Tom, Rozdzial

 501  1,  13|        Jeszcze ranek nie tak bliski. To słowika, nie skowronka pieśń.
 502  1,  13|              granatu. Wierzaj mi, że to był słowik"...~Do niego
 503  1,  13|          szczęścia i szaleństwa. Cóż to tak szlocha w sercu? Tak
 504  1,  13|            rwie się i kona?...~"Jest to skowronka głos, zwiastuna
 505  1,  13|      skowronka głos, zwiastuna dnia. To już nie pieśń słowicza!
 506  1,  13|              po dwakroć nocy! Czyliż to wszystko, dokonywując się
 507  1,  13|            ciężkie jak góra. Błądził to tu, to tam. Noc była już
 508  1,  13|             jak góra. Błądził to tu, to tam. Noc była już zupełna,
 509  1,  13|          otwartych grobów, wybuchało to przedziwne snycerstwo. Baldachimy,
 510  1,  13|   włóczykijów...~- Spać się chce, że to nosem się podpierasz, nie -
 511  1,  13|          Polak.~- Nazwisko?~- Na cóż to waści potrzebne?~- Pytam
 512  1,  13|           rozkaz komendanta placu.~- To jest czyj?~- Teraz generała
 513  1,  13|          Wurmserem siedzącej. Z nich to załoga. Że wódz zabrał oficerów
 514  1,  13|              kolumnę zbliżającą się. To był generał Chabran. Wnet
 515  1,  13|            miał dwanaście armat! Tam to szli i nasi z szefem Liberadzkim
 516  1,  13|              padł pierwszy.~- Co też to waszmość?~- Prawda święta!
 517  1,  13|             do sali oficerskiej. Był to rodzaj kasyna , widocznie,
 518  1,  13|           stołem osobnym. Gra cicha, to znaczy na grubą stawkę...
 519  1,  13|            siły w gnatach - wszystko to wróciło go ku dawnym chwilom.
 520  1,  13|              waszmość objaśnić, jaka to jest broń, której mundur
 521  1,  13|                   A no! Co do broni, to najświeższa formacja. Strzelcy
 522  1,  13|            jak lekcję.~W chwili, gdy to mówił, wszyscy jego koledzy
 523  1,  13|           jeśli wolno zapytać?~- Jak to dokąd? Twarzą ku północnemu
 524  1,  13|     Aleksandra Wielkiego?...~- Mówię to, co widziałem na własne
 525  1,  13|      indygnacją.~- Panie generale... To nie może być! Nigdy jak
 526  1,  13|            przyszedłem tutaj. Jestże to rola polska deptać cudze
 527  1,  13|             mnie w jakim charakterze to mówisz?~- Mówię to jako
 528  1,  13|       charakterze to mówisz?~- Mówię to jako szlachcic polski z
 529  1,  13|         pokonanie Wenecji. A Wenecja to co'? To tajny sojusznik
 530  1,  13|           Wenecji. A Wenecja to co'? To tajny sojusznik Austrii,
 531  1,  13|             tajny sojusznik Austrii, to wróg przebiegły i chytry.
 532  1,  13|          Laurier w swym porcie. A co to jest Wenecja? Żal ci tak,
 533  1,  13|       więzienia, zasady moralne. Cóż to złego uczyniła Francja niosąc
 534  1,  13|           wzięli? Pięścią, przemocą. To jest wojenny łup. Toteż
 535  1,  13|        natrętnym.~- Muszę powiedzieć to, co się należy.~Ujął go
 536  1,  13|           budzi? Ech, bracie! Ja się to samo przez krwawe łzy przypatrzył
 537  1,  13|      chłopska i małoszlachecka masa -to któż to jest? Ludzie z prizonów
 538  1,  13|         małoszlachecka masa -to któż to jest? Ludzie z prizonów
 539  1,  13|            BcSgdał, Bóg wziął. Wybij to sobie z głowy. Teraz praca
 540  1,  13|          wsiąknie w obce pola - któż to odgadnie? Ale zostanie reszta.
 541  1,  13|             zza pazurów tryśnie, ale to darmo. Iść trzeba wiekuistym
 542  1,  13|             Wszystko, co czynię, toć to za pruskie talary. Ale niechże
 543  1,  13|        strony, mości książę, rozkosz to niemała wystawać pode drzwiami
 544  1,  13|            prawo do śmierci. Rozkosz to nie byle jaka: z poszeptów
 545  1,  13|       stokroć mądry poetą, że gorzki to chleb pono, "lepiej się
 546  1,  14|     zwycięstwami! Cztery armie... Co to mnie obchodzi? Oto ramię
 547  1,  14|     więzienia? A... tak, prawda. Ale to już dawne dla mnie czasy.
 548  1,  14|         Właściwie przybywam z Włoch, to jest - dodał z drwiącym
 549  1,  14|             w jej doniosłość.~- Czyż to możliwe?~- Po długim rozważaniu
 550  1,  14|               Doskonale! Tylko jakże to uczynić nie tykając ludzi,
 551  1,  14|        zdzierców i tyranów?~- Bardzo to niedaleki wróg. Należy poszukać
 552  1,  14|         najcudniejszej kobiety. Wiem to z doświadczenia. Ja sam
 553  1,  14|              cyrklem wyczuwać.~- Czy to prawda, że ufał ci tak dalece,
 554  1,  14|       rozkazach dziennych. Słyszałem to i tutaj, w kołach bardzo
 555  1,  14|            bardzo wpływowych.~- Tak, to prawda. Bywało tak w chwilach
 556  1,  14|            chwilach stanowczych. Ale to są rzeczy małej wagi. Więc
 557  1,  14|            stworzony na żołnierza.~- To dziwne. Nie być stworzonym
 558  1,  14|              delia Mirandolą... Czyż to żołnierza mieszkanie te
 559  1,  14|              piętnastego frimaire'a, to jest od przybycia do Paryża
 560  1,  14|             w Campo-Formio...~- Ach, to Campo-Formio... -zaśmiał
 561  1,  14|    niespodziankę tym Campo-Formio! I to za tyle nadziei, po tylu
 562  1,  14|            terre. Jeżeli gdzie bywa, to chyba w teatrze, i to dans
 563  1,  14|          bywa, to chyba w teatrze, i to dans une loge grillée. W
 564  1,  14|                 Szepcą o tym, a więc to prawda?~- Bywam u niego
 565  1,  14|            jest wolny, dlatego że mu to wmawiają. Teraz już tego
 566  1,  14|        jeszcze jedno, jeszcze jedno. To drugie est décidé dans son
 567  1,  14|              Po chwili rzekł:~- Nie. To przypadkowe zgromadzenie
 568  1,  14|             godnego jedynego awansu, to jest awansu na stopień naczelnego
 569  1,  14|          wodza. Ja w mym jestestwie. To już ja wiem lepiej od niego.
 570  1,  14|              wodzem, a gdy nim będę, to nie tutaj.~- Buonaparte
 571  1,  14|                 Czy sądzisz może, że to jest w nim tylko pospolita
 572  1,  14|             tak wysoko'? Mylisz się: to nie jest tylko pycha. Jest
 573  1,  14|           nie jest tylko pycha. Jest to właśnie owa nadludzka potęga.
 574  1,  14|              Znienawidziłeś wojnę. I to po tym, cośmy widzieli!
 575  1,  14|               Więc mam przejść przez to krótkie życie jak obserwator?
 576  1,  14|           Nic nie uczynić?...~- Któż to powiedział?~- Ty! Bo tylko
 577  1,  14|               czynu-skoku ludzkości, to zabij mię jak nędznego psa!
 578  1,  14|        fizyki, chemii, twierdząc, że to czas zabiera i że powinna
 579  1,  14|          sztukę odgadywania zagadek. To są umiejętności dyplomatyczne.
 580  1,  14|             Mówiłem tylko, że mi się to podoba. Ja stoję sobie z
 581  1,  14|    powiedział, twórco uczynków. Jest to z pewnością zajęcie godne
 582  1,  14|    Buonapartego?~- Widziałem. Miałem to szczęście. Nie doświadczyłem
 583  1,  14|               inne ŕ la Cleopatra. I to wszystko w poczciwie sankiulockim
 584  1,  14|             Nadzwyczajne!~- Mało mię to wszystko obchodziło dawniej
 585  1,  14|          wielkim kostiumie, ale może to i lepiej, bo zapewne nie
 586  1,  14|         monarchy. Owszem, wygląda na to, czym zapewne był i jest
 587  1,  14|           jest. Czy też powtórzy się to samo tam, w czerwonych wydmach,
 588  1,  14|    wściekłość chłopów Tyrolu? Gdybyś to widział! Tych ludzi mocnych,
 589  1,  14|         między niebem a ziemią. Było to nowe starcie rodu łacińskiego
 590  1,  14|              Pompejuszem.~- Wszystko to niewarte jednego wiersza
 591  1,  14|              wiersza Dantego... Wiem to nie z książki, nie z mądrości
 592  1,  15|              koleżką Jarzymskim. Był to zamożny chłopiec, sierota,
 593  1,  15|            stryjowskiej. Nim wszakże to nastąpić mogło, musiał,
 594  1,  15|              Rafała nie bawiło wcale to przeniesienie się z liceum
 595  1,  15|         trudu zrozumienia, po co się to wszystko odbywa, czemu wolno
 596  1,  15|         głębiach dociekania, uczynił to bez namysłu, dość, że zadał
 597  1,  16|              się prawdziwego...~Mimo to przywdział domową odzież
 598  1,  16|           opiekunką bawiła wciąż już to w Berlinie, gdzie prowadziły
 599  1,  16|          okalał głęboki rozdół. Było to w końcu kwietnia, kiedy
 600  1,  16|              jak samo słońce. W owej to chwili cudna mgła zarzuciła
 601  1,  16|          śpiew: "Módlmy się..." Była to chwila tak osobliwa, sama
 602  1,  16|              Na wiosnę, w maju, było to miejsce przecudne. Żyzne
 603  1,  16|              z mokrymi błonami. Były to liście szorstkie, najeżone
 604  1,  16|       przyszło na myśl, że ten kwiat to księżniczka. Nadobny kwiat
 605  1,  16|             śniegowy. Dziwnym mu się to wydało, że siostra mogła
 606  1,  16|       praktycznego względu! Nie było to ani dla dobra krów, ani
 607  1,  16|            Nie mówić?~- Nie mów!~- A to mi ty powiedz, po co tu
 608  1,  16|        zmęczę w kuchni, przy praniu, to tego... To przyjdę tu i
 609  1,  16|              przy praniu, to tego... To przyjdę tu i odpoczywam
 610  1,  16|              i odpoczywam sobie.~- A to nie możesz odpoczywać w
 611  1,  16|              tarkami?~- No, a cóż ci to przeszkadza albo komu? Tu
 612  1,  16|             dziewek zobaczy i woła a to do obory, a to do piekarni...~
 613  1,  16|              i woła a to do obory, a to do piekarni...~Rafał umilkł.
 614  1,  16|        myślał. Zbudził go szelest... To Zofka skradała się na palcach,
 615  1,  16|         familii był obwieścił. Zofce to nie wystarczało. Umiała
 616  1,  16|              wystarczało. Umiała już to wszystko na pamięć.~- Ty
 617  1,  16|          jaki jest ten książę.~- Jak to jaki? Mówiłem już: wysoki,
 618  1,  16|           już: wysoki, szczupły...~- To ja wiem doskonale, jakbym
 619  1,  16|             tysiąc razy rozwodził.~- To mi wytłumacz, jak to on
 620  1,  16|                 To mi wytłumacz, jak to on tak nagle wyjechał...
 621  1,  16|              jest!~- No, nikt.~- Ale to jest tak dziwnie ładne...~-
 622  1,  16|       wzgardą - jeżeli kto wyjeżdża, to do Klimontowa albo do Sandomierza.
 623  1,  16|         jaśnie oświecona wola! Jakaż to musi być satysfakcja tak
 624  1,  16|           tyle. Ty myślisz, że świat to akuratnie tyli, co Klimontów
 625  1,  16|              Zobaczyłabyś ty, co się to tam dzieje.~- Nie zobaczę,
 626  1,  16|      puszysty, jasny, cichy... Jakie to cudne słowo: jaśnie oświecony
 627  1,  16|        Powiedz mi - gwarzyła Zofka - to on nieboszczykowi bratu
 628  1,  16|           takim był Socjuszem, a czy to nie powinien przyjechać
 629  1,  16|             na kilkunastu włókach, a to magnat. I z jakiej racji?...~-
 630  1,  16|        ciągnął - za polskich czasów, to podobno zajeżdżały poszóstne
 631  1,  16|               rodzina, siostry..~. - To on ma siostry?~- Ma... -
 632  1,  16|             o tym nie mówił?~- A czy to jest dla ciebie ważna wiadomość?~-
 633  1,  16|        ciebie ważna wiadomość?~- Czy to jest dla mnie ważna wiadomość'?...
 634  1,  16|      wiadomość'?... cha-cha!... Tak, to jest dla mnie... dużej wagi.~
 635  1,  16|         rzekła pokazując mu kwiat:~- To jest książę...~Rafał zmieszał
 636  1,  17|           drzemanie widziało się, że to jest pierwsza chwila po
 637  1,  17|         przybyciu do tego miasta, że to jeszcze kwiecień. Wystawiał
 638  1,  17|       miejsce czynu Sułkowskiego. Po to jedynie przybył. Ujrzy to
 639  1,  17|            to jedynie przybył. Ujrzy to miejsce, rzuci jakoby lauru
 640  1,  17|          malarii plączą się i gubią: To, co oczy widzą w marzeniu,
 641  1,  17|      marzeniu, leci stronami. Jakież to miejsce tam daleko widać?~
 642  1,  17|            daleko widać?~Szwajcariaż to, gdzieś u płytkich zalewisk
 643  1,  17|      ruchliwym fioletem toni... Może to u nas? Może to Wołyń? Widome
 644  1,  17|          toni... Może to u nas? Może to Wołyń? Widome przedmioty
 645  1,  17|          przyziemna brama cmentarna. To tam.~Książę otwarł oczy
 646  1,  17|     łańcuchów armii walczących.~Było to w kwietniu roku 1799, czasu
 647  1,  17|              szeregach swojaków. Był to batalion artylerii polskiej
 648  1,  17| Tomaszewskiego - i innych. Wiedzieli to żyjący, że nie na zabawę
 649  1,  17|        tamtej strony Mincio, uważano to za podstęp i tym usilniej
 650  1,  17|             samoistnymi lądami. Były to chwile najbardziej niebezpieczne.
 651  1,  17|           Przed brzaskiem wracał już to przez jezioro Payolo, już
 652  1,  17|       wzrastającym rozprzężeniu, kto to jest właściwie, u kogo mianowicie
 653  1,  17|        perspektywy, a oczy widzą nie to, na co patrzą. Dalekie smugi
 654  1,  17|         pobrzeżach, a z nagła... cóż to'? Jak żywa rośnie przed
 655  1,  17|             Wreszcie czyny ręki były to już raczej znaki woli żywego
 656  1,  17|         Zrazu nie mógł zrozumieć, co to się stało. Ale jakaś blada
 657  1,  17|      drżeniem.~Ale nim spojrzał, nim to pomyślał i wymówił, już
 658  1,  17|      dachówek, jak liście pierzchało to wszystko bryzgami w powietrzu.
 659  1,  17|       uszkodzone nadzwyczajnie. Były to ślady bombardowania tych
 660  1,  17|           Gintułt nie mógł pojąć, co to za ludzie. Widział w blaskach
 661  1,  17|              oświetliły całe Payolo. To Redel wyczuł swym ogniem
 662  1,  17|              pożyczał pieniędzy. Był to Żyd z twarzą mantuańską,
 663  1,  17|          siebie, miej odwagę uczynić to jawnie. My wiemy, co czynić
 664  2,  1 |              nad trochę koprowiny, i to w przypadkach wielkiego
 665  2,  1 |            po dworach okolicznych, i to byłoby najszczytniejszą
 666  2,  1 |          księcia obszerny list, niby to z dziękczynieniem za wszelkie
 667  2,  1 |          uprzejmym zapytaniem: czyby to familijnym widokom nie dogadzało,
 668  2,  1 |          młodzieńca. Jeżeli zgoda na to nastąpi, książę prosił,
 669  2,  1 |         Rafałem nogi się ugięły, gdy to usłyszał. Cześnik niby to
 670  2,  1 |            to usłyszał. Cześnik niby to zadawał żonie, Rafałowi
 671  2,  1 |        pałacu księcia Gintułta. Była to stara siedziba magnacka,
 672  2,  1 |             ustach jednego wyrazu.~- To nic! Chodzi o to, żebyś
 673  2,  1 |           wyrazu.~- To nic! Chodzi o to, żebyś umiał w razie potrzeby
 674  2,  1 |        umiesz także?~- Umiem.~- Otóż to właśnie! Ponieważ ja w łacinie
 675  2,  1 |           jednego wyrazu. Dasz mi na to uroczyste szlacheckie słowo.
 676  2,  1 |           dać takie słowo?~- Daję na to słowo honoru.~- Mówię ci
 677  2,  1 |             słowo honoru.~- Mówię ci to zaraz, gdyż chcę, żebyś
 678  2,  1 |             wysokiej na piętro. Była to biblioteka. W szafach wpuszczonych
 679  2,  1 |           Tak jest.~- I znudziło cię to do cna?~- Znudziło.~- I
 680  2,  1 |          człowiecze, nasze obecne, a to, co jest w książkach, uważałem
 681  2,  1 |             Egipt, wiesz?... ten, co to w Afryce...~- Och, wiem! -
 682  2,  1 |      Mniejszej, Syrii. Będzie ci się to wydawało dziwne, ale zapomnisz
 683  2,  1 |          będziesz myślał. Później ci to wytłumaczę. A teraz weź
 684  2,  1 |           zaczniemy...~W chwili, gdy to mówił, żelazne drzwi szczęknęły
 685  2,  1 |            ku mnie żakowskie gniewy, to nie wysiadam wcale, ale
 686  2,  1 |     przeprosiłeś się ze mną w myśli, to spadam w twoje objęcia...~-
 687  2,  1 |              dawno?~- Od lat trzech, to jest od chwili, gdym się
 688  2,  1 |         stanowczo! W tej chwili jest to niemożliwe...~- Jak chcesz,
 689  2,  1 |               tak cię piszą. Przecie to my w Krakowie nie dawaliśmy
 690  2,  1 |           żółtymi sztylpami. Nie był to już lekkomyślny młokos,
 691  2,  1 |         teraz przypominam sobie, żeś to ty jego poniekąd wychowanek.
 692  2,  1 |              A niechże cię!~- Cóż ci to?~- No, nic nie szkodzi.
 693  2,  1 |               nic nie szkodzi. Jakoś to będzie...~- Nie rozumiem,
 694  2,  1 |       Opowiadają o nim duby smalone. To jakiś dziwak i nudziarz.
 695  2,  1 |              się gdzie zjawić raczy, to tyle zawsze pokaże ludziom
 696  2,  1 |            którymi się tak rozpiera. To o nim rozpowiadają świadomi
 697  2,  1 |              dmuchnął w palce.~- Jak to?~- Nie ma, braciszku! Poszły
 698  2,  1 |              jakimś tam sekretarzem. To tak głupio brzmi, że aż
 699  2,  1 |            aż abominacja bierze. Ale to się odrobi, będę w tym.~
 700  2,  1 |             najpospolitsze. Nie były to salony mieszkalnego domu,
 701  2,  1 |       pierwszy lepszy frazes. Twarze to były zimne i pozornie obojętne,
 702  2,  1 |             uwagi nie zwracał. On za to z pilnością przyglądał się
 703  2,  1 |         niego ramieniem o ramię, jak to miał zwyczaj czynić, gdy
 704  2,  1 |              szkolnych ławach. Teraz to namacalne uprzytomnienie
 705  2,  1 |              Panie miły!~- Ale nie o to, tylko,..~- Tylko o co?~-
 706  2,  1 |             tylko,..~- Tylko o co?~- To magnacka gra!~- Moje dziecko... -
 707  2,  1 |           najzupełniejszą słuszność. To są grube sumy. Każdy należący
 708  2,  1 |              staremu, w wiścika, jak to na Kleparzu bywało, pamiętasz?~-
 709  2,  1 |         skłamiesz.~- Gra mi nieobca, to prawda.~- A więc widzisz...~
 710  2,  1 |         Zapoznał ich z Rafałem. Byli to Litwini, synowie obywatelscy,
 711  2,  1 |                  Dajże pokój. Już ja to urządzę. Przede wszystkim
 712  2,  1 |           włóż dziś moje suknie, jak to dawniej bywało. Jesteśmy
 713  2,  1 |            sal było jeśli nie pełno, to hałaśliwie nad wyraz. Goście
 714  2,  1 |       Jaczymski.~- Boję się! Wyznaję to ze skruchą. Na miły Bóg,
 715  2,  1 |         zatrutą kulą.~- Dawno ci się to, kochanku, należy za zmarnowanie
 716  2,  1 |             o Stasiu Woysiatyczu, co to pragnął wejść do najpierwszego
 717  2,  1 |        szeleszczący jedwabiem.~- Ba, to rzecz wiadoma! - prawił
 718  2,  1 |            ma devise...~- Jarzymski, to się do ciebie nie stosuje... -
 719  2,  1 |                 gadał rotmistrz niby to do przyjaciela zwanego "
 720  2,  1 |              głównie swoje zyski. Co to dla niego! Życie tak wystawne
 721  2,  1 |      rozgłaszać, ale mam wiadomości. To człowiek pracy, zasługi,
 722  2,  1 |           Jarzymski.~- Będę gadał, i to wciąż o tobie. Wiem, a przynajmniej
 723  2,  1 |             tańczył na twoim grobie, to prawda, ale ci wystawię
 724  2,  1 |             całej kolacji.~- Przecie to oczywiste. Jużem był wówczas
 725  2,  1 |          niezgrabnością, którą (czuł to dobrze) wszyscy widzieli.
 726  2,  1 |         Sandomierskiego i Olbromski, to powinien być bratem czy
 727  2,  1 |             u mnie w Oleśnicy, kiedy to pod Połańcem leżeli.~- W
 728  2,  1 |       gnieździe. Znasz może waszmość to miejsce?~- Tak. Jeździłem
 729  2,  1 |              łąki.~- A stawy piękne, to prawda. Knieja tam teraz,
 730  2,  1 |               Iterum atque iterum!~- To nie był łotr, pies i zawalidroga
 731  2,  1 |              w twarz mówcy.~- Tamten to był statysta, mądrala. Ho-ho!
 732  2,  1 |            zaczął de publicis bajać, to my się mało nie pobeczeli.
 733  2,  1 |            Chociaż co do szermierki, to nie. Nigdym się z nim, dziękować
 734  2,  1 |        wołano.~- Słyszeliście!~- Kto to jest?~- Dojeżdżacz Kalinowskiego...~-
 735  2,  1 |           ryczał tłum zgromadzony.~- To cię zajechał! Tej plamy
 736  2,  1 |              teatr...~- Teatr... Czy to tego Bogusławskiego?~- Co
 737  2,  1 |            się nawet nie mówi. Dobre to sobie jest dla stangretów,
 738  2,  1 |           tym nie odzywaj, że chcesz to widzieć, bobyś się finalnie
 739  2,  1 |           główny kontyngens widzów - to motłoch. Uważasz?~- Jeszcze
 740  2,  1 |          szeptać. Rotmistrz zauważył to i mówił swym basowym szeptem:~-
 741  2,  1 |           zaraz wyrzucić, jeśli ci o to idzie.~- A, przepraszam!
 742  2,  1 |           rozwidnionej świeczkami.~- To jest ogromnie wzruszające,
 743  2,  1 |             wołał Anizetka. - Nie po to przyszedłem do tej otchłani
 744  2,  1 |              a sam miał przed oczyma to salę widzów, to znowu przekąski
 745  2,  1 |         przed oczyma to salę widzów, to znowu przekąski i flaszki,
 746  2,  1 |         miejsce dwa razy prędzej niż to bydlę...~Ulice były zupełnie
 747  2,  1 |              ręku, nawet laski. Mimo to z wyciągniętymi rękoma szedł
 748  2,  1 |           pałaszem w szyję i w rękę. To podnieciło animusz aż do
 749  2,  2 |            ciemnym schronieniu. Była to sypialnia Jarzymskiego,
 750  2,  2 |             nie były zasłonione. Był to więc wieczór dnia następnego.
 751  2,  2 |              Chował przed nimi głowę to tu, to tam, odwracając się
 752  2,  2 |              przed nimi głowę to tu, to tam, odwracając się ku czemuś
 753  2,  2 |             mnie więcej widzieć, no, to co innego... Wtedy poszukam
 754  2,  2 |             zadzwonił, wydało mu się to rzeczą tak głupią, że kazał
 755  2,  2 |             jakiegoś napoju. Ustawił to na stoliku obok łóżka z
 756  2,  2 |    niezwyciężonego wstrętu. Nie były to wspomnienia, gdyż te pieściły
 757  2,  2 |              piersiach ohydna głowa. To było właśnie samo, w osobie
 758  2,  2 |              gzygzak światła:~Cóż mi to jest?~Ale odpowiedź nie
 759  2,  2 |             słyszał o tych sprawach, to teraz z siłą roztrzaskującą
 760  2,  2 |             książę jakby prosząco.~- To bardzo dobrze, osobliwie
 761  2,  2 |          kłos pszeniczny, nie jestże to być współtwórcą cudu?~Rafałowi
 762  2,  2 |              głębi siebie patrzał na to, jak naga ziemia drży pod
 763  2,  2 |          Demetry, zwanej "Pelasgis", to jest niby to osoby, ducha
 764  2,  2 |              Pelasgis", to jest niby to osoby, ducha tego, czym
 765  2,  2 |      Persefony-Kory? Sławny katodos? To dzieje ziarna każdego po
 766  2,  2 |        Ciężka żałoba matki Demetry - to zima, szeregi dni mrocznych
 767  2,  2 |             i miodu, zwanego kykeon. To wszystko działo się przed
 768  2,  2 |           ustęp z łaciny na polskie.~To mówiąc posunął ku niemu
 769  2,  2 |         wzruszyć mnie jest w stanie, to wiosna. Gdy - jak mówi stary
 770  2,  2 |        quaestio - unde sit malum?... To nie dwaj ludzie mocują się
 771  2,  2 |           ludzkim ten olbrzymi cios, to brzemię myśli,- tak ciężkie,
 772  2,  2 |             i skamle... Któż uczynił to wszystko złe? Któż je wysnuł
 773  2,  2 |              a nic nie wiedząc, jaka to ręka nad nią się wznosi.
 774  2,  2 |           szczęśliwego Jakuba? Jakaż to nagroda niebios okupi boleść
 775  2,  2 |             sąsiedniego pokoju. Była to pracownia. Na środku mieścił
 776  2,  2 |          mogło dźwignąć i podniecić; to znowu burgund. Z wolna,
 777  2,  2 |           ani nawet przez chęć. Czuł to, że skoro się tylko obłatwi
 778  2,  2 |           znowu do Jarzymskiego. Nic to, że przychodzi w nocy obmierzłe
 779  2,  2 |            do przekładu. Przyszło mu to z łatwością, większą nawet
 780  2,  2 |              dzieło szczególne. Była to niby historia zakonu templariuszów,
 781  2,  2 |            rzeczy. Właściwie zaś był to wykład systematu filozoficznego.
 782  2,  2 |              które z dziwną rozkoszą to tu, to tam, w różnych miejscach
 783  2,  2 |             z dziwną rozkoszą to tu, to tam, w różnych miejscach
 784  2,  2 |           Wszyscy wiedzieli, że jest to rola przygodna, jak urząd
 785  2,  3 |            pod nawisłym sklepieniem, to znowu wysoko podnosić nogę,
 786  2,  3 |          twarzy płonie sucha żywica, to znowu, że z dwu stron leci
 787  2,  3 |            krwi!~Rafał rozpoznał, że to książę stoi obok niego i
 788  2,  3 |            ucznia przyjęty. Jeśli na to zasługiwać będziesz, nie
 789  2,  3 |          obronie.~Brat Rafał ogarnął to miejsce ciekawym spojrzeniem.~
 790  2,  3 |             nauczył go znaku ucznia, to jest przykładania do gardła
 791  2,  3 |          były zastawione stoły. Była to długa izba z nagimi ścianami.
 792  2,  3 |          spełnili puchary. Ujrzawszy to Mistrz komenderował:~- Strzelba
 793  2,  3 |           nas wiecznej chwały.~W nim to moralni Mularze,~Wzgardziwszy
 794  2,  4 |              dzieło szczególne. Była to niby historia zakonu templariuszów,
 795  2,  4 |            rzeczy. Właściwie zaś był to wykład systematu filozoficznego.
 796  2,  4 |              które z dziwną rozkoszą to tu, to tam, w różnych miejscach
 797  2,  4 |             z dziwną rozkoszą to tu, to tam, w różnych miejscach
 798  2,  4 |           Wszyscy wiedzieli, że jest to rola przygodna, jak urząd
 799  2,  5 |        Jeśliś jest wyższy nade mnie, to tobą za to właśnie  gardzę!~
 800  2,  5 |         wyższy nade mnie, to tobą za to właśnie  gardzę!~Jeśliś
 801  2,  5 |         Jeśliś jest lepszy ode mnie, to tobą gardzę po stokroć!~
 802  2,  5 |            sobie wyrwać piersi, a za to, żeby w głuche noce być
 803  2,  5 |            wiosenna błyskawica. Któż to mię całuje w tej ciszy i
 804  2,  5 |           tej ciszy i ciemności? Czy to ty mię całujesz, błyskawico?
 805  2,  5 |            całujesz, błyskawico? Czy to wy, róże? Czy to ty mię
 806  2,  5 |     błyskawico? Czy to wy, róże? Czy to ty mię całujesz, młody mój
 807  2,  6 |              jeszcze spały. Uczyniła to tak niespodziewanie bez
 808  2,  6 |  poprzedniego rozważenia sprawy, jak to miała we zwyczaju, że stara
 809  2,  6 |    zapamiętawszy się na śmierć. Była to rozkosz zaiste śmiertelna,
 810  2,  6 |              ciepła i wonna myśl, że to jest pierwsza chwila, pierwsza
 811  2,  6 |        wznosiły i zniżały. I droga - to leciała w dół, ku rzece
 812  2,  6 |           błyszczącej na kamieniach, to znowu wspinała się na przełęcze,
 813  2,  6 |          trąby górskiego wiatru...~- To nasza droga, nasza biała,
 814  2,  6 |      wyginały ku światłu, łudząc, że to one szemrzą tak głośno.~
 815  2,  6 |            ziemi jaskinie dolin. Tam to rzucała się droga w rozwartą
 816  2,  6 |             za nogą, szept drzew, ni to mowę wysiłu tych miejsc
 817  2,  6 |        zdobytych przez człowieka, ni to przestrach pustyni ze snu
 818  2,  6 |            nasze szczęście. Widzisz? To jest szczęście...~Cichy
 819  2,  7 |           minęły już, nim przyszła w to miejsce ze swym kochankiem.
 820  2,  7 |              Nie mogła nie przyjść w to miejsce ze swym kochankiem.
 821  2,  7 |          miejsce ze swym kochankiem. To tylko, co miała do powiedzenia.~
 822  2,  7 |          jedwabiu, przeznaczone niby to do wód w Bardyjowie. Rafał
 823  2,  7 |             objęciach.~- A jeśli nie to?~- To! Już większego szczęścia
 824  2,  7 |       objęciach.~- A jeśli nie to?~- To! Już większego szczęścia
 825  2,  7 |              szczęścia być nie może. To jest granica. Widać tamto
 826  2,  7 |           wewnętrz, wokoło pnia. Był to znak, że idzie podmuch-moc,
 827  2,  7 |            do niczego na ziemi, niby to w kliny włochate, nastrzępione,
 828  2,  7 |         chwiejne, wałęsały się drżąc to tu, to tam, jak muzyka złowieszcza,
 829  2,  7 |            wałęsały się drżąc to tu, to tam, jak muzyka złowieszcza,
 830  2,  8 |            Wydawało się im wtedy, że to góry wołają same, że się
 831  2,  8 |             do świerkowego pnia. Gdy to w półśnie uczuwał i zaczął
 832  2,  8 |         szarpały koszulę, a wreszcie to najstraszniejsze, co mógł
 833  2,  9 |         zabity i rozmiażdżony. Długo to trwało, tak długo, jak tylko
 834  2,  9 |              wino i zjadł podpłomyk. To uczyniwszy poszedł przed
 835  2,  9 |             prawdy. A gdy powrócił w to samo miejsce, upadł na nie
 836  2,  9 |           głowa, a osobliwie stopy - to głazy takie same jak naokół.
 837  2,  9 |        wzgardliwym spojrzeniem. Byli to żołnierze. Poznał, jakiej
 838  2,  9 |               Krywe, Lekotka... Były to jedyne dźwięki, które od
 839  2,  9 |             Charon"... Ale co znaczy to słowo? skąd przyszedł taki
 840  2,  10|              niej kazały wierzyć, że to okno. Do tego źródła światłości
 841  2,  10|            każda noga potrąca. Wtedy to poczęły mu się wspominać
 842  2,  10|    niewyraźne drzemanie, że owa meta to wąskie, długie, z czarnego
 843  2,  10|             się za chwilę, że on sam to jest nie co innego, tylko
 844  2,  10|           Rafała posiłek i wodę. Był to. chłop barczysty, w jakimś
 845  2,  10|            wygięć nie do uwierzenia. To elastycznie ginęły, to znowu,
 846  2,  10|               To elastycznie ginęły, to znowu, jak doskonała stal,
 847  2,  10|         kołem. Czarna koszula migała to tu, to tam. Z piersi wypadał
 848  2,  10|         Czarna koszula migała to tu, to tam. Z piersi wypadał obłąkany
 849  2,  10|             moja wola wrócić!...~Był to krzyk przeciągły, prawdziwy
 850  2,  10|       leżącego spytał szeptem:~- Cóż to za człowiek?~- A kto jego
 851  2,  10|              zbój z gór jako i ty.~- To ta nie zbójnik.~- No?~-
 852  2,  10|              ta nie zbójnik.~- No?~- To jakisi sponiewierany ceper.
 853  2,  10|             ukrad...~- Zbójom ukrad! To musi być chwat!~- Chwaty
 854  2,  10|        waliła się olbrzymia myśl, że to jest może jeden z tych,
 855  2,  10|         która przed chwilą napełniła to miejsce podłym krzykiem.~-
 856  2,  10|         wzionek skalami prać, byłbyk to poprał na kupe, nie daliby
 857  2,  10|              zarucili -i łapili. Toz to w seści me bez miasto wlekli.
 858  2,  10|       harnasia, i pośli na zbój. He, to było zycie honorne! Śli
 859  2,  10|              W sifcug, bracie.~- Cóż to jest?~- Nie wis? To sie
 860  2,  10|              Cóż to jest?~- Nie wis? To sie lepiej ani nie pytaj...~-
 861  2,  10|             Powiadaj.~- Sifcug, wis, to je tak: Hań nad okrutnom
 862  2,  10|     zgruntujes, ani nie przeźres, bo to kansi idzie, aze do kraju
 863  2,  10|             do kraju świata. No, toz to nas hań przywiedli, śleje
 864  2,  10|      wytrzymał a padł i skapiał, no, to cie hnet w tym błocisku
 865  2,  10|              błocisku zagrzebli. Ale to ta nic. Dy lekce hań na
 866  2,  10|              w młacysko! A nie kces, to cie tak kijem dobili, coś
 867  2,  10|           Lżej by cię sądzili.~- Ni! To ta nic nie płaci. Choćbyś
 868  2,  10|              razy prawde powiedział, to telo bedzie, co i przez
 869  2,  10|             Na męki?~- Zje ba jakoz! To ino zabawa, kie ci myske
 870  2,  10|              siłe w zyłak i kościak, to se upatrz takie jedno misce
 871  2,  10|             Nic nie pytaj. Stępi sie to złe, kij mu sie na drzazgi
 872  2,  10|            Taki se bedzie banował, a to na nic - to nagorse. Ty
 873  2,  10|        bedzie banował, a to na nic - to nagorse. Ty sie trzym! Choć
 874  2,  10|           juz telo zdoles wytrzymać, to sie w tobie, bracie, siła
 875  2,  11|              czarnym cieniu.~- Jakiż to urok!... - rzekł do towarzysza.~-
 876  2,  11|              łańcuchy i doliny. Były to twory równie bezcelowe i
 877  2,  11|              dachu Europy. Jakże się to tutaj gmatwa kłąb jej pomysłów!
 878  2,  11|           jeżeli kocham jaką krainę, to tylko tę. To jest ojczyzna
 879  2,  11|            jaką krainę, to tylko tę. To jest ojczyzna mojej duszy...
 880  2,  11|              Krzysztofa Kolumba. Jej to nawałnice ciosały w jego
 881  2,  11|            duszy wolę straszliwą. Ta to zatoka wywiodła go w tajemnicze
 882  2,  11|       przeciwnie, ziemia jest mała". To samo błękitne morze wyrzuciło
 883  2,  11|   dziewczynkę lat piętnastu. Byłażby to jego siostra, czy inna,
 884  2,  11|              białe ramiona. Ale była to podobizna człowieka wykuta
 885  2,  11|              na niegościnny ląd. Był to biały bambus. A dalej o
 886  2,  12|           bezczelnym sprytem, jakoby to było dziewczę lekkich obyczajów,
 887  2,  12|         ostów zostały na miedzach po to, żeby wiatr mógł obdzierać
 888  2,  12|    przestrzeni, tak pustej, jakby po to tylko istniała, żeby deszcz
 889  2,  12|           między wydmami miasteczko, to znaczy - kościół wyniosły,
 890  2,  12|             raz waliła tym gościńcem to kareta czterokonna, to bryka
 891  2,  12|     gościńcem to kareta czterokonna, to bryka krakowska, to lekka
 892  2,  12|     czterokonna, to bryka krakowska, to lekka wolantka. Szły fury
 893  2,  12|             do głównej stancji. Była to izba ogromna, wilgotna,
 894  2,  12|         wszystkie strony. Indywiduum to milczało zawzięcie i było
 895  2,  12|      gotowanego, ani pieczonego.~- A to, co zajadają tamci? To skąd?~-
 896  2,  12|             A to, co zajadają tamci? To skąd?~- Co jedzą tamci?
 897  2,  12|          Tamci jedzą gotowane.~- No, to i mnie podasz zaraz, co
 898  2,  12|          Słyszeć, słyszałem...~- No, to żywo! Bo czasu nie mam.~
 899  2,  12|           mruknął oberżysta. -Płacić to płacić. Co mam dawać?~-
 900  2,  12|              masz, tylko żywo!~Mówił to z najzupełniejszym spokojem,
 901  2,  12|            głową na przywitanie, jak to szlachcic, posiadacz ziemski,
 902  2,  12|    przytłumić.~- Nędzna jakaś dziura to karczmisko.~- A bo i pewnie... -
 903  2,  12|              z daleka?~- Z daleka.~- To jest skąd~- No, a wasaneś
 904  2,  12|              umiem wyrozumieć, gdzie to być może.~- Żebyś wiedział!
 905  2,  12|            pędy wyniesie..~- Jak też to on przyrządza? - zadał sobie
 906  2,  12|           mógł, że go oczy mylą. Był to Krzysztof Cedro, towarzysz
 907  2,  12|             może być sam. Zapłaci za to, ale chce zjeść posiłek
 908  2,  12|              ci gnaty połamać. Co ci to po tym?~Odraza do tej nędzy
 909  2,  12|                Rafuś... Olbromski... To on!~- Wszystko ci powiem
 910  2,  12|           wyrzuci...~- Nie!~- Dawaj, to ja sam...~- Nie, to tylko
 911  2,  12|           Dawaj, to ja sam...~- Nie, to tylko ja sam mogę wyrzucić... -
 912  2,  12|     uśmiechem krwawego szyderstwa. - To jest moje dotychczasowe
 913  2,  12|      wstrętne zawiniątko. Uczyniwszy to oparł się o mur i w ciągu
 914  2,  12|            spokój uwierzyć, ale mógł to czynić o tyle, o ile chore
 915  2,  12|         Powiedz mi.., Czy później... to jest... czy miałeś zamiar
 916  2,  12|              wolna:~- Prawdę mówiąc, to żadnego nie miałem zamiaru
 917  2,  12|              rodzinne... Brr!~- Otóż to właśnie, otóż właśnie! -
 918  2,  12|           bardzo ciężką chorobę...~- To samo właśnie miałem na myśli.
 919  2,  12|               jedź do mnie!...~- Jak to? do Olszyny?~- Do Olszyny
 920  2,  12|       pierwszej wody. Chodzi tylko o to, żeby służba nic nie wiedziała.
 921  2,  12|           wiedziała. Co zaś do ojca, to wierz mi, że przyjmie cię
 922  2,  12|             błagam cię...~Powiedział to głosem dawnym, dziecięcym,
 923  2,  12|          jeszcze nie o pannę, Choć i to wkrótce spadnie na moje
 924  2,  12|       spadnie na moje barki.~- Jakże to?~- Na teraz, uważasz...
 925  2,  12|             byłem w Warszawie... Ale to już dawne rzeczy.~- A masz
 926  2,  12|            oczy i rzekł:~- Jeżeli ci to będzie na rękę, to z rozkoszą,
 927  2,  12|         Jeżeli ci to będzie na rękę, to z rozkoszą, z prawdziwą
 928  2,  12|      pojechałbym do ciebie.~- Voilŕ. To lubię. Jacek, zakładać!~
 929  2,  12|         lasami. Olbromski miał teraz to, czego tak pragnął: nie
 930  2,  12|   spódniczyną. Grzeje się jako może, to workiem, to płaczem, to
 931  2,  12|           się jako może, to workiem, to płaczem, to piosneczką dziewczyńską:~
 932  2,  12|              to workiem, to płaczem, to piosneczką dziewczyńską:~
 933  2,  12|            się i drętwieje. Pierwszy to raz przestała go bić dola
 934  2,  12|           bić dola od tamtej chwili. To ciche, niecierpliwe ćwierkanie
 935  2,  13|              w bryce, przechylał się to na tę, to na tamtą stronę,
 936  2,  13|             przechylał się to na tę, to na tamtą stronę, o coś wypytywał
 937  2,  13|             zimno. A gdzieżeście się to zdybali? To dobrze, że przybywasz,
 938  2,  13|          gdzieżeście się to zdybali? To dobrze, że przybywasz, panie
 939  2,  13|          czekajcież...~Rafał widział to doskonale, jak wielkiego
 940  2,  13|          zawadzał o rogi stołów. Był to szczupły mężczyzna lat około
 941  2,  13|         comme de raison kochać, jest to bowiem wybawca z nurtów
 942  2,  13|              spe, a oprócz tego jest to przedstawiciel socjety warszawskiej,
 943  2,  13|          błazeńską miną pokazał, jak to Kurtiwronka trzyma rączki
 944  2,  13|      olszyńskie. Patrz no, Krzyś, co to tu podają...~Najstarszy
 945  2,  13|              szczerą radością, jakby to jego rodzony syn zawitał
 946  2,  13|      śmietaną. Młodzieniec ujrzawszy to widowisko wyciągnął ręce
 947  2,  13|  zadowoleniem przypatrywało się, jak to jaśnie panicz uwija prostacką
 948  2,  13|              pędziźrybię"? Cóż wy na to?~- Jest gotowe... - uśmiechnął
 949  2,  13|         kartofle!... Tylko w Polsce, to jest Zachodniej Galicji,
 950  2,  13|      Niemeczki, Czeszki, Węgierki... To nie dla nas. Miał już z
 951  2,  13|              hrabia Krzysztof Cedro, to od czegóż ma zacząć swe
 952  2,  13|              nas powinno być maksymą to samo co za Rzeczypospolitej:
 953  2,  13|             nie! Jak ma być równość, to równość. I tak jestem szlachcic
 954  2,  13|            do siostry. - Przynieś za to jeszcze ciastek. Gdyby nie
 955  2,  13|               Staremu panu sprawiało to oczywistą przyjemność, że
 956  2,  14|           swoją roztaczać raczy jako to słońce. Miło mi jest ogrzać
 957  2,  14|           nawzajem o zdrowie... choć to od jednego rzutu oka widać,
 958  2,  14|           gościnę w Stokłosach. Jest to imć pan Rafał Olbromski.
 959  2,  14|              sutor... A co do uporu, to może i prawda. Twarde łby
 960  2,  14|          ofierze. Bynajmniej! Mierna to była, pośrednia fortunka
 961  2,  14|         znalazłem gościnę...~- Żebyż to gościnę! Zaczął się tu,
 962  2,  14|             nie znajdzie.~- A gdzież to trza jeździć, żeby obaczyć?
 963  2,  14|        świecie, a jeśli co znajdzie, to...~- Tytuł hrabiowski... -
 964  2,  14|       droczysz! Jeżeli chcesz nowin, to ci o jednej wspomnę: przywiozłem
 965  2,  14|             Trepka przymrużając oko -to mogłoby być ciekawe. Ale
 966  2,  14|              tym padole! Co do mnie, to czytam sobie na przemiany...
 967  2,  14|     mistycznego Marii Agreda a Jesu, to znowu dla odmiany jakieś
 968  2,  14|                 Wiesz sam dobrze, że to ojciec mój życzył sobie
 969  2,  14|               Cóż u diaska! Przecież to wiadoma rzecz, że Trepkowie
 970  2,  14|         ciebie, Szczepanku!~- Może i to być.~- Zacznę ja cię edukować
 971  2,  14|         ziemniaków nie wyżyjesz.~- I to rozumiem.~- Gdybyśmy się
 972  2,  14|            dziur i skamłanie - bodaj to!...~- Ja... - mówił Cedro
 973  2,  14|           mnie najwyższą świętością. To wszakże jest moja myśl,
 974  2,  14|             zmrużywszy oczy. - Wcale to jest zbyteczna fatyga.~-
 975  2,  14|              i niech się wali! Alboż to moja rzecz?... nie przy
 976  2,  14|             nas się skończy! Nie tak to łatwo zmiamlać, jak się
 977  2,  14|           naturę ludzką. Ta natura - to jest szelma co się zowie.
 978  2,  14|         odkryję cię w całej nagości.~To mówiąc młody Cedro otworzył
 979  2,  14|     spostrzegacz, nie dopuścił, żeby to uczucie rozwinęło się w
 980  2,  14|             tak nędzny.~- Tak-że się to zraził, przez tyle lat oną
 981  2,  14|            wiesz! Nie znasz Niemców! To jest nie naród, ale wprost
 982  2,  14|            inni, odmienni. Ty traf w to, co jest twoją naturą i
 983  2,  14|             z niej wszystkie zasoby, to cały zakon niemiecki na
 984  2,  14|         przerażony. - Ci ludzie mogą to sprawić, że ci oto twoi
 985  2,  15|              co zamykało jego dzień, to była leniwa chęć: nie być...~
 986  2,  15|           chartami wracali, wszystko to męczyło go tylko i przyprawiało
 987  2,  15|              słońce wstaje. Poznawał to po szumie drzew wzmożonym,
 988  2,  15|              powiew wiatru. Wszystko to odbijało się w nim jak w
 989  2,  15|           melodię tęsknoty. Ale była to czynność tak okropna, jak
 990  2,  15|              Rafałowi wydało się, że to tak dziwny zapach ma rosa,
 991  2,  15|          ręce siostry, którą jedno i to samo łono wypielęgnowało.
 992  2,  15|             Zadumał się nad tym, jak to dobrze jest żyć... Począł
 993  2,  15|      powietrze. Wydało się tylko, że to szafirowa czy lazurowobłękitna
 994  2,  16|          rozkisłe, że tylko konno, i to na zgrabnym koniu, można
 995  2,  16|        wpatrywania się dodał:~- Ależ to nie Austriaki!...~Nozdrza
 996  2,  16|         polśniewały. Zdawało się, że to żelazne legie rzymskich
 997  2,  17|               mościpankowie, jak się to czule żegna z nami Favoni?... -
 998  2,  17|     kontemplacjach.~- Miły wietrzyk! To wam powiadam pod słowem,
 999  2,  17|     dziadkiem się spierał. Zadziwiło to wszystkich, że wrócił niosąc
1000  2,  17|          wejść na dziedzinę.~- Jakiż to hardy dziad!~- Grosza nie