Tom, Rozdzial

4001  3,  2 |             Zrazu myślał, że ktoś modli się pod krzyżem nabożnie złożywszy
4002  3,  2 |               podszedł bliżej, zatrząsł się i ścierpł ze strachu. Stały
4003  3,  2 |                żerdź w taki sposób, jak się wiesza na hakach śpiżarni
4004  3,  2 |              Żadnej odpowiedzi.~Zbliżył się powoli i wtedy dopiero szczegółowo
4005  3,  2 |                czymś, co jeszcze dymiło się czarnym kopciem, choć ognisko
4006  3,  2 |            myśląc o tym czuł, że śmieje się jak jego wierny koń, zdychający
4007  3,  2 |                 nikle i prędko wypsnęło się w mózgu wpośród wzdrygnień
4008  3,  2 |              pomknął w swoją drogę. Już się walił na ziemię mrok szybkiej
4009  3,  2 |         Dźwięknie, znienacka uderzywszy się o żelazo wędzidła, rozetka
4010  3,  2 |              Banda chłopów bieży czając się po zapłociu... Wargi ich
4011  3,  2 |               oczyma ich liczbę! Bronić się, do stu piorunów! Przecież
4012  3,  2 |                 Przecież potrafi bronić się i umrzeć jak się należy!
4013  3,  2 |                 bronić się i umrzeć jak się należy! Ale ginąć podle,
4014  3,  2 |              chwilę, ale wnet odprężała się zasłona, ukazywał spalony
4015  3,  2 |        woltyżera, i zgięta ohyda waliła się w serce. Kroki Krzysztofa
4016  3,  2 |                  Kroki Krzysztofa stały się ciche, lisie, hienie. Wlepione
4017  3,  2 |             odsłonione, to znowu kładły się kształty płaskie, kwadratowe,
4018  3,  2 |              dopędzało. Krzyk wydzierał się z piersi, ale go wola dusiła
4019  3,  2 |           przeciągu wietrznego domyślił się, że jest na samym wierzchołku
4020  3,  2 |       niewielkiej odległości rzuciły mu się w oczy światła. Wymacawszy
4021  3,  2 |                 młot. Droga rozchodziła się tutaj w rozmaite strony.
4022  3,  2 |           stanął w osłupieniu. Nie mógł się ruszyć z miejsca. Nie było
4023  3,  2 |             Mnóstwo ich również jarzyło się w rozmaitych kątach pod
4024  3,  2 |               czarnych polach, nie leje się po plecach zaciek deszczu.
4025  3,  2 |            pierwszych minutach nie mógł się zorientować, co się to tutaj
4026  3,  2 |                mógł się zorientować, co się to tutaj robi, czym się
4027  3,  2 |                 się to tutaj robi, czym się zabawiają jowialni kamraci.
4028  3,  2 |        zdrętwiałe nogi. Zaraz utworzyła się dokoła jego figury kałuża
4029  3,  2 |                 gzymsu ambony, ukazywał się co chwila grenadier francuski,
4030  3,  2 |              iście zabawny. Cedro śmiał się do rozpuku mechanicznym,
4031  3,  2 |                 nikłe pajęczyny chwiały się od przeciągu... Ziewał kurcząc
4032  3,  2 |             przeciągu... Ziewał kurcząc się w sobie żałośnie. Na marmurowej
4033  3,  2 |              nogami chodzących włóczyły się istne korowody puchu i pierza.
4034  3,  2 |               francuski, ale przebijały się dźwięki niemieckie, polskie,
4035  3,  2 |                tej samej chwili rozległ się dzwonek u drzwi prowadzących
4036  3,  2 |         podrygów wyrzucał nogi, odgięła się kapa i wykazała, że celebrans
4037  3,  2 |         uniformu, które właśnie suszyły się przy jednym z ognisk. W
4038  3,  2 |             ksiądz proboszcz! Zdawałoby się, że tak niewiele, a przecież
4039  3,  2 |                  Wrzask radości rozległ się w całym kościele. Cedro
4040  3,  2 |                 kościele. Cedro cieszył się na równi ze wszystkimi przemokłymi
4041  3,  2 |                 sposób właściwe. Pić mu się chciało tak okropnie, że
4042  3,  2 |            chciało tak okropnie, że zda się kilka lat życia oddałby
4043  3,  2 |          stronie prezbiterium utworzyła się zbita masa "przystępujących"
4044  3,  2 |               pijących. Krzysztof grzał się i suszył, z dala stojąc
4045  3,  2 |            jednym z ognisk, i rozglądał się naokoło. Drażniło go rozkosznie
4046  3,  2 |                Kamraci przypatrywali mu się spode łba. Zaczęli między
4047  3,  2 |          mamrotać z niechęcią i zsunęli się koło ognia w taki sposób,
4048  3,  2 |                jednej z kaplic utworzył się pewien rodzaj sali balowej.
4049  3,  2 |          ruchami. Szczególnie odznaczał się w tym kierunku jeden z grenadierów.
4050  3,  2 |        Żołdactwo ryczało.~Przedzierając się ku ołtarzowi przez zwarty
4051  3,  2 |         nagrobkami i wolniuteńko kwapił się w pewnym kierunku, widocznie
4052  3,  2 |            widocznie z tym zamiarem, że się niepostrzeżenie zdoła wymknąć,
4053  3,  2 |           francusku. Proboszcz skrzywił się zarazem boleśnie i chytrze;
4054  3,  2 |                prawie z płaczem jął bić się w piersi, przysięgać na
4055  3,  2 |            okropnym uśmiechem zwracając się ku ołtarzowi - zajada i
4056  3,  2 |                 z czczości, że namyślał się tylko nad tym, jak by z
4057  3,  2 |                  schylając głowę, jakby się chronił od ciosu. Dotarli
4058  3,  2 |              było śladu. Naokół tarzały się po ziemi ornaty, kapy i
4059  3,  2 |         Zamierzał teras na dobre zabrać się do księdza. Obejrzał się
4060  3,  2 |                się do księdza. Obejrzał się na niego... Zobaczył płaczącego
4061  3,  2 |          pierwotnymi szelkami wstrząsał się w krótkich i obcisłych majtkach
4062  3,  2 |            szlochów. Całe ciało targało się konwulsyjnym dreszczem.~
4063  3,  2 |                  krótka litość. Zbliżył się do starca i dotknął jego
4064  3,  2 |            malagi, kiedy ksiądz schylił się; zaczął podnosić alby, komże,
4065  3,  2 |             przeszkadzał. Sam rozglądał się po kątach, czy nie znajdzie
4066  3,  2 |                  Rzucił okiem i posunął się w tamtym kierunku, ale ujrzał
4067  3,  2 |           proboszcza. Drzwi zatrzasnęły się i klucz w nich szybko z
4068  3,  2 |           naciśnięciem klamki przekonał się, że drzwi zostały z tamtej
4069  3,  2 |            kapie. Już Krzysztof zbliżył się do ołtarza, żeby na stopniu
4070  3,  2 |                 bardzo brzydko. Zawinął się szczelnie w aksamitną kapę
4071  3,  3 |               kiedy 16 czerwca zbliżano się do Saragossy. Jeden z pierwszych
4072  3,  3 |                stolicy. Molviedro stało się od tej chwili niejako domem
4073  3,  3 |              klasztoru, tu nieraz można się było ukryć przed natarczywością
4074  3,  3 |               szosy madryckiej, wijącej się przez la Muela, przez Calatayud -
4075  3,  3 |                stamtąd cichaczem rzucić się w bok, w zgorzałe, sypkie,
4076  3,  3 |               Nie zawsze jednak udawało się tak 'łatwo. Trafiały się
4077  3,  3 |                się tak 'łatwo. Trafiały się dni, w których ciągu na
4078  3,  3 |                Daroca, że darmo rzucali się w płone płaskowyże ku Fuentes
4079  3,  3 |                gerylasów, która rzucała się na nich z krzykiem i nożami.
4080  3,  3 |     miłosierdzia grotami lanc, wieszali się u szyj końskich, ostrzem
4081  3,  3 |            Gajkosia. Nim wróg zdecyduje się na skok - pęd konia i nastawiony
4082  3,  3 |            płótno swej chorągiewki, gdy się stało twarde i jednej barwy
4083  3,  3 |      płaszczyzny Val de Osera. Rysowały się przed oczyma niezliczone
4084  3,  3 |             plac, dolne wyjście kieruje się za gmachem uniwersytetu
4085  3,  3 |            Widzieli pierwsze targnięcie się na Saragossę dnia 15 czerwca
4086  3,  3 |                 nie było.~Wodzem stawał się najtęższy, najdzielniejszy
4087  3,  3 |            zatrzymał konia i zapamiętał się w dumaniu. Serce łamało
4088  3,  3 |                 w dumaniu. Serce łamało się w nim od tych rozmysłów,
4089  3,  3 |                 od tych rozmysłów, ręce się trzęsły. Z duszy jego wybuchała
4090  3,  3 |                zaciekłość, a z ust rwał się mściwy okrzyk: - Musisz
4091  3,  3 |              zstępującym z gór, siepali się z nimi w zasadzkach, po
4092  3,  3 |                Drzewa oliwne rozciągały się aż do samych murów miasta.
4093  3,  3 |         klasztornych bez przerwy sypały się kule, wypadały brandkugle,
4094  3,  3 |                i kamienie. Nocami uczył się sztuki stawiania działobitni,
4095  3,  3 |         jedenastej z rana poczęły walić się i w słupy kurzu obracać
4096  3,  3 |                w pierwszy wyłom, rzucił się natychmiast kapitan Bal.
4097  3,  3 |                 w oko obrońców. Rzucili się jedni na drugich jak rozjuszone
4098  3,  3 |                trzaskiem padały. Waliły się sufity i z pięter leciały
4099  3,  3 |                 razu. Krzysztof znalazł się nad brzegiem jednej z tych
4100  3,  3 |                stopami widział gmeranie się tej konającej miazgi. Głowy
4101  3,  3 |           rzymskie... Wierzgały i roiły się nogi w białych pończochach
4102  3,  3 |       związanymi w tyle nogi. Wyciągały się jeszcze ręce ściskające
4103  3,  3 |       wystrojonych świątecznie; rzucały się na napastników ze ślepym
4104  3,  3 |            Engracia! ~Nareszcie włamali się do tego wściekłego miasta!~
4105  3,  3 |                środek, jak grad sypnęły się na nich strzały, runęły
4106  3,  3 |              jednolitych murów i sączył się smugami... Kilkadziesiąt
4107  3,  3 |                  ku bramie Engracia. Tu się ukryło wojsko za zrębami
4108  3,  3 |                wory spod bramy. Rzucili się do roboty, radzi, że nie
4109  3,  3 |               człowieka, czy to może mu się przypomina jakiś wypadek
4110  3,  3 |              nic mógł dosłyszeć.~Zerwał się na nogi i wyprostował.~-
4111  3,  3 |              nogi i wyprostował.~- Skąd się tu wziąłeś, ufanie z wciętą
4112  3,  3 |                   Rozumiem. Spracowałeś się waćpan?~Cedro spojrzał na
4113  3,  3 |               Cedro. ~Krzysztof ukłonił się po wojskowemu.~- Jesteśmy
4114  3,  3 |          dalekim powinowactwie. Nazywam się Wyganowski.~Rotowe salwy
4115  3,  3 |          chodził wydłuż muru.~A nazywaj się i jak chcesz, diable czubaty... -
4116  3,  3 |             czterdziesty czwarty wwalił się teraz w ulicę, na plac i
4117  3,  3 |             cała siła francuska zebrała się w kolumnę, żeby wtargnąć
4118  3,  3 |      miasta-ulica Engracia, otwierająca się na Calle del Cosso i wraz
4119  3,  3 |           paznokcie i końce stóp, darli się na szczyt po wbitych karabinach
4120  3,  3 |          przecznicy z wierzchu, rzucili się na pojedyncze kamienie i
4121  3,  3 |                 i dymie, wśród walących się gruzów.~Nim Hiszpanie zdołali
4122  3,  3 |      roztrzęsiona bagnetami i zamieniła się na osypisko cegły i wapna.
4123  3,  3 |               gruzów zasłony i pokazali się w ulicy, z głębi tego przejścia
4124  3,  3 |             strzały armatnie. Zatrzęsły się i stokroć oddały huk olbrzymie,
4125  3,  3 |           nieustraszoną pogardą bronili się wyciorami. Na rozkaz poddania
4126  3,  3 |           wyciorami. Na rozkaz poddania się odpowiadali mamrotaniem
4127  3,  3 |             Powaleni na ziemię, bronili się nożem wyrwanym zza pasa.
4128  3,  3 |            przez pierwszy wał i rzuciły się na drugą baterię. Zaledwie,
4129  3,  3 |               jedną z przecznic, rzucił się na nich zza barykady tłum
4130  3,  3 |                 Krzysztof Cedru znalazł się w ulicy Engracia pod bezpośrednią
4131  3,  3 |                pierwszego pułku zmagali się tu jeszcze z Hiszpanami.
4132  3,  3 |            jeszcze z Hiszpanami. Rzucił się i on w tłum. Obrońcy, wymordowani
4133  3,  3 |        poranieni i skłuci, rozpierzchli się, i tylko z górnych okien
4134  3,  3 |                 wiarusów doradzał, żeby się kryć popod murami i posuwać
4135  3,  3 |                plecami do muru, posuwał się krok za krokiem z palcem
4136  3,  3 |       przewidzieć strzał, gdy ukazywała się czapka, koniec fuzji, gdy
4137  3,  3 |                 ataku. Z miejsca, gdzie się znaleźli, szła wąska bocznica
4138  3,  3 |              linia musiała znowu łączyć się z ulicą Engracia. Tam pędzili
4139  3,  3 |                 ranni Hiszpanie, wlekli się upadający.~Siedmiu przypadkowo
4140  3,  3 |            ułan-piechur Cedro - puściło się na oślep w te zaułki. Przeczuwali.
4141  3,  3 |                 przez nikogo. Skradali. się na palcach jak lisy po obudwu
4142  3,  3 |              ulicy i z krzykiem rzucili się na barykad. Spostrzegli
4143  3,  3 |                zdołano. Zarazem ocknęła się ulica. We wszystkich oknach
4144  3,  3 |              niej kilku susami i zwarli się z woltyżerami. Przez górne
4145  3,  3 |       siekierami, z tasakami, ukazywały się pięście błyszczące od sztyletów
4146  3,  3 |              przy których stał. Otwarły się z trzaskiem przymknięte
4147  3,  3 |                W mgnieniu oka wśliznęli się czworobokiem do tej sieni
4148  3,  3 |              mógł widzieć, bo znajdował się w linii jego strzałów, a
4149  3,  3 |              luf karabinowych ukazywała się raz po raz głowa. Dym stamtąd
4150  3,  3 |                 tam biała twarz. Złożył się lepiej do strzału... Tak
4151  3,  3 |            chwilę oślepił oczy. Gdy dym się rozpadł, bezwładnymi oczyma
4152  3,  3 |                  Oto zza futryny wysuwa się cichaczem białe czoło i
4153  3,  3 |                 do stracenia skierowali się w głąb sieni. Trafili tam
4154  3,  3 |                tupnie z cegły, rozwarły się przed nim w ciemności jakieś
4155  3,  3 |           uderzył w szczery mur. Czając się i wszystkie zmysły posyłając
4156  3,  3 |                zniknęły. Cichu skradali się towarzysze. Słychać było
4157  3,  3 |            Komin krętych schodów otwarł się na pierwszym piętrze w niewielką
4158  3,  3 |          balkonie papuga zielona bujała się w wysokiej klatce okrągłej
4159  3,  3 |       maleńkiego dziedzińca.~Nie wydało się rzeczą bezpieczną wkroczenie
4160  3,  3 |              balkon drewniany. Posunęli się wyżej, na drugie piętro,
4161  3,  3 |              pierwszy z idących znalazł się w sferze światła, zezem
4162  3,  3 |                nim inni koleją. Rozległ się drugi strzał. Po nim trzeci
4163  3,  3 |                księża. Pistolety dymiły się jeszcze w ręku tych sług
4164  3,  3 |            Cedro. Ksiądz nagle odwrócił się i jednym susem stanął przy
4165  3,  3 |          karabina zgrzytnął i ześliznął się siny promień sztyletu. Gdy
4166  3,  3 |              napastliwym szale znaleźli się pierś przy piersi, z rękoma
4167  3,  3 |            zamachu ramion. Ksiądz zgiął się wpół i z wolna padł w tył.
4168  3,  3 |                okna. Stare i starzejące się wyrzucono za łby, kolbami
4169  3,  3 |                 tej kamienicy. Domyślił się, że ona to biegła przed
4170  3,  3 |           ciemną salę napełniło, dawały się słyszeć tylko jęki, wzdychania
4171  3,  3 |          wypielęgnowane ciała nie mogły się oprzeć powaleniu pięścią
4172  3,  3 |          pięścią na ziemię, nogi ugięły się. Zdarte zostały w mig suknie...~
4173  3,  3 |              straszliwego widoku, który się przed nimi roztoczył. Wałka
4174  3,  3 |           roztoczył. Wałka i szamotanie się jej sióstr czy krewniaczek -
4175  3,  3 |                 na proch. Usta rozpadły się chwytając szybki dech. Jakieś
4176  3,  3 |               mózg w jej głowie wywraca się, żyły się wiją, a czaszka
4177  3,  3 |                głowie wywraca się, żyły się wiją, a czaszka pęka. Zatrzęsła
4178  3,  3 |                 czaszka pęka. Zatrzęsła się, załopotała, wygięła ramiona.
4179  3,  3 |               mocy, obciskać... Zdawało się, że ze wstydu wlezie w mur,
4180  3,  3 |                 wstydu wlezie w mur, że się wwierci w ziemię.~Krzysztof
4181  3,  3 |                 uwolnił jej ramię. Stał się z niego w mgnieniu oka wiedeński
4182  3,  3 |                taka jest jej wola, może się oddalić z tego miejsca,
4183  3,  3 |                 dyg salonowy. Odwróciła się i odeszła wolno w głąb pokoju.
4184  3,  3 |             kroków, nieświadom tego, co się z nim dzieje. Był w owej
4185  3,  3 |      Doświadczał błogiego olśnienia, ze się oddala w zaświaty za duszą
4186  3,  3 |           widział przed sobą oddalającą się szeregiem ruchów, których
4187  3,  3 |            Piękna doncella nie obróciła się wchodząc we drzwi napotkane.
4188  3,  3 |          jeszcze kroków. Nagle zdało mu się, że mdleje, że stracił przytomność.
4189  3,  3 |                 przytomność. Zaćmiło mu się w oczach. Usłyszał za sobą
4190  3,  3 |        Palce-szpony, palce-pazury wpiły się w jego gardziel. Ze dwadzieścia
4191  3,  3 |                 dwadzieścia rąk czepiło się ramion, nóg, bioder, kolan.
4192  3,  3 |              długi.~Z nim razem zwaliła się na ziemię i przydusiła go
4193  3,  3 |            poskrzywiane knykcie wbijały się weń jak gwoździe, jak haki
4194  3,  3 |                 sobie ociężale, trzęsąc się ze śmiechu. - Ależ, matrony...
4195  3,  3 |             słowo...~Spróbował poruszyć się z jednego boku, z drugiego...
4196  3,  3 |               Ręce rozkrzyżowane i, zda się, bretnalami do ziemi przybite.
4197  3,  3 |                 tchu, a wreszcie porwał się z miejsca. Ruszył z posad
4198  3,  3 |           biegać, szeptać i znowu kłaść się na wierzch stosu. Nagle
4199  3,  3 |            szczękami. Szarpnął. Rozległ się krzyk. Łapa puściła. Wtedy
4200  3,  3 |              Oto jakaś jedna ręka sunie się od dołu po jego piersiach.
4201  3,  3 |                  medytuje... Wstrzymała się nad sercem.~Ostrze skierowane
4202  3,  3 |                Ostrze skierowane wpiera się z lekka w mundur badając
4203  3,  3 |           przerażone oczy... Krew lodem się ścina. Cudowne nad nim oczy...
4204  3,  3 |              cudnej dziewczyny zachwiał się, zakołysał, zawahał. Cedro
4205  3,  3 |                  Cudna Aragonka rzuciła się do góry najgwałtowniejszym
4206  3,  3 |               puginału.~Ale oto rozległ się trzask wywalonych drzwi.
4207  3,  3 |                 przepuszczali babom. By się długo nie bawić, chwytali
4208  3,  3 |               długo. Nareszcie dźwignął się z ziemi jak ciężko pijany.
4209  3,  3 |               ciężko pijany. We łbie mu się mąciło, w źrenicach biegały
4210  3,  3 |              płomyki. Z mozołem zbierał się, prostował, wyciągał ręce,
4211  3,  3 |            stanął na nogach i rozejrzał się wokoło, co tchu pobiegł
4212  3,  3 |            jednego z piechurów.~Zbliżył się wraz do tego wiarusa o krok
4213  3,  3 |           koledzy?~Hiszpanka wyśliznęła się z rąk woltyżera. Czepiając
4214  3,  3 |                rąk woltyżera. Czepiając się drżącymi dłońmi sprzętów,
4215  3,  3 |                 sobie kurtkę i zabierał się do wyjścia.~- Słuchaj no,
4216  3,  3 |               kokiet!~- Czekaj, szepnie się między lansjery, jak cię
4217  3,  3 |            połamane sprzęty.~Zdawało mu się, że rozważa w tej chwili,
4218  3,  3 |             gdzieś daleko drzwi, waliły się stoły i szafy Zatarasowujące.
4219  3,  3 |                 od tych, którymi wdarli się do tego domu. Zaczęli ostrożnie,
4220  3,  3 |         pierwszego piętra i przechylili się przez balustradę schodów,
4221  3,  3 |             krzyk zemsty jeszcze zdawał się lecieć... Jednemu wywaliło
4222  3,  3 |              lecieć... Jednemu wywaliło się z nozdrzy rozbitego nosa
4223  3,  3 |              uderzeniem nóg i przedarli się do dwu wąskich okien, zasłonionych
4224  3,  3 |          obrońców. Naprzeciwko wznosiły się mury klasztoru Panien Jerozolimskich.
4225  3,  3 |                arterii Engracia wznosił się posępny czarny kościół z
4226  3,  3 |           granaty, spadały cegły i lała się wrząca woda.~Woltyżerowie
4227  3,  3 |              francusko-polskich. Wzmógł się atak. Zaczęły koło głów
4228  3,  3 |           Nieprzezwyciężona nuda wlekła się za nim, uplątywała stopy,
4229  3,  3 |                  Przeczuwał przecie, że się w pamięci pud żelaznym jej
4230  3,  3 |           wszystkie widziane sprawy, że się bez przerwy w miękkich zwojach
4231  3,  3 |                   Dokonałeś! ~Wzdrygnął się i rozejrzał.~- Ach, umrzeć
4232  3,  3 |                  w te usta... Czemuż ci się, siostro, zatrzęsła miękka
4233  3,  3 |              mamrotał głośno, słaniając się ze szlochaniem wewnętrznym
4234  3,  3 |                    Pójdę ja patrzeć, co się dzieje od onego podwórza,
4235  3,  3 |     umiejętności, jak broń nabijać, jak się składać, celować i ciągnąć
4236  3,  3 |        Tymczasem woltyżer Krzos wysunął się na schody i znikł w ich
4237  3,  3 |           postołów po schodach. Ukazali się we drzwiach na balkonie
4238  3,  3 |              Bratobójczo, pierś w pierś się zwarli. Odpadły karabiny.
4239  3,  3 |                 karabina w łeb, zmienił się po upływie kilku chwil w
4240  3,  3 |                 wrzask rozpaczy rozległ się na niej. Dosięgli pierwszych
4241  3,  3 |         ujrzawszy swoich u mety rzuciły się na barykadę i wpadły na
4242  3,  3 |                 twarz jeden, zachłysnął się krwią i rzygnął nią w biegu
4243  3,  3 |            wylotu ulicy Engracia, gdzie się już zaczynał biały od słońca,
4244  3,  3 |                Z prawej strony wznosiły się mury szpitala, z lewej olbrzymie
4245  3,  3 |            franciszkanów. Wieża zdawała się zwisać nad ciemnym przesmykiem.
4246  3,  3 |             bronił barykady, nie cofnął się jeszcze w to przejście,
4247  3,  3 |               prawo i na lewo wchodziło się do cel, były zupełnie już
4248  3,  3 |            cisza. Łoskot kroku rozbijał się jak gdyby w studni. Krzysztof
4249  3,  3 |            jednym z tych lochów położyć się pod murem i udawać zabitego,
4250  3,  3 |         obnażoną szpadą. Cedru pochylił się ku niemu i poznał go od
4251  3,  3 |                 Kapitan przypatrywał mu się z uśmieszkiem ironii, oglądał
4252  3,  3 |             może.~- Brawo! ~- Znalazłem się tam przypadkiem, właściwie
4253  3,  3 |           portkach i butach. Odznaczasz się waćpan, mości Cedru, niepomału.
4254  3,  3 |            tysięcy diabłów! Podobasz mi się.~- Tak, zamordowałem dzisiaj
4255  3,  3 |               nagroda, ja w tym. Strzeż się tylko losu Hamilkara pod
4256  3,  3 |         Hamilkara pod Saguntem, bo i to się na wojnie przytrafia.~Cedro
4257  3,  3 |             Czemuż dalej nie odznaczasz się na arenie walki? Strzeż
4258  3,  3 |                 na arenie walki? Strzeż się jak śmierci wypuszczenia
4259  3,  3 |                 przed kapitanem śmiejąc się szelmowsko. Wyganowski wszedł
4260  3,  3 |              torując ułanowi drogę. Gdy się przez tłum, tworzący koło,
4261  3,  3 |         powiedzieć inny wyraz, ale boję się obrazić twe ucho.~- Nie
4262  3,  3 |                     Pragnąłbym przespać się, panie kapitanie.~- Przespać...
4263  3,  3 |                 z hucznej sali i wlekli się ociężałymi kroki starców
4264  3,  3 |                płaskich schodach.~Znowu się ciemny nastręczył korytarz.~-
4265  3,  3 |          nieznajomych rycerzy. Dawno im się to nie zdarzało na tym padole.~-
4266  3,  3 |                 i wspólnych dołach, coś się, u pioruna, za to należy
4267  3,  3 |                  którzy żyją! Należy im się ta chwila przed śmiercią...
4268  3,  3 |               ci, że nastopny dom podda się nam dobrowolnie, gdy wieść
4269  3,  3 |              Boską z pokorą i poddaniem się, rzekłbym nawet, że chętnym
4270  3,  3 |             nigdzie. Wyganowski zbliżył się do śpiącej z potwornie bolesnym
4271  3,  3 |            bolesnym uśmiechem, nachylił się nad nią i rzekł do Cedry:~-
4272  3,  3 |             umarłej. Krzysztof nachylił się... Zobaczył rękojeść sztyletu,
4273  3,  3 |                władaniu śmierci jeszcze się nie poddała. Jeszcze wszystka
4274  3,  3 |                   Po chwili wyprostował się, odstąpił dwa kroki w tył,
4275  3,  3 |               wraz z odrzwiami. Rzucili się na nią i zdarli suknie.
4276  3,  3 |            półmroku widział.~- Czy mogę się tu położyć? - rzekł przerywając
4277  3,  3 |             kapitana.~Wyganowski ocknął się i powiódł oczyma. Pchnął
4278  3,  3 |            leżała samobójczyni.~- Kładź się, gnojku, i śpij!... - rzekł
4279  3,  3 |               cały klasztor. Zdawało mu się, że tylko co zamknął powieki,
4280  3,  3 |                do dzieła. Cedro obudził się tak samo nagle, jak zasnął.
4281  3,  3 |                do okna zwrócony. Zdawał się wcale nie słyszeć krzyków
4282  3,  3 |               Twarz jego teraz wydawała się daleko mizerniejszą. Był
4283  3,  3 |              tumanem...~Cedro otrząsnął się i wstał z tapczana silniejszy
4284  3,  3 |           obramowania wierzejów spękały się, wgięły do wewnątrz i wywaliły
4285  3,  3 |          wrótniami. Szturmujący rzucili się ciałem swym na pochylnię
4286  3,  3 |                 workami ziemi. Wcisnęli się tam po jednemu i zaczęli
4287  3,  3 |          większy tłum woltyżerów dostał się do przedsionka i postąpił
4288  3,  3 |           kararyjskiego marmuru miotały się ciała drgające w spazmach
4289  3,  3 |            strugą, jak pąsowy wąż wijąc się po stopniach, w dół spływała.~
4290  3,  3 |       zakratowanych okien ludzie dusili się rękoma, zarzynali nożem.
4291  3,  3 |                którzy wzajem pochwycili się za gardła i wżarli w siebie
4292  3,  3 |               był na wierzchu. Szarpali się paszczękami jak rozjuszone
4293  3,  3 |                zębami żywą krew, dusili się kolanami, darli ostrzem
4294  3,  3 |              ostrzem pazurów, sczepiali się razem tak straszliwie, że
4295  3,  3 |               tak straszliwie, że zdali się być jednym człowiekiem o
4296  3,  3 |              rękach i nogach. Podwajały się, potrajały, stokroć mnożyły
4297  3,  3 |          mnożyły ciosy pięści. Katowali się bijąc czaszką w czaszkę
4298  3,  3 |            chichotem zawziętości. Dawał Się słyszeć trzask kości i rzężenie,
4299  3,  3 |                  Tylko jego głowa wciąż się jeszcze dźwigała, szyja
4300  3,  3 |               do ciosu. Ale oprawca już się nie dał zdusić. Krwawa jego
4301  3,  3 |                  zaglądał do dna; czaił się dłonią na każdy z ostatnich
4302  3,  3 |               Ujrzał ich teraz. Zaśmiał się, zaskowyczał, załkał, zachichotał...
4303  3,  3 |                podobizny psów czających się i podobizny drzew ściętych,
4304  3,  3 |                Nim zdołano dojrzeć, jak się tam roztrzaskał i rozprysnął
4305  3,  3 |                 zupełnie zdrowy, czając się pod ścianą, dopadł żołnierza,
4306  3,  3 |                 i w mgnieniu oka rzucił się w kupę obłąkanych. Począł
4307  3,  3 |                 na platformie załamania się schodów z marmuru, kiedy
4308  3,  3 |           korytarza drugiego piętra dał się słyszeć chór stokroć bardziej
4309  3,  3 |               obłąkanych kobiet. Ukazał się z czarnej czeluści skłębiony
4310  3,  3 |            szybko dychały. Wał, toczący się za nią, kipiał. Szept w
4311  3,  3 |               śmierci.~Żołnierze zlękli się i umknęli. Zająwszy pozycję
4312  3,  3 |               ze szpitala, inne rzuciły się w korytarz pierwszego piętra.
4313  3,  3 |                 górnych schodów, rzucił się powtórnie ze swoją kompanią
4314  3,  3 |               walka. Hiszpanie zamknęli się w celkach kobiecych, w szałówkach
4315  3,  3 |          wściekłości bezsilnej, zdawało się, mur gryźć poczną zębami.
4316  3,  3 |                żołnierz hiszpański krył się tuż pode drzwiami. Nabijał
4317  3,  3 |         taranami. Żołnierze przemienili się w oszalałe katapulty. Drzwi
4318  3,  3 |            poddasze. Kiedy ogień zaczął się szerzyć, reszta Hiszpanów
4319  3,  3 |           Torrero. Ów tłum rozpierzchał się na wsze strony. Jedni nie
4320  3,  3 |           rozszalałą tłuszczą przesuwał się Cedro zstępując ze Schodów.
4321  3,  3 |        skrzepłej na schodach, ślizgając się deptały ciała zabite i zimne.
4322  3,  3 |            krwią utłuszczonej wyciągały się do góry. W twarzy okrutnej
4323  3,  3 |      straszliwej, zimnej masce odbijała się tylko jedna jedyna, niezmierna,
4324  3,  3 |       niewymowny, że słuchającemu zdało się być niepodobieństwem, by
4325  3,  3 |                 to wołanie nie odezwała się natychmiast odpowiedź. Znowu
4326  3,  3 |              Wyganowski. Kiedy spotkali się u drzwi, Cedro wziął go
4327  3,  3 |          forsownym kaszlem. Zdarzało mu się to, widać, często, gdyż
4328  3,  3 |                często, gdyż natychmiast się opanował. Powiedział coś
4329  3,  3 |                 ze szpitala. Skierowała się teraz ku wylotowi ulicy
4330  3,  3 |              Ale ludzie odetchnęli. Bić się na powietrzu! Iść przed
4331  3,  3 |                  Obadwa te tarany wbiły się w Cosso masą swoją jak dwa
4332  3,  3 |               wydłużonego placu sypnęły się na nich pociski. Stały tu
4333  3,  3 |               wylot w wylot, znajdowała się ślepa i wąska uliczka Arco
4334  3,  3 |            ulicy Arco de Cineja, rzucił się w nią; zamiast w ulicę Świętego
4335  3,  3 |                 ślepej głębinie. Waliły się na nich ściany, umyślnie
4336  3,  3 |                  belki opalone, dymiące się jak głownie, fortepiany
4337  3,  3 |           punkty zdobyte. Cedru znalazł się pod kolumnadą klasztoru,
4338  3,  3 |         kamienia. Żołnierze powyciągali się na tych miejscach sjesty
4339  3,  3 |                 nocny rozgwar zbrojenia się miasta Fenicjan - Salduby,
4340  3,  3 |                płonęły ognie. Skwarzyło się mięso na rożnach. Stare,
4341  3,  3 |                upada bez sił, rozlegała się w ciemnych korytarzach,
4342  3,  3 |               wejścia do ogrodu, paliło się duże ognisko. Długie smugi
4343  3,  3 |              nie do zniesienia. Zdawało się Krzysztofowi, skoro tylko
4344  3,  3 |       Krzysztofowi, skoro tylko oddalał się myślami od tego miejsca,
4345  3,  3 |                 niego charczą. Wzdrygał się i z wściekłym gniewem zawijał
4346  3,  3 |                płynących myśli. Dźwigną się jutro z tego potwornego
4347  3,  3 |                miasta. Jaki też sen śni się temu leżącemu motłochowi?
4348  3,  3 |            kręte zwoje boleści, wlokące się po wąskich schodach, którędy
4349  3,  3 |              ręce swoje krzyk obijający się o ponure mury zaklęsłych
4350  3,  3 |               jego, oczy patrzą, wznosi się uschła ręka... Wskazuje,
4351  3,  3 |            nicość silnych gnatów, które się teraz podle wiły i kurczyły
4352  3,  3 |                pierwszorzędnym zmaganiu się, wciąż musiał cośkolwiek
4353  3,  3 |          spełnionych.~I teraz oto uczuł się zmuszonym do ruchu.~Pogadam
4354  3,  3 |           ogrodzie i murach.~Wieszał mu się na ramionach płaszcz bezsennego
4355  3,  3 |            mroku krzaki różane. Żarzyły się w ciemnych wnękach czarnej
4356  3,  3 |               Bengalu, kwiatów rodzącej się Afrodyty i kwiatów królowej
4357  3,  3 |          szemrzącej. Zapach ich dźwigał się z ciemności, powstawał ze
4358  3,  3 |                 śnieg skupień, wyjawiła się twarz blada, z oczyma rozwartymi
4359  3,  3 |                Ateny. Ale wraz uwydatni się z ciemności inny kształt
4360  3,  3 |               sobie tego oblicza. Stała się jak gdyby widmo we śnie
4361  3,  3 |                 we śnie widziane. Stała się czymś tak niedokładnym jak
4362  3,  3 |                niemu z ciemności. Zdało się idącemu, że to głowa niewidzialna
4363  3,  3 |                Same jego ręce zanurzyły się w krzew mokry, między pręty
4364  3,  3 |           Engracia. Szyldwachy kołatały się między jednym a drugim ogniskiem
4365  3,  3 |             świętości rodzinnych. Tliły się smrodliwie stare palimpsesty,
4366  3,  3 |               głosem hasło i przeciskał się co prędzej, co tchu za mury
4367  3,  3 |             szerokich schodach.~Znalazł się tam w zupełnej ciemności.
4368  3,  3 |                 Sądził, że nie dowlecze się nigdy do świetlistych okien...
4369  3,  3 |           zaszeleścił pałasz. Przywlókł się nareszcie. Pierwsze, półotwarte
4370  3,  3 |              poręcz. Włosy rozpierzchły się; rozwiązały i klinem, na
4371  3,  3 |            wsparte o klęcznik...~Ocknął się Krzysztof z głębokiego zachwytu.
4372  3,  3 |           głębokiego zachwytu. Wydobyła się jego dusza z wiązań całunów,
4373  3,  3 |                 zamyślenia. Wziął przed się bukiet róż, rozdzielał troskliwie
4374  3,  3 |                 Wtem jak piorun rozległ się łoskot armatniego strzału.
4375  3,  3 |           struchlała. Ręka jej dotknęła się mokrych i kolących róż.
4376  3,  3 |            duszy przyprawiły. Zatrzęsły się wątłe okna od ponownego
4377  3,  3 |             klatki schodowe...~Zawahały się ramiona dziewczęce.~Białe,
4378  3,  4 |          furgony, wozy z prochem tocząc się po gościńcu huczały i dudniły.
4379  3,  4 |            żelaznych hakach, chwierutał się do taktu zgrzytliwie, a
4380  3,  4 |              chwycić usiłuje, wydostają się z szarości nie jak obrazy
4381  3,  4 |         znużonymi myślami. Żadna nie da się odpędzić aktami woli...
4382  3,  4 |     bezgraniczne niebo, po którym wloką się wielokształtne obłoki, niesione
4383  3,  4 |                  jak to w piersi tworzy się nagle a niespodziewanie
4384  3,  4 |          klekocących fal! Płuca zrywają się, siepią i mocują w nadmiernym
4385  3,  4 |             zmierzchają, cichną i topią się z wolna w ciszy. Szare opony
4386  3,  4 |                  Szare opony rozprzęgły się, znicestwiały i pierzchły.
4387  3,  4 |             błądzi przed oczyma, wlecze się po piasku, gdzie w zamyśleniu
4388  3,  4 |                caliznach... Sprzymierza się i łączy dym ze skibami i
4389  3,  4 |            przeznaczenie moje? - skarżą się wargi. - Przyjacielu, przyjacielu...
4390  3,  4 |              Cóż to jest wokoło?~Zeszły się dokoła głowy, obległy nozdrza,
4391  3,  4 |              gliny i kamieni...~Otwiera się przed oczyma cudne dziwactwo,
4392  3,  4 |           częstotliwym chuchaniem sączy się w jaskinię rany. Wtem słychać,
4393  3,  4 |                  słychać...~Słychać, co się dzieje w uszach i głowie.
4394  3,  4 |         wyprzódki! Aż tchu brak. Tworzy się z ciosów ciągliwy szum,
4395  3,  4 |             ciosów ciągliwy szum, unosi się w pustynię głowy huk jak
4396  3,  4 |       boru-lesie...~Dech zamiera. Serce się zrywa i łomoce skrzydłami
4397  3,  4 |                 Głowa bezwładna chwieje się w prawo i w lewo po ruchomym
4398  3,  4 |               ciska bierwionami...~Mózg się żywym płomieniem pali. W
4399  3,  4 |            dajże mi pić...~Wolno nasuwa się, sztorcem nastawia jak grot
4400  3,  4 |              jasna świadomość:~Śniło mi się, widać, o Trepce...~I znowu
4401  3,  4 |            przecie jasno widać...~Głowa się pali, głowa kipi i wre.
4402  3,  4 |                dowody, przykłady. Snują się łańcuchy myśli:~Zabawnyś
4403  3,  4 |               wyciska z oczu. Wyrzekłeś się bohaterstwa nie tylko za
4404  3,  4 |                 rzucasz rycerski. Pracy się nędznej poślubiłeś, żeby
4405  3,  4 |            Alboż to prawda?... - śmieje się w ucho Trepka czy diabeł
4406  3,  4 |            umiera...~W piersiach wyważa się coś jak stawidło trzymające
4407  3,  4 |                wody zdławione.~A wywala się i bucha nie woda, lecz ogień.
4408  3,  4 |        przeraźliwy dreszcz lata. Schyla się i szepce:~Siadłbyś rankiem
4409  3,  4 |              raz-raza.. Wszystko urwało się i zapadło w ziemię. Szum
4410  3,  4 |                 za miejsce?~- Napijcież się tego bulonu, napijcież sir;
4411  3,  4 |               my minęli miasto.~- A jak się nazywało?~- Nazywało się
4412  3,  4 |                się nazywało?~- Nazywało się Alcala de Henares. Droga
4413  3,  4 |                Alcala de Henares. Droga się nam wykręciła na zachód.
4414  3,  4 |                będzie zaraz widać, jak. się tylko dzień dobry zrobi.
4415  3,  4 |                W Medinaceli rozdzieliły się drogi. Prawa poszła na jakąś
4416  3,  4 |              ucha garnuszka.~Nie ocknął się aż późno w dzień. Świeciło
4417  3,  4 |          bezdrzewną przestrzeń. Kołysał się na swym posłaniu, nie mogąc
4418  3,  4 |              ziemi. Krzysztof rozejrzał się na wsze strony i zrozumiał,
4419  3,  4 |                Bez przykrości zagłębiał się w Tyczenie, wwiadywał w
4420  3,  4 |                Byle głęboko! Nie będzie się ruszał, trząsł, drżał...
4421  3,  4 |           okrzyk.~Cisza nastała.~Zjawił się w uliczce między rannymi,
4422  3,  4 |           Szczepanku - mamrotał śmiejąc się i ziewając - dlaczego łamaliśmy
4423  3,  4 |             wokół spojrzenie...~Któż to się zbliża? Któż to idzie ku
4424  3,  4 |                znowu w cienie swe cofną się, żeby czyhać jak lwy w zasadzce...~
4425  3,  4 |                 z nagiej ziemi dźwigają się porwane szczątki, potrzaskane
4426  3,  4 |            potrzaskane głowy, wspierają się na łokciach przeszyte, bezsilne
4427  3,  4 |              Cesarz!~Krzysztof podniósł się z legowiska. Coś w nim od
4428  3,  4 |               nim od tego ruchu złamało się, jak gdyby chrupnęło bez
4429  3,  4 |              Oczy jego jak kły werznęły się w nadchodzącego. Zatrzymały
4430  3,  4 |                 i głuche oczy zagłębiły się i weszły w oszalałe ze śmiertelnej
4431  3,  4 |            duszy jego uschło, skruszyło się i od wiatrów rozwiane zostało
4432  3,  4 |                i rzekł:~- Soit.~Oddalił się wolnym, miarowym, zimnym
4433  3,  5 |                    Val de Peńas~Wieczór się robił, kiedy Krzysztof docierał
4434  3,  5 |                 wiosennego nieba. Jakże się radował obrazem piaszczystych
4435  3,  5 |          wjechał w ulicę wiejską. Witał się oczyma z niewysokimi domami,
4436  3,  5 |                z wami? - zdołał dopytać się Cedro.~- Pan pułkownik Konopka?
4437  3,  5 |               wsi Val de Penas mieściła się kwatera pana Hupeta. Był
4438  3,  5 |          eskortująca Krzysztofa wwaliła się w podwórze domu. Na jej
4439  3,  5 |                 jej spotkanie wychyliły się ze drzwi i okien figury
4440  3,  5 |              Siedzący za stołem zerwali się z miejsc swoich.~- Witajże,
4441  3,  5 |             napełnili izbę. Cedro witał się z nimi radośnie. Rozglądając
4442  3,  5 |              nimi radośnie. Rozglądając się wkoło spostrzegł w rogu
4443  3,  5 |            okrągły w niej wyłom ciągnął się stół do drugiej izby. Stamtąd
4444  3,  5 |           drogocennych talerzach dymiły się ogromne porcje kiełbasy,
4445  3,  5 |              tydzień smakuje i nie może się odjeść.~- Skądżeście świń
4446  3,  5 |         Skądżeście świń nabrali?~- A to się tam Skarzyńskiego pytaj...~-
4447  3,  5 |           chlewy świń, karmi je tak, że się ani jedna ruszyć nie może,
4448  3,  5 |            zawołał Prendowski.~- Skoroś się, wiesz, z tego postrzału
4449  3,  5 |             umrzeć za tych ludzi, dąłby się w sztuki porąbać za honor,
4450  3,  5 |                wyprostowany Dys.~Usunął się zaraz pod ścianę, odkaszlnął
4451  3,  5 |                 grobowa cisza:~ ~Ocknij się, Lechu, przerwij sen twardy,~
4452  3,  5 |            brzmiała ta pieśń, kiedy dał się słyszeć gwałtowny tętent,
4453  3,  5 |                Tłum żołnierzy rozstąpił się we drzwiach i do biesiadnej
4454  3,  5 |                 biesiadnej izby wwaliło się kilku olbrzymich lansjerów
4455  3,  5 |              Gadajże, nie stój!~- Boisz się, żeby we mnie przypadkiem
4456  3,  5 |                 Sanszo Pansy... Jeść mi się chce.~Siadł do stołu i przygarnął
4457  3,  5 |                 zamczysku... Okopaliśmy się odgrzebaliśmy fosy, co je
4458  3,  5 |            starych basztach. Broniliśmy się strzelaniną, póki nam prochu
4459  3,  5 |                 Jak my dopadli koni, to się tam jeszcze kotłowało. No,
4460  3,  5 |               jeszcze kotłowało. No, ja się już najadł - jadę!~- My
4461  3,  5 |             biegnąc do swego konia. Gdy się znalazł na siodle przed
4462  3,  6 |                 Obwisłe chmury dźwigały się z równin mazowieckich, ukazując
4463  3,  6 |       kierunkach je przejrzeć i złączyć się ze swym szóstym pułkiem
4464  3,  6 |          podporucznikami żwawo oddalało się od warszawskiego traktu.
4465  3,  6 |                 pod Puchałami zaczynały się torfowiska, w których koń
4466  3,  6 |               Długie rudawiska ciągnęły się stamtąd aż po wieś Tworki
4467  3,  6 |                Kiedy niekiedy wynurzały się z nich wielkie zastępy drzew
4468  3,  6 |                 świeża trawka puszczała się wszędy, gdzie tylko grunt
4469  3,  6 |               gdzie tylko grunt zetknął się z falami, a jasne pędy tataraku
4470  3,  6 |                 torfowia, które warzyło się w cieple wstającego dnia
4471  3,  6 |            wybornie, że kompania śmiała się jak jeden człowiek. Nawet
4472  3,  6 |                Srogo chrząkał i oglądał się jak zwierz gotowy do skoku,
4473  3,  6 |          jakowąś dawną, a już, widziało się, na zawsze obcą i zapomnianą
4474  3,  6 |                 ta i bez niego, nie bój się...~Ziemia już na tych przypiaskowych
4475  3,  6 |              stronie rzeczki szczerzyły się nagimi spłachciami, ale
4476  3,  6 |      gdzieniegdzie zielenią.~Zbliżywszy się do wioski Reguł żołnierze
4477  3,  6 |                 Kopyta końskie zapadały się jeszcze po pęciny i, wyrywane
4478  3,  6 |            stronę Nadarzyna przeciskała się straż przednia. Oddział
4479  3,  6 |                las tak jakby przeciągał się i dźwigał ze snu. Tu i owdzie
4480  3,  6 |              snu. Tu i owdzie otwierało się pole jak zatoka werznięta
4481  3,  6 |          strzechami. Siedliska mieściły się po obudwu stronach piaszczystej
4482  3,  6 |                zabiło, nie drgnęło, gdy się brat terał po świecie, w
4483  3,  6 |              niezgruntowany żal?~Zda mu się, że to nie on myśli o ojcu,
4484  3,  6 |             sobie. Czuje, jak drżą, jak się roją i cierpią. To nie jemu
4485  3,  6 |             oczy daleko zasięgną, życie się rodzi. Tyle już lat to samo
4486  3,  6 |              Tyle już lat to samo życie się rodzi... Tylko już Piotr
4487  3,  6 |              wróci.~Już go nie ma. Stał się oto skibą gliny, kopką nawozu,
4488  3,  6 |            dziecko! Serce starca kurczy się, zwija i ściska w sobie,
4489  3,  6 |             szybko, szybko kijkiem swym się podpiera. Zaczyna ważyć
4490  3,  6 |               tak!~Skiby ziemi sztorcem się nasuwają przed ogniste,
4491  3,  6 |            Zgadnij, w którą też zmienił się teraz... Zgaduj, zgadula...
4492  3,  6 |                 i w nim, a żal ów rznie się wśród poczucia krzywdy,
4493  3,  6 |              szeroki zajaśniał. Otwarło się pole idące milami w południową
4494  3,  6 |              wryte. Złotogniade pokryły się ciemnymi łatami. Dymiły
4495  3,  6 |          wszystkie. Na niektórych piana się już zamydliła. - Baczność -
4496  3,  6 |              kuli marzył jeszcze:~U nas się tam już zazieleniły niwy.
4497  3,  6 |                od sęka do sęka, dostali się na wierzchołki.~- Co widać? -
4498  3,  6 |               na komendę zaczęli zsuwać się z drzew dzwoniąc ostrogami,
4499  3,  6 |                 konnica!~Kapitan rzucił się w kierunku, który wskazywali.
4500  3,  6 |             zabiło gwałtownie i z wolna się uciszało. - Duch-duch, duch-duch...~