  3,  6 |           wyrazy znieważające. Ranny widział był już nieraz tę głowę
138  3,  6 |            oceanie, na wyspie, który widział wszystko od początku do
139  3,  6 |             na lewo znaki pośpiechu. Widział w pierwszym na prawo siedlisku
140  3,  6 |              coraz bardziej jawnymi. Widział już dokładnie płonące linią
141  3,  6 |        oczyma szukał batalionów. Nie widział ich nigdzie. Dopiero przed
142  3,  6 |             Rafał, zostawszy w tyle, widział go owianego błękitnym dymem
143  3,  6 |         naprzód. Twarzy niczyjej nie widział. Tak doszedł do plutonów,
144  3,  6 |        wioskowej i dyrygował obroną. Widział stamtąd przez tylne, północne,
145  3,  6 |           nie tylko przytulić głowy. Widział odchodząc, jak do kościoła
146  3,  7 |           pół oślepły Andrzej. Rafał widział to wszystko jakby we śnie.
147  3,  8 |         lepiej urządzonych, niżem to widział w Warszawie po akcji raszyńskiej.
148  3,  8 |              dni, bo ślepy by go nie widział, ale po zwyczaju z pychy
149  3,  9 |              koniu Sokolnicki. Rafał widział przed sobą jego czarną,
150  3,  10|         Niejednegom stracha za życia widział, piękny wojaku... I taki
151  3,  11|            czasu, wypadków, kiedy on widział tę gębę, słyszał ten głos.
152  3,  11|           rozejrzał się wkoło. Zrazu widział tylko szarą, jakby posiwiałą
153  3,  14|              swój płaszcz, zadumany. Widział w marzeniu Olszynę i Stokłosy,
154  3,  14|         gościa z dalekiego Południa. Widział Mery i nieznajomą doncellę,
155  3,  14|              pod strzechą olszyńską! Widział chwilę powitania, prowadził
156  3,  14|         Przez jedno mgnienie źrenicy widział straszliwe ich twarze. Skoczył
157  3,  14|           pośpiechem w czarny otwór. Widział teraz ów otwór oczyma jakoby
158  3,  15|              we śnie pogrążony, choć widział jeszcze Wyganowskiego twarz
159  3,  15|             dawno między naszymi nie widział. Siedzi sam wśród moich
160  3,  15|              za jakie srebrniki. Bom widział już takich między nimi,
161  3,  17|       południowej, każdy cios topora widział, każdy sęk, rdzeń i wypaść
162  3,  18|             z niego wlepionych oczu. Widział oto spełniony na jawie swojego