Tom, Rozdzial

2001  1,  15|                       Jarzymski, pragnąc żyć w zgodzie z opiekunem, z boleścią
2002  1,  15|                      jesień, spędziwszy lato w mieście, już obadwaj zdali "
2003  1,  15|                 wszystko odbywa, czemu wolno w rozmowie z nauczycielem
2004  1,  15|              sylogizmach, więc i teraz szedł w gronie koleżeńskim z obojętnością
2005  1,  15|                polsku, ale przez czas pobytu w szkole nie słysząc zgoła
2006  1,  15|                  Daleko lepiej władał piórem w mowie niemieckiej i wcale
2007  1,  15|                   nudną łaciną.~Jednego dnia w porze zimowej lektorie kolegium
2008  1,  15|                 łacinie (a wszystkie obiekta w tym języku były wykładane
2009  1,  15|                     najspokojniej pod ławami w karty. Ciepło w salach kolegium
2010  1,  15|                   pod ławami w karty. Ciepło w salach kolegium zwabiło
2011  1,  15|                        Do grona zajętych grą w karty przyłączył się i Rafał.
2012  1,  15|                      wykładu, czy, zatopiony w bezdennych głębiach dociekania,
2013  1,  15|              zaskoczony znienacka, z kartami w ręce, pragnąc co prędzej
2014  1,  15|                     przesłanek sam spłodził. W znacznej mierze przyczynił
2015  1,  15|                     do żywego, machnął ręką, w której właśnie trzymał karty.
2016  1,  15|               Przyszedł zziębnięty jak kość, w swej wytartej sutannie,
2017  1,  15|                     ciepły napój, a maczając w nim ciasto, z zapałem głosił
2018  1,  15|                      wsiąkaniu kawy z cukrem w nadgryzioną bułkę. Tymczasem
2019  1,  15|                  zbliżył się do ławek i wdał w dyskurs zajadły. Wówczas
2020  1,  16|                      z Jarzymskim, i stracił w Krakowie grunt pod nogami.
2021  1,  16|                     mu mieszkanie, zgrał się w karty do nitki, spadło nań
2022  1,  16|                      do domu. Zjawił się tam w pierwszych dniach kwietnia,
2023  1,  16|                  szmatami leżały tu i owdzie w parowach. Drzwi chat były
2024  1,  16|                najtajniejsze winy, spełnione w Grudnie i Krakowie. Chwila
2025  1,  16|                      świętach wielkanocnych, w czasie których Rafał był
2026  1,  16|                     nastał czas siewu, robót w polu.~Stary cześnik kazał
2027  1,  16|                słomiany kapelusz używany już w roku zeszłym przez członków
2028  1,  16|                    Warto, żeby mię zobaczyła w tym kostiumie! - pomyślał
2029  1,  16|                    gdzie mu kazano. Wszystko w sobie zagłuszał, umyślnie
2030  1,  16|                opiekunką bawiła wciąż już to w Berlinie, gdzie prowadziły
2031  1,  16|                    spadkowe, już latem u wód w Bardyjowie na Węgrzech.~
2032  1,  16|                      Bardyjowie na Węgrzech.~W celu zupełnego wygnania
2033  1,  16|                  wyjeżdżał na szkapie daleko w pole, skąd widać było Dersławice.
2034  1,  16|                   tam i patrzał na siwiejące w dalekim krajobrazie kępy
2035  1,  16|                      marzenia, które ostygły w powietrzu i rozwiać się
2036  1,  16|                     go słuchała cała familia w komplecie. Zawracał konia
2037  1,  16|                      głęboki rozdół. Było to w końcu kwietnia, kiedy murawa
2038  1,  16|                   murawa ledwie się puściła. W głębi parowu,, u stóp swoich,
2039  1,  16|                   badylami, jak samo słońce. W owej to chwili cudna mgła
2040  1,  16|               zarzuciła na duszę praktykanta w trzeźwości swe niewidzialne,
2041  1,  16|                      pełnymi mgły wiosennej, w jasną łąkę, obejmował ją
2042  1,  16|            rzeczywistości, które go trzymały w więzieniu, otwarł mu się
2043  1,  16|                    bytu, niby bruzda wyorana w powierzchni jeziora przez
2044  1,  16|                       u boku szybkiej łodzi, w dal niezgłębioną odpłynęło.~
2045  1,  16|                odpłynęło.~Wrócił do roboty i w ciągu wielotygodniowych
2046  1,  16|                     szmat nieużytku, zarosły w dole gąszczem olszowym,
2047  1,  16|                     między olchy. Na wiosnę, w maju, było to miejsce przecudne.
2048  1,  16|                  kwiaty nigdzie nie widziane w tych stronach, fantastycznego
2049  1,  16|              kończystych, opatrzonych u boku w kistki ciemno-dzikie; rozwidlały
2050  1,  16|                     wełniakami, które słońce w perzynę obróci. Po mokrym
2051  1,  16|                     wciąż syczą i wciąż drżą w bezsilnym gniewie, że trupie
2052  1,  16|                samemu pięknością przyświecał w tym zaciszu. Wynurzał się
2053  1,  16|                      mokrych traw i zatapiał w duszy człowieka cudnej siły
2054  1,  16|                      małą ścieżką wyżłobioną w glinie. Nie spostrzegła
2055  1,  16|                   mogła wejść z taką swobodą w ten bugaj dziewiczy, którego
2056  1,  16|                  zdumieniem zobaczył głęboko w ziemi wyrytą między cierniami
2057  1,  16|                 ścieżkę, która chyłkiem szła w górę do skrytej w gąszczach
2058  1,  16|              chyłkiem szła w górę do skrytej w gąszczach altanki. Darniowa
2059  1,  16|                       skubiąc palcami trawę. W końcu rzekła:~- Rafał, nie
2060  1,  16|                     i koniec. Jak się zmęczę w kuchni, przy praniu, to
2061  1,  16|                     to nie możesz odpoczywać w ogrodzie? Nie tutaj, między
2062  1,  16|                     ludzi od gniazd skrytych w gąszczu pod kwiatami. Trznadle
2063  1,  16|                     białe motyle unosiły się w przestrzeni jak gdyby skrzydlate
2064  1,  16|                   się jak przez sen, że jest w Wygnance. Zapomniał się
2065  1,  16|                      Zapomniał się i zbłąkał w puszczy dawnych marzeń.
2066  1,  16|                     prędzej wyszedł i ruszył w pole, postanawiając do tej
2067  1,  16|                     trafił. Dobrze się jakoś w tym miejscu myślało. Wsparł
2068  1,  16|                   wytłumacz - mówiła patrząc w ziemię ze zmarszczonymi
2069  1,  16|                      obiadem. Wszystkie Żydy w mieście pamiętają o tym
2070  1,  16|                       A taki książę pojechał w świat - i znikł. Może przyjedzie,
2071  1,  16|                    Rafał nie odpowiadał. Ale w chwili, gdy siostra mówiła
2072  1,  16|                    do siebie te słowa, uczuł w sobie tęsknotę, spływającą
2073  1,  16|                      głowę na ręce i patrząc w ziemię.~- Jakże taki pan -
2074  1,  16|                  siostry?~- Ma... - szepnął.~W owej chwili Zofka spojrzała
2075  1,  16|                    głupio siedzieć z siostrą w tej tarninie. Wstał tedy
2076  1,  16|                     obok źródła i stanął tam w zamyśleniu. Nie odwrócił
2077  1,  16|                      i przymrużonymi oczyma, w których gorzał ogień szczery,
2078  1,  17|                     początku do końca, brzmi w uchu. Książę Gintułt, przebudziwszy
2079  1,  17|                  ścian i sufitu. Pogrążonemu w łaskawe drzemanie widziało
2080  1,  17|                      Ankony. Ciekawie zajrzą w ich wnętrza obmurowane i
2081  1,  17|                     gubią: To, co oczy widzą w marzeniu, leci stronami.
2082  1,  17|                    nie na zewnątrz nas, lecz w głębi duszy. Nie pochwyci
2083  1,  17|                      bolesna błąka się i łka w pamięci, krąży dokoła mózgu,
2084  1,  17|                 krąży dokoła mózgu, szeleści w uszach, w oczach, w uściech
2085  1,  17|                    mózgu, szeleści w uszach, w oczach, w uściech mściwie
2086  1,  17|                 szeleści w uszach, w oczach, w uściech mściwie ściśniętych.
2087  1,  17|                   Kaprys oto losu uwikłał go w sprawy najbardziej przemijające.~
2088  1,  17|           najbardziej przemijające.~Nie mógł w Ankonie doczekać się na
2089  1,  17|                 racji wybuchłej wojny utknął w jakimś porcie. Żeby czasu
2090  1,  17|                    armii walczących.~Było to w kwietniu roku 1799, czasu
2091  1,  17|                    armia francuska mogła być w owej chwili odcięta przez
2092  1,  17|                innego, tylko umieścić załogę w Mantui, a główny korpus
2093  1,  17|                     a sam pośpiesznie ruszył w kraj lombardzki. Książę
2094  1,  17|             Wirgiliusza, gdzie się na nocleg w drodze swej zatrzymał, kiedy
2095  1,  17|                       Ujrzał niespodziewanie w ostatnich szeregach swojaków.
2096  1,  17|                      generała Wielhorskicgo. W bitwach, które owo wejście
2097  1,  17|                      włoskie pola. Dogorywał w drodze do Mediolanu generał
2098  1,  17|                   podporucznik Paciorkowski. W furgonach wieziono rannych:
2099  1,  17|               uszkodzone. Niezdobyta zapewne w czasach katapult i baszt
2100  1,  17|                  baszt na kołach, może nawet w epoce marszałka Vaubana,
2101  1,  17|               dragonów i 6 kompanii lekkich. W szeregach republikańskich
2102  1,  17|                 mundur artylerzysty i stawać w szeregu. Tak też uczynił.
2103  1,  17|                    otaczających Mantuę, więc w Lago di Sopra, di Mezzo
2104  1,  17|                  San-Giorgio znikła zupełnie w głębokości kilku stóp pod
2105  1,  17|                      cytadeli, pogrążyły się w wodzie do połowy, a powyżej
2106  1,  17|             młyńskich - książę przeniósł się w interesach służby do środka
2107  1,  17|                   obserwowania wysokości wód w pewnych rewirach. W małym
2108  1,  17|                      wód w pewnych rewirach. W małym czółenku krążył nieustannie
2109  1,  17|                  wszelkich kierunkach. Nocą, w zupełnej ciemności, w deszcze,
2110  1,  17|                  Nocą, w zupełnej ciemności, w deszcze, docierał częstokroć
2111  1,  17|                     Austriacy zaczęli nocami w największej ciszy sypać
2112  1,  17|                   sypać ostatni, najbardziej w lewo wysunięty barkan swych
2113  1,  17|                  bombardowaniu, sunął nieraz w szuwarach i trzcinach aż
2114  1,  17|                    aż pod Belfiore, skąd raz w raz wywalały się niespodziane
2115  1,  17|                   wkrótce zaczął się szerzyć w wojsku z racji zatopienia
2116  1,  17|               fortyfikacje, książę zajął się w chwilach wolnych na własną
2117  1,  17|              adiutantuje, gdzie służy. Był i w biurach Bortom, i przy Axamitowskim,
2118  1,  17|                 Bortom, i przy Axamitowskim, w składach zboża i przy obronie.
2119  1,  17|                     się wówczas dopiero, gdy w połowie czerwca wody zaczęły
2120  1,  17|                     uszami ludzi zamkniętych w murach, fosach, szańcach
2121  1,  17|                 fantazji pełnili na wałach i w szańcach pozasłużbowe nocne
2122  1,  17|                 wyśliznęły się ostatnie ręką w kieszeni namacalne dytki
2123  1,  17|                niezupełnie foremne, wynalazł w dzielnicy żydowskiej pewnego
2124  1,  17|                   coś niecoś wiedział. Dzień w dzień szedł teraz do pugilaresu
2125  1,  17|                finansisty rewersik na wioski w Prusiech Południowych i
2126  1,  17|                      Prusiech Południowych i w Zachodniej Galicji w zamian
2127  1,  17|          Południowych i w Zachodniej Galicji w zamian za mięso, mąkę, wino,
2128  1,  17|                  teraz tylko czasami. Gdzieś w drodze, na przymurku, w
2129  1,  17|                      w drodze, na przymurku, w kucki, wpośród worków mąki
2130  1,  17|                Pradelli, gdzieś pod platanem w drodze do Redela, który
2131  1,  17|                      złączonych kurtynami, a w tyle sypali czworoboki zamkniętych
2132  1,  17|                     zdrowiu. Niespodziewane, w największy upał lodowate
2133  1,  17|                     wydma piaszczysta gdzieś w kraju, jasna, żółta, sypka,
2134  1,  17|                  naokół, jak gdyby pogrążeni w falach szczególnego eteru,
2135  1,  17|                   falach szczególnego eteru, w cienkich mgłach-smętnicach.
2136  1,  17|                    bez koni, pchnięty z góry w wyżłobione koleje. Coraz
2137  1,  17|                    koleje. Coraz mniej mając w oczach światła, coraz słabiej
2138  1,  17|                    wylazły. Oczy wwaliły się w swe doły. Usta zamilkły.
2139  1,  17|                    na swym leżaku, zawinięty w płaszcz i wtulony w siebie,
2140  1,  17|                zawinięty w płaszcz i wtulony w siebie, myślał, że musi
2141  1,  17|                    tu przedsiębrał, wsiąknie w ziemię tak samo, jak wsiąka
2142  1,  17|                deszcz, tak samo, ,jak wsiąka w ziemię krew zastrzelonego
2143  1,  17|                       Czyje piersi westchną? W mrok się rozpraszał ostatni
2144  1,  17|                strzał armatni. Okna zadrżały w swych zawiasach wszystkimi
2145  1,  17|                       Ledwie pochwytny szmer w ścianach przeniknął je jakoby
2146  1,  17|                     jakoby dreszcz tyfusowy. W luftach kominów załopotały
2147  1,  17|                 ulicznika albo wśliznęła się w ciemną i wilgotną sień strwożona
2148  1,  17|                   nieznany łoskot uderzył go w dekę piersiową jak cios
2149  1,  17|                     z domu cichego, śpiącego w cieniu swych drewnianych
2150  1,  17|                 stało. Ale jakaś blada twarz w wyrwanym oknie... Wraz palnął
2151  1,  17|                wyrwanym oknie... Wraz palnął w tę samą ścianę pocisk, buchnął
2152  1,  17|               dostrzegalnych, wiercących się w kilkudziesięciu miejscach
2153  1,  17|           ostrożnością, jakby oko zapuszczał w przepaść. Zobaczył podługowaty
2154  1,  17|                   przez pracę ludzką, pękały w powietrzu, około drzwi i
2155  1,  17|              pierzchało to wszystko bryzgami w powietrzu. W rozwarte jamy
2156  1,  17|               wszystko bryzgami w powietrzu. W rozwarte jamy okien i drzwi
2157  1,  17|                      nagim bruku. Wtulił się w mur jeszcze głębiej, przylgnął
2158  1,  17|                     wreszcie wolą obojętność w ciemnościach wewnętrznych
2159  1,  17|                   Odszedł stamtąd. Ale dalej w ulicy, przed kościołem San
2160  1,  17|                  magnolią, którą kula ścięła w połowie wysokości. Jeszcze,
2161  1,  17|                zdawało się, drży pień... Raz w raz waliła w ten śliczny
2162  1,  17|                     pień... Raz w raz waliła w ten śliczny ogród pięciopudowa
2163  1,  17|            pięciopudowa bomba. Zapadłszy się w miękką, skopaną i wynawożoną
2164  1,  17|                     człowiek jakiś i trzymał w ramionach umierającego chłopca
2165  1,  17|               siedzący kołysał się naprzód i w tył jak wahadło. Całował
2166  1,  17|                  wahadło. Całował konającego w usta, wysysał jego oddech
2167  1,  17|                wysysał jego oddech ulatujący w milczeniu straszniejszym
2168  1,  17|                      coś pomóc, nie wiedzący w czym i jak. Wciąż tylko
2169  1,  17|                 szczątki. Chuchał nadaremnie w otwarte usta dech żywota
2170  1,  17|                   żywota czy może przyjmował w swe rozdarte serce ostatnie
2171  1,  17|                  pękało i paliło się miasto. W głębi czarnych ulic kotłowały
2172  1,  17|                wpatrzył się oślepłymi oczyma w ów szczególny, jedyny na
2173  1,  17|               świecie bełkot śmierci miasta. W dymie, pod sklepieniem z
2174  1,  17|                 prochu, z płaszczem tlejącym w kilku miejscach, przyszedł
2175  1,  17|              Kanonierowie ledwie mogli ustać w dymie. Pod murem leżał porucznik
2176  1,  17|              Kobylański, któremu urwało rękę w krytej drodze dwuramnika
2177  1,  17|                  boku Czechowskiego, niegdyś w kraju majora, awansowanego
2178  1,  17|            awansowanego obecnie na kapitana. W tę bramę najzacieklej biły
2179  1,  17|                łoskot brył cegły walącej się w zgniłą fosę. Dwa jednorogi,
2180  1,  17|                 uregulował mosiężną suwaczkę w dioptrze i, ledwie dostrzegając
2181  1,  17|                 Półokrągły ogon łoża skoczył w tył i szczęknął powstrzymany
2182  1,  17|                     i szczęknął powstrzymany w klinach legarów. Runął potężny,
2183  1,  17|                      Schylił się, wlepił oko w dioptrę i znowu sennym głosem:~-
2184  1,  17|                    austriackich, które stały w drugim rzędzie za linią
2185  1,  17|                     kurtyn, pękały co chwila w morzu dymów nowe stożkowate,
2186  1,  17|                      lejbiki przemieniły się w ciemne łachmany. Pot czarną
2187  1,  17|               kanałami, książę nie znajdował w żadnym z fortów Axamitowskiego.
2188  1,  17|             nieprzyjacielowi. Załoga wyjdzie w nocy, bez szelestu. Wszystkie
2189  1,  17|                 zburzone, palisady zgorzałe.~W chwili gdy książę przyszedł,
2190  1,  17|             prochowych i armat. Noc zapadła. W ostatnim blasku dnia widać
2191  1,  17|                    Payolo przeobrażone teraz w bagna, których środkiem
2192  1,  17|                      zajezierzu widziało się w całej długości.~Książę tak
2193  1,  17|                  gdzie jest. Powtarzał sobie w myśli raz za razem zlecenie
2194  1,  17|                   spracowane spiże zdały się w tej chwili drzemać, tak
2195  1,  17|                     szpaków przemieniało się w dziką melodię... Roje komarów
2196  1,  17|                 nasypu szańca, i gdy zabrnął w najciemniejsze pieczary
2197  1,  17|                zaprowadził księcia do baraku w głębi sąsiedniego bonnet
2198  1,  17|                 niezapomniane na całe życie, w których zamknięte są światy
2199  1,  17|                      prawdziwie nieziemskie. W tym śnie pamiętnym książę
2200  1,  17|               wypadając z ciemności, naprzód w ziemię, jak lane kule, a
2201  1,  17|                    nie wiedział nic o sobie. W malaryjnej półwiedzy siedział
2202  1,  17|                      i patrzał przed siebie. W czołach i barkach biretu,
2203  1,  17|                    czołach i barkach biretu, w narożnikowych szczególniej
2204  1,  17|          artylerzystów, mocujących się jakby w czasie ćwiczeń gimnastycznych.
2205  1,  17|                     co to za ludzie. Widział w blaskach ognia ich niskie
2206  1,  17|                 Olbrzymi kanonier austriacki w ciemnopiaskowym mundurze
2207  1,  17|                 obuchem młota wbijał bretnal w zapał granatnika... Ale
2208  1,  17|                Szerokie bagnety werznęły się w Austriaków. Zwarty zastęp
2209  1,  17|                     gardziel wroga. Zrzuceni w ciemność przez wierzch szańca,
2210  1,  17|                 przez wierzch szańca, tonęli w fosach. Bili się na moc,
2211  1,  17|                    się przez szyję i wsiąkła w ciemność. Gintułt szedł
2212  1,  17|                   krok żelazny, oko wlepione w mrok. We wszystkich naczelnych
2213  1,  17|                     wrzała walka śmiertelna. W fosach, między palisadami,
2214  1,  17|                   fosach, między palisadami, w martwych kątach narożników
2215  1,  17|                     wilczymi susy. Wnet byli w bagnach. Już stamtąd dochodził
2216  1,  17|                    porwany przez uniesienie. W pewnym miejscu kupa białych
2217  1,  17|                      Polaków biła się po pas w błocie.~W trzcinach wyniosłych,
2218  1,  17|                    biła się po pas w błocie.~W trzcinach wyniosłych, suchych,
2219  1,  17|                      dosięgnął, tego spychał w bagno, w żywy grób. Kolba
2220  1,  17|             dosięgnął, tego spychał w bagno, w żywy grób. Kolba go dotłukła,
2221  1,  17|                dotłukła, a obcasy wdeptywały w bajoro. Żeby nie zapadać
2222  1,  17|                 bajoro. Żeby nie zapadać się w błocie, stawali na żywych
2223  1,  17|               jeszcze ciałach i z nich prali w tłum uciekający. W pewnej
2224  1,  17|                     prali w tłum uciekający. W pewnej chwili kule ogniste
2225  1,  17|                     runęła na nich kanonada. W wybuchach prochowego ognia
2226  1,  17|                 Krwawe szpony wszczepiły się w czyjeś włosy... Nowy blask!
2227  1,  17|               rzężenie gardzieli, bełkot ust w błocie. Trzask trzcin. Ktoś
2228  1,  17|                     o czaszkę i cichy płacz. W samym kanale Payolo zapaśnicy
2229  1,  17|                  zapaśnicy siepali się pierś w pierś, dusili się wzajem
2230  1,  17|               gromadę niewolnika schwytanego w szuwarach. Książę stapiany
2231  1,  17|                   szuwarach. Książę stapiany w bagnie plątał się między
2232  1,  17|                     zawlókł się rano do swej w mieście izby i nieprzytomny
2233  1,  17|                  teraz jak drewno, pogrążony w potach, dreszczach i ciemności.
2234  1,  17|              popielatoczarną. Książę widział w półśnie, że lichwiarz przeszukuje
2235  1,  17|                  jego płaszcza, że przewraca w tualetce, gdzie nic cennego
2236  1,  17|                      dnia Żyd wbiegł do izby w popłochu i z krzykiem. Targając
2237  1,  17|                obsadzone przez Austriaków, a w bramie Cerese pięciuset
2238  1,  17|               Foissac-Latoura ciągnęła wolno w stronę mostu Molini ku cytadeli,
2239  1,  17|                     nareszcie i swoich. Szli w porządku z obnażoną bronią.
2240  1,  17|                      zamykać kolumnę.~Stanął w szeregu, dobył szpady i
2241  1,  17|                   jej armaty weszły na most, w ciemną czeluść murów grubych,
2242  1,  17|                   piesze wciąż jeszcze stały w ciasnych ulicach. Książę
2243  1,  17|                 ciasnych ulicach. Książę był w szeregu między żołnierzami.
2244  1,  17|                    stęchłe jeziora. Milczące w tej chwili młyny były wstrętne
2245  1,  17|                      średniowieczne.~Gdy tak w ciszy strudzone wojsko czekało
2246  1,  17|                austriacka ukazała się z dala w ulicy. Oficerowie szli równo
2247  1,  17|               Zbliżywszy się sformowali szyk w dziwny sposób. Naprzód klinem
2248  1,  17|                 jawnie zawartej i odczytanej w szeregach. Drugi jej paragraf
2249  1,  17|                Rzeczypospolitej Francuskiej. W pewnej chwili na rozkaz
2250  1,  17|                      woltyżerom i artylerii. W tejże chwili ze wszystkich
2251  1,  17|              powalonym na ziemię. Oficerowie w pierwszej chwili oniemieli
2252  1,  17|                     Ujrzeli, jak napadniętym w ciasnych zaułkach żołnierzom
2253  1,  17|                 włosy, kopią nogami, tarzają w błocie ulicznym, wiążą ręce
2254  1,  17|                      tych, którzy je męstwem w bitwach przed oczyma dwu
2255  1,  17|                      szpady. Sparli się brat w brata ramionami i utworzyli
2256  1,  17|                 utworzyli pierścień obronny. W milczeniu poczęli bić. Szpady
2257  1,  17|                    bić. Szpady ich trzaskały w karabiny i bagnety, młynem
2258  1,  17|                      tej hańby, niesłychanej w dziejach świata. Bili się
2259  1,  17|                    dziejach świata. Bili się w szale. Gintułt nie widział
2260  1,  17|                    się sam między żołdactwo, w tłum zbity; i prał, na śmierć
2261  1,  17|                   przed nimi we dwie strony. W dali, z ulicy wyjeżdżał
2262  1,  17|                      generalski, a najdalej, w otoczeniu wspaniałego sztabu,
2263  1,  17|                 czapki, ze skrwawioną szpadą w ręce, blady jak trup poszedł
2264  1,  17|                 Tknął konia ostrogą i chciał w bok odjechać. Ale major
2265  1,  17|                  zaparło. Krwawe oczy wlepił w dowódcę.~- Zapewniam każdemu
2266  1,  17|                          wycedził marszałek.~W tej samej chwili z przeciwnej
2267  1,  17|                    strony przymuszony jechał w tłumie oficerów polskiej
2268  1,  17|                 Oficerowie polscy miotali mu w twarz obelgi. Książę Gintułt
2269  1,  17|                      ze wzgardą cisnął mu ją w piersi.~Wołano z szeregów:~-
2270  1,  17|               wydałeś zbiegów!~- Patrz teraz w oczy tym, którzy z ognia
2271  1,  17|                    zamierzasz, zamkniemy się w wieży prochowej i braterskimi
2272  1,  17|                     ogień, żeby się wysadzić w powietrze. Hańba ci, zdrajco!~
2273  1,  17|                    Potem białą, drżącą rękę. W milczeniu, patrząc w zhańbiony
2274  1,  17|                   rękę. W milczeniu, patrząc w zhańbiony tłum jeńców, salutował
2275  2,  1 |                                              W Warszawie pruskiej~Na obraz
2276  2,  1 |                domowego żywota Rafał spędził w Tarninach lat cztery. Orał,
2277  2,  1 |                   nad trochę koprowiny, i to w przypadkach wielkiego faworu,
2278  2,  1 |               potrzebował, udzielane mu było w naturze, z rozmysłem i zastanowieniem.
2279  2,  1 |                 trochę modnego, na pohulankę w mieście, były tajemne sprzedaże
2280  2,  1 |                     procedery. Toteż osiadła w duszy poddziedzica głucha
2281  2,  1 |                    według istotnej wartości. W ciągu tego czasu Rafał nie
2282  2,  1 |                okolicy. Ledwie kilkakroć był w Sandomierzu. Zimową porą,
2283  2,  1 |                    Sandomierzu. Zimową porą, w karnawale, hulał po dworach
2284  2,  1 |                       że książę Gintułt jest w kraju, że przesiaduje bądź
2285  2,  1 |                    przesiaduje bądź u siebie w Grudnie, bądź w Krakowie.
2286  2,  1 |                     u siebie w Grudnie, bądź w Krakowie. W duszy Rafała
2287  2,  1 |                    Grudnie, bądź w Krakowie. W duszy Rafała zrodziło się
2288  2,  1 |                   wszelkie dobrodziejstwa, a w gruncie rzeczy skargę na
2289  2,  1 |                     tygodni, smażył ten list w największym sekrecie późnymi
2290  2,  1 |                  drogocenny skrypt na pocztę w Sandomierzu. Przez kilka
2291  2,  1 |                   napisał, a wreszcie popadł w dawną apatię.~Tymczasem
2292  2,  1 |                  osobie książęcej? Zapewniał w sposób jak najpochlebniejszy,
2293  2,  1 |                 samej jesieni. Stary cześnik w ciągu kilku dni nosił ten
2294  2,  1 |                     tę sprawę zapatrują, ale w rzeczywistości tylko odwlekał
2295  2,  1 |               paszport do Prus Południowych.~W listopadzie Rafał wyjechał
2296  2,  1 |                  niczego. Wszystko rwało się w nim i kipiało lecąc naprzód.
2297  2,  1 |                    siedziba magnacka, ukryta w ogrodach, z dala od głównych
2298  2,  1 |                      i znaleźli się wreszcie w obliczu księcia. Rafał ledwo
2299  2,  1 |                dobrze, ale przez cztery lata w domu nie miałem w ustach
2300  2,  1 |                cztery lata w domu nie miałem w ustach jednego wyrazu.~-
2301  2,  1 |                     Chodzi o to, żebyś umiał w razie potrzeby napisać.
2302  2,  1 |                      to właśnie! Ponieważ ja w łacinie jestem prawie ignorant,
2303  2,  1 |                      muszę teraz dużo czytać w tym języku, więc ty mi będziesz
2304  2,  1 |                    trzęsieniu się na wózku i w dyliżansie. W jednym z pobliskich
2305  2,  1 |                     na wózku i w dyliżansie. W jednym z pobliskich salonów
2306  2,  1 |                   rano i nie słysząc nigdzie w pobliżu najlżejszego ruchu,
2307  2,  1 |                  zamykał go od strony Wisły. W długich alejach, zasępionych
2308  2,  1 |                     blady promień słoneczny. W całym domu panowała cisza
2309  2,  1 |               Sąsiednie sale były puste. Był w nich półmrok, gdyż zasłonione
2310  2,  1 |             osłonione, żyrandole, świeczniki w płóciennych futerałach.
2311  2,  1 |                    nieprzyjemny odór wnętrza w ciągu wielu lat zamkniętego -
2312  2,  1 |                  piętro. Była to biblioteka. W szafach wpuszczonych w mur,
2313  2,  1 |                       W szafach wpuszczonych w mur, za drzwiami z drucianej
2314  2,  1 |                    na półkach kilku rzędami. W połowie wysokości tej wielkiej
2315  2,  1 |                     sekretarzu! Przychodzisz w samą porę. Właśnie mam chwilę
2316  2,  1 |                      i pożarła. Widzisz, j a w tym czasie, gdy ty siałeś
2317  2,  1 |                  nasze obecne, a to, co jest w książkach, uważałem za strawę
2318  2,  1 |                     tylko, mój drogi. Nie ma w tym hańby. I mnie pewne
2319  2,  1 |                  Egipt, wiesz?... ten, co to w Afryce...~- Och, wiem! -
2320  2,  1 |                      do żywego.~- Udałem się w tę podróż po wojnie, która
2321  2,  1 |                      Polakiem, wyższy oficer w służbie francuskiej, nazwiskiem
2322  2,  1 |                      rozsiekany przez Arabów w bitwie, gdzie we dwudziestu
2323  2,  1 |                    Brat twój umarł tak młodo w sprzeczce ze mną... Tamten,
2324  2,  1 |                      gdzie zgasły oczy króla w rodzie ludzkim... Tak, bracie.
2325  2,  1 |                   rodzą się głazy, z których w Objawieniu miasto wielkiego
2326  2,  1 |                  pisma, a teraz zaczniemy...~W chwili, gdy to mówił, żelazne
2327  2,  1 |                      poskręcane i spiętrzone w naturalne loki, niby u Murzyna.
2328  2,  1 |              naturalne loki, niby u Murzyna. W tyle głowy, ujęte w kitajkowy
2329  2,  1 |                 Murzyna. W tyle głowy, ujęte w kitajkowy czarny worek,
2330  2,  1 |                   wieki mężczyzna ubrany był w mundur oficera pruskiego
2331  2,  1 |                      oczu i przykry niepokój w nich się odmalował. Rafał
2332  2,  1 |                       przygarbiony i prostak w każdym ruchu. Gdy go wymijały
2333  2,  1 |                ślicznie dobranych szpaków, a w niej z pańską gracją rozwalonego
2334  2,  1 |                      przeprosiłeś się ze mną w myśli, to spadam w twoje
2335  2,  1 |                    ze mną w myśli, to spadam w twoje objęcia...~- Chodźże,
2336  2,  1 |                        Ja tu mieszkam.~- Tu? W Warszawie? I dawno?~- Od
2337  2,  1 |                           Ani jednego słowa! W takich szatkach można robić
2338  2,  1 |                    szewca.~- Nie, stanowczo! W tej chwili jest to niemożliwe...~-
2339  2,  1 |                     cię piszą. Przecie to my w Krakowie nie dawaliśmy się
2340  2,  1 |                      nie dawaliśmy się zjeść w kaszy, a nawet... No, ale
2341  2,  1 |                      stangreta szły z wolna, w pląsach, i potrajały okazałość
2342  2,  1 |                     niedbałością rozparł się w siedzeniu i rozmawiał z
2343  2,  1 |                    się - gdzie ty mieszkasz? W jakimś tanim zajeździe,
2344  2,  1 |                        Ja nikomu nie powiem. W jakimś zajeździe, którego
2345  2,  1 |                  wyprostowany usiadł. - Tam, w tym pałacu pustym jak trupiarnia?~-
2346  2,  1 |                   ani stronnictw. Siedzi sam w domu, a jeżeli się gdzie
2347  2,  1 |               kochanku... Ja mieszkam tutaj, w Warszawie.~- A w Nieporęcicach
2348  2,  1 |                      tutaj, w Warszawie.~- A w Nieporęcicach któż gospodaruje?~
2349  2,  1 |            uśmiechnął się smętnie i dmuchnął w palce.~- Jak to?~- Nie ma,
2350  2,  1 |                     i dom prowadzę. Żyje się w świecie, moje dziecko sandomierskie.
2351  2,  1 |                      Ale to się odrobi, będę w tym.~Powóz wjechał w obszerny
2352  2,  1 |                    będę w tym.~Powóz wjechał w obszerny dziedziniec i zatrzymał
2353  2,  1 |            parterowego domu. Wybiegł służący w liberii i pomógł panom wysiąść.
2354  2,  1 |                     chwilę znalazł się Rafał w mieszkaniu dość obszernym,
2355  2,  1 |                      obszernym, a urządzonym w sposób nieco dziwny. Obok
2356  2,  1 |               zwojami wałęsał się po kątach. W ostatnim, najobszerniejszym
2357  2,  1 |                     złote pieniądze zakopane w ziemi. Trwało milczenie.
2358  2,  1 |              podobnych gór złota nie widział w życiu. Dym wyborowych tytuniów
2359  2,  1 |             Jarzymski posadził go na krześle w bliskości ciągnących bank,
2360  2,  1 |                 ciągnących bank, a sam znikł w przyległych pokojach. Przez
2361  2,  1 |                  twarzom, jednej po drugiej. W pewnej chwili Jarzymski
2362  2,  1 |               zagralibyśmy sobie po staremu, w wiścika, jak to na Kleparzu
2363  2,  1 |                     bywało, pamiętasz?~- No, w wista... Choć ja tyle już
2364  2,  1 |                           Ale gra została ci w głowie, tego nie skłamiesz.~-
2365  2,  1 |               obywatelscy, przecierający się w Warszawie. Zasiedli we czterech
2366  2,  1 |                 zdarzeń. Uczucia, pogrzebane w ziemi, dźwigały się ze swoich
2367  2,  1 |                  jego wpijały się jak szpony w ręce i twarz Rafała, pragnąc
2368  2,  1 |                  pragnąc wyśledzić i chwycić w lot tajemnicę tak dziwnego
2369  2,  1 |                 jastrzębie spojrzenia ginęły w dobrotliwie filisterskich
2370  2,  1 |                      te okoliczności budziły w szczęśliwym graczu tylko
2371  2,  1 |             najzupełniejszą pewnością, że je w trójnasób odbierze. Nie
2372  2,  1 |              większych i zakłady, co mu dało w zysku około setki dukatów.
2373  2,  1 |                   powinieneś stanowczo wejść w koło towarzyskie. Będę w
2374  2,  1 |                     w koło towarzyskie. Będę w tym, żeby ci pomóc. Nie
2375  2,  1 |                 teatr. Mógłbyś z nami... ale w tych szatach nie sposób.
2376  2,  1 |                 ciężkiej kupy złota leżącego w kieszeni, był tak pewny
2377  2,  1 |                     klubu jeździł codziennie w ciągu lat. Uczucie owej
2378  2,  1 |         roztwierających drzwi, i znalazł się w salach rzęsiście oświetlonych.
2379  2,  1 |                    obłamane, pokryte brudem. W każdej z tych sal było jeśli
2380  2,  1 |                  stolikach, gwarno ucztując. W kilku miejscach ów gwar
2381  2,  1 |                      przed oczy człowieczyna w haftowanym fraku, z głową
2382  2,  1 |                      z Rafała oka badawczego w sposób napastniczy.~- "Blacha"
2383  2,  1 |                 Gospodarz klubu wzniósł oczy w kierunku sczerniałego sufitu,
2384  2,  1 |                    Caracalla. Większość była w towarzyskim kostiumie. Ci
2385  2,  1 |                         ozwał się jeden głos w tłumie.~Rafał wiódł po zgromadzeniu
2386  2,  1 |                      zanurzać ręce po łokcie w garnkach kwaśnego mleka
2387  2,  1 |            powszechnego hałasu - zaciągnięte w twoim atelier...~- Dowiedziałem
2388  2,  1 |              Jarzymskiego mieści się nie tam w prywatnym mieszkaniu, lecz
2389  2,  1 |                  wycedził wysmukły, wytworny w każdym ruchu młody mężczyzna,
2390  2,  1 |                  starego kasztelana, a on...~W owej chwili Jarzymski nagłym
2391  2,  1 |                      z boku siedzący chwycił w lot jego rękę i przydusił
2392  2,  1 |                     na Kłopockiem czy gdzieś w okolicy Wareckiego. Wyrabia
2393  2,  1 |                   przynajmniej słyszałem, że w Borchowskim Ogródku na Miodowej
2394  2,  1 |                   straszną szpadą, wsławioną w dwunastu ucieczkach z placu
2395  2,  1 |                  pomnik ze stosownym napisem w języku łacińskim. Wyliczę
2396  2,  1 |                zasługi.~- Tego nie rób, bo i w krótkim wierszu nie wytrzymasz,
2397  2,  1 |                   się na ratuszu warszawskim w poczet mieszczan, do cechu
2398  2,  1 |                 zanurzać ręce po same łokcie w słojach z kiszonymi ogórkami
2399  2,  1 |                      obok Rafała.~Patrzał mu w twarz zupełnie zamglonymi
2400  2,  1 |                     i niedbale] wlepiał oczy w twarze siedzących, wsłuchiwał
2401  2,  1 |                   siedzących, wsłuchiwał się w rozmowy, a raczej w kłótnie
2402  2,  1 |                      się w rozmowy, a raczej w kłótnie wrzaskliwe, w opowieści
2403  2,  1 |                 raczej w kłótnie wrzaskliwe, w opowieści i grube anegdoty.
2404  2,  1 |                      emigranci prym trzymali w tym względzie, choć i krajowcy
2405  2,  1 |                    sapał. Oczy miał wlepione w Rafała.~Rzekł do niego:~-
2406  2,  1 |                   Rafałów inny folwark wziął w dzierżawę. - Szkoda chłopa,
2407  2,  1 |                   pedant i kaznodzieja. Stał w mojej okolicy. Żyliśmy.
2408  2,  1 |                 dysputy wiedli. Bywał u mnie w Oleśnicy, kiedy to pod Połańcem
2409  2,  1 |                    to pod Połańcem leżeli.~- W Oleśnicy! - żywo zawołał
2410  2,  1 |                      nie widział, przemknęło w lotnym widzeniu.~- No, w
2411  2,  1 |                     w lotnym widzeniu.~- No, w Oleśnicy, w moim gnieździe.
2412  2,  1 |                  widzeniu.~- No, w Oleśnicy, w moim gnieździe. Znasz może
2413  2,  1 |                    wyciągnął rękę i, patrząc w Rafała swymi ciężkimi oczyma,
2414  2,  1 |                   sam towarzysz i brat. Piję w twe ręce, bracie... jak
2415  2,  1 |                   jak ci na imię? - Rafał.~- W twoje ręce, Rafał! Nasamprzód
2416  2,  1 |                Piotra. Niech sobie odpoczywa w pokoju wiecznym!~- Niech
2417  2,  1 |               wiecznym!~- Niech odpoczywa... w pokoju wiecznym... - rzekł
2418  2,  1 |                    psa możesz latami trzymać w zamknięciu. Bajki!~Rafał
2419  2,  1 |                    głową i przez łzy patrzał w twarz mówcy.~- Tamten to
2420  2,  1 |                       nie składał ze zwady i w kolerze, alem też zimnym
2421  2,  1 |       rozstrzygnięcie zagadki przewinęło się w jego sercu. Uderzył w kielichy
2422  2,  1 |                    się w jego sercu. Uderzył w kielichy i pił tęgo, żeby
2423  2,  1 |            przyjaciel. Pragnął rzucić mu się w objęcia, czymkolwiek wyrazić
2424  2,  1 |           czymkolwiek wyrazić swoje uczucie. W pewnej chwili wstał i zawołał
2425  2,  1 |                   ten toast na cześć psiarni w Oleśnicy!~- A ten co znowu? -
2426  2,  1 |                   nie tylko na cześć psiarni w Oleśnicy, lecz i na cześć
2427  2,  1 |                      lecz i na cześć kurnika w Pacanowie!~Głosy te ginęły
2428  2,  1 |                   Pacanowie!~Głosy te ginęły w nadzwyczajnej wrzawie. Rafał
2429  2,  1 |                   Caren z ciebie nie wywabi.~W całej sali nie było już
2430  2,  1 |                  ogólnej rozmowy ani rozmowy w ogóle.. Przekrwione oczy
2431  2,  1 |                     kark i przymrużając oczy w taki sposób, jakby tylko-tylko
2432  2,  1 |                 skręcali za drugimi z zaułka w zaułek, utykając w dołach
2433  2,  1 |                    zaułka w zaułek, utykając w dołach i kałużach. Idący
2434  2,  1 |                     awanturniczą. Rafał, już w klubie zamroczony, na powietrzu
2435  2,  1 |                   tracił coraz więcej władzę w nogach i rękach. Gdyby nie
2436  2,  1 |                   nie Jarzymski, runąłby był w pierwszą lepszą kałużę.
2437  2,  1 |                  Znalazłszy się na parterze, w sąsiedztwie lóż zajętych
2438  2,  1 |                   myśl!~- Wychodźmy!~- Dalej w drogę!~Wkrótce, skoro tylko
2439  2,  1 |                  pieśniami. Jarzymski jechał w powozie z Rafałem i kimś
2440  2,  1 |                      i wycie tych oberwańców w języku przodków... Cóż my
2441  2,  1 |                     dlatego mię tam wieziesz w chwili, kiedy otoczon jestem
2442  2,  1 |                    masz po temu prawa, skoro w perspektywie jest bufet.~
2443  2,  1 |                  chwilę wszyscy znaleźli się w ciemnych,, łojowymi świeczkami
2444  2,  1 |                     jest bufet zapowiedziany w programie widowiska? - wołał
2445  2,  1 |                  towarzysz, który przyjechał w karetce Jarzymskiego.~-
2446  2,  1 |                   Jarzymskiego.~- Bufet jest w izbie sąsiedniej! - głośno
2447  2,  1 |                     jakiś mężczyzna siedzący w loży parterowej.~- Dziękujemy
2448  2,  1 |                      impertynencko rotmistrz w kierunku owej loży.~Rozepchnął
2449  2,  1 |                       Rozepchnął tłum, który w milczeniu przysłuchiwał
2450  2,  1 |         przysłuchiwał się awanturze, i szedł w stronę bufetu. Większość
2451  2,  1 |                   parteru. Rafał znalazł się w bufecie i znowu pił dużo.
2452  2,  1 |                 wygarnięte z kieszeni, leżał w czyichś ramionach... Kłuły
2453  2,  1 |                  oświetlała samotna świeczka w latarni, późno w noc wyszedł
2454  2,  1 |                    świeczka w latarni, późno w noc wyszedł w towarzystwie
2455  2,  1 |                 latarni, późno w noc wyszedł w towarzystwie innych osób,
2456  2,  1 |                    porze zobaczył przed sobą w grubej ciemności dwie latarnie
2457  2,  1 |                     żeby się z drogi usuwać. W tej samej chwili Rafał ujrzał
2458  2,  1 |                    samej chwili Rafał ujrzał w świetle prawej latarni eleganckie
2459  2,  1 |                      sztylpy i buty unurzane w błocie, a stojące na szprychach
2460  2,  1 |                    przerażenia runął z kozła w kałużę. Nogi w sztylpach
2461  2,  1 |                 runął z kozła w kałużę. Nogi w sztylpach znalazły się na
2462  2,  1 |                  oszalałe i kareta poleciała w zaułek. Słychać było przez
2463  2,  1 |              rozpaczliwe wrzaski zamkniętych w niej kobiet.~Ktoś mówił:~-
2464  2,  1 |                    tłumu, idącego dotychczas w spokoju, jak gdyby pobudką
2465  2,  1 |                 jakaś szyba; śpiąca skromnie w ciemności, wydawała dziewiczo
2466  2,  1 |            przeraźliwy wrzask rozlatując się w kawałki. Świstały w powietrzu
2467  2,  1 |                      się w kawałki. Świstały w powietrzu zerwane ze ścian
2468  2,  1 |                   bramy szczelnie zamknięte, w które łomotano pięściami,
2469  2,  1 |                     i na dół. Gruz sypał się w oczy... W tej samej chwili
2470  2,  1 |                     Gruz sypał się w oczy... W tej samej chwili trzeszczały
2471  2,  1 |               wydzwaniał marsza. Tu i owdzie w oknach zapalało się światło.
2472  2,  1 |                 Dopiero połowa ulicy została w ten sposób oporządzona,
2473  2,  1 |                     Jak błyskawica - cisnęła w ciemności swój nagły strzał
2474  2,  1 |                       Hab Acht!- rozległ się w ciemności spokojny głos.
2475  2,  1 |                   głos. Tłum pijany zbił się w gęstą kupę. Gdy nowy sztylet
2476  2,  1 |                     głębokie, Rafał zobaczył w nim potężne ręce, trzymające
2477  2,  1 |                    wyrwaną sztabę z szyldem. W chwilę potem blacha szyldu
2478  2,  1 |                     blacha szyldu zgrzytnęła w powietrzu. Rozległ się furkot
2479  2,  1 |                         Wziąć się za ręce, i w tył!~- Osaczą nas, w tył! -
2480  2,  1 |                       i w tył!~- Osaczą nas, w tył! - wołali wszyscy.~Rafał
2481  2,  1 |                  wszyscy.~Rafał nie miał nic w ręku, nawet laski. Mimo
2482  2,  1 |               ciemność. Gniew ukropem kipiał w nim i gnał go do boju. Szukając
2483  2,  1 |                     go do boju. Szukając tak w mrokach rękoma, ujął mizerne
2484  2,  1 |                   wysokiego i tęgiego kołka. W mgnieniu źrenicy owa żerdka
2485  2,  1 |                poczęła śmigać i szeroko grać w powietrzu, zataczając obszerne
2486  2,  1 |                    krwi raz i drugi pałaszem w szyję i w rękę. To podnieciło
2487  2,  1 |                     drugi pałaszem w szyję i w rękę. To podnieciło animusz
2488  2,  1 |                ciosami, Rafał rypnął z góry, w łeb, od jednego razu i obezwładnił.
2489  2,  1 |                   nagimi rękami i począł kuć w zęby. Gdy tamten na dobre
2490  2,  1 |                zmylenia pościgu rozeszli się w różne strony. Rafał jakoś
2491  2,  1 |                     się o Jarzymskiego. Szli w kilku, prędko, bocznymi
2492  2,  1 |                     schronienia. Znaleźli je w wiadomych Jarzymskiemu rozkosznych
2493  2,  2 |                      ocknął się bardzo późno w jakimś ciemnym schronieniu.
2494  2,  2 |                     wieczór dnia następnego. W przyległych pokojach słychać
2495  2,  2 |                   gwar rozmów osób grających w karty. Olbromski leżał na
2496  2,  2 |                  zawiązanymi oczyma. Nie był w możności znoszenia fizycznych
2497  2,  2 |                     czemuś jaśniejszemu, ale w każdym miejscu ciemności
2498  2,  2 |                    Tylko żądła ich zostawały w człowieku i rozlegał się
2499  2,  2 |                    bezmyślny, obrzydły głos.~W jednej chwili Rafał zdecydował
2500  2,  2 |                płaszcz na ramiona i wyszedł. W kieszeni namacał jeszcze