Tom, Rozdzial

  1  1,  1 |              na zwiady posłał, łudziło mu się, że i las z nim razem
  2  1,  1 |             nóg nie zamoczyć. Tu rzuca mu się w oczy biedronka pełzająca
  3  1,  1 |                 Czy były naprawdę, czy mu się śniły tylko te okrutne
  4  1,  1 |       wysuszona. Robi króbki na sól-to mu potrza suchego drzewa. No,
  5  1,  1 |                 Chłop nic, jedzie, kaj mu kazali... Co się ma oglądać?
  6  1,  1 |        wzrostem Nardzewski dotrzymywał mu kroku, choć się zataczał
  7  1,  1 |    współdziałania, dopominał się, żeby mu wuj miejsca ustąpił, szlachcic
  8  1,  1 |          ciężarem. Doznał wrażenia, że mu w barach kości pękły. Ze
  9  1,  1 |                 ale jednocześnie śniło mu się, że przez tę daleką,
 10  1,  1 |           Żelaznym wędzidłem rozdziera mu wargi i trzyma jego łeb
 11  1,  1 |               Dopiero Kacper przyszedł mu z pomocą. Rafał usadowił
 12  1,  1 |            stancji i zaraz poczuł, jak mu się straszliwie chce spać.
 13  1,  1 |                chce spać. Głód skręcał mu kiszki, ale senność i nad
 14  1,  1 |               Kacper i łykał ślinę, aż mu się grdyka ruszała. Zajęty
 15  1,  1 |            wina, którego kieliszek wuj mu podsuwał. Przysiadł w kucki
 16  1,  1 |               było sposobu, gdyż słano mu zawsze w tym właśnie pokoju
 17  1,  1 |               odrazą łeb Niemna, który mu poufale na kolanach łapy
 18  1,  1 |                co go ma u pasa, zaczął mu podrzynać gardziołek. Naśmiałem
 19  1,  1 |           dziku ze siedm pacierzy, nim mu wszystkie żyły i arterias
 20  1,  1 |                nie spodział, i wziąłem mu z rąk broń siłą a w mgnieniu
 21  1,  1 |            oczy Niemca. Po twarzy snuł mu się uśmiech, a spomiędzy
 22  1,  1 |        nierychło podniósł głowę. Zdało mu się, że dopiero co zasnął
 23  1,  1 |     siostrzeńca do pośpiechu tłumacząc mu ochrypłym głosem, że dzień
 24  1,  1 |               słomianym siedzeniu.~Tak mu było żal jechać, tak niewymownie...
 25  1,  2 |              zimny oddech tak miłośnie mu twarz ochładzał... A w saniach
 26  1,  2 |                już kilka wyrazów. Stał mu w oczach cudny czar tej
 27  1,  2 |           srogie jakieś kary, ale było mu wszystko jedno.~- O, nie
 28  1,  2 |                 Sam nie wiedział, skąd mu się wzięła pewność taka,
 29  1,  2 |               panienkę. Smutek uciskał mu serce w chwili kiedy spostrzegał,
 30  1,  2 |            sąsiedniego pokoju i zaczął mu ze łzami wyjawiać najsekretniejsze
 31  1,  2 |               wyszedł stamtąd.~Zdawało mu się; że teraz już z radości
 32  1,  2 |               arte. Dopiero wtedy rura mu zmiękła... Do nóg mi. "Wielmożny
 33  1,  2 |             Oprzytomniał. Krew zbiegła mu do serca. Głos zupełnie
 34  1,  2 |               straszliwe wyrazy, które mu pierś rozdzierały:~- Przyjadę
 35  1,  2 |              Nie wiedział tylko, gdzie mu się ten tłum sprzed oczu
 36  1,  2 |                się z nim dzieje. Głowa mu z bólu pękała, w oczach
 37  1,  2 |               czynność tak prosta tyle mu czasu zabiera. Był wściekły,
 38  1,  2 |              zabiera. Był wściekły, bo mu się śpieszyło, toteż wciągał
 39  1,  3 |                lekcjami Bobrzykowi, da mu się na piwo.~- Ja mu zapłacę!
 40  1,  3 |                da mu się na piwo.~- Ja mu zapłacę! Masz słuszność.
 41  1,  3 |            zapłacę! Masz słuszność. Ja mu dam tyle, że będzie nawet
 42  1,  3 |               tej afery.~- Właśnie, ty mu dasz. 1 ja tak myślałem.~-
 43  1,  3 |              wodzie. Przerażenie włosy mu zjeżyło na głowie, bo uczuł,
 44  1,  3 |                lękał się topieli. Było mu dobrze rwać tak co pary
 45  1,  3 |        ludzkich? Gdyby ktokolwiek mógł mu powiedzieć, oznaczyć jednym
 46  1,  3 |            osaczają w ten sposób. Było mu wciąż zimno, ale szczególny
 47  1,  3 |             studenta i, surowo patrząc mu w oczy, zapytał po niemiecku:~-
 48  1,  3 |          trupia; zielona bladość twarz mu okryła. Straszna wściekłość
 49  1,  4 |         odpowiedzi na pytania, których mu zresztą cześnik nigdy nie
 50  1,  4 |        cierpieć aż do obłąkania. Śniły mu się katusze ojcowskie, baty
 51  1,  4 |             umiałby odrzec, skąd znane mu są takie słowa, jaki wiatr
 52  1,  5 |            patrząc w ciemność. Zdawało mu się chwilami, że tak już
 53  1,  5 |          zabrał siostrom. Zapach dodał mu sił, tchnął weń zuchwalstwo,
 54  1,  5 |      pospuszczane z łańcuchów. Skakały mu na piersi, łasząc się, lizały
 55  1,  5 |             cuchnący lęk... Podszepnął mu, żeby go zabrać. Wsunął
 56  1,  5 |         Spostrzegł po chwili, że wiatr mu sprzyja: dął z tyłu, podniecał
 57  1,  5 |    pieszczotliwie piękną grzywę. Z ust mu się wymykały dźwięki pochwalne.
 58  1,  5 |          posuwał się na oślep. Zdawało mu się, że nie trafi do dworu.
 59  1,  5 |                z kart książki. Zdawało mu się, że umrze pod tym oknem,
 60  1,  5 |           osuszał swe "wąsy". Pomagała mu odchylając jedwabnego szala,
 61  1,  5 |                świat ramieniem spychać mu przyszło z posady. Tę samotną
 62  1,  5 |           swych widzeń miłosnych. Było mu wszystko jedno. Byleby się
 63  1,  5 |             zleciał z siodła. W oczach mu coś zamigotało, tam, w tych
 64  1,  5 |            tylnych nogach, wyszarpnęła mu z rąk cugle i skokiem z
 65  1,  5 |               szmaty zamieci chlastały mu twarz, długa końska grzywa
 66  1,  5 |              mną... - wyszeptał.~Włosy mu się jeżyły na głowie i lodowate
 67  1,  5 |     ścigających go wilków, wiatr zdarł mu z głowy czapkę. Rafał schylił
 68  1,  5 |                czasu. Chwilami zdawało mu się, że leci już przez całą
 69  1,  5 |                Tęczowe ognie napełniły mu głowę i oczy. Magnął kozła
 70  1,  5 |            obuchem siekiery druzgotały mu piersi, ramiona, ręce -
 71  1,  5 |               ku niemu wargi. Otaczała mu głowę senna łagodność wonnego
 72  1,  5 |                stronę. Bielmo zalepiło mu oczy, usta ciskały przeklęte
 73  1,  6 |               to samo powiedział i dał mu drugiego dukata. A jak już
 74  1,  6 |               i torbę. Ten dziadek dał mu toto. Ha no, zołmierz idzie,
 75  1,  6 |              tam nocować przyńdzie, to mu zgra cosi łeb urwie. Król
 76  1,  6 |            tych diabłów wypędził, toby mu dał swoją córkę za żonę.
 77  1,  6 |              skoczył na siodło. Piersi mu pękały od szalonego tchu
 78  1,  6 |              mnie ten Franek Dyląg, że mu gwer nie wypalił. A tu ogień
 79  1,  6 |           złożył się i wypalił. Wzieno mu gwer ozerwało. Zabił i siebie,
 80  1,  7 |            teraz brzydki jak trup. Nos mu się zaostrzył i wysunął
 81  1,  7 |             niedoli.~Wszystko pomagało mu w tym z szyderczą usłużnością.
 82  1,  7 |              nowinki, gdy ten zagroził mu bizunami i kazał wołać parobków,
 83  1,  7 |             tej chwili nie przepuściła mu w sercu. Udało się tyle
 84  1,  7 |                ojca spotkać mogło.~Żal mu było matki. Ale był to żal
 85  1,  7 |               cicha w sieni domu, dała mu znak, że ojciec nie chciał
 86  1,  7 |               było i być mogło, wydało mu się niegodnym jednego oddechu
 87  1,  7 |                 niedościgłych. Zdawało mu się chwilami, że to w nim
 88  1,  7 |          jeszcze Rafał nie był. Ukazał mu się kraj zgoła inny: cichy,
 89  1,  7 |                    myślał przypatrując mu się ukradkiem. Ale jednocześnie,
 90  1,  7 |              bliskiego, miłego, kazało mu zapomnieć o wszystkim na
 91  1,  7 |             wszystkim na świecie. Oczy mu się świeciły jak dwa ognie
 92  1,  7 |            szybko i ciężko... Policzki mu pałały. Prędko chodził po
 93  1,  7 |                Sam nie wiedział, kiedy mu przyszła myśl, żeby powiedzieć
 94  1,  7 |             jakby jej rozkaz, zaleciło mu milczenie.~Piotr słuchał
 95  1,  8 |          Wygnance. Brat Piotr zostawił mu zupełną swobodę. Wygnanka
 96  1,  8 |             Uryś wierzy w Jahwe? Niech mu powie... Uryś się bardzo
 97  1,  8 |                dygotał, ale powiedział mu prawdę. A potem on mówił
 98  1,  8 |          Dlatego taką radość sprawiała mu każda chwila samotności.
 99  1,  8 |                Od rana Michcik wynosił mu obszerne karło pod lipy
100  1,  8 |              podstarościego. Chciałbym mu się odwdzięczyć, a nie mogę,
101  1,  8 |                 Książę Gintułt patrzał mu w oczy ze skrytym złym uśmiechem.~-
102  1,  8 |           Uwolnić "obywatela"... jakże mu tam?... z poddaństwa, zrównać
103  1,  8 |         martwicy. Książę rzekł patrząc mu prosto w oczy:~- Dowiódłbym
104  1,  8 |                niezgłębiony ból, jakby mu wilk rozszarpywał piersi
105  1,  8 |            zdjętą znad łóżka, położono mu u boku, a mały portret dowódcy
106  1,  8 |           sposób jak z bratem, że zada mu jakieś pytania, czuł przestrach
107  1,  8 |           Zajęcia tego rodzaju zabrały mu cały czas aż do zmierzchu.~
108  1,  8 |           który przepłynął okrąg i coś mu nakazywał czy głosił. Słuchacze
109  1,  8 |                cięższe od głazu, i daj mu odpocząć u stopy Twojej,
110  1,  9 |                 Młody pan przypatrywał mu się uważnie.~- Wszak nie
111  1,  9 |             rachunki pieniężne. Winien mu jestem. Waćpan tu staniesz
112  1,  9 |     podstarzałego szlachciurę, wskazał mu Rafała i wydał jakieś zlecenia.
113  1,  10|                się złączyć z tym obcym mu tłumem, ale jednocześnie
114  1,  10|             krzesłami! Cóż wtedy?~Krew mu uderzyła do głowy... Zostać
115  1,  10|                do swej kryjówki?~Głowa mu pękała z rozpaczy: nie widział
116  1,  10|            słyszę, bratem onego, Panie mu ta świeć, filozofa z Wygnanki,
117  1,  10|             rozpuścił, rozamorował, że mu na pole wychodzili jak z
118  1,  10|           jedno ten nieboszczyk, Panie mu ta świeć, zrobił. Chłopa
119  1,  10|            przecie zsierdził, a ślepie mu ogniem zioną jak czubatemu
120  1,  10|      postanowień. Nikodem Chłuka kładł mu w głowę Bóg wie jakie wiadomości
121  1,  10|            jednego z lokajów i polecił mu zaprowadzić młodego panicza
122  1,  10|           pierwszy raz widziane, wcale mu obce i dziwne nie były.
123  1,  10|           zapomniał, gdzie jest. Śniło mu się, że i on uczestniczy
124  1,  10|                się domyślał, ażeby dać mu poznać, że ledwie go widzi.
125  1,  10|                przed chwilą, i wskazał mu miejsce. Sam chodził chwilę
126  1,  10|             lat. Chwilę tak przyglądał mu się z uwagą, jakby teraz
127  1,  11|                byłaby w stanie wydrzeć mu z pazurów. Uczył się form
128  1,  11|                gniadego anglika. Łatwo mu było na nim trzymać się
129  1,  11|             szczęśliwy śmiech odbierał mu sen i duszę całą napełniał
130  1,  11|               tylko ona i on... I tchu mu w piersiach nie stawało
131  1,  11|               w pobliżu, ale nie udało mu się nigdy przemówić do niej
132  1,  11|       grzecznością, wyniośle, oddawała mu dalekie skinienie głową.
133  1,  11|         siostra rodzona księcia, stała mu ciągle w oczach. Był tak
134  1,  11|              się do tych miejsc; które mu przypominały sprawy odrzucone
135  1,  11|             przez zwarte zęby i zadała mu przez pysk cios szpicrutą
136  1,  11|          szpicrutą tak niesłychany, że mu się ciemno w oczach zrobiło,
137  1,  11|            brody w pobliżu nosa targał mu twarz. Rozpacz runęła na
138  1,  11|              jak na śmierć. Przemknęło mu przez głowę widmo ojca.
139  1,  11|                pode wsie obejrzał, już mu kawalkada grudzieńska znikła
140  1,  11|               przez lud i konie. Pilno mu było do dworu, ale zmuszony
141  1,  11|                w bok sąsiada i wskazał mu Rafała. Sam znowu wlepił
142  1,  11|              za bary, z tyłu poderwano mu nogi, rzucono na ziemię.
143  1,  11|             całą potęgą towarzyszących mu myśli i niewysłowiona rozpacz
144  1,  11|           lśniącą zgiętą szyję, smagał mu kłęby i brzuch... Koń stęknął
145  1,  12|            przewodników. Ci wskazywali mu jeden przed drugim wieżę
146  1,  12|            najbardziej hańbiło. Wydali mu się jak szalbierze, którzy
147  1,  12|              wstał jednak. Wystarczyło mu wspomnienie słów mędrca,
148  1,  12|         formuły Machiavellego. Zdawało mu się, że śni, że dostrzega
149  1,  12|              tłum zmieszani, nie mogli mu dać rady. Szarpany na wsze
150  1,  13|           Liberadzkim na czele. Ale że mu prorok w Awinionie śmierć
151  1,  13|               Z początku wyrazy więzły mu w gardle i nie szły na usta,
152  1,  13|              północnemu wiatrowi.~Zęby mu błysnęły.~- Przecie zawarte
153  1,  13|         energią. Dopiero wtedy zaufają mu ci, którym ja honorem swoim
154  1,  14|        dowcipem, a jednak towarzyszyło mu westchnienie bezsilne, niespokojne
155  1,  14|                przed nim, przypatrywał mu się w sposób tak oryginalny,
156  1,  14|           powtórzył Gintułt zaglądając mu między rzęsy wzrokiem równej
157  1,  14|             wskazane i zastukał. Długo mu nie otwierano. Wreszcie,
158  1,  14|              że jest wolny, dlatego że mu to wmawiają. Teraz już tego
159  1,  14|                San-Giorgio! Pewno, żem mu pokazał sztukę. We dwustu
160  1,  14|         wejścia do portu Ajaccio. Mary mu chodzą po głowie... "Tym
161  1,  14|                Cezar do Metellusa, gdy mu ten zabronił ruszać skarbu
162  1,  14|                drżeniem i przyjrzawszy mu się szczegółowo, zawołała
163  1,  14|               lądzie ziemskim dyktując mu nowe, wysokie prawa. Idziemy
164  1,  16|            grunt pod nogami. Wymówiono mu mieszkanie, zgrał się w
165  1,  16|              razu nieprzyjemności, tak mu obmierzło uczęszczanie do
166  1,  16|                rodzinną habendę. Jakże mu się ten niski, szary, białościenny
167  1,  16|            płomieniem wstydu. Przyszła mu na myśl księżniczka Elżbieta.~
168  1,  16|          odzież i szedł na pole, gdzie mu kazano. Wszystko w sobie
169  1,  16|          interesem. Wnet ogorzał, ręce mu zgrubiały, fryzura ŕ la
170  1,  16|               i pewny siebie. Zdarzały mu się jednakże chwile niepewności.~
171  1,  16|           trzymały w więzieniu, otwarł mu się przez szczelinę pozór
172  1,  16|          ujrzał pierwszy z nich, nagle mu przyszło na myśl, że ten
173  1,  16|                kwiat śniegowy. Dziwnym mu się to wydało, że siostra
174  1,  16|          wiedział o tym wcale. Zdawało mu się jak przez sen, że jest
175  1,  16|              zamilkł i odął usta. Było mu nieswojo i głupio siedzieć
176  1,  16|            wyminie, pójdzie sobie i da mu sposobność powrotu do altanki.
177  1,  16|              szczery, rzekła pokazując mu kwiat:~- To jest książę...~
178  1,  17|                legalny paszport ułatwi mu przekroczenie nawet łańcuchów
179  1,  17|             przeświadczenia, że na nic mu się nie przyda pilnie wizowany
180  1,  17|            spłoszonymi kroki.~Rozbijał mu głowę, miażdżył oczy, dusił
181  1,  17|              choć prędzej... - szepnął mu do ucha jego własny duch.
182  1,  17|   najciemniejsze pieczary smutku, dano mu znać, że szef wstał i czeka.~
183  1,  17|             wstał i czeka.~Książę zdał mu raport i zarazem prosił
184  1,  17|                twarz lichwiarza, który mu pożyczał pieniędzy. Był
185  1,  17|          piesze na ostatku. Oznajmiono mu, że garnizon poddał się
186  1,  17|               nim szable zawisły. Głos mu zaparło. Krwawe oczy wlepił
187  1,  17|              Oficerowie polscy miotali mu w twarz obelgi. Książę Gintułt
188  1,  17|             szpadę i ze wzgardą cisnął mu ją w piersi.~Wołano z szeregów:~-
189  2,  1 |           czego potrzebował, udzielane mu było w naturze, z rozmysłem
190  2,  1 |         dojdzie rąk księcia, sprawiała mu szczególną radość. Sam odwiózł
191  2,  1 |              uczuciem radości. Nie żal mu było nikogo i niczego. Wszystko
192  2,  1 |            myśli. Najbardziej podobała mu się perspektywa spania po
193  2,  1 |            jakieś nazwisko. Książę dał mu znak skinieniem głowy. Kamerdyner
194  2,  1 |          wchodzącym i zaraz, wskazując mu Rafała oczyma, rzekł tonem
195  2,  1 |            Łukasza pieniędzy i powiedz mu, kiedy ma ci przygotować
196  2,  1 |   przygnieciony jego wielkością i, jak mu się zdawało, niesłychanym
197  2,  1 |       sekretnie pisze, że aż ty musisz mu pomagać? Przecie urzędu
198  2,  1 |               go na wskroś i otumaniał mu głowę. Jarzymski posadził
199  2,  1 |               Nie, nie! - odpowiedział mu szeptem Socjusz - dopiero
200  2,  1 |             kilkanaście dukatów, które mu z rozkazu księcia wręczył
201  2,  1 |       Jarzymski nachylił się i szepnął mu do ucha:~- Nie turbuj się
202  2,  1 |                ciebie.~Po chwili znowu mu szepnął:~- Graj śmiało.~
203  2,  1 |            kaprysem losu szalenie szła mu karta. Nie zastanawiał się
204  2,  1 |        trójnasób odbierze. Nie chciało mu się tylko zaczynać takiej
205  2,  1 |                większych i zakłady, co mu dało w zysku około setki
206  2,  1 |             niby masonów... - przerwał mu młody blondynek mielący
207  2,  1 |          wodzić po piwnicach... Kazali mu - he, he - dotykać z nabożeństwem
208  2,  1 |                karmi go łyżeczką. Daje mu trzy razy dziennie tokaj
209  2,  1 |               mi się podoba!~- Dajcież mu się wygadać... - rzekł Jarzymski.~-
210  2,  1 |         frakach i fryzurach.~- Dowiedź mu tej hańby, bo inaczej skażemy
211  2,  1 |     zjednoczonych z szewcami.~- Kazali mu zanurzać ręce po same łokcie
212  2,  1 |          siedzący obok Rafała.~Patrzał mu w twarz zupełnie zamglonymi
213  2,  1 |            Rafała z pilnością. Nalewał mu z grubej butli burgunda,
214  2,  1 |          wszyscy widzieli. Wino dodało mu odwagi i wesela. Coraz bezczelniej
215  2,  1 |               wspomnienia. Wnet zaczął mu imponować nowy przyjaciel.
216  2,  1 |             przyjaciel. Pragnął rzucić mu się w objęcia, czymkolwiek
217  2,  1 |               i przyjazne głosy mówiły mu jakieś zdania, na które
218  2,  2 |               czynił później; chodziło mu jedynie o chwilę bieżącą,
219  2,  2 |             pałacu i zadzwonił, wydało mu się to rzeczą tak głupią,
220  2,  2 |        Tymczasem stary Łukasz otworzył mu drzwi z tym samym powinnym
221  2,  2 |           stanęła taka chwila. Zdawało mu się, że wypukłe, przymglone
222  2,  2 |           odpowiedzi na kwestie zadane mu przez biskupa. Wyznaje,
223  2,  2 |                jedynego wodza ich, jak mu kazano uwierzyć. Jaskinię
224  2,  2 |       Persefony!... Ale wnet wspomniał mu się inny... Tamten, dojrzałych
225  2,  2 |              prowadzona, przeszkadzała mu rozumieć tekst owego rozdziału
226  2,  2 |             się do przekładu. Przyszło mu to z łatwością, większą
227  2,  2 |              dziwnym uczuciem.~Zdawało mu się, że myśli, które przełożył,
228  2,  2 |                miejscach tekstu książę mu dyktował:~"Żyli nie mając
229  2,  2 |                 Błyski kling zasłoniły mu twarz odkrywającą się spod
230  2,  2 |                te wyrazy. Włosy jeżyły mu się na głowie, a wiatr śmiertelny
231  2,  3 |                napadów gorąca. Zdawało mu się, że konie biegną za
232  2,  3 |          skupienia, tylekroć zalecanej mu na tę chwilę przez księcia,
233  2,  3 |               i grubą chustą zawiązali mu oczy. Wówczas usłyszał głos
234  2,  3 |               którego ruchami nakazano mu trzymać się ściśle i ciągle,
235  2,  3 |               do serca zuchwałego! Każ mu dla poszukiwania światła
236  2,  3 |        najlżejszy w nim upór, przeszyj mu na wylot zdradzieckie serce!~
237  2,  3 |                 W pewnym miejscu kazał mu złożyć głęboki ukłon, o
238  2,  3 |                się ze drżeniem. Każcie mu doświadczyć skutków pałającego
239  2,  3 |                Tak, Bracia moi! Dajcie mu poznać gwałtowność wszystkich
240  2,  3 |            usłyszał głos majora:~- Każ mu zgiąć lewe kolano, położyć
241  2,  3 |         położyć rękę na Ewangelii, daj mu cyrkiel w rękę. Niech koniec
242  2,  3 |                przemowy Mistrza, który mu tłumaczył ważność złożonej
243  2,  3 |            Poświęciciela. Przystawiono mu pod serce chłodne naczynie
244  2,  3 |        młotkiem.~- Bracie Dozorco, daj mu pierwszy stopień światła.~
245  2,  3 |                uczniowi ramię i kazano mu iść naprzód, stawiając stopy
246  2,  3 |          serdeczną przemową, wręczając mu podane przez mistrza obrzędów
247  2,  3 |             czuł bicie krwi. Nie znane mu twarze Braci przejmowały
248  2,  4 |                miejscach tekstu książę mu dyktował:~"Żyli nie mając
249  2,  4 |                 Błyski kling zasłoniły mu twarz odkrywającą się spod
250  2,  4 |                te wyrazy. Włosy jeżyły mu się na głowie, a wiatr śmiertelny
251  2,  7 |         przywieziony z Azji i darowany mu swego czasu przez księcia,
252  2,  7 |            swoje odmęty las, pozwalała mu składać kosmate gałęzie
253  2,  7 |                i mówiła do wody:~- Cóż mu dziś zrobisz? Jak się odmienisz?
254  2,  8 |             osób. W przerażeniu, które mu język wbiło do gardzieli,
255  2,  8 |                żwir skalny. Ktoś siadł mu na plecach i potężną dłonią
256  2,  8 |           ogień buchnął w mózgu. Udało mu się dźwignąć głowę. Dojrzał,
257  2,  9 |              wielką, że nie sprawiłaby mu zmartwienia wiadomość o
258  2,  9 |               ziemię. Słuchał. Łudziło mu się, że jest przed sądem,
259  2,  9 |                że jest przed sądem, że mu czytają wyrok. Słyszał nie
260  2,  9 |               otaczających, powiedział mu, że w tę wodę musieli wrzucić
261  2,  9 |                Jakże straszliwą wydała mu się ta noc zbiegająca szybką
262  2,  9 |             sera. Nie czuł głodu. Usta mu wyschły i potrzaskały się,
263  2,  9 |                pustyni. Nieraz zdawało mu się, że już te same turnie
264  2,  9 |             czatował na zbójców.~Śniło mu się na jawie, że jest lisem,
265  2,  9 |              który już wielekroć zadał mu rany straszliwe. Oto on
266  2,  9 |            pierwszym promieniem ukazał mu długą drogę, nieprzebyty
267  2,  9 |               nóż zza pasa. Poczuł, że mu ręce skrępowano na plecach,
268  2,  9 |             żelaznym pierścieniem. Gdy mu nogi zakuwano w kajdany,
269  2,  9 |         augsburskich piechurów. Kazano mu iść na dół. Nie chciał.
270  2,  9 |                Żołnierze przypatrywali mu się ciekawie i mówili do
271  2,  10|           głowę, a kolana swe wgniotła mu w piersi. Był jak kamień
272  2,  10|              potrąca. Wtedy to poczęły mu się wspominać odległe, odległe
273  2,  10|               Oto dźwięk łaskawy twarz mu owiał leśną jodłową wonią.
274  2,  10|                komuż wiadomo?... Zdało mu się tylko przez niewyraźne
275  2,  10|              czasami spoczywa. Zdawało mu się za chwilę, że on sam
276  2,  10|           wspomnieć... Zła krew zalała mu mózg i ogniem dymiącym napełniła
277  2,  10|           pytaj. Stępi sie to złe, kij mu sie na drzazgi ostrzepie,
278  2,  11|           zawrzeć w słowie, rozpierała mu piersi. Rzekł wreszcie:~-
279  2,  11|                dreszczu. Marzył. Zdało mu się wskutek osobliwego złudzenia,
280  2,  11|                oczy - i papiery upadły mu z rąk na kolana. Naprzeciwko
281  2,  12|            więzienia z litości darował mu, co mógł zbyć bez żalu:
282  2,  12|               pewnym klasztorze, gdzie mu dano nocleg pod dachem;
283  2,  12|              do ludzi. Kilkakroć udało mu się nakopać rzepy albo kartofli
284  2,  12| pańszczyźnianego chałupnika, nie mogło mu przeleźć przez gardło. A
285  2,  12|           widoku prawie fizyczną. Było mu cieplej. Odczyniało się
286  2,  12|              Zapach kiełbas przewracał mu kiszki i doprowadzał do
287  2,  12|       Wędrowiec żywił marzenie, że uda mu się skorzystać z rwetesu
288  2,  12|                 Olbromski przypatrywał mu się z bolesnym strachem.
289  2,  12|           wolno dźwignął głowę i rzekł mu przez zęby, że nie myśli
290  2,  12|                rogowej oprawie, zaczął mu się przypatrywać, z lekka
291  2,  12|               jakby z zamiarem oddania mu pocałunku.~Wnet jednak cofnął
292  2,  12|         przysmaki. Cedro sam usługiwał mu z nerwowym pośpiechem. W
293  2,  12|             Prus Południowych groziłby mu kryminałem, a co najmniej
294  2,  12|           deszczu, który tego dnia był mu wrogiem osobistym. Nie czuł
295  2,  13|       rzecznemu. Rzeźwo serce uderzyło mu w piersi, ale wnet je zdławiły
296  2,  13|                młodą sperką! - szepnął mu prawie do ucha ów najstarszy
297  2,  13|            oryginała Trepkę. Obiecałem mu dla zachęty, że papuś obmyśli
298  2,  13|                twarzyczka przypominały mu o istnieniu kobiet i napełniły
299  2,  14|             Olszyny. Aczkolwiek nieźle mu było w domu rodzicielskim,
300  2,  14|               pan poseł dobrodziej, że mu przedstawię przyjaciela
301  2,  14|                 zapalił się Trepka, aż mu oczka zabłysły - charty
302  2,  15|      lekarskich, nie mógł odgadnąć, co mu jest. Toteż nie zalecał
303  2,  15|              Sam nie mógł odgadnąć, co mu dolega. Nie czuł żadnego
304  2,  15|                się ukoić. Bo taki padł mu ciężki los, że im dłuższy
305  2,  16|               jesień stopniowo oddawał mu gospodarstwo w Stokłosach.
306  2,  17|               blasku czerwonego, który mu prosto w źrenice padał,
307  2,  17|           wskazując dziada ręką.~- Dać mu tam w kuchni rynkę warzy... -
308  2,  17|                drugim! - wrzaśnie, gdy mu w glitach stękają. - Równaj
309  2,  17|                 Darować komu życie czy mu je skrócić-jedna jedyna
310  2,  17|             zbielał ze strachu. Ślepie mu kołują, kołują, gęba się
311  2,  17|               o drugie. Dopiero gdy my mu zagrozili, że kulą w łeb
312  2,  17|         stokroć! Po tysiąckroć! Chwała mu wieczna! A teraz, słyszysz
313  2,  18|            całą istotę sprawy. Powiedz mu to, słyszysz? powiedz mu
314  2,  18|               mu to, słyszysz? powiedz mu to, żem wyjeżdżając wiedział,
315  2,  18|            niego nikczemność.~- Powiem mu, powiem, do stu tysięcy...~-
316  2,  18|                w tej chwili nie możesz mu przebaczyć małych słabostek?~-
317  2,  18|              urwała. Głos ten przebódł mu serce. Oczy zmrużyły się,
318  2,  18|              słowa-westchnienia porwał mu z warg lotny wicher:~- Plemię
319  2,  18|           maleńkim Krzysiem. Wspomniał mu się jakiś dzień odległy,
320  2,  18|                ocknął i dźwignął. Oczy mu się rozwarły szeroko i straszliwy
321  2,  19|               dziwnym uśmiechem rzucił mu do ucha słowo:~- Ciotunia...~
322  2,  19|     odpowiedział ktoś z tłumu.~- E, to mu ta stary łaskę wyprosi!~-
323  2,  19|              łagodnymi kroki. Bardziej mu szyję obnażył. Zręcznym
324  2,  20|               kiedy wśród ludzi obcych mu zgoła i nowych dla niego
325  2,  20|                ulubioną melodię, która mu budzi i nęka duszę, która
326  2,  20|              odruchowo do Rafała, żeby mu zakomunikować te niezwykłe
327  2,  20|               które teraz opromieniały mu czoło niby blask samoistny,
328  2,  20|                ku Krzysztofowi oddając mu ukłon za ukłon. Rzekła:~-
329  2,  20|               Niezwykły ciężar uciskał mu piersi. Spuścił oczy na
330  2,  20|                 trafił na jedną, która mu się od razu stała pocieszycielką:~
331  2,  20|          kontemplacji swej siły. Zdało mu się, że dusza w nim zwiększa
332  2,  20|           słowa. Płomień ognia buchnął mu na twarz, na szyję i czoło.
333  2,  20|              szyję i czoło. Zadzwoniły mu w uszach te wyrazy prawdziwie
334  2,  20|              jęki. Cały świat porywało mu co chwila sprzed oczu nieoczekiwane
335  2,  20|              sobie nienawiść. Przeszył mu głowę jego wesoły śmiech
336  2,  21|         znamienitej ulgi. Kamień spadł mu z serca. Miałżeby jeszcze
337  2,  21|        przyciągnąć Krzysztofa. Zdawało mu się nawet, że go przyciągnął...
338  2,  21|              zupełnie jak dziecko, gdy mu w żywe oczy zadają kłamstwo.~-
339  2,  21|                   Głupcze... - szepnął mu w samo ucho Rafał. - Trzeba
340  2,  21|     marszałkujący temu tańcowi, znikał mu sprzed oczu w sąsiednich
341  2,  21|        walcował ktoś inny albo znikała mu z oczu pełniąc obowiązki
342  2,  21|              przez krótką chwilę udało mu się przebiec salon trzymając
343  2,  21|                Ale za parę chwil znowu mu ją dał taniec. Wtedy z głębokości
344  2,  21|                   księżniczko!~Złożyła mu ukłon pełen wdzięku, dyg
345  2,  21|             wargach. Bielmo zasłaniało mu oczy, a krew ostygła w żyłach.
346  2,  21|              ostygła w żyłach. Zdawało mu się, że już nigdy nie nadejdzie
347  2,  21|          dotknąć tamtej ręki. Widziało mu się, że światła gasną, muzyka
348  2,  21|              na chwilę stanęli, rzekła mu:~- Będzie gawot. Czy tańczysz
349  2,  21|            Rafał przypomniał sobie, co mu poleciła. Przecisnął się
350  2,  21|              głównym siedzeniu, otulił mu nogi bardzo starannie i
351  2,  21|          rozkazującym, że Rafał poddał mu się mimo oporu.~Wpadli między
352  2,  21|        uśpionego oficera, który leciał mu przez ręce. Dragon stanął
353  2,  21|           chrzypieniem. Wiosła wypadły mu z rąk. Przez chwilę w zdumionych
354  2,  21|                byli obuci, Rafał kazał mu jeszcze bardziej wyciągnąć
355  2,  21|         zastygły i oniemiały, widziało mu się, że żyje w chwili tak
356  2,  21|                rozumiem?~- No!... A co mu się od nas za przewóz należy
357  2,  22|                 Tajona nadzieja mówiła mu, że spotka w komendancie -
358  2,  22|        życzycie sobie ode mnie?~Podali mu swoje marszruty i wyjaśnili
359  2,  22|                na kolegę spod oka. Gdy mu już wszystko wytłumaczyli,
360  2,  22|         uczuciów waszych! Bardzo!~Było mu jednak trochę nieswojo,
361  2,  22|               warszawskie... - szepnął mu do ucha. - Skądżeś się ty
362  2,  22|           płacz?~- Cicho tam, nie psuj mu porządku, bo się zmyli i
363  2,  23|            radość błyskawicą strzelała mu z oczu.~W milczeniu, ciężko
364  2,  24|               krótkie, ale za to dawał mu nie buty, lecz trzewiki.
365  2,  24|               tak, jak trzeba, zrobiły mu, widać, marszałki... Lecą
366  2,  24|            kupę weźnie...~- Nie pomoże mu nikt, żebyś ta nie jednego,
367  2,  24|            surową i poważną. Wspominał mu się Jelitczyk-Ojrzyński
368  2,  24|               głupi konia znarowi, jak mu grzywę terlicą przytnie.
369  2,  24|              dragon za kark i wykręcił mu w tył rękę. Wraz jemu samemu
370  2,  24|      najbliższego Niemca. Dym zasłonił mu obrót sprawy. Wypadł ze
371  2,  24|              Gnał pustkowiem, aż zdało mu się, że cała łąka pierzcha
372  2,  24|             stawu wylazł. Serce waliło mu w żebra jak dobosz w bęben.
373  2,  24|           polskie i kiedy ciągle grozi mu niebezpieczeństwo odsieczy
374  2,  24|              znał je wybornie, zaczęto mu zadawać pytania. Wtedy rzekł:~-
375  3,  1 |                dalej, i tego. nie było mu dosyć. Trzeci raz splunął
376  3,  1 |           wieści nikiej baśni. Łudziło mu się, że słyszy na jawie
377  3,  1 |            Przewidywał, że dni upływać mu będą na grze w karcięta,
378  3,  1 |        szlusował do młodego i mamrotał mu do ucha:~- Pokój, padają,
379  3,  1 |               Kapitan Fijałkowski mówi mu spokojnie: tak i tak, że
380  3,  1 |            Dopiero ten generał odkrywa mu się i powiada, że jest nie
381  3,  1 |              mię, Polacy!" Fijałkowski mu rzecze na to: "Dobra! Prusaków
382  3,  1 |               kurcoba urwała?" Dopiero mu w batalii pokazują, że nie
383  3,  1 |                zdziwił i zamartwił, że mu aże gęba otworem stanęła.
384  3,  1 |        mianować. "Natychmiast, powiada mu, wdziewaj szlufy, przypasuj
385  3,  1 |          ofisie..." Nagradzajże go! To mu dopiero karabin jakisi frymuśny
386  3,  1 |                z lewego ramienia, żeby mu w robocie lancą nie przeszkadzały,
387  3,  1 |              nocach wędrowania zdawało mu się, że go zna dawno. Ów
388  3,  1 |                 że krew czerwona z ust mu buchnęła, że mózg rozsadził
389  3,  1 |            koniu śniąc na jawie. Śniły mu się słowa dawno zapomniane,
390  3,  1 |           krople rosy czerwonej. Serce mu ściska boleść straszliwa,
391  3,  1 |             mgliste zamiary, wypełniła mu piersi. Uczucie męstwa przejęło
392  3,  1 |                zmierzchu nocy.~Grzbiet mu się w pałąk wygiął i porasta
393  3,  2 |           palił się z zachwytu. Dawało mu szczęście to przeświadczenie,
394  3,  2 |             wąwóz Roncevalles. Zdawało mu się, że w tej chwili zdobywa
395  3,  2 |              strugi deszczowe, ukazały mu dziwaczny w pobliżu widok.
396  3,  2 |                szyję rzemieniami, żeby mu nie zawadzały, i jelenimi
397  3,  2 |         niewielkiej odległości rzuciły mu się w oczy światła. Wymacawszy
398  3,  2 |            Wkrótce szyldwach przyłożył mu karabin do piersi. Sam ledwie
399  3,  2 |         niewymownej radości. Nie grozi mu już napaść z tyłu i straszliwa
400  3,  2 |        szczególny sposób właściwe. Pić mu się chciało tak okropnie,
401  3,  2 |           znojów i niemal uczuć - było mu teraz na kamieniach odwiecznej
402  3,  2 |         skręcał. Kamraci przypatrywali mu się spode łba. Zaczęli między
403  3,  2 |              ognia w taki sposób, żeby mu zagrodzić dostęp. Cedro
404  3,  2 |                wymawiając wyrazy, żeby mu ksiądz przyniósł cokolwiek
405  3,  2 |             ramiona z myślą, że będzie mu służyła za kołdrę. Zamierzał
406  3,  2 |               podniósł głowę, spojrzał mu w oczy z serca. Pokiwał
407  3,  2 |           pocałował go w ramię i rzekł mu do ucha:~- Wielebny ojcze,
408  3,  2 |                w szufladach. Krzysztof mu nie przeszkadzał. Sam rozglądał
409  3,  3 |             gromada kulami przeszywała mu serce. Tak zginął pułkownik
410  3,  3 |                i dyrygował powierzonym mu oddziałem chłopów aragońskich,
411  3,  3 |            tego człowieka, czy to może mu się przypomina jakiś wypadek
412  3,  3 |              wciętą talią? - wkrzyczał mu kapitan w ucho.~- Odkomenderowany
413  3,  3 |               ma...~Niedługo pozwolono mu melancholizować w tym sposobie.
414  3,  3 |            strzał. Pocisk dymu osmalił mu twarz i na chwilę oślepił
415  3,  3 |           napastnika. Szczęście owiało mu twarz. Uśmiech owładnął
416  3,  3 |                je z żelazną silą. Nikt mu jej nie bronił. Teraz wśród
417  3,  3 |              ją jak szczenię, kąsającą mu ręce, aż do drzwi. Rozwarł
418  3,  3 |              miejsca, dokąd chce. Tchu mu brakło w piersiach. Ledwie
419  3,  3 |               Nie mówiąc słowa złożyła mu ukłon panieński, dyg salonowy.
420  3,  3 |            jeszcze kroków. Nagle zdało mu się, że mdleje, że stracił
421  3,  3 |           stracił przytomność. Zaćmiło mu się w oczach. Usłyszał za
422  3,  3 |                 bioder, kolan. Podbito mu nogi, chwycono go za kołnierz
423  3,  3 |         zdusiła. Płaty krwi załopotały mu w źrenicach, a ogień buchnął
424  3,  3 |             jak ciężko pijany. We łbie mu się mąciło, w źrenicach
425  3,  3 |                sobą. Ale Cedro położył mu rękę na ramieniu i rzekł
426  3,  3 |                w mgnieniu oka postawił mu lufę między oczyma, mówiąc
427  3,  3 |              połamane sprzęty.~Zdawało mu się, że rozważa w tej chwili,
428  3,  3 |           Czego targ? - wołali.~- O co mu idzie?~- Jucha, Scypion
429  3,  3 |           czujnym sercu nie uczyniwszy mu krzywdy... Czuć jedną młodą
430  3,  3 |         Trzymaj, te - ułan! - wrzasnął mu nad uchem woltyżer.~- Czego?~-
431  3,  3 |           zaczął strzelać w tłum. Dało mu to zapomnienie o chwilach
432  3,  3 |       niesmakiem.~Kapitan przypatrywał mu się z uśmieszkiem ironii,
433  3,  3 |                Krzysztof, tępo patrząc mu w żywe oczy.~- Bardzo pięknie,
434  3,  3 |              bębna, bijący w nie znany mu takt. Wkrótce stanęli przed
435  3,  3 |       korytarzu?~- Możesz.~Cedro oddał mu ukłon wojskowy.~- Czekaj,
436  3,  3 |                obroniłeś, co? - cisnął mu Cedro w twarz słowo jak
437  3,  3 |              na cały klasztor. Zdawało mu się, że tylko co zamknął
438  3,  3 |            forsownym kaszlem. Zdarzało mu się to, widać, często, gdyż
439  3,  3 |               ścieka krew...~Wszczepił mu we włosy koślawe ręce swoje
440  3,  3 |             ogrodzie i murach.~Wieszał mu się na ramionach płaszcz
441  3,  3 |                 że wonne ręce oplatają mu szyję. Łkały przed nim w
442  3,  3 |                hasło. Krzysztof rzucił mu je nie patrząc i wyszedł
443  3,  3 |          stanął na balkonie. Chlusnęło mu w oczy światło w oknach...
444  3,  3 |               nocy aragońskiej ścisnął mu ramiona i żebra. Pierwszy
445  3,  3 |           wrzask tysiąca odpowiedziała mu salwa karabinów. Cedro uczuł
446  3,  4 |                pewnie.~- Zaprzysiągłem mu, że was odchowam. Wiecie?...~-
447  3,  4 |              zaraz w moment usnął, nim mu Pruski lewą ręką zdołał
448  3,  4 |          licznych butów. Czuł, że klei mu oczy prędki, gorączkowy
449  3,  4 |                z dumą i odwagą patrząc mu w oczy.~- Jakiej jesteś
450  3,  4 |               koroną władcy nad obcymi mu ludami i berłem Karola Wielkiego.
451  3,  5 |                wsi Val de Penas, gdzie mu przepowiadano obecność pułku.
452  3,  5 |                ziemi wylazł... - Wódki mu dawajcie na otrzeźwienie!~-
453  3,  5 |          sztuki porąbać za honor, jaki mu wyświadczyli pijąc zań i
454  3,  6 |               na wieki wieków... Serce mu nie zabiło, nie drgnęło,
455  3,  6 |                niezgruntowany żal?~Zda mu się, że to nie on myśli
456  3,  6 |              nikt nie widzi, i gadałby mu w mogiłę ojcowską swoją
457  3,  6 |              świecie nie ma, wykrzywił mu twarz. Żal mu tego starca,
458  3,  6 |                wykrzywił mu twarz. Żal mu tego starca, cierpi za niego
459  3,  6 |             pomyśleć.~Pałasz wylatywał mu z garści, spomiędzy zmarzłych
460  3,  6 |            olstrów pistolet i strzelił mu w łeb z góry, prosto w te
461  3,  6 |              tego, co się dzieje. Było mu nieprzyjemnie, mdło i głupio.
462  3,  6 |             ściągnięto go z konia. Gdy mu starszy wachmistrz na rozkaz
463  3,  6 |                   Wachmistrz, zawiązać mu ranę i wziąć go w tył, żeby
464  3,  6 |              głowę Austriarka. Gwarzył mu wciąż w oczy:~- Szable sobie
465  3,  6 |              nie czuł się dobrze. Było mu wciąż głupio i mdło. Nieprzyjemna
466  3,  6 |         Dreszcz uniesienia nie znanego mu dotąd przeszedł po nim jak
467  3,  6 |             raport generałowi, wręczyć mu raport i usłyszeć rozkazy.~
468  3,  6 |                na dwór w Opaczy, który mu chirurg wskazywał, i obojętnie
469  3,  6 |                zapewnień, że tu będzie mu stokroć lepiej niż w szpitalu
470  3,  6 |                 Zarazem łączkę... Było mu lepiej i weselej na widok
471  3,  6 |               pomlaskując wargami. Gdy mu kazano otwierać drzwi do
472  3,  6 |           Zaprowadź go do stajni! Owsa mu daj pełny żłób! Słyszałeś?...~-
473  3,  6 |                zacisznej alkowie.~Było mu dobrze nad wszelki wyraz.
474  3,  6 |               spokój tego trupa, urąga mu nieruchoma głowa i dumnie
475  3,  6 |              wesół. Rana nie sprawiała mu wielkiej przykrości, a ogólna
476  3,  6 |             Francuz chwytał uchem obce mu dźwięki. Snadź coś rozumiał,
477  3,  6 |               raczy mi pozwolić, żebym mu towarzyszył?~- Prawda, coś
478  3,  6 |         kołatania wynalazł ludzi, a ci mu w mig podali osiodłanego
479  3,  6 |            Olbromski konno towarzyszył mu z boku.~Z dala już, na gościńcu
480  3,  6 |          ukłonem wodza. Przyprowadzono mu konia. Siadł nań ciężko.
481  3,  6 |              błota za groblą. W uszach mu szumiał przykry szelest
482  3,  6 |         olbrzymia stępa.~Chaos otoczył mu głowę. Huk ze wszech stron...~
483  3,  6 |          Wyszukał oczyma Sołtyka i dał mu rozkaz:~- Ognia! ,~Sołtyk
484  3,  6 |               Uderzyły jego oczy znane mu barwy: żółte kołnierze,
485  3,  6 |              hufiec jezdny. Przewodził mu książę Józef.~Za nim jechał
486  3,  6 |             Ktoś z artylerzystów kazał mu nosić wiadrem wodę, więc
487  3,  6 |               nim przytrafia. Chwilami mu się zdało, że bije w kufę
488  3,  6 |               w stronę Oparzy. Zdawało mu się, że tam jeszcze znajdzie
489  3,  7 |          powiedzieć nie chciał i kazał mu czekać w obozie gwardii
490  3,  7 |              za ramię. Jakiś nie znany mu oficer budził go i wołał
491  3,  7 |           adiutanta.~Rafał podziękował mu ukłonem i spojrzeniem. Generał
492  3,  7 |         Andrzejku! Żywo, żywo, dajcież mu osobny pokój, ten, w którym
493  3,  7 |             otrzymane pchnięcia, kazał mu dać posiłek i ułożyć do
494  3,  8 |                w smutku. Ale oto wzrok mu się ożywił.~- A wiesz ty -
495  3,  8 |                każdy miał numer dający mu prawo do dwu wozów. Wnet
496  3,  8 |           widziałem?...~Książę ukłonił mu się z dala. Stary generał
497  3,  9 |    Sokolnickiego. Wojsko odpowiedziało mu pieśnią na jego cześć i
498  3,  9 |              nań wspomnienie. Ścisnęło mu serce boleścią nie do zniesienia,
499  3,  9 |            mierzył przedpiersia. Szyja mu się wtedy wyciągnęła, nos
500  3,  9 |               taką obojętnością, jakby mu się wspomniał sztych kolorowany,