Tom,  Rozdzial

 501     I,  IV   |                 pełną poprzysychanej krwi i sińców.~- Pan Moryc, niby
 502     I,  IV   |                  aha!~- Bydlę! - krzyknął i uderzył go w twarz z całej
 503     I,  IV   |                  siły.~Chłop się potoczył i utkwił twarzą w drzwi, którymi
 504     I,  IV   |                   mnóstwo pustych butelek i talerzy, a kominek samowara
 505     I,  IV   |                drgnął, spał najspokojniej i chrapał potężnie.~Wreszcie
 506     I,  IV   |               Moryc, porwał go za ramiona i postawił na podłodze.~Maks
 507     I,  IV   |                   na krzesło, schwycił je i z całej siły rzucił przed
 508     I,  IV   |                 małpa zielona, nie budź - i położył się najspokojniej
 509     I,  IV   |                 surdut, okręcił nim głowę i spał dalej.~- Mateusz! -
 510     I,  IV   |             świeca mi się gdzieś podziała i szukam, i szukam, idę -
 511     I,  IV   |                 gdzieś podziała i szukam, i szukam, idę - wołał przez
 512     I,  IV   |                    podniósł się na kolana i padł z powrotem twarzą na
 513     I,  IV   |              jadalni, postawił pod piecem i pytał:~- Gdzieś się upił?
 514     I,  IV   |                gnaty połamał, morde zbiuł i byłoby fertig, na glanc...
 515     I,  IV   |                 przytrzymał go jedną ręką i wszystką wodę wylał mu na
 516     I,  IV   |                 głowę.~Mateusz się kręcił i wyrywał, ale otrzeźwiał
 517     I,  IV   |             wyrywał, ale otrzeźwiał nieco i obcicrając rękawami twarz
 518     I,  IV   |              Odwiózł niby tę małą, czarną i miał być w Grandzie. To
 519     I,  IV   |                   był pan Bedn, pan Hertz i inne jeszcze Żydy. Ja z
 520     I,  IV   |          inżyniera gotowaliśmy kolację. - I upiłeś się jak świnia ostatnia;
 521     I,  IV   |                  się bezwiednie po twarzy i głowie i syknął z bólu. -
 522     I,  IV   |             bezwiednie po twarzy i głowie i syknął z bólu. - A skądże
 523     I,  IV   |                   co?~- A to, a bo... był i pan Moryc, i ta czarna małpa,
 524     I,  IV   |                  a bo... był i pan Moryc, i ta czarna małpa, i ten garbaty,
 525     I,  IV   |                 Moryc, i ta czarna małpa, i ten garbaty, i te Żydy.~-
 526     I,  IV   |              czarna małpa, i ten garbaty, i te Żydy.~- Gadaj natychmiast,
 527     I,  IV   |              natychmiast, gdzieś się upił i kto cię pobił? - krzyknął
 528     I,  IV   |                  były kolegi od Francuzów i postawiły bier. Dobra nasza!
 529     I,  IV   |                   Dobra nasza! Postawiłem i ja. Jak ony postawiły raz,
 530     I,  IV   |                 Jak ony postawiły raz, to i ja raz. Potem przyszły ludzie
 531     I,  IV   |                  z moich stron, postawiły i one bier - dobra nasza;
 532     I,  IV   |                   dobra nasza; postawiłem i ja. Ony dobre Polaki, to
 533     I,  IV   |                  ja. Ony dobre Polaki, to i ja dobry Polak, ony stawiały -
 534     I,  IV   |                stawiały - dobra nasza, to i ja stawiam. Alem nie pijany,
 535     I,  IV   |           dyrektor sprawdzi.~Nachylił się i z zamkniętymi oczami, przylegając
 536     I,  IV   |             przebierał się w swoim pokoju i nie słuchał, ale Mateusz
 537     I,  IV   |             webery od starego pana Bau-ma i foluszniki. Piły z nami -
 538     I,  IV   |              drugi me kuflem w łeb. To ja i tego tak ździebko palcem
 539     I,  IV   |                 go mam od pana dyrektora, i mówię po dobremu: "Puść
 540     I,  IV   |                 un został.~Kolegi pomogły i było fertig, na glanc. Ja
 541     I,  IV   |                  ździebełko palcem, to by i kurcze ustało, a taka świnia
 542     I,  IV   |              ziemi!~Mruczał coraz senniej i z wyciągniętą ręką przed
 543     I,  IV   |                  zaprowadził go do kuchni i pojechał szukać Moryca.~
 544     I,  IV   |                   był przygotowany salon, i nie przyjechał.~- Pan Welt
 545     I,  IV   |                wieczorem?~- Był z paniami i z panem Cohnem, pojechali
 546     I,  IV   |              Arkadii" na Konstantynowską, i tam już nie było nikogo.~
 547     I,  IV   |              schowała - myślał zirytowany i raptownie krzyknął dorożkarzowi: -
 548     I,  IV   |              Zaraz tam będziemy, panie!~- I podciął konia ze wszystkich
 549     I,  IV   |              powoli, utykając po dziurach i dołach, dorożka skakała
 550     I,  IV   |                   dołach, dorożka skakała i kołysała się po bruku pełnym
 551     I,  IV   |                 morskich.~Borowiecki klął i zacinał zęby i żeby zapanować
 552     I,  IV   |            Borowiecki klął i zacinał zęby i żeby zapanować nad rozdenerwowaniem,
 553     I,  IV   |          przerzucił się do wspomnień Lucy i utonął w nich.~Znał ją od
 554     I,  IV   |             wszędzie, gdzie wiedziała, że i jego spotka.~Plotka łódzka,
 555     I,  IV   |                    którą tam z całą pasją i z wielką maestrią uprawiają
 556     I,  IV   |                   są przepełnione kantory i fabryki, zaczynała już coś
 557     I,  IV   |              zaczynała już coś kombinować i przebąkiwać, ale szybko
 558     I,  IV   |                   było dosyć po tkalniach i postrzygalniach.~Nie cierpiał
 559     I,  IV   |                powierzchownie w deseniach i kolorach wyroby firmy Bucholca,
 560     I,  IV   |                 sposobności do zdobywania i obałamucania kobiet.~A zresztą,
 561     I,  IV   |                już by o tym ktoś wiedział i mówił z pewnością.~- Czy
 562     I,  IV   |                   pewnością.~- Czy ona ma i duszę jaką? - myślał teraz
 563     I,  IV   |            fabrykę na kredyt. A jednak...~I zastanowił się, szukał w
 564     I,  IV   |                   zmysłowa burza zdrowego i nie wyczerpanego organizmu.~-
 565     I,  IV   |              pomyślał. Dorożkarz zakręcił i stanął zaraz przy rogu Spacerowej,
 566     I,  V    |         odgrodzony zielonymi sztachetkami i przyparty do tyłów olbrzymich,
 567     I,  V    |                   w głębi pod samym murem i buchała oświetlonymi oknami
 568     I,  V    |               buchała oświetlonymi oknami i wrzaskliwą, podobną do ryczenia
 569     I,  V    |                 gadało głośno, śmiało się i śpiewało, co połączone z
 570     I,  V    |              połączone z brzękiem talerzy i przenikliwym szczękiem tłuczonego
 571     I,  V    |             wrzawę, że ściany się trzęsły i nic usłyszeć nie było można.~
 572     I,  V    |                    Naraz przycichło nieco i jakiś ochrypnięty, pijany
 573     I,  V    |                 tłum wszystkimi możliwymi i niemożliwymi głosami, które
 574     I,  V    |          przedziwnie głupiej kompozytorem i solistą, że na próżno krzyczał
 575     I,  V    |       rozpryskiwały się o piec, niektórym i to nie wystarczało, bo krzesłami
 576     I,  V    |                   krzesłami bili o ziemię i jak zapamiętali, oślepli,
 577     I,  V    |              poprawiał binokle obu rękami i stał w drugim pokoju przed
 578     I,  V    |             bufetem.~- Kwicz, Bum-Bum, ja i tak nie słyszę - szeptał
 579     I,  V    |                był pokryty butelkami wina i koniaków, maszynkami od
 580     I,  V    |            kamionkami od porteru, kuflami i szkłem potłuczonym.~- Agato!
 581     I,  V    |                   Dyrektor! Panowie, jest i firma Bucholc Herman i Spółka!
 582     I,  V    |               jest i firma Bucholc Herman i Spółka! Jesteśmy zatem w
 583     I,  V    |                     krzyczał jakiś wysoki i gruby Niemiec łamaną polszczyzną.~
 584     I,  V    |                   ale nogi mu się zwinęły i upadł na kanapę stojącą
 585     I,  V    |                Cicho pan. Włóczęgom, psom i ludziom od Szai - wstęp
 586     I,  V    |                 przysiadając się do Welta i do Leona Cohna, bo obaj
 587     I,  V    |               porozdzielane na grupy piło i gadało.~Była to sama prawie
 588     I,  V    |                typowa młodzież z kantorów i składów, z małą domieszką
 589     I,  V    |           domieszką techników fabrycznych i specjalistów innych zajęć.~
 590     I,  V    |                  obwiązany serwetką spał, i krzyczał mu do ucha:~- Kuzyn,
 591     I,  V    |               automatycznie kuflem w stół i spał dalej.~- Kobieta! Daj
 592     I,  V    |                 odezwał się, popijał piwo i wpatrywał się w światła
 593     I,  V    |                  na piersi brodą siedział i wykręcał ustawicznie i niezmordowanie
 594     I,  V    |           siedział i wykręcał ustawicznie i niezmordowanie wąsiki blond
 595     I,  V    |               niezmordowanie wąsiki blond i co chwila nerwowym ruchem
 596     I,  V    |                  otrzepywał klapy surduta i wpychał w rękawy dosyć brudne
 597     I,  V    |                    podskakując na krześle i z błyskawiczną szybkością
 598     I,  V    |       najpierwszych, takich, jak Zukerowa i Wolkmanowa.~- To się nie
 599     I,  V    |                 Ja jestem człowiek realny i dlatego nie powiem nic,
 600     I,  V    |                     Ja je biorę w rachubę i stawiam w pierwszym rzędzie.
 601     I,  V    |                   klapy, wpychał mankiety i zwrócił się do sąsiada obok,
 602     I,  V    |                  który~wciąż pił, milczał i co chwila przecierał czerwonym
 603     I,  V    |                samo zdanie o kobietach co i pan Feliks?~- Pni, to jest...
 604     I,  V    |                ciągle gasnącego papierosa i przypatrywał się płonącej
 605     I,  V    |            kobietach? - szturmował doktor i nastawiać zaczynał twarz
 606     I,  V    |                  machnął pogardliwie ręką i umoczył całą twarz w kuflu,
 607     I,  V    |                jej poślę Jedwab od Szmidt i Fitze, kapelusz od Madame
 608     I,  V    |                kapelusz od Madame Gustawe i mały papierek na który z
 609     I,  V    |           Batutach, tam może panu uwierzą i będą cenili pańskie zdanie,
 610     I,  V    |            szepnął stukając kuflem w stół i chciał go podnieść do ust,
 611     I,  V    |                  serwetą przysłonił twarz i spał,~- Co osoba chce? Niech
 612     I,  V    |                    niech mnie pan puści - i szarpnęła się energicznie.~-
 613     I,  V    |                 pogardliwie za odchodzącą i zaczął ściągać porozpinany
 614     I,  V    |                ściągać porozpinany surdut i kamizelkę.~- Moryc! Masz
 615     I,  V    |           dłoniach, siedział nieprzytomny i na wszystko, co słyszał,
 616     I,  V    |                językiem, trzasnął w palce i już wyciągnął pugilares.~-
 617     I,  V    |                 do domu? - pytał Moryc.~- I to natychmiast, bardzo pilny
 618     I,  V    |                który się chwiał na nogach i nie mógł utrzymać równowagi,
 619     I,  V    |               drzwi buchnął potok śpiewów i krzyków i rozlał się po
 620     I,  V    |                   potok śpiewów i krzyków i rozlał się po cichym, ciemnym
 621     I,  V    |                 cichym, ciemnym podwórzu, i zginął w przestrzeniach,
 622     I,  V    |             miejscami kałuże warstwą lodu i pobielił mostki nad rynsztokami,
 623     I,  V    |                   mostki nad rynsztokami, i okrył bujną osędzieliną
 624     I,  V    |                  chłodne, zimne powietrze i przychodził coraz bardziej
 625     I,  V    |                   jestem, co to może być.~I zaraz po przyjeździe, nie
 626     I,  V    |              Karol nalał wody do samowara i zapalił pod nim gaz.~Moryc
 627     I,  V    |                głowę zimną wodą, umył się i wypiwszy kilka szklanek
 628     I,  V    |                  ale Maks nie odezwał się i obciskał silniej surdut
 629     I,  V    |              Prawda. Zaraz ci przeczytam.~I czytał mu wolno, bardzo
 630     I,  V    |                   zerwał się on z krzesła i pochłaniał oczami, całym
 631     I,  V    |             telegramu. Gdy Karol skończył i podniósł tryumfujący wzrok
 632     I,  V    |              interes, co to za interes! - I posuwał się do Borowieckiego
 633     I,  V    |                    trzeba teraz pieniędzy i pieniędzy.~- Czym więcej
 634     I,  V    |                  mieć taki interes w ręku i chciał się dzielić z nami.~-
 635     I,  V    |                 jeszcze cię mniej znam. - I patrzył na niego tak, jakby
 636     I,  V    |                   pieniądze dla pieniędzy i zdobywasz je bezwzględnością,
 637     I,  V    |               jesteście~moimi wspólnikami i dawnymi przyjaciółmi. Zresztą,
 638     I,  V    |                 To co ja robię, zrobiłbyś i ty, zrobiłby i Baum.~- Ja
 639     I,  V    |                  zrobiłbyś i ty, zrobiłby i Baum.~- Ja się boję, Karol,
 640     I,  V    |       przyjemnością.~Zaczął gładzić brodę i nasadzać binokle, żeby pokryć
 641     I,  V    |            binokle, żeby pokryć wyraz ócz i ust, które mówiły zupełnie
 642     I,  V    |              stanowimy brylantową spółkę.~I biegał po pokoju coraz prędzej.
 643     I,  V    |                   ręce szklankę z herbatą i pił; był tak zdenerwowanym,
 644     I,  V    |                wycierał je o poły surduta i znowu biegał, albo pochylał
 645     I,  V    |                   pochylał się nad stołem i na ceracie kreślił kolumny
 646     I,  V    |                 krótką angielską fajeczkę i przygładzając swoją małą
 647     I,  V    |                 co się da surowej bawełny i sprowadzić ją do Łodzi,
 648     I,  V    |                  prawo o podwyższonym cle i taryfie zacznie obowiązywać.
 649     I,  V    |         przeciągnął swoje olbrzymie kości i rzekł:~- Zapiszcie mnie
 650     I,  V    |                   u mnie porozumiewali... i w Łodzi to samo.~Usiadł
 651     I,  V    |                   samo.~Usiadł niechętnie i zaczął nabijać fajkę.~-
 652     I,  V    |                   na razie więcej.~- Więc i ja tak samo.~- Zyski i straty
 653     I,  V    |               Więc i ja tak samo.~- Zyski i straty będą równe.~- Ale
 654     I,  V    |               tylko, bo on się zna dobrze i to jego specjalność.~- Dobrze,
 655     I,  V    |               Maks położy! głowę na stole i patrzył na Moryca, który
 656     I,  V    |                    który szybko coś pisał i obliczał. Karol chodził
 657     I,  V    |                   chodził wolno po pokoju i wąchał dla orzeźwienia jakieś
 658     I,  V    |           flakoniku.~Dzień był już wielki i przez okna pozasłaniane
 659     I,  V    |              białe, ostre światło poranku i mącił blask lampy i świec
 660     I,  V    |               poranku i mącił blask lampy i świec płonących w wielkich.
 661     I,  V    |                  rozlewała się po mieście i przenikała do wnętrza mieszkania.
 662     I,  V    |             grzmot po stwardniałym błocie i w pustej, jakby wymarłej
 663     I,  V    |                trochę świeżego powietrza, i wyjrzał na ulicę.~Szron
 664     I,  V    |                ulicę.~Szron pokrywał bruk i dachy i skrzył się jak brylanty
 665     I,  V    |               Szron pokrywał bruk i dachy i skrzył się jak brylanty
 666     I,  V    |            których kominy, niby las gęsty i ponury, rozciągały się wprost
 667     I,  V    |               rozciągały się wprost okien i odcinały swoje potężne,
 668     I,  V    |                    to stracimy, psiakrew, i nic więcej - mruknął Maks
 669     I,  V    |                  kapitał, zarobek, a może i fabrykę.~- Nie może tak
 670     I,  V    |             naśladuje nasze kapy na łóżka i nasze kołdry kolorowe i
 671     I,  V    |                   i nasze kołdry kolorowe i sprzedaje o 50% taniej;
 672     I,  V    |            potrzebuję zacząć na siebie!~- I ja mówię, .nie może być.
 673     I,  V    |                mieć dwie naraz narzeczone i w obu się kochać, a ożenić
 674     I,  V    |                   przypomniała panna Mada i jej naiwny szczebiot; chodził
 675     I,  V    |               usiadł na stole, ćmił fajkę i bujał długimi nogami i nadstawiał
 676     I,  V    |              fajkę i bujał długimi nogami i nadstawiał twarz na pocałunek
 677     I,  V    |             wskroś okien domu naprzeciwko i kładło długą złotą smugę,
 678     I,  V    |                   na jego twarz rozespaną i na czarną głowę Moryca,
 679     I,  V    |                    A jeżeli przez wielkie i gwałtowne zapotrzebowanie
 680     I,  V    |            przerobimy ją w swojej fabryce i zarobimy jeszcze więcej -
 681     I,  V    |               działanie słońca ucho jedno i część głowy. - Ale jest
 682     I,  V    |                wyjście. Zarobicie również i bez ryzyka. - W jaki sposób? -
 683     I,  V    |                 odstępnego, niech stracę, i to gotówką, bares geld,
 684     I,  V    |           przyjaźni, bo jak ja stracę, wy i tak możecie mieć fabrykę,
 685     I,  V    |                   to!~- To nasza przyjaźń i moje słowo jest pies, co
 686     I,  V    |                   że Moryc będzie kupować i wysyłać zaraz pospiesznymi
 687     I,  V    |             powiedział po raz trzeci Maks i wykręcił drugą stronę twarzy
 688     I,  V    |                 bo pomimo ciągłych kłótni i wymyślań lubili się bardzo
 689     I,  V    |             Słońce świeciło prosto w okna i zalewało blaskami cały pokój
 690     I,  V    |               widzę. Mateusz spuścił oczy i zaczął przestępywać z nogi
 691     I,  V    |                spie-rze - szepnął mściwie i aż zaciął zęby od nagłej
 692     I,  V    |                  zalała serce.~Sine plamy i siniaki zrobiły mu się pąsowe
 693     I,  V    |                wruszenia.~Karol ubrał się i poszedł budzić przyjaciół.~
 694     I,  V    |               telefonował o konie do domu i jak przyszły, zaraz pojechał.~-
 695     I,  V    |               walizkę podróżną naszykować i zanieść na kurier nocny.~-
 696     I,  V    |                   knajpa, telegram, Moryc i Baum, przewijały mu się
 697     I,  V    |                   poszarpanych mgławicach i przechodziły pozostawiając
 698     I,  V    |               pozostawiając po sobie nudę i znużenie.~Zapatrzył się
 699     I,  V    |                którym przeświecało słońce i kładło krwawopomarańczowy
 700     I,  V    |                  panienki? Wyciągnął rękę i zauważył, że mu pożółkła.~-
 701     I,  V    |                poprzeczne czerwone, białe i zielone pasy, w kamizelce
 702     I,  V    |                  przyciśniętych do piersi i patrzał niebieskimi, surowymi
 703     I,  V    |           dziesięciu co najmniej obwiązań i podejmując Karola za nogi,
 704     I,  V    |             Przeleciał szybko oczami list i pytał:~- Wy się nazywacie
 705     I,  V    |                   on jest, a ja jego żona i przyśliśwa prosić wielmożnego
 706     I,  V    |                Właśnie pisze mi tu ojciec i panienka o waszym nieszczęściu.
 707     I,  V    |                  mój kupił ino dwie morgi i prętów dwadzieścia i pięć,
 708     I,  V    |                morgi i prętów dwadzieścia i pięć, co nam starszy pan,
 709     I,  V    |                 na furmanki do miasteczka i woził różnych ludzi do kolei
 710     I,  V    |               różnych ludzi do kolei albo i Żydów, na ten przykład,
 711     I,  V    |                  wyuczała, co chłopak zna i drukowane, i pisane, a na
 712     I,  V    |                  chłopak zna i drukowane, i pisane, a na złotym untarzyku
 713     I,  V    |                 aby wytrzeć nos w fartuch i obetrzeć załzawione rozczuleniem
 714     I,  V    |               tego bezładnego opowiadania i mało słyszał, siedział cierpliwie,
 715     I,  V    |                  przede wszystkim wygadać i wyżalić po ludzku, a robił
 716     I,  V    |              spieszno.~- To z łaski Boski i z łaski panienki i bez to,
 717     I,  V    |                  Boski i z łaski panienki i bez to, co stary miał kunia
 718     I,  V    |                   to, co stary miał kunia i zarabiał, i bez to, co się
 719     I,  V    |              stary miał kunia i zarabiał, i bez to, co się czasem przedało,
 720     I,  V    |              czasem jaką kapkę mleka albo i półkwartek masła i jajków,
 721     I,  V    |                   albo i półkwartek masła i jajków, tośwa się miały
 722     I,  V    |           panienka uważała, że to w izbie i obrazy święte były pikne,
 723     I,  V    |                  we złotych ramach, że to i odzienie zawżdy było jak
 724     I,  V    |              cięgiem mówiła, że to grzych i obraza boska największa;
 725     I,  V    |                księdza Szymona często był i woził go do kolei, to bez
 726     I,  V    |              miedzę. Kłótnica taka, że ją i ksiądz Szymon już nieraz
 727     I,  V    |                jej po- j le, ale nie było i pacierza, ino co dziobami
 728     I,  V    |                  w sądzie, przylata woźny i pedo:~"Chałupa się wam,
 729     I,  V    |                   bo się spaliło wszyćko: i chałupa, i obora, i całki
 730     I,  V    |               spaliło wszyćko: i chałupa, i obora, i całki lewentarz,
 731     I,  V    |              wszyćko: i chałupa, i obora, i całki lewentarz, nic, ino
 732     I,  V    |                 co chwila spadała na oczy i twarz.~- Znacie tu kogo
 733     I,  V    |                    poszukaj im mieszkania i zaopiekuj się nimi.~Mateusz
 734     I,  V    |            Mateusz krzywił się niechętnie i pogardliwie patrzył na nich.~-
 735     I,  V    |              schyliła się do nóg Karolowi i obejmując je prosiła:~-
 736     I,  V    |                   szczyrego serca dajem - i położyła mu u nóg węzełek.~-
 737     I,  V    |                 niechta będą na zdrowie - i pochylił się także do nóg.~-
 738     I,  V    |                 we wtorek. - Zostawił ich i poszedł do drugiego pokoju.~-
 739     I,  V    |            chodząc poruszony nieco, siadł i czytał list od narzeczonej.~"
 740     I,  V    |                  a mnie wprost rozrzewnił i porwał. Jaki pan dobry!
 741     I,  V    |                dziadek się ze mnie śmieje i powiedział, że napisze o
 742     I,  V    |                  szepnął porwany uczuciem i rozjaśnionymi oczami czytał
 743     I,  V    |                 takam ciekawa zobaczyć ją i mojego drogiego pana jako
 744     I,  V    |              zrobił sobie nawet świstawkę i nią budzi nas i zwołuje
 745     I,  V    |                 świstawkę i nią budzi nas i zwołuje na śniadania i obiady.~
 746     I,  V    |                nas i zwołuje na śniadania i obiady.~Wczoraj był u nas
 747     I,  V    |                  Opowiadał bardzo ciekawe i wesołe szczegóły z waszego
 748     I,  V    |                   Karol to był taki łobuz i takie miał powodzenie u
 749     I,  V    |            dziadek przeczy temu stanowczo i mówi, że pan Adam łgarz
 750     I,  V    |                   jechać do Łodzi, będzie i u pana."~- Jeszcze jeden
 751     I,  V    |               projekt wielkiego wynalazku i obiecuje sobie, że na nim
 752     I,  V    |                      Idiota! nie pierwszy i nie ostatni.~"Trzeba mi
 753     I,  V    |                  bo mi się tak oczy kleją i dziadek ciągle woła, żebym
 754     I,  V    |               Przeczytał raz jeszcze list i schował go do biurka.~-
 755     I,  V    |                      uderzył nogą w dywan i zaczął bezmyślnie przerzucać
 756     I,  V    |                 Mateusz.~Wsiadł do powozu i pojechał do Bucholca.~Bucholc
 757     I,  V    |                  wysypane miałem węglowym i biegły niby pasy czarnej
 758     I,  V    |                 poobwiązywanych słomą róż i drzewek południowych, co
 759     I,  V    |               niby szyldwachy wyciągniętą i załamującą się pod prostym
 760     I,  V    |                  zrudziałych na deszczach i mrozach.~W jednym końcu
 761     I,  V    |              fabryki, przez niskie krzewy i drzewa błyszczały w słońcu
 762     I,  V    |                oranżerii.~Park był smutny i niedbale utrzymywany.~Lokaj
 763     I,  V    |           przedpokoju, wyłożonego dywanem i obwieszonego fotografiami
 764     I,  V    |                fabryk, grupami robotników i mapami majątków ziemskich,
 765     I,  V    |                  mżyło na ciemnym dywanie i drzewem wyłożonych ścianach.~-
 766     I,  V    |            gabinecie.~Lokaj szedł naprzód i uchylał portier, otwierał
 767     I,  V    |                   pokoje. bardzo poważnie i ciężko umeblowane, zaciemnione
 768     I,  V    |           ścianach pokryte były zasłonami i tonęły w zmroku, w którym
 769     I,  V    |                ozdoby majolikowych pieców i złocenia stiukowych sufitów.~-
 770     I,  V    |                 się pierwsza, wyjęła drut i wyciągnęła do niego rękę
 771     I,  V    |               Madam - pocałował ją w rękę i poszedł dalej.~Kundel! Kundel! -
 772     I,  V    |           popatrzyła w świat pełen słońca i znowu robiła pończochę.~
 773     I,  V    |                 jastrzębie, czerwone oczy i dosyć długo świdrował twarz
 774     I,  V    |                pookręcane w białą flanelę i leżące na taburecie, wprost
 775     I,  V    |           reumatyzm?~- Tak. tak - szeptał i jakiś bolesny skurcz skrzywił
 776     I,  V    |                   ucieszyłbym tylko Szaję i tych wszystkich, co by chcieli,
 777     I,  V    |                  jest bardzo mało, a może i nie ma ich zupełnie w Łodzi,
 778     I,  V    |               chcą, abym umarł, wszyscy - i dlatego właśnie na złość
 779     I,  V    |                    Pan myślisz? - szepnął i oczy mu strzeliły płomieniem
 780     I,  V    |                 Łódź wie o tym.~- Jeszcze i wtedy kogo by oszukał, bo
 781     I,  V    |            szlafrok z łatami na łokciach, i zapatrzył się w ogień.~Borowiecki,
 782     I,  V    |                pokrywało podłogę gabinetu i było nader mocno powydeptywane.~-
 783     I,  V    |              jakby do śmiechu.~- Przecież i pan prezes bywa w teatrze.~-
 784     I,  V    |                   podoba - podniósł głowę i dumnie, miażdżąco patrzył.~-
 785     I,  V    |              miejsce - szepnął Borowiecki i nie mógł powstrzymać złośliwego
 786     I,  V    |              Wyjechał za pilnym interesem i właśnie proszę pana o zastąpienie
 787     I,  V    |                 bardzo zdolny człowiek.~- I głupi. Siadajże pan. Ja
 788     I,  V    |                 się byle słówkiem obrazi, i bądź zdrów. Langsam, panie
 789     I,  V    |                   dobrotliwym.~- Jak komu i jak gdzie.~- Ja bym panu
 790     I,  V    |                  pan nimi powozi bez bata i bez cugli.~- Porównanie
 791     I,  V    |                czarnej roboczej masy...~- I ta robocza masa to ludzie.~-
 792     I,  V    |               unikatem z wielkiego rozumu i wykształcenia, a tak prostej
 793     I,  V    |                kilka kroków przy drzwiach i czekał, biegając zalęknionym,
 794     I,  V    |                cicho! - rzekł z naciskiem i uderzył go oczami. - Ja
 795     I,  V    |                   się tak powoli - syknął i połknął pigułki.~Lokaj podał
 796     I,  V    |              wyniośle. Doktór ukłonił się i wyszedł.~- Łagodny człowiek
 797     I,  V    |                 myślał powracając na górę i był więcej zniecierpliwionym
 798     I,  V    |                   położył kij na kolanach i przerzucał jakąś grubą,
 799     I,  V    |          zaabsorbowania.~Stos cały listów i rozmaitych papierów leżał
 800     I,  V    |               Listami. Zobaczy pan, jakie i o co listy pisują do mnie.~
 801     I,  V    |           nieporównaną przeglądał koperty i rzucał za siebie razem z
 802     I,  V    |             kolorów na cienkich kartonach i malowane wzory deseni.~-
 803     I,  V    |                   do szpitala fabrycznego i do doktorów.~- Merienhof! -
 804     I,  V    |                    Te były niezdecydowane i szły na biurko Bucholca
 805     I,  V    |                  list padający na ziemię, i zno-wu rzucał i komenderował
 806     I,  V    |                   ziemię, i zno-wu rzucał i komenderował ostro i krótko.~
 807     I,  V    |               rzucał i komenderował ostro i krótko.~Lokaj zaledwie zdążył
 808     I,  V    |                   zaledwie zdążył chwytać i wrzucać w otwory szafki
 809     I,  V    |                  jr rozwożono natychmiast i roznoszono.~- A teraz będziemy
 810     I,  V    |                   listów różnych formatów i kolorów. - Bierz pan i czytaj!~
 811     I,  V    |           formatów i kolorów. - Bierz pan i czytaj!~Karol rozdarł kopertę
 812     I,  V    |               równą opatrzoną monogramem, i wyjął list pachnący fiołka-mi,
 813     I,  V    |             prezesie! Ośmielona rozgłosem i czcią, z jaką wszystko,
 814     I,  V    |                  ludzkiej, łez sierocych, i cierpień i nieszczęść bez
 815     I,  V    |                 łez sierocych, i cierpień i nieszczęść bez wsparcia
 816     I,  V    |                   nieszczęść bez wsparcia i opieki. Znane jest twoje
 817     I,  V    |                 ha, ha! - śmiał się cicho i tak serdecznie, iż mu oczy
 818     I,  V    |               grady, pomór, susze, ogień, i doprowadziły do ostatecznej
 819     I,  V    |         doprowadziły do ostatecznej ruiny i takiej, że dzisiaj mąż mój
 820     I,  V    |            towarzystwa, muszę się poniżać i nie dla siebie, bo raczej
 821     I,  V    |              która miała sześcioro dzieci~i sto pięćdziesiąt rubli emerytury
 822     I,  V    |              pięćdziesiąt rubli emerytury i prosiła o danie jej w komis
 823     I,  V    |              papierze pachnącym śledziami i piwem, widocznie pisany
 824     I,  V    |                 przyjemność znać Bucholca i jako mu wtedy sprzedawał
 825     I,  V    |                  jest, prośba o pieniądze i zaklinanie, że szlachcic
 826     I,  V    |               powinien! Głupiec! W ogień.~I tak dalej szły listy: od
 827     I,  V    |           pożyczki na dokończenie studiów i modeli; był nawet jeden
 828     I,  V    |         zakrzyczał trzęsąc się ze śmiechu i nie chciał słuchać szumnych,
 829     I,  V    |            kochają~moje ruble!~Były listy i wymyślające najohydniej.
 830     I,  V    |              przechodził całą skalę klątw i wymyślań, z których najłagodniejsze
 831     I,  V    |                  nie minie, ty podły psie i dręczycielu." List był bez
 832     I,  V    |               należy do psychologii Łodzi i waszego niedołęstwa.~- Nie
 833     I,  V    |                   listy są od Polaków, są i po niemiecku, nawet większa
 834     I,  V    |                 macie zdolność do języków i do żebraniny wy to dobrze
 835     I,  V    |               błyskać zielone skry gniewu i nienawiści, ale czytał dalej,
 836     I,  V    |               odprawionych z roboty, były i takie denuncjacje, że któryś
 837     I,  V    |                   mnie mówią moi ludzie - i uśmiechał się pogardliwie.~-
 838     I,  V    |                  z pogardą na własne nogi i śmiał się długo, rozbawiony
 839     I,  V    |                pokoju nie chcąc nic mówić i chociaż zaczynało się w
 840     I,  V    |                  trząść z gniewu, milczał i udawał obojętnego, wiedział,
 841     I,  V    |                   sprawiał Borowieckiemu, i dlatego właśnie gadał coraz
 842     I,  V    |                   jeśli mógł męczyć kogoś i pluć w ludzkie dusze. Leża!
 843     I,  V    |              świeciły krwawo oczy złością i urąganiem. Okrągła czaszka,
 844     I,  V    |            większą pasją pluł na wszystko i kopał wszystko. Wyglądał
 845     I,  V    |               bożek pookręcany w łachmany i szmaty, który w głębi swej
 846     I,  V    |                  złotej leży na milionach i nimi potężny urąga wszystkiemu,
 847     I,  V    |                  słabości, szydzi z uczuć i samo człowieczeństwo nie
 848     I,  V    |                  ludzi wzięło z nim fotel i niosło do jadalni, położonej
 849     I,  V    |               jadalni była już Bucholcowa i gdy męża ustawili przy stole,
 850     I,  V    |                 pierwszy do Borowieckiego i przedstawił się.~- Hamerstein,
 851     I,  V    |               piersi.~- Doktor homeopatii i wegetarianizmu. Kundel,
 852     I,  V    |                 wypala moje drogie cygara i obiecuje, że albo mnie wyleczy,
 853     I,  V    |            wypukłych niebieskich okularów i rzekł sucho:~- Każda prawda
 854     I,  V    |             zwolenników w Łodzi?~- Siebie i moje psy chore na parchy,
 855     I,  V    |                pewnym, że cię obiję kijem i każę razem z całą twoją
 856     I,  V    |              nagrodę cztery tysiące rubli i twarz ci się świeci sadłem
 857     I,  V    |                   na świadka, ile cierpi, i jadł dalej kaszę z mlekiem.~
 858     I,  V    |                   Półmisek sałaty z oliwą i drugi z kartoflami stał
 859     I,  V    |                   Jeden stał za Bucholcem i podawał natychmiast to,
 860     I,  V    |             przyczesane nad czołem żółtym i suchym, o pozapadanych skroniach,
 861     I,  V    |                potrzeba, kiwała na lokaja i mówiła mu szeptem prawie
 862     I,  V    |         Borowieckiego tylko podano koniak i kilka gatunków win, które
 863     I,  V    |              Koniec obiadu szedł milcząco i nudnie.~Cisza panowała przytłaczająca,
 864     I,  V    |                   w stylu staroniemieckim i zydlami w tymże samym stylu.~
 865     I,  V    |                 przedarło się z boku okna i rozlało smugę czerwonawego,
 866     I,  V    |                lubił słonecznego światła, i patrzył z lubością w żyrandol,
 867     I,  V    |                spać zachciało w tej ciszy i nudzie.~Stara tak samo pocałowała
 868     I,  V    |                nadstawiając w zamian rękę i wyciągnęła ją następnie
 869     I,  V    |                 Bucholc drzemał w fotelu, i nie żegnając się z nim,
 870     I,  V    |                   śpiący Bucholc w fotelu i lokaj stojący o parę kroków,
 871     I,  V    |                ulicę, na świeże powietrze i na jasny, słoneczny dzień,
 872     I,  V    |               Bucholca czekające na niego i poszedł pieszo, minął park
 873     I,  V    |                poszedł pieszo, minął park i obok fabryki skręcił z Piotrkowskiej
 874     I,  V    |                  uliczkę, biegnącą w pola i z jednej strony obstawioną
 875     I,  V    |              robotników.~Smutnie tam było i brzydko.~Wielkie, dwupiętrowe
 876     I,  V    |                 drogi za wysokim parkanem i szeregiem olbrzymich topoli
 877     I,  V    |                    swoje potworne cielska i błyskały ponuro tysiącami
 878     I,  V    |               domami, po wąskich kładkach i kamieniach, miejscami zupełnie
 879     I,  V    |                  które niby wodą falowało i rozpryskiwało się aż na
 880     I,  V    |                 się aż na parterowe okna- i na drzwi prowadzące do sień
 881     I,  V    |                  drzwi prowadzące do sień i kurytarzów, w których huczały
 882     I,  V    |               czerwieniły się mury fabryk i porozrzucane samotnie domy.
 883     I,  V    |              Wiatr stamtąd zawiewał zimny i wilgotny i szeleścił liściami
 884     I,  V    |                 zawiewał zimny i wilgotny i szeleścił liściami żywopłotów
 885     I,  V    |            trzęsły się za każdym powiewem i opadały na czarne, rozmiękłe
 886     I,  V    |                   Murray, było w tym domu i jego mieszkanie, jakie mu
 887     I,  V    |                   od frontu szedł ogródek i widok na fabrykę, a z lewej
 888     I,  V    |          zafarbowanej odpływami z blichów i apretur, stosów rumowisk
 889     I,  V    |                  apretur, stosów rumowisk i śmieci, jakie tutaj wywożono
 890     I,  V    |                 domków skleconych z desek i małych fabryczek pod samym
 891     I,  V    |                 swoją zdrową czerwonością i martwymi, twardymi konturami
 892     I,  V    |           mieszkać w wynajętym mieszkaniu i niezbyt wygodnym, ale mieszkał
 893     I,  V    |                    ale mieszkał w mieście i z przyjaciółmi, z którymi
 894     I,  V    |               przyjaźń, co dawna zażyłość i przyzwyczajenie wieloletnie.
 895     I,  V    |                 razem jeździli za granicę i razem przed kilku laty znaleźli
 896     I,  V    |         chemikiem-kolorystą, Baum tkaczem i przędzalnikiem, a Welt skończył
 897     I,  V    |                swoje nazwy złośliwe: Welt i dwa duże B. albo: Baum i
 898     I,  V    |                  i dwa duże B. albo: Baum i S-ka, czyli trzech braci
 899     I,  V    |                   do ogródka na spotkanie i już z daleka wycierał ręce,
 900     I,  V    |            sześciu jest świeżo przybyłych i zakładających agentury,
 901     I,  V    |                  z kanapki na przywitanie i opadł z powrotem ciężko,
 902     I,  V    |                 Murray był rano w mieście i opowiadał o skutkach bankructw.~-
 903     I,  V    |                tylko czekał takiej okazji i zaraz dzisiaj z wielkim
 904     I,  V    |                 posag zięciowi. Mówią, że i Trawiński latał dzisiaj
 905     I,  V    |               Widzę, że tutaj cała Sodoma i Gomora - wykrzyknął Kozłowski
 906     I,  V    |                   Zaczął nucić bezwiednie i z lubością.~- Powiadam panu,
 907     I,  V    |                urządzenie - prosił Karol.~I wyszli zaraz na drugą stronę
 908     I,  V    |                  prawda? - szeptał z dumą i zadowoleniem i jego wybladłe
 909     I,  V    |             szeptał z dumą i zadowoleniem i jego wybladłe oczy promieniowały,
 910     I,  V    |         sznelowych firanek.~Garb mu drgał i unosił co chwila surdut
 911     I,  V    |                   miniaturowymi sprzętami i masami cacek porcelanowych.~
 912     I,  V    |             wytarł ręce, obciągnął surdut i kościsty długi nos wsadził
 913     I,  V    |              Pokazał mu jeszcze sypialnię i mały pokoik od tyłu.~Wszystkie
 914     I,  V    |          Wszystkie były również elegancko i z komfortem umeblowane,
 915     I,  V    |                było rękę człowieka znawcy i kochającego bardzo przyszłą
 916     I,  V    |                 do saloniku. Karol usiadł i patrzył z uczuciem podziwu
 917     I,  V    |                  zamilkł, palił papierosa i czuł, że go obejmuje senność;
 918     I,  V    |                   czysto wygolone szczęki i zapatrzył się w dywan, w
 919     I,  V    |              dźwiękami śpiew Kozłowskiego i cichy głos fortepianu przeciskał
 920     I,  V    |               przeciskał się do saloniku, i niby słodką rosą dźwięków
 921     I,  V    |            papierosa, ale ręka mu ciężyła i opadała na poręcz fotelu.~
 922     I,  V    |              którymi napełnił mieszkanie, i z góry cieszył się wrażeniem,
 923     I,  V    |               ręki palącego się papierosa i wyszedł na palcach.~Kozłowski
 924     I,  V    |                   Kozłowski wciąż śpiewał i brzdąkał na fortepianie.~-
 925     I,  V    |                   chciałbym coś słodkiego i ładnego, te, co pan śpiewał,
 926     I,  V    |           Tostiego; śpiewał niestrudzenie i wszystkie, jakie umiał;
 927     I,  VI   |              mówił Mateusz Borowieckiemu, i wlókł się raczej, niż szedł,
 928     I,  VI   |                kłaniali. Patrzył na ludzi i na miasto tępym wzrokiem
 929     I,  VI   |                   niedzielnego odpoczynku i w czystym, przejrzystym
 930     I,  VI   |                 sznurami. z bocznych ulic i tłoczyli się na trotuarach
 931     I,  VI   |              włosami gładko przyczesanymi i świecącymi pomadą i szpilkami
 932     I,  VI   |         przyczesanymi i świecącymi pomadą i szpilkami złotymi, czasem
 933     I,  VI   |               jaką czuć było w powietrzu, i szli naprzód ociężale, krepowani
 934     I,  VI   |                   na głowy przechodzących i na zabłocone trotuary; wczorajszy
 935     I,  VI   |                  wczorajszy śnieg topniał i ściekał po frontach pałaców
 936     I,  VI   |               ściekał po frontach pałaców i domów, żłobiąc długie, czarne
 937     I,  VI   |                  pokrytych pyłem węglowym i sadzami.~Bruk uliczny, pełen
 938     I,  VI   |                 Bruk uliczny, pełen dziur i wybojów, był pokryty masą
 939     I,  VI   |                przejeżdżającymi dorożkami i powozami, opryskiwało trotuary
 940     I,  VI   |            powozami, opryskiwało trotuary i spacerujących.~A nad tym,
 941     I,  VI   |                  pełne amorków na fryzach i nad oknami, przez które
 942     I,  VI   |               dziedzińcach potężne kominy i korpusy fabryk, tuliły się
 943     I,  VI   |                 czerwonej modelowej cegły i wszystkich odrzwiach i futrynach
 944     I,  VI   |              cegły i wszystkich odrzwiach i futrynach z kamienia, z
 945     I,  VI   |                mury fabryki; domy ogromem i wspaniałością podobne do
 946     I,  VI   |                   w aksamitnych fotelach, i zwykłych otworów, którymi
 947     I,  VI   |           nędznych, przepełnionych brudem i tandetą, pierwszorzędnych
 948     I,  VI   |                   pierwszorzędnych hoteli i restauracyj, najohydnie
 949     I,  VI   |                  z sinymi ustami rozpaczy i ostrym wzrokiem wiecznego
 950     I,  VI   |              stojąc na rogu pasażu Meyera i przymrużonymi oczyma patrząc
 951     I,  VI   |                  zarobię - myślał drwiąco i wszedł do cukierni narożnej,
 952     I,  VI   |                  Berliner Borsen Courier" i znowu zapadł w rozmyślania;
 953     I,  VI   |                  po cukierniach, knajpach i kantorach coraz lepsze kawały,
 954     I,  VI   |           publicznych oszustów, wielbiono i czczono miliony, nie bacząc,
 955     I,  VI   |                szczęścia spotykały drwiny i ostre sądy, brak kredytu,
 956     I,  VI   |                mógł dzisiaj zrobić plajtę i płacić dwadzieścia pięć
 957     I,  VI   |                  jak by zarobić na spółce i jak by zarobić bez spółki.~-
 958     I,  VI   |             sumował, przekreślał, ścierał i pisał na nowo niestrudzenie,
 959     I,  VI   |             Morgen! - rzucał na odpowiedź i na przywitanie tym, których
 960     I,  VI   |                  tym, których spostrzegł, i zagłębiał się w najniemożliwsze
 961     I,  VI   |                    Kredyt miał wyczerpany i zaangażowany w agenturze.
 962     I,  VI   |                 kelnerom, którzy w gwarze i tłoku, laki zapełniał cukiernię,
 963     I,  VI   |                   stolikami, z tacami kaw i herbat nad głowami.~Zegar
 964     I,  VI   |              wcisnął mocno binokle na nos i zaczął prędko mrugać oczami.~
 965     I,  VI   |                   Postanowił iść do niego i jeśli się da, wziąć go na
 966     I,  VI   |                   spółkę.~Rozpromienienie i radość z odkrycia trwała
 967     I,  VI   |                  zrujnował własnego brata i układał się już parę razy.
 968     I,  VI   |              cukierni, po wąskim, ciemnym i długim, pokoju, prawie już
 969     I,  VI   |             wiedzieć rano.~- Nic nie było i dlatego nie zawiadamiałem,
 970     I,  VI   |                 to panu płacę. Na ciastko i gazetę jeszcze byś pan zdążył.~
 971     I,  VI   |             swojemu urzędnikowi z kantoru i odwrócił się od niego plecami.~-
 972     I,  VI   |                  całe dwie godziny czekam i muszę iść bez śniadania.
 973     I,  VI   |              jeden! - krzyczał zirytowany i wybiegł z pośpiechem na
 974     I,  VI   |                 aż do Przejazd lub Nawrót i z powrotem.~Przed cukiernią
 975     I,  VI   |                przepływające tłumy kobiet i robiła głośne uwagi i porównania,
 976     I,  VI   |              kobiet i robiła głośne uwagi i porównania, nie tyle uprzejme,
 977     I,  VI   |                  bo Leon Cohn stał z boku i robił swoje zwykłe witze,
 978     I,  VI   |                   froncie grupy pochylony i wciąż trzymał binokle obu
 979     I,  VI   |                trzymał binokle obu rękami i przypatrywał się kobietom,
 980     I,  VI   |                błaznów na ulicy - mruknął i przeszedł, i utonął zaraz
 981     I,  VI   |              ulicy - mruknął i przeszedł, i utonął zaraz w tłumie, jaki
 982     I,  VI   |                 Rynkiem, pełno było Żydów i robotników, dążących na
 983     I,  VI   |                   raz trzeci swój .wygląd i charakter, bo od Gajerowskiego
 984     I,  VI   |                    Błoto było czarniejsze i płynniejsze, trotuary zmieniały
 985     I,  VI   |                   płynęły ścieki z fabryk i ciągnęły się niby wstęgi
 986     I,  VI   |              wstęgi brudnożółte, czerwone i niebieskie; z niektórych
 987     I,  VI   |            niebieskie; z niektórych domów i fabryk położonych za nimi
 988     I,  VI   |                zabłoconych wnętrzy brudem i zgnilizną, zapachem śledzi,
 989     I,  VI   |               pruskiego muru, który pękał i rozsypywał się przy drzwiach
 990     I,  VI   |              rozsypywał się przy drzwiach i oknach, o krzywych obsadach
 991     I,  VI   |                pełne już ludzkiego mrowia i stuku tkackich warsztatów,
 992     I,  VI   |                szyjących tandetę na wywóz i przenikliwego zgrzytu kołowrotków,
 993     I,  VI   |                 morzem umierających ruder i kramarskiego życia. leżały
 994     I,  VI   |                 leżały całe sterty cegieł i drzewa, ścieśniając i tak
 995     I,  VI   |              cegieł i drzewa, ścieśniając i tak wąską uliczkę, zapchaną
 996     I,  VI   |                    nawoływaniem handlarzy i tysiącznymi głosami robotników
 997     I,  VI   |                   ton ulicy.~Stare miasto i wszystkie przylegające uliczki
 998     I,  VI   |                   pełnym sklepów, szynków i tak zwanych Bier-Hail. zastawionym
 999     I,  VI   |                   setkami szkaradnych bud i kramów, tłoczyło się kilkanaście
1000     I,  VI   |                tysięcy ludzi, setki wozów i koni. wszystko to krzyczało,