Tom,  Rozdzial

   1     I,  I    |                                           I~Łódź się budziła.~Pierwszy
   2     I,  I    |                   coraz zgiełkliwiej inne i darły się chrapliwymi, niesfornymi
   3     I,  I    |            których długie, czarne cielska i wysmukłe szyje-kominy majaczyły
   4     I,  I    |                  majaczyły w nocy, w mgle i w deszczu - budziły się
   5     I,  I    |              kłębami dymów, zaczynały żyć i poruszać się w ciemnościach,
   6     I,  I    |                  ze śniegiem, padał wciąż i rozwłóczył nad Łodzią ciężki,
   7     I,  I    |                   bębnił w blaszane dachy i spływał z nich prosto na
   8     I,  I    |                 trotuary, na ulice czarne i pełne grzęskiego błota,
   9     I,  I    |                 gdzieś z pól przemiękłych i przewalał się ciężko błotnistymi
  10     I,  I    |                parkanami, próbował dachów i opadał w błoto, i szumiał
  11     I,  I    |                  dachów i opadał w błoto, i szumiał między gałęziami
  12     I,  I    |                   między gałęziami drzew, i bił nimi w szyby niskiego,
  13     I,  I    |                   obudził, zapalił świecę i równocześnie budzik zaczął
  14     I,  I    |             obudzę pana Moryca. Ubrał się i poszedł do sąsiednich pokojów
  15     I,  I    |                  okrągły, nakryty obrusem i zastawiony filiżankami,
  16     I,  I    |                   zastawiony filiżankami, i na samowar błyszczący.~-
  17     I,  I    |                  łóżko zaczęło trzeszczeć i skrzypieć.~- Moryc! - zawołał
  18     I,  I    |                   trochę sobie obliczałem i tak zeszło.~- Wiesz, Goldberg
  19     I,  I    |                się spalił dzisiaj w nocy, i to zupełnie, "na glanc",
  20     I,  I    |            Borowiecki wrócił do stołowego i pil herbatę, a Moryc, jak
  21     I,  I    |                  różnych części garderoby i wymyślał Mateuszowi.~- Ja
  22     I,  I    |              rozległy jakby tuż nad domem i ryczały przez kilkanaście
  23     I,  I    |                teraz nie pojadę. Zimno mi i nie chce mi się.~- Maks,
  24     I,  I    |                przez to żarcie się ciągłe i ze wszystkimi! - mruknął
  25     I,  I    |          wszystkimi! - mruknął niechętnie i surowo Moryc rozgrzebując
  26     I,  I    |                  zatrzeszczało gwałtownie i w drzwiach ukazała się wielka
  27     I,  I    |                  Maksa, w bieliźnie tylko i pantoflach.~- A właśnie,
  28     I,  I    |              Cofnął się do swojego pokoju i po chwili wyniósł całą garderobę,
  29     I,  I    |             garderobę, rzucił ją na dywan i z wolna się ubierał.~- Ty
  30     I,  I    |           fabrykantów to prości złodzieje i oszuści.~- Powiedziałem,
  31     I,  I    |                    Powiedziałem, a jakże, i zawsze to będę mówił. Jakiś
  32     I,  I    |                 Dlaczego? - zapytał cicho i oparł się o stół.~- Ja ci
  33     I,  I    |                  robi pieniądze, jak może i jak umie. Ty jesteś czerwony,
  34     I,  I    |                   utopił twarz w dłoniach i słuchał.~Moryc na odpowiedz
  35     I,  I    |          gwałtownie, aż binokle mu spadły i uderzyły w poręcz krzesła,
  36     I,  I    |                    czarną jak smoła brodę i szepnął drwiąco:~- Nie gadaj,
  37     I,  I    |                  potrzebujemy mieć kredyt i zaufanie u tych, co go nam
  38     I,  I    |              ozwał się chłodno Borowiecki i zaczął wdziewać palto. -
  39     I,  I    |            przenikliwe, denerwujące głosy i śpiewały coraz potężniej
  40     I,  I    |                  kłóćcie się, idźcie spać i śnijcie o tych milionach,
  41     I,  I    |           potrzebuję zrobić pieniądze. Wy i Niemcy - to dobre narody,
  42     I,  I    |                   pozapinał się starannie i wyszedł.~Deszcz mżył bezustannie
  43     I,  I    |                   Deszcz mżył bezustannie i zacinał skośnie, aż do pół
  44     I,  I    |             czarne, lepkie błoto na ulicy i migały setki ludzi, w ciszy
  45     I,  I    |          powtórzył Borowiecki, przystając i topiąc spojrzenie w tym
  46     I,  I    |                 fabryk, co stały wszędzie i ze wszystkich stron zdały
  47     I,  I    |              dalej.~- Morgen... - szepnął i poszedł wolniej.~Gryzły
  48     I,  I    |                 myśli, cyfr, przypuszczeń i kombinacji przewijało mu
  49     I,  I    |              zapominał prawie, gdzie jest i dokąd idzie.~Tysiące robotników,
  50     I,  I    |               drewnianych podeszew trepów i gwarem jakimś sennym oraz
  51     I,  I    |                pełnej czarnych kałuż wody i błota. Jedni ustawiali się
  52     I,  I    |                 setkami płomiennych okien i niby ognistymi ślepiami
  53     I,  I    |                 nagle zawisały w cieniach i skrzyły się w próżni.~Białe
  54     I,  I    |                dymy zaczęły bić z kominów i rozwłóczyć się pomiędzy
  55     I,  I    |                  zdawał się podpierać noc i jakby chwiał się w drganiach
  56     I,  I    |                   ulicy.~Otwierano szynki i piekarnie, a gdzieniegdzie,
  57     I,  I    |                drżał w powietrzu mglistym i obijał się o uszy Borowieckiego,
  58     I,  I    |                 wciąż spacerował po ulicy i patrzył w okna fabryk, za
  59     I,  I    |                Było mu dobrze tak chodzić i myśleć o tej przyszłej fabryce,
  60     I,  I    |         najwyraźniej słyszał około siebie i czuł tę przyszłą fabrykę.
  61     I,  I    |            nerwowo brodę mokrą od deszczu i oprzytomniał.~- Co za głupstwo -
  62     I,  I    |             głupstwo - szepnął niechętnie i obejrzał się dookoła, jakby
  63     I,  I    |                 się kontury drzew, fabryk i domów.~Piotrkowską zaczynały
  64     I,  I    |                  towarowe ładowane węglem i platformy naładowane przędzą,
  65     I,  I    |            kilkoma latarniami na sznurach i olbrzymią fabryką, która
  66     I,  I    |                 zafarbowaną, brudną bluzę i pobiegł do swojego oddziału.~ ~
  67     I,  II   |                    w których się gotowały i robiły farby. W mdłym świetle
  68     I,  II   |                 twarz, starannie wygolona i świecąca bladoniebieskimi,
  69     I,  II   |                   Murray ujął go pod rękę i odprowadził w kąt za wielkie
  70     I,  II   |              buchały ustawicznie z kotłów i przyciemniały światło, i
  71     I,  II   |                  i przyciemniały światło, i uciekały wskroś murów, przez
  72     I,  II   |                  farbami przemykały cicho i jak cienie ginęły w zmroku;
  73     I,  II   |                wózki z łoskotem wjeżdżały i wyjeżdżały obładowane farbami
  74     I,  II   |                  które wiozły do drukarni i far-biarni.~Ostry straszliwie
  75     I,  II   |                 ironicznie na zgarbionego i dosyć śmiesznie wyglądającego
  76     I,  II   |                   długą wystającą szczęką i szerokimi ustami, niezmiernie
  77     I,  II   |           obiedzie,~Murray wrócił do farb i laboratorium, a Borowiecki
  78     I,  II   |                 farbiarni przez korytarze i przejścia zapchane wózkami
  79     I,  II   |                  ociekającym wodą, ludźmi i stosami towaru, leżącego
  80     I,  II   |                    Dobre" lub "Jeszcze" - i leciał dalej wśród spojrzeń
  81     I,  II   |               spojrzeń setek robotniczych i szumu fabryki, co niby piekło
  82     I,  II   |              świszczały przenikliwie pasy i transmisje, turkotały po
  83     I,  II   |                  silnie za ramię, zamilkł i dyszał ciężko ze zmęczenia.~-
  84     I,  II   |                  Robi się - rzucił krótko i szedł naprzód. Fabrykant
  85     I,  II   |                 podpierał się grubą laską i zgarbiony prawie we dwoje,
  86     I,  II   |                  czerwone oczy jastrzębie i twarz dużą, świecącą, okrągłą,
  87     I,  II   |                 ozdobioną małymi baczkami i wąsami przyciętymi równo.~-
  88     I,  II   |                  cicho, puścił jego ramię i przysiadł na wózku pełnym
  89     I,  II   |                 ubrany, podparł się laską i siedział.~Borowiecki pobiegł
  90     I,  II   |            materiałów kręciły się w kółko i kąpały w farbie rozpryskując
  91     I,  II   |                 rozpryskując ją na twarze i koszule robotników, którzy
  92     I,  II   |              czerpiąc z kadzi wodę dłonią i patrząc, czy jest w niej
  93     I,  II   |          materiałów pławiły się w farbach i błyskały w mgle matowymi
  94     I,  II   |                plamami czerwieni. błękitu i ochry.~Z drugiej strony,
  95     I,  II   |     podtrzymujących wyższe piętra fabryki i rozrośniętych gęsto po olbrzymiej
  96     I,  II   |                   rozsypywały się na salę i tworzyły nad praczkarniami
  97     I,  II   |                niby na rozkrzyżowane ręce i oddawały go robotnikom,
  98     I,  II   |                  Borowiecki.~Podniósł się i wlókł swoje chore zreumatyzmowane
  99     I,  II   |                  pryskającej z płuczkarek i z kadzi, ściekającej z wózków,
 100     I,  II   |         pilnujących, wpatrzonych w robotę i pochłoniętych zupełnie czuwaniem
 101     I,  II   |                   czuwaniem nad maszynami i rozbijał się o kolorowe,
 102     I,  II   |                  wlewał się setkami okien i kładł zielonawy ton na czarne
 103     I,  II   |             zielonawy ton na czarne opary i na robotników, co niby kolumny
 104     I,  II   |                    towary, ludzi...~Dzień i do wielkiej sali zaczął
 105     I,  II   |           zapocone szybki, zasnute brudem i parą, wyłaniając z nich
 106     I,  II   |                  zarysy pełniejsze maszyn i ludzi, ale w tym szarozielonawym
 107     I,  II   |                   smugi czerwonych oparów i gdzie pyliły się nimby gazowych
 108     I,  II   |                  nimby gazowych świateł - i ludzie, i maszyny wyglądali
 109     I,  II   |              gazowych świateł - i ludzie, i maszyny wyglądali jak nieprzytomni,
 110     I,  II   |                   jak noc jesienna ponury i milczący; gdzie się tylko
 111     I,  II   |             widzieć, postacie się zginały i kurczyły, jakby chcąc ujść
 112     I,  II   |                   fabryce jadał śniadanie i przesiadywał do południa,
 113     I,  II   |                 pracą własną całego życia i mocą swojego geniuszu przemysłowego;
 114     I,  II   |                  przez przędzę transmisji i pasów, rozwleczoną po całej
 115     I,  II   |             blichowni, surowego materiału i smarów rozgrzanych w tym
 116     I,  II   |                 Siedział teraz w drukarni i przysłoniętymi oczyma Patrzył
 117     I,  II   |             żelazne pracujące pospiesznie i w jakiejś groźnej ciszy.~
 118     I,  II   |                 wirował dokoła swojej osi i rozpylał świetlany, roziskrzony
 119     I,  II   |                kadzi, patrzył na materiał i znowu stał zapatrzony w
 120     I,  II   |                kolos, oglądał szczegółowo i szedł dalej znowu, bo ten
 121     I,  II   |             suszarni, stamtąd do apretury i w dziesięć jeszcze innych
 122     I,  II   |                 położonym przy ,,kuchni", i tam, w przerwie pomiędzy
 123     I,  II   |               jego gabinecie, której ruch i pulsowanie czuł we własnych
 124     I,  II   |         nieprzeparcie, zmuszała do służby i warowania każdego, który
 125     I,  II   |                   jej orbicie.~Zrywał się i biegł znowu, ale dzień mu
 126     I,  II   |               oddziale, aby wypić herbaty i zatelefonować do Moryca,
 127     I,  II   |                  diablo zmęczony.~Zapalił i siadł na wysokim taburecie,
 128     I,  II   |                 klapę?- zaśmiał się cicho i przybijał palcem wilgotny
 129     I,  II   |                   milionów, sto fabryk.~- I niech go razem sto choler
 130     I,  II   |             malowanym na dąb, pełne półek i ksiąg rozstawionych systematycznie,
 131     I,  II   |                  z nagiej czerwonej cegły i rzucał szarordzawy, przygnębiający
 132     I,  II   |                   od czasu do czasu wózki i przechodzili ludzie, w kilku
 133     I,  II   |              której ściekał drobny deszcz i spływał po zabrudzonych
 134     I,  II   |                   jeszcze brudniej szy-mi i sączył się po oknach kantoru,
 135     I,  II   |                zakurzonych pyłem węglowym i bawełnianym, niby wstrętne
 136     I,  II   |                    Horn przyniósł herbatę i zatrzymał się na chwilę.~-
 137     I,  II   |             bliżej.~- Nic - odparł krótko i powlókł nienawistnym spojrzeniem
 138     I,  II   |             rozwijał butersznity z gazety i układał je przed Borowieckim.~-
 139     I,  II   |                   przyzwyczaić do kantoru i do roboty.~- Bydlę albo
 140     I,  II   |              uważnie, uśmiechnął się tępo i szepnął:~- Panie von Horn!
 141     I,  II   |               odszedł, usiadł przy biurku i błądził spojrzeniem po murach
 142     I,  II   |                    Horn herbatę przyniósł i nie podnosząc oczów zawrócił
 143     I,  II   |                   Ja nawet miałem interes i w tym celu jutro się wybierałem
 144     I,  II   |          Borowieckiego, bo stał najbliżej i miał najbardziej pokaźną
 145     I,  II   |               Wielmożny panie dziedzicu - i schyliła się znowu do kolan
 146     I,  II   |               nachodzi wszystkie oddziały i kantory nasze, nie można
 147     I,  II   |                  mamy płacić na jego babę i bękarty!~- A ty parchu jeden,
 148     I,  II   |                    Niech pani uspokoi się i coby te małe panowie nie
 149     I,  II   |                  które uczepiły się matki i krzyczały wniebogłosy.~-
 150     I,  II   |                 co od samych kopań chodzę i cięgiem mi obiecują, że
 151     I,  II   |                   zapłacą, cięgiem chodzę i proszę, to mnie cyganią
 152     I,  II   |               proszę, to mnie cyganią ino i wyciepują kiej sukę za drzwi.~-
 153     I,  II   |             zapłacą.~- Ażeby ci Pan Jezus i ta Częstochowska szczęściła
 154     I,  II   |                 po rękach.~Wydarł się jej i wyszedł, ale przystanął
 155     I,  II   |               przystanął w wielkiej sieni i gdy wychodziła, zapytał:~-
 156     I,  II   |               Bałutach z jednymi weberami i jaże całe trzy ruble płacę
 157     I,  II   |                   gęsto było ze solą albo i z głodem, ale się ta żyło,
 158     I,  II   |               czasem kto zawoła do prania i tak jest - gadała prędko,
 159     I,  II   |            przegryzioną przez nędzę twarz i zapłakane, wyblakłe, niebieskie
 160     I,  II   |               człowiek mieszkał po ludzku i kartofli gdzie przysądził
 161     I,  II   |              gdzie przysądził na odrobek, i gąskę się uchowało albo
 162     I,  II   |                   gąskę się uchowało albo i świniaka, i jajko miał swoje,
 163     I,  II   |                 uchowało albo i świniaka, i jajko miał swoje, i krowę
 164     I,  II   |             świniaka, i jajko miał swoje, i krowę mieliśwa, a tutaj
 165     I,  II   |                 nieborak od świtu do nocy i jeść nie było co, żyliśmy
 166     I,  II   |                  wiem! Szły wszystkie, to i myśwa poszły. Na wiosnę
 167     I,  II   |             poszedł~Jadam, ostawił kobitę i poszedł. Przyjechał po żniwach
 168     I,  II   |               mógł poznać, cały w kortacn i zygarek miał śrybny, i piestrzonek,
 169     I,  II   |            kortacn i zygarek miał śrybny, i piestrzonek, i tyla piniędzy,
 170     I,  II   |               miał śrybny, i piestrzonek, i tyla piniędzy, coby na wsi
 171     I,  II   |                tyla piniędzy, coby na wsi i bez trzy roki nie zarobił.
 172     I,  II   |                dwóch parobków, Janków syn i Grzegorza spod lasu, a potem
 173     I,  II   |                   chciało kortów, zygarka i rozpusty! Ja mojego strzymywałam,
 174     I,  II   |                  to me sprał kiej bydlaka i poszedł, a potem przyjechał
 175     I,  II   |               poszedł, a potem przyjechał i zabrał ze sobą. Mój Jezu
 176     I,  II   |                szeptała chlipiąc boleśnie i rozcierając sobie nos i
 177     I,  II   |                   i rozcierając sobie nos i łzy brudnymi rękami i tak
 178     I,  II   |                 nos i łzy brudnymi rękami i tak się zaczęła trząść w
 179     I,  II   |             dzieci przytuliły się do niej i także zaczęły płakać cicho.~-
 180     I,  II   |                    Macie tutaj pięć rubli i zróbcie tak, jak wam mówiłem.~
 181     I,  II   |                    odwrócił się spiesznie i wyszedł, nie czekając podziękowań.~
 182     I,  II   |                  Nie cierpiał roztkliwiań i czułości, a ta kobieta poruszyła
 183     I,  II   |                   przechodził towar suchy i już drukowany, i z pewnym
 184     I,  II   |              towar suchy i już drukowany, i z pewnym roztargnieniem
 185     I,  II   |              wpływem wysokiej temperatury i skomplikowanych roztworów
 186     I,  II   |             gabinetu, bo poszarzało nagle i zaczął padać śnieg nadzwyczaj
 187     I,  II   |                nadzwyczaj gęstymi płatami i pobielił ściany fabryk i
 188     I,  II   |                  i pobielił ściany fabryk i dziedziniec. Spostrzegł
 189     I,  II   |                  dziękowała z uniesieniem i chowała jakiś papier za
 190     I,  II   |                  bębnić palcami po szybie i przygryzać usta.~- Co mnie
 191     I,  II   |               mnie obchodzi wszelka nędza i wszelka niesprawiedliwość,
 192     I,  II   |               jesteś? - przerwał mu ostro i usiadł przed długim stołem.~-
 193     I,  II   |          funkcjonowaniu, na prawidłowości i zgodności.~- Nie jestem
 194     I,  II   |              potrzebne są pańskie mięśnie i mózg pański i tylko za to
 195     I,  II   |             pańskie mięśnie i mózg pański i tylko za to płacimy panu -
 196     I,  II   |                 opiekować nieszczęśliwymi i pokrzywdzonymi, ma się rozumieć,
 197     I,  II   |            nienawidzę zarówno fabryk, jak i wszystkich Bucholców, Rozensztejnów,
 198     I,  II   |               oczach Horn zatrzymując się i chciał coś mówić.~- Co?~
 199     I,  II   |                    Co?~Horn skłonił głowę i wyszedł.~- Kapitalny mazgaj -
 200     I,  II   |                 szepnął za nim Borowiecki i także poszedł do suszarni.~
 201     I,  II   |         wypełnione straszliwie rozpalonym i suchym powietrzem, brzęczały
 202     I,  II   |            materiałów kolorowych, suchych i sztywnych.~Na niskich stołach,
 203     I,  II   |             leżały całe sterty materiałów i w tym suchym, jasnym powietrzu
 204     I,  II   |              Robotnicy, w koszulach tylko i boso, z szarymi twarzami,
 205     I,  II   |              twarzami, z oczami zagasłymi i jakby wypalonymi tą orgią
 206     I,  II   |             tłoczyła, poruszali się cicho i automatycznie, tworzyli
 207     I,  II   |                 piętra majaczyła w mgłach i dyniach poprzecinanych tysiącami
 208     I,  II   |               Maszyny huczały bezustannie i bezustannie świstały transmisje,
 209     I,  II   |         transmisje, uczepione pod sufitem i niosące siłę do innych sal,
 210     I,  II   |          odbierały towar mokry z drukarni i wypluwały go suchym i stały
 211     I,  II   |            drukarni i wypluwały go suchym i stały w tej olbrzymiej,
 212     I,  II   |                sali, pełnej smutnych barw i smutnego światła dnia marcowego,
 213     I,  II   |          Borowiecki czuł się rozstrojonym i z roztargnieniem oglądał
 214     I,  II   |                 chłopak - myślał o Hornie i chwilami stawała mu w pamięci
 215     I,  II   |                   młoda, szlachetna twarz i te oczy niebieskie, patrzące
 216     I,  II   |                jakimś niemym żalem zawodu i wyrzutu. Czuł w sobie jakieś
 217     I,  II   |             ustach, a oczy świeciły zimno i rozważnie.~- To przeszło!
 218     I,  II   |              życie - ale to krótko trwało i znowu siebie odzyskiwał;
 219     I,  II   |                nie wiedząc, co powiedzieć i nie śmiejąc, ale zachęcony
 220     I,  II   |                dawniej u nas pracują.~- A i my robimy już po trzy roki.~-
 221     I,  II   |                    odpowiedział spokojnie i wszedł na windę, która zaraz
 222     I,  II   |               psiakrew - szepnął robotnik i kopnął z całą nienawiścią
 223     I,  II   |                czapkę, przygiął się nieco i ze spokojem automatu odbierał
 224     I,  III  |                pokoje o ciemnych ścianach i żółtych stiukowych sufitach,
 225     I,  III  |                   co chwila ktoś wchodził i ginął w mgle dymów i w tłumie
 226     I,  III  |             wchodził i ginął w mgle dymów i w tłumie ludzi zapełniających
 227     I,  III  |                wciąż drgały spazmatycznie i przygasały, a gazowe bąki,
 228     I,  III  |              licznych stolików masę ludzi i na białe obrusy.~- Kelner,
 229     I,  III  |          bezustannie napływającymi ludźmi i wykrzykiwaniem:~- "Lodzer
 230     I,  III  |                drugim przyszedł za kulisy i skoro tylko Niusia zeszła
 231     I,  III  |               zawołał poprawiwszy binokle i uderzając w zaciśniętą pieść
 232     I,  III  |                  sprzedaje! - wykrzykiwał i zamilkł, bo Bum-Bum stanął
 233     I,  III  |                zamilkł, bo Bum-Bum stanął i patrzył na niego, a po chwili
 234     I,  III  |                  hałaśliwie stukał kuflem i śmiał się głośno, ale nikt
 235     I,  III  |                   wtórował.~Bum-Bum wypił i z pochyloną kwadratową twarzą
 236     I,  III  |                 usłyszane kawały roznosił i powtarzał z lubością, poprawiał
 237     I,  III  |                    Panno Ani, koniaczek - i trzaśnięcie dłonią w pięść
 238     I,  III  |               wyciągnął nogi na krzesełku i rozpiął kamizelkę.~- Myślałem
 239     I,  III  |              właśnie mówiliśmy o tobie.~- I co, wełna?~- Bawełna!~-
 240     I,  III  |                       Do spółki z tobą?~- I z Baumem, znasz Maksa?~-
 241     I,  III  |                  rzucił dosyć pogardliwie i wyciągnął się prawie na
 242     I,  III  |           wyciągnął się prawie na kanapce i na krześle. Moryc roześmiał
 243     I,  III  |                jemu trzeba dać się wyspać i wygadać, a potem dać robotę,
 244     I,  III  |                 Ty mógłbyś nam dużo pomóc i sam dużo byś zarobił. Nam
 245     I,  III  |                  jakie warunki mi daje! - i zaczął gorączkowo rozpinać
 246     I,  III  |                   gorączkowo rozpinać się i szukać po wszystkich kieszeniach
 247     I,  III  |              Dlaczego?~- Bo on jest mądry i myśli o przyszłości.~- I
 248     I,  III  |                  i myśli o przyszłości.~- I tak sobie, przecież za taki
 249     I,  III  |                   siedzę. Co on w tym ma? i do tego my się prawie nie
 250     I,  III  |                drwiącym politowaniem Leon i splunął na środek pokoju.~-
 251     I,  III  |               najmądrzejszych reisenderów i agentów na cały Wschód -
 252     I,  III  |               kolano z zadowolenia. - Mam i dla ciebie obstalunek. Widzisz,
 253     I,  III  |                  Był pan na gruby sposób! I nic mu już nie zostało?~-
 254     I,  III  |         pugilaresu rysunek pornograficzny i podał.~Bum-Bum poprawił
 255     I,  III  |             rękami binokle, wziął rysunek i zanurzył się w nim cały
 256     I,  III  |                  Niebywałe! - wykrzykiwał i powlókł się pokazywać wszystkim.~-
 257     I,  III  |             kolano Moryca, uśmiechnął się i z pugilaresu, spomiędzy
 258     I,  III  |           pugilaresu, spomiędzy rachunków i not, wydobył fotografię
 259     I,  III  |                przerwał Moryc, zerwał się i podszedł do tęgiego Niemca,
 260     I,  III  |               który wszedł do restauracji i rozglądał się po sali.~-
 261     I,  III  |                     odpowiedział niedbale i rozglądał się dalej.~- Pan
 262     I,  III  |             Muller! - rzucił z pewną dumą i przysiadł się.~- Kto by
 263     I,  III  |                   spiesznie się zapinając i robiąc miejsce na kanapie.~
 264     I,  III  |                uśmiechnął się pobłażliwie i patrzał ku drzwiom, bo wszedł
 265     I,  III  |         towarzyszy zostawił przy drzwiach i z kapeluszem w ręku szedł
 266     I,  III  |                 przyciszyło się w knajpie i wszyscy śledzili go z nienawiścią,
 267     I,  III  |                   nienawiścią, zazdrością i dumą.~- Prawie czekałem
 268     I,  III  |            interes.~Skinął głową Morycowi i Leonowi, uśmiechnął się
 269     I,  III  |                  ręką w pas Borowieckiego i wyprowadził z knajpy.~-
 270     I,  III  |                  to ja powiem raz jeszcze i prosto: dam panu tysiąc
 271     I,  III  |              odsunął się nieco, popatrzył i ciszej, z pewnym jakby szacunkiem
 272     I,  III  |            zajeżdżał przed hotelową bramę i wyrzucał ciężkich i przeważnie
 273     I,  III  |                 bramę i wyrzucał ciężkich i przeważnie opasłych mężczyzn
 274     I,  III  |              przeważnie opasłych mężczyzn i bardzo wystrojone kobiety,
 275     I,  III  |                 troje będzie w loży.~- Są i panie?~- One już w teatrze,
 276     I,  III  |                   się widzieć z panem, no i na nic moje plany. Do widzenia,
 277     I,  III  |                   idzie?~- A zaraz.~Jakoż i wyszedł, odnalazł swoje
 278     I,  III  |             pierwszym rzędzie obok Moryca i Leona, który zawzięcie kłaniał
 279     I,  III  |               który zawzięcie kłaniał się i lornetował jakieś blondynki,
 280     I,  III  |              Moryca, ale Borowiecki wstał i odwrócony twarzą do sali
 281     I,  III  |             spokojnie pod ogniem lornetek i spojrzeń, jakie w niego
 282     I,  III  |                   starannie utrzymywanymi i usta o spodniej wardze silnie
 283     I,  III  |                 wardze silnie wysuniętej, i pewna niedbałość w ruchach
 284     I,  III  |                pewna niedbałość w ruchach i spojrzeniach, czyniły go
 285     I,  III  |                Czuć było w nim silną wolę i nieugiętość Patrzył dosyć
 286     I,  III  |                  na teatr zalany światłem i na tę barwną, błyszczącą
 287     I,  III  |                  perfum, kwiatów świeżych i błota przyniesionego z ulicy.~-
 288     I,  III  |          przyniesionego z ulicy.~- Cebulą i kartoflami przede wszystkim -
 289     I,  III  |            szepnął pogardliwie Borowiecki i kłaniał się z bardzo słodkim
 290     I,  III  |            przepysznie uformowane ramiona i szyja okręcona w sznur brylantów.
 291     I,  III  |                 agrafie spinającej stanik i połyskiwały w bransoletkach
 292     I,  III  |             silnie zarysowane, nos prosty i cienki i dosyć duże pełne
 293     I,  III  |           zarysowane, nos prosty i cienki i dosyć duże pełne usta.~Spoglądała
 294     I,  III  |                wydatnym brzuchu kamizelkę i szeptał żonie:~- Lucy, czemu
 295     I,  III  |                   Udawała, że nie słyszy, i przeglądała dalej loże i
 296     I,  III  |                  i przeglądała dalej loże i krzesła zapchane publicznością
 297     I,  III  |               typach przeważnie semickich i germańskich albo patrzyła
 298     I,  III  |                   ale stał zimny na pozór i obojętny.~- Ładny kawałek
 299     I,  III  |                    Zrobiłem pyszny witz - i powtarzał go Morycowi ze
 300     I,  III  |              kilka razy składała wachlarz i uderzała nim w parapet jakby
 301     I,  III  |                 na nią krótkie spojrzenia i patrzył dalej z uwagą wielką
 302     I,  III  |                  na scenę, gdzie amatorzy i amatorki parodiowali prawdziwych
 303     I,  III  |           parodiowali prawdziwych aktorów i sztukę.~Było to bowiem przedstawienie
 304     I,  III  |               solowego, gry na skrzypcach i fortepianie i żywych obrazów
 305     I,  III  |                  skrzypcach i fortepianie i żywych obrazów na zakończenie.~
 306     I,  III  |                   nie mam czasu - szepnął i poszedł.~- On jest wielki
 307     I,  III  |                 wielki książę od Bucholca i Spółki, wielka osoba!~Borowiecki
 308     I,  III  |                  Skrzyżowały się nazwiska i dłonie.~Karol usiadł.~-
 309     I,  III  |                   wybornie! - wykrzyknęła i jej o-krągła różowa twarz,
 310     I,  III  |          otwartych przewiewał po teatrze, i drzemała dalej.~- A pan? -
 311     I,  III  |                  złotawych obrzeżach rzęs i w tej chwili z rozchylonymi
 312     I,  III  |            powiedzieć.~- Nie miałem czasu i zapomniałem - tłumaczył
 313     I,  III  |                    Pochylił głowę ku niej i spoglądał do loży Zukerów.~
 314     I,  III  |                 wachlowała się gwałtownie i widocznie poza wachlarzem
 315     I,  III  |             obciągał kamizelkę na brzuchu i wyprostowywał się na krześle.~
 316     I,  III  |           powiedział mi, że jestem głupia i powinnam się zająć domem
 317     I,  III  |                  powinnam się zająć domem i gospodarstwem.~- Ja, ja
 318     I,  III  |                 odparła rezolutnie - chcę i proszę o informację.~- Brat
 319     I,  III  |             przecież w tym nowym pałacyku i bibliotekę.~Zaśmiała się
 320     I,  III  |            Zaśmiała się bardzo serdecznie i bardzo cichutko.~- Co pani
 321     I,  III  |              kiedyś pogniewał się na mnie i gdy byłam z mamą w mieście,
 322     I,  III  |                popatrzył zimno na Storcha i rzekł:~- Dobrze, przyślę
 323     I,  III  |          opatrzonym w herby, pożegnał się i wyszedł.~W korytarzu spotkał
 324     I,  III  |               największy fabrykant łódzki i do tego osobisty nieprzyjaciel.~
 325     I,  III  |                Żegnam pana - rzucił sucho i pogardliwie Szaja. Borowiecki
 326     I,  III  |           Borowiecki nic nie odpowiedział i poszedł na pierwsze piętro,
 327     I,  III  |               pomiędzy nimi zastał Moryca i Horna.~W loży było nadzwyczaj
 328     I,  III  |               loży było nadzwyczaj wesoło i bardzo ciasno.~- Nasza mała
 329     I,  III  |                  panie Borowiecki?~- Tak, i bardzo żałuję, że nie zaopatrzyłem
 330     I,  III  |                  Że jest ciasno beze mnie i wesoło beze mnie, że panie
 331     I,  III  |                   sukni, z liliową twarzą i z liliowymi oczami.~- Weselej
 332     I,  III  |                 to ułatwić.~- Ja wychodzę i zaraz zrobi się więcej miejsca -
 333     I,  III  |                opowiem - szepnęła liliowa i pochyliła nisko głowę, tak
 334     I,  III  |                  Zasłoniła się wachlarzem i szeptała mu długo do ucha.~-
 335     I,  III  |                 obfitych, czarnych oczach i brwiach i o majestatycznej,
 336     I,  III  |                 czarnych oczach i brwiach i o majestatycznej, imponującej
 337     I,  III  |                   wpakował binokle na nos i patrzył na dół w lożę Mendelsohnów,
 338     I,  III  |                  wszystko, nic nie kupiła i poszła, ale miałam czas
 339     I,  III  |                  zna go pani? Ukłonił się i wyszedł, przeprowadzany
 340     I,  III  |          przesuwał się do swojego miejsca i siadł, ale nie słuchał,
 341     I,  III  |           obleciały niby błyskawica teatr i wzbudziły jakiś ciemny,
 342     I,  III  |              większość mężczyzn z parteru i z lóż przypatrywała się
 343     I,  III  |                   się z niepokojem królom i królikom łódzkim.~Mendelsohn
 344     I,  III  |                   brodę wspaniałym ruchem i szczerze zdawał się być
 345     I,  III  |                 wszechpotężny Knoll, zięć i następca Bucholca. także
 346     I,  III  |                   rzucał jej w odpowiedzi i istotnie bawił się zupełnie.~
 347     I,  III  |                   siedziała samotnie Lucy i znowu patrzyła na Borowieckiego.~
 348     I,  III  |          Borowieckiego.~Mniejsi potentaci i przedstawiciele takich firm,
 349     I,  III  |                   chwila ktoś się wysuwał i nie powracał.~Oczy badały
 350     I,  III  |                  buchał z drugiego piętra i rozpryskiwał się kaskadą
 351     I,  III  |                kaskadą dźwięków na parter i na loże, na te wszystkie
 352     I,  III  |               loże, na te wszystkie głowy i dusze tak nagle zaniepokojone,
 353     I,  III  |          ubrylantowane, pyszne swą władzą i wielkością.~Ze wszystkich
 354     I,  III  |                pań brała udział w zabawie i bawiła się doskonale.~Potworzyły
 355     I,  III  |         Borowieckiego. - Patrz pan, wełna i inni siedzą prawie spokojnie.
 356     I,  III  |           Borowiecki. Moryc znowu wyszedł i powrócił po kilku minutach,
 357     I,  III  |                   szepnął bardzo poważnie i usiłował włożyć binokle.~-
 358     I,  III  |            siedząca za nim zaczęła stukać i sykać, żeby nie zasłaniał
 359     I,  III  |                   z rozpaczy.~- A Frumkin i Ałpasow?~- Nic nie wiem,
 360     I,  III  |                   pośpiechem do telegrafu i telefonów.~Teatr bardzo
 361     I,  III  |                  spojrzenia prawie wesołe i zadowolone z ruiny innych,
 362     I,  III  |              ruiny innych, przypuszczenia i drwiny.~- Meyer podobno
 363     I,  III  |              konie, będzie chodził pieszo i zaraz schudnie, nie będzie
 364     I,  III  |             spuszczał oczów ze śpiewaczki i jak skończyła pierwszy zaczął
 365     I,  III  |                   szeptał po cichu z Różą i nieznacznie, gładząc brodę,
 366     I,  III  |              Słyszałeś pan?~- Słyszałem - i zaczął wyliczać firmy.~-
 367     I,  III  |                    przed chwilą był Bauer i mówił, że jakieś kilkanaście
 368     I,  III  |                   szkodzi - szeptał zimno i przyglądał się swoim rękom
 369     I,  III  |               rękom starannie utrzymanym, i gonił bezwiednie przymrużonymi
 370     I,  III  |                 Kto pozostaje - my, Szaja i paru innych. Ta parszywa,
 371     I,  III  |            gatunków, które oni robili, no i będziemy o tyle więcej sprzedawali.
 372     I,  III  |           Borowiecki patrzył się na niego i słuchał z pewną niecierpliwością,
 373     I,  III  |        niecierpliwością, nie lubił Knolla i jego dumy szalonej, płynącej
 374     I,  III  |               przyjemnym w obcowaniu, ale i najbardziej nieubłaganym
 375     I,  III  |                  najbardziej nieubłaganym i najbardziej wyzyskującym
 376     I,  III  |                 wyzyskującym pracę, ludzi i wpływy, jakie miał wszędzie.~-
 377     I,  III  |            tajemnicy.~Dokończył spiesznie i nie powiedział tego, co
 378     I,  III  |                wzrok Borowieckiego, zimny i podejrzliwy, który go przewiercał
 379     I,  III  |               poprawił szpilkę w krawacie i popatrzył na lożę naprzeciwko. -
 380     I,  III  |            Zukerowa to śliczna kobieta. - I ma ładne brylanty. - Więc
 381     I,  III  |              próżno gubił się w domysłach i przypuszczeniach.~Nie czekał
 382     I,  III  |                czekał zapadnięcia kurtyny i wyszedł, ale już z ulicy
 383     I,  III  |                  ulicy powrócił do teatru i poszedł do loży Zukero-wej.~-
 384     I,  III  |                  pani na wiarę przyjaciół i nieprzyjaciół.~- Co mnie
 385     I,  III  |                    Tak?! - szepnęła długo i oczy jej zamigotały blaskiem
 386     I,  III  |                  Łodzi?~- Prócz Knollowej i baronowej - powiedział złośliwie,
 387     I,  III  |             złośliwie, uśmiechając się.~- I o czym jeszcze mówiliście?~-
 388     I,  III  |                rękę, wyrwała mu ją szybko i patrzyła rozszerzonymi oczami,
 389     I,  III  |            cukierki z pudełkiem, wachlarz i wyszła.~Ubierała się w milczeniu.~
 390     I,  III  |                  aby ją wziąć na ramiona, i w tym ruchu dotknęła włosami
 391     I,  III  |             Pochwycił ją szybko w ramiona i wpił się ustami w jej kark,
 392     I,  III  |                  kark, który się naprężył i skurczył pod pożerającym
 393     I,  III  |              pocałunkiem.~Krzyknęła cicho i wparła się w niego całą
 394     I,  III  |             ścianę, odwróciła nieco głowę i tak stała z ręką w jego
 395     I,  III  |                 przycisnęła się do ściany i jakiś cień jakby przerażenia
 396     I,  III  |         przerażenia migotał po jej twarzy i taił się w kątach ust.~-
 397     I,  III  |               wsadził, a ujmując jej rękę i całując gorąco, szepnął:~-
 398     I,  III  |           ulicznych błyskała mu jej twarz i oczy ogromne, wpatrzone
 399     I,  III  |                antaby, aby drzwi otworzyć i wprost uciec, ale nie miał
 400     I,  III  |                się stało? - zaczął wol-no i szukał jej rąk, schowała
 401     I,  III  |               cały, nie mógł więcej mówić i nie otrzymując odpowiedzi
 402     I,  III  |           odpowiedzi szepnął bardzo cicho i bardzo głęboko:~- Lucy!
 403     I,  III  |                  zsuwała się z jej ramion i z jakimś głębokim, przejmującym
 404     I,  III  |                głód pocałunków, pieszczot i miłości tak dawno, więc
 405     I,  III  |                 Kocham nie dlatego, żebyś i ty mnie kochał, żebym chciała
 406     I,  III  |                     ja cię kocham, kocham i nic więcej. Potrzebowałam
 407     I,  III  |                Chcesz, uklęknę przed tobą i będę ci to mówić tak długo,
 408     I,  III  |                tak szczerze, aż uwierzysz i sam kochać mnie zaczniesz.
 409     I,  III  |                   nie mogę żyć bez ciebie i bez miłości. Kocham cię,
 410     I,  III  |            oczarowany miłością tak wielką i tak ognistą, głosem, co
 411     I,  III  |                   co go przenikał ogniem, i pocałunkami, które go onieprzytomniały
 412     I,  III  |             unieść temperamentowi swojemu i szalał jak i ona,~Oddawał
 413     I,  III  |       temperamentowi swojemu i szalał jak i ona,~Oddawał jej tak pocałunki,
 414     I,  III  |             uniesieniu.~Głos jej rwał się i wybuchał burzą, to znowu
 415     I,  III  |                  ze strasznie błotnistych i nie brukowanych ulic, gdzie
 416     I,  III  |                 szczekały ponuro na powóz i słychać było, jak się rzucały
 417     I,  III  |                  jak się rzucały na bramy i drapały pazurami deski z
 418     I,  III  |                  ulicę.~Nie wiedzieli nic i nic nie słyszeli, zatopieni
 419     I,  III  |                   fali tej miłości nagłej i oślepiającej, jaka ich porwała.~-
 420     I,  III  |                 mnie, Kari, weź mnie całą i na zawsze. Nie wiedzieli
 421     I,  III  |                    ucałowała go namiętnie i popchnęła w jakiś korytarzyk
 422     I,  III  |                korytarzyk wysłany dywanem i wybity czerwono.~- Zaraz
 423     I,  III  |             kocham cię! - zawołała za nim i zniknęła.~Rozebrał się wolno,
 424     I,  III  |             przełożył do kieszeni surduta i wszedł w jakieś drzwi, które
 425     I,  III  |             inkrustowany w hebanie złotem i srebrem, bo czuł się strasznie
 426     I,  III  |                    ciekawa scena - myślał i zaczął się rozglądać po
 427     I,  III  |                jednej ściany stała wielka i szeroka sofa pod baldachimem
 428     I,  III  |              udrapowanym w formie namiotu i podtrzymywanym przez złote
 429     I,  III  |                szkieł żółtych, rubinowych i zielonych rozrzucała dziwnie
 430     I,  III  |               były bezładnie nagromadzone i stosunkowo do wielkości
 431     I,  III  |              leżały porozrzucane po sofie i białym dywanie i odcinały
 432     I,  III  |                 po sofie i białym dywanie i odcinały się ostrymi plamami
 433     I,  III  |               porozlewanych.~Zapach ambry i violettes de Perse pomieszany
 434     I,  III  |                stalowej, nabijanej złotem i tak wypolerowanej, że w
 435     I,  III  |                   przyćmionym skrzyła się i promieniowała złotymi ozdobami
 436     I,  III  |            promieniowała złotymi ozdobami i rzędami rubinów, i bladych
 437     I,  III  |               ozdobami i rzędami rubinów, i bladych ametystów, jakimi
 438     I,  III  |                wyrobiony smak artystyczny i poczucie piękna, rozwinięte
 439     I,  III  |                Karol uśmiechnął się tylko i poszedł do jadalnego.~Lucy
 440     I,  III  |            Borowiecki zwrócił na to uwagę i o nic już nie pytał więcej.~
 441     I,  III  |           ciemnego orzecha, z masą sreber i porcelany na półkach, staroniemieckie
 442     I,  III  |                    staroniemieckie dębowe i wspaniale rzeźbione zydle
 443     I,  III  |                niecierpliwić oczekiwanie, i zobaczył, że przy stole
 444     I,  III  |                 podniósł go, aby położyć, i prawie machinalnie rzucił
 445     I,  III  |                 Borowiecki znał ten klucz i zdziwił się niepomiernie.~-
 446     I,  III  |                   sprowadzanej na Hamburg i Triest - podniesiono do
 447     I,  III  |             zachodnich do 20 kop. od puda i wiorsty. Wykonanie za miesiąc.
 448     I,  III  |               depeszę schował do kieszeni i zerwał się z krzesła, poruszony
 449     I,  III  |                    co będzie mógł zdążyć, i weźmie mniejszych fabrykantów
 450     I,  III  |             interes! Teraz mieć pieniądze i jechać kupować. Aaa! - myślał
 451     I,  III  |             jechać kupować. Aaa! - myślał i wszystko w nim zaczęło kipieć
 452     I,  III  |                 do miasta, znaleźć Moryca i ob-gadać ten interes, i
 453     I,  III  |                   i ob-gadać ten interes, i byłby może dał się porwać
 454     I,  III  |             raczej wpadła do jadalni Lucy i rzuciła mu się prosto na
 455     I,  III  |           przebrać zupełnie.~Ucałowała go i usiadła wskazując mu miejsce
 456     I,  III  |                   ruchem, bo wszedł lokaj i nalewał herbatę.~Nie mogła
 457     I,  III  |              chwila wstawała do kredensów i przynosiła całe masy najrozmaitszych
 458     I,  III  |                najrozmaitszych przysmaków i stawiała przed nim.~Miała
 459     I,  III  |               miała w teatrze, skrzył się i teraz na odsłoniętej szyi
 460     I,  III  |             lokaja, który łaził jak senny i nie mogąc rzucić się na
 461     I,  III  |              lokaj, a jemu niecierpliwość i przymus, jaki sobie zadawał,
 462     I,  III  |                gdy się herbata skończyła,~I tak patrzyła na niego rozbłysłymi
 463     I,  III  |                   pożegnać, skłonił głowę i poszedł za nią.~Nie mógł
 464     I,  III  |             porwała go znowu swoim ogniem i gwałtownością, ale na chwilę
 465     I,  III  |                 wybuchała jej namiętność, i szalała porwana własną siłą -
 466     I,  III  |                bawełny.~Oddawał pocałunki i pieszczoty, rzucał jej chwilami
 467     I,  III  |                  uczucie, jakby za siebie i za niego, roztaczała całą
 468     I,  III  |                nawet kopnięcie swego pana i władcy przyjmuje z okrzykiem
 469     I,  III  |          przyjmuje z okrzykiem szczęścia, i kobiety, dla której szczęściem
 470     I,  III  |    zapamiętałością ludzi na pozór zimnych i umiejących w drobnych okolicznościach
 471     I,  III  |                   Poddawał się huraganowi i z rozkoszą, pełną denerwującej
 472     I,  III  |             chwila.~- Kocham - odpowiadał i czuł, że w tej chwili mówi
 473     I,  III  |               słownika ludzkiego kłamliwe i kłamane.~- Napisz mi to.
 474     I,  III  |              uporem.~Wyjął bilet wizytowy i całując co chwila jej cudne
 475     I,  III  |                   jej cudne fiołkowe oczy i te usta palące, napisał:~"
 476     I,  III  |                    ucałowała kilkakrotnie i schowała za gors, ale wyjęła
 477     I,  III  |                  chwili, aby znowu czytać i całować na przemian bilet
 478     I,  III  |                 całować na przemian bilet i jego.~Wreszcie przypatrując
 479     I,  III  |                   tej wielkiej ciszy nocy i buduaru, przez którego mury
 480     I,  III  |               buduaru, przez którego mury i obicia nie przedzierał się
 481     I,  III  |                 żywszym na chwilę świetle i jakby pełzały wskroś pokoju,
 482     I,  III  |             pokoju, a potem rozlewały się i martwiały w zmroku coraz
 483     I,  III  |                  piór oczy coraz smętniej i coraz tajemniczej.~
 484     I,  IV   |              stajni. Wiatr huczał głęboko i zamiatał kałuże z taką siłą,
 485     I,  IV   |                 błoto bryzgało na parkany i na wąską ścieżkę, służącą
 486     I,  IV   |                 prócz połyskującego błota i czarnych, spiętrzonych gmachów
 487     I,  IV   |             spiętrzonych gmachów w oddali i kominów fabrycznych, słabo
 488     I,  IV   |                   oszołomiony, przystawał i oparty o parkan zbierał
 489     I,  IV   |                 paliły go, przymykał oczy i musiał parasolem wyszukiwać
 490     I,  IV   |                   sobą twardszego gruntu, i czuł się pijanym zupełnie,
 491     I,  IV   |           parkanami orzeźwiły go zupełnie i wyrwały z tej dziwnej ciszy,
 492     I,  IV   |                zapłacił fabryką - szepnął i zaczął biec prędko, już
 493     I,  IV   |                 już nie zważając na błoto i na wyboje.~Dopiero na Piotrkowskiej
 494     I,  IV   |              Piotrkowskiej złapał dorożkę i kazał się wieźć co koń wyskoczy
 495     I,  IV   |                 przypominając sobie nagle i przy świetle latarni przeczytał
 496     I,  IV   |                   raz jeszcze. - Zawracaj i jedź prosto Piotrkowską.
 497     I,  IV   |                  w domu - myślał o Morycu i gorączka znowu zaczęła go
 498     I,  IV   |               wszelki wypadek przed domem i z pośpiechem dzwonił do
 499     I,  IV   |            zirytowało, że oberwał dzwonek i trząsł całą silą drzwiami,
 500     I,  IV   |           rozebrany, z oczami zamkniętymi i z twarzą pełną poprzysychanej