Tom,  Rozdzial

3001    II,  XV   |                  obiedzie.~Pan Adam spał w swoim wózku w ogrodzie pod
3002    II,  XV   |                  Adam spał w swoim wózku w ogrodzie pod drzewami, cisza
3003    II,  XV   |               mogła; patrzyła bezmyślnie w białe chmury, jakie od wschodu
3004    II,  XV   |                 słuchała godzinek, które w kuchni pełnym głosem śpiewała
3005    II,  XV   |                 spotkania się oczami, aż w końcu pan Adam rzekł nieśmiało:~-
3006    II,  XV   |                zachodu, a dymy idących i w niedzielę fabryk podobne
3007    II,  XV   |          spiralnym łańcuchem biły prosto w niebo.~Anka czytała do samego
3008    II,  XV   |        opowiadała o synu i o mężczyznach w ogólności, długo dzierzgała
3009    II,  XV   |              wzrastającym niepokojem, aż w końcu powiedziała:~- Dlaczego
3010    II,  XV   |                cioci - szepnęła siadając w niskim foteliku przy stole,
3011    II,  XV   |                  którym paliła się lampa w złotawej osłonie.~- Ot,
3012    II,  XV   |              krewna, czy wiesz, co mówią w Łodzi o tobie i o Karolu?~-
3013    II,  XV   |         spokojnie, że Wysocka zatrzymała w sobie jakieś słowa, przeszła
3014    II,  XV   |                  to powiedziała przecież w tej chwili - szepnęła ciszej
3015    II,  XV   |              zamilkła.~Przechyliła głowę w tył, na wysoką poręcz fotelu,
3016    II,  XV   |               liczyło na niego, dużo się w nim kochało, więc nic dziwnego,
3017    II,  XV   |            ciocią do Trawińskiej.~Wyszły w milczeniu, bo chociaż Wysocka
3018    II,  XV   |               nie odpowiadała, zatopiona w coraz żywszym odczuwaniu
3019    II,  XV   |           pociągając za rękę dziewczynę.~W saloniku siedziała cała
3020    II,  XV   |               rodzina Mullerów z Karolem w pośrodku.~Mada, przechylona
3021    II,  XV   |          obrażoną śmiertelnie, dotkniętą w swej miłości własnej.~Na
3022    II,  XV   |       kiedykolwiek.~- Dlaczego pani mówi w taki sposób do mnie?~- Czy
3023    II,  XV   |             mocno potrzebą zgody i jakby w poczuciu win swoich względem
3024    II,  XV   |                 Anka siedziała wpatrzona w okno, podniosła na niego
3025    II,  XV   |                  ze mną jak dawniej, jak w Kurowie? Co się z panią
3026    II,  XV   |           Pochylił się nad nią i zajrzał w jej oczy, które spiesznie
3027    II,  XV   |                  tym słowem rzuci mu się w ramiona, że wybuchnie płaczem,
3028    II,  XV   |       zabraniającą pokazywania, co czuła w tej chwili, i z szalonym
3029    II,  XV   |              pragnieniem miłości i wiary w niego.~Borowiecki, nie doczekawszy
3030    II,  XV   |            Płynęły potem dnie i tygodnie w zgodzie i pozornym spokoju.~
3031    II,  XV   |           serdeczności, bez dawnej wiary w siebie i bez dawnej troski
3032    II,  XV   |                 do Karola jakby umierała w niej.~Ostrzeżenie Wysockiej
3033    II,  XV   |       Ostrzeżenie Wysockiej miała ciągle w pamięci i potwierdzały go
3034    II,  XV   |                 A czasami znowu wzbierał w jej sercu wielki, stłumiony
3035    II,  XV   |       smutniejsza i że porusza się jakby w obłoku chłodu i obojętności.~
3036    II,  XV   |          tymczasem, ponieważ było mu źle w domu, bywał bardzo często
3037    II,  XVI  |           października puszczona została w ruch Manufaktura wyrobów
3038    II,  XVI  |         poświęcenia fabryki i puszczenia w ruch maszyn.~Chodził dziwnie
3039    II,  XVI  |             zgorączkowany i niespokojny, w przędzalni długo przyglądał
3040    II,  XVI  |            wszystko, bo się już zbierają w domu.~- Ksiądz Szymon przyjechał?~-
3041    II,  XVI  |           robotników uprzątała przejścia w dziedzińcu i ustawiała długie
3042    II,  XVI  |            długie stoły, obite perkalem, w magazynie, który nie był
3043    II,  XVI  |                którym miano wyprawić coś w rodzaju śniadania. W domu
3044    II,  XVI  |                 coś w rodzaju śniadania. W domu zaś z pośpiechem szykowano
3045    II,  XVI  |                tak rosły i rozwijały się w jego oczach, siłą jego woli,
3046    II,  XVI  |               jego istoty zamknięta jest w tych czerwonych murach,
3047    II,  XVI  |             czerwonych murach, uwięziona w tych dziwacznych, poskręcanych
3048    II,  XVI  |                 ukazał się ksiądz Szymon w komży i wszyscy ruszyli
3049    II,  XVI  |           maszyny i ludzi wodą świeconą.~W przędzalni, .gdzie przy
3050    II,  XVI  |                   Fabryka była puszczona w ruch. Całe towarzystwo powróciło
3051    II,  XVI  |              fabryki wniósł Knoll, który w długiej mowie bardzo życzliwie
3052    II,  XVI  |            wspominał prace Borowieckiego w firmie Bu-cholc i S-ka;
3053    II,  XVI  |          przyjaciół, podniósł Grosglik i w końcu ucałował Karola, a
3054    II,  XVI  |                 Żeby się ludzie kochały, w to nie uwierzę - bo wszyscy
3055    II,  XVI  |                do robotników ucztujących w magazynie, bo tam gospodarzyła
3056    II,  XVI  |            Trawińska wołała ją do altany w ogrodzie.~- Gniewa się jeszcze,
3057    II,  XVI  |                  nie brał prawie udziału w ogólnej wesołości, siedział
3058    II,  XVI  |                 czerwone kominy fabryki.~W małym pokoiku od ulicy siedział
3059    II,  XVI  |                czwartego Kurowski; grali w preferansa i kłócili się
3060    II,  XVI  |                 krzyknął szlachcic waląc w stół pięścią - jak mi, panie
3061    II,  XVI  |                  kart nie umieją trzymać w ręku! Siedem trefli, ręka!~
3062    II,  XVI  |              karta szła dobrze, bił nogą w stopień fotelu i przyśpiewywał
3063    II,  XVI  |             zarezerwowała Anka.~Kurowski w milczeniu i z uśmiechem
3064    II,  XVI  |          skończyć tak, jak się skończyło w Sandomierskiem u Kiniorskich,
3065    II,  XVI  |          oprawiał barwy gasnącego ogrodu w przecudny i przesubtelny
3066    II,  XVI  |             siatki i migotały opalami, a w powietrzu cichym i ciepłym
3067    II,  XVI  |                pani sprawę zbyt ogólnie, w to zresztą wierzę, tylko
3068    II,  XVI  |              Czyż jest możebnym, aby był w niezgodzie z tym, co ja
3069    II,  XVI  |                ja czuję?~- A jednak jest w tej chwili, bo każe się
3070    II,  XVI  |             myśleć, ale pomimo to to coś w nas być może, choćby jeszcze
3071    II,  XVI  |           Myszkowski, siedzący za stołem w otoczeniu całej baterii
3072    II,  XVI  |              Myszkowski, przyjdź do mnie w sobotę, to pogadamy. Wychodzę
3073    II,  XVI  |                  dosyć, szlachcice grają w karty, i cóż ja, biedna
3074    II,  XVI  |        niewyraźnie, poruszał szczękami i w świetle słońca podobnym
3075    II,  XVI  |                   że ktoś czeka na niego w kantorze i chce się koniecznie
3076    II,  XVI  |                się cicho.~Zuker siedział w kantorze, pod oknem, oparł
3077    II,  XVI  |             oparł się na lasce i patrzył w ziemię, a gdy Borowiecki
3078    II,  XVI  |                 długo rozpalonymi oczami w jego twarz.~Karola owładnął
3079    II,  XVI  |                  czuł się jakby złapanym w potrzask, ten wzrok palił,
3080    II,  XVI  |                  palił, mieszał i budził w nim strach. Miał szaloną
3081    II,  XVI  |                Usiadł ciężko, czując, że w tej chwili nie potrafiłby
3082    II,  XVI  |              powiedział głucho i patrzył w niego z uporem.~Była to
3083    II,  XVI  |                  to szorstka i ordynarna w formie denuncjacja stosunku
3084    II,  XVI  |           ześrodkowywał wszystkie władze w tym drapieżnym, chciwym
3085    II,  XVI  |               ani słowa. Mogę panu pomóc w poszukiwaniach, bo przecież
3086    II,  XVI  |                rwał, przepajał łzami, aż w końcu i łzy zaczęły z wolna
3087    II,  XVI  |               wielkie współczucie, jakie w nim dojrzał, wlewało w niego
3088    II,  XVI  |             jakie w nim dojrzał, wlewało w niego wiarę, że to wszystko
3089    II,  XVI  |             słuchał, i trzymał jego oczy w swoim spojrzeniu, a jednocześnie
3090    II,  XVI  |                  kartce papieru, leżącej w wysuniętej nieco szufladzie
3091    II,  XVI  |               raz."~Zdążył papier wsunąć w kopertę i wtedy podszedł
3092    II,  XVI  |                 więcej.~Zuker drgnął, bo w jego głosie i twarzy coś
3093    II,  XVI  |                 głosie i twarzy coś było w tej chwili fałszywego, ale
3094    II,  XVI  |                  które zaraz Karol nalał w szklankę i podał Zukerowi.~-
3095    II,  XVI  |               spotkawszy, wsunął mu list w rękę i zapowiedział, żeby
3096    II,  XVI  |                  czy nie, co tu napisane w tym liście?~- Ależ, panie,
3097    II,  XVI  |            widziałem zaledwie kilka razy w życiu, a nawet nie wiem,
3098    II,  XVI  |            wszedł zziajany i oddał list, w którym były tylko te słowa:~"
3099    II,  XVI  |            jednak ogromnie zdenerwowała.~W domu prócz czwórki grającej
3100    II,  XVI  |                 już zmrok zapadał, siadł w dorożkę, kazał podnieść
3101    II,  XVI  |                mi ten garnitur szafirów, w który musiałam się zaraz
3102    II,  XVI  |                  pocałował, odsunęła się w kąt dorożki i płakać zaczęła
3103    II,  XVII |               maszyny, więc się zamienił w ślusarza, mechanika, robotnika
3104    II,  XVII |          gorączkowo, bo chciał je puścić w ruch jeszcze przed zimą.~
3105    II,  XVII |                 głowę.~Jakoż już mówiono w Łodzi o kilku planach na
3106    II,  XVII |                 pieniędzy! - wołał wtedy w duszy, a patrząc na swoją
3107    II,  XVII |                szeroka natura dusiła się w atmosferze drobnych produkcyj.
3108    II,  XVII |                 gdy i inne oddziały były w ruchu, trzeba było robić,
3109    II,  XVII |               który zaczynał się dopiero w połowie zimy, a tymczasem
3110    II,  XVII |                   przez zaciętość, która w nim rosła w miarę napotykanych
3111    II,  XVII |             zaciętość, która w nim rosła w miarę napotykanych przeszkód.~
3112    II,  XVII |                  napotykanych przeszkód.~W chwilach bardzo szczerych
3113    II,  XVII |                 panu Adamie, który jakoś w pierwszych dniach listopada
3114    II,  XVII |                stawał się dla niej czymś w rodzaju grobu, w którym
3115    II,  XVII |              niej czymś w rodzaju grobu, w którym żyć musiała.~Dnie
3116    II,  XVII |                   nic nie zmieniając ani w chorobie pana Adama, ani
3117    II,  XVII |                 chorobie pana Adama, ani w stosunku jej do Karola,
3118    II,  XVII |                  przesiadywał wieczorami w domu, opowiadał o swoich
3119    II,  XVII |               wtedy, gdy Karola nie było w domu.~Bo jego twarz zmęczona
3120    II,  XVII |                nad nim.~A bywały chwile, w których jak echo odbite
3121    II,  XVII |                pragnienie zatopienia się w uczuciu, powierzenia całego
3122    II,  XVII |            pocieszeń Niny zapatrzyła się w okno, w świat zaśnieżony
3123    II,  XVII |              Niny zapatrzyła się w okno, w świat zaśnieżony i brudny
3124    II,  XVII |              dusze na zawsze, co je topi w sobie? Złudzeniem, mgłami,
3125    II,  XVII |            uczucie teraz?~- Jest jeszcze w tej skardze - szepnęła Nina.~-
3126    II,  XVII |                 skarżyła się na siebie i w sobie tylko szukała źródła
3127    II,  XVII |              miłości cieplarniane, które w zwykłej atmosferze zamierają.
3128    II,  XVII |             wywoływać, aby były, bo same w sobie nie istnieją. Ale
3129    II,  XVII |                 im przerywać.~- Będziesz w domu wieczorem?~- Przyszedłem
3130    II,  XVIII|              XVIII~[XXXIV]~U Kurowskiego w hotelu byli już zebrani
3131    II,  XVIII|             głośnych grajków i śpiewaków w Europie - to Polacy, Wy
3132    II,  XVIII|               Czemu zaniedbujecie sezony w Nizzy, w Paryżu, we Włoszech?
3133    II,  XVIII|            zaniedbujecie sezony w Nizzy, w Paryżu, we Włoszech? Tam
3134    II,  XVIII|              odpowiedział, wyciągnął się w fotelu i odczytywał jakiś
3135    II,  XVIII|             szare tło społeczne, to zero w postępie, a wielkość w utrzymaniu
3136    II,  XVIII|              zero w postępie, a wielkość w utrzymaniu status quo, to
3137    II,  XVIII|                utrzymaniu status quo, to w najlepszym razie konserwator
3138    II,  XVIII|              wyłoniło. Ich wielkość jest w zupełnej proporcji do wielkości
3139    II,  XVIII|                 zwierciadłem po to, żeby w nim odbijać i ogniskować
3140    II,  XVIII|            jaskiń, źle wśród puszcz, źle w głębiach wód i źle w nieskończonościach.
3141    II,  XVIII|                 źle w głębiach wód i źle w nieskończonościach. Panował
3142    II,  XVIII|             zadumy Indrę, spoczywającego w głębiach wszechświata. Słuchał
3143    II,  XVIII|               jak deszcz pereł, popłynął w przestrzenie i kilka z nich
3144    II,  XVIII|           ludzkość do światła, na powrót w łono Indry. Zrodzeni z litości
3145    II,  XVIII|               orzechowymi, oczami, które w miarę ekscytacji stawały
3146    II,  XVIII|             podobne do tygrysich, rzucał w rozmowie snopami paradoksalnych
3147    II,  XVIII|            jeszcze dzikich. Ubieramy się w nią niby karły w strój olbrzymów."~"
3148    II,  XVIII|            Ubieramy się w nią niby karły w strój olbrzymów."~"To, co
3149    II,  XVIII|             porównać do zapałki płonącej w mrokach wieczności."~"Kto
3150    II,  XVIII|               wam słowo honoru, że jutro w nocy opuszczam Łódź na zawsze.~-
3151    II,  XVIII|                  posypały się pytania.~- W świat, prosto przed siebie,
3152    II,  XVIII|               bagna już dosyć, duszę się w nim, tonę, umieram. Jeszcze
3153    II,  XVIII|                zamglonymi oczami patrzył w jakąś dal i nie mógł stłumić
3154    II,  XVIII|                jaką zrobiono na niego, a w końcu zaproponował wejście
3155    II,  XVIII|                powstrzymał, oblókł twarz w surowość i szukał kapelusza.~-
3156    II,  XIX  |               natychmiast.~- Musicie być w fabryce?~- Muszę, nocna
3157    II,  XIX  |              sprawy - mówił drwiąco, ale w głębi czuł jakieś dziwne
3158    II,  XIX  |               umarłych, i wsłuchiwał się w tę dziwną, denerwującą ciszę
3159    II,  XIX  |                miasta uśpionego.~Ale już w dziedzińcu fabryki, która
3160    II,  XIX  |            huczała wszystkimi maszynami, w dziedzińcu zalanym falami
3161    II,  XIX  |                   Malinowski, zgarbiony, w długiej bluzie, z oliwiarką
3162    II,  XIX  |              długiej bluzie, z oliwiarką w ręku i wycierem, łaził dookoła
3163    II,  XIX  |            bydlęciem; zatopiony zupełnie w chaosie krzyków i szumów,
3164    II,  XIX  |                  krzyków i szumów, jakby w głębi rozszalałego morza,
3165    II,  XIX  |            Strach nim zatrząsł, zobaczył w oczach Malinowskiego wyrok
3166    II,  XIX  |                 Potwór, jak gad splątany w sieć zmroków, skrzeń, błysków,
3167    II,  XIX  |                 i równocześnie uzbrojoną w kastet ręką wymierzył taki
3168    II,  XIX  |                  błyskawica rozwinął się w całej długości i runął na
3169    II,  XIX  |         wchłonęło, podniosło pod sufit i w mgnieniu oka rozmiażdżyło
3170    II,  XIX  |           łachmany podarte ciał wirowały w orbicie koła-potworu, leciały
3171    II,  XIX  |                wielkością, biegało wciąż w szalonym ruchu, z wściekłym
3172    II,  XIX  |                 cała ich muzyczna banda, w końcu której Stach Wilczek
3173    II,  XIX  |             głęboka gorycz i smutek.~Ale w miarę odsuwania się od miasta
3174    II,  XIX  |               mroziło przejmujące zimno.~W alei, prowadzącej do cmentarza,
3175    II,  XIX  |                 się spiesznie i skręcili w kąt "zapomnianych", gdzie
3176    II,  XIX  |              ustał nagle, drzewa stanęły w ciszy, ściemniło się jeszcze
3177    II,  XIX  |                 śmierci Kesslera, wpadła w złość i zaczęła wymyślać
3178    II,  XIX  |                 zęby, jakby go dotknięto w bardzo bolesną ranę.~- Co,
3179    II,  XIX  |                 śniegu, który zacinał im w oczy i padał coraz gęstszy.~-
3180    II,  XIX  |                   kiedy pieniądze miałem w kieszeni, ten parch, psiakrew,
3181    II,  XIX  |                Zamilkł i pozostał trochę w tyle, aby przyciszyć tę
3182    II,  XIX  |           towarzyszów zimno, bo nie mógł w tej chwili patrzyć na nikogo,
3183    II,  XIX  |                 patrzyć na nikogo, siadł w dorożkę i pojechał do domu.
3184    II,  XIX  |                do domu. Mieszkał jeszcze w swojej dawnej chału-pie,
3185    II,  XIX  |                 wymówił lokal do wiosny.~W izbie było zimno, wilgotno
3186    II,  XIX  |                 z tzw. towarzystwem.~Ale w "kolonii", tak zawsze wesołej,
3187    II,  XIX  |          żegnając się z nikim, wybiegł i w sieni wybuchnął spazmatycznym
3188    II,  XIX  |           przyjaciele.~Siedzieli wszyscy w milczeniu czas długi, aż
3189    II,  XIX  |                sercem, aż Adam wsłuchany w muzykę uspokoił się nieco.~
3190    II,  XIX  |                  całymi, zatopiony tylko w kombinacjach zmierzających
3191    II,  XIX  |           głupstwem, on chciał go zranić w kieszeń. Więc całe tygodnie
3192    II,  XIX  |            strony zdoła ugryźć Grunspana w samo serce. Był już na dobrej
3193    II,  XIX  |                 jakże idzie, co? - pytał w końcu pan Adam.~- Dosyć
3194    II,  XX   |                XX~[XXXVI]~Borowiecki był w Berlinie.~Przyjechał do
3195    II,  XX   |               dawną siłą, tylko zniknęła w niej dawna wytworna, namiętna
3196    II,  XX   |              podziw Łodzi, a budziła się w niej prosta, ordynarna,
3197    II,  XX   |             wstręt i nienawiść, jaka się w nim rozrastała. i dosyć
3198    II,  XX   |                kończyła rzucaniem mu się w ramiona i namiętnymi wybuchami
3199    II,  XX   |                 i cierpliwości.~Pozostał w Berlinie i odpoczywał dopiero
3200    II,  XX   |            dopiero spostrzegł, że trzyma w zaciśniętej dłoni jakiś
3201    II,  XX   |                nieopisanej trwogi czekał w jakiejś małej restauracji
3202    II,  XX   |                 bezwiednie dźwięczało mu w mózgu:~- Fabryka się pali!~
3203    II,  XX   |                  i pognał całą siłą pary w przestrzeń zaśnieżoną.~Z
3204    II,  XX   |                  lasy migotały tylko jak w kalejdoskopie, przesuwały
3205    II,  XX   |               cienie, jak wizje i ginęły w ciemnościach nocy.~Nie zatrzymywali
3206    II,  XX   |              wagonu stał wciąż i patrzył w noc ciemną, w drgające majaki
3207    II,  XX   |                  i patrzył w noc ciemną, w drgające majaki rzeczy przesuwających
3208    II,  XX   |               rzeczy przesuwających się, w zaśnieżone płaszczyzny,
3209    II,  XX   |                  płaszczyzny, uciekające w tył.~Nic nie widział, spoglądał
3210    II,  XX   |                 tylko ciągle na zegarek.~W Aleksandrowie czekała już
3211    II,  XX   |                nie mógł, bo pod czaszką, w nim całym, przewalały się
3212    II,  XX   |               wszystkie siły woli zaczął w notesie obliczać swoje aktywa
3213    II,  XX   |                 przyszłej - nie zobaczył w cyfrach.~Nie chciał myśleć
3214    II,  XX   |                całej myśli, wszystko się w nim zapadało, zalewane straszną
3215    II,  XX   |          niecierpliwością.~Patrzył znowu w noc i przeklinał powolność,
3216    II,  XX   |              razy biegł naprzód, już był w Łodzi, już widział łuny,
3217    II,  XX   |                  leżał długo i wpatrzony w światło tak się jednoczył
3218    II,  XX   |                  pracował razem, że czuł w sobie obroty kół, dyszenie
3219    II,  XX   |           uciekały z szalonym pośpiechem w tył, jakby z trwogą przed
3220    II,  XX   |             trzecia depesza, jaką zastał w Skierniewicach.~Podarł ją
3221    II,  XX   |       natychmiast, i znowu biegł patrzeć w mroźną, zimową noc, w ponure
3222    II,  XX   |            patrzeć w mroźną, zimową noc, w ponure przestrzenie, które
3223    II,  XX   |           przyglądał się stacjom mijanym w szalonym pędzie, aby zobaczyć
3224    II,  XX   |                Zapadał ze znużenia jakby w drzemkę, z której się budził
3225    II,  XX   |                 się wiosek i obwijał się w masy brudnych chmur napływających
3226    II,  XX   |           płatami i przysłonił wszystko.~W Koluszkach już depeszy nie
3227    II,  XX   |       niecierpliwości i niepokoju, który w miarę zbliżania się do Łodzi
3228    II,  XX   |               zadyszana, rzucała się jak w konwulsjach, charczała z
3229    II,  XX   |                 naprzód, bez tchu, jakby w nieskończoność.~ ~
3230    II,  XXI  |             tylko wiatr się wzmógł i bił w okna śniegiem, i targał
3231    II,  XXI  |               zrobiła się głęboka cisza, w której tylko huczały głośniej
3232    II,  XXI  |              końca.~Teraz chodząc po tym w połowie ciemnym pokoju,
3233    II,  XXI  |                  biernie losom i opadała w siebie, w najgłębszy ze
3234    II,  XXI  |                losom i opadała w siebie, w najgłębszy ze smutków, w
3235    II,  XXI  |                 w najgłębszy ze smutków, w smutek rezygnacji.~Pan Adam
3236    II,  XXI  |                  nie słyszała, zatopiona w odrętwieniu, z jakim patrzyła
3237    II,  XXI  |            odrętwieniu, z jakim patrzyła w okno, na zasypany śniegiem
3238    II,  XXI  |                aby chory nie~usłyszał.~- W fabryce. Zapaliło się w
3239    II,  XXI  |                  W fabryce. Zapaliło się w suszarni na trzecim piętrze!...~
3240    II,  XXI  |                  pawilonów, szyby pękały w oknach i czarne gryzące
3241    II,  XXI  |                opanować.~Trzęsła się jak w febrze, wszystko w niej
3242    II,  XXI  |               się jak w febrze, wszystko w niej tak dygotało, że stać
3243    II,  XXI  |              chrapliwymi głosami trąbek, w największym galopie przeleciała
3244    II,  XXI  |                  potakująco. Przyciszyła w sobie burzę, nadludzkim
3245    II,  XXI  |           pobladłą, jakby nagle zastygłą w masce strachu, ściągnięte
3246    II,  XXI  |          niespokojniej.~- Krzyczą! jakby w fabryce Karola... Zobacz,
3247    II,  XXI  |              pokoju, że już cała fabryka w ogniu, że pożar jak burza
3248    II,  XXI  |                 Pamięta ojciec ten wiatr w Kurowie?... A ta nasza aleja
3249    II,  XXI  |          mgnienie nieruchoma, zasłuchana w potężniejący krzyk pożaru,
3250    II,  XXI  |                 się skrzyły i chichotały w szalonym wirze, że istotnie
3251    II,  XXI  |               niby krwawa rzeka uderzyła w niego i zalała cały pokój.~-
3252    II,  XXI  |             wybuch kotła, który wyleciał w powietrze, wyrwał ze sobą
3253    II,  XXI  |              pierwsze piętro i zarył się w dolnej sali zasypany gruzami
3254    II,  XXI  |                 deszcz ognia wytryskiwał w górę i leciał na domy sąsiednie,
3255    II,  XXI  |               domy sąsiednie, na miasto, w noc czarną.~Kłęby gryzącego
3256    II,  XXI  |              hukiem~wstrząsającym padały w morze ognia, mury pękały
3257    II,  XXI  |                 mury pękały i sypały się w gruzy.~Ogień tryumfował,
3258    II,  XXI  |               Trawińskiego i gasić pożar w fabryce Bauma.~Moryc, ochrypnięty,
3259    II,  XXI  |                  ale nikt go nie słyszał w tym chaosie dzikich krzyków,
3260    II,  XXI  |              dzikich krzyków, a przy tym w podwórzu, pełnym jeszcze
3261    II,  XXI  |                 ogniste leciały z szumem w powietrze.~Taka była moc
3262    II,  XXI  |                 że ludzie milkli i stali w osłupieniu, bezradni, ogłupiali,
3263    II,  XXI  |                 okrzyk zgrozy, ale ginął w chaosie szumów i trzasków,
3264    II,  XXI  |               chaosie szumów i trzasków, w bolesnym jęku maszyn zapadających
3265    II,  XXI  |         zapadających się razem z salami, w huku murów pękających i
3266    II,  XXI  |                  huku murów pękających i w tej dzikiej, rozszalałej,
3267    II,  XXI  |            powiewał czerwonymi płachtami w ciemności nocy i tarzał
3268    II,  XXI  |                niepokoje, którymi szalał w pociągu, pierzchnęły wobec
3269    II,  XXI  |                  którą patrzył teraz oko w oko, patrzył coraz zimniej,
3270    II,  XXI  |           niskich parterowych budynkach.~W kantorze jęczał stary Jaskólski,
3271    II,  XXI  |                 za nieszczęście... Byłem w mieście, patrzę, jedzie
3272    II,  XXI  |                już cała przędzalnia była w ogniu! Co ja przeżyłem,
3273    II,  XXI  |             Borowiecki słuchał długo, aż w końcu, znudzony tym opowiadaniem
3274    II,  XXI  |                znudzony tym opowiadaniem w kółko, nachylił się i szepnął
3275    II,  XXI  |                 doktora pobiegł do domu.~W progu już spotkał Ankę,
3276    II,  XXI  |                 do niego i długo patrzył w dobrą, szlachetną twarz
3277    II,  XXI  |              przez śmierć i tak zastygłą w jakimś nie dokończonym krzyku,
3278    II,  XXI  |                  nie dokończonym krzyku, w jakiejś męce, która pokrzywiła
3279    II,  XXI  |                  Długie godziny siedział w największym skupieniu i
3280    II,  XXI  |              dziwnym smutkiem, który już w nim pozostał.~Poszedł spać
3281    II,  XXI  |                  już zrobił zastrzeżenie w towarzystwie asekuracyjnym.~-
3282    II,  XXI  |               nie mogę trzymać pieniędzy w martwym interesie, ty dasz
3283    II,  XXI  |                się gorąco, rzucił mu się w końcu na szyję.~- Karol,
3284    II,  XXI  |            odpowiedź! Interesy załatwiam w kantorze...~- Co! co! mnie?...
3285    II,  XXI  |               placów, jakie miał, tak że w rezultacie nie pozostawało
3286    II,  XXI  |                   znowu zostanie maszyną w jakim wielkim organizmie,
3287    II,  XXI  |               będzie się wić długie lata w męce bezsilności, w marzeniach
3288    II,  XXI  |                 lata w męce bezsilności, w marzeniach bezpłodnych o
3289    II,  XXI  |              goryczą i łzy, pierwsze łzy w życiu, zapełniły jego oczy
3290    II,  XXI  |                ale nie mogę. Widzisz, ja w tę fabrykę włożyłem całą
3291    II,  XXI  |               poradzić, Maks zamknął się w kantorze i płakał jak dziecko
3292    II,  XXI  |               mówił pospiesznie:~- Byłem w Sosnowcu, dali mi depeszą
3293    II,  XXI  |               swoje położenie materialne w nadzwyczaj ponurych barwach,
3294    II,  XXI  |                 na wsi majątek, bo on ma w głowie wielkie państwo,
3295    II,  XXII |              Anka nie była; leżała chora w domu Trawińskich, dokąd
3296    II,  XXII |                  pana Adama, pozostawiła w niej głębokie ślady.~Całe
3297    II,  XXII |              nieraz siedziała zapatrzona w jakąś głąb, z której nadlatywały
3298    II,  XXII |             uwagę i nie pozwolić zapadać w przypomnienia.~Najczęściej
3299    II,  XXII |              Przesiadywała całymi dniami w wielkim narożnym pokoju,
3300    II,  XXII |         zamienionym na rodzaj oranżerii, w której było pełno ptasiego
3301    II,  XXII |                 kwiatami.~Anka siedziała w niskim głębokim fotelu i
3302    II,  XXII |                się zajmuję tobą,~leży to w moim interesie, muszę dbać
3303    II,  XXII |            Malowała jej portret, właśnie w tej pozie wyczerpania, na
3304    II,  XXII |              wyczerpania, na pół leżącej w fotelu pokrytym skórą tygrysią,
3305    II,  XXII |                   nie miałam odwagi, ale w tych dniach zwrócę mu pierścionek
3306    II,  XXII |               Stach Wilczek.~Przyjęła go w oranżerii i nic nie mówiąc
3307    II,  XXII |                  własnością. Zamknął się w nich i tam żyje. Zupełny
3308    II,  XXII |                dzikiego zwierzęcia. Tacy w życiu dochodzą do wszystkiego,
3309    II,  XXII |                  zbyt prędko nie skończą w więzieniu - dorzucił Trawiński
3310    II,  XXII |               nie gorszy, idziemy zawsze w kierunku musu, a nie w kierunku
3311    II,  XXII |            zawsze w kierunku musu, a nie w kierunku chęci i woli -
3312    II,  XXII |             życia takim, jakim ono jest. W tym leży źródło wszelkich
3313    II,  XXII |                 też u pana Borowieckiego w kantorze, bo już starszy
3314    II,  XXII |            biedak zakochał się na śmierć w Ance i całe noce pisywał
3315    II,  XXII |          odpowiadał również płomiennie i w wielkiej tajemnicy, a nie
3316    II,  XXII |                 sobą...~- Niedobrze pani w Łodzi?...~- Tak, bardzo
3317    II,  XXII |             Borowiecki, usiadł cicho, bo w drugim pokoju grała na fortepianie
3318    II,  XXII |            milczeli oboje, czasami tylko w półmroku krzyżowały się
3319    II,  XXII |                  od fortepianu i budziła w nich dawne, zapomniane echa.~
3320    II,  XXII |                  pierścionek i podała go w milczeniu.~Odebrał i również
3321    II,  XXII |            zwrócił swój.~Spojrzeli sobie w oczy głęboko.~Karol nie
3322    II,  XXII |              palące zarzewie pozostawiło w duszy, pochylił głowę nisko
3323    II,  XXII |              szalonego pragnienia, jakie w nim pozostało, aby się rzucić
3324    II,  XXII |              ręce i wybiegł.~Anka opadła w fotel bez sił, wszystkie
3325    II,  XXII |                 i bardzo boleśnie, jakby w odpowiedzi coraz cichszym,
3326    II,  XXII |        przełzawionym tonem muzyki, która w pasażach, podobnych do krzyków
3327    II,  XXII |               przyduszonych, sączyła się w ciszę pokoju.~ ~
3328    II,  XXIII|              girlandy kobiet, którym już w kruchcie służba ugalonowana
3329    II,  XXIII|             pracujących i powracał myślą w głąb samego siebie, i myślał,
3330    II,  XXIII|               zdumieniem czuł, iż nie ma w nim żadnej radości, że jest
3331    II,  XXIII|                  jej rękę i jechał dalej w milczeniu. Cała ulica, prowadząca
3332    II,  XXIII|            robotnikami, którzy ustawieni w szpaler, ubrani odświętnie,
3333    II,  XXIII|                 na cześć zaślubionych, a w końcu szpaleru, przed wjazdem
3334    II,  XXIII|          jedynaczkę i zdobywał pomocnika w zięciu, więc tak był zadowolony,
3335    II,  XXIII|                  przekąsek, zastawionych w sali bufetowej.~Gdy miał
3336    II,  XXIII|             otoczona młodzieżą królowała w jednym z salonów.~Dosyć
3337    II,  XXIII|                 głos.~Muzyka, usadowiona w głównym salonie, na estradzie
3338    II,  XXIII|           zebranych osób ginęło zupełnie w ogromie mieszkania, z którego
3339    II,  XXIII|                ochotę uciec, zamknąć się w mieszkaniu lub jak dawniej
3340    II,  XXIII|              kątach, nie śmiejąc chodzić w swojej wspaniałej jedwabnej
3341    II,  XXIII|                   Wilhelm siedział tylko w bufecie, pił z przyjaciółmi
3342    II,  XXIII|                 się co chwila z Karolem, w którym od pewnego czasu
3343    II,  XXIII|               tak szczęśliwą i zatopioną w radości, że nic nie widziała
3344    II,  XXIII|         odświętnie wystrojony, był czymś w rodzaju marszałka domu na
3345    II,  XXIII|                  Wreszcie podano kolację w wielkiej wspaniałej jadalni.~
3346    II,  XXIII|                 dyskretnie po gąszczach.~W końcu przybiegł pośpiesznie
3347    II,  XXIII|        Borowiecki spiesznie wyszedł.~Ale w jadalni, zapełnionej już
3348    II,  XXIII|                     pani!~Huknął pięścią w stół i pokazał jej drzwi.~-
3349    II,  XXIII|                   bo jak nie, to pięścią w pysk, i będzie fertig, na
3350    II,  XXIII|                   a Mateusz rozsiadł się w fotelu i nieprzytomnym głosem
3351    II,  XXIII|         nieprzytomnym głosem gadał bijąc w stół pięścią:~- Ożeniliśmy
3352    II,  XXIII|                    a jak nie, to pięścią w pysk... nogi do okapu...
3353    II,  XXIII|              miesiące, lata i kładły się w grobie zapomnienia - odchodziły
3354    II,  XXIII|           włókien wczoraj, dziś i jutro.~W Łodzi i wpośród naszych
3355    II,  XXIII|             niepowstrzymanym potokiem aż w pola, bo tam, gdzie przed
3356    II,  XXIII|               podobne do potężnego wiru, w którym kotłowali ludzie,
3357    II,  XXIII|               pracy.~Grosglik szachrował w dalszym ciągu, a nawet ze
3358    II,  XXIII|           uwielbiać, rzucając jej czasem w nagrodę jakieś słowo dobre
3359    II,  XXIII|             kolegów dawnych - ale teraz, w miarę wzrostu jego potęgi,
3360    II,  XXIII|            wszyscy się odsuwali i ginęli w szarym tle ludzkim, odgrodzeni
3361    II,  XXIII|                zabijająca praca.~A teraz w ostatnich czasach zaczynał
3362    II,  XXIII|          zgaszonym wzrokiem po maszynach w ruchu, po robotnikach pracujących
3363    II,  XXIII|                  robotnikach pracujących w skupieniu, po oknach, przez
3364    II,  XXIII|       zakończonych lasami, zapatrzył się w jasny, słoneczny dzień kwietniowy,
3365    II,  XXIII|          przeczyste stada chmur leżących w głębiach seledynowego nieba...~
3366    II,  XXIII|                tam, za oknami farbiarni, w której teraz siedział, taka
3367    II,  XXIII|         krzyczały wróble, tak lekko biły w górę kłęby różowych dymów;
3368    II,  XXIII|       zmartwychwstającej przyrody drgała w przestrzeniach, przenikała
3369    II,  XXIII|               wiatrem, chwiać z drzewami w rozsłonecznionym powietrzu
3370    II,  XXIII|                 posępnie, wsłuchując się w szum fabryki. Nie znalazł
3371    II,  XXIII|                szum fabryki. Nie znalazł w sobie odpowiedzi.~- Chciałem
3372    II,  XXIII|               zawzięcie, aż się wszystko w nim trzęsło, i śpiewał tysiącami
3373    II,  XXIII|             pracy, tysiące spraw czekało w jego przedpokoju i wrzało
3374    II,  XXIII|                 widział nikogo, bo niósł w sobie straszną, pożerającą
3375    II,  XXIII|            zaułków, z pól nawet uderzały w niego twarde echa pracy,
3376    II,  XXIII|                 baronowi Meyerowi, który w pysznym powozie rozparty,
3377    II,  XXIII|            własności. Czemuż ja nie mogę w ten sam sposób używać bogactwa?
3378    II,  XXIII|                tak długo, aż znalazł się w helenowskim parku, nie wiedząc
3379    II,  XXIII|                 listki trzepoczące cicho w dosyć ostrym, przesłonecznionym
3380    II,  XXIII|          powietrzu.~Cisza głęboka leżała w alejach pustych, po których
3381    II,  XXIII|                  wciąż wracał do miejsc, w których spotykał się kiedyś
3382    II,  XXIII|                 z radością.~Pocałował ją w rękę i nie mógł się na nią
3383    II,  XXIII|                czynienia dobrze, chociaż w tak małym zakresie. A pan...
3384    II,  XXIII|                oddychać.~Szli przy sobie w milczeniu, dziewczynki skręcały
3385    II,  XXIII|                to moja wina, że zdobyłem w tej "ziemi obiecanej" wszystko -
3386    II,  XXIII|               nie zdradzić z tym, co się w nim działo.~- Za miasto,
3387    II,  XXIII|              krzyknął szorstko, siadając w dorożkę.~Drżał ze wzruszenia,
3388    II,  XXIII|             przesunęły mu się przez mózg w obrazach tak pięknych, tak
3389    II,  XXIII|                 zgłodniałą duszę, chciał w nich utopić pamięć dnia
3390    II,  XXIII|               wszystkie siły, aby zdusić w sobie jakiś głośny krzyk,
3391    II,  XXIII|          pragnienia szczęścia, jakie się w nim nagle ocknęły z siłą
3392    II,  XXIII|            tarzając się we własnym bólu, w poznaniu własnego stanu
3393    II,  XXIII|                  syna, tylko zamknął się w swoim gabinecie, odprawił
3394    II,  XXIII|               pod czaszką i zatapiały go w stan półświadomości.~- Zmarnowałem
3395    II,  XXIII|           oprzytomniał i wszystko ujrzał w nowym świetle.~- Dlaczego? -
3396    II,  XXIII|                  miasto milkło pogrążone w odpocznieniu i w tej słodkiej
3397    II,  XXIII|               pogrążone w odpocznieniu i w tej słodkiej kwietniowej
3398    II,  XXIII|             gwiazd, otuliła miasto jakby w całun.~Z okien gabinetu
3399    II,  XXIII|        wszystkich zwojów dawno zapadłych w niepamięć - a zmartwychwstających
3400    II,  XXIII|               zmartwychwstających teraz, w tej chwili. Nie chciał,
3401    II,  XXIII|                   uciekał, rwał się, ale w końcu musiał ulec, musiał
3402    II,  XXIII|             wszystkich głosów, jakie się w nim podnosiły, więc pochylił
3403    II,  XXIII|                już spało, przyczaiło się w cieniach i przywarło do
3404    II,  XXIII|          błękitnawymi źrenicami patrzyły w noc, stróżowały śpiącego
3405    II,  XXIII|                  życia - które krzyczały w nim, że żył tylko dla siebie,
3406    II,  XXIII|                dopiero ją odczuł i pojął w całej głębokości.~- Dlatego
3407    II,  XXIII|             drgał chwilę i roztapiał się w milczeniu - to jakieś nieodgadnione
3408    II,  XXIII|              tych murów, drzew spowitych w mroki, ziemi zmordowanej...~
3409    II,  XXIII|                 daleko, poza murami, hen w polach, dookoła tej "ziemi
3410    II,  XXIII|           dookoła tej "ziemi obiecanej", w głębiach nieodgadnionych
3411    II,  XXIII|         rozpalonych spojrzeń rzucało się w ciemność z upragnieniem
3412    II,  XXIII|               ludzie, a on wszystko ssał w siebie i w swoich potężnych
3413    II,  XXIII|                 wszystko ssał w siebie i w swoich potężnych szczękach
3414    II,  XXIII|                  niebo i ziemię, i dawał w zamian nielicznej garstce
3415    II,  XXIII|                długo patrzył na miasto i w noc, która już na wschodzie
3416    II,  XXIII|             Zorze rozsączały się z wolna w zielonawym zmroku, jaskółki